Advies. Besluit sociale openbare dienstverplichtingen drinkwater. Brussel, 10 juli 2013

Vergelijkbare documenten
Advies. LAC-procedure water. Brussel, 28 januari SERV_ADV_ _LAC water.docx

Nieuwe sociale maatregelen. Adelheid Vanhille 7 november 2013

2 de uitwerking en uitvoering van de in artikel 8 bedoelde openbare dienstverplichtingen

Sociale maatregelen drinkwater 28 maart 2012

2 de uitwerking en uitvoering van de in artikel 8 bedoelde openbare dienstverplichtingen

houdende wijziging van het decreet van 24 mei 2002 betreffende water bestemd voor menselijke aanwending, wat de strijd tegen waterarmoede betreft

Algemeen Waterverkoopreglement

Algemeen Waterverkoopreglement

Advies. Uniforme sociale correcties drinkwater. Brussel, 4 april 2012

betreffende de garantie dat drinkwater een basisrecht is voor elke Vlaming

Een nieuwe waterfactuur

Advies. Openbare dienstverplichtingen drinkwater. Brussel, 21 mei SERV_ADV_ _ODV_drinkwater_alit.docx

Nieuwe afsluitreglementering. Kris Van den Belt 7 november 2013

TARIEFREGLEMENT DRINKWATER, VAST RECHT EN SANERINGSBIJDRAGE GOEDGEKEURD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR VAN AGSO KNOKKE-HEIST IN ZITTING VAN 2 februari 2016

1036 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

Advies. Reparatiedecreet Vlaamse Codex Fiscaliteit. Brussel, 22 april 2015

VOORBEELD DRAAIBOEK INTERNE WERKING

WELKOM. AquaFlanders Desguinlei 250, 2018 Antwerpen Tel

contactpersoon ons kenmerk Brussel Annick Lamote SERV_BR_ _verzameldecreet_alit 9 februari 2015

Advies. Minimumlevering aardgas. Brussel, 20 oktober SERV_ADV_ _minimumlevering_gas (2)

VOORWAARDEN OM IN AANMERKING TE KOMEN:

contactpersoon ons kenmerk Brussel Wim Knaepen SERV_BR_ _programmadecreet_begroting2015_wkit 13 oktober 2014

SCENARIO S VOOR UNIFORME SOCIALE CORRECTIE VAN DE DRINKWATERCOMPONENT VAN DE INTEGRALE WATERFACTUUR IN VLAANDEREN

Advies van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 7 oktober 2003

In eerste lezing door de commissie aangenomen artikelen* van het ontwerp van decreet

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting

Brussel, 10 oktober _Advies_ontwerpbesluit_gratis_elektriciteit. Advies. ontwerpbesluit gratis elektriciteit

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

Advies. Voorontwerp van Brusseldecreet. Brussel, 17 september 2018

Rapport Sociale statistiek

Advies. Omzetting EU-richtlijn hernieuwbare energie. Brussel, SERV, 26 januari 2011 Brussel, Minaraad, 3 februari 2011

Sociale statistiek drinkwater de eerste cijfers. Barbara Vael 7 november 2013

1 Inleiding. 2 Situering. 3 Advies. 3.1 Algemeen

Advies Voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet integraal waterbeleid met het oog op de omzetting van de Europese overstromingsrichtlijn

Advies. Zesde Staatshervorming & diverse bepalingen WSE. Brussel, 27 februari 2017

Advies. Transitiepremie van werkzoekenden naar ondernemerschap. Brussel, 2 januari 2018

Advies. Uitvoeringsbesluiten Rekendecreet

Algemeen Waterverkoopreglement. Kris Van den Belt

Advies. EVA Toegankelijk Vlaanderen. Brussel, 29 januari 2018

Advies. Wijziging energieheffing. Brussel, 5 september 2016

LAC. Inspiratie LAC water. Voorkom waterarmoede. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting

Advies. Over het voorontwerp van decreet tot invoering van een verhoogd abattement bij hypotheekvestiging op de enige woning

Advies. Voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende de uitvoering van het decreet houdende de Vlaamse sociale bescherming

Het solidariteitsfonds is de minnelijke schikking bij abnormaal hoog waterverbruik, conform artikel 22 van het AWVR. 1

Adviesvraag: voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning en van de Vlaamse Codex

Het solidariteitsfonds is de minnelijke schikking bij abnormaal hoog verbruik van leidingwater, conform artikel 22 van het AWVR. 1

