Status: Dit kwalificatiedossier is opgesteld op basis van de formats en handleidingen, zoals deze bekend waren op 1 juni 2004. Dit kwalificatiedossier is ontwikkeld onder de verantwoordelijkheid van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven van het kenniscentrum VAPRO. Het bestuur van het kenniscentrum VAPRO heeft op 1 mei 2005 de goedkeuring van het ministerie van OCW ontvangen. De delen 1 en 2 (blz. 2 tot 51) geven de kern en de nadere uitwerking van het kwalificatieprofiel weer evenals het bijbehorende verantwoordingsdocument, waarin de keuzes van de paritaire commissie beroepsonderwijs en bedrijfsleven zijn toegelicht en verantwoord. In deel 3 (blz. 52 t/m 59 ) zijn de onderliggende brondocumenten opgenomen. Kwalificatiedossier Hoofdoperator 0
Inhoudsopgave DEEL 1 DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW/LNV VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL... 2 1 ALGEMENE INFORMATIE... 2 2 SPECIFIEKE INFORMATIE... 3 3 KERNTAKEN... 6 4 KERNOPGAVEN... 7 5 COMPETENTIEMATRIX... 8 DEEL 2 DE DOOR HET BESTUUR VAN HET KENNISCENTRUM OP ADVIES VAN DE PARITAIRE COMMISSIE BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN VAST TE STELLEN NADERE UITWERKING... 10 6 VERRIJKTE KERNTAKEN VAN HET TOTALE KWALIFICATIEPROFIEL... 10 7 EVENTUELE KERNOPGAVEN BEHOREND BIJ EEN UITSTROOMDIFFERENTIATIE 17 8 BEROEPSCOMPETENTIES MET BEHEERSINGSCRITERIA... 18 9 OPBOUW KWALIFICATIEPROFIEL... 28 9.1 Kern... 28 9.2 Uitstroomdifferentiatie... 28 10 CERTIFICEERBARE EENHEDEN... 29 11 COMPETENTIEMATRIX... 30 12 VERANTWOORDINGSDOCUMENT... 31 12.1 De onderliggende beroepscompetentieprofielen... 31 12.2 Naam en structuur van het kwalificatieprofiel... 32 12.2.1 De kern van het kwalificatieprofiel... 32 12.2.2 De beschrijving van uitstroomdifferentiaties... 33 12.2.3 De aanwijzing van eventuele certificeerbare eenheden... 33 12.3 Van beroepscompetentieprofiel(en) naar kwalificatieprofiel... 33 Vakvolwassen naar beginnend beroepsbeoefenaar... 34 12.4 Leer- en burgerschapscompetenties... 35 12.4.1. Verantwoording van de gemaakte keuzes... 35 12.4.2. Talen... 35 12.5 Borging van de kwaliteit van examinering... 37 12.6 Doorstroomrechten... 37 12.7 Het proces van totstandkoming van het Kwalificatiedossier... 37 12.8 Tabellen Schering en inslag: beroepscompetenties en Leer en Burgerschapscompetenties. 39 DEEL 3: BRONDOCUMENTEN... 52 Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 1
DEEL 1 DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW/LNV VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL Kwalificatieprofiel Hoofdoperator 1 ALGEMENE INFORMATIE datum: 11 mei 2005 versie: 2.5 Onder regie van kenniscentrum VAPRO Ontwikkeld door Ontwikkelaars van Kenniscentrum VAPRO in samenwerking met deskundigen uit bedrijfsleven en beroepsonderwijs Bron- en referentiedocumenten Onderliggende beroepscompetentieprofielen: - Leidinggevend operator (VAPRO) 25 mei 2004 Het door de Stuurgroep kwalificatiestructuur vastgestelde brondocument leren en burgerschap (mei 2004). De set Algemene Beroepscompetenties. (augustus 2004) Referentiedocument Talen in de kwalificatieprofielen : Moderne Vreemde Talen en Nederlands. (oktober 2004) Verantwoording door/op Paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven van Kenniscentrum VAPRO d.d. 9 december 2004 Bestuur van Kenniscentrum VAPRO d.d. 9 december 2004 Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 2
2 SPECIFIEKE INFORMATIE Korte typering van het kwalificatieprofiel De hoofdoperator werkt in bedrijven die behoren tot de - voedings- en genotmiddelenindustrie; - vleesindustrie - textiel- en lederindustrie; - papierindustrie; - uitgeverijen en drukkerijen (grafische industrie); - aardolie industrie; - chemische industrie; - rubber- en kunststofindustrie; - basismetaalindustrie; - metaalproductenindustrie; - machine-industrie; - elektrotechnische industrie; - transportmiddelen industrie; - hout, meubel en overige industrie. Ook in de energiesector zijn hoofdoperators werkzaam. De hoofdoperator is een operator die op basis van zijn ruime kennis en ervaring zelfstandig en op flexibele wijze toeziet op de bediening van productieprocessen. Hij heeft coördinerende taken op het gebied van productie, kwaliteit en onderhoud. De hoofdoperator heeft naast de coördinerende taken een rol in het aansturen van operators in een team of ploeg en projectmatige taken op het gebied van procesverbetering en productontwikkeling. De hoofdoperator werkt zelfstandig in ploeg- of teamverband en is verantwoordelijk voor zijn eigen werk en het werk van anderen. Daarnaast is hij een specialist met coördinerende taken. Hij coacht teamleden en stuurt teamleden aan. Hij is resultaat verantwoordelijk voor het product en. De hoofdoperator heeft ook verantwoordelijkheid voor het economisch, veilig en milieuverantwoord verlopen van de werkzaamheden en de productie. Hij speelt een rol bij product- en procesvernieuwing. Hij is verantwoordelijk voor het werken volgens procedures en voorschriften. De complexiteit van de werkzaamheden van de hoofdoperator is mede afhankelijk van de complexiteit van het te bewaken en te besturen productieproces of onderdelen daarvan en van de bewakings- en bedieningsapparatuur 1 waarmee hij werkt. De complexiteit wordt tevens bepaald door afwijkende (nietroutinematige) situaties. De hoofdoperator wordt vaak ingeschakeld bij problemen. Dit vergt inzicht in het gehele proces en de samenhang van de procesonderdelen. De combinatie van specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de werkzaamheden. 1 Op de plaats van apparatuur moet in het gehele document: machine(s) apparatuur en/ of installatie(s) gelezen worden. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 3
