Taal Verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen Bibliotheek Rijn en Venen 2013
Bibliotheek Rijn en Venen 9 vestigingen 5 gemeentes 150.000 inwoners 27.750 bibliotheekleden Collectie: 197.248 media - 936.000 uitleningen Laaggeletterdheid beleid: focus op educatieve instellingen en organisaties en versterking/samenwerking met geschikte partners (gemeente, welzijnsorganisaties enz.) Thema s: educatie (cursussen, digitale vaardigheden, kennismaking bibliotheek) en leesbevordering (passen, leeskringen) Doelgroep specialist laaggeletterden, ouderen en slechtzienden: 16 uur. Laaggeletterdheid programma 2
Laaggeletterdheid programma 3
Programma voor laaggeletterden. Sinds 2011 hebben we een divers programma ontwikkeld voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen. Dit programma is in 2012 samengevat in de folder Taal verrijkt. De folder bevat de volgende onderdelen: Pilot project: Bibliotheek en leren Nieuwkoop en Ter Aar. Collectie (boeken): Alphen Centrum, Nieuwkoop, Ter Aar, Zoeterwoude-dorp. Collectie (taalcomputer): Alphen Centrum Stimuleringsabonnement: in vestigingen waar collectie is. Activiteiten en workshops: in alle vestigingen mogelijk. Laaggeletterdheid programma 4
Laaggeletterdheid programma 5
Pilot project Leren in de bibliotheek Rijn en Venen heeft in 2011 aan burgerinitiatief taalcursus voor allochtone vrouwen onderdak gegeven in de bibliotheek Nieuwkoop. In september 2011 startte 5 vrijwilligers met 8 Marokkaanse vrouwen in bibliotheek Nieuwkoop. Ook de mannengroep (4 Marokkaanse mannen) week in het najaar naar bibliotheek Nieuwkoop uit. In oktober 2011 startte Leren in de bibliotheek met 4 allochtone vrouwen in Ter Aar. April 2012: 15 in ochtendgroep Nieuwkoop, 4 avondgroep Nieuwkoop en 6 in Ter Aar. Totaal: 25 Laaggeletterdheid programma 6
Pilot project Bibliotheek en leren 2012: Subsidie aanvragen: Welzijnsstichting Nieuwkoop, Oranje fonds, Woondiensten Aarwoude, Woningstichting Nieuwkoop, Rotary, Univé prijs. September 2012 Bibliotheek en leren, 2-jarige cursus (2 x 24 weken). In Nieuwkoop: 2 groepen van resp. 11 en 8, 1 avondgroep: 13 In Ter Aar: 2 groepen van resp. 12 en 6. Verdubbeling: 50 Vrijwilligers: 16. O.a. advertenties, vacaturebank, openbare bijeenkomst. Veelal vrouwen met docenten achtergrond. Deelnemers: NT2, enkele NT1, kosten 10 per jaar. Posters (Nederlands, Pools, Arabisch) en advertenties. Zes deelnemers via gemeente Nieuwkoop naar Bibliotheek en Leren. Ondersteuning en stimulering naar vrijwilligerswerk of andere opleiding. 10 werkenden, 10 12 analfabeten, 30 werkeloos redelijk niveau. 1 maart 2013 Laaggeletterdheid programma 7
Lesinhoud: Praktische taalvaardigheden: benoemen van lichaamsdelen, thema s zoals winter, zomer, gezin, werk school enz. telefoontraining, voorlezen door cursisten zelf en docent. Praktische schrijfvaardigheden: letters alfabet oefenen, formulieren invullen, eenvoudige oefenschriftjes. Digitale vaardigheden: websites van school, openbaar vervoer, ns, email account aanmaken en mails versturen, oefenen.nl Participatie: bezoek aan zorginstelling, scholen (voorleesochtend met groep 5 op Vosseschans), musea, gemeentehuis, Intratuin. Creativiteit en beweging: breien, haken, wandelen. Laaggeletterdheid programma 8
Collectie Rijn en Venen heeft speciale materialen voor laaggeletterdheid. Deze collectie is aanwezig in 4 vestigingen: Alphen Centrum, Nieuwkoop, Ter Aar, en Zoeterwoude-dorp. Lees en schrijf: eenvoudige lees- en informatieboeken Inburgeringscollectie: studieboeken, werkschriften, woordenboeken, oefenboeken, boeken o.a. over Nederland Audioboeken Taalcomputer: wordt dit jaar herzien. Start krant: papieren uitvoering van eenvoudig geschreven krant. Krant en Klaar: digitale versie van eenvoudige geschreven krant. Laaggeletterdheid programma 9
