Jaarverslag 2009 Protestantse Gemeente te Breda

Jaarverslag 2009 Protestantse Gemeente te Breda

Jaarverslag 2009 Inhoudsopgave A. Jaarverslag van de algemene kerkenraad 4 Voorwoord van de voorzitter (Olda Bode) 4 I. Het profiel van de gemeente 4 Visie op de gemeente 4 II. Het programma van de gemeente 5 a) De algemene kerkenraad 5 b. Pastoraat (Bram Heringa) 5 c. Diaconaat 6 d. Het missionaire werk 7 e. Kinderen, tieners en jongeren 7 f. Bovenwijkse werkzaamheden (Wim Bisschop) 8 g. Vorming en toerusting (Martin Wagenvoorde) 9 h. Eredienst en kerkmuziek 9 i. Interreligieuze dialoog 10 j. Financiën en beheer 10 k. Kerkgebouwen 10 III. De menskracht 10 a) Kerkenraad en colleges 10 b) Vrijwilligers 10 c) Beroepskrachten 11 d) Predikanten 11 e) Kerkelijk werkers 11 f) Kerkelijk medewerkers 11 IV. Communicatie 12 B. Jaarverslag van het college van kerkrentmeesters 13 Voorwoord van de voorzitter (Piet van der Werf) 13 I. Verslag van de secretaris 13 II. Verslag van de penningmeester 14 BALANS PER ULTIMO 2009 14 Toelichting op de balans 14 EXPLOITATIEREKENING 2009 16 Toelichting op de exploitatierekening 16 Controlerapport jaarrekening 2009 17 Beleggingsstatuut 17 Verzekeringen 18 Ontwikkeling ledenbestand 2009 18 C. Jaarverslag kerkenraad protestantse wijkgemeente Breda Midden- Zuid 19 1. Beleidsnota Gericht naar Toekomst 19 2. Commissie Vrijwilligersbeleid 19 2

Protestantse Gemeente te Breda 3. Cantorij 19 4. Bijeenkomst met kerkenraad protestantse gemeente Ginneken 19 5. Commissie Vorming & Toerusting 19 6. Voortgangsgesprekken 20 7. Vrijwilligersavond 20 8. Avond voor contactpersonen 20 9. Jeugdwerk 20 10. Bijzondere vieringen 20 11. Plaatselijke regeling 20 12. Investeren in maatwerk 21 13. Verdiepingsdag ambtsdragers 21 14. Rooster van aftreden en bevestiging nieuwe ambtsdragers 21 15. Vacature ambtsdragers 21 16. Moderamen wijkkerkenraad 21 D. Jaarverslag kerkenraad wijkgemeente NoorderBeemden 22 Inleiding 22 1. De vergaderingen 22 2. Vergaderstructuur 22 3. Integratie wijkgemeenten Noord en Haagse Beemden 22 4. Basiscursus voor ambtsdragers 23 5. Exitgesprekken 23 6. Begroting en jaarrekening 23 7. Aanpassen ontmoetingsruimte 23 8. Project Gericht naar Toekomst 23 9. Bovenwijkse taken van Janneke Nijboer 24 10. Klimaattop Kopenhagen 24 11. Kerstactie 24 12. Kerstoratorium 24 BIJLAGE I 25 Algemene kerkenraad 25 BIJLAGE II 26 Giften, periodieke schenkingen, legaten en erfstellingen 26 BIJLAGE III 28 Controlerapport op de jaarrekening 28 3 Opmaak en eindredactie: Marianne Dagevos, www.marcada.nl

Jaarverslag 2009 A. Jaarverslag van de algemene kerkenraad Voorwoord van de voorzitter (Olda Bode-Nuis) Voor u ligt het jaarverslag 2009 van de Protestantse Gemeente te Breda. De algemene kerkenraad heeft voor het eerst besloten tot het uitgeven van een integraal jaarverslag waarin de belangrijkste bestuurlijke zaken verenigd zijn met het financiële jaarverslag van het college van kerkrentmeesters. Zo krijgt u als gemeentelid of belangstellende lezer een beter beeld van het reilen en zeilen van onze gemeente en krijgt u meer zicht op de grote inspanningen die door de vele vrijwilligers geleverd worden om het gemeentewerk draaiend te houden en om nieuwe ideeën zoals verwoord in de beleidsnota Gericht naar Toekomst uit te werken en vorm te geven. Er is in 2009 met veel enthousiasme en groot elan gewerkt aan een scala aan plannen en projecten. Dat is hartverwarmend en maakt dat we de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. Zijn er dan geen zorgen? Dat wel want alle plannen voor de toekomst kosten geld en het vergt veel creativiteit en passen en meten om de plannen te realiseren binnen aanvaardbare financiële grenzen.wij hopen van ganser harte dat u na lezing van het jaarverslag een goed beeld heeft van onze actieve en bruisende gemeente. I. Het profiel van de gemeente Deze protestantse gemeente is ontstaan op 1 juni 2005 toen de algemene kerkenraden van de Hervormde Gemeente te Breda en de Gereformeerde Kerk van Breda besloten hebben de beide gemeenten te verenigen tot de Protestantse Gemeente te Breda. Aanvankelijk was er sprake van een federatie die in 2007 geleid heeft tot een fusie. De Protestantse Gemeente te Breda (PGB) heeft twee wijkgemeenten: NoorderBeemden en Breda Midden-Zuid. Het gemeenteleven krijgt vorm rondom drie kerkgebouwen: de Johanneskerk en de Markuskerk in Breda Midden- Zuid en de Lucaskerk in de NoorderBeemden. De fusie was aanvankelijk gericht op de opbouw van een vitale en levendige gemeente. Een gemeente die zijn plaats en verantwoordelijkheid neemt in de stad en in de wereld en ook verantwoordelijk is en aandacht heeft voor de behoeften van de eigen geloofsgemeenschap! In januari 2009 heeft de algemene kerkenraad (AK) de beleidsnota Gericht naar Toekomst uitgebracht ter bespreking in de gemeente. In deze beleidsnota die door beide wijkgemeentes in het voorjaar van 2009 is omarmd - is de eerste aanzet gegeven voor het profiel van de gemeente: voluit missionair! Dat betekent dat de kerk er niet alleen is voor de eigen geloofsgemeenschap maar ook voor andere mensen. Het betekent dat wij oog hebben voor wat er in de stad, in ons land en in de wereld gebeurt. Dat wij daar zijn waar de mensen zijn! Dat wij op een eigentijdse wijze inspelen op de behoeften aan geloof en spiritualiteit van alle mensen waarbij de Bijbel en het evangelie van Jezus Christus onze inspiratiebron zijn. Vanzelfsprekend is onze gemeente niet volledig te beschrijven met dit profiel. Naast het missionair-diaconale profiel heeft de protestantse gemeente ook kenmerken van het liturgische profiel. In dit profiel staat de viering centraal: God bouwt zijn gemeente op door het Woord dat tot ons komt; in de wekelijkse samenkomst wordt de kern van de gemeente bevestigd. Visie op de gemeente Aan deze profilering ligt een visie ten grondslag. In de beleidsnota Gericht naar Toekomst is deze als volgt geformuleerd: 4

