Een kruispunt is geen jungle
Bebouwde kommen bevatten allerhande kruispunten waar verschillende types weggebruikers elkaar ontmoeten. Door de drukte en de verscheidenheid van het verkeer is het gevaar voor ongevallen er vaak zeer groot. Zo doen bijna 4 op de 10 letselongevallen zich voor op een kruispunt. Om ongevallen te vermijden, volstaat het nochtans meestal om de belangrijkste verkeersregels na te leven, wat ook de verkeersdoorstroming ten goede komt. Kortom winst op alle vlakken! Wat meer respect en inlevingsvermogen en wat minder zelfzucht en haast zouden jaarlijks al honderden slachtoffers en ettelijke tonnen verwrongen staal besparen. Deze brochure frist je kennis op van deze op het eerste gezicht vanzelfsprekende, maar o zo noodzakelijke regels. Een kruispunt is immers geen jungle! ALGEMEEN PRINCIPE: VOORZICHTIGHEID Op een kruispunt komen twee of meer openbare wegen samen. Het verkeersreglement stelt dat de bestuurder die een kruispunt oprijdt dubbel voorzichtig moet zijn teneinde alle ongevallen te voorkomen. Het is dus verboden om zonder kijken het kruispunt op te rijden, onder het voorwendsel dat men voorrang van rechts heeft of dat het licht op groen staat! OOK TEN AANZIEN VAN DE ZWAKKE WEG- GEBRUIKERS Hou ook rekening met de zwakke weggebruikers. In ons land is zowat één op de vier gedode of zwaargewonde weggebruikers een voetganger of een fietser. Vergeet dus niet om bij het inrijden van een straat voorrang te verlenen aan overstekende voetgangers, zelfs wanneer er geen oversteekplaats zou zijn. Zo moet je ook voorrang geven aan voetgangers die aanstalten maken om over te steken op een oversteekplaats zonder verkeerslichten. Aarzel niet om de voetganger met de hand een teken te geven dat hij mag oversteken. Als het trottoir doorloopt over de rijbaan (zie foto), blijft de functie ervan ongewijzigd en behouden voetgangers er hun voorrang. Een doorlopend trottoir is bedoeld om de weggebruikers die het kruisen te doen vertragen. Het bevindt zich op het einde van relatief rustige zijstraten en loopt dwars over de rijbaan tot aan de overkant van de straat. Ook als je een fietspad oversteekt, moet je voorrang geven aan de weggebruikers die de toelating hebben om zich er te bevinden. Algemeen gesproken moet je dubbel voorzichtig zijn in aanwezigheid van kwetsbare weggebruikers.
NALEVEN VAN VERKEERSLICHTEN: HET ALLERBELANGRIJKST Bijna één op de vijf ongevallen op een kruispunt is te wijten aan het niet-respecteren van de verkeerslichten, terwijl het hier toch gaat om een elementaire verkeersregel. Wie zondigt tegen deze regel gedraagt zich uiterst gevaarlijk, met mogelijk een dodelijke afloop. De betekenis van het rode licht is alom gekend, maar wat het oranje licht betreft, is enige opfrissing aangewezen! Het heeft net dezelfde betekenis als het rode licht, behalve wanneer je zo dicht genaderd bent dat je niet meer veilig kunt stoppen. Opgepast dus: wie in dergelijke omstandigheden de verkeerslichten of de stopstreep al is voorbijgereden, mag het kruispunt slechts oversteken op voorwaarde dat hij de andere weggebruikers niet in gevaar brengt. Meestal kan je echter nog stoppen zonder gevaar te lopen of te veroorzaken. Wie door het rode of het oranje licht rijdt, moet veelal toch stoppen voor het volgende verkeerslicht, enkele honderden meters verderop. De risico s zijn dus enorm, en je wint er geen seconde bij! Bij een oranje knipperlicht mag je wél doorrijden, op voorwaarde dat je dubbel voorzichtig bent. De voorrangsregels worden hierdoor niet gewijzigd. In sommige gevallen hebben de verkeerslichten