Stimuleringspassen Rijn en Venen geeft sinds najaar 2012 de Stimuleringspas uit voor deelnemers van educatieve instellingen en organisaties. Bij de pas hoort een rondleiding. Stimuleringspas: éénjarig gratis abonnement, geen automatische verlenging. Geen kwijtschelding boetes en reserveringen. Lenen van DVD s tegen normale prijs. Daarnaast een Instellingsabonnement voor educatieve organisaties en instellingen. Voorwaarden: 30 materialen 12 weken lenen. Bij ieder Instellingsabonnement een gratis activiteit per jaar naar keuze. Februari 2013:145 passen in Alphen. Collectie Alphen: 340 ex. In 2011: 612 uitleningen en in 2012: 953 uitleningen Laaggeletterdheid programma 10
Stimuleringspassen: 2/3 meerdere malen geleend 1/3 na een keer lenen niet meer teruggekomen. Laaggeletterdheid programma 11
Romans en informatieboeken: 335 Studieboeken: 618 Laaggeletterdheid programma 12
Laaggeletterdheid programma 13
Lokale Instellingen: ID College Sagenn Taalmaatjes Doenja Participe SWA Laaggeletterdheid programma 14
Activiteiten en workshops. Verhalenspeurtocht Nederland spel Typecursus i.s.m. Alphapoort Leeskringen Workshops/lezingen i.s.m. Stichting Lezen en Schrijven of een schrijver. Week van de Alfabetisering. In 2012: Week van de Alfabetisering: Meezinglunch met Marco den Hollander en informatiemarkt over de bibliotheek bij het SWA. Ca. 50 aanmeldingen voor Stimuleringspas, 50 mensen hebben oefenen.nl gedaan. 200 mensen hebben kraam bezocht. Klein Dictee i.s.m. ID college : 3 niveau s, 23 deelnemers. Laaggeletterdheid programma 15
Tips Cursus opzetten: Coördinator/initiatiefnemer met een goed netwerk in de politiek of wijk, buurt. Coördinator maakt posters en inschrijfformulier cursisten. Inschrijfformulier o.a. begin niveau, verplichting tot het volgen van de lessen, ambities. Coördinator jaarlijkse evaluatie met docenten en cursisten. Vrijwilligers met docenten achtergrond zijn les coördinatoren. Bibliotheek organiseert i.s.m. coördinator SIOB monitoring. Bibliotheek zorgt voor collectie en faciliteiten. Bibliotheek informeert front-office over plaatsing collectie, Probiblio workshop laaggeletterdheid. Bibliotheek i.s.m coördinator organiseert werkoverleg 2 x per jaar een deskundigheidsworkshop docenten en voortgang. Laaggeletterdheid programma 16
Algemene tips Probeer je netwerk laaggeletterdheid minimaal 2 x per jaar uit te nodigen voor een activiteit. Week van de Alfabetisering Boekenweek Maand van het Spannende Boek (eenvoudige thriller) Nederland Leest (leeskring) Koppel pas, taalcomputer aan activiteit bijvoorbeeld rondleiding Betrek laaggeletterden bij passende reguliere activiteiten in bibliotheek Nodig vrijwilligers gratis uit voor lezingen en workshops waar de reguliere leden voor betalen Jaarlijkse gratificatie voor vrijwilligers Maak vrijwilligers onderdeel van vrijwilligersbeleid en maak laaggeletterdheid programma onderdeel van bibliotheekbeleid. Laaggeletterdheid programma 17
Boekenlijst Alfaschrift Mary van den Brandt uitgeverij Boom Met wie spreek ik? Nelleke Koot Uitgeverij Coutinho Stemverts niveaus a, b, c en d Apeldoorn. Nederlands voor nieuwkomers Isbn 978-90-850-644-2-8. Van Toorn en Schutte/Boom Samen lezen / oefenen met lezen van a1 naar a2, Beter lezen deel 1 en 2, Zwart op wit, Verder lezen Uitgeverij Coutinho Gewoon zo informatieve reeks Lees en Schrijf boeken en video s Denkend aan Holland Praatboek edudesk De Delftse methode. Basis 1 tekstboek Laaggeletterdheid programma 18
Dank je wel voor jullie aandacht Jenny Maarschalk, Doelgroep specialist Laaggeletterden, Senioren en Slechtzienden Laaggeletterdheid programma 19