c MTCS Informatiepakket Feiten en cijfers over het Malaysian Timber Certification Scheme
2 Inhoudsopgave 1. Wat is het MTCS?... 3 2. Het Keurmerk MTCS... 6 3. De beschikbaarheid van hout met MTCS keurmerk... 8 4. Erkenning MTCS... 10 5. Veel gestelde vragen... 11
3 1. Wat is het MTCS? Bosbouw in Maleisië en geschiedenis houtkeurmerk Introductie Systematisch bosbeheer is in Maleisië in 1901 begonnen met de aanstelling van de eerste Forest Officer. In heel Maleisië is nu de nationale boswet (National Forestry Act, NFA 1984) van toepassing, die is aangevuld met een scala aan internationale, nationale en provinciale wetgeving voor de houtindustrie, het landgebruik, de handhaving van biodiversiteit en de historische gebruiksrechten van de inheemse bevolking. Achtergrond Maleisische bossen Het totale bosoppervlak bedraagt 24,8 miljoen hectare, ofwel 75,5% van de totale landoppervlak in Maleisië. Eind 2001 bestond 19,5 miljoen hectare van het landoppervlak in Maleisië uit natuurlijke bossen. Ter bescherming van de biodiversiteit zijn 5,64 miljoen hectare (27,9% van de natuurlijke bossen) uitgeroepen tot beschermd natuurgebied. Daarnaast heeft Maleisië de beschikking over circa 5,28 miljoen hectare productiebos, die onder meer rubber, palmolie, kokosnoot en cacao voortbrengen. Maleisisch bosbouwbeleid In Maleisië is het State Forestry Department (staatsbosbeheer) verantwoordelijk voor het vrijgeven van een concessie en het afgeven van kapvergunningen. Hierbij wordt een kapcyclus van 30 jaar aangehouden. Na elke oogst ondergaat het areaal opnieuw een inventarisatie door ambtenaren van de State Forestry Department of er us voldaan aan alle vergunningvereisten. Twee tot vijf jaar later brengt de bosdienst het bosareaal nogmaals in kaart: heeft het bos zich goed hersteld, dan zijn geen aanvullende maatregelen nodig. Na minimaal 30 jaar kan de State Forestry Department de concessie opnieuw uitgeven, mits er voldoende bijgroei heeft plaatsgevonden. Positie MTCS in Maleisisch bosbouwbeleid De geschiedenis van het duurzaam houtkeurmerk MTCS (Malaysian Timber Certification Scheme)loopt terug tot de oprichting van de Malaysian Timber Certification Council (MTCC) in 1998. MTCC werd op initiatief van de Maleisische overheid en de Maleisische houthandel opgericht voor de ontwikkeling en uitwerking van een vrijwillig en onafhankelijk nationaal certificeringschema voor duurzaam tropisch hout. Achter de oprichting van MTCC ligt de filosofie van de Maleisische overheid ten grondslag dat internationale vraag en erkenning van een certificeringschema duurzaam bosbeheer in Maleisie stimuleert.
4 Waar staat het MTCS voor? Het MTCS staat voor duurzaam en legaal bosbeheer. De doelstelling van het keurmerk is om op te treden als onafhankelijke beoordelaar van de kwaliteit van de productie en handel van duurzaam hout in Maleisië op basis van criteria voor SFM en de handelsketen. Hiervoor heeft het MTCS sinds haar oprichting in 1998 gewerkt aan een standaard voor duurzaam bosbeheer. Sinds oktober 2001 is de eerste bosbeheerstandaard in werking getreden (De Malaysian Criteria & Indicators 2001). Hiermee sloeg het MTCS de weg in naar duurzaam bosbeheer. Later heeft het MTCS een vernieuwde bosbeheerstandaard vastgesteld, de Malaysian Criteria & Indicators 2002 (MC&I 2002). Deze MC&I 2002 wordt in Nederland erkend door Keurhout en door internationale overheden als het Verenigd Koninkrijk en de stad Hamburg. De belangrijkste ontwikkeling op dit gebied is de acceptatie door het internationale houtkeurmerk PEFC International per 1 mei 2009. PEFC erkent MTCS gecertificeerd hout op basis van de in 2008 doorgevoerde organisatiewijziging bij MTCS als duurzaam geproduceerd hout. Organisatie Beheer van het keurmerk Het MTCS wordt beheerd door de Malaysian Timber Certification Council (MTCC). MTCC is verantwoordelijk voor aanpassingen van de bosbeheerstandaard en de standaard voor de handelsketen, de zogenaamde Chain of Custody. Het hoogste bestuursorgaan van MTCC is de Raad van Bestuur. Deze bestaat uit Maleisische vertegenwoordigers uit de wetenschappelijke wereld, maatschappelijke organisaties, onderzoeksinstituten, de houtindustrie en overheidsinstanties. De heer dr. Freezailah Che Yeom is voorzitter van deze Raad. Het dagelijks bestuur is in handen van de CEO, de heer Chew Lye Teng. Verdeling van verantwoordelijkheden Malaysian Timber Certification Council (MTCC) Certificerende Instanties (CI s) Department of Standards Malaysia (DSM) Het MTCC beheert het MTCS, en is zo onder meer verantwoordelijk voor de herziening van criteria voor bosbeheer en handelsketen. Deze instanties beoordelen certificeringverzoeken van bosbeheerders en partijen die een Chain of Custody certificering willen voor de handelsketen. Tevens beslissen de CI s over toekenning en schorsing van certificaten. DSM is als de Nationale Accrediteringsinstantie van Maleisië verantwoordelijk voor het accrediteren van CI s die certificeringaanvragen beoordelen.
