Actieplan woninginbraken
Voorwoord Een woninginbraak heeft een grote impact op slachtoffers. De privacy wordt erdoor geschaad en slachtoffers ondervinden vaak nog lange tijd de emotionele schade van dit misdrijf. Uit de politiecijfers bleek dat in 2013 binnen het politionele basisteam De Kempen het aantal woninginbraken was afgenomen. Enkel in de gemeenten Veldhoven en Waalre steeg het aantal woninginbraken fors. In Veldhoven steeg het aantal woninginbraken met 11,6 % t.o.v. 2012 en in Waalre zelfs met 20,8%. In totaal vonden in 2013 370 woninginbraken plaats in onze gemeenten. Vergeleken met landelijke cijfers scoren de beide gemeenten ook slecht: gemiddeld kreeg 14,1 op de 1.000 huishoudens in 2013 te maken met een woninginbraak. Landelijk lag dit gemiddelde op 8,5 op de 1.000. Tijd voor actie! Verschillende partijen zoals politie, gemeenten, woningcorporaties en welzijnswerk zetten zich al jaren in tegen woninginbraken. Echter, ieder vanuit haar eigen taken en verantwoordelijkheden. De gemeenten Veldhoven en Waalre nemen nu het voortouw om allerlei acties integraal, met elkaar, op te pakken. In dit integrale plan van aanpak staan de acties benoemd die we gezamenlijk met onze partners in de donkere maanden van eind 2014 en begin 2015 gaan uitvoeren. Iedere maand minstens één gezamenlijke actie in één of beide gemeenten. Doel ervan is om inwoners bewuster te maken van de risico s en ze tegelijkertijd handelingsperspectieven te geven. Hierbij is speciale aandacht voor een groeiende groep: kwetsbare ouderen. Vandaar dat we in deze aanpak ook de zorginstelling RSZK en de Seniorenraden van Waalre en Veldhoven. Naast onze preventieve insteek, gaan we ook dadergericht (repressief) aan de slag. Hiervoor zijn Openbaar Ministerie, Politie én inwoners onze partners in crime. In onze communicatie richten we ons dan ook nadrukkelijk op inwoners, met de boodschap preventieve maatregelen te nemen en alert te zijn op verdachte omstandigheden. Wij hebben er vertrouwen in dat onze gezamenlijke acties de komende periode gaan leiden tot een afname van het aantal woninginbraken in Veldhoven en Waalre! Hoogachtend, Burgemeester J.M.L.N. Mikkers Burgmeester Y.C.Th.J. Kortmann 2
Inhoudsopgave 1. INLEIDING 4 1.1 REEDS INGEZETTE ACTIES PARTIJEN 4 2. ANALYSE 6 2.1 VLEKKENANALYSE 6 2.2 LOCATIE 7 2.3 BENCHMARK VERGELIJKBARE GEMEENTEN 7 2.4 TYPE INBREKER 8 2.5 PERIODE 8 2.6 DOELSTELLING 8 3. INTEGRALE ACTIES 9 3.1 BETROKKEN PARTIJEN 9 3.1.1. ONDERTEKENING ACTIEVERKLARING 9 3.2 BEWONERSPARTICIPATIE 10 3.2.1 BUURTPREVENTIE 10 3.2.2 WAAKS 10 3.2.3 TELEFONISCH BUURTCONTACT 10 3. 3 DOMEINAANPAK 10 3.3.1 HOTSPOT 11 3.3.2 NEAR REPEAT 11 3.3.3 POLITIEKEURMERK VEILIG WONEN (PKVW) 11 3.4 (POTENTIEEL) SLACHTOFFERAANPAK 11 3.4.1 BEWONERSBRIEF (BESMETTINGSBRIEF) 11 3.4.2 FLYERS & POSTERS 11 3.4.3 LOKALE MEDIA 11 3.4.4 WEBSITE 12 3.4.5 SOCIAL MEDIA 12 3.4.6 PREVENTIEBIJEENKOMSTEN 12 3.4.7 WITTE VOETJESACTIE 12 3.4.8 NAZORG SLACHTOFFERS 12 3.5 DADERAANPAK 12 3.5.1 PERSOONSGERICHTE AANPAK 12 3.5.2 OVERIGE MAATREGELEN 12 4. PLANNING 13 5. ORGANISATIE 14 5.1 INTERNE EN EXTERNE COMMUNICATIE 14 5.2 COMMUNICATIESTRATEGIE 14 5.3 FINANCIËN 14 5.4 EVALUATIE 14 BIJLAGE I: ACTIEVERKLARING 15 BIJLAGE II: UITNODIGINGSBRIEF INFORMATIEAVOND 17 BIJLAGE III: TIPS & SPELREGELS WHATSAPPGROEPEN 18 3
1. Inleiding Over het jaar 2013 is er een groei van het aantal woninginbraken in de gemeenten Veldhoven en Waalre waarneembaar. Een dusdanig grote groei van het aantal woninginbraken dat de gemeenten daarom hoger scoren dan vergelijkbare gemeenten in Nederland. Alle reden om een gezamenlijke en integrale aanpak Woninginbraken te starten in de Week van de Veiligheid (week 41 2014). De periode waarin de donkere maanden (periode met verhoging aantal inbraken) ook beginnen. Dit gezamenlijke plan richt zich voornamelijk op één gezamenlijke wijze van communiceren richting inwoners en het uitvoeren van integrale acties. De gemeenten Veldhoven en Waalre zijn de regisseurs van deze integrale aanpak, maar hebben ook uitvoerende taken bijvoorbeeld rondom het zorgen voor voldoende verlichting in de openbare ruimte of de organisatie van preventieavonden en wijkschouwen. Naast de gemeenten zijn de volgende partijen kernpartners binnen deze aanpak: Openbaar Ministerie, politie, woningcorporaties Thuis en Woonbedrijf, zorginstelling RSZK en welzijninstellingen Stimulans en Lumens in de buurt. Daarnaast worden de volgende partijen actief betrokken bij de uitvoering van dit plan: Seniorenraden in Veldhoven en Waalre en Slachtofferhulp. Deze partijen ondernemen nu al veel tegen woninginbraken. Dit gezamenlijk (actie)plan zorgt er voor dat, naast nieuwe gezamenlijke acties, de reeds ingezette acties op elkaar worden afgestemd en integraal worden opgepakt. 