De hoofdoperator is zich bewust van de mogelijke gevolgen van zijn handelen. Hij is waakzaam en weet het juiste moment te bepalen voor actie. Daardoor is hij in staat snel problemen te signaleren, analyseren en op te lossen. De hoofdoperator kan bij (dreigende) storingen of afwijkingen zeer snel een beslissing nemen over de handelswijze die de situatie vereist: hoe in te grijpen in. De hoofdoperator neemt zijn verantwoordelijkheid, is pro-actief en streeft naar kwaliteitsverbetering. Hij is zich bewust van de rol en de taak van de andere teamleden en houdt daarop toezicht. De hoofdoperator is flexibel inzetbaar en beschikt over aanpassingsvermogen om te kunnen omgaan met veranderingen in en product. Daarnaast werkt hij veiligheids-, kwaliteits-, en milieubewust en is zich bewust van het afbreukrisico. De hoofdoperator is bereid om samen te werken in een team en wil zich blijven ontwikkelen. Afhankelijk van de persoonlijke belangstelling, vermogens en ervaring is het voor de deelnemer met een diploma Hoofdoperator mogelijk door te groeien naar een verwante HBO functie. Kwalificatiestructuur Het kwalificatieprofiel van de hoofdoperator behoort tot het brede werkgebied van de procesindustrie. Typering en niveau van de kwalificatie Vakman, niveau 4 Uitstroomdifferentiaties Dit dossier bevat geen uitstroomdifferentiaties. Vrije ruimte De inhoud van de vrije ruimte wordt vastgesteld en onderhouden door het bevoegd gezag van de onderwijsinstelling. Examinering De onderwijsinstellingen bieden via de bedrijfstakgroepen (BTG s) van de Bve Raad de paritaire commissie inzicht in de wijze waarop de examinering van dit kwalificatieprofiel wordt vormgegeven. De paritaire commissie kan hierover haar mening geven, maar heeft geen bevoegdheden inzake examinering. Diploma Ten bewijze dat is voldaan aan de eisen uit dit kwalificatieprofiel wordt het diploma Hoofdoperator toegekend, indien de examinering met een voldoende resultaat is afgerond. Certificeerbare eenheden De certificeerbare eenheden zijn vastgesteld het bestuur van het kenniscentrum VAPRO op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven behorend bij kenniscentrum VAPRO op basis van het mandaat van het ministerie van OCW/LNV. De certificeerbare eenheden zijn daarmee integraal onderdeel van het door het ministerie van OCW/LNV vastgestelde kwalificatieprofiel. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 4
Wettelijke beroepsvereisten N.v.t Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 5
3 KERNTAKEN De volgende kerntaken maken deel uit van de kern van het kwalificatieprofiel 1. Coördineren productieproces 2. Coördineren kwaliteitsbewaking 3. Coördineren onderhoudswerkzaamheden 4. Leiding geven 5. Meewerken aan procesverbetering en productontwikkeling 6. Coördineren geautomatiseerde processen in de procesindustrie Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 6
4 KERNOPGAVEN De volgende kernopgaven maken deel uit van de kern van het kwalificatieprofiel: Kernopgave 1 Ketendenken De hoofdoperator staat voor de opgave om zich te realiseren wat zijn plek is in het gehele productieproces. Hij heeft inzicht in de afstemming en optimalisatie van de eigen procesvoering en hoe dit gerelateerd is aan de procesvoering bij die van de afnemer en/of toeleverancier. Hij is zich bewust van invloeden van binnen en van buiten op de procesvoering (ketendenken) en houdt hier rekening mee, bij het uitvoeren van al zijn werkzaamheden. Zijn acties en die van collega s hebben consequenties voor vervolgstappen binnen en eventuele eindproduct. Hij moet er ook voor zorgen dat dit bewustzijn bij de andere medewerkers in het team ontstaat. Kernopgave 2 Zorgdragen voor veiligheid De hoofdoperator staat voor de opgave om bij al zijn werkzaamheden zorg te dragen voor de eigen veiligheid, teneinde ongelukken aan zichzelf, collega s en de omgeving te voorkomen. Tevens spreekt hij anderen hierop aan. Ook al worden de werkzaamheden en het oplossen van storingen routinematig uitgevoerd, dan nog moet de beroepsbeoefenaar onder alle omstandigheden alert blijven op de veiligheid Daarnaast levert hij input voor het optimaliseren en beheersen van het veiligheidsbeleid. Kernopgave 3 Pro-actief versus reactief optreden De hoofdoperator staat voor de opgave om pro-actief signalen uit het productieproces op te pakken die kunnen wijzen op storingen/afwijkingen. Hij moet kunnen inschatten wanneer hij in het productieproces op basis van deze signalen moet ingrijpen, zodat het productieproces niet stagneert en binnen de voorgeschreven normen blijft verlopen. De pro-activiteit is gericht op het verbeteren en optimaliseren van het product en. Indien er vroeg of te laat ingegrepen wordt, kan dit tot gevolg hebben dat de kwaliteit en kwantiteit van de productie en de veiligheid in gevaar wordt gebracht. Kernopgave 4 Implementeren van veranderingen De hoofdoperator staat voor de opgave om bedrijfsbeleid te kunnen uitdragen over nieuwe ontwikkelingen en veranderingen in het productieproces en het product. Deze veranderingen kunnen consequenties hebben voor de taken van de hoofdoperator en voor collega operators in het team. Om hiermee om te kunnen gaan, moet hij bereid zijn om zijn deskundigheid op peil te houden. Hij stimuleert de betrokkenheid van zijn collega s bij het op peil houden van hun deskundigheid. Daarnaast draagt hij bij aan het ondersteunen van collega s bij de implementatie van nieuwe of veranderende werkzaamheden als gevolg van veranderingen in het productieproces en het product. Kernopgave 5 Flexibele inzetbaarheid in diverse werkomgevingen binnen de procesindustrie De hoofdoperator staat voor de opgave om te kunnen omgaan met een grote diversiteit aan processen, apparatuur, grondstoffen en producten, zodat hij afhankelijk van de persoonlijke belangstelling, vermogens en ervaring flexibel inzetbaar is en blijft op meerdere werkplekken binnen het eigen bedrijf en met een beperkte inwerkperiode inzetbaar is bij andere bedrijven binnen de procesindustrie (gericht op het zorgen voor transfer, horizontale loopbaanmogelijkheden). Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 7
5 COMPETENTIEMATRIX In de competentiematrix zijn ten behoeve van de overzichtelijkheid de competenties opgenomen die bij de kern van dit kwalificatieprofiel een rol spelen. De matrix is een hulpmiddel en brengt in beeld welke competenties nodig zijn bij welke kerntaken en kernopgaven. Voor de nadere detaillering wordt geadviseerd het betreffende onderdeel in deel 2 van het kwalificatieprofiel te bekijken. Competenties Kerntaak Kernopgave 5. Flexibele inzetbaarheid in diverse werkomgevingen binnen de procesindustrie 4. Implementeren van veranderingen 3. Pro-actief versus reactief handelen 2. Zorgdragen voor veiligheid 1. Ketendenken 6. Coördineren geautomatiseerde processen in de procesindustrie 5. Meewerken aan procesverbetering en productontwikkeling 4. Leiding geven 3. Coördineren onderhoudswerkzaamheden 2. Coördineren kwaliteitsbewaking 1. Coördineren productieproces 1 Voorbereiden werkzaamheden X X X 2 Registreren en rapporteren gegevens X X X X X 3 Coördineren bewaken X X X procesverloop 4 Analyseren procesverloop X X X X 5 Verantwoord ingrijpen X X X X 6 Bewaken kwaliteitsbeheersing X X X X 7 Aansturen X X onderhoudswerkzaamheden apparatuur 8 Communiceren tijdens X X X X X X X werkzaamheden 9 Samenwerken X X X X X X X 10 Veilig en milieubewust werken X X X X X X 11 Zorg dragen voor kwaliteit eigen X X X X X X X werk 12 Verbreden inzetbaarheid X X X X X X X 13 Omgaan met veranderingen X X X X X X 14 Aansturen collega s X X X X X X X X X 15 Werken in de keten X X X X X X X 16 Verwerven informatie X X X X X X 17 Personeelsaangelegenheden X uitvoeren 18 Bijdrage leveren aan verbetering productieproces X X Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 8
