Duurzaam bosbeheer én inkopen

Transcriptie

1 Duurzaam bosbeheer én inkopen Mark van Benthem, Stichting Probos, Wageningen

2 Opbouw presentatie Stichting Probos Aanleiding & Lofzang Green Deal Bevorderen duurzaam bosbeheer Certificering van SFM & CoC Duurzaam inkoopbeleid t.a.v. hout De praktijk van duurzaam inkopen Vragen & discussie

3 Stichting Probos, Kennis & innovatiecentrum Projectenorganisatie Via projecten bijdragen aan meer en beter bos : trainingen o.a. bosbeheerders; bijdragen aan verduurzamen houtstroom NL (TDKD, DHV, ontwikkelen houtdatabase.nl), ondersteuning IDH, praktijkboeken; Schrijven FSC-standaard; Projectevaluaties; invasieve soorten etc. ( Van oudsher statistieken (FAO, UNECE, ITTO, etc.) Tussen beleid en praktijk, tussen onderzoek en praktijk

4 Aanleiding & Lofzang Wijma Kampen BV

5 Wijma Kampen BV

6 Wijma Kampen BV

7 Van den Berg Hardhout BV

8 Geveltim

9 Precious Woods holding

10 Houthandel RTT

11 Plato Wood BV

12 Wijma Kampen BV

13 Wijma Kampen BV

14 In toenemende mate meetbaar LCA-studie bruggen Bron: BECO/EY (2014), i.o.v.: AgentschapNL (RVO) Fietsbrug met specificaties: Overspanning 14 meter Breedte 3 meter Belasting 5kN/m² Comfortcriteria voetgangers 50 jaar levensduur Vergelijking tussen fietsbrug van beton, staal, hout en composiet Branches leverden ontwerp brug

15 LCA-studie fietsbrug Systeemgrenzen: Productie van de grondstoffen Productie fundering bovenbouw Transport naar bouwplaats Constructie (gebruik gereedschap, laswerk, aanbrengen coating, etc.) Gebruik/onderhoud Transport Einde levensduur (hergebruik, recycling, verbranden, storen) Gemeten op milieueffecten: uitputting grondstoffen; klimaatverandering; ozonlaagaantasting; smog; verzuring; vermesting; toxiciteit voor mens/zoetwater/zoutwater/ecosystemen. Uitgedrukt in MKI (MilieuKostenIndicator) = maatschappelijke waarde van milieukwaliteit in Euro s

16

17 LCA-studie fietsbrug

18 Randvoorwaarde: duurzaam bosbeheer Mark van Benthem, Probos

19 Maar al het hout is toch duurzaam? Mark van Benthem, Probos

20

21

22 Bosbehoud Reservaten (opkopen) Zorgen voor wetgeving (en naleving!) Bosfuncties betalen (denk aan klimaat) Verantwoord bosbeheer: If a tree can earn its living, it has a greater chance of survival en daarmee het bos dus ook

23 Voor oogst Na oogst Van den Berg Hardhout BV

24 Ontbossing en klimaat Ontbossing veroorzaakt 15% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat is meer dan alle verkeer. De bosbranden in Indonesië veroorzaken dit jaar een uitstoot van 1,5 tot 3 miljard ton CO2. Ter vergelijk: 3 miljard ton is ongeveer 80% van de jaarlijkse CO2-uitstoot van alle EU-landen samen. Bron: VU Amsterdam

25 Duurzaam hout en Millenniumgemeenten Sep 2015 nieuwe VN Global Sustainable Goals waar Millenniumgemeenten, o.a. Groningen, mee aan de slag gaan. Toepassen dupro hout draagt bij aan realisatie van groot aantal. SFM draagt positief bij aan o.a.: Duurzame consumptie; Armoedebestrijding; Bosbehoud; Lokale economie; Klimaatbeleid. Stukjes Hout

26 Certificering van SFM & CoC Hoe maak je iets aantoonbaar? => Zorg dat een onafhankelijke partij de controle uitvoert: certificering Voor aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout zijn van belang: Certificering van het bos (FM, Forest Management) Certificering van de handelsketen (CoC, Chain of Custody)