1.1 Reeds ingezette acties partijen Hieronder een opsomming van wat verschillende partijen momenteel al doen tegen woninginbraken. Gemeenten Gemeenten passen onveilige situaties in de openbare ruimte daar waar noodzakelijk aan, d.m.v. (ver)plaatsen van verlichting of het anders inrichten van de openbare ruimte. Daarnaast faciliteren of starten de gemeenten met buurtpreventieprojecten, communiceren ze regelmatig via de lokale media, social media en eigen website over landellijke campagnes tegen woninginbraken. Ook organiseren gemeenten jaarlijks informatieavonden en/of wijkschouwen door de wijk. Politie Politie richt zich vanuit haar repressieve taak op de opsporing van de daders van woninginbraken. Naast opsporing onderneemt de politie ook veel preventieve acties en verleent het nazorg. Preventief o.a. door tijdens campagneperiodes (zomer, feestdagen, donkere dagen, carnaval) extra aandacht te hebben voor preventiemaatregelen van bewoners. De politie verzorgd veel voorlichting, zowel op bewonersavonden, als ook op haar website en in folders. De politie doet jaarlijks in beide gemeenten meerdere wijkschouwen met de buurtpreventieprojecten en buurtverenigingen. Daarnaast analyseert de politie de inbraken, om zodoende gericht in te spelen op inbraken. Nadat een inbraak heeft plaatsgevonden, belt de politie bij buurtbewoners aan om mede te delen dat er een inbraak heeft plaatsgevonden in hun buurt en met de vraag of de buurtbewoners een getuigenverklaring kunnen afleggen. Buurtbewoners die niet thuis zijn, ontvangen van de politie een bewonersbrief (besmettingsbrief). Openbaar Ministerie Het Openbaar Ministerie (OM) richt zich op de strafvervolging van de daders van woninginbraken. Daarbij werken zij samen met politie en zorgpartners in het Veiligheidshuis aan een persoonsgerichte aanpak voor de daders. Dit om niet enkel een repressief op te treden, maar vervolgens ook perspectief te bieden aan de daders om recidive te voorkomen. 4
Woningcorporaties Woningcorporaties hebben de afgelopen jaren fors ingezet om hun woningbestand te laten voldoen aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW). Inmiddels voldoet ongeveer 80% van de sociale huurwoningen in Veldhoven en Waalre aan dit keurmerk. Naast fysieke maatregelen attenderen de woningcorporaties haar huurders op risico s en geven ze middels geijkte communicatiekanalen preventietips. RSZK Zorginstelling RSZK heeft verschillende verzorgingshuizen in Veldhoven en Waalre. Naast fysieke beveiligingsmaatregelen, geven zij bewoners ook preventietips om een inbraak te voorkomen of om slachtoffer te worden van de zogenaamde babbeltrucs, dit ook door middel van voorlichtingsavonden. Welzijnswerk Het welzijnswerk zorgt voor het informeren en activeren van bewoners. Dit door wijkschouwen te organiseren, informatieavonden te organiseren of door het ondersteunen en faciliteren (opzetten) van buurtpreventieprojecten. Dit door een professionele coördinator die bewoners ondersteund en coacht. Seniorenraden De verschillende ouderenverenigingen (KBO s en PVGE) hebben een groot bereik richting hun achterban. Zij hebben zich per gemeente verenigd in een Seniorenraad. Het thema Veiligheid heeft binnen de verengingen veel aandacht. Ook over preventiemaatregelen tegen woninginbraken wordt informatie verstrekt, o.a. via voorlichtingbijeenkomsten en op de websites. 5
2. Analyse Om tot een gedegen analyse van de woninginbraken in Veldhoven en Waalre te komen, zijn de politiecijfers over de jaren 2012, 2013 en de eerste 5 maanden van 2014 geanalyseerd. In dit hoofdstuk staat deze analyse beschreven. 2.1 Vlekkenanalyse Om de omvang van woninginbraken inzichtelijk te krijgen werken gemeente en politie nauw samen. De cijfers van de politie laten zien hoe vaak en op welke wijze er in 2012-2014 is ingebroken. Op basis van een analyse van de cijfers is gekeken welke preventieve maatregelen zich het beste lenen om de kans op inbraken in de toekomst te verkleinen. Figuur 1: Hotspot gebieden gemeente Veldhoven (periode 1-1-2014 t/m 31-5-2014) Figuur 2: Hotspot gebieden gemeente Waalre (periode 1-1-2014 t/m 31-5-2014) 6
2.2 Locatie Op basis van de gegevens kunnen maatregelen worden ingezet op die plekken, tijdstippen en onder die doelgroepen waar de problematiek het grootst is. De cijfers laten zien dat in de wijken Ekenrooi en Voldijn in Waalre en Cobbeek, D Ekker, t Look en Zonderwijk in Veldhoven het aantal woninginbraken het hoogst is. Delict 2012 2013 2014 (aug) 2012-2013 Veldhoven: Diefstal/inbraak woning Veldhoven 224 250 97 +26 Veldhoven: Diefstal/inbraak schuur/garage/tuinhuis/box 69 55 39-14 Waalre: Diefstal/inbraak woning Veldhoven 95 120 37 +25 Waalre: Diefstal/inbraak schuur/garage/tuinhuis/box 5 16 2 +11 Wijk Aantal woninginbraken 2013 Schuur/garage/ Tuinhuis/box 2013 Gemeente Veldhoven: Cobbeek 22 1 Gemeente Veldhoven: D Ekker 19 6 Gemeente Veldhoven: t Look 23 1 Gemeente Veldhoven: Zonderwijk 28 3 Gemeente Waalre: Ekenrooi 26 3 Gemeente Waalre: Voldijn 29 2 Totaal 147 (40% van totaal) 16 (23% van totaal) Uit de gegevens blijkt dat bijna 25 procent van de inbraken via de achterzijde van de woning plaatsvindt. Een donker, toegankelijk achterpad is een aantrekkelijke route voor inbrekers. Inbrekers staan aan de achterzijde van de woning meestal uit het zicht en verminderen zo de kans om op heterdaad betrapt te worden. Ook blijkt er in ruim een kwart van de gevallen te worden ingebroken via deur. Inbrekers komen het daarnaast ook veel binnen via een raam. Vooral openstaande ramen verschaffen een gemakkelijke toegang tot de woning. Daarnaast worden schuifpuien en bovenlichten ook gezien als een gemakkelijke entree om binnen te komen. Bewoners verschaffen de inbreker, vaak zonder dat zij er erg in hebben,hulp om binnen te komen: tuintafels, ladders, klikobakken en tuinstoelen dienen maar al te vaak als opstapje. 