Protestantse Gemeente te Breda De kerk is vooral bedoeld om in de geest en in het spoor van Jezus dienstbaar, beschikbaar te zijn voor mensen binnen en buiten die kerk Het gaat er dan niet om dat je de kerk open doet om mensen binnen te krijgen, het gaat er ook niet om dat je op oude of nieuwe manieren probeert God in je eigen buurt te verkondigen. Het gaat er om dat een kerk als taak en roeping ervaart: in Christus naam te zijn waar mensen zijn. Niet zomaar, maar in zijn Naam, herkenbaar als door Hem geïnspireerd. Gewoon door present te zijn in de eigen stad, buurt. Kort omschreven: Zijn waar de mensen zijn! II. Het programma van de gemeente a) De algemene kerkenraad De Protestantse Gemeente te Breda heeft een algemene kerkenraad en twee wijkkerkenraden: de wijkkerkenraad NoorderBeemden en de wijkkerkenraad Breda Midden-Zuid. In de Plaatselijke Regeling is vastgesteld hoe samenstelling van de kerkenraad eruit moet zien. De ambtsdragers worden volgens rooster door en uit de wijkkerkenraden aangewezen: Invulling vlg. Plaatselijke Regeling 2009 predikanten 2 2 ouderlingen 3 1 ouderling/kerkrentmeester 2 2 diakenen 3 3 Totaal 10 8 Daarnaast maken de voorzitter en de scriba als boventallige leden deel uit van de AK. Beiden zijn ambtsdrager met een bijzondere opdracht. Volledige bezetting van de algemene kerkenraad blijft een punt van zorg en aandacht. De AK heeft in een brief aan beide wijkkerkenraden verzocht om de afvaardiging van twee ouderlingen. Helaas zijn niet alle vacatures in 2009 vervuld. In bijlage I staan de namen vermeld van de leden van de algemene kerkenraad. In 2009 is besloten om de vergaderfrequentie van de algemene kerkenraad te verhogen in verband met de vele werkzaamheden die het gevolg waren van de beleidsnota Gericht naar Toekomst en de problematiek in diverse dossiers zoals het studentenpastoraat. Vanaf september 2009 komt de AK maandelijks in vergadering bijeen. De vergaderingen worden voorbereid door het moderamen. Ook is in 2009 besloten om de stuurgroep Gericht naar Toekomst op te laten gaan in het moderamen. Tijdens het eerste deel van de vergaderingen van het moderamen staan de ontwikkelingen rond de beleidsnota centraal. Dit gedeelte van de vergadering wordt bijgewoond door twee adviseurs, te weten dominee Wim Bisschop en de heer Foort Groenleer, gemeenteadviseur kerkbeheer Zuid-Nederland. b. Pastoraat (Bram Heringa) In het voorjaar van 2009 besloot de AK een traject in te zetten naar een missionaire gemeente. Voor de korte termijn betekende dit dat Janneke Nijboer haar pastorale werkzaamheden in Breda Noord opschortte om zich voornamelijk op bovenwijkse activiteiten te richten. Het pastoraat in Breda-Noord werd door mij overgenomen. 5

Jaarverslag 2009 In het najaar van 2009 ben ik begonnen met een serie bezoeken in Breda Noord. Afspraken werden georganiseerd door ouderling Korrie Bos, die een lijst had met namen met prioriteit. Gedurende een flink aantal middagen heb ik een kennismakingsronde door Noord gemaakt. Het waren veelal nieuwe contacten. In het begin trof ik vaak een gevoel van in de steek gelaten zijn. Het vertrek van Janneke als actief wijkpredikant in Noord had heel wat mensen overvallen. Deze, voor sommigen onaangename, verrassing viel in de aarde waar in Noord al meer ongenoegen was ontkiemd. Zo kwamen er irritaties boven dat Noord nooit een eigen kerkgebouw had gekregen, ook al was dat toegezegd en dat Noord achtergesteld was. En nu dit weer! Een predikant komt en gaat na enkele jaren leukere dingen doen dan voor Breda Noord zorgen. Deze gevoelens benoem ik zonder ermee in te stemmen. Overigens bleek dat na een rustige uitleg van de plannen voor Breda als missionaire gemeente, er wel begrip was. Het tekent de trouw en de veerkracht van de gemeenschap in Noord. En onderwerp dat vaak aan de orde kwam: Ben ik nu wel zeker van een dominee die mij kent als ik begraven word? In 2010 zijn er aantal begrafenissen geweest van mensen die ik via het pastoraat heb leren kennen. Mij is opgevallen dat de gemeente in Noord een grote saamhorigheid kent in de Noordsoos, waar ik enkele malen ben geweest, en in de gang naar de Lucaskerk, hoewel dat een kleine groep betreft. c. Diaconaat De diaconie van de Protestante Gemeente Breda telt twee wijkdiaconieën. De wijkdiaconie NoorderBeemden is gericht op de wijken Haagse Beemden en Noord, terwijl Breda Midden- Zuid wordt bediend door de wijkdiaconie DOS (Diaconie onder het Spoor). De wijkdiaconieën bestaan uit ongeveer tien personen: ambtsdragers (diakenen) en niet-ambtsdragers. De wijkdiaconieën functioneren autonoom en beheren een eigen budget: zij dragen zorg en zijn verantwoordelijk voor het diaconale werk in de wijken. Voorbeelden van dit werk: meedraaien in de kerkdiensten en in de wijk, verzorgen van het avondmaal tijdens de vieringen en aandacht vragen voor en ondersteunen van minderbedeelden. Ook onderhouden de diaconieën contacten met andere organisaties met diaconale en daaraan gelieerde activiteiten. Daarnaast zijn er werkgroepen die gerichte diaconale activiteiten ontplooien of zich bezighouden met thema s met een diaconale inslag. De werkgroepleden zijn zowel ambtsdragers als nietambtsdragers; de werkgroepen werken zelfstandig, maar onder formele verantwoordelijkheid van de diaconie. Bij activiteiten die het niveau van de wijk overstijgen, verlopen de contacten via het moderamen van de diaconie. Een goed voorbeeld daarvan is de ZWO-groep (Zending Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking). De diaconie kent voorts een moderamen dat bestaat uit een voorzitter, een secretaris, een penningmeester en een vertegenwoordiger uit elke wijk. Het moderamen ziet toe op de wijkoverstijgende onderwerpen zoals het beheren van de gezamenlijke financiën (waaronder de aan de diaconie toevertrouwde fondsen), contacten met de algemene kerkenraad, de classis en met landelijke organisaties. Het moderamen kwam in 2009 acht keer bijeen, telkens bij één van de leden thuis. Behalve van genoemde reguliere taken, maakte het moderamen werk van het project HIP (Hulp in de Praktijk) en organiseerde uiteraard de jaarlijkse financiële actie. Het jaarlijkse overleg van het college van diakenen kreeg ditmaal een andere invulling. Er werd gekozen voor een inhoudelijke thema-avond over armoede. Onder leiding van Bas van Noord (Dienstenorganisatie PKN) spraken belangstellenden in de Markuskerk over dit centrale thema voor de diaconie. 6

