Voedingsbeleid KOK kinderopvang Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Warme maaltijden o VSO/BSO o Allergieën en individuele afspraken o Traktaties en feestjes o Bereiden en bewaren van voedsel Voedingsaanbod voor kinderen tot 1 jaar o o Drinken Eten Voedingsmiddelen voor kinderen van 1 t/m 12 jaar ৹ Uitzonderingen
Algemeen Gezond voedingsaanbod Dit voedingsbeleid is gebaseerd op de richtlijnen van het Voedingscentrum en voedingsadvies bureau De Winter. Wij vinden het belangrijk om kinderen gezonde voeding te bieden en zo positief bij te dragen aan de ontwikkeling. KOK kinderopvang verzorgt alle maaltijden van de kinderen (uitgezonderd flesvoeding). Wij bieden daarom voornamelijk basisproducten aan uit de Schijf van Vijf. De oudercommissie heeft positief geadviseerd over het voedingsbeleid. Vaste en rustige eetmomenten Het eten en drinken wordt gezien als een sociaal en gezamenlijk moment. De pedagogisch medewerkers zorgen voor gezonde en afwisselende voeding en houden hierbij zoveel mogelijk rekening met de wensen van ouders en diëten en allergieën. De pedagogisch medewerkers stimuleren het kind wanneer het niet wil eten of drinken; eventueel wordt het op een later moment nog eens aangeboden. Het betekent in de praktijk dat pedagogisch medewerkers eten en drinken nooit opdringen aan een kind. Een positieve stimulans, door er een spelletje van te maken, kan een kind helpen om toch te eten of te drinken. Zodra kinderen het kunnen aangeven, mogen kinderen zelf kiezen wat ze op hun boterham willen en welk stuk fruit ze pakken. We kiezen er bewust voor om vier soorten beleg op tafel te zetten waarbij rekening wordt gehouden met variatie. 1
Zodat de keuze voor een kind niet te moeilijk gemaakt wordt. De melk wordt tijdens de broodmaaltijd aangeboden, zodat een kind zelf kan bepalen een slokje te willen nemen. Tijdens eet- en drinkmomenten worden er ook geregeld compromissen gesloten met kinderen; nog één slokje en dan ben je klaar. Hierbij worden de kinderen dan ook positief beloond. Daarnaast geldt dit moment als rustpunt ter afwisseling van de activiteiten in het dagprogramma. Wij hanteren vaste eettijden. Dit zorgt voor een herkenbaar ritme en dat geeft de kinderen rust. We eten samen aan tafel, dit stimuleert de sociale vaardigheden van de kinderen. We nemen rustig de tijd om te eten en zorgen voor een fijne sfeer, maar we tafelen niet te lang. Onze pedagogisch medewerkers geven het goede voorbeeld aan tafel. Zij eten samen met de kinderen, begeleiden bij de maaltijd en hebben een voorbeeldfunctie. De pedagogisch medewerkers bepalen wanneer het kind eet, het kind bepaalt uit een gezond voedingsaanbod wat het eet en hoeveel het daarvan eet. Voedingen die wij geven op het KDV zijn op de volgende manier verdeeld over de dag, wij gaan ervan uit dat kinderen thuis hun eerste flesvoeding of ontbijt krijgen: 7:00-8:30: Mogelijkheid om zelf meegebracht ontbijt te eten aan tafel. 9:30-10:00: Drinken en vers fruit (zie voedingsmiddelenschema). 11:45-12:15: Broodmaaltijd of warme maaltijd geleverd door Lekker en Vers. 15:00-15:30: Drinken en tussendoortje (zie voedingsmiddelenschema). 