2.3 Benchmark vergelijkbare gemeenten De gemeenten Veldhoven (44.159) en Waalre (16.804) hebben samen op 1 januari 2014 60.963 inwoners. Het totaal aantal woningen in Veldhoven (19.061) en Waalre (7.035) betreft in 2013 26.096 woningen. In 2013 hebben in totaal 370 woninginbraken plaatsgevonden, oftewel 14,1 inbraken per 1.000 woningen. Wanneer deze cijfers naast de cijfers van vergelijkbare gemeenten (qua inwonersaantallen en woningvoorraad) worden gelegd, blijkt dat de gemeenten Veldhoven en Waalre het hoogst scoren op het aantal woninginbraken per 1.000 woningen (zie onderstaande tabel). Dit bevestigd het belang van onze integrale aanpak. Gemeente Aantal inwoners Aantal woninginbraken 2013 Woningvoorraad 2013 Aantal inbraken per 1.000 woningen Doetinchem 56000 214 24523 8,7 Roermond 57000 285 26635 10,7 Veenendaal 63000 334 25457 13,1 Veldhoven/Waalre 61000 370 26096 14,2 7
2.4 Type inbreker De meeste inbraken worden gepleegd door gelegenheidsinbrekers. 2.5 Periode In zijn algemeenheid vinden woninginbraken het vaakst plaats in de herfst- en wintermaanden, als de dagen korter en er minder mensen op straat zijn. In Veldhoven werden in 2013 in de maanden oktober t/m maart ruim 62 % van de inbraken gepleegd, in Waalre 58%. Maar ook de warme zomermaanden zijn populair als er veel ramen en deuren openstaan. 2.6 Doelstelling De doelstelling van het Ministerie van Veiligheid en Justitie is om het aantal woninginbraken in de periode 2013-2017 met 30 % omlaag te brengen. De gemeenten Veldhoven en Waalre sluiten zich aan bij deze doelstelling. Dit betekent dat in 2015 reeds een afname van minimaal 10% moet zijn gerealiseerd. Dit betekent voor de lokale aanpak de volgende doelstelling: De hoofddoelstelling van de aanpak woninginbraken is het terugdringen van het aantal woninginbraken met 37 in de gemeenten Veldhoven en Waalre in de periode 2014-2015. De politie heeft hiertoe de volgende (hotspot)gebieden aangewezen: Cobbeek, D Ekker, t Look en Zonderwijk in Velhoven en in Waalre Ekenrooi en Voldijn,. Het aantal inbraken in deze gebieden is hoog in vergelijking met andere delen in de gemeente. De aanpak woninginbraken heeft tot doel het aantal inbraken in beide gemeenten in 2015 gereduceerd te hebben met 10 procent ten opzichte van 2013. Als deze integrale aanpak succesvol blijkt, is het doel om deze aanpak in de tweede helft van 2015 ook binnen de overige zes gemeenten in het basisteam De Kempen uit te voeren. De doelstelling voor deze basisteambrede aanpak zal ook in lijn zijn met de landelijke doelstelling. 8
3. Integrale acties Om in 2015 het aantal woninginbraken met 10% gereduceerd te hebben in zowel Veldhoven als Waalre zijn meerdere partijen nodig, die middels verschillende aanpakken te werk gaan. In dit hoofdstuk staan die verschillende partijen en hun rol beschreven. Daarnaast staat uitgewerkt welke vormen van bewonersparticipatie gestimuleerd worden en welke acties binnen de verschillende aanpakken (domein, slachtoffer en dader) de komende jaren worden uitgevoerd. 3.1 Betrokken partijen Nauwe samenwerking is een vereiste voor een succesvolle aanpak van de woninginbraken. Daarom is er een projectgroep onder leiding van twee algemeen projectleiders, de veiligheidscoördinatoren van de gemeenten Veldhoven en Waalre. De projectleiders zijn afkomstig van de gemeente en zitten de vergaderingen voor en volgen de planning en de gemaakte afspraken. De leden van de ketenpartners van de projectgroep hebben de rol van aanjager binnen de eigen organisatie. Zij hebben een mandaat van de eigen organisatie om beslissingen te nemen op het gebied van personeel en middelen en leggen verantwoording af aan de eigen organisatie. Indien nodig kan het team worden uitgebreid met andere partners. De integrale aanpak richt zich voornamelijk op het vergroten van de bewustwording onder inwoners over wat de eigen rol en verantwoordelijkheid is om van preventieve maatregelen te nemen. De gemeenten en ketenpartners bieden inwoners handelingsperspectieven, informatie over de risico s en over situaties in de eigen wijk. Ouderen wonen steeds langer zelfstandig en vormen een kwetsbare doelgroep voor inbraken in de eigen woning. De integrale aanpak heeft daarom bijzondere aandacht voor ouderen onder het motto Veilig in eigen huis. Belangenverenigingen voor ouderen als KBO kring Veldhoven (2.400 leden), KBO Waalre (400 leden), KBO Aalst (375 leden), PVGE Aalst-Waalre & Valkenswaard (1.200 leden) en PVGE Veldhoven (1.650 leden) zijn ook actief betrokken bij onze aanpak. De verschillende partijen en hun rol in de aanpak woninginbraken: - Burgers: verantwoordelijk voor het treffen van preventieve maatregelen en aanpassing van gedrag om een inbraak te voorkomen - Gemeente: regievoerder aanpak woninginbraken, communicatie over preventiemaatregelen en bewustwording richting burgers. - Politie: opsporing daders, voorlichting aan burgers over preventiemaatregelen en het signaleren van verdachte situaties. - Woningcorporaties: bij kozijnvervangingen worden woningen voorzien van deugdelijk hangen sluitwerk dat voldoet aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Bewoners wordt ook gewezen op een goed gebruik van hang- en sluitwerk. - Zorginstellingen: treffen van beveiligingsmaatregelen aan zorgwoningen en voorlichting aan haar cliënten. - Welzijnswerk: ondersteuning van de buurtpreventieprojecten in de beide gemeenten, als ook voorlichting richting kwetsbare doelgroepen zoals sociaal zwakkeren. - Belangenverenigingen Ouderen: informeren van achterban (Ouderen) over de risico s en de verschillende acties waarin handelingsperspectieven en preventiemaatregelen worden aangeboden. 