Protestantse Gemeente te Breda d. Het missionaire werk Onze gemeente is onderweg in een proces gericht naar toekomst. Al gauw bleek dat dit proces aansluit bij een landelijke ontwikkeling, gestimuleerd door de synode, dat steeds meer gemeenten zich herkenbaar missionair gaan profileren. Missionair duidt op een beweging die begint bij God. God zendt zijn bevrijdend heil naar de wereld. Mensen geraakt door deze zending, organiseren zich, bijvoorbeeld in een kerk. De kerk is uitgenodigd om in de beweging van God naar de wereld mee te doen. Aan Jezus zien wij wat Gods heil kan betekenen en uit het evangelie horen wij dat wij worden opgeroepen hieraan mee te doen. De kerk heeft een schat in bewaring (het bevrijdend evangelie) en heeft de opdracht dit licht niet onder de korenmaat te steken, maar te zijn als een licht op een berg. Missionair zijn betekent: aan deze roeping gehoor geven en zoeken naar manieren die passen bij de geloofsbeleving van onze gemeente. Er is niet één manier van geloven maar gelukkig zijn er ook in Breda vele vormen te vinden. Een paar voorbeelden van missionaire activiteiten in 2009. Uitvoering van het kerstoratorium Met Engelengeduld. De protestantse gemeente profileert zich buiten kerkelijke kanalen. Er is bewust gekozen voor twee concerten die in plaatselijke en landelijke media breed werden aangekondigd. Eén van de subsidiegevers van dit project was de Gemeente Breda. Uitvoering van de Paulusmusical. Deze werd door mensen van binnen en buiten de protestantse gemeente gedragen. De kerk richt het aanbod niet meer alleen tot de eigen achterban. De bezoekers kwamen eveneens uit eigen kring en daarbuiten. Ingaan op concrete vragen uit de samenleving. PC-school De Rietvink, het Orion College en de islamitische basisschool vroegen om informatie te geven over het christelijk geloof vanuit protestants perspectief. De protestantse gemeente wil uitstralen dat het goede nieuws uit de Bijbel nog steeds tot de verbeelding spreekt. In Bijbelkring en catechisatie en op andere plaatsen waar het geloofsgesprek wordt gevoerd, oefenen wij ons in missionair zijn. e. Kinderen, tieners en jongeren De algemene kerkenraad ziet het jeugd- en jongerenwerk als een belangrijk aandachtspunt. Eén van de belangrijkste kritiekpunten van ds. Hans van Ark (KiO) op de nota Gericht naar Toekomst was dat er beleidsmatig te weinig aandacht was voor de jeugd. Mede naar aanleiding daarvan is in 2009 gesproken over het aanstellen van een medewerker van JOP (het jongerenwerk van de PKN) om bestaande activiteiten in de wijkgemeenten te ondersteunen en nieuwe, ook bovenwijkse initiatieven te ontplooien. Dominee Wim Bisschop heeft een werkgroep samengesteld met jeugdwerkers om een profielschets te maken voor een JOPper. Lopende activiteiten voor kinderen en tieners vallen onder verantwoordelijkheid van de wijkkerkenraden. Er zijn geen bovenwijkse kinderactiviteiten. Wel is op het gebied van het tienerwerk een structurele samenwerking tussen Midden-Zuid (Markuskerk en Johanneskerk) en Ginneken. Het gaat om tieners van 12 tot ca 17 jaar. De wijkgemeenten sturen nieuw ingekomen jongeren (meestal studenten) een welkomstbrief waarin de gegevens van de studentenpastor, dominee Ton van Prooijen, staan vermeld. De activiteiten van het studentenpastoraat vallen tot 1 september 2010 onder de verantwoordelijkheid van de oecumenische Stichting Studentenpastoraat en zijn gerelateerd aan de onderwijsprogramma s van de verschillende opleidingen. Aangezien deze stichting wordt opgeheven, 7

Jaarverslag 2009 zijn nieuwe vormen verkend waarin het werk onder studenten kan worden voortgezet. Daarbij valt te denken aan nauwere samenwerking met (jeugd-) ouderlingen in de wijkgemeenten (bijvoorbeeld een activiteitenprogramma in aanloop naar de Europese Taizé-ontmoeting in Rotterdam) en met RK pastores binnen een dekenaal overleg, aan een interkerkelijk platform voor buitenlandse studenten International Meeting Point Breda en aan participatie in social media. Deze nieuwe wegen en dwarswegen worden uitgewerkt in het beleidsplan 2010/2011 en in de werkplannen van de predikanten. f. Bovenwijkse werkzaamheden (Wim Bisschop) Taken Protestantse gemeente Breda Net als mijn collega s geef ik een deel van mijn tijd en energie aan taken voor de Protestantse Gemeente Breda. Bovendien is het een goed kerkelijk gebruik dat een predikant niet alleen de eigen (wijk)gemeente dient. Vanuit mijn betrokkenheid bij het proces Gericht naar Toekomst is afgesproken dat ik als adviseur zou aanschuiven bij de vergaderingen van het moderamen van de AK. In principe gaat het om één dagdeel per maand, maar de voorbereidingen en afspraken vragen soms minstens evenveel tijd. Daarbij komen allerlei praktische zaken zoals voorbereiden en deelnemen aan gesprekken met deskundigen van buiten. Op diverse momenten bleek het moderamen behoefte te hebben aan overleg met deskundigen op verschillen terreinen van het kerkelijk erf. Regelmatig kon ik gebruik maken van contacten en ervaringen die ik in de loop der jaren heb opgebouwd. Dat ik namens de classis West Brabant ben afgevaardigd naar de generale synode, maakt het leggen van contacten soms ook gemakkelijker en directer. Zo was ik betrokken bij besprekingen rond het studentenpastoraat, de Lutherse kerk, het Noorderlicht en missionair gemeente zijn; het moderamen van de Generale Synode kwam een dag op bezoek in Breda. Waar dat kon heb ik mensen en mogelijkheden met elkaar in verbinding gebracht. Het bovenwijkse werk is over het algemeen boeiend en afwisselend. Met name in het moderamen kan in een open sfeer heel veel en diepgaand gesproken worden. Het is zowel logisch als teleurstellend dat de vaart die in het moderamen wordt ontwikkeld niet altijd kan worden volgehouden in breder verband. Het is ons regelmatig opgebroken dat we beleid proberen te voeren met veel onzekere en wisselende factoren. Daardoor konden moderamen en AK niet zo slagvaardig en doortastend worden als ik graag wilde. Ik realiseer me echter terdege dat een breed draagvlak een voorwaarde is voor een toekomst met perspectief voor de hele gemeente Predikantenteam In 2009 heeft de AK voorgesteld dat ik ging optreden als coördinator of leider van het predikantenteam. Naast de maandelijkse teamvergaderingen heb ik met alle collega s één of meer persoonlijke gesprekken gevoerd. In het team is sprake van een goede sfeer, een open en openhartig klimaat. De gezamenlijke teambuilding in de Boshoeve in februari 2009 heeft daarvoor de basis gelegd. Het is wel zaak om in de toekomst nog meer plannen en werkzaamheden op elkaar af te stemmen. Synode Als vertegenwoordiger van de classis zit ik in de synode en de kleine synode. Op jaarbasis zijn dat ongeveer 10 (lange) vergaderdagen, met bijna evenveel tijd voor het lezen van alle stukken. Ik leer er veel van, het is ook boeiend om in de keuken van de kerk te kijken. Maar als de periode van 4 jaar voorbij is, is het ook mooi geweest Omdat ik door de classis ben aangewezen als afgevaardigde, voel ik me verplicht om de classisvergaderingen te bezoeken om uit de eerste hand een verslag te krijgen en eventueel vragen te beantwoorden. Als ex-voorzitter van de pro- 8