Het solidariteitsfonds is de minnelijke schikking bij abnormaal hoog waterverbruik, conform artikel 22 van het AWVR. 1

Beschermde klanten. Handleiding ten behoeve van de sociale spelers

Voorontwerp van decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van de begroting

Advies. Diverse regelingen voor het HBO en het volwassenenonderwijs VR DOC.1134/5. Brussel, 15 september 2016

VLAAMSE OVERHEID. 5 FEBRUARI Besluit van de Vlaamse Regering houdende tariefregulering van de integrale drinkwaterfactuur

Briefadvies. een. wat betreft de. Datum

Een nieuwe tariefstructuur voor water

Brussel, 24 juni _Advies uniek loket bouw- en milieuvergunning. Advies. Uniek loket bouw- en milieuvergunning

Advies. BVR kwaliteits- en registratiemodel. Brussel, 1 april 2019

ADVIES ONTWERPBESLUIT AANPASSINGSPREMIE VOOR WONINGEN

VR DOC.0819/1TER

Advies. Decreet Vlaamse bestuursrechtcolleges. Brussel, 17 juni 2013

Advies. Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen

Harmonisering van voorkooprechten

Advies. Besluit micro-warmtekrachtinstallaties en warmtepompen

Toelichting financierende heffing WELKOM. AquaFlanders Desguinlei 250, 2018 Antwerpen Tel

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

Advies. Besluit energieprestatiecertificaat bij verkoop en verhuur van niet-residentiële gebouwen

Advies. Onderwijsinspectie 2.0. Brussel, 26 juni 2017

VR DOC.1456/1BIS

Hoorzitting en gedachtewisseling

Gemeente 2220 Heist o/d berg

ADVIES WIJZIGING BVR SUBSIDIËRING TERREINEN WOONWAGENBEWONERS

Advies. Voorontwerp van decreet betreffende de organisatie van de eerstelijnszorg. Brussel, 15 oktober 2018

Advies. Ervaringsfonds - aanvraagprocedures. Brussel, 6 juli 2015

Advies. Aanpassing decreten aan Algemene Verordening Gegevensbescherming. Brussel, 12 februari 2018

VR DOC.0085/1

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

WaterRegulator. Vlaanderen is milieu. Modaliteiten budgetneutrale tarieven drinkwatercomponent van de integrale waterfactuur 2016 (deel 1)

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

Advies. Actieplan droogte en overstromingen. Brussel, 18 februari 2019

Gemeente 2300 Turnhout

Advies. Subsidiebesluit. Brussel, 12 december SERV_ADV_ _algemeneregelssubsidies.docx

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

WaterRegulator. Vlaanderen is milieu. Vaststellingen over budgetneutraliteit drinkwatercomponent van de integrale waterfactuur 2016.

Advies. Uitzendarbeid. Brussel, 21 maart 2016

DE VLAAMSE MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Nota aan de leden van de Vlaamse Regering

Statistieken toepassing Algemeen Waterverkoopreglement

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

Gelet op de aanvraag van de vzw Aqua Flanders, ontvangen op 22/12/2014;

Advies. Proefproject LZV s. Brussel, 24 juni Mobiliteitsraad

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

Voorstelling van BRUGEL over de werking van de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

Toezicht op dienstverlening en klachtenbehandeling. Barbara Vael

BESLISSING (B) CDC-490

Advies. Conceptnota tripartite overlegstructuur voor het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid. Brussel, 26 mei 2015

%"$!%+!%+#!'#%#!#'!)!&*%&&"%*&"#% %"(!!&$'!#)&"!/!')!1

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

MBO. Briefadvies MBO. Datum

Advies BVR EVC-GKK. Brussel, 5 maart 2019

ADVIES DIENST REGULERING

Advies. Onderwijsdecreet XXVII - Volwassenenonderwijs. Brussel, 25 januari 2017

Advies. Uitbreiding van het tijdelijk project Schoolbank op de werkplek. Brussel, 3 mei 2017

Transcriptie:

Advies Besluit sociale openbare dienstverplichtingen drinkwater Brussel, 10 juli 2013 SERV_ADV_20130710_SODV_drinkwater Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 F +32 2 217 70 08 info@serv.be www.serv.be