3.1.1. Ondertekening actieverklaring Om de samenwerking in deze aanpak woninginbraken te bekrachtigen wordt door alle partijen de intentie om gezamenlijk acties uit te voeren formeel vastgelegd. Hiervoor is een actieverklaring (zie Bijlage I) opgesteld. Deze wordt tijdens het startmoment van de gezamenlijke aanpak 9
Woninginbraken (6 oktober 2014) door alle vertegenwoordigers van de twee gemeenten en kernpartners ondertekend. 3.2 Bewonersparticipatie De politie en de gemeente kunnen het niet alleen en daarom zijn extra oren en ogen in een wijk een nodig. Inwoners spelen een belangrijke rol bij de strijd tegen woninginbraken. Gemeenten Veldhoven en Waalre zijn bereid om bewonersinitiatieven die in de gemeente plaatsvinden te ondersteunen: 3.2.1 Buurtpreventie Buurtpreventieprojecten ontstaan op initiatief van actieve buurtbewoners. Bewoners zetten zich op vrijwillige basis in voor het eigen woongebied. Zoals bij het doorgeven van ongeregeldheden aan bevoegde instanties, eventueel aangevuld met het uitvoeren van kleine opruim- en schoonmaakklusjes. De bewoners hebben tevens een actieve rol in het beheer van de buurt en maken daarover afspraken. Gemeenten Veldhoven en Waalre ondersteunen het initiatief door het beschikbaar stellen van faciliteiten zoals vergaderruimte, kopieermachine en contactgegevens. De gemeente heeft regelmatig overleg met vertegenwoordigers van buurtpreventieteams en de politie. In dit overleg bespreken worden actuele zaken besproken en wisselen we informatie uit, ook worden wijkschouwen met politie en gemeente ingepland. In Veldhoven ondersteunt welzijnsorganisatie Stimulans in opdracht van de gemeenten de verschillende buurtpreventieprojecten. In Waalre wordt samen met welzijnsorganisatie Lumens Groep bekeken of en op welke wijze Lumens mede kan zorgen voor een dekkend netwerk van buurtpreventieprojecten en de ondersteuning van deze projecten. 3.2.2 Waaks Waaks is een samenwerkingstraject tussen politie, gemeente en hondenbezitters om de veiligheid in de wijk te verhogen en woninginbraak, auto-inbraak en andere vormen van criminaliteit tegen te gaan. De gemeenten Veldhoven en Waalre gaan samen met de politie bekijken hoe en wanneer een startbijeenkomst hierover vorm gaat krijgen. Waaksdeelnemers krijgen van de politie een training in het signaleren van verdachte situaties en het onthouden van signalementen. Ook is er aandacht voor de veiligheid van de hondenbezitter. Politie en hondenbezitters houden in het project Waaks rechtstreeks contact. De politie laat ze weten wat er met hun melding is gedaan. In Veldhoven zijn al enkele buurtpreventieprojecten erg actief met hondenbezitters. Deze kunnen zich verder organiseren onder de vlag van het project Waaks en krijgen extra publiciteit in lokale media, om als goed voorbeeld te doen volgen. 3.2.3 Telefonisch buurtcontact Binnen de gemeenten zijn al diverse kleinschalige platforms opgezet door bewoners zelf om elkaar via de telefoon te informeren over verdachte zaken in de wijk. Zoals telefooncirkels en Whatsappgroepen. De gemeenten Veldhoven en Waalre bekijken per platform of ze het initiatief steunen of niet. Aan de deelname van een whatsappgroep zijn een aantal spelregels verbonden. Deze spelregels worden gecommuniceerd via de gemeentelijke website (zie bijlage III). De gemeenten zorgen middels artikelen in de lokale media ervoor dat succesvolle vormen van buurtcontract worden gepromoot. 3. 3 Domeinaanpak De domeinaanpak richt zich op de woning, buurt of wijk. Er is daarbij aandacht voor (preventieve) maatregelen en gerichte activiteiten op locaties waar veel inbraken voorkomen, zogenoemde hotspots. In dit plan noemen we de Hotspotaanpak en het Politiekeurmerk Veilig Wonen. In Veldhoven en Waalre is woninginbraak een veelvoorkomend probleem. De inbraken zijn niet gelijkmatig verdeeld over de gemeente, er is sprake van concentraties. De gebieden kunnen worden onderverdeeld in hotspotgebieden en near repeat gebieden. 10