Protestantse Gemeente te Breda vinciale Raad van Advies en lid van de synode bezoek ik ook de moderamenvergaderingen van de algemene Classicale Vergadering. Consulent Prinsenbeek Om het beeld compleet te maken: in 2009 was ik ook consulent van de vacante buurgemeente Prinsenbeek. Met collega Janneke Nijboer heb een bezinningsdag voor de kerkenraad van Prinsenbeek voorbereid en uitgevoerd. In 2010 heeft Anna van der Meer, student 2e jaars theologie HBO in Tilburg stage gelopen in Breda. Vanuit het predikantenteam was ik haar begeleider. g. Vorming en toerusting (Martin Wagenvoorde) In 2009 stonden in het Vormings- en Toerustingswerk van Breda Midden-Zuid twee thema s centraal: gave en overgave (sept. 2009- juni 2010) en ontmoetingen onderweg (sept. 2010-juni 2011). Doelgroep en deelnemers De doelgroepen binnen- en buitenkerkelijken werden bereikt door bekende sprekers aan te trekken. Rabbijn Tzvi Marx sprak tweemaal, op 17 maart en 3 november 2009 en Rob van Uden trad op in november 2008. Het aantal deelnemers tijdens deze drie avonden bedroeg ongeveer 200. De doelgroep oecumene werd bereikt door een cursus van zes Luthermiddagen aan te bieden. Aan de cursus deden 8 à 12 mensen mee met een protestantse en katholieke achtergrond. De doelgroep eigen gemeenteleden werd bereikt door middel van creatieve activiteiten voor volwassenen en kinderen en door de gesprekskringen bij gemeenteleden thuis (20 à 30 deelnemers). Publiciteit voor de activiteiten werd gemaakt via de kerkelijke organen, S amen en Kerkgroet, via de media (dagbladen en huis aan huis bladen) en via Reflex Breda. Terugblik 1. Een divers aanbod voor verschillende doelgroepen vanuit een samenbindend jaarthema, heeft goed gewerkt. Dit jaarthema kan nog beter uitgewerkt worden via allerlei publicaties of anderszins. 2. De commissie Vormin gen Toerusting bestond eerst uit vier, later uit zes personen: Annemiek Quik, Martin Wagenvoorde, Bram Heringa, Wim Eland, Wieteke Babijn en Caroline Leeuwenburgh. De commissie had te weinig continuïteit, kwam onregelmatig en meestal niet voltallig bijeen zodat het werk op te weinig mensen neerkwam. 3. De publiciteit via Reflex Breda functioneert nog niet goed. De opzet van Reflex is prima, maar het zit nog te weinig in het systeem van de mensen. Hoewel Reflex beschikt over een flink aantal e- mail adressen, zijn er in 2009 maar vijf aanmeldingen voor een cursus via Reflex binnengekomen. Aan de bekendheid van Reflex (website, flyer, digitale nieuwsbrief) moet nog stevig gewerkt worden. h. Eredienst en kerkmuziek In het gemeenteleven heeft de eredienst een belangrijke plaats. In de zomerdiensten in de Grote Kerk komt dat sterk tot uitdrukking. De diensten worden door de predikanten van de samenwerkende gemeenten voorbereid. In 2009 was het thema: Beelden van Jezus. Hierbij is een project voor de kindernevendienst ontwikkeld. Ook werd een verbindend lied gekozen en met coupletten uitgebreid. De samenwerking met de nieuwe organist Bert Mooiman verliep naar wens. Zijn muzikale inbreng werd zeer gewaardeerd evenals zijn initiatief om na de dienst te concerteren. 9

Jaarverslag 2009 i. Interreligieuze dialoog De projecten rondom interreligieuze dialoog zijn een goed voorbeeld van de missionaire activiteiten van de gemeente. In deze samenleving speelt de vraag hoe wij moeten omgaan met mensen met een andere godsdienst dan het Christendom. De cursus Islam Christendom, voorbereid en uitgevoerd door Jan Hopman (RK-pastor), Janneke Nijboer en een moslimleerkracht had als doel om informatie te geven en wederzijds respect oefenen. De cursus werd van januari t/m maart 2010 gegeven in een Bredaas buurthuis en trok deelnemers uit alle geloofsgemeenschappen. In dit kader noemen we ook een cursus over rituelen in verschillende godsdiensten en een project met gemeenteleden en studenten waarin een kerkdienst, een vrijdaggebed en een kloosterviering samen werden beleefd en besproken. j. Financiën en beheer k. Kerkgebouwen Zie verslag college van kerkrentmeesters. III. De menskracht Voor het uitvoeren van een programma zijn mensen en middelen nodig. Hieronder meer informatie over de menskracht. De onderdelen financiën en gebouwen komen aan de orde in het verslag van het college van kerkrentmeesters. a) Kerkenraad en colleges De algemene kerkenraad (AK) geeft leiding aan de gemeente en draagt zorg voor de vermogensrechterlijke aangelegenheden van de gemeente die ook rechtspersoonlijkheid bezit. De kerkenraad heeft als taak om het beleid van de gemeente te formuleren, inclusief het personeelsbeleid. De AK heeft een deel van de taken gedelegeerd aan de wijkkerkenraden. Aan het college van kerkrentmeesters (CvK) is de zorg voor de vermogensrechterlijke aangelegenheden toevertrouwd. Het college is verantwoordelijk voor financiën, personeel, communicatie en geldwerving, het beheer van de gebouwen en de archieven. Het CvK zorgt voor vermogensrechterlijke en arbeidsvoorwaardelijke aangelegenheden en bijbehorende regelingen, verplichtingen en vergunningen zodat de gemeente als werkgever aan de wettelijke verplichtingen voldoet. Het gaat om zaken als arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en re-integratie, zorgverzekeringen, pensioenregelingen, schade en ongevallenverzekeringen, horecavergunningen etc. b) Vrijwilligers De vele ambtsdragers en vrijwilligers vormen de ruggegraat van de kerk. Onze gemeente telt vele tientallen vrijwilligers. De ervaring leert dat het steeds moeilijker wordt om ambtsdragers te vinden en steeds vaker wordt een beroep gedaan op zittende ambtsdragers om een extra periode bij te tekenen. Het belangrijke werk van de vrijwilligers krijgt in dit verslag nog te weinig aandacht. In het jaarverslag 2010 zullen we uitvoeriger ingaan op het werk van de vrijwilligers. De wijkkerkenraad 10