Adviesvraag: Besluit van de Vlaamse regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse regering van 16 september 1997 betreffende de samenstelling en de werking van de lokale adviescommissie omtrent de minimale levering van elektriciteit, gas en water en van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse regering van 8 april 2011 houdende bepalingen van rechten en plichten van de exploitanten van een openbaar waterdistributienetwerk en hun klanten met betrekking tot levering van water bestemd voor menselijke consumptie, de uitvoering van de saneringsverplichting en het algemeen waterverkoopreglement. Adviesvrager: Joke Schauvliege, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Ontvangst adviesvraag: 25 juni 2013 Adviestermijn: 30 dagen Decretale opdracht: SERV-decreet 7 mei 2004 art. 11 (overlegfunctie) Goedkeuring SERV-commissie Energie en Omgevingsbeleid : 10 juli 2013 SERV_ADV_20130710_SODV_drinkwater Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 F +32 2 217 70 08 info@serv.be www.serv.be

Mevrouw Joke Schauvliege Vlaams Minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Koolstraat 35 B - 1000 Brussel Contactpersoon ons kenmerk Brussel Annick Lamote SERV_BR_20130710_SODV_drinkwater_alkv 10 juli 2013 alamote@serv.be Adviesvraag wijzigingsbesluit LAC en AWVR Mevrouw de minister Op 25 juni vroeg u de SERV om advies over een ontwerpbesluit sociale openbare dienstverplichtingen drinkwater. Als bijlage vindt u dit advies, onder voorbehoud van bekrachtiging door de Raad. Dit besluit geeft uitvoering aan meerdere aanbevelingen van de SERV. Het betekent dan ook een stap vooruit in het beleid ter voorkoming van waterarmoede. De introductie van het begrip beschermde klant is een goede zaak, al moet de afbakening ervan nog verder bekeken worden. De SERV onderschrijft de voordelen die toegekend worden aan beschermde klanten en schaart zich achter de intentie om een uniforme sociale correctie in te voeren op de drinkwatercomponent van de integrale waterfactuur. Maar de raad is niet overtuigd dat het gekozen scenario het meest doelmatige is om waterarmoede te doen dalen. De rechthebbende doelgroep is vanuit die optiek te beperkt. Hoogachtend Pieter Kerremans administrateur-generaal Ann Vermorgen voorzitter 3

Inhoud Krachtlijnen... 5 Advies 6 1. Inleiding... 6 2. Algemene beoordeling... 7 3. Aanbevelingen bij het ontwerpbesluit... 7 3.1. Wijzigingen aan het besluit Algemeen Waterverkoopreglement... 7 3.1.1. Introductie van het begrip beschermde klant... 7 3.1.2. Vrijstelling vaste component... 9 3.1.3. Aanpassing minnelijke schikking... 10 3.1.4. Invulling nadere regels bij afsluiting... 11 3.2. Wijzigingen aan het LAC-besluit... 12 Bijlage 13 Referentielijst... 15 4

Krachtlijnen Met dit besluit geeft de Vlaamse regering uitvoering aan meerdere aanbevelingen van de SERV. Het betekent een stap vooruit in het beleid ter voorkoming van waterarmoede. De introductie van het begrip beschermde klant en de toekenning van specifieke voordelen aan beschermde klanten is een goede zaak, al moet de afbakening ervan nog verder bekeken worden. Idealiter wordt de groep die nu vrijgesteld is voor saneringsbijdragen uitgebreid tot beschermde klanten. Het betreft een uitbreiding van 10 %. De SERV onderschrijft de intentie om een uniforme sociale correctie in te voeren op de drinkwatercomponent van de integrale waterfactuur, maar is niet overtuigd dat het gekozen scenario het meest doelmatige is om waterarmoede te doen dalen. De rechthebbende doelgroep is vanuit die optiek te beperkt. De toekenning van deze extra korting mag bovendien niet los gezien worden van de reeds bestaande vrijstellingen. De levering van drinkwater zal voor een beperkte doelgroep gratis of bijna gratis worden. Op termijn moet een uitbreiding naar mensen met OMNIO-statuut overwogen worden. Dit statuut is gekoppeld aan duidelijke inkomensgrenzen en zou toelaten om mensen die een hoger risico op (water)armoede, maar die geen vrijstellingen of kortingen genieten, beter te beschermen. De SERV steunt het principe om de minnelijke schikking bij abnormaal hoog verbruik te versoepelen, maar vraagt om de concrete modaliteiten te herbekijken. Afsluitingen van drinkwater moeten zoveel mogelijk vermeden worden en bij afsluiting moet snel terug aangesloten worden. De wijzigingen aan de LAC-regeling komen hieraan tegemoet. De periodieke rapportering naar OCMW s over klanten die effectief zullen afgesloten worden of dreigen afgesloten te worden, laat toe korter op de bal te spelen en zal effectieve afsluitingen kunnen vermijden. 5