3.3.1 Hotspot Hotspots zijn (woon)gebieden met het hoogste aantal woninginbraken binnen de gemeente. In Veldhoven betreft het de wijken Cobbeek, D Ekker, t Look en Zonderwijk en in Waalre Ekenrooi en Voldijn. Deze hotspots zijn tot stand gekomen op basis van de politiecijfers uit de jaren 2009-2014. Om het gebied minder vaak slachtoffer van inbraak te laten worden is een wijkschouw nodig waarbij er gekeken wordt naar de fysieke omstandigheden. Deze schouw wordt in ieder geval uitgevoerd door de gemeente, politie, de woningcorporaties en een PKVW-adviseur. 3.3.2 Near repeat Naast hotspots zijn zogenoemde near repeat gebieden te onderscheiden. Dit zijn specifieke locaties waarbij in een korte tijd van één tot drie dagen de kans op een (herhalings) inbraak zeer groot is. Vanwege het korte tijdsbestek waarin acties moeten plaatsvinden ligt de coördinatie in deze gevallen bij de politie. 3.3.3 Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) Het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) geeft aan dat de woning voldoet aan eisen op het gebied van inbraakpreventie. Onderzoek toont aan dat het aanbrengen van hang- en sleutwerk volgens de normen van het PKVW de kans op een geslaagde inbraak met 50% tot 90% kan afnemen. De gemeenten zien er op toe dat nieuwbouw volgens de normen van het PKVW plaatsvindt. Bij PKVW nieuwbouw wordt niet alleen gekeken naar het veiligheidsniveau van de woning maar ook naar de inrichting van de wijk. Ook bij woningcorporaties is er aandacht voor het PKVW. Bij woningcorporatie Thuis is inmiddels ruim 80% van de woningvoorraad PKVW gecertificeerd. Door deze aanpak beschikt inmiddels 27% van het aantal woningen in Veldhoven over een geldig PKVW-certificaat en in Waalre 15% (bron: www.politiekeurmerk.nl/preventiemeter). Het landelijk gemiddelde ligt tussen de 8-10%. Alle betrokken partijen zijn het er over eens dat PKVW blijvend aandacht verdient bij (grote) renovaties en nieuwbouw. De woningvoorraad van de woningcorporaties is echter al grotendeels gecertificeerd. Deze integrale aanpak richt zich daarom voornamelijk op bewustwording en stimuleren van particuliere huiseigenaren om de woning aan de PKVW-normen aan te passen. 3.4 (potentieel) Slachtofferaanpak De slachtofferaanpak richt zich zowel op slachtoffers van een woninginbraak als de potentiële slachtoffers. Voorlichting draagt bij aan de bewustwording onder bewoners over het risico dat zij lopen op een woninginbraak. In de voorlichting benadrukken we het gewenste gedrag, zodat bewoners met een kleine aanpassing in hun dagelijkse routine de kans op een woninginbraak al kunnen verminderen. In het hoofdstuk Communicatie gaan we dieper in op de inhoud en boodschap van de diverse middelen. Veldhoven en Waalre zetten de volgende voorlichtingsmiddelen in: 3.4.1 Bewonersbrief (besmettingsbrief) Na een inbraak informeert de politie omwonenden door middel van een persoonlijke mededeling of middels de zogenoemde besmettingsbrief dat er een inbraak heeft plaatsgevonden in de buurt.. De ervaring leert dat nabijgelegen woningen een hoger risico lopen op een inbraak als er in de omgeving al eerder is ingebroken. 3.4.2 Flyers & posters Tijdens de donkere maanden wordt er door alle partners een flyer verspreid met beveiligingstips, adressen van PKVW-bedrijven in de omgeving en belangrijke telefoonnummers. Via posters op verschillende plaatsen in de gemeente worden bewoners attent gemaakt op het risico van woninginbraak. 3.4.3 Lokale media Middels het plaatsen van een artikel over inbraakpreventie in de lokale krant of in een huis-aan-huis blad wordt aandacht gevraagd voor het probleem van woninginbraken. 11
3.4.4 Website Op zowel de gemeentelijke als de websites van onze kernpartners wordt informatie geplaatst over woninginbraak en preventiemaatregelen. 3.4.5 Social media Om informatie over woninginbraak te verspreiden, mensen te waarschuwen en te vragen alert te zijn, maken de gemeenten in samenwerking met de politie gebruik van Twitter en Facebook. 3.4.6 Preventiebijeenkomsten Gemeenten organiseren in samenwerking met de kernpartners voorlichtingsbijeenkomsten in hotspots om bewoners bewust te maken van risico s op woninginbraak en ze tips te geven over hoe ze een woninginbraak zoveel mogelijk kunnen voorkomen. De ervaring leert dat kleinschalige, wijkgerichte bijeenkomsten vaak meer effect hebben dan algemene gemeentebrede voorlichtingsavonden. Zie voorbeeld uitnodigingsbrief in Bijlage II. 3.4.7 Witte voetjesactie Samen met de politie wordt tijdens de jaarlijkse schouw door de wijk met bewoners flyers in de vorm van een schoenafdruk achtergelaten bij woningen en in bergingen waar zij openstaande of niet afgesloten ramen of deuren aantreffen. De flyer bevat naast de waarschuwing Deze schoenafdruk had van een inbreker (of insluiper) kunnen zijn ook contactgegevens voor meer informatie. Bij de voetstap wordt een brief gepost met een uitleg van de aangetroffen situatie en preventietips. 3.4.8 Nazorg slachtoffers Woninginbraken leveren grote materiële maar met name ook immateriële schade op. De privacy van inwoners wordt hierbij ernstig geschaad. Slachtoffers van dit delict raken vaak getraumatiseerd en de impact voor slachtoffers en buurtbewoners is erg groot. De politie attendeert de slachtoffers van woninginbraak bij een aangifte van woninginbraak op de hulp vanuit Slachtofferhulp Nederland. Vanuit haar reguliere taak biedt Slachtofferhulp nazorg aan de slachtoffers van woninginbraak. De politie neemt vervolgens binnen 14 dagen contact op met de slachtoffers van een woninginbraak. In dit contactmoment wordt o.a. gevraagd naar de beoordeling van de afhandeling van de aangifte en de huidige situatie van het slachtoffer. Aan de hand van het contact met het slachtoffer kan de politie eventueel maatschappelijk werk of (wederom) slachtofferhulp inschakelen 3.5 Daderaanpak Gemeente, politie en OM nemen de volgende maatregelen om daders op hun huid te zitten, de pakkans te vergroten en recidive te voorkomen: 3.5.1 Persoonsgerichte aanpak Een beperkt aantal inbrekers is verantwoordelijk voor een veelvoud aan inbraken. Politie en OM richten zich voornamelijk op de daders. Bij de politie is een speciaal team actief rondom de opsporing. Hiervoor worden daderprofielen gemaakt en er is aandacht voor veelplegers. Om een persoonsgerichte aanpak goed vorm te geven werken partners uit de strafrechtketen, de zorgketen, gemeentelijke partners en bestuur samen in het Veiligheidshuis. De aanpak is zowel gericht op handhaving en repressie als een (nieuw) toekomstperspectief. 