Protestantse Gemeente te Breda van Midden-Zuid heeft een visie ontwikkeld op het werken met vrijwilligers. Dit rapport is in 2010 onderwerp van gesprek om uit te monden in nieuw beleid. c) Beroepskrachten De kerk kan niet functioneren zonder beroepskrachten zoals predikanten, kerkelijk werkers, organisten, kosters en specialisten op het gebied van financiële en ledenadministratie. Beroepskrachten bieden de kerk de deskundigheid die nodig is voor het goed functioneren van de organisatie. De kosten voor de beroepskrachten zijn verreweg de belangrijkste kostenpost van de gemeente zoals blijkt uit het financieel jaarverslag. De kosten voor predikanten en kosters vormen ruim 70% van de totale kosten. d) Predikanten Volgens de kerkorde is het ambt van predikant er van Christuswege om de gemeente bij het heil en bij haar roeping in de wereld te bepalen (zie Kerkorde V-1). De predikanten zijn in het bijzonder geroepen tot de bediening van Woord en sacramenten, de verkondiging van het Woord in de wereld, de herderlijke zorg en het opzicht en het onderricht en de toerusting (zie kerkorde V-3). Predikanten zijn daarom geen functionarissen van de kerk en ook niet als werknemer in dienst van de kerkenraad. Dit hangt samen met de vrijheid van het ambt van predikant als dienaar des Woords. De kerkenraad is een ambtelijke vergadering die samen met de predikant(en) leiding geeft aan de gemeente. Deze relatie tussen kerkenraad en predikant moet helder zijn en is bepalend voor het beroepingswerk. Dit geldt des te meer in een tijd waarin men ook in de kerk neigt naar een meer bedrijfsmatige manier van denken en daardoor voorbij dreigt te gaan aan het eigene van de kerk en het ambt. De protestantse gemeente telde eind 2009 4,1 gemeentepredikanten: Bram Heringa: fulltime gemeentepredikant Martin Wagenvoorde: fulltime gemeente predikant Wim Bisschop: 0,9 gemeentepredikant Ton van Prooijen: Janneke Nijboer: e) Kerkelijk werkers 11 0,7 predikant met een bepaalde opdracht 0,5 gemeentepredikant en sinds september 2009 werkzaam als predikant met een bepaalde opdracht. Pastorale, missionaire en diaconale werkers en jeugdwerkers vallen onder de categorie kerkelijk werker terwijl de kerkmusici, kosters en medewerkers van het kerkelijk bureau vallen onder de categorie kerkelijk medewerker. De kerkelijke (mede)werker is werknemer in de strikte zin van het woord. Voor hen geldt de Arbeidsvoorwaardenregeling Protestantse Kerk. Onze gemeente kent op dit moment geen kerkelijk werkers maar in het kader van het project Gericht naar Toekomst wordt overwogen om een pastoraal werker en een jeugdwerker aan te stellen. f) Kerkelijk medewerkers Kerkmusici Een kerkmusicus (organist of dirigent van de cantorij) geeft leiding aan de gemeentezang en draagt zorg voor de muzikale vormgeving van de eredienst. De kerkmusicus heeft een professi-

Jaarverslag 2009 onele opleiding genoten aan het conservatorium of volgde cursussen op het gebied van kerkmuziek. Op grond van gevolgde opleidingen ontvangt de musicus van de kerk een bevoegdheidsverklaring voor een van de drie niveaus voor orgel of cantoraat. De Grote Kerk heeft een bijzondere status omdat onze gemeente alleen in de zomermaanden en op enkele kerkelijke hoogtijdagen in deze kerk bijeen komt. De status van het orgel rechtvaardigt de aanstelling van een organist die voldoet aan de hoogste kwalificaties. Wij prijzen ons gelukkig Bert Mooiman in 2009 te hebben benoemd in deze functie. Kosters De koster is verantwoordelijk voor het beheer van het kerkgebouw in het algemeen en voor de gang van zaken tijdens de kerkdiensten in het bijzonder. In onze gemeente zijn twee kosters in vaste dienst: Kees Smaling voor 24 uur werkzaam in de Markuskerk en Harm van Wijk voor 12 uur werkzaam in de Johanneskerk. De Lucaskerk heeft enkele schoonmakers die op uurbasis worden betaald. De zorg voor de gang van zaken tijdens de kerkdienst is in handen van vrijwilligers. IV. Communicatie Communicatie is voor de protestantse gemeente Breda een belangrijk instrument om de onderlinge verbondenheid van de wijkgemeenten en de betrokkenheid van de kerk bij de Bredase gemeenschap gestalte te geven. In 2007 is begonnen met een communicatiebeleid voor heel protestants Breda. De destijds ingestelde werkgroep had als eerste doel om te komen tot een kerkblad voor de hele protestantse gemeente. Andere vragen rondom communicatie, zoals doelstellingen, doelgroepen, middelen en profilering zijn aan de orde gekomen in een workshop van twee bijeenkomsten op 13 en 20 oktober 2007. Van deze workshop is een uitgebreid verslag gemaakt. Het voornemen om te komen tot een centrale werkgroep communicatie onder de algemene kerkenraad werd uiteindelijk pas in het najaar van 2009 gerealiseerd. De reden voor deze vertraging is te vinden in de beleidsontwikkelingen van 2008. In de beleidsnota en het project Gericht naar Toekomst koos de protestantse gemeente, nog sterker dan voorheen, voor een missionaire insteek en gerichtheid naar een breed publiek. Deze keuze heeft invloed op de communicatieve inspanningen en prioriteiten van de gemeente die vanaf 2009 met extra inzet kunnen worden aangepakt. Wel werden in 2008 en 2009 enkele belangrijke communicatieve resultaten bereikt. S amen, het kerkblad van heel protestants Breda kreeg gestalte en wordt nu maandelijks aan een groot bestand (2200 adressen) verstuurd. Daarnaast ging de website www.reflexbreda.nl van start, als communicatief platform voor alle buitenkerkelijke activiteiten van zeven wijkgemeenten en parochies in Breda e.o. Reflex Breda biedt behalve de website ook flyers, posters en een digitale nieuwsbrief. 12

