Maastricht Bedrijfsprofiel 2014-2015 Een overgangsjaar Veiligheid: Go for Zero Behoud van de biodiversiteit Optimaliseren energieverbruik 33% biomassa Een groeidiamant 1
MARKANTE FEITEN 2014 / EERSTE HELFT 2015 Voor het derde jaar op rij: nul ongevallen met verzuim Veilig transport: een verantwoordelijkheid van ENCI én klanten Investeringen: voorbereidingen uitbreiding kade met 45 meter Uitvoering Plan van Transformatie - Kalkgraslanden in uitvoering - Natuurbad ingericht - Voorbereidingen voor bouwrijp maken overgangszone - Verhuur van ruimten aan derden verloopt volgens plan - Start bouw 40 meter hoge trap naar ENCI-groeve en uitzichtplatform In 2018 stopt de mergelwinning en uiterlijk een jaar later stopt de productie van klinker, het halfabricaat van de cementbereiding. Tegelijkertijd is ENCI samen met haar partners volop bezig met de uitvoering van het Plan van Transformatie van de groeve, overgangszone, bedrijventerrein en kade. 2 Ik ben er trots op dat onze medewerkers in 2014 opnieuw nul ongevallen met verzuim hebben gerealiseerd. En dat voor het derde jaar op rij! Het doorvoeren van veel veiligheidsacties, groot én klein, zorgen voor een veilige mindset. Zo staat ook veilig lossen bij klanten hoog op onze agenda. We brengen samen met onze klanten onveilige situaties in kaart en nemen maatregelen om de veiligheid voor onze chauffeurs op de losplaats te verbeteren. De zorg voor veiligheid beperkt zich immers niet tot onze fabriekspoorten. Voor alle acties op veiligheidsgebied verwijs ik u graag naar het volgende hoofdstuk. «Rendement, snelheid of gemakzucht mogen NOOIT belangrijker zijn dan onze eigen veiligheid of die van anderen.» Begin 2015 hebben Gedeputeerde Staten van Limburg een definitieve vergunning aan ENCI verleend in het kader van de Wet milieubeheer. Deze milieuvergunning is van kracht en ENCI is hiemee uit de gedoogsituatie. De vergunning is echter nog niet onherroepelijk: dit hangt af van de behandeling van de ingediende beroepen bij de Raad van State (naar verwachting medio dit jaar). Op het gebied van investeringen hebben we in 2014 voorbereidingen getroffen voor de uitbreiding van onze kade. Dat alles om ons bedrijf klaar te stomen voor een nieuwe toekomst wanneer de klinkerproductie binnen enkele jaren is beëindigd. De uitbreiding van de kade is voorzien in de tweede helft van 2015. Op logistiek vlak treffen we voorbereidingen om de noodzakelijke tijd voor het laden van vrachtwagens sterk terug te brengen. Samen met onze klanten Günther Gach Directeur ENCI Maastricht bespreken we bovendien de meeste efficiënte manier van transport. Als het mogelijk is, geniet het transport over water de voorkeur om het aantal transportbewegingen over de weg te beperken. Behoud van biodiversiteit is voor ons een belangrijk aandachtspunt. Ook in dat opzicht hebben we in 2014 diverse acties doorgevoerd: zo bieden de kalkgraslanden die worden ingericht, veel potenties voor flora en fauna en ecosystemen in het gebied. Ook de uitvoering van het waterplan zal uiteindelijk zorgen voor een betere ecologische situatie in de groeve. Daarnaast heeft de Oehoe-uil in 2014 en 2015 weer jongen grootgebracht. Meer over biodiversiteit leest u op pagina 5. Samen met Natuurmonumenten, Gemeente Maastricht, Provincie Limburg en Stichting Sint- Pietersberg Adembenemend zijn we ook in 2014 verder gegaan met de uitvoering van het Plan van Transformatie van het ENCI-gebied. U kunt daarover op pagina 11 een samenvatting lezen. Om het transformatieplan uit te voeren, is ENCI eind 2014 gestart met het leveren van een deel van haar kalksteen aan Sibelco Europe voor de duur van de ontgrondingenvergunning van ENCI. Een winwin situatie: Sibelco kan zo haar mergelgerelateerde activiteiten geleidelijker afbouwen en ENCI stelt een aanzienlijk deel van de opbrengst ter beschikking aan de Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI-gebied voor verdere verfraaiing van de groeve. Günther Gach, Directeur ENCI Maastricht