de vorm van een pijl. Deze heeft dezelfde betekenis als de gewone verkeerslichten, maar het verbod of de toelating om door te rijden geldt dan alleen voor de aangegeven rijrichting. Kijk dus voor je opnieuw vertrekt goed of de groene pijl overeenkomt met de richting die je uit wil. Sommige verstrooide bestuurders rijden onmiddellijk door als het groen wordt, zonder te kijken of dit signaal wel degelijk voor hen bestemd is. Belangrijk om weten is ook dat een groene pijl die tegelijk brandt met een rood of oranjegeel licht, aangeeft dat je mag voortrijden in de richting van de pijl, op voorwaarde dat je voorrang geeft aan de voetgangers en de bestuurders die op reglementaire wijze uit andere richtingen komen. Zorg er ook voor dat je een optimaal zicht hebt als je links wilt afslaan op een kruispunt met verkeerslichten. Weggebruikers die in de andere richting hetzelfde manoeuvre uitvoeren, kunnen immers het zicht belemmeren (zie foto). In dit geval wacht je best nog even om links af te slaan. Elk jaar opnieuw doen zich in dergelijke omstandigheden ettelijke ongevallen voor. Een voetganger die met oversteken is begonnen toen het licht nog op groen stond, mag doorstappen, zelfs al is het inmiddels rood geworden. Dit heet de ontruimingsfase. De voetganger is dus in geen geval in overtreding.
STILSTAAN OP EEN KRUISPUNT: GEVAARLIJK EN VOORAL IRRITANT Wat is irritanter dan stilstaande wagens die je de doorgang belemmeren, terwijl het licht op groen staat? Hoewel het hier gaat om één van de voornaamste bronnen van ergernis binnen de bebouwde kom, is dit gedrag nog steeds schering en inslag. In het verkeersreglement staat: zelfs indien verkeerslichten het toelaten, mag een bestuurder een kruispunt niet oprijden wanneer het verkeer zodanig belemmerd is dat hij waarschijnlijk op het kruispunt zou moeten stoppen en aldus het dwarsverkeer zou hinderen of beletten. Door deze regel na te leven, loop je geen onnodige risico s en verbeter je de verkeersleefbaarheid en doorstroming. Iedereen heeft er baat bij! Als je de sirene hoort van een prioritair voertuig, moet je onmiddellijk de baan vrijmaken en voorrang verlenen. Zo nodig moet je zelfs stoppen. Merk ook op dat prioritaire voertuigen met sirene door het rode licht mogen rijden nadat ze eerst gestopt zijn. Je bent dan ook verplicht om hen voorrang te geven, zelfs als het licht groen is voor je rijrichting. Overtredingen Door het oranje licht rijden Door het rode licht rijden Stilstaan op een kruispunt en het verkeer in andere rijrichtingen blokkeren Kwetsbare weggebruikers in gevaar brengen MAAR OOK Geen voorrang geven aan een prioritair voertuig met dringende opdracht Bij een verandering van richting geen voorrang geven aan andere weggebruikers Hoffelijkheid werkt aanstekelijk! Sommige kruispunten zijn smal, waardoor zware voertuigen zoals bussen er niet steeds kunnen rijden zonder ruimte af te snoepen van de tegenliggers op de andere rijstrook. Zelfs al heb je voorrang: stop om de buschauffeur zijn manoeuvre veilig te laten uitvoeren. Dit hoffelijk gedrag zal beslist aanstekelijk werken! Prioritaire voertuigen Het is logisch dat prioritaire voertuigen bepaalde voorrechten genieten die hen in staat stellen om hun dringende taken te vervullen. Van de snelheid waarmee ze hun bestemming bereiken, kunnen immers levens afhangen. Door deze voertuigen voorrang te geven, draag je niet alleen je steentje bij tot een veiliger verkeer, maar red je in de eerste plaats mensenlevens.
V.U.: K. Genoe - Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel - D/2013/0779/51