3.5.2 Overige maatregelen Naast de persoongerichte aanpak hebben politie en OM ook bijzondere aandacht voor de georganiseerde criminele bendes, die zorgen voor grotere inbraakgolven in regio s. De gemeenten Veldhoven en Waalre hebben beiden in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) voorwaarden opgenomen die het vervoer van inbrekerswerktuig verbieden. Hierdoor kan de politie in beide gemeenten personen aanhouden die inbrekerswerktuig bij zich hebben. 12
4. Planning De acties uit onze integrale aanpak richten zich op de periode van oktober 2014 t/m 2015. De acties in deze donkere maanden zijn momenteel nog niet allemaal ingepland. In onderstaande tabel staan de reeds ingeplande acties benoemd, de te verwachten acties en de projecten gedurende de hele periode lopen. Oktober November December Gezamenlijk startmoment en Start Waaks -project Acties Waaks ondertekening actieverklaring: 6 oktober Wijkschouw in Aalst: 8 oktober Schouwen met buurtpreventie Presentaties bij zorginstellingen Preventieavond in Aalst: 8 Presentaties gebiedsoverleggen Preventieavonden oktober Veldhoven Website gemeenten gevuld Presentaties bij zorginstellingen Acties rondom oudjaarsavond Communicatie gemeenten en partners via: lokale media, websites, social media en folders. Communicatie gemeenten en partners via: lokale media, websites, social media en folders. Communicatie gemeenten en partners via: lokale media, websites, social media en folders. Presentaties bij Presentaties bij Near Repeats & Bewonersbrieven bij inbraken Ouderenverenigingen Near Repeats & Bewonersbrieven bij inbraken Ouderenverenigingen Near Repeats & Bewonersbrieven bij inbraken Januari Februari Maart Acties Waaks Acties Waaks Acties Waaks Wijkschouwen Acties rondom carnavalsdagen Preventieavonden Preventieavonden Preventieavond en wijkschouw Waalre-West Presentaties bij Ouderenverenigingen Communicatie gemeenten en partners via: lokale media, websites, social media en folders. Communicatie gemeenten en partners via: lokale media, websites, social media en folders. folders. Near Repeats & Bewonersbrieven bij inbraken April Evaluatie met alle betrokken partijen Near Repeats & Bewonersbrieven bij inbraken Communicatie gemeenten en partners via: lokale media, websites, social media en Near Repeats & Bewonersbrieven bij inbraken 13
5. Organisatie De communicatie richting bewoners is een van de belangrijkste schakels, om onze aanpak een succes te maken. De gemeenten Veldhoven en Waalre voeren daarom regie op de integrale communicatie. Dit houdt o.a. in dat de berichtgeving over woninginbraken wordt verspreid vanuit de gemeenten richting de kernpartners. In dit hoofdstuk kort de interne en externe rolverdeling, de communicatiestrategie. 5.1 Interne en externe communicatie Binnen de gemeenten coördineren de Integrale Veiligheidscoördinator en de communicatieadviseur de communicatie richting de kernpartners en inwoners. De gemeenten organiseren het startmoment op 6 oktober, organiseren enkele preventieavonden en zorgen voor de uitnodigingen aan bewoners c.q. pers. Daarnaast kunnen de partners een beroep doen op de gemeente om extra aandacht te genereren voor hun acties, zoals informatieavonden voor hun achterban. De gemeenten leveren gedurende de periode communicatieberichten aan bij partners (denk aan tips, achtergrondinformatie of uitnodigingen). Hiervoor sluiten de gemeenten aan bij campagnes vanuit het Ministerie en het CCV. 5.2 Communicatiestrategie Externe communicatie kan een bijdrage leveren aan de bewustwording onder bewoners. Het is van belang om bewoners een handelingsperspectief te bieden. Wat kan ik doen om de kans op een inbraak te verkleinen. Hierbij is het vinden van de juiste toon belangrijk omdat het gevoel van veiligheid onder bewoners kan afnemen als de gemeente veel aandacht besteedt aan woninginbraken. De drie uitgangspunten die wij hanteren in onze communicatie zijn: 1. Goede voorbeeld laten zien werkt beter dan laten zien hoe het niet hoort; 2. Een positieve insteek werkt beter dan een negatieve boodschap; 3. Persoonlijk betrokken zijn (herkenbare boodschap). 