Onze ambitie: NUL ongevallen onveilige situaties op de losplaats in kaart en nemen we maatregelen om de veiligheid voor onze chauffeurs te verbeteren. Onder het motto «Go for Zero» is de focus van ENCI al jarenlang gericht op het creëren van een veilige werkomgeving. Daarnaast werkt het bedrijf continu aan een veilige mindset bij iedereen die op het ENCI-terrein werkt. Ook in 2014 heeft ENCI de nodige veiligheidsmaatregelen doorgevoerd. Mede hierdoor heeft zich in 2014 voor het derde jaar op rij géén ongeval met verzuim voorgedaan (10 jan 2012 t/m 10 jan 2015). In maart 2015 heeft de directie van HC Benelux aan de medewerkers van ENCI Maastricht hiervoor een «Silver Award» uitgereikt. Een veiligere (werk)omgeving ENCI heeft in 2014 onder andere diverse maatregelen doorgevoerd op het gebied van verkeersveiligheid. Zo werd onder andere de verkeerssnelheid op het terrein verlaagd naar 15 km/uur en achteruit inparkeren ingevoerd. Ook het volgen van een e-learning module over verkeersveiligheid was onderdeel van het programma. Veiligheid beperkt zich niet tot het fabrieksterrein. ENCI neemt ook haar verantwoordelijkheid als het gaat om veilig cementtransport. Samen met klanten brengt ENCI MARKANTE FEITEN OP VEILIGHEIDSGEBIED Geen ongevallen met verzuim in 2014! Verlenging van alle certificaten (veiligheid, milieu, kwaliteit) HeidelbergCement Benelux organiseerde in mei 2015 in al haar vestigingen een Safety Stand Down: een productiestop van 2 uur die helemaal was gewijd aan veiligheid. Alle medewerkers hebben deelgenomen aan de bijeenkomst. AANTAL ONGEVALLEN MET VERZUIM (2014-2005) In 2014 heeft ENCI de risicovolle situaties die nog aanwezig zijn in kaart gebracht. Ook deze situaties lossen we op aan de hand van een plan van aanpak dat is opgesteld. Verder is in 2014 een werkgroep aan de slag gegaan om het energieloos maken van apparatuur overal in te voeren volgens de LoToTo-procedure en te koppelen aan de procedure voor werkvergunningen. Verantwoordelijkheidsgevoel bijbrengen In oktober 2014 heeft ENCI Maastricht opnieuw een veiligheidsweek georganiseerd voor haar medewerkers. Het doel is te zorgen voor de juiste mentaliteit op veiligheidsgebied. Dit geldt niet alleen op het werk maar ook thuis. Tijdens diverse toolboxmeetings bracht ENCI de noodprocedures nogmaals onder de aandacht. Al deze maatregelen zijn erop gericht om veiligheid nóg dieper in te bedden in het DNA van zowel werknemers, leidinggevenden, contractors en huurders op het bedrijventerrein. Uitvoering geluidsmetingen in de ruimten om inzicht te krijgen in de dagdosisbelasting van medewerkers. Uitbreiding van de BHV-organisatie (bedrijfshulpverlening) met 38 ontruimingsleiders. Volgen van de AED-cursus door het managementteam Onderverdeling van het bedrijfsnoodplan in de bedrijven op het ENCI-terrein 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 0 0 1 (10 jan) 3 1 2 2 3 1 2 Medewerkers en veiligheid 3
Verantwoordelijkheid en maatschappij Verantwoordelijkheid en maatschappij Alle processen, zowel de bereiding van het halffabricaat klinker als het eindproduct cement, voert ENCI uit op een manier waarbij de emissies van o.a. stof en geluid naar de omgeving zo laag mogelijk worden gehouden. Dit gebeurt binnen de technische mogelijkheden van de bestaande techniek. Bovendien zijn alle emissiepunten bijvoorbeeld voorzien van filters. Emissies De emissies aan alle productie-installaties die horen bij de cementklinkeroven en cementmolens worden het hele jaar door gemeten. Aan de oven voeren wij continu metingen uit voor de parameters die belangrijk zijn voor de procesbesturing en de eisen van de vergunning. De meetwaarden liggen onder de gestelde eisen van de