5 Consultatie van alle betrokken partijen Bij de totstandkoming van de standaarden voor duurzaam bosbeheer van het MTCS worden alle betrokken partijen geraadpleegd en wordt hen de mogelijkheid geboden om commentaar te geven. Beide bosbeheerstandaarden van het MTCS de MC & I (2001)en de MC & I (2002) zijn ontwikkeld via multi stakeholder consultatie. Als onderdeel van de beoordeling van MTCS voor de erkenning door PEFC uitgevoerd door onafhankelijke derde partijen zijn stakeholders wereldwijd geconsulteerd en is geoordeeld dat de MTCS criteria met betrekking tot de inheemse bevolking voldoen aan de eisen gesteld door PEFC. Het beoordelingsrapport, inclusief alle reacties, zijn beschikbaar op de website van PEFC internationaal (www.pefc.org).
6 2. Het Keurmerk MTCS Forest Management Unit (FMU) Wat is het FMU keurmerk? Het FMU keurmerk is een certificaat dat wordt toegekend aan bosarealen, dit zijn stukken land bedekt met bos. Het FMU keurmerk gaat dus over het duurzaam beheer van een dergelijk bosareaal. Het Certificate for Forest Management wordt toegekend aan bosarealen die voldoen aan de Maleisische Criteria en Indicatoren ('Malaysian Criteria, Indicators, Activities and standards of Performance for Forest ManagementCertification', MC&I). Deze criteria houden rekening met de ecologische, sociale en economische aspecten van duurzaam bosbeheer. Hout afkomstig uit MTCS gecertificeerde bosarealen is herkenbaar aan het MTCC logo. Wat zijn de criteria? Momenteel kent het MTCS twee verschillende bosbeheerstandaarden, de één vastgesteld in 2001 en de ander in 2002. De reden hiervan is dat MTCS een gefaseerde aanpak kent, waarbij het keurmerk voortdurend in ontwikkeling is op weg naar duurzaam bosbeheer. Bij de ontwikkeling van beide standaarden heeft telkens een uitgebreid consultatieproces plaatsgevonden met vertegenwoordigers van economische, sociale en milieuorganisaties. De criteria zijn beide getest in Sabah, Sarawak en Peninsular Maleisië, voordat ze definitief zijn geïmplementeerd. Echter, er zijn in de basis verschillen: de Malaysian Criteria & Indicators (2002) zijn gebaseerd op de bosbeheerstandaard van de Forest Stewardship Council (FSC).. De MC & I (2002) zijn in 2006 in gebruik genomen. De Malaysian Criteria & Indicators (2001) zijn van toepassing sinds 2001. Deze criteria zijn gebaseerd op de in 1998 vastgelegde Criteria and Indicators for Sustainable Forest Management of Natural Tropical Forest van de International Tropical Timber Organisation (ITTO). Certificeringaanvragen voor bosarealen worden momenteel alleen nog maar getoetst tegen de standaard uit 2002. Sinds 2006 wordt de MC&I (2001) niet meer toegekend. Er zijn echter nog wel enkele bosarealen met het MCI (2001) certificaat, omdat dit certificaat een geldigheid heeft van 5 jaar. Wat is de garantie? De belangrijkste garantie van een MTCS gecertificeerd houtproduct is dat het geproduceerd en verhandeld is in overeenstemming met de onafhankelijke standaarden voor duurzaam bosbeheer van het MTCS. Wel is het zo dat de MC & I 2002 door steeds meer (internationale) instanties worden beschouwd als een standaard voor duurzaam bosbeheer, terwijl de MC & I (2001) vaak wordt beschouwd als een bewijs van legaal geproduceerd hout. Sinds 1 mei 2009 