Protestantse Gemeente te Breda B. Jaarverslag van het college van kerkrentmeesters Voorwoord van de voorzitter (Piet van der Werf) Namens het college van kerkrentmeesters bied ik u het vijfde jaarverslag van de Protestantse Gemeente te Breda aan. Door een herstel van de beurzen is de waarde van onze beleggingsportefeuille substantieel gestegen. Ondanks een tekort van ruim 55.000 steeg het vermogen met 79.000 en dat impliceert dat de waarde van de effectenportefeuille met 134.000 is gestegen. De zogenaamde bijdragen levend geld (Kerkbalans en collecten) waren ruim 3.000 hoger dan begroot en 1.000 lager dan in het boekjaar 2008. Per saldo werd in het boekjaar 2008 door de gemeente 356.000 bijgedragen. In 2009 was er sprake van een daling van ons ledenbestand, dus de bijdrage per lid is hoger geworden. Het getuigt van een grote betrokkenheid van de gemeente dat, ondanks een teruglopend ledenaantal en de economische crisis, de bijdragen uit levend geld op peil blijven. Het college van kerkrentmeesters realiseert zich dat het exploitatietekort de komende jaren op zal lopen. Dit kan uiteraard niet onbeperkt doorgaan. De opbrengsten en uitgaven moeten in evenwicht blijven. In de discussie over de meerjarenbegroting zal dit het uitgangspunt zijn. In Bijlage II vindt u een overzicht van de manieren waarop u onze gemeente financieel kunt steunen. Graag wil ik de kerkrentmeesters en de vele vrijwilligers voor de actie Kerkbalans dankzeggen voor hun grote inzet in het afgelopen jaar. I. Verslag van de secretaris Het secretariaat zorgt voor vastlegging van relevante gegevens en documenten en het beheer daarvan. Tevens convoceert het secretariaat de vergaderingen (in 2009 8x plenair en 8x moderamen). In dit jaarverslag aandacht voor een tweetal punten. Archivering Het scheppen en onderhouden van een deugdelijk archief is van groot belang voor het goed functioneren van de gemeente en van het college van kerkrentmeesters. Het moet immers te achterhalen zijn wat is er besproken en besloten. Deze taak valt onder de verantwoordelijkheid van het college van kerkrentmeesters. Onder de vorige secretaris werd vastgesteld dat de archivering van de protestantse gemeente niet aan alle eisen voldoet. Daarom werd een poging gedaan om te komen tot een professionelere archivering en een inhaalslag om de achterstand van de laatste jaren weg te werken. Er werd naar een archivaris gezocht maar deze werving bleek niet succesvol. In 2009 is deze situatie niet wezenlijk gewijzigd. De archivering vindt niet professioneel plaats en het oude archief is matig toegankelijk. Over de laatste vijf jaar heeft het CvK een digitaal archief in eigen beheer dat goed toegankelijk is en voor de dagelijkse zaken goed voldoet. Ook voor dit archief zijn verbeteringen mogelijk, minimaal is het noodzakelijk te komen tot een backup op een afzonderlijke plaats, al dan niet via een online dienstverlener. Er wordt gesproken met de algemene kerkenraad en het college van diakenen om te komen tot een zorgvuldige archivering. Stichtingen met een band met de protestantse gemeente Het college van kerkrentmeesters heeft als taak om in overleg met de kerkenraad, de materiële en financiële voorwaarden voor het leven en werken van de gemeente te scheppen en te on- 13

Jaarverslag 2009 derhouden (ordinantie 11, art 7). Zo kan het CvK te maken krijgen met stichtingen die in het verleden zijn opgericht om bepaalde taken beter te kunnen uitvoeren (bijvoorbeeld de stichting oecumenisch studentenpastoraat) of met stichtingen die zijn opgericht om bepaalde taken voor leden van de gemeente te verrichten (bijvoorbeeld een stichting voor instandhouding van een begraafplaats) of namens de kerk te verrichten (bijvoorbeeld zorg voor wezen in een weeshuis). In de loop van de tijd kunnen de omstandigheden veranderen zodat de redenen waarom de stichtingen zijn opgericht niet meer actueel zijn. De relatie van de protestantse gemeente met deze stichtingen verandert dan en kan onduidelijk worden. Voor het college van kerkrentmeesters was dit in 2009 reden om meer duidelijkheid te krijgen over de relatie met stichtingen die enige band hebben met de PGB. In de komende jaren blijft dit een punt van aandacht. II. Verslag van de penningmeester BALANS PER ULTIMO 2009 Activa 31-12-2009 31-12-2008 Onroerende zaken 318.187 310.350 Installaties en inventarissen 16.674 15.083 Financiële vaste activa - - Beleggingen 1.643.921 1.418.377 Kortlopende vorderingen/overlopende activa 84.618 56.958 Geldmiddelen 86.716 352.011 Totaal Activa 2.150.116 2.152.779 Passiva Reserves 1.936.948 1.858.925 Fondsen 89.658 91.474 Voorzieningen 73.493 113.380 Hypotheken en leningen - - Kortlopende schulden/overlopende passiva 50.017 89.000 Totaal passiva 2.150.116 2.152.779 Toelichting op de balans Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten met uitzondering van de beleggingen die tegen beurswaarde zijn opgenomen. De activa en passiva zijn opgenomen tegen nominale waarde. Onroerende zaken De Grote Kerk is eigendom van de Protestantse Gemeente te Breda. De exploitatie en restauratie zijn overgedragen aan de stichting Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk. Met deze stichting is een gebruiksovereenkomst gesloten die loopt tot 2018. De gebouwen zijn in principe afgeschreven. 14

Protestantse Gemeente te Breda De onroerende zaken worden gewaardeerd op basis van historische kosten. Per ultimo 2009 heeft de Protestantse Gemeente te Breda de volgende panden in eigendom: verzekerde waarde boekwaarde Johanneskerk 2.102.800 73.560 Markuskerk 1.869.200 24.330 Lucaskerk 1.287.600 67.190 Gebouw Biesdonkweg 135.500 88.970 Pastorie Everdonk 230.800 64.140 5.625.900 318.190 Installaties en inventarissen Deze post heeft betrekking op de kerkorgels en de inventarissen in de kerken en de vergaderaccommodaties. De verzekerde waarde van de post laat zich becijferen op 1.224.200 en de boekwaarde op 16.674. Beleggingen De aandelen en de obligaties worden gewaardeerd tegen de beurswaarde, die ultimo 2009 1.643.921 bedroeg. Van dit bedrag is 541.138 in aandelen belegd. Het overige, 1.102.783, is in obligaties belegd. Een van de geselecteerde fondsen is het Triodos Fair Trade fonds, dat investeert in microkredieten. Kortlopende vorderingen en overlopende activa Deze post heeft betrekking op het vermogen NoorderBeemden 33.000, en transitorische posten ad 51.700 die in 2009 zijn ontvangen. Geldmiddelen Het saldo bedroeg ultimo 2009 86.718. Het deposito van 210.000 is in 2009 omgezet in obligaties. Reserves Onder deze balanspost is het vermogen van de Protestantse Gemeente opgenomen. Het vermogen bedroeg per ultimo 2008 1.936.948. Het vermogen is in het boekjaar 2009 ondanks een negatief saldo op de exploitatie van 55.600 per saldo met 78.000 gestegen door de aanzienlijke waardestijging van de effectenportefeuille. Fondsen Deze post heeft vooral betrekking op het restauratiefonds van de Grote Kerk van 34.000, het Regenboogfonds van 17.000 en het fonds Markuskerk van 35.000. Het totale bedrag van 89.650 mag in feite tot het eigen vermogen worden gerekend. Voorzieningen Betreft de voorziening voor groot onderhoud van de gebouwen. Kortlopende schulden en overlopende passiva Dit bedrag heeft voornamelijk betrekking op transitorische posten die in 2010 betaald zijn. 15