overeenkomstige vergunning. Ieder jaar controleert een onafhankelijk en gecertificeerd meetinstituut de emissies. Ook in 2014 kwamen metingen van dit instituut overeen met de metingen van ENCI. Storing aan cementsilo In maart 2014 heeft een storing in één van de cementsilo s, gecombineerd met de windrichting, geleid tot grote stofoverlast bij de bewoners van de Lage Kanaaldijk. ENCI heeft direct een bewonersbrief opgesteld en gespecialiseerde schoonmaakfirma s ingeschakeld om de opruimwerkzaamheden op zich te nemen. ENCImedewerkers hebben de brief persoonlijk overhandigd aan de bewoners en samen afspraken gemaakt over de aanpak van de schoonmaak. Emissie NOx NO X (stikstofoxiden) is een verzamelnaam voor verbindingen van stikstof en zuurstof. NO X ontstaat bij alle vormen van verbranding bij hoge temperatuur, dus ook van cementovens. Stikstofoxiden worden gerekend tot stoffen die invloed hebben op de verzuring van het milieu. De maximale eis van deze emissie is eind 2005 gedaald van 1300 naar 800 mg/nm 3. ENCI werkt aan een permanente oplossing de NO X -emissie nog verder te verlagen, zonder concessies te hoeven doen aan de klinkerkwaliteit. Bulkschip Topperkraan Bulkwagen Certificaten ENCI beschikt over de certificaten ISO 9001 (kwaliteitszorg), ISO 14001 (milieuzorg) en OSHAS 18001 (Arbozorg). De controle-audits die KIWA-BMC in januari 2014 en april 2015 heeft uitgevoerd, hebben weer bevestigd dat ENCI aan alle certificaateisen voldoet. De cementen van ENCI Maastricht zijn gecertificeerd en voldoen aan de producteisen van CE en KOMO. De cementen worden meerdere malen per jaar gecontroleerd door KIWA-BMC. Transport ENCI is en blijft voorstander van vervoer per schip omdat het bijdraagt aan filebestrijding op autowegen, milieuvriendelijker en goedkoper is. Voor klanten leidt het tot minder voertuigbewegingen én een betere CO 2 - footprint dankzij een lagere CO 2 emissie. Circa 40 % van het cement gaat per bulkschip naar klanten. Dit vervoer is gemaximaliseerd omdat alleen aan klanten kan worden geleverd die aan het water zijn gevestigd en de mogelijkheid hebben om bulkscheepsvervoer te kunnen lossen. Het vervoer met bulkwagens wordt zodanig gepland dat het aantal kilometers met lege bulkwagens tot een minimum wordt gereduceerd. Ook de aanvoer van de grond- en brandstoffen vindt zoveel mogelijk per schip plaats (circa 75%). Vergunning in het kader van de Wet milieubeheer In februari 2014 besloot de Raad van State om de milieuvergunning die de Provincie Limburg in 2010 aan ENCI had verleend, te vernietigen. Belangrijkste reden was dat de Provincie niet van ENCI had geëist om een onderzoek (Passende beoordeling) uit te voeren naar de mogelijke gevolgen van ENCI op de omringende Natura 2000-gebieden. Na het besluit van de Raad van State heeft ENCI een gedoogverzoek ingediend bij de Provincie Limburg en aangegeven dat zij het benodigde onderzoek zal laten uitvoeren. Dat is gebeurd waarna de Provincie in maart 2015 aan ENCI een definitieve vergunning heeft verleend in het kader van de Wet milieubeheer. Deze vergunning is sinds het voorjaar van 2015 van kracht. 4
Inrichting van kalkgraslanden waarmee een positieve impact op de biodiversteit ontstaat Behoud van de biodiversiteit Er heerst wel eens een beeld dat groeves vijandige omgevingen zijn voor de ontwikkeling van flora en fauna. Het tegendeel is waar: groeves, zelfs als ze in bedrijf zijn, spelen een doorslaggevende rol in het behoud en de ontwikkeling van de biodiversiteit. Samen met diverse partners heeft ENCI in 2009 een Plan van Transformatie van het ENCI-gebied opgesteld (p.11). Daar is ook een nieuw eindplan voor de groeve uit voortgevloeid. Tegelijkertijd met de winning van kalksteen is ENCI al enkele jaren bezig om de groeve vorm te geven volgens dit eindplan. Sinds 2010 werken ENCI en Natuurmonumenten (toekomstig eigenaar groeve) samen om natuur en biodiversiteit in de groeve te ontwikkelen. HeidelbergCement en BirdLife International. Een team onderzoekt hoe deze door de mens gemaakte omgeving kan lijken op de natuurlijke omstandigheden van een kalkgrasland met zijn typische planten en dieren. De Grauwe Klauwier is geselecteerd om het antwoord te helpen vinden. Het team bestudeert waarom deze vogel (die zich voedt met insecten die op hun beurt afhankelijk zijn van kalkgraslanden) nog niet in de ENCI-groeve voorkomt. Het team onderzoekt ook in hoeverre de vlinderstruik «Buddleja» in de ENCIgroeve ertoe kan leiden dat zich maar een beperkte geschikte insectengemeenschap als voedselbasis voor de Grauwe Klauwier kan ontwikkelen. Het antwoord op deze vragen zal belangrijke praktische tips opleveren voor de herinrichting van groeves. Voormalig silexdepot wordt kalkgrasland Zo richt ENCI een voormalig (tijdelijk) silexdepot aan de noordzijde van de groeve in tot kalkgrasland. Het depot is in 2014 en 2015 gewijzigd in een zuidgerichte flauwe helling die is afgedekt met een dikke laag kalksteen gemengd met zaaisel en teelaarde. Dit is een ideale omstandigheid voor het ontstaan van kalkgraslanden. Zo ontstaat een positieve impact op de biodiversiteit en de ecosystemen in het gebied. In heel Nederland zijn er nog maar 25 ha kalkgraslanden waarvan 5 ha op de St.-Pietersberg. Met de nieuwe kalkgraslanden kunnen we daar nog 4,5 ha bij optellen. Soortgericht onderzoek in gehele groeve Uit een soortgericht onderzoek in de gehele ENCI-groeve is gebleken dat in de groeve beschermde soorten voorkomen zoals vaatplanten, amfibieën, reptielen, zoogdieren, broedvogels en dagvlinders. Bij de planning en uitvoering van de groevewerkzaamheden houdt ENCI rekening met de gebieden die van belang zijn voor de beschermde soorten. Partnershiproject met Birdlife International Verder is de ENCI-groeve in 2014 en 2015 onderzoeksgebied voor een partnershipproject tussen Grouwe Klauwier Oehoe broedt dankzij steile mergelwanden Door de steile kalksteenwanden die vanwege de mergelwinning zijn ontstaan, broedt sinds 1997 bijna jaarlijks een Oehoe (grootste uil ter wereld) in de ENCI-groeve. In dit deel van de groeve, de Oehoevallei, is ENCI meer dan 15 jaar geleden gestopt met kalksteenwinning. Ook in 2014 en 2015 zijn er in de kalksteengroeve van ENCI weer jonge kuikens grootgebracht. Prehistorische ontdekkingen Een aantal keren per jaar zoekt de Nederlands Geologische Vereniging (afd Limburg) in de ENCIgroeve naar fossielen. Tijdens die bezoeken zijn al een aantal keren heel bijzondere ontdekkingen gedaan. In 2015 werden fossiele resten (o.a. van schedel, flippers) van een nog jonge mosasaurus gevonden. In het Natuurhistorisch Museum Maastricht kan het publiek de preparatie live volgen. Biodiversiteit 5
Duurzaam produceren Sluiten van kringlopen Zuinig omgaan met natuurlijke grondstoffen en fossiele brandstoffen is al tientallen jaren een belangrijke pijler van onze bedrijfsvoering. Restproducten uit andere industrieën zijn vaak ideale grond- of brandstoffen. Door deze stromen in te zetten, bespaart ENCI fossiele grond- en brandstoffen én lost ze een deel van het afvalprobleem van andere industrieën op. Natuurlijk wordt er streng op toegezien dat ENCI onder de vergunde emissiewaarden blijft en mag er geen invloed op de kwaliteit van het cement ontstaan. Afval als grondstof Voor de productie van klinker (halffabricaat voor cement) is mergel nodig. Die mergel wint ENCI in haar groeve in Maastricht. Voor de productie van ruim 559.000 ton klinker gebruikten we in 2014 997.000 ton mergel. Om onder andere het energieverbruik te verminderen, zet ENCI alternatieve grondstoffen zoals hoogovenslak en vliegas in. Door de inzet van hoogovenslak als grondstof hoeft er minder energie-intensieve klinker geproduceerd