Advies 1. Inleiding Situering van de adviesvraag Op 25 juni 2013 ontving de SERV een adviesvraag over een ontwerpbesluit van de Vlaamse regering inzake sociale openbare dienstverplichtingen drinkwater. Voorliggend ontwerpbesluit wijzigt het LAC-besluit 1 en het AWVR-besluit 2. De wijzigingen aan het LAC-besluit zijn zeer beperkt. Het betreft de aanpassing van enkele definities en een afstemming met de wijzingen aan het LAC-decreet 3, meer bepaald het schrappen van klaarblijkelijke onwil als grond voor afsluiting van drinkwater. De wijzigingen aan het AWVR-besluit zijn fundamenteler. Een beknopt overzicht van de belangrijkste wijzigingen : introductie van het begrip beschermde klant met toekenning van specifieke voordelen (gratis waterscan, mogelijkheid tot maandelijkse facturatie, afbetalingsplan op maat, vrijstelling van kosten bij aanmaning en ingebrekestelling, informatie over buitensporig verbruik, meteropname via plaatsbezoek, ) ; toekenning van een vrijstelling van of compensatie ter waarde van de vaste vergoeding aan gerechtigden op vrijstelling of compensatie van de bovengemeentelijke saneringsbijdragen ; aanpassing van de regeling inzake minnelijke schikking bij verborgen lekken ; invulling van nadere bepalingen inzake de afsluiting van drinkwater (kennisgeving, aanrekening kosten, informatieoverdracht naar OCMW s, ) ; invoering van een uitzondering op de verplichte individuele bemetering per wooneenheid voor voorzieningen binnen het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Toelichting bij het advies De SERV heeft reeds in eerdere adviezen en in een rapport over sociale aspecten van waterbeleid concrete aanbevelingen geformuleerd. De raad zal hier dan ook in dit advies naar verwijzen. Hierna geeft de SERV eerst een algemene beoordeling van de voorgestelde wijzigingen. Daarna volgt een evaluatie en concrete aanbevelingen. 1 Besluit van de Vlaamse regering van 16 september 1997 betreffende de samenstelling en de werking van de lokale adviescommissie omtrent de minimale levering van elektriciteit, gas en water. 2 Besluit van de Vlaamse regering van 8 april 2011 houdende bepalingen van rechten en plichten van de exploitanten van een openbaar waterdistributienetwerk en hun klanten met betrekking tot de levering van water bestemd voor menselijke consumptie, de uitvoering van de saneringsverplichting en het algemeen waterverkoopreglement. 3 Goedgekeurd door de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement op 10 juli 2013 en nog te publiceren in Belgisch Staatsblad. Zie ook SERV-advies van 28 januari 2013. 6