5.3 Financiën Voor de aanpak van woninginbraken wordt veelal aansluiting gezocht bij reeds bestaande en lopende projecten, als ook bij landelijke campagnes en acties die vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie en het CCV beschikbaar worden gesteld.om de doelstelling de komende periode te behalen is een budgetneutrale aanpak echter onvoldoende. Naast de uren inzet vanuit de verschillende partijen dient voor acties ten behoeve van preventie en bewustwording (voorlichtingsbijeenkomsten en materiaalkosten) budget vanuit de gemeenten vrijgesteld te worden. Om een constructieve aanpak neer te zetten is een totaal budget van 2.500,- vanuit beide gemeenten noodzakelijk. De gemeente Veldhoven draagt jaarlijks 1.500,- bij en de gemeente Waalre 1.000,-. Deze bijdrage is structureel karakter, als blijkt dat de aanpak succesvol is. 5.4 Evaluatie Deze aanpak woninginbraken heeft betrekking op de jaren 2014 en 2015. De resultaten van onze aanpak zijn ook in 2015 waarschijnlijk nog niet bereikt. Pas na een langere periode is het zinvol te zeggen of de woninginbraken structureel zijn gedaald.. In april 2015 wordt onder leiding van de gemeentelijke projectleiders geëvalueerd of de gekozen acties uit deze aanpak effect hebben gehad. Gezamenlijk wordt bekeken of de doelstelling zoals landelijk geformuleerd nog altijd haalbaar is voor onze gemeenten of dat waar nodig onderdelen van de aanpak bijgesteld worden. Daarbij wordt bekeken of de aanpak succesvol genoeg is om te worden geïmplementeerd binnen alle acht gemeenten in het politionele basisteam De Kempen. Deze evaluatie wordt vervolgens aangeboden aan de betrokken partners en de Colleges van Burgemeester en Wethouders. 14
BIJLAGE I: Actieverklaring. Verklaring tot Gezamenlijke Acties tegen Woninginbraken Partijen: - Gemeente Veldhoven, vertegenwoordigt door burgemeester dhr. drs. J.M.L.N. Mikkers - Gemeente Waalre, vertegenwoordigt door burgemeester dhr. drs. Y.C.Th.J. Kortmann - Politie eenheid Oost-Brabant, vertegenwoordigt door dhr. J. van Riet - Woonstichting thuis, vertegenwoordigt door dhr. L. de Groot - RSZK, vertegenwoordigt door dhr. drs. ing. M. Jansen - Stimulans, vertegenwoordigt door mevr. J.C. van de Belt - Seniorenraad Waalre, vertegenwoordigt door dhr. mr. A.W. Friesen - Seniorenraad Veldhoven, vertegenwoordigt door dhr. W. de Jonge overwegende dat: zij gezamenlijk acties ondernemen in het kader van de Integrale Aanpak tegen Woninginbraken in de gemeenten Veldhoven en Waalre, In de maanden oktober 2014 tot en met maart 2015 gaan de partijen gezamenlijk acties uitvoeren die betrekking hebben op zowel de aanpak van het domein, het slachtoffer en de dader. Deze acties zijn vastgelegd in het Actieplan Woninginbraken. De verwachting is dat de gezamenlijke acties leiden tot een verhoging van het bewustzijn onder inwoners en een vergroot handelingsperspectief. Dit moet leiden tot meer preventiemaatregelen door inwoners en een structurele daling van het aantal woninginbraken. Het doel van de gezamenlijke Aanpak Woninginbraken is het aantal inbraken in beide gemeenten in 2015 te hebben gereduceerd met 10 procent ten opzichte van het aantal in 2013. De partijen onderschrijven het belang van het aanleveren van (lokale) gegevens die in belang zijn van de aanpak. De partijen leveren ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheden hun bijdragen zoals beschreven in het actieplan. Veldhoven/Waalre, 6 oktober 2014 15
De heer Drs. J.M.L.N. Mikkers, burgemeester van Veldhoven ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van de Gemeente Veldhoven; De heer Drs. Y.C.Th.J. Kortmann, burgemeester van Waalre ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van de Gemeente Waalre; De heer J. van Riet, basisteamchef Kempen van de politie eenheid Oost-Brabant, ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van de Politie eenheid Oost-Brabant; De heer L. de Groot, directeur Woonstichting thuis, ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van het bestuur van Woonstichting thuis; De heer drs. Ing. M. Jansen, Manager Welzijn en Dienstverlening RSZK, ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van het bestuur van RSZK. Mevrouw J.C. van de Belt, directeur Stimulans, ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van het bestuur van Stimulans. De heer P. van Hoof, secretaris Seniorenraad Waalre, ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van het bestuur van de Seniorenraad Waalre De heer W. de Jonge, voorzitter Seniorenraad Veldhoven, ten dezen handelend als rechtsgeldig vertegenwoordiger van het bestuur van de Seniorenraad Veldhoven 16
BIJLAGE II: Uitnodigingsbrief Informatieavond Uw brief van Uw kenmerk Afdeling/Ambtenaar R. van den Kerkhof Onderwerp Ons kenmerk Datum 18-09-2014 Informatieavond Woninginbraken 8 oktober a.s. Geachte heer/mevrouw, Misschien heeft u er ooit mee te maken gehad; een inbraak in uw woning of schuur of in uw directe omgeving. De impact hiervan is groot! De donkere dagen komen er weer aan; een tijd waarin inbrekers vaker toeslaan. Wij geven u daarom graag tips wat u zelf kunt doen om een inbraak te voorkomen en wat de gemeente in samenwerking met o.a. de politie doet. Want samen kunnen we het aantal inbraken binnen uw woonwijk verminderen! Uw veiligheid is belangrijk De gemeente Waalre organiseert op 8 oktober 2014 in samenwerking met de politie, woningcorporatie Thuis en Lumens Groep een informatieavond. Tijdens deze avond vertellen wij u onder andere wat u zelf kunt doen om een inbraak te voorkomen. De