Jaarverslag 2009 EXPLOITATIEREKENING 2009 rekening 2008 begroting 2009 rekening 2009 4 LASTEN 40 Lasten kerkelijke gebouwen 43.265 41.000 47.273 42 Afschrijvingen 0 0 0 43 Pastoraat 304.340 274.730 277.008 44 Lasten kerkdiensten 23.989 18.813 24.319 45 Verplichte bijdragen 28.779 31.900 27.175 46 Salarissen en vergoedingen 52.899 47.941 50.567 47 Kosten beheer en administratie 54.937 46.781 60.885 48 Rentelasten/bankkosten 3.946 4.500 3.662 TOTAAL LASTEN 512.155 465.685 590.889 8 BATEN 80 Baten onroerende zaken 20.011 16.000 19.263 81 Rentebaten en dividenden 72.761 66.000 57.347 82 Overige opbrengsten 23.996 3.600 2.507 83 Bijdragen levend geld 357.734 353.830 356.172 85 Subsidies en bijdragen 0 0 0 TOTAAL BATEN 474.502 439.430 435.289 SALDO EXPLOITATIEREKGN -27.653-26.255-55.600 Toelichting op de exploitatierekening BATEN Baten onroerende zaken Betreft inkomsten uit de verhuur van kerk- en verenigingsgebouwen. Rentebaten en dividenden Betreft ontvangen rente van de bank, rente op obligaties, dividend op aandelen en overige rentebaten. De rentebaten zijn hoger dan begroot vanwege een stijgende rente. Voor de aandelenportefeuille is een fictief rendement aangehouden van 4% van de oorspronkelijke waarde. Een deel van het vermogen is vastgelegd in relatief hoog rentende obligaties, een ander deel in deposito s met een hogere rente. Bijdragen levend geld Betreft o.a. de inkomsten uit vrijwillige bijdragen en collecten ( x 1.000 ) Rekening 2008 Begroting 2009 Rekening 2009 vrijwillige bijdrage 320 327 317 collecten 28 19 28 giften 2 2 1 schenkingen/legaten - - 3 solidariteitskas 6 6 6 16

Protestantse Gemeente te Breda De inkomsten uit vrijwillige bijdragen zijn helaas 3% lager dan begroot en 1% lager dan in 2008. LASTEN Lasten kerkelijke gebouwen excl. afschrijvingen Betreft klein onderhoud, belastingen, energie en water en overige lasten voor niet-monumentale kerkgebouwen. De post klein onderhoud was hoger dan begroot. Pastoraat Betreft de traktementen, afdrachten ten behoeve van de pensioenen en onkostenvergoedingen van de predikanten. Verplichtingen/bijdragen andere organen Betreffen het kerkrentmeesterlijk quotum (een afdracht aan de PKN), afdrachten voor de solidariteitskas en overige bijdragen en contributies. De solidariteitskas is een landelijk fonds dat is ingesteld om armlastige gemeenten te ondersteunen. De bijdrage bedraagt 5 per gemeentelid. Deze afdracht wordt additioneel aan de gemeenteleden gevraagd waarbij tevens wordt gevraagd om de bijdrage te verdubbelen. Het extra bedrag werd gebruikt voor lokaal kerkenwerk. Salarissen en vergoedingen Betreft salarissen en sociale lasten voor de kosters en de organisten. De post is in 2009 hoger uitgevallen dan begroot vanwege extra betalingen voor pensioenpremie. Kosten beheer en administratie Betreft kerkblad S amen, bureaubehoeften, drukwerk, kosten van de financiële administratie en ledenadministratie ( beide administraties zijn uitbesteed voor 15.000 ) en overige lasten. De kosten zijn hoger uitgevallen dan begroot omdat het kerkblad S amen nog niet kostendekkend is. Voor 2010 is een actie voorzien. Rentelasten/bankkosten Betreft rente op de tijdelijke debetstand in rekening courant en bankkosten ondermeer voor beheer van de effectenportefeuille. SALDO VAN BATEN EN LASTEN De exploitatierekening sluit met een tekort van 55.600. (begroot was een tekort van 26.255). Het college van kerkrentmeesters ziet dat het exploitatietekort ieder jaar oploopt. Dat kan niet onbeperkt doorgaan. De opbrengsten en uitgaven moeten in evenwicht blijven. In de discussie over de meerjarenbegroting zal dit het uitgangspunt zijn. Controlerapport jaarrekening 2009 Beleggingsstatuut Het beheer van het vermogen van onze gemeente gebeurt volgens de richtlijnen die zijn vastgelegd in het beleggingsstatuut. Dit statuut is vastgesteld door de algemene kerkenraad. Het statuut moet voorkomen dat er onverantwoorde risico s worden genomen bij het beleggen van het vermogen. Het beheer van het kerkelijk vermogen is een taak van het college van kerkrentmeesters terwijl het college van diakenen als zelfstandig rechtspersoon haar eigen vermogen beheert. Onderstaand zijn enkele belangrijke aspecten uit het statuut opgenomen. De volledige tekst kan worden opgevraagd bij de penningmeester van het college van kerkrentmeesters. Het college van kerkrentmeesters heeft het beleggingsstatuut ter kennisname voorgelegd aan het Regionaal College ter behartiging van Beheerszaken. Het voorstel dient te voldoen aan de 17

Jaarverslag 2009 hiervoor genoemde algemene voorwaarden. Het RCBB houdt toezicht op het beleggingsbeleid door middel van de jaarrekening. De beleggingsportefeuille, zijnde het belegd eigen vermogen, wordt ingedeeld in vermogenscategorieën waarbij maximale bandbreedtes in aanmerking worden genomen. Het college van kerkrentmeesters hanteert een defensief beleggingsbeleid met betrekking tot de beleggingsportefeuille waarbij het belang van de verschillende categorieën van beleggingen binnen de hieronder vermelde bandbreedtes dient te blijven. Categorie beleggingen: Bandbreedte: Obligaties 30 % - 100 % Aandelen 0 % - 30 % Onroerend goed 0 % - 30 % Liquiditeiten 0 % - 100 % Het college van kerkrentmeesters onthoudt zich van beleggen in aandelen of leningen aan bedrijven of instellingen waarvan aard en/of doel in strijd zijn met de goede zeden. Het beleggingsstatuut is vastgesteld door de algemene kerkenraad; het beheer van de beleggingen wordt uitgevoerd door de penningmeesters van de colleges. Verzekeringen Uiteraard heeft de Protestantse Gemeente Breda een forse verzekeringsportefeuille. De gebouwen van de PGB zijn verzekerd voor schade door brand, storm en inbraak. Glas en buitenverlichting zijn afzonderlijk verzekerd. De inventarissen zijn verzekerd voor schade door brand, storm en inbraak. Wij hebben een kostbaarhedenverzekering en een verzekering voor wettelijke aansprakelijkheid. Voorts is aansprakelijkheid van de bestuurders van de kerk verzekerd. Wij hebben een rechtsbijstandsverzekering en een fraudeverzekering. De ongevallenverzekering op naam van de Protestantse Gemeente te Breda biedt een werelddekking. De ongevallenverzekering t.b.v. vrijwilligers biedt een uitkering bij een dodelijk ongeval of bij een ongeval waarbij een vrijwilliger blijvend (gedeeltelijk) invalide raakt. Het begrip ongeval wordt als volgt omschreven: een plotselinge onmiddellijke inwerking van geweld op of in het lichaam van verzekerde, welke inwerking een geneeskundig vast te stellen lichamelijk letsel veroorzaakt. De dekking is van kracht op het moment dat de vrijwilliger werkzaamheden t.b.v. de verzekerde verricht en tijdens het komen van en gaan naar de werkzaamheden via de kortst mogelijke weg. Het is voor de dekking niet van belang of een derde voor het ongeval aansprakelijk is. Het volledige controlerapport is te vinden in Bijlage III. Ontwikkeling ledenbestand 2009 Evenals voorgaande jaren laat ook 2009 een dalende tendens zien van het aantal actieve leden van de Protestantse Gemeente Breda: van 4964 naar 4878 (dit is in overeenstemming met de landelijke tendens). Tijdens de actie Kerkbalans wordt gecontroleerd of het ledenbestand nog actueel is. Na alle inspanningen van de afgelopen jaren om het ledenbestand op te schonen, is de conclusie dat dit behoorlijk gelukt is en dat het bestand actueel is. De overstap naar een nieuw landelijk ledenregistratiesysteem is mislukt, het wachten is nu op een nieuwe landelijke ledenregistratie. De verwachting is dat deze eind 2010 in gebruik wordt genomen. 18