2. Algemene beoordeling Met dit besluit geeft de Vlaamse regering uitvoering aan meerdere aanbevelingen van de SERV. Het betekent een stap vooruit in het beleid ter voorkoming van waterarmoede. Via aanpassingen aan het Algemeen Waterverkoopreglement worden bovendien uniforme regels uitgewerkt voor alle drinkwaterbedrijven, waardoor mensen in armoede in heel Vlaanderen gelijk behandeld worden. De introductie van het begrip beschermde klant komt tegemoet aan een aanbeveling van de SERV, al moet de afbakening ervan nog verder bekeken worden. Zo worden momenteel bepaalde groepen met een verhoogd risico op waterarmoede niet gevat. Het betreft onder meer eenoudergezinnen met een laag inkomen en gepensioneerden in een (sociale)huurwoning. De SERV onderschrijft de voordelen die toegekend worden aan beschermde klanten en schaart zich achter de intentie om een uniforme sociale correctie in te voeren op de drinkwatercomponent van de integrale waterfactuur. Maar de raad is niet overtuigd dat het gekozen scenario het meest doelmatige is om waterarmoede te doen dalen. De rechthebbende doelgroep is vanuit die optiek te beperkt. De raad betreurt dat er geen RIA is gemaakt waarin meerdere scenario s afgewogen hadden moeten worden. Het is belangrijk om ook de andere componenten van de integrale waterfactuur en de bestaande vrijstellingen erop te bekijken. Verder in dit advies wordt hier dieper op ingegaan. Volgens de SERV is waterarmoede niet los te zien van de algemene armoedeproblematiek en is er in eerste instantie nood aan afstemming met het woon- en energiebeleid. De raad vindt de introductie van waterscans een goede zaak, maar maakt enkele kanttekeningen bij de praktische uitvoering en de financiering ervan. Mensen hebben een bepaalde hoeveelheid drinkwater nodig om menswaardig te kunnen leven en om werk te bekomen of te behouden. Vanuit die optiek moeten afsluitingen van de drinkwater zoveel mogelijk vermeden worden. De wijzigingen aan de LACregeling komen hieraan tegemoet. Zo vindt de SERV het een goede zaak dat de drinkwaterbedrijven OCMW s periodiek zullen moeten inlichten over klanten die effectief zullen afgesloten worden of dreigen afgesloten te worden. Dit laat OCMW s toe korter op de bal te spelen en effectieve afsluitingen te vermijden. Ook zal soepeler heraangesloten worden. 3. Aanbevelingen bij het ontwerpbesluit 3.1. Wijzigingen aan het besluit Algemeen Waterverkoopreglement 3.1.1. Introductie van het begrip beschermde klant De introductie van het begrip beschermde klant komt tegemoet aan een aanbeveling van de SERV en is positief. Toch formuleert de raad nog enkele bemerkingen en suggesties bij de voorgestelde regeling. Deze hebben enerzijds betrekking op de afbakening van de beschermde klanten en anderzijds op de toegekende voordelen. 7

Overweeg ruimere afbakening van de doelgroep Beschermde klanten worden op dezelfde manier afgebakend als in de energieregelgeving. Dat is de groep die volgens federale wetgeving recht heeft op het sociale maximumtarief voor elektriciteit en gas. De SERV heeft eerder al gepleit voor een afstemming met de energieregelgeving. Toch zijn hierbij enkele bemerkingen te maken. Ten eerste is de groep die nu afgebakend wordt als beschermde klant ruimer dan de gerechtigden op vrijstelling van bovengemeentelijke saneringsbijdrage en in de toekomst ook vrijgesteld zal worden van vaste vergoeding op de drinkwatercomponent. Een ruwe inschatting van de drinkwaterbedrijven leert dat de groep van beschermde klanten zo n 10 % extra gerechtigden omvat. Het feit dat deze doelgroepen niet gelijk zijn kan in de praktijk voor verwarring zorgen en zal veel communicatie vergen om duidelijk te maken wie recht heeft op wat en om te verantwoorden waarom een deel van de beschermde klanten niet in aanmerking komen voor de sociale correcties op de integrale waterfactuur. Een zelfde afbakening is dus aangewezen, waarbij idealiter de doelgroep die nu gerechtigd is op sociale correcties wordt uitgebreid tot de beschermde klant. Dit vergt uiteraard een meerkost, die op grosso modo 3 miljoen euro 4 kan geraamd worden, eveneens te verrekenen binnen de groep van niet-gerechtigden. Ten tweede wijst de SERV erop dat de doelgroep die recht heeft op de sociale maximumtarieven op federaal niveau ingeperkt werd. Het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben in tegenstelling tot het Vlaams gewest hieraan een ruimere invulling gegeven. Dit is ook in Vlaanderen wenselijk. De SERV herhaalt dan ook zijn aanbeveling om te onderzoeken om de groep uit te breiden tot mensen met het OMNIO-statuut. Dit statuut is gekoppeld aan duidelijke inkomensgrenzen en zou toelaten om mensen die een hoger risico op (water)armoede hebben beter te beschermen. Een belangrijk knelpunt is evenwel de automatische toekenning die alsnog niet mogelijk is. Het RIZIV werkt aan een regeling ter zake. Herbekijk enkele van de toegekende voordelen De SERV onderschrijft de voordelen die toegekend worden aan beschermde klanten. Het niet doorrekenen van kosten voor herinneringsbrieven en ingebrekestelling is een goed principe, maar kan mogelijks wel als effect hebben dat sommige klanten minder geneigd zijn om snel tot betaling over te gaan. De SERV vraagt om de verplichting om een ingebrekestelling via aangetekende zending te versturen te herbekijken. Dit vanuit de vaststelling dat de kosten vrij hoog oplopen (5 euro per zending) en omdat de praktijk leert dat een meerderheid van aangetekende zendingen niet wordt opgehaald door de klanten. De SERV staat ook achter de invoering van een gratis waterscan voor beschermde klanten. Een uniforme invulling ervan lijkt aangewezen. Bovendien zijn kwetsbare groepen meest gebaat bij een integrale aanpak van energie- en waterbesparing en is afstemming met energiescans wenselijk 5. De raad merkt wel op dat in tegenstelling tot de distributienetbeheerders de drinkwaterbedrijven niet vergoed worden voor de gratis 4 Verhoging van de budgetten voor huidige vrijstellingen en compensaties en van de nieuwe sociale correctie (zie SERV-rapport van 21 november 2012 Sociale aspecten waterbeleid p. 67) 5 Zie SERV-rapport p. 72. 8