27 Certificeringssystemen SFM Twee belangrijkste certificeringssystemen: FSC (Forest Stewardship Council) ha bos gecertificeerd CoC-gecertificeerde bedrijven / NL: > PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification) 268 milj. ha bos gecertificeerd CoC-gecertificeerde bedrijven / NL: > => Overlap in areaal en dubbelcertificering in keten

28 Certificering Certification Scheme Standards (P&C) Certification Body Certification Body Figuur CPET

29 Certificering van de handelsketen = Chain of Custody (CoC) Garandeert dat het product daadwerkelijk afkomstig is uit verantwoord beheerde bron Controle eenvoudiger => ontzorgt REGEL: iedere juridische eigenaar van het hout (vezel-) product moet een CoC-certificaat hebben om te mogen claimen een gecertificeerd product te verkopen.

30 De handelsketen (CoC)??? Figuur CPET

31 Certificering SFM Mark van Benthem, Probos

32 1 Aantoonbare herkomst en legaliteit

33 FMU Nationaal Park Campo Ma an ( ha) ( ha) jaarvakken (Assiettes de Coupe)

34 Nationaal Park Campo Ma an ( ha) FMU ( ha) Exploitatievak 2015 (Assiette Annuelle de Coupe)

35 Grenzen markeren Wijma Kampen BV

36 Soorten inventariseren

37 Exploitatieplanning

38

39 Wijma Kampen BV

40 Bij kap: controle etiket, hameren stronk Wijma Kampen BV Wijma Kampen BV Mark van Benthem, Probos

41 Stammen markeren Wijma Kampen BV

42 Certificering van duurzaam bosbeheer

43 Wegen aanleggen & laten verdwijnen Wijma Kampen BV

44 Toepassen RIL technieken Wijma Kampen BV

45 Veiligheid en vakbond Wijma Kampen BV Mark van Benthem, Probos

46 Stroperij tegengaan Wijma Kampen BV

47 Zorg voor (natuurlijke) verjonging Wijma Kampen BV

48 Shifting cultivation (slash & burn) en milieuvervuiling tegengaan Wijma Kampen BV

49 Informeren over beschermde soorten en gebieden beschermen Wijma Kampen BV

50 Ook culturele waarden Mark van Benthem, Probos

51 Verbeteren infrastructuur Wijma Kampen BV

52 Stakeholder consultatie en sociale projecten Mark van Benthem, Probos

53 Stakeholder consultatie en sociale projecten Wijma Kampen BV

54 Interne controle & continue verbetering Wijma Kampen BV

55 Externe audits Mark van Benthem, Probos

56 Mark van Benthem, Probos

57 Transport & handelsketen Wijma Kampen BV Mark van Benthem, Probos Mark van Benthem, Probos Mark van Benthem, Probos Wijma Kampen BV Mark van Benthem, Probos

58 Product met label Mark van Benthem, Probos

59 Impact SFM Biodiversity: certified, selectively logged production forests retain a large proportion of their timber production potential, biodiversity and carbon storage function now and in the future 1 Social aspects: e.g. working and living conditions, benefitsharing with local communities and dialogue between the foresters and local communities and other stakeholders is best safeguarded in certified forests 2 Economical on forest operators: an extra US$1.80 for every cubic metre of FSC-certified roundwood or equivalent, over and above costs associated with certification 3. 1 Putz, F.E., P.A. Zuidema, T. Synnott, M. Peña-Claros, M.A. Pinard, D. Sheil, J.K. Vanclay, P. Sist, S. Gourlet-Fleury, B. Griscom, J. Palmer & R. Zagt Sustaining conservation values in selectively logged tropical forests: the attained and the attainable. Conservation Letters 5 (2012), Cerutti P.O, Lescuyer G, Tsanga R, Kassa S.N, Mapangou P.R, Mendoula, E.E, Missamba-Lola, A.P, Nasi R, Eckebil, P.P.T and Yembe R.Y Social impacts of the Forest Stewardship Council certification: An assessment in the Congo basin. Occasional Paper 103. CIFOR, Bogor, Indonesia 3 G. Breukink, G., J. Levin, K. Mo The Profitability and Sustainability in Responsible Forestry: Economic impacts of FSC certification on forest operators. WWF