te worden. Door de jarenlange ontwikkeling hebben de ENCI-fabrieken gemiddeld het laagste aandeel portlandcementklinker (ca 50%) in Europa. Dit is ruim de helft minder dan gemiddeld in de Europese cementindustrie (76%). Brandstoffenverdeling 2014 33% 22% 45% Fossiele brandstoffen Biomassa Andere alternatieve brandstoffen Afval als brandstof Er is veel energie nodig om portlandcementklinker in de cementklinkeroven te produceren. Als marktleider in Nederland zet ENCI zoveel mogelijk alternatieve brandstoffen in ter vervanging van fossiele brandstoffen. Voorbeelden zijn rioolwaterzuiveringsslib, PPDF (mengsel van papier en plastic) en diermeel. Hiermee levert ENCI een bijdrage aan de vermindering van het eigen energieverbruik. In 2014 werd bij ENCI Maastricht 78% van de benodigde verbrandingsenergie gehaald uit alternatieve brandstoffen. Dit percentage is lager dan het niveau van 2013. De belangrijkste reden hiervan is dat door een wijziging in de klinkerproductie, de beschikbaarheid van alternatieve brandstoffen tijdelijk onvoldoende overeenkwam met de behoefte. «In Nederland en België is HeidelbergCement koploper in het gebruik van zogenaamde samengestelde cementen waarin minder energie-intensieve klinker maar meer vliegas en/of hoogovenslak wordt verwerkt» De productmix kent een grote ontwikkeling. In Nederland en België is HeidelbergCement koploper in het gebruik van zogenaamde samengestelde cementen waarbij minder klinker maar meer vliegas en/of hoogovenslak wordt verwerkt. In het hoogovencement CEM III/B is het klinkergehalte ca 30% en in portlandcement CEM I 100%. 6
Minder CO 2 door biomassa ENCI Maastricht voldeed ook in 2014 aan de opgelegde CO 2 -emissiecriteria. In 2014 is de CO 2 -uitstoot per geproduceerde ton klinker licht gestegen ten opzichte van het niveau van voorgaande jaren. De uitstoot is echter wel 19% minder dan in het referentiejaar 1990. «De medewerkers van ENCI hebben veel kennis en ervaring op het gebied van alternatieve brandstoffen opgebouwd en verspreiden dit wereldwijd binnen de HeidelbergCement Group.» De productie van cement kost veel energie en genereert dan ook emissies van koolstofdioxide (CO 2 ). Net als haar zusterbedrijven stelt ENCI Maastricht alles in het werk om haar CO 2 -uitstoot te verminderen en gebruikt hiervoor onder andere klimaatneutrale biobrandstoffen. In 2014 bedroeg de emissie van CO 2 785 kg per ton geproduceerde klinker. Inzet van alternatieve brandstoffen in de cementklinkeroven ENCI gebruikt al jarenlang restproducten van andere industrieën als brandstof. In 2014 was 78% van de brandstoffen van de cementklinkeroven van ENCI Maastricht alternatief. Door de hoge vlamtemperatuur en de lange verblijftijd in de oven, verbranden de alternatieve brandstoffen volledig. Het niet-brandbare deel wordt tijdens het ovenproces gebonden aan de klinker. Deze inzet van alternatieve brandstoffen heeft als positief effect dat de energie nuttig wordt toegepast en dat hierdoor veel fossiele brandstof wordt bespaard. 1200 1000 800 600 400 200 0 Inzet van biomassa als brandstof De alternatieve brandstoffen die ENCI gebruikt, bestaan uit biomassa en niet-biomassa. Zo n 33% van de warmtevoorziening van de oven is afkomstig uit biomassa. Dit percentage is iets lager dan in 2013 (34%). Biobrandstoffen vervangen fossiele brandstoffen en zijn bovendien duurzaam en klimaatneutraal. Omdat biomassa beperkt beschikbaar is, verwacht ENCI dat het aandeel de komende jaren niet kan groeien en gehandhaafd blijft rond 33-40%. Inzet van alternatieve grondstoffen ter vervanging van klinker Een verhoogde productie van samengestelde cementen leidt tot een lager klinkergehalte omdat er minder energie-intensieve klinker geproduceerd hoeft te worden (zie ook sluiten van kringlopen ). Het zo efficiënt mogelijk bedrijven van de installaties Een optimaal beheer van de installaties waardoor het energieverbruik daalt en de CO 2 -uitstoot vermindert. Ontwikkeling emissie kg CO 2 /ton klinker 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Duurzaam produceren 7