informatieavond op 8 oktober 2014 vindt plaats in zaal 1&2 in t Hazzo aan de Trolliuslaan 7 in Aalst. Het programma start om 19.45 uur en duurt tot 21.00 uur. U bent vanaf 19.30 uur van harte welkom voor een kop koffie/thee. U krijgt informatie over de volgende onderwerpen: De cijfers De wijkagenten presenteren de actuele politiecijfers: hoeveel inbraken zijn er in Aalst? Wijkschouw Een extern deskundige loopt op 8 oktober s middags een ronde door Ekenrooi & de Voldijn en vertelt u aan de hand van foto s wat de aandacht- en verbeterpunten zijn in uw wijk! Woninginbraakpreventie Hoe komen inbrekers binnen? Wat kunt u hier zelf tegen doen? Donkere Dagen Offensief De burgemeester vertelt over de acties die we de komende maanden samen met de politie, woningcorporatie Thuis en de Lumens Groep gaan ondernemen tegen woninginbraken; Buurtpreventie Hoe kunt u samen met uw buurtbewoners uw wijk veiliger maken? 17
Aanmelden Meld u aan voor de informatieavond via veilig@waalre.nl of telefonisch via (040)-2282667. Snelle aanmelding wordt beloond: de eerste 50 aanmeldingen ontvangen bij binnenkomst een gratis deurkierstandhouder *. Vermeld in de aanmelding met hoeveel personen u komt (maximaal twee), uw adres en postcode. Aanmelden voor de informatieavond kan tot uiterlijk 6 oktober 2014. Is het voor u niet mogelijk om 8 oktober aanwezig te zijn, op onze website (www.waalre.nl) vindt u onder andere preventietips en verschillende acties die we gaan ondernemen. Wij zien u graag 8 oktober! Hoogachtend, drs. Y.C.Th.J. Kortmann burgemeester van Waalre * Een deurkierstandhouder 18
BIJLAGE III: Tips & Spelregels Whatsappgroepen Een BuurtWhatsApp kan de veiligheid in uw buurt verbeteren, maar de groep moet geen complete chaos worden. We hebben een aantal tips en spelregels opgesteld welke u kunt toepassen op de BuurtWhatsApp in uw wijk. Ook wijzen we u graag op de zogeheten SAAR-methode om WhatsAppmeldingen binnen de politieprocessen te laten passen. 1. Minimumleeftijd Een BuurtWhatsApp is een serieuze zaak. Wij raden het aan een minimumleeftijd van 18 jaar in te stellen. 2. Omtrek Deelnemers dienen woonachtig te zijn in de wijk of buurt waar de groep zich bevindt. In een BuurtWhatsApp kunnen maximaal 50 personen. Afhankelijk van de grootte van uw wijk of buurt is het verstandig vooraf een omtrek te bepalen. TIP: Laat een beheerder van een BuurtWhatsApp uit een andere wijk deelnemen zodat hij of zij informatie tussen groepen kan uitwisselen. Hierdoor wordt het bereik van uw BuurtWhatsApp nog groter! 3. Wijkagent Informeer bij de lokale politie of uw wijkagent geïnteresseerd is om deel te nemen aan de BuurtWhatsApp. Een BuurtWhatsApp is een burgerinitiatief/buurtwacht, maar met meelezende wijkagent kan er snel geschakeld worden met de politie indien nodig. 4. Verdachte situaties/heterdaad Een BuurtWhatsApp is bedoeld om verdachte situaties te signaleren, melden en eventueel te verstoren. De politie komt alleen in actie wanneer een melding bij 112 gedaan wordt. Speel nooit voor eigen rechter en waarschuw bij heterdaad altijd de politie via 112. Een verdacht persoon kan onschuldig zijn, maar door berichten in de groep door alle deelnemers als crimineel worden aangezien. Wees dus terughoudend met acties en neem contact op met de politie. Belt u 112 naar aanleiding van een gemelde situatie in de BuurtWhatsApp, laat dit dan aan de groep weten zodat er geen vijftig telefoontjes naar de politie worden gedaan. De BuurtWhatsApp heeft vooral een signaleerfunctie om de politie van meer ogen en oren te voorzien. U kunt samen met buurtbewoners de verdachte in de gaten houden, maar let altijd eerst op uw eigen veiligheid. De politie komt alleen in actie wanneer een melding bij 112 gedaan wordt. 5. Delen van foto s Foto s kunnen handig zijn als signalement of eventueel bewijs. Volgens de privacywet is het niet toegestaan om foto s van verdachten (online) openbaar te maken. Een BuurtWhatsApp is echter een besloten groep waardoor het plaatsen van foto s weinig privacyproblemen zal opleveren. Wees echter terughoudend met het delen van foto s van personen. Het is niet de bedoeling een verdacht persoon aan de schandpaal te nagelen. In veel gevallen voldoet een signalement ook. 6. Geen overbodige berichten Een BuurtWhatsApp is bedoeld als buurtwacht, niet als buurthuis. Niet alle buurtbewoners zitten te wachten op een overvloed aan berichten. Door regelmatig gezellige en grappige berichten te plaatsen, kunnen berichten die er écht toe doen over het hoofd worden gezien of niet snel worden opgemerkt. Het is dus raadzaam om de BuurtWhatsApp alleen als alarmsysteem te gebruiken. Voor gezelligheid kan uiteraard een tweede groep worden geopend. 7. Gebruik BuurtWhatsApp volgens de SAAR afkorting SAAR is in Ede bedacht door politie en burger en betekent het volgende: - S = Signaleer - A = Alarmeer 112 - A = App om uw waarneming bekend te maken aan anderen. (alleen actuele meldingen) - R = Reageer, door bijvoorbeeld naar buiten te gaan en contact te maken met de persoon. De bedoeling is het verstoren van de plannen van de verdachte persoon ( zaak stuk te maken ). Doe dit alleen als dit veilig kan zonder risico s, maak bijvoorbeeld een praatje met de persoon. 19