Veelgestelde vragen over veranderingen in de zorg WMO - GEMEENTE Is het al officieel dat de Wmo ingaat op 1 januari 2015? Ja, met dien verstande dat 2015 een overgangsjaar wordt. Verandert het recht op zorg voor mijn kind/familielid meteen? Voor cliënten die zelfstandig wonen of thuis wonen en die op 31-12-2014 een indicatie hebben en daarvan gebruik maken, verandert er niets. 2015 is namelijk een overgangsjaar. Dat betekent dat cliënten aanspraak op zorg houden tot aan de datum waarop de indicatie afloopt (in 2015). In dit overgangsjaar is de gemeente wel al verantwoordelijk voor de zorg. De indicatie vervalt uiterlijk op 1-1-2016. Na aflopen van indicatie heeft uw kind/familielid geen aanspraak of recht op ondersteuning meer, maar is er sprake van een compensatieplicht door de gemeente. Met andere woorden; de gemeente gaat dan kijken met welke combinatie van mogelijkheden en ondersteuning, voorzien kan worden in de ondersteuningsbehoefte, maar ook welke rol het netwerk en de cliënt zelf hierin kunnen betekenen. Gaat Radar ons begeleiden/op weg helpen in de nieuwe Wmo? Gemeenten en Radar zullen hierin gezamenlijk met u optrekken, u informeren en daar waar nodig begeleiden. Heeft Radar al een overeenkomst met de gemeente waar mijn kind/verwant woont? Gemeenten hebben nog geen contracten afgesloten met zorgaanbieders. Radar investeert op dit moment veel in de samenwerking en voorbereiding met gemeenten gericht op de nieuwe situatie waarin de gemeenten verantwoordelijk worden voor zorg en ondersteuning. Radar neemt deel in vele werkgroepen van gemeenten of gemeenten-overstijgende werkgroepen. Radar is als partij ruim voldoende in beeld en zit bijna overal aan de onderhandelingstafel. Welke cliënten van Radar krijgen straks te maken met de nieuwe Wmo? Voor Radar geldt dat alle cliënten die extramurale begeleiding afnemen, vanaf 2015 aangewezen zijn op de Wmo. Extramuraal wil zeggen dat het om cliënten gaat die geen verblijf bij Radar afnemen. Concreet zijn dat alle cliënten van Radar die nu extramurale begeleiding individueel, extramurale begeleiding groep (= dagbesteding) en kortdurend verblijf afnemen. Iemand met een indicatie heeft volgens de Wmo overigens niet langer recht op begeleiding. Het is de gemeente, als uitvoerder van de Wmo, die bepaalt welke ondersteuning iemand krijgt. De gemeente biedt compensatie voor datgene wat iemand nodig heeft om mee te kunnen blijven doen in de samenleving. Wanneer sluiten gemeenten contracten met zorgaanbieders af? Dit traject zal uiterlijk aan het eind van de zomer 2014 zijn afgerond en zal vermoedelijk alleen een contract zijn voor 2015. Voor 2016 en verder zullen in 2015 nieuwe afspraken gemaakt worden. 2015 is een overgangsjaar. Kan Radar ook gepasseerd worden en wat betekent dat dan voor mijn kind/verwant die nu ondersteuning van Radar krijgt? De kans dat Radar gepasseerd wordt, is zeer klein. Gemeenten hebben baat bij een zachte landing van de veranderingen in de zorg en zullen daarbij in eerste instantie geen selectie toepassen op huidige aanbieders. Dit risico zal mogelijk wel met ingang van 2016 en verder kunnen ontstaan. Vragen & antwoorden over veranderingen in de zorg Wmo/Gemeente - 10 juli 2014 1
Kan mijn kind/verwant dadelijk nog gebruik maken van Radar of moet ik naar een andere zorginstelling overstappen? Indien Radar met alle gemeenten afspraken kan maken, kan voor het deel waarvoor de cliënt op professionele ondersteuning is aangewezen, gebruik gemaakt worden van de ondersteuning en expertise van Radar. Welke cliënten krijgen een herindicatie? Officieel zal dit geen herindicatie zijn. Wel zal opnieuw beoordeeld worden welke ondersteuningsbehoefte iemand heeft. Ruim gezegd krijgen alle cliënten van Radar een nieuwe beoordeling, behalve cliënten met een ZZP. Gedurende het overgangsjaar 2015 zullen zogeheten keukentafelgesprekken plaatsvinden. Hiervoor zal een uitnodiging worden verstuurd vanuit de gemeente. Wie doet die herindicatie en hoe gaat dat in zijn werk? De gemeente zal via keukentafelgesprekken aan cliënten en ouders/verwanten vragen stellen, zodat helder wordt wat iemands ondersteuningsbehoefte is. Aan de hand van de vraag/antwoord en/of de observatie op dat moment wordt beoordeeld en vastgesteld of, en zo ja welke ondersteuning nodig is. Hebben gemeenten ervaring met dit soort keukentafelgesprekken? Gemeenten zijn al bekend met keukentafelgesprekken als het gaat om de thuiszorg. Ze hebben minder