Competenties Kerntaak Kernopgave 5. Flexibele inzetbaarheid in diverse werkomgevingen binnen de procesindustrie 4. Implementeren van veranderingen 3. Pro-actief versus reactief handelen 2. Zorgdragen voor veiligheid 1. Ketendenken 6. Coördineren geautomatiseerde processen in de procesindustrie 5. Meewerken aan procesverbetering en productontwikkeling 4. Leiding geven 3. Coördineren onderhoudswerkzaamheden 2. Coördineren kwaliteitsbewaking 1. Coördineren productieproces 19 Functioneren in de organisatie X X X X X X 20 Bewaken geautomatiseerde X processen 21 Bijsturen geautomatiseerde processen X Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 9
DEEL 2 DE DOOR HET BESTUUR VAN HET KENNISCENTRUM OP ADVIES VAN DE PARITAIRE COMMISSIE BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN VAST TE STELLEN NADERE UITWERKING 6 VERRIJKTE KERNTAKEN VAN HET TOTALE KWALIFICATIEPROFIEL Kerntaak 1 Coördineren productieproces Proces De hoofdoperator neemt bij ploegendienst over van de vorige ploeg. Hij raadpleegt productiegegevens en wisselt gegevens uit met collega s. De hoofdoperator bereidt het werk voor. Hij is verantwoordelijk voor het halen van de productieplanning. Dit betekent dat hij prioriteiten stelt en een werkverdeling maakt op basis van beschikbaar personeel en eventuele knelpunten oplost. Hij coördineert de werkzaamheden en werkt eventueel zelf mee in de productie. In dat geval stelt hij de apparatuur in- of om en bedient deze. Tevens bewaakt hij verloop en de productkwaliteit. De hoofdoperator is in staat de gegevens die hij krijgt te analyseren en op basis van die gegevens pro-actief te handelen. Bij eventuele (dreigende) afwijkingen grijpt hij in door onmiddellijk actie te ondernemen. Tevens fungeert hij als vraagbaak voor collega s bij specifieke problemen. Deze lost hij op, zodat het productieproces zo optimaal mogelijk kan verlopen. De hoofdoperator werkt efficiënt en kostenbewust en legt hierover verantwoording af. De hoofdoperator registreert en rapporteert de product- en procesgegevens. Hij informeert collega s en leidinggevenden. De hoofdoperator zorgt er voor dat de werkzaamheden volgens specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu uitgevoerd worden. Rol/verantwoordelijkheden De hoofdoperator werkt zelfstandig in ploeg- of teamverband en is verantwoordelijk voor het verloop van en houdt toezicht op het werk van anderen in het team. De hoofdoperator anticipeert op het proces- en productieverloop. De werkzaamheden van de hoofdoperator zijn coördinerend van aard. Daar waar het gaat om het organiseren van dagelijkse werkzaamheden heeft hij een coördinerende rol. Hij zorgt er voor dat het product voldoet aan de specificaties, bij een efficiënt gebruik van grondstoffen of andere hulpbronnen. Hij is daarbij verantwoordelijk voor de bediening van de betrokken apparatuur. Hij overziet de mogelijke gevolgen van zijn handelingen in. Hij is verantwoordelijk voor het ondernemen van de juiste actie bij problemen en voor het werken volgens de voorschriften. Complexiteit Om de productie goed te kunnen coördineren, moet de hoofdoperator overzicht hebben over het gehele productieproces. De complexiteit van de werkzaamheden van de hoofdoperator is afhankelijk van het te coördineren en te besturen proces en van de te bedienen bewakingsen besturingsmiddelen. Deze processen zijn niet altijd zichtbaar. Het besturen van niet zichtbare processen vereist een gedegen kennis van en een goed analytisch vermogen. Ook een complicerende factor is dat zich niet-routinematige situaties kunnen voordoen, met Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 10
potentieel grote schadelijke gevolgen. De hoofdoperator moet dan weten hoe hij de situatie moet oplossen en/of welke hulp hij in moet schakelen. De hoofdoperator heeft veel handelingsvrijheid en verantwoordelijkheid, moet prioriteiten stellen en snel beslissingen kunnen nemen. De combinatie van specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de werkzaamheden. Betrokkenen Collega s (eigen en/of andere afdelingen), leidinggevende, ondersteunende diensten. Hulpmiddelen - Procedures en Voorschriften - Apparatuur - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Grondstoffen/hulpstoffen/halffabrikaten - Planning Kwaliteit van proces en resultaat Het productieproces verloopt optimaal, de apparatuur is goed afgesteld en werkt volgens de bedrijfsnormen. De hoofdoperator onderneemt de juiste actie bij problemen. De productieplanning is gehaald volgens de kwaliteitseisen van het bedrijf. Het product voldoet aan de specificaties en voorschriften van het bedrijf. Keuzes en dilemma s - Beslissen wanneer hij moet overleggen met collega s, leidinggevende en/of specialisten. - Beslissen wanneer en hoe hij moet ingrijpen in nietroutinematige situaties. - Het stellen van de juiste prioriteiten. - De hoofdoperator moet snel de afweging kunnen maken welke actie ondernomen moet worden bij problemen en/of noodsituaties. Kerntaak 2 Coördineren kwaliteitsbewaking Proces De hoofdoperator coördineert de kwaliteitsbewaking van de tussenen/of eindproducten. Afhankelijk van en/ of zijn rol, voert de hoofdoperator ook zelf kwaliteitscontroles aan het product en het proces uit aan de hand van voorschriften en specificaties. Hij analyseert en beoordeelt de meetwaarden, signaleert eventuele afwijkingen en indien nodig onderneemt hij actie. Hij registreert en rapporteert gegevens en overlegt deze met de betrokkenen. Tevens beoordeelt hij rapportages en onderneemt actie indien nodig. Daarnaast fungeert hij als vraagbaak voor collega s bij specifieke problemen. De hoofdoperator zorgt er voor dat de werkzaamheden volgens specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu uitgevoerd worden. Hij houdt rekening met specifieke richtlijnen/voorschriften afhankelijk van het bedrijf waar hij werkzaam is. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 11