waterscans bij beschermde klanten en geacht worden de kosten ervan intern te verrekenen of te verhalen op niet-beschermde klanten. 3.1.2. Vrijstelling vaste component De SERV onderschrijft de intentie om 11 miljoen euro te reserveren voor een sociale correctie op de drinkwatercomponent, maar formuleert enkele bedenkingen bij de concrete modaliteiten en de financiering van de maatregel. De raad is niet overtuigd dat het gekozen scenario het meest doelmatige is om waterarmoede te doen dalen, omdat een beperkte doelgroep, die nu reeds aanzienlijke korting ontvangt op de waterfactuur, nog minder zal moeten betalen. Terwijl andere groepen met een hoge kans op waterarmoede (o.a. eenoudergezinnen) geen enkele tegemoetkoming ontvangen. Het is dus een alles of niets beleid. Houd ook rekening met vrijstelling saneringsbijdragen De SERV heeft in vorige adviezen al gevraagd om alvorens een bijkomende sociale correctie in te voeren voor de component drinkwater alle sociale correcties te bekijken en te evalueren, inclusief de toekenning van gratis drinkwater. In bijlage van dit advies zijn enkele figuren opgenomen die de impact op de integrale waterfactuur weergeven voor verschillende gezinstypes en met verschillend drinkwaterverbruik. Het aandeel dat nog moet betaald worden daalt aanzienlijk. Huishoudens die minder dan 15 m³ per persoon verbruiken zullen niets meer moeten betalen voor drinkwater. Bij de grote drinkwaterbedrijven zal dit ongeveer voor 12 % van de gerechtigden het geval zijn (+/- 15 000 huishoudens bij De Watergroep, TMVW en Pidpa samen). De SERV heeft dus reserves bij de vrijstelling van het vast recht, al is dit te verkiezen boven het initiële voorstel om 15 m³ extra gratis toe te kennen. De raad wijst er bovendien op dat een vrijstelling van het vast recht evenmin als de toekenning van extra gratis m³ geen gelijk voordeel oplevert over het Vlaams gewest. Figuur 1 in bijlage geeft een overzicht van de drinkwatercomponent voor de verschillende de drinkwaterbedrijven en dit voor een gemiddeld gezin met een gemiddeld verbruik. De maximumprijs daalt van 186 naar 142 euro en de minimumprijs van 122 naar 70 euro. Het verschil in prijs tussen de drinkwaterbedrijven onderling wordt dus groter. Impact waterarmoede lijkt beperkt De nota aan Vlaamse regering verwijst naar SERV-rapport de SERV berekende dat vooral gezinnen met een laag inkomen meer dan 3 % van het inkomen moeten spenderen aan de waterfactuur. Dat is correct, maar tevens bleek dat bepaalde groepen zoals onder meer eenoudergezinnen ook gemiddeld een groter aandeel van hun beschikbaar inkomen besteden aan de waterfactuur, zij hebben nu geen korting en zullen er evenmin aanspraak kunnen op maken. In het SERV-rapport werd voor bestaansminimumtrekkers berekend hoeveel zij aan hun waterfactuur spenderen. Door de vrijstellingen op de saneringsbijdragen blijken zij een veel kleiner aandeel van hun inkomen aan de waterfactuur te besteden. Het effect van de al bestaande vrijstelling is zeer duidelijk. 9