ervaring met gesprekken met cliënten met een verstandelijke beperking. Op dit ogenblik proberen gemeenten deze kennis te verwerven. Radar participeert binnen veel gemeenten om deze kennis te delen. Wat gebeurt er als de herindicatie lager uitvalt? Waar heeft mijn kind dan recht op? Als de gemeente beoordeelt dat de ondersteuningsvraag minder is dan voorheen, dan zal de zorg daarop aangepast moeten worden. In de Wmo heeft niemand recht op zorg, maar de gemeente zal mensen compenseren indien zij ondersteuning nodig hebben. De gemeente heeft dus een compensatieplicht. Wanneer ik pgb aanvraag of heb, kan mijn kind straks dan nog gebruik blijven maken van de huidige dagopvang? Dit is nog niet te beoordelen. Het hangt af van de keuzes die gemeenten maken op dit gebied en hoe ze willen werken met persoonsgebonden budgetten. Als blijkt dat ondersteuning in de vorm van dagopvang voor uw kind nodig is en de gemeente vergoedt de huidige opvang niet, dan zal de gemeente u een alternatief aanbieden. Wat als ik het niet eens ben met een beslissing van de gemeente? Er is de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de beslissing van de gemeente. Gemeenten zullen een beroepscommissie hiervoor instellen. Als mijn kind/familielid bij Radar woont, maar voor begeleiding van de gemeente afhankelijk wordt, wat houdt dit dan in? Het antwoord op deze vraag kan per persoon verschillen en is afhankelijk van de huidige ondersteuning en indicatie. Als uw kind/verwant een verblijfsindicatie heeft, oftewel een Zorgzwaartepakket, en dus woont bij Radar, dan blijft hij zijn recht op begeleiding houden. Dit valt namelijk binnen de indicatie die je toegang geeft op verzekerd recht binnen de nieuwe Wlz. In dit geval is er dan sprake van verzekerd recht. Vragen & antwoorden over veranderingen in de zorg Wmo/Gemeente - 10 juli 2014 2
Wat gebeurt er als de gemeente straks niet voldoende geregeld heeft, gaat de zorg dan wel door? 2015 wordt door de gemeenten ingezet als een overgangsjaar. Daarbij is het idee om alle cliënten bij hun huidige zorgaanbieder ondersteuning te laten afnemen, waarbij wel een budgetbeperking zal worden opgelegd. Concreet wordt dit nu verder uitgewerkt. Nemen gemeentes de contracten (pgb) van cliënten die zij hebben met Radar over? De gemeenten kunnen zelf bepalen of zij de pgb contracten overnemen. Dit kan per gemeente verschillen en het is nog niet duidelijk hoe gemeenten hiermee omgaan. Landelijk is wel bepaald dat de cliënten, die nu bij een bepaalde zorgaanbieder zorg ontvangen deze in 2015 bij dezelfde aanbieder kunnen blijven ontvangen. Wat gebeurt er als de gemeente niet voldoende geld beschikbaar stelt? Invoering van de decentralisaties gaat gepaard met flinke bezuinigingen. Oplossing hiervoor dient voornamelijk gevonden te worden in het versterken van de eigen kracht, het inzetten van het netwerk van de cliënt en door gebruik te maken van voorliggende en algemene voorzieningen. De gemeenten zullen dan samen met zorgpartijen onderzoeken hoe er met minder geld wel voldoende ondersteuningsarrangementen kunnen komen. Heeft Radar een rol bij de indicatie van de zorgbehoefte? De gemeente is voor de Wmo degene die bepaalt welke compensatie de burger nodig heeft. De toegang wordt bepaald via de ZRM (zelfredzaamheidsmatrix) en het keukentafelgesprek. De gemeente richt daartoe integrale teams in, die verschillende namen hebben zoals het sociale wijkteam. Het team bestaat uit verschillende professionals. In veel gevallen maken medewerkers van Radar al deel uit van dit soort teams. Wie bepaalt de ondersteuningsbehoefte van de cliënt? De ondersteuningsbehoefte wordt in samenspraak met cliënt en/of diens vertegenwoordiger bepaald. Of de zorgorganisatie of de gemeente hierin het initiatief neemt is nog niet duidelijk. Radar kent echter een continu proces dat gericht is op het in kaart brengen en bijstellen van de ondersteuningsbehoefte, hiermee gaan we voorlopig gewoon door. Moet er voor het leveren van de zorg meer geld uit het budget van de cliënt en/of diens netwerk komen? Er werd altijd al een eigen bijdrage gevraagd en dat blijft zo, afhankelijk van ieders persoonlijke situatie en financiële mogelijkheden. Hoeveel geld is er beschikbaar in 2015? Dit dient nog nader bepaald te worden. Gemeenten hebben eind mei duidelijkheid gekregen over hun budget voor de decentralisaties. Zij zullen dit nu verder moeten uitsplitsen. Verwachting is dat dit op zijn vroegst in september bekend wordt. Radar houdt rekening met een totale korting van ca. 20%. Vragen & antwoorden over veranderingen in de zorg Wmo/Gemeente - 10 juli 2014 3