Rol/verantwoordelijkheden De hoofdoperator werkt zelfstandig in ploeg- of teamverband en is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking. De werkzaamheden van de hoofdoperator zijn coördinerend en uitvoerend van aard. Daar waar het gaat om het organiseren van dagelijkse werkzaamheden heeft hij een coördinerende rol. Hij zorgt er voor dat het product voldoet aan de specificaties, bij een efficiënt gebruik van grondstoffen of andere hulpbronnen. Hij analyseert en interpreteert meetgegevens. Hij beoordeelt de verkregen meetgegevens. Bij afwijkingen van de kwaliteit neemt hij passende maatregelen. Hij overziet de mogelijke gevolgen van zijn handelingen in. Hij is verantwoordelijk voor het ondernemen van de juiste actie bij problemen en voor het werken volgens de voorschriften. Complexiteit Om de kwaliteitsbewaking goed te kunnen coördineren, moet de hoofdoperator inzicht hebben in product en proces. Specialistische controles en afwijkende (niet-routinematige) situaties bepalen de complexiteit. De hoofdoperator moet dan weten hoe hij de situatie het beste kan oplossen. De hoofdoperator heeft veel handelingsvrijheid en verantwoordelijkheid en moet prioriteiten stellen en snel beslissingen kunnen nemen. De combinatie van specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de werkzaamheden. Betrokkenen Collega s (eigen en/of andere afdelingen), leidinggevende, ondersteunende diensten. Hulpmiddelen - Meetinstrumenten en analyse apparatuur - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Procedures en voorschriften - Registratiesystemen Kwaliteit van proces en resultaat Meetgegevens zijn gerapporteerd, geregistreerd, geanalyseerd en beoordeeld. Proces en product voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Keuzes en dilemma s - Afwegen of er sprake is van een trend of een eenmalige afwijking in meetwaarden. - Beslissen wanneer hij moet overleggen met collega s, leidinggevende en/of specialisten. - Het stellen van de juiste prioriteiten. - De hoofdoperator moet snel de afweging kunnen maken welke actie ondernomen moet worden bij problemen en/of noodsituaties. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 12
Kerntaak 3 Coördineren onderhoudswerkzaamheden Proces De hoofdoperator coördineert de onderhoudswerkzaamheden om de apparatuur in optimale conditie te houden. Tijdens de werkzaamheden worden bij de controle van apparatuur onderhoudsproblemen gesignaleerd door het team. Afhankelijk van de aard van de onderhoudsproblemen moeten deze direct opgelost worden of kunnen ze meegenomen worden bij het volgende geplande onderhoud. Correctief onderhoud vindt plaats als er een storing optreedt waardoor de productie niet meer volgens de specificaties kan plaatsvinden. De hoofdoperator bepaalt eventueel in overleg met specialisten welke acties ondernomen moeten worden en wie deze gaan uitvoeren. Deze acties worden onder zijn regie uitgevoerd. Bij gepland onderhoud laat de hoofdoperator eenvoudige onderhoudswerkzaamheden uitvoeren door het team. Meer complexe omvangrijkere onderhoudswerkzaamheden laat hij utvoeren door specialisten. Daarnaast coördineert de hoofdoperator de schoonmaakwerkzaamheden in de werkomgeving. De hoofdoperator zorgt er voor dat de werkzaamheden volgens specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu uitgevoerd worden. Indien de technische dienst wordt ingeschakeld, draagt de hoofdoperator zorg voor de rapportage en zorgt dat eventueel assisterende werkzaamheden uitgevoerd worden. Na uitvoering van de werkzaamheden registreert en rapporteert de hoofdoperator de gegevens. Tevens fungeert hij als vraagbaak voor collega s bij onderhoudsproblemen. Rol/verantwoordelijkheden De hoofdoperator is verantwoordelijk voor het coördineren van de onderhoudswerkzaamheden, teneinde de apparatuur in goede conditie te houden. De hoofdoperator werkt zelfstandig in ploeg- of teamverband en is verantwoordelijk voor zijn eigen werk en het werk van anderen. Hij overziet de mogelijke gevolgen van zijn handelingen in. Hij is verantwoordelijk voor het ondernemen van de juiste actie bij problemen en voor het werken volgens procedures en voorschriften. Complexiteit De complexiteit wordt bepaald door het coördineren van nietroutinematige onderhoudswerkzaamheden. De hoofdoperator moet dan weten hoe hij de situatie het beste kan oplossen. De hoofdoperator heeft veel handelingsvrijheid en verantwoordelijkheid en moet prioriteiten stellen en snel beslissingen kunnen nemen. De combinatie van specificaties, werkvoorschriften en voorschriften met betrekking tot kwaliteit, ARBO en milieu spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de werkzaamheden. Betrokkenen Collega s (eigen en/of andere afdelingen), leidinggevende en ondersteunende diensten. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 13
Hulpmiddelen - Gereedschap en hulpmiddelen - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Procedures en voorschriften - Onderhoudsmateriaal Kwaliteit van proces en resultaat De apparatuur is voortdurend gecontroleerd en de storingen worden tijdig volgens de bedrijfsspecificaties verholpen. De reparaties aan de apparatuur zijn volgens voorschriften uitgevoerd. De apparatuur is goed onderhouden en in optimale staat. De eigen werkomgeving is schoon. Keuzes en dilemma s - Afweging maken wanneer onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd kunnen worden (spanningsveld met productie). - Afweging maken wanneer specialisten ingeschakeld moeten worden. - Het stellen van de juiste prioriteiten. - De hoofdoperator moet snel de afweging kunnen maken welke actie ondernomen moet worden bij problemen en/of noodsituaties. Kerntaak 4 Leiding geven Proces De hoofdoperator levert een bijdrage aan een goede werkverdeling. Hij stuurt medewerkers aan en houdt toezicht op de uit te voeren werkzaamheden. Hij informeert en instrueert medewerkers m.b.t. werkzaamheden en lost eventuele problemen op. Hij geeft uitleg en instructies aan collega s en staat open voor vragen. Daarnaast faciliteert en begeleidt hij externen (bijvoorbeeld stagiaires) en regelt hij dagelijkse personele aangelegenheden. Hij is zich hierbij bewust van de vertrouwelijkheid van de toevertrouwde informatie. Rol/verantwoordelijkheden De hoofdoperator draagt zorg voor een optimaal verloop van het proces. De hoofdoperator heeft een toezichthoudende, instruerende en aansturende rol en is daarbij verantwoordelijk voor zijn eigen werk en dat van collega operators. Daarnaast levert hij een bijdrage aan een goede werkverdeling. Op basis van zijn kennis en inzicht geeft hij uitleg en instructie aan collega s. Hij stuurt collega s aan bij de uitvoering van hun werkzaamheden. De hoofdoperator moet bijdragen aan een goede werksfeer en een positieve werkhouding van het team. Complexiteit De hoofdoperator kan zich verplaatsen in de belevingswereld van zijn collega operators en daardoor op hun eigen niveau instructie en uitleg geven. Hij staat open voor kritiek. Dit vraagt om goede communicatieve vaardigheden. De hoofdoperator gaat goede werkrelaties aan met zijn collega s en leidinggevende en onderkent de verschillende belangen. Betrokkenen Collega s (eigen en/of andere afdelingen), leidinggevende, Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 14
