OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Transcriptie

1 OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HOUTBOUW IN BRUSSEL HERFST 2017 Hout, een duurzaam materiaal Hugues FRERE

2 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Het specifieke karakter van hout als natuurlijk structuurmateriaal begrijpen. Begrijpen waarom hout voorschrijven een milieubewuste daad is. De grote trends van het Belgische en Europese bos kennen, evenals de grote principes van de certificering ter verzekering van een duurzaam bosbeheer. N De basisprincipes van de levenscyclusanalyses van hout kennen, vanaf productie via verwerking tot revalorisatie, evenals het gebruik ervan.

3 3 INHOUDSOPGAVE N Rechtstreekse effecten van het gebruik van hout: hout, een koolstofput N Onrechtstreekse effecten van het gebruik van hout (substitutie-effecten, thermische prestaties, grijze energie, verminderde ontbossing) HET BOS EN DE CERTIFICERING LEVENSCYCLUSANALYSE-ELEMENTEN

4 4 Rechtstreekse effecten van het gebruik van hout: hout, een koolstofput Natuurlijk fenomeen: H 2 O g, CO 2, CH 4 IR-stralen weerkaatst door gassen in de vorm van energie = warmte

5 5 Hout, een koolstofput Aandeel in de opwarming CO2 65 % CH4 20 % CFC 10 % N2O, ozon, 5 %

6 6 Hout, een koolstofput Klimaatverandering: dreigende gevaren en werkelijkheid Niet-lineaire stijging van de temperaturen Meetbare gevolgen: afname van de sneeuwbedekking, smelten van het pakijs, stijging van de zeespiegel, klimaatinstabiliteit,

7 7 Hout, een koolstofput