Bovendien maken de gerechtigden op de vrijstelling slechts 3,5 % uit van de groep die effectief worden afgesloten 6 omwille van wanbetaling. In plaats van de doelgroep die al grotendeels vrijgesteld is een nog groter voordeel te geven, moet eerder overwogen om de doelgroep te verruimen en het voordeel eventueel gradueel te maken. Financiering via vaste vergoeding andere abonnees Het besluit bepaalt dat de drinkwaterbedrijven de toekenning van de sociale correctie moeten compenseren via een verhoging van het vast recht. De raad volgt dit, maar vraagt zich af of deze bepaling wel conform is met de federale regelgeving inzake prijzenbeleid. Bovendien is de raad voor een meer transparante financiering met gelijke rechten en gelijke bijdrage per m³, zoals het geval is bij de sociale maximumtarieven voor elektriciteit en gas. 3.1.3. Aanpassing minnelijke schikking De regeling inzake de minnelijke schikking bij abnormaal hoog verbruik wordt aangepast. Ten eerste wordt het begrip verborgen oorzaak nader toegelicht om verschillende interpretaties door de drinkwaterbedrijven te vermijden. Er wordt nu ook uitdrukkelijk verwezen naar defecten aan toestellen zoals warmwaterboilers, waterontharders en bijvulinstallaties voor regenwater. Mits aan de gangbare wettelijke en technische voorschriften is voldaan na herstelling, komen defecten aan deze toestellen ook in aanmerking als verborgen oorzaak en geven dus recht op een minnelijke schikking. Ten tweede wordt de aanrekening voor abnormaal hoog verbruik verlaagd. Het verbruik dat 3 x zo hoog ligt als het normaal verbruik zal voortaan aan 10 % van de integrale tarief doorgerekend worden, nu is dit 50 %. Bij dit tweede punt heeft de SERV enkele bedenkingen. De SERV vindt het een goede zaak dat de aanrekening voor abnormaal hoog verbruik verlaagd wordt, maar de manier waarop dit gebeurt, zorgt voor perverse effecten. Dit kan verduidelijkt worden aan de hand van voorbeeld. 6 SERV-advies van 4 april 2012 over uniforme sociale correcties drinkwater. 10

Gezinnen A en B bestaan uit 4 personen. Gezin A beschikt over een hemelwaterinstallatie en verbruikt slechts 40 m³ drinkwater per jaar. Gezin B verbruikt 160 m³ drinkwater per jaar. Beide gezinnen worden geconfronteerd met een verborgen lek waardoor ze 1 000 m³ extra verbruiken ten opzichte van hun normaal verbruik. Dit oververbruik van 1 000 m³ zal volgens de voorgestelde minnelijke schikking op een verschillende manier aangerekend worden : Factuur gezin A : 40 m³ aan 100 % van de integrale waterprijs 80 m³ aan 50 % van de integrale waterprijs 920 m³ aan 10 % van de integrale waterprijs Factuur gezin B : 160 m³ aan 100 % van de integrale waterprijs 320 m³ aan 50 % van de integrale waterprijs 680 m³ aan 10 % van de integrale waterprijs Het oververbruik van gezin B wordt dus aan een veel hoger tarief aangerekend dan dat van gezin A. De SERV vraagt om deze regeling te herbekijken en eerder te werken met absolute grenzen zoals bijvoorbeeld tot x m³ boven het normaal gebruik 50% en vanaf y m³ boven het normaal gebruik 10%. De SERV merkt verder op dat het onduidelijk is hoe deze regeling zal toegepast worden voor niet-huishoudelijke verbruikers/heffingsplichtigen. Drinkwaterbedrijven die vandaag reeds een soepelere regeling toepassen kregen negatief advies van VMM om deze korting toe te staan. De raad vraagt zich dus af of dit ook het geval zal zijn voor de aangepaste regeling. Hoewel van professionele verbruikers kan verwacht worden dat zij een abnormaal hoog watergebruik sneller zullen detecteren en hieraan zullen verhelpen, blijft de SERV wel voorstander van een minnelijke schikking voor heffingsplichtigen. De raad kan zich wel vinden in een maximum voor de toegekende minnelijke schikking. 3.1.4. Invulling nadere regels bij afsluiting In zijn advies over de aanpassing van het LAC-decreet en de integratie van de afsluitingsgronden in het drinkwaterdecreet vroeg de SERV om een termijn af te bakenen tussen een beslissing tot afsluiting van de LAC en de effectieve afsluiting. Deze termijn wordt nu vastgelegd op 6 weken. De SERV ondersteunt dit. De SERV steunt de verplichting voor drinkwaterbedrijven tot heraansluiting in geval van wanbetaling van zodra de huishoudelijke klant de afbetalingsregeling opstart of hervat. Indien het een afbetalingsplan betreft op lange termijn met lage maandelijkse bedragen is de betaling van een eerste maandelijkse schijf te beperkt. Het vereffenen van een paar schijven lijkt aangewezen. Zonder een dergelijke bepaling zullen drinkwaterbedrijven niet geneigd zijn om soepele afbetalingsplannen met lage terugbetalingsschijven toe te kennen. 11