accepteert het internationale houtkeurmerk PEFC International de MC & I 2002 als bewijs van duurzaam hout. Hoofdstuk vier gaat hier nader op in. Hoe wordt het keurmerk voor duurzaam bosbeheer toegekend? Voor het MC&I (2002) certificaat bepalen onafhankelijke en geaccrediteerde Certificerende Instanties (CI s) of de aanvraag voldoet aan de standaard van het Malysian Timber Certification Scheme (MTCS). Beheerders van bosarealen en marktpartijen in de handelsketen kunnen een aanvraag voor certificering doen bij één van deze CI s. Deze besluiten vervolgens over het honoreren van aanvragen en het
7 verstrekken van het keurmerk. Indien sprake is van een geschil, biedt MTCC procedures om tegen een uitspraak in beroep te gaan. De geldigheid van een toegekend certificaat voor duurzaam bosbeheer is 5 jaar. Hoe wordt het gecontroleerd? Tijdens de periode waarvoor het certificaat is toegekend, wordt de certificaathouder jaarlijks bezocht en gecontroleerd door de Certificerende Instantie die het certificaat heeft toegekend. Chain of Custody Wat is een CoC keurmerk? Naast het certificeren van het bosbeheer is het van belang te waarborgen dat het hout uit gecertificeerde bossen niet wordt vermengd met hout uit nog niet gecertificeerde bossen. Het gaat dus om het bewaken van de handelsketen, van de boom tot aan de consument, de Chain of Custody. Daarom moeten de verschillende houtstromen van elkaar gescheiden blijven en moet het hele traject dat het hout doorloopt van bos, via zagerijen en handel tot aan eindproduct geregistreerd worden. Als een bedrijf uit de handelsketen aan alle voorwaarden voldoet, kan zij bij een Certificerende Instantie een Chain of Custodycertificaat verwerven. Wat zijn de criteria? De Requirements for Chain of Custody Certification (RCOC) vormen de standaard van het MTCS voor Chain of Custody certificering van bedrijven in de houthandel of de houtverwerkingsindustrie. De RCOC standaard wordt regelmatig opnieuw bekeken en aangepast aan de laatste internationale ontwikkelingen en best practices voor Chain of Custody certificering die relevant zijn voor de lokale situatie in Maleisië. Wat is de garantie? Houders van het Chain of Custody certificaat van het MTCS kunnen het MTCS logo gebruiken op het product om aan te tonen aan kopers dat het hout afkomstig is van een MTCS gecertificeerd bosareaal. Bovendien verschijnt naar verwachting eind 2009 het eerste Maleisisch gecertificeerd hout op de Nederlandse markt dat kan worden verhandeld met een PEFC keurmerk. Daarbij volstaat ook het Chain of Custody certificaat van het Nederlandse Keurhout als een bewijs voor MTCS gecertificeerde houtproducten. Hoe wordt het keurmerk toegekend? Net zoals de certificaten van de standaard voor duurzaam bosbeheer (de MC & I) worden Chain of Custody (CoC) certificaten op basis van de RCOC toegekend door Certificerende Instanties. Houders van het CoC certificaat kunnen het MTCC logo gebruiken op het product om aan te tonen aan kopers dat het hout afkomstig is van een MTCS gecertificeerd bosareaal. Hoe wordt het gecontroleerd? Tijdens de periode waarvoor het certificaat is toegekend, wordt de certificaathouder regelmatig bezocht en gecontroleerd door de Certificerende Instantie die het certificaat heeft toegekend.