ondersteunende diensten, externen. Hulpmiddelen - Communicatiemiddelen - Planning - Rapportages Kwaliteit van proces en resultaat Goede samenwerking, heldere communicatie. De collega operators zijn juist en tijdig geïnstrueerd over de uit te voeren werkzaamheden. Problemen worden tijdig en adequaat opgelost. De hoofdoperator levert een bijdrage aan een goede collegiale werksfeer, waarin kwaliteit van product en proces en persoonlijke ontwikkeling centraal staan. Keuzes en dilemma s - Afweging maken tussen wat aan de teamleden zelf over gelaten kan worden en wanneer sturing of ingrijpen op zijn plaats is. - Hoe om te gaan met verschillende mensen, verschillende culturen, verschillende eigenschappen, wensen en meningen. - Hoe om te gaan met problemen van en/of tussen teamleden. - Hoe om te gaan met de belangen van de organisatie (productie en planning) versus dagelijkse personele aangelegenheden. Kerntaak 5 Meewerken aan procesverbetering en productontwikkeling Proces De hoofdoperator neemt initiatief en denkt actief mee over procesverbetering en productontwikkeling. Hij denkt mee als het gaat om het verbeteren van de kwaliteit (bijvoorbeeld procedures en voorschriften). Hij levert input vanaf de werkvloer bij het genereren van vernieuwingen. Eventueel in overleg met het projectteam stelt hij een plan van aanpak op om bepaalde onderzoekswerkzaamheden uit te voeren. Rol/verantwoordelijkheden De hoofdoperator denkt mee over procesverbetering en productontwikkeling en levert input vanaf de werkvloer. Complexiteit Het is een proces, waarbij creativiteit en analytisch vermogen en praktisch inzicht belangrijk zijn. Betrokkenen Collega s (eigen en/of andere afdelingen), leidinggevende, ondersteunende diensten, externen. Hulpmiddelen - Communicatiemiddelen Kwaliteit van proces en resultaat De hoofdoperator levert een bijdrage aan procesverbetering en productontwikkeling. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 15
Keuzes en dilemma s - Afweging maken of en hoe / product verbeterd zou kunnen worden. Kerntaak 6 Coördineren geautomatiseerde processen in de procesindustrie Proces De hoofdoperator is werkzaam aan een geautomatiseerd proces, waarbij onderdelen van in meer of mindere mate zijn geïntegreerd. Hij coördineert de voortgang van het productieproces op basis van de procesvariabelen. De hoofdoperator zorgt dat daarbij volgens procedures en werkvoorschriften gewerkt wordt. Rol/verantwoordelijkheden De hoofdoperator heeft een coördinerende rol. Hij zorgt dat er volgens procedures en voorschriften (ook kwaliteit, ARBO en milieu) gewerkt wordt. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen werk en dat van anderen. Hij is resultaatverantwoordelijk voor het product en het proces. Complexiteit De hoofdoperator zorgt dat er aan de hand van procedures en voorschriften gewerkt wordt. Hij zorgt ervoor dat verloop op basis van een aantal procesvariabelen bepaald wordt en dat er ingegrepen wordt indien nodig. Hij moet de samenhang doorzien tussen de verschillende systemen en de procesvariabelen. Verder dient hij zicht te hebben op de relatie tussen en het product (consequenties van ingrijpen). De complexiteit wordt bepaald door afwijkende (niet-routinematige) situaties. Betrokkenen Collega s (eigen en/of andere afdelingen), leidinggevende. Hulpmiddelen - Meet- en regelsystemen - Procedures en voorschriften - Persoonlijke beschermingsmiddelen Kwaliteit van proces en resultaat Afwijkingen in verloop zijn gesignaleerd en is zonodig op de juiste wijze bijgestuurd. Het productieproces verloopt optimaal. Keuzes en dilemma s - Juiste moment bepalen om in te grijpen. - Beslissen wanneer te overleggen met collega s of leidinggevende. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 16
7 EVENTUELE KERNOPGAVEN BEHOREND BIJ EEN UITSTROOMDIFFERENTIATIE Er worden geen uitstroomdifferentiaties onderscheiden. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 17
8 BEROEPSCOMPETENTIES MET BEHEERSINGSCRITERIA Afkortingen: VM = vakmatig-methodische dimensie BOS = bestuurlijk-organisatorische en strategische dimensie SC = sociaalcommunicatieve dimensie ON = ontwikkelingsdimensie Beroepscompetentie 1. (VM) Beroepscompetentie 2. (VM) Voorbereiden werkzaamheden De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze de werkzaamheden voor te bereiden, zodat deze efficiënt kunnen worden uitgevoerd. Ontvangt werkopdracht/ productieopdracht. Verzamelt en interpreteert relevante informatie. Stemt de aanpak af met anderen. Bepaalt de optimale volgorde voor de uitvoering van de werkzaamheden rekening houdend met anderen en knelpunten. Stelt prioriteiten op grond van inzicht in en de relatie procesvariabelen/productkwaliteit/veiligheid. Verdeelt de werkzaamheden onder de medewerkers en maakt een werkplanning. Werkt volgens procedures en voorschriften Controleert de gewenste productenstroom volgens de planning verloopt en de voorgeschreven productspecificaties Optimaliseert de goederenstroom en voorraadbeheer Zorgt ervoor dat de planning, voorraad, verwerking, opslag en distributie goed op elkaar afgestemd zijn Helpt teamleden bij het oplossen van problemen m.b.t planning, voorraad, verwerking, opslag en distributie Zorgt dat er kostenbewust gewerkt wordt. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Verdeelt de werkzaamheden op basis van de kwaliteiten van de medewerkers. De uit te voeren werkzaamheden zijn goed voorbereid. Registreren en rapporteren gegevens De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze relevante gegevens te registreren en te rapporteren, zodanig dat de gegevens zijn vastgelegd en belanghebbenden zijn geïnformeerd. Legt relevante gegevens vast in de daarvoor van toepassing zijnde systemen. Coördineert en bewaakt de werkuitvoering van anderen. Geeft duidelijke en complete informatie. Stemt de rapportage af op de ontvanger. Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega s en/of eventuele andere betrokkenen. Alle belanghebbende zijn adequaat geïnformeerd. De gegevens zijn geregistreerd volgens bedrijfsvoorschriften. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 18