Gemeentes kijken heel anders naar de cliënten dan de professionals van Radar. Hoe krijg ik dan voor elkaar dat hij de zorg krijgt die nodig is? Gemeentes hebben een andere benaderingswijze bij het beoordelen welke zorg een cliënt nodig heeft. Ze kijken eerst wat de cliënt zelf kan, wat het netwerk en algemene voorzieningen kunnen doen en wat aanvullend nog vanuit de Wmo nodig is. Dit is een andere werkwijze dan we tot nu toe gewend waren en komt voort uit het feit dat de ondersteuning niet langer een verzekerd recht is. De gemeente zal in de zogenaamde keukentafelgesprekken bepalen welke aanvullende ondersteuning nodig is. Om voor elkaar te krijgen dat de cliënt de zorg krijgt die nodig is, is het belangrijk de cliënt te ondersteunen en/of laten ondersteunen in het gesprek door goed aan te geven wat de cliënt/netwerk zelf kan en waarin absoluut ondersteuning nodig is om deel te kunnen nemen in de samenleving. Ondersteunend daarbij kan zijn om aan te geven wat de situatie zou zijn als ondersteuning zou wegvallen. Moet er voor het leveren van de zorg meer geld uit het budget van de cliënt en/of diens netwerk komen? Er werd altijd al een eigen bijdrage gevraagd en dat blijft zo, afhankelijk van ieders persoonlijke situatie en financiële mogelijkheden. Hoeveel geld is er beschikbaar in 2015? Dit dient nog nader bepaald te worden. Gemeenten hebben eind mei duidelijkheid gekregen over hun budget voor de decentralisaties. Zij zullen dit nu verder moeten uitsplitsen. Verwachting is dat dit op zijn vroegst in september bekend wordt. Radar houdt rekening met een totale korting van ca. 20%. Met welke gemeenten werkt Radar al samen? Radar werkt samen met de gemeenten in de regio s Heuvelland, Maastricht en Parkstad. In principe vooralsnog met alle gemeenten waarin Radar actief is. Welke gegevens gaat Radar doorgeven aan de gemeente? Volgens de website van VGN zal een overdracht van cliëntdossiers plaatsvinden. Hoe precies is nog onduidelijk. Op dit moment worden enkel aantallen en cijfers uitgewisseld, geen NAW- of persoonlijke gegevens. Verder zullen vanuit het CZ zorgkantoor gegevens doorgegeven worden aan de gemeenten. Valt het CIZ weg als de gemeente voortaan gaat bepalen of er zorg nodig is? Het CIZ blijft een rol houden in de Wlz. Wel krijgt het CIZ dan een andere juridische vorm, waardoor de onafhankelijke indicatiestelling gewaarborgd is. Wat gebeurt er als de gemeente niet met Radar wil samenwerken? Deze kans is vrij klein. Mocht het toch het geval zijn, dan zal aan de ondersteuningsvraag door andere (zorg)partijen invulling gegeven worden. Wajong wordt nu door het UWV betaald, gaat dit over naar de gemeente? Nee, dat is door de Tweede Kamer verhinderd. Het UWV is verantwoordelijk voor de Wajong. Daardoor wordt voorkomen dat cliënten een bijstandsuitkering krijgen. Vragen & antwoorden over veranderingen in de zorg Wmo/Gemeente - 10 juli 2014 4
Jullie zeggen dat Radar goed in beeld is bij de gemeenten en dat er overleg is over de toekomst. Worden ouders-verwanten ook betrokken in dit soort overleggen en werkgroepen? Via de Wmo-raden en/of patiënten/cliëntenplatforms wordt de inbreng van vertegenwoordigers geregeld. Krijgen wij als ouders-verwanten de benodigde informatie over de te zetten stappen van Radar, of moet die informatie van de overheid / gemeente komen? Rond 1 juli zouden alle cliënten een brief van het ministerie van VWS krijgen met meer informatie hierover. Dit zou meer duidelijkheid geven over de veranderingen en wat de te nemen stappen zijn. Info 20-07-2014: Via de website van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) is bekend gemaakt dat de individuele brief van het ministerie van VWS aan cliënten over de herziening langdurige zorg er (voorlopig) niet komt. Uit antwoorden op kamervragen blijkt dat het informeren van cliënten op verschillende manieren zal gebeuren; via berichtgeving in de media, op websites en tijdens bijeenkomsten over het hoe en wat van de veranderingen. Daarna worden cliënten via gemeenten, zorgverzekeraars en zorgorganisaties concreter geïnformeerd over wat er in de persoonlijke sfeer verandert. Meer informatie hierover vindt u op de website van VGN: http://www.vgn.nl/artikel/20784. Vragen & antwoorden over veranderingen in de zorg Wmo/Gemeente - 10 juli 2014 5