Cementbereiding 8 De bereiding van cement ENCI Maastricht produceert zowel het halfabricaat voor de cementbereiding (klinker) als het eindproduct (diverse cementsoorten). De kalksteen die nodig is om klinker te produceren, wint ENCI in de St.-Pietersberggroeve in Maastricht. De commerciële mergelwinning eindigt in juli 2018. De klinkerproductie eindigt uiterlijk in juli 2019. Het cement van ENCI Maastricht is grotendeels bestemd voor de Nederlandse markt en vindt z n weg naar met name infrastructurele werken, utiliteitsbouw en woningbouw, bouwmarkten en de verwerkende industrie. De ondertunneling van de A2 in Maastricht is een belangrijk project dat met cement van ENCI Maastricht wordt gerealiseerd. Fase 1: van mergel tot klinker Voor de productie van cement is kalksteen nodig. ENCI wint deze kalksteen in de groeve achter haar fabrieksterrein. De kalksteen wordt gebroken, gedroogd en samen met andere materialen (ijzeroxide, siliciumoxide, hoogovenslak en aluminiumoxide) tot ovenmeel vermalen. Deze bestanddelen zijn restproducten van andere industrieën en worden via het water en per as aangevoerd. Nadat het ovenmeel in een cyclonentoren wordt opgewarmd tot een temperatuur van 780 ºC, stroomt het materiaal in een 200 meter lange ronddraaiende oven. Door de roterende beweging en hellende opstelling van de oven wordt het ovenmeel geleidelijk opgewarmd tot circa 1.450 ºC. De hoge temperatuur zorgt voor chemische reacties waardoor klinker ontstaat. Deze wordt vervolgens gekoeld in negen meedraaiende koelers met een lengte van elk 22 meter. Er vormen zich grijs-zwarte bolletjes: de portlandcementklinker. Fase 2: van klinker tot cement In de vorm van ronde bollen is portlandcementklinker niet bruikbaar. Hij moet eerst tot een fijn poeder worden gemalen. In Maastricht gebeurt dat in drie kogelmolens waarin stalen kogels van verschillende grootte de portlandcementklinker fijn malen. ENCI Maastricht beschikt ook over een energiezuinige rollenpers met daaraan gekoppeld een kogelmolen. In deze rollenpers wordt klinker onder hoge druk tussen twee walsen voorgemalen en vervolgens in de kogelmolen tot cement vermalen. Afhankelijk van het gewenste eindproduct voegt ENCI bepaalde stoffen toe. Dat zijn restproducten uit andere industrieën. Hoogovenslak: een restproduct dat vrijkomt tijdens de productie van ruwijzer. Vliegas: een restproduct van met steenkool gestookte elektriciteitscentrales. Portlandcementklinker, hoogovenslak, poederkoolvliegas en kalksteen worden in verschillende verhoudingen gedoseerd waardoor de verschillende cementsoorten worden geproduceerd. Tijdens het productieproces wordt ook nog een kleine hoeveelheid «bindtijdregelaar» toegevoegd in de vorm van calciumsulfaat waarmee de verwerkingstijd van het beton wordt geregeld. Verpakken en verzenden Nadat het cement is geproduceerd, moet het nog bij de klant terecht komen. Dat kan bij ENCI in bulk of verpakt in zakken van 25 kg. Cement voor bulktransport gaat vanuit opslagsilo s naar volledig geautomatiseerde laadinstallaties waarmee de schepen of tankauto s worden gevuld. Anno 2015 bedraagt het vervoer over water circa 40% en het vervoer per as 55%. Daarnaast verpakt ENCI jaarlijks verschillende soorten cement in 25 kg zakken (5% van de totale productie). Het vullen en wegen van deze cementzakken verloopt via volledig geautomatiseerde processen. 1200 1000 800 600 400 200 0 Klinker- en cementproductie ENCI Maastricht (in tonnen) 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Klinker Cement