Beroepscompetentie 3. (VM) Beroepscompetentie 4. (VM) Beroepscompetentie 5. Coördineren bewaken procesverloop De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze het verloop van het productieproces te bewaken, zodat volgens de gestelde normen verloopt. Controleert het verloop van Beoordeelt procesverloop. Interpreteert de procesinformatie. Wisselt procesinformatie uit met teamleden en/of leidinggevende. Signaleert (ver)storingen in procescondities. Bepaalt wanneer afwijkingen of storingen moeten worden gemeld. Helpt teamleden bij het oplossen van problemen. Werkt zorgvuldig. Maakt afspraken met collega s. Zorgt dat er volgens procedures en voorschriften gewerkt wordt. Handelt pro-actief bij afwijkingen en verstoringen en onveilige situaties. Lokaliseert (ver)storingen. Overlegt indien nodig met leidinggevende, specialisten en/of technische dienst. Overziet consequenties van verstoringen op veiligheid, productkwaliteit en procesverloop. Controleert de voortgang en resultaten van. Draagt gegevens over aan de volgende ploeg. Neemt verantwoordelijkheid voor het gehele proces en de kwaliteit van de eind- en halfproducten. Coördineert en bewaakt werkuitvoering. Het productieproces verloopt volgens de gestelde normen. Analyseren procesverloop De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze het procesverloop te analyseren op basis van procesgegevens en waarnemingen. Leidt uit een veelheid van informatie essentiële zaken af. Ziet de onderlinge samenhang en verbanden van verschillende factoren die van invloed zijn op een probleem. Analyseert en beoordeelt de gegevens en doet onderbouwde voorstellen voor verbetering of vernieuwing. Helpt teamleden bij het analyseren van problemen. Stelt vast wat de afwijkingen van de gewenste specificaties zijn, wat mogelijke oorzaken zijn en wat oplossingen ter verbetering van de gebreken zijn. Overlegt indien nodig met leidinggevende en/of collega s. Stelt prioriteiten op grond van inzicht in en de relatie procesvariabelen / productkwaliteit / veiligheid. Overziet en bespreekt de consequenties van verstoringen op gebied van veiligheid, productkwaliteit en procesverloop. Het procesverloop is geanalyseerd. Verantwoord ingrijpen Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 19
(VM) Beroepscompetentie 6. (VM) Beroepscompetentie 7. (VM) De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze verantwoord in te grijpen bij verstoringen, zodat het productieproces zo min mogelijk verstoord wordt. Neemt snel beslissingen hoe in te grijpen. Grijpt op een juiste wijze in. Grijpt op het juiste moment in. Overziet de mogelijke gevolgen van zijn actie. Roept indien nodig tijdig de hulp in van anderen. Gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen. Werkt volgens procedures en voorschriften. Informeert teamleden over de genomen beslissingen. Stelt prioriteiten op grond van inzicht in en de relatie procesvariabelen/ productkwaliteit/ veiligheid. Stemt activiteiten tussen meerdere afdelingen af, gericht op een optimale procesvoering. Er is adequaat ingespeeld op onvoorziene omstandigheden. Bewaken kwaliteitsbeheersing De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze de kwaliteitsbeheersing te bewaken, zodat product en proces aan de kwaliteitseisen voldoen. Voert eventueel zelf kwaliteitscontroles aan het product en uit. Zorgt dat de kwaliteit van het product en gecontroleerd wordt en dat hierover gerapporteerd wordt. Registreert en beoordeelt de gegevens. Zorgt dat er volgens procedures en voorschriften gewerkt wordt. Signaleert mogelijke afwijkingen aan meetapparatuur. Zorgt er voor dat voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt worden. Analyseert kwaliteitsgegevens. Ondersteunt teamleden bij het oplossen van kwaliteitsproblemen. Overlegt met collega s, leidinggevende en andere betrokkenen zoals de kwaliteitsdienst. Onderneemt actie bij een afwijkende productkwaliteit. Ziet toe op het hanteren van de kwaliteitsnormen binnen de eigen afdeling. Product en proces voldoen aan de kwaliteitseisen. Aansturen onderhoudswerkzaamheden apparatuur De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze onderhoudswerkzaamheden aan te sturen, zodat de technische staat van de apparatuur voldoet aan de gestelde normen. Zorgt dat de technische staat van de apparatuur gecontroleerd wordt. Regisseert de uit te voeren werkzaamheden. Signaleert onveilige situaties en handelt adequaat. Leidt uit een veelheid van informatie essentiële zaken af. Ziet de onderlinge samenhang en verbanden van verschillende factoren die van invloed zijn op een probleem. Analyseert de gegevens en doet voorstellen ter verbetering. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 20
Beroepscompetentie 8. (SC) Beroepscompetentie 9. (BOS/SC) Maakt afwegingen op basis van de verkregen informatie. Schat in wat de gevolgen voor de productie zijn van de storingen en initieert acties. Zorgt dat er volgens procedures en voorschriften gewerkt wordt. Gebruikt de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen. Stelt een planning op voor regulier onderhoud. Brengt anderen tijdig op de hoogte van gepland onderhoud. Overlegt met collega s of specialisten over noodzakelijk onderhoud. Maakt duidelijke afspraken met alle betrokkenen. Neemt verantwoordelijkheid voor de uit te voeren werkzaamheden. De technische staat van de apparatuur voldoet aan de gestelde normen. Communiceren tijdens werkzaamheden * De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze met collega s en leidinggevende te communiceren tijdens zijn werkzaamheden zodat deze volgens de gestelde normen kunnen verlopen. Hanteert correcte omgangsvormen. Luistert aandachtig en toont geduld. Vraagt naar noodzakelijke informatie en vraagt zonodig door. Deelt relevante informatie tijdig mee, stemt deze waar nodig af met anderen en zorgt voor een goede overdracht van het werk. Legt een probleem op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende/betrokkenen. Initieert en leidt overleg. Communiceert zowel schriftelijk als mondeling. Vraagt naar noodzakelijke informatie en vraagt zonodig door. Stimuleert collega s om vragen te stellen. Houdt bij het formuleren van een standpunt rekening met de verschillende belangen en onderlinge verhoudingen binnen de organisatie. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Betrokkenen zijn voldoende geïnformeerd, zodat de werkzaamheden volgens de gestelde normen kunnen verlopen. Samenwerken De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze samen te werken in een team, zodat de werkzaamheden zo goed mogelijk kunnen worden uitgevoerd. Houdt zich aan de afspraken. Stelt gerichte vragen aan collega s en geeft gerichte antwoorden. Houdt rekening met verschillen tussen mensen en hun manier van werken. Handelt adequaat in conflictsituaties. Geeft feedback aan en vraagt feedback van collega s. Gaat constructief om met kritiek/ feedback van anderen. Neemt actief deel aan werkbesprekingen. Kent de eigen verantwoordelijkheden. * Zie de matrix van het Referentiedocument Talen in de kwalificatieprofielen : Moderne Vreemde Talen en Nederlands 12.4.2. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 21
Beroepscompetentie 10. (VM) Stimuleert en helpt collega s als de situatie daarom vraagt en het werk het toelaat. Stimuleert de samenwerking. Houdt rekening met de gevolgen die individuele acties voor anderen binnen het team kunnen hebben. Stelt het gemeenschappelijke resultaat van het team boven het behalen van eigen resultaten. Is gemotiveerd. Is flexibel in de uitvoering van taken. Hecht binnen het team evenveel waarde aan ieders standpunt. Deelt relevante informatie met anderen. Spreekt mensen aan op hun verantwoordelijkheid. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Spreekt anderen aan op uitingen/gedrag. Overlegt met collega s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. De hoofdoperator functioneert effectief en efficiënt binnen het team. De hoofdoperator levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke prestatie om doelen te realiseren. Veilig en milieubewust werken De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze volgens voorschriften voor veiligheid, milieu en ARBO te werken en handelend op te treden in het geval van calamiteiten zodat het werk door hemzelf en anderen verantwoord wordt uitgevoerd. Is zich bij de uitvoering van taken voortdurend bewust van de risico s. Is zich bewust van de positie van het bedrijf in de omgeving/ samenleving. Is zich bewust van de risico s op het gebied van ARBO en milieu. Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties. Werkt volgens bedrijfsvoorschriften. Wijst anderen op risico s van onveilige situaties. Gaat efficiënt en bewust om met het materiaal. Meldt/doet suggesties bij niet-milieubewust handelen. Meldt onveilige situaties bij de verantwoordelijke persoon. Houdt de eigen werkplek overzichtelijk. Gebruikt materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze en zorgt dat deze voldoende aanwezig zijn. Zorgt dat afval en restmateriaal gesorteerd en afgevoerd wordt. Zorgt dat iedereen op de hoogte is van de voorschriften en regels en geeft wijzigingen door aan iedereen. Spreekt mensen aan op hun verantwoordelijkheid/onveilig gedrag. Signaleert ongezonde en onveilige situaties op de werkplek en handelt adequaat. Zoekt naar een oplossing als er zich problemen dreigen voor te doen. Geeft het goede voorbeeld aan teamleden. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Het werk wordt conform de voorschriften voor veiligheid, milieu en Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 22
Beroepscompetentie 11. (VM) Beroepscompetentie 12. (ON) Beheersingscriteria gericht op Beroepscompetentie 13. (VM) ARBO uitgevoerd. Zorg dragen voor kwaliteit eigen werk De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze zorg te dragen voor een goede werkuitvoering zodat het eigen af te leveren werk aan de gestelde bedrijfsnormen voldoet. Werkt volgens het kwaliteitssysteem van de werkgever. Komt gemaakte afspraken na. Werkt volgens voorschriften. Anticipeert op mogelijke verstoringen van de voortgang van het werk door tijdig in te grijpen of voorzorgsmaatregelen te treffen. Is kritisch op de (eigen) werkuitvoering. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Een goede kwaliteit van het eigen geleverde werk. Verbreden inzetbaarheid De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze zijn beroepscompetenties te ontwikkelen, zodat hij flexibel inzetbaar is in diverse werkomgevingen in de procesindustrie. Toont bereidheid om zich te blijven ontwikkelen. Informeert regelmatig naar nieuwe ontwikkelingen. Neemt initiatief om op andere werkplekken in te leren. Doorziet achterliggende principes (fysisch/chemisch) van de apparatuur waarmee en waaraan hij werkt. Doorziet de relatie tussen de bewerkingen in zijn proces met de processtappen bij klant of leverancier. Doorziet de procesomstandigheden in relatie met het doel van de processtap. Brengt in kaart wat goed en nog niet goed gaat. Bepaalt welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen. Bepaalt welke activiteiten hij moet ondernemen om zijn beroepscompetenties verder te ontwikkelen. Onderneemt afgesproken activiteiten. Past nieuwe werkwijzen toe. Informeert regelmatig intern en extern naar nieuwe ontwikkelingen. Leest regelmatig vakliteratuur. Bezoekt vakbeurzen, trainingen, cursussen en seminars. Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt hiernaar. De hoofdoperator werkt vanuit een standaard benadering van bewerkingsprocessen, resulterend in een snelle inzetbaarheid van de hoofdoperator. Een constante ontwikkeling van zijn eigen beroepscompetenties. Flexibele, breed inzetbare werknemers die kunnen werken volgens de laatste stand van zaken in de techniek. Omgaan met veranderingen De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze om te kunnen gaan met veranderingen. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 23