17:00-17:15: Drinken en groente zoals komkommers, paprika, halve tomaatjes etc. Warme maaltijden Bij KOK kinderopvang kan er gebruik gemaakt worden van warme maaltijden. Bij de BSO worden deze rond 17:00 uur geserveerd aan de kinderen en op het KDV rond 12:00 uur. De warme maaltijden worden geleverd door Lekker en Vers. Indien u hier gebruik van wilt maken kunt u een strippenkaart aanvragen via de pedagogisch medewerkers. De maaltijden van Lekker en Vers worden gemaakt conform de richtlijnen gezonde voeding van het Voedingscentrum, waarbij ze zo veel mogelijk gebruik maken van producten van het seizoen. De verse ingrediënten worden voornamelijk afgenomen bij lokale leveranciers. Zo zijn de kinderen altijd zeker van een lekkere en verse maaltijd. VSO/BSO De kinderen op de BSO eten na schooltijd fruit en/of groente. Ze krijgen een beker Karvan Cevitam limonade, daarnaast wordt er thee en water aangeboden. Op de BSO kan er ook gebruik worden gemaakt van warme maaltijden of een broodmaaltijd. Op woensdag, vrijdag, tijdens studiedagen en vakanties wordt er ook geluncht bij de BSO. Zie voedingsmiddelenlijst. Het gezamenlijk tafelmoment op de BSO is een onderdeel van de dag die bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van de kinderen en tevens zorgt voor een rust moment op de groep. 7:30-8:00: Mogelijkheid om zelf meegebracht ontbijt te eten aan tafel. 15:00-15:30: Drinken en fruit/tussendoortje (zie voedingsmiddelenschema). 17:00-17:15: Drinken en fruit/groente zoals komkommers, paprika, halve tomaatjes, etc.(zie voedingsmiddelenschema). Allergieën en individuele afspraken Wij houden rekening met allergieën van kinderen. Er is ook ruimte om individuele afspraken te maken wanneer het noodzakelijk is om af te wijken van het voedingsbeleid, bijvoorbeeld bij een dieet of een bepaalde (geloofs)overtuiging. Indien blijkt dat een kind een allergie heeft kunnen wij u vragen om vervangende voedingsmiddelen mee te geven naar de opvang. Wanneer er sprake is van een allergie waarvoor pedagogisch medewerkers medische handelingen uit moeten voeren (bijvoorbeeld het 2
toedienen van medicijnen door middel van een epi-pen), maken wij gebruik van bepaalde protocollen. Deze worden in overleg met de ouder samengesteld en ondertekend. Traktaties en feestje Een verjaardag betekent feest en bij zo n verjaardag komt vaak een traktatie kijken. Er kan zowel een niet-eetbare traktatie als een eetbare traktatie aangeboden worden. Wij vinden het belangrijk dat de eetbare traktaties zo gezond mogelijk zijn. We vragen ouders en pedagogisch medewerkers dan ook om traktaties zo klein mogelijk te houden en niet te zoet en/of te calorierijk te maken. Ouders kunnen de richtlijnen trakteren van het Voedingscentrum raadplegen. Voor traktatie-ideeën adviseren wij het boek FEEST! 46 traktaties voor school of thuis van het Voedingscentrum en de website www.gezondtrakteren.nl. U kunt ook het inkijkexemplaar op het kindercentrum raadplegen. Bij speciale gelegenheden bieden wij zeer incidenteel snoep aan. Wij proberen de hoeveelheid suiker, zout en verzadigd vet die kinderen dan binnenkrijgen zoveel mogelijk te beperken. Bereiden en bewaren van voedsel Voor het bereiden, bewaren van voedsel en de hygiëne op het kindercentrum verwijzen we u naar ons hygiëne beleid. 3
Voedingsaanbod voor kinderen tot 1 jaar Kinderen tot 1 jaar krijgen hun flesvoeding en krijgen vers fruit en brood wanneer zij daar aan toe zijn. De flesvoeding van de kinderen wordt meegenomen door de ouders naar het KDV. Alle overige voeding wordt door het kinderdagverblijf verstrekt. Baby s hebben een eigen voedingsschema. Wij hanteren onderstaande aandachtspunten voor hun voeding. Drinken Melk: Voor moeders die borstvoeding willen geven, is er de mogelijkheid om haar kind te voeden. Met de ouders is besproken of hun kind borstvoeding of flesvoeding krijgt. De afgekolfde borstvoeding leveren ouders voldoende gekoeld of ingevroren (in kleine porties) af op het kinderdagverblijf. Borstvoeding wordt verwarmd in de flessenwarmer om zo de voedingsstoffen niet verloren te laten gaan. Ouders leveren geen klaargemaakte flesvoeding