60 Duurzaam inkoopbeleid t.a.v. hout Rijk: vanaf %, per 1/1/15 alle overheden Inkoopcriteria voor hout: TPAS & TPAC (Toetsingscommissie Inkoop Hout) Geaccepteerd binnen duurzaam inkoopbeleid (10/12/15): FSC en PEFC Voor overheden, maar bijv. ook VAMIL/MIA en private sector neemt voorbeeld over

61 De praktijk van duurzaam inkopen Mark van Benthem, Probos

62 Stap 1. Commitment Zorg voor commitment binnen de organisatie en communiceer met leveranciers Mark van Benthem, Probos

63 Stap 2. Eisen in contracten / aanbestedingen Schrijf duurzaam hout en papier voor conform het overheidsbeleid voor duurzaam inkopen: TPAS: Timber Procument Assesment System FSC en PEFC hout voldoen als bewijs Rijksvastgoedbedrijf (RGD / DVD) / RWS moederbestek Voorbeeld bestekbepalingen STABU / CROW Voorbeeld Criteriadocumenten PIANOo

64

65 Tip! 1) Schrijf fysisch mechanische eigenschappen of prestatie eisen voor. Geen houtsoorten: Meer flexibiliteit voor opdrachtnemer Meerwaarde voor prijs, kwaliteit en beschikbaarheid Zoeken op fysisch mechanische eigenschappen of toepassingen Delen ervaringen houtsoorten middels pilots

66 Tip! 2) Zeker bij projecten waar hout een risico kan vormen, controleer of informeer hoe opdrachtnemer aan gaat tonen dat hout aan inkoopcriteria voldoet. => CoC-gecertificeerde bedrijven; => Alternatief bewijs.

67 Borging bij uitvoering: Toets op risico s Projectrisico versus organisatie risico s De functionaliteit van het gebouw verandert niet als er geen aantoonbaar duurzaam hout in zit. Toezichtkeuringsplan Wacht / stoppunt Bijwoonpunt Onderwerp bouwvergaderingen Pak / afleverbon

68 Borging bij oplevering: Eindfactuur = juridisch bindend middel Revisiemap / Garantiemap / Opleverdossier Mark van Benthem, Probos

69

70

71

72

73

74

75 De praktijk Stond er levering aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout in het bestek? I.h.k.v. Green Deal 10 projecten geëvalueerd: Criteria: Aanbesteed na 2010; Afgeronde projecten; B&U, GWW, nieuwbouw & renovatie Herhaling van Milieudef. Van PI tot sluis

76 Succesfactoren 1. Werken met CoC-gecertificeerde bedrijven; 2. Standaard bestekteksten en protocollen: duidelijkheid markt en eenvoudiger eisen over te nemen in contracten; 3. Persoonlijke betrokkenheid van sleutelpersonen: project- en contractmanagers.

77 Risico s 1. Hoe geïntegreerder de contractvorm, hoe hoger abstractieniveau, hoe onzichtbaarder eis (Bijv: DBFMO of RAW/STABU); 2. Gebrek aan controle, mede daarmee gebrek aan urgentie bij opdrachtnemer; 3. Hout niet als risico aangemerkt; 4. Gebrek aan kennis (hout één vd vele materialen); 5. Naleveringen

78 Aanbevelingen 1. Urgentie kweken binnen de organisatie; 2. Duurzaamheid als selectiecriterium?; 3. Dupro hout in toezichtkeuringsplan, garantiemap, etc.; 4. Jaarlijks hout-projecten aanwijzen; 5. Sanctie of beloning (past performance);

79 Food for thought Meer ambitie t.a.v. duurzaam hout: Focus op lange termijn / Innovatie Promoot actief gebruik minder bekende houtsoorten Behoud en ontwikkel kennis Kijk verder dan alleen CoC-certificering, bijv. MVO Gebruik meer hout?!

80 Kortom: Hout: veelzijdig en milieuvriendelijk product! Randvoorwaarde: aantoonbaar duurzaam Borging! Linkedin groep: Inkoop Duurzaam Hout & Papier inkoopduurzaamhout.nl & bewustmethout.nl

81 Dank voor uw aandacht!