Schematische weergave van de cementbereiding Productieschema van mergel tot klinker opslaghal klinker stoffilter meelmolen oven voorwarmer (cyclonentoren) homogeniseersilo s droger breker mengbed (tussenopslag mergel) groeve Materiaalstroom Luchtstroom Productieschema van klinker tot cement opslagsilo s cement vliegas slak gips kalksteen transport opslaghal klinker rollenpers kogelmolen Materiaalstroom Cementbereiding 9
Cementsoorten Cement is de belangrijkste grondstof voor de bereiding van beton. Cement vormt samen met water het lijm om de zand- en grindkorrels aan elkaar te plakken. Het materiaal dat vervolgens na verharding ontstaat, noemen we beton. ENCI Maastricht produceert diverse cementsoorten in de juiste kwaliteit, met elk zijn eigen toepassingsgebied. De meest toegepaste cementsoorten zijn portlandcement en hoogovencement. CEM I (in drie kwaliteiten) Portlandcement: 100% klinker CEM II/B-V Portlandvliegascement: 75% klinker en 25% poederkoolvliegas CEM II/B-S Portlandslakcement: 75% klinker en 25% hoogovenslak CEM III/A Hoogovencement: 50% klinker en 50% hoogovenslak CEM III/B Hoogovencement: 30% klinker en 70% hoogovenslak CEM V/A (S/V) Composietcement: 50% klinker, 25% hoogovenslak, 25% poederkoolvliegas MC Metselcement: 65% klinker, 35% kalksteen State-of-the-art onderzoekcentra Onze klanten maken van ENCI-cement beton. ENCI denkt met hun mee en helpt om dit beton beter, goedkoper en efficiënter te kunnen produceren. ENCI beschikt daarvoor over state-of-the-art onderzoekscentra voor Cementonderzoek (Maastricht) en Betononderzoek (Rotterdam). Beide beschikken over een uitgebreide kennis van cement en beton en hebben bovendien intensieve contacten met het HeidelbergCement Technology Center (HTC), Nederlandse en Belgische universiteiten én diverse erkende instituten. De zorg voor de kwaliteit van onze cementen Bij de cementproductie is een strikte controle van de producten en het productieproces noodzakelijk. Daarom worden bij alle stappen in het proces monsters genomen en analyses uitgevoerd. Speciaal ontwikkelde softwareprogramma s zorgen voor de beheersing van ons proces en de bewaking ervan. Ook onze leveranciers moeten zich houden aan de vereiste specificaties en uiteraard wordt dit gecontroleerd. ENCI Maastricht beschikt over de certificaten ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 (milieu) en OHSAS 18001 (veiligheid). Al onze cementen zijn voorzien van CEmarkering en het KOMO-productcertificaat. Zo kunnen onze klanten altijd rekenen op dezelfde service en een constante kwaliteit, waarbij veiligheid en de zorg voor het milieu voorop staan. Cementsoorten CEMENT VORMT DE BASIS VOOR BETON! Nederland is een echt betonland. Het materiaal is overal om ons heen: in de woningbouw, utiliteitsbouw, de grond-, water- en wegenbouw en bij herstel- en verbouwprojecten. Circa 50 à 55% van het cementverbruik in Nederland wordt door de betonmortelindustrie verwerkt voor in het werk gestort beton op de bouwplaatsen. De betonwarenindustrie, waar fabrieksmatig betonproducten worden geproduceerd, neemt zo n 35-40% van het cementverbruik voor haar rekening. Het overige cement vindt zijn weg naar de bouw via bouwmaterialenhandelaren naar aannemers en leveranciers van onder meer vloer- en metselspecies. 10
Transformatie ENCI-gebied ENCI-gebied is een groeidiamant ENCI werkt samen met Natuurmonumenten, Provincie Limburg, Gemeente Maastricht en belangenorganisaties aan de uitvoering van het Plan van Transformatie voor het ENCI-gebied. Dit plan leidt ertoe dat ENCI de commerciële mergelwinning stopt in juli 2018. Uiterlijk een jaar later stopt ENCI met de productie van klinker en gaat de fabriek verder als maalbedrijf. In 2020 draagt ENCI de groeve over aan Natuurmonumenten. De transformatie vindt plaats in vier onderdelen van het ENCI-gebied. 