Protestantse Gemeente te Breda C. Jaarverslag kerkenraad protestantse wijkgemeente Breda Midden-Zuid In 2009 heeft de wijkkerkenraad zes keer vergaderd. Uitgebreide verslaglegging hiervan ligt ter inzage bij de scriba. Een aantal activiteiten van 2009 uitgelicht: 1. Beleidsnota Gericht naar Toekomst In december 2008 heeft de algemene kerkenraad een discussienota besproken en aanvaard als uitgangspunt voor het beleid voor de komende vier jaar. De nota Gericht naar Toekoms en het nieuwe organisatiemodel zijn begin 2009 in de wijkkerkenraad besproken. De wijkkerkenraad heeft op 20 januari 2009 besloten om deze nota te accorderen. De beleidsnota is vervolgens voorgelegd aan de gemeente in een gemeenteavond op 31 maart 2009 waarbij gediscussieerd is over een drietal speerpunten uit de beleidsnota: a) hechtere samenwerking tussen de wijkgemeenten én de wijkgemeenten en het stads- & studentenpastoraat. b) Duidelijker het gesprek met de samenleving zoeken en dienstbaar zijn aan de stad. c) Predikanten werken in een team waarbij een herverdeling van taken zal plaatsvinden. Uit de reacties kan geconcludeerd worden dat er breed draagvlak is voor dit rapport, hoewel er ook zorgen en onzekerheden zijn. Gezamenlijk zal gewerkt worden aan oplossingen. 2. Commissie Vrijwilligersbeleid Er is een commissie vrijwilligersbeleid in het leven geroepen. Deze commissie heeft onderzocht hoe de kerkenraad een visie op vrijwilligersbeleid kan ontwikkelen. Een aantal punten zijn van belang: inventarisatie van de vacatures bij de diverse groepen (vraag) en onderzoek onder de gemeenteleden naar het potentieel (aanbod). De commissie heeft een rapport uitgebracht met ideeën over het vrijwilligersbeleid. Dit rapport wordt begin 2010 besproken. 3. Cantorij Er is een nieuwe dirigent gevonden voor de cantorij. Onder de bezielende leiding van Ilse Lubbers heeft de cantorij tijdens diverse kerkdiensten gezongen. 4. Bijeenkomst met kerkenraad protestantse gemeente Ginneken Op maandag 26 januari 2009 heeft de wijkkerkenraad de kerkenraad van de protestantse gemeente Ginneken ontvangen. We hebben op die avond nader kennisgemaakt en van gedachten gewisseld wat we voor elkaar kunnen betekenen. Vervolgens is de wijkkerkenraad op 13 oktober te gast geweest bij de kerkenraad van het Ginneken. Als uitvloeisel van deze avonden is een lid van deze gemeente toegetreden tot de commissie Vorming & Toerusting. 5. Commissie Vorming & Toerusting In 2009 is voor het eerst gewerkt met een jaarthema Gave en Overgave waaruit een aantal activiteiten voortgevloeid zijn. De belangstelling voor de bijeenkomsten was prima en het werken 19

Jaarverslag 2009 met een jaarthema beviel goed. Het is een laagdrempelige manier om meer samen te werken met de verschillende kerken. Twee leden van de commissie, mevrouw M. Frankfoorder en mevrouw H. Veenland, hebben te kennen gegeven in 2009 te stoppen met dit werk. De commissie bestaat uit zes personen: vanuit de Markuskerk zijn dit mevrouw W. Babijn, ds. Abr. Heringa en mevrouw A. Quik, vanuit de Johanneskerk mevrouw C. Leeuwenburgh en ds. M. Wagenvoorde en vanuit de Protestantse Gemeente Ginneken de heer W. Eland. In 2010 wordt gewerkt met het jaarthema Ontmoetingen onderweg. 6. Voortgangsgesprekken Een delegatie van het moderamen heeft het jaarlijkse voortgangsgesprek gevoerd met beide predikanten. 7. Vrijwilligersavond In juni 2009 is een gezellige avond georganiseerd voor alle vrijwilligers van de wijkgemeente. Het smartlappenkoor Troost & Zo trad op tijdens deze avond tot genoegen van alle aanwezigen. 8. Avond voor contactpersonen Op 22 september is naar aanleiding van de notitie over een nieuwe opzet van het pastoraat, een bijeenkomst geweest voor contactpersonen. Er waren ongeveer 30 personen aanwezig. Die avond is door middel van een rollenspel aandacht besteed aan de motivatie en verwachtingen van de contactpersonen. 9. Jeugdwerk In de kerkenraadsvergadering is door de jeugdouderling verslag gedaan van het jeugdwerk van het afgelopen jaar. Er bestaat zorg vanwege het tekort aan jeugdwerkers en men beraadt zich over de voortgang in 2010. Op dit terrein vindt samenwerking plaats met de jeugdwerker van de Protestantse Gemeente Ginneken. De jongerenkerk heeft een paar keer plaatsgevonden in de verschillende kerkgebouwen. 10. Bijzondere vieringen In een dienst op 30 augustus zijn in de Markuskerk drie kinderen gedoopt: Sybren Wijbe Wytze Hoogkamp, Ties Willem Aalbers en Bo Engelina Adriana Versteegh. Er zijn geen huwelijksbevestigingen geweest. In de Johanneskerk zijn het afgelopen jaar drie huwelijken ingezegend, daarnaast vonden elders nog drie huwelijksinzegeningen van gemeenteleden plaats. Tevens is Tijmen Niek Adriaan Kant gedoopt. 11. Plaatselijke regeling De wijkkerkenraad heeft in haar vergadering van 17 november 2009 de plaatselijke regeling besproken en vastgesteld. Deze regeling is vervolgens toegestuurd naar de classis. 20