8 3. De beschikbaarheid van hout met MTCS keurmerk MTCS in cijfers Sinds de eerste pallet MTCS gecertificeerd hout die Maleisië in 2002 verliet, is na het eerste kwartaal van 2009 in totaal 302.403 m 3 MTCS gecertificeerd hout geëxporteerd uit Maleisië. Over dit eerste kwartaal van 2009 was Nederland wereldwijd de grootste importeur van MTCS gecertificeerd hout (8.676,11 m 3 ). MTCS gecertificeerde bossen Onderstaande tabel geeft een overzicht van MTCS gecertificeerde bosbeheereenheden in Maleisië (augustus 2009). Forest Management Unit MC& I (2002) MC & I (2001) Oppervlakte (ha) Certificaatnr. Datum van toekenning Certificaatnr. Datum van toekenning 1. Pahang FMU FMC 001 13-11-2007 1.519.107 2. Negeri Sembilan FMU FMC 007 30-08-2007 160.151 3. Kelantan FMU FMC 008 18-01-2008 629.687 4. Anap Muput FMU FMC 010 19-02-2008 106.820 5. Perak FMU FMC 006 19-02-2008 880.38 6. Kedah FMU FMC 005 4-06-2008 342.613 7. Selangor FMU FMC 002 30-06-2008 241.568 8. Terengganu FMU FMC 003 30-06-2008 545.818 9. Sela an-linau FMU FMC 009 FMC 009 18-10-2004 55.949 TOTAAL 8 1 4.482.101
9 Linken voor meer informatie Nederland: Malaysian Timber Certification Council Nederland www.mtcc.nl PEFC Nederland www.pefcnederland.nl Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen www.vvnh.nl Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten www.nbvt.nl Centrum Hout www.centrumhout.nl Stichting Keurhout www.keurhout.nl Timber Procurement Assessment Committee (TPAC) www.tpac.smk.nl Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer www.vrom.nl Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit www.minlnv.nl SenterNovem www.senternovem.nl/duurzaaminkopen Inkoop Duurzaam Hout www.inkoopduurzaamhout.nl HoutWereld www.houtwereld.nl Houtblad www.houtblad.nl Internationaal: Malaysian Timber Certification Council www.mtcc.com.my Malaysian Timber Council www.mtc.com.my PEFC Internationaal www.pefc.org Proforest www.proforest.net/cpet
10 4. Erkenning MTCS Erkenning van het MTCS door overheden vindt plaats op twee niveaus: MTCS als bewijs voor legaal geproduceerd hout MTCS als bewijs voor duurzaam geproduceerd hout Het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) erkent MTCS sinds 2007 als aantoonbaar legaal hout. Daarnaast wordt het MTCS getoetst aan de nationale criteria voor duurzaam geproduceerd hout door TPAC. De uitkomst van deze toetsing wordt eind 2009 verwacht. Naast de Nederlandse overheid wordt het MTCS ook internationaal geaccepteerd door de nationale overheden van Denemarken, Nieuw Zeeland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Japan. In Duitsland heeft de stad Hamburg het MTCS als bewijs voor duurzaam hout geaccepteerd.. Los van de erkenning voor overheden is ook de erkenning door andere certificeringsystemen en certificeringinstanties van belang. Door de erkenning en acceptatie van het MTCS is het mogelijk om via een ander keteninitiatief MTCS gecertificeerd hout te verhandelen. Een Nederlandse houthandel kan bijvoorbeeld een Chain of Custody certificaat van het MTCS aanvragen maar kan ook gebruik maken van zijn Keurhout of PEFC CoC certificaat. Keurhout Het MTCS wordt sinds maart 2009 in zijn geheel geaccepteerd door Keurhout Legaal. Daarnaast is 4.200.998 hectare MTCS gecertificeerd bos toegelaten tot Keurhout Duurzaam en 10 CoC certificaathouders van het MTCS. PEFC Internationaal Per 1 mei 2009 is het MTCS geaccepteerd door PEFC. Hiermee is MTCS het eerste tropisch houtkeurmerk in Azië, dat geaccepteerd wordt door dit internationale duurzaam houtkeurmerk.