De SERV vroeg ook om een rapportage aan OCMW s over wanbetalers. De wekelijkse rapportage aan OCMW s van wanbetalers en abonnees die dreigen afgesloten te worden en effectief zullen afgesloten worden, die nu voorzien wordt in het besluit, komt aan deze vraag tegemoet. De SERV merkt wel op dat in geval de toezichthoudende ambtenaar een bevel tot afsluiting moet geven (gezondheidsrisico, veiligheid, ) de clausule van stilzwijgende toestemming binnen x aantal dagen zou moeten toegevoegd worden. 3.2. Wijzigingen aan het LAC-besluit Het wijzigingsbesluit dat aan de SERV wordt voorgelegd om advies bevat ook enkele aanpassingen aan het zogenaamde LAC-besluit. Het LAC-besluit wordt aangepast conform de wijziging aan het LAC-decreet, op dit moment nog in behandeling in het Vlaams Parlement. De SERV heeft hierbij slechts één legistieke bemerking. Het begrip distributeur wordt telkens vervangen door het begrip exploitant doch dit is niet gedefinieerd in het besluit. Ook artikel 1 van het LAC-besluit moet in dezelfde zin aangepast worden (met verwijzing naar artikel 2, 3 van het drinkwaterdecreet). 12

Bijlage Hierna volgen enkele figuren die de sociale correctie op de drinkwatercomponent illustreren. Figuur 1 geeft voor een overzicht van de drinkwatercomponent voor de verschillende drinkwaterbedrijven. De Watergroep hanteert vier verschillende variabele tarieven. De cijfers zijn het resultaat van de berekening voor een typegezin (bestaande uit 2,32 personen met een gemiddeld verbruik van 37 m³ per persoon). Het rode gedeelte in de figuur is de vaste component, waarvan de gerechtigden vanaf 2014 zouden worden vrijgesteld. Deze vrijstelling geldt nu al bij TMVW. Figuur 1 : drinkwatercomponent bij gemiddeld verbruik (tarieven 2013) Bron : tariefoverzicht op www.vmm.be 13

Figuren 2a en 2b geven een overzicht van de integrale waterfactuur voor 4 gezinstypes met een laag, gemiddeld en hoog verbruik (gemiddeld verbruik 1 persoon is 50 m³, 2 personen is 77 m³, 3 personen 108 m³ en 4 personen 132 m³, als laag verbruik werd de helft van het gemiddelde genomen en als hoog het dubbele van het gemiddelde). De gerechtigden zijn reeds vrijgesteld van gemeentelijke 7 en de bovengemeentelijke saneringsbijdragen. Figuur 2a : integrale waterfactuur met vrijstelling van vast recht op drinkwatercomponent 1.200 / jaar 1.000 BSB + GSB vrijstelling vast recht drinkwater 800 600 400 200 - laag gem hoog laag gem hoog laag gem hoog laag gem hoog 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen Bron : tariefoverzicht op www.vmm.be 7 Dit is zo in 225 gemeenten. 78 gemeenten geven een korting van 25% en 2 gemeenten een korting van 50%. 14

Figuur 2b : integrale waterfactuur met toekenning van extra 15 m³ gratis / jaar 800 700 600 500 BSB + GSB extra 15 m³ drinkwater 400 300 200 100 0 laag gem hoog laag gem hoog laag gem hoog laag gem hoog -100 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen Bron : tariefoverzicht op www.vmm.be Referentielijst SERV-Minaraad-advies van 28 mei 2010 Voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende bepalingen over het algemeen waterverkoopreglement SERV-advies van 4 april 2012 Uniforme sociale correcties drinkwater SERV-rapport van 21 november 2012 Sociale aspecten van het waterbeleid SERV-advies van 28 januari 2013 LAC-procedure water SERV-Minaraad-advies van 21 mei 2013 Openbare dienstverplichtingen drinkwater 15