Beroepscompetentie 14. (BOS/ SC) Beroepscompetentie 15. (VM/BOS) Houdt zich op de hoogte van veranderingen in het productieproces. Neemt het initiatief om nieuwe ontwikkelingen te volgen. Levert bijdragen aan verbeteringen van het productieproces. Volgt nieuwe ontwikkelingen. Past zich aan als de werkzaamheden veranderen. Deelt expertise met collega s. Draagt bij aan productvernieuwing. Bepaalt welke activiteiten ondernomen moeten worden voor verdere ontwikkeling. Levert een actieve bijdrage aan de implementatie van veranderingen en vernieuwingen. Stuurt collega s aan. Uitdragen bedrijfsbeleid m.b.t. veranderingen en vernieuwingen. Flexibele werknemers die kunnen werken volgens de laatste stand van zaken in de techniek. Aansturen collega s De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze collega operators aan te sturen en ondersteuning te bieden bij problemen, zodat de werkzaamheden volgens planning worden uitgevoerd en volgens de gestelde normen kan blijven verlopen. Is aanspreekpunt bij problemen. Spreekt medewerkers aan op hun verantwoordelijkheid. Stimuleert en motiveert medewerkers. Geeft duidelijke instructies. Creëert werkomstandigheden en werksfeer waarin teamleden optimaal kunnen functioneren. Geeft feedback. Gaat beheerst om met conflictsituaties. Signaleert wat er binnen een team speelt en onderneemt actie als de situatie daarom vraagt. Gaat betrouwbaar om met vertrouwelijke informatie. Gaat goed om met verschillen tussen verschillende mensen (verschillen in persoonlijkheid, maar ook cultuurverschillen). Zorgt ervoor dat wettelijke en bedrijfsvoorschriften bekend zijn bij medewerkers. Ziet toe op toepassing van wettelijke en bedrijfsvoorschriften. De planning is gehaald en is volgens de gestelde normen verlopen. Werken in de keten De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze in te spelen op de overige schakels in de keten. Informeert naar de wensen/eisen van de interne/externe opdrachtgever. Toont inzicht in afstemming en optimalisatie van de eigen procesvoering op die van de afnemer en toeleverancier. Handelt op basis van inzicht in de keten. Informeert indien nodig de juiste schakels in de keten. Is zich bewust van de consequenties van het eigen handelen voor andere schakels in de keten. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 24
Beroepscompetentie 16. (SC/VM) Beroepscompetentie 17. (SC/BOS) Beroepscompetentie 18. (VM) Beroepscompetentie 19. De werkzaamheden worden uitgevoerd rekening houdend met de keten. Verwerven informatie * De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze informatie te verkrijgen, zodat hij beschikt over de juiste informatie om zijn werkzaamheden uit te voeren. Onderkent en formuleert de eigen informatiebehoefte bij de uitvoering van zijn taken. Zoekt op efficiënte wijze naar informatiebronnen. Gebruikt diverse informatiebronnen. Bestudeert de aanwezige documentatie over of de apparatuur. Gebruikt informatiebronnen in het Nederlands en/of moderne vreemde talen. Destilleert de benodigde informatie uit een informatiebron. Blijft op de hoogte van vakgerelateerde ontwikkelingen. Helpt collega s bij het vinden van benodigde gegevens. Deelt informatie die voor collega s van belang kan zijn. De hoofdoperator beschikt over de juiste informatie om zijn werkzaamheden uit te kunnen voeren. Personeelsaangelegenheden uitvoeren De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze de nodige personeelsaangelegenheden voor zijn team uit te voeren, zodat het team goed functioneert. Is aanspreekpunt bij vragen en problemen. Administreert allerlei zaken m.b.t het personeel. Maakt aan de medewerker duidelijk wat zijn rechten en plichten zijn. Begeleidt de medewerker indien nodig bij afgesproken activiteiten. Een goed functionerende ploeg en gemotiveerde werknemers. Bijdrage leveren aan verbetering productieproces De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze een bijdrage te leveren aan verbetering van het productieproces. Denkt actief mee over procesverbetering en productontwikkeling. Levert input vanaf de werkvloer bij het genereren van vernieuwingen. Voert onderzoekswerkzaamheden uit. Doet voorstellen ter verbetering. Creëert draagvlak voor de eigen ideeën door de juiste personen aan te spreken. Evalueert de veranderingen en/of vernieuwingen in het productieproces. Een relevante bijdrage aan verbetering en/of vernieuwing van het productieproces. Functioneren in de organisatie * Zie de matrix van het Referentiedocument Talen in de kwalificatieprofielen : Moderne Vreemde Talen en Nederlands 12.4.2. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 25
(BOS) Beroepscompetentie 20. (VM) Beheersingscriteria gericht op Beroepscompetentie 21. (VM) Beheersingscriteria gericht op De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze om te kunnen functioneren als werknemer in een industrieel bedrijf. Respecteert regels. Volgt instructies van de leidinggevende op en vraagt aanvullende informatie bij onduidelijkheden. Stelt zich loyaal op t.o.v bedrijf en collega s. Neemt actief deel aan functionerings- en/of beoordelingsgesprekken m.b.t. de eigen functie. Heeft vertrouwen in eigen kunnen. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Stelt zich op als een betrokken werknemer. Verkrijgt een geschikte en relevante arbeidsplaats. Gaat flexibel om met mogelijke veranderingen in taakstellingen. Volgt nieuwe werkinstructies op. De hoofdoperator functioneert binnen de organisatie. Bewaken geautomatiseerde processen De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze op basis van procesgegevens geautomatiseerde processen te overzien en te bewaken. Analyseert en beoordeelt gegevens vanuit meet- en regelsystemen en rapportages van collega operators. Signaleert trends en verstoringen in procescondities. Doorziet samenhang tussen verschillende onderdelen van. Past statistische procescontroles toe. Werkt volgens procedures en voorschriften. Werkt zorgvuldig en geconcentreerd. Wisselt procesinformatie uit met teamleden en/of leidinggevende. Signaleert onveilige situaties. Stuurt collega operators aan. Een optimaal procesverloop. Bijsturen geautomatiseerde processen De hoofdoperator is in staat om op adequate wijze op basis van procesgegevens geautomatiseerde processen te overzien en bij te sturen. Zorgt dat de meet- en regelsystemen op de voorgeschreven wijze gebruikt worden. Zorgt dat procesvariabelen op de voorgeschreven wijze bijgestuurd worden (volgorde, vastgestelde grenzen). Zorgt dat procesvariabelen op het juiste moment bijgestuurd worden. Overziet het totaal aan procesvariabelen die een bewerking beïnvloeden en de interactie tussen de verschillende procesvariabelen. Overlegt met collega s of leidinggevende over hoe in te grijpen. Werkt volgens procedures en voorschriften. Handelt binnen de grenzen van de eigen verantwoordelijkheid. Houdt rekening met het effect van zijn handelen op de rest van het proces. Doorziet de gevolgen van zijn ingrijpen op het product. Kwalificatiedossier Hoofdoperator (7-4-2008) 26