11 5. Veel gestelde vragen Wat is MTCC? MTCC is de afkorting van de Malaysian Timber Certification Council. De doelstelling van de organisatie is om op te treden als onafhankelijke beoordelaar van de kwaliteit van duurzaam bosbeheer in Maleisië. Hiervoor heeft MTCC richtlijnen en criteria ontwikkeld, die tot uitdrukking komen in het Malaysian Timber Certification Scheme (MTCS). Zo kan zij aan de wereldwijde vraag naar duurzaam en gecertificeerd tropisch hardhout voldoen. Hoeveel hout uit Maleisië is MTCS gecertificeerd? Tien Forest Management Units met in totaal een oppervlakte van 4.48 miljoen hectare hadden in mei 2009 het 'Certificate for Forest Management'. De gecertificeerde Sela'an Linau FMU en Anap Muput FMU bevinden zich in Sarawak, de overige 7 gecertificeerde FMU's zijn op Peninsular Maleisië (Pahang, Kedah, Perak, Negeri Sembilan, Salangor, Terengganu en Kelantan). Daarnaast hebben meer dan 140 houtbedrijven het 'Certificate for Chain of Custody' ontvangen. Een gedetailleerd overzicht van de FMU's en CoC's kunt u vinden op www.mtcc.com.my Wordt het MTCS keurmerk ook in Nederland erkend? Het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) erkent MTCS sinds 2007 als aantoonbaar legaal hout. Hout is volgens VROM aantoonbaar 'Legaal' als het is voorzien van een bewijs dat voldoet aan de legaliteitscriteria zoals opgesteld door het Central Point for Expertise on Timber in het Verenigd Koninkrijk. Momenteel wordt het MTCS getoetst door het Timber Procurement Assessment Committee (TPAC). Deze commissie is ingesteld door het Ministerie van VROM om voor de inkoop van duurzaam hout door de overheid verschillende houtkeurmerken te toetsen. De uitkomst van deze toetsing wordt verwacht in september 2009. Verder wordt het MTCS per 1 mei 2009 geaccepteerd door het Programme for the Endorsement of Forest Certification schemes (PEFC). Hiermee is het MTCS het eerste tropisch houtkeurmerk in Azië, dat geaccepteerd wordt door dit internationaal duurzaam houtkeurmerk. Het MTCS wordt sinds maart 2009 in zijn geheel geaccepteerd door Keurhout Legaal. Daarnaast is 4.200.998 hectare MTCS gecertificeerd bos toegelaten tot Keurhout Duurzaam en 10 CoC certificaten. Kan MTCS of PEFC gecertificeerd Maleisisch hout worden aangeboden in overheidsaanbestedingen? De Nederlandse overheid erkent MTCS MC&I (2002) als bewijs voor legaal geproduceerd hout. Daarnaast wordt MTCS MC&I (2002) momenteel door de Timber Procurement Assessment Committee (TPAC) getoetst aan de criteria voor duurzaam inkopen van de Nederlandse overheid. De uitkomst van deze beoordeling wordt verwacht in september 2009. Gecertificeerd hout uit Maleisië kan op dit moment dus worden aangeboden als legaal geproduceerd hout. Hoeveel MTCS gecertificeerd hout is geëxporteerd en waarnaar toe? Na het eerste kwartaal van 2009 is sinds 2002 totaal 302.403 m 3 MTCS gecertificeerd hout geëxporteerd uit Maleisië. Over dit eerste kwartaal van 2009 was Nederland wereldwijd de grootste importeur van MTCS gecertificeerd hout (8.676,11 m 3 ). Andere grote afnemers van MTCS gecertificeerd hout zijn België, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Australië, Griekenland, Denemarken, Polen, Italië, Noorwegen, Indonesië, Zuid Korea, Mauritius, Zuid Afrika, Verenigde Staten en Japan. Waarom is MTCS nodig? De ontwikkeling van het MTCS is zowel nationaal als marktgedreven. Nationaal gedreven vanuit het
12 belang om de bossen op een duurzame wijze te beheren. Daarnaast is het een markt gedreven proces door de toenemende vraag vanuit sociaal en milieubewuste markten die vragen om gecertificeerd hout. Wie profiteert van het MTCS? Door de economische, sociale en milieuaspecten profiteert het hele land van het MTCS, daarnaast ook de internationale markt door de tegemoetkoming aan de vraag naar gecertificeerd duurzaam hout. Geeft het MTCS keurmerk dezelfde garantie als het FSC keurmerk? De MC&I(2002) zijn gebaseerd op de FSC principles en criteria. In augustus 2007 is het eerste bosareaal MTCS gecertificeerd op basis van deze criteria. Inmiddels is in totaal 4.200.998 hectare MTCSgecertificeerd bos toegelaten tot het Keurhout Duurzaam Systeem. Worden de rechten van de inheemse bevolking in MTCS gecertificeerde boseenheden gerespecteerd en worden stakeholders geconsulteerd? Als onderdeel van de beoordeling van het MTCS voor PEFC erkenning uitgevoerd door onafhankelijke derde partijen zijn stakeholders wereldwijd geconsulteerd en is geoordeeld dat de MTCS criteria met betrekking tot de inheemse bevolking voldoen aan de eisen gesteld door PEFC. Het beoordelingsrapport, inclusief alle reacties, is beschikbaar op de website van PEFC internationaal (www.pefc.org).