aan. Tijdens het vervoer, ook in een koeltas, kan de flesvoeding namelijk niet voldoende koud worden bewaard. Borstvoeding kan ook ingevroren worden meegegeven. Het is in de vriezer maximaal 3 maanden houdbaar. Het kind mag vanaf 12 maanden gewone melk. Ander drinken: Naast borstvoeding of opvolgmelk krijgen kinderen water of lauwe (vruchten) thee zonder suiker. Wij bieden geen limonadesiroop of diksap aan. Limonadesiroop en diksap bevatten veel calorieën en suikers en dit vergroot de kans op overgewicht en tandbederf. Vanaf 8 maanden gaan wij oefenen met het drinken uit een (plastic) beker. Dat is beter voor de mondmotoriek dan een beker met een tuit of een flesje. Een kind hoeft bij ons de beker niet helemaal leeg te drinken. Als een kind de beker niet leegdrinkt, zullen we vaker wat te drinken aanbieden. (Eerste) hapjes: We starten met het geven van eerste hapjes in overleg met de ouders. Volgens de richtlijn Voeding en eetgedrag voor de Jeugdgezondheidszorg is dit tussen 4 en 6 maanden. We beginnen met de zogenaamde oefenhapjes, waarbij het eten fijngeprakt is. Zodra kinderen hapjes krijgen, laten we ze de mondmotoriek oefenen met een (ondiep, plastic) lepeltje. In overleg met de ouders gaan we de melkvoedingen steeds meer vervangen en gaat het kind steeds meer echte maaltijden eten. Het fruit of groenten (de groenten worden door de ouders zelf meegebracht) dat we als oefenhapje tussendoor geven is vers gepureerd. We bieden bij dit fruithapje nog geen combinaties van verschillende soorten fruit aan. Het kind leert dan eerst wennen aan de losse smaken. Zo leert hij die beter herkennen en waarderen en dat is beter voor zijn smaakontwikkeling. Naarmate het kind beter kan happen, zal het stukjes vers fruit krijgen. 4
Aan een zachte smaak went een kind makkelijker. Het fruit waarmee we beginnen is bijvoorbeeld peer, appel, banaan, meloen en perzik. Broodbeleg: We besmeren het brood altijd met een beetje zachte halvarine uit een kuipje, hierin zitten veel onverzadigde (goede) vetten. Meer beleg dan halvarine hoeft niet. Gebruiken we toch meer beleg, dan kiezen we voor beleg uit de tabel op pagina 6. Wij geven kinderen tot en met 12 maanden geen honing. Honing kan besmet zijn met een bacterie waar jonge kinderen erg ziek van kunnen worden. 5
Voedingsmiddelengroep Bij voorkeur Met mate Brood krentenbol(feestdagen) (feestdagen) broodbeleg tussendoortjes drinken halvarine achterham (20 kcal) kipfilet (25 kcal) 30+ kaas sandwichspread appelstroop jam ei 30+ smeerkaas met minder zout fruit*; appel, peer, mandarijn, kiwi, aardbei, banaan, druiven(halveren) groente: komkommer, snoeptomaatjes(halveren). radijsjes, worteltjes, paprika soepstengel rijstwafel volkoren cracottes volkoren crackers water thee (bij voorkeur kruidenthee) vegetarische smeerworst gebraden gehakt boterhamworst smeerkaas vruchtenhagel gestampte muisjes fricandeau geitenkaas pindakaas biscuitjes/koekjes eierkoek halve plak ontbijtkoek halfvolle melk/karnemelk Karvan Cevitam Roosvicee KDV *fruitsoorten die heel het jaar goed(en milieuvriendelijke) verkrijgbaar zijn: ananas, appel, banaan, druif, granaatappel, grapefruit, mandarijn, meloen, nectarine, peer, pruim, sinaasappel (bron: Groente- en fruitkalender van milieu centraal) 6
Uitzonderingen Wij willen wel graag de mogelijkheid hebben om eens af te wijken van ons beleid. Bijvoorbeeld bij speciale gelegenheden, feesten, vakantieopvang bij de BSO of voor de afwisseling. De uitzonderingen zoals onder andere poffertjes, pannenkoeken, tosti s, popcorn, waterijs, worden daarbij geen regel, zijn altijd een bewuste keuze en zullen tot een minimum beperkt blijven. 7