1. Bedrijventerrein: nieuwe bedrijven en werkgelegenheid ENCI produceert en levert cement. Nu, maar ook na de beëindiging van de klinkerproductie. Het bedrijventerrein ontwikkelt zich nu al naar een open, multifunctioneel terrein met een verscheidenheid aan bedrijven waar respect voor duurzaamheid een belangrijk punt van aandacht is. Anno 2014 zijn ruim 30 externe bedrijven gevestigd op het ENCI bedrijvenpark. 2. Groeve: natuurontwikkeling en recreatie In nauw overleg met Natuurmonumenten vormt ENCI de groeve om tot een prachtig natuurgebied met verschillende recreatiemogelijkheden. Steilwanden, wandelpaden, trappen en uitzichtpunten zijn belangrijke onderdelen. Actueel is de inrichting van kalkgraslanden en het realiseren van een prachtig natuurbad in de groeve. In 2016 zal ENCI de kalkgraslanden en het natuurbad vervroegd overdragen aan Natuurmonumenten. 3. Overgangszone: tussen industrie en natuur De overgangszone tussen groeve en bedrijventerrein richt zich in de toekomst op recreatie/horeca, wellness en lichtere vormen van bedrijvigheid. In afwachting van het ontwikkelplan van de Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI-gebied (SOME) voor dit gebied, zal ENCI dit laagste deel van de overgangszone bouwrijp opleveren. Hierna draagt ENCI dit gebied over aan SOME voor verdere ontwikkeling. Jaarlijks laten zich hier talrijke bezoekers onder leiding van een gids informeren over de transformatie. 4. Kade: gereedmaken voor de toekomst ENCI spant zich in om de huidige kade te transformeren naar een moderne kade die klaar is voor de toekomst van het ENCI Bedrijvenpark. In 2014 vinden de voorbereidingen plaats om de huidige kade 45 meter te verlengen. Uitvoering vindt plaats in de loop van 2015. Het gebied toegankelijk maken De toegang naar het ENCI-gebied is een speciaal punt van aandacht. Een aansprekend voorbeeld hiervan is de bouw van een spectaculaire 40 meter hoge trap en uitzichtplatform tussen de St.-Pietersberg in Maastricht en de ENCI-groeve in 2014 en 2015. ENCI participeert samen met Natuurmonumenten, Provincie Limburg, Gemeente Maastricht en Stichting St.-Pietersberg Adembenemend in de «Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI-gebied». Deze Stichting bewaakt de kwaliteit en voortgang van de uitvoering van de transformatie en is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de overgangszone. 11
ENCI Maastricht in vogelvlucht ENCI is de grootste producent en leverancier van Nederlands cement. Het bedrijf heeft in Nederland productielocaties in Maastricht, IJmuiden en Rotterdam. ENCI Maastricht is opgericht in 1926 en ligt langs de rivier de Maas. De fabriek beschikt over een kalksteengroeve, een cementklinkeroven, een rollenpers en diverse kogelmolens om cement te malen, een verzendafdeling en een kade. In Maastricht is bovendien een ultramodern cementlaboratorium gevestigd dat onderzoeken uitvoert voor alle bedrijven van HeidelbergCement Benelux. Het fabrieksterrein is 33 hectare groot en de groeve bestrijkt zo n 135 hectare. Hiervan is 70 hectare heringericht of in afwerking. In 2014 produceerde Maastricht 560.000 ton klinker (halffabricaat voor de cementbereiding) en ruim 958.000 ton cement. Daarvan werd 95% in bulk verzonden en 5% verpakt in zakken van 25 kg. Eind 2014 telde de fabriek 127 FTE (fulltimeequivalent). Aanvullend telt de fabriek nog 18 FTE die werkzaam zijn voor de centrale stafafdelingen van HeidelbergCement Benelux. ONDERDEEL VAN DE HEIDELBERGCEMENT GROUP ENCI is onderdeel van de HeidelbergCement Group, wereldleider in zand en grind en een grote speler op het gebied van cement en beton. Actief in 40 landen, telt de groep ongeveer 45.000 medewerkers verdeeld over 2.300 productielocaties. HeidelbergCement realiseerde in 2014 een geconsolideerde omzet van 12,6 miljard euro. ENCI B.V. Vestiging Maastricht Lage Kanaaldijk 115 6212 NA Maastricht Tel. + 31 (0)43 329 7777 www.enci.nl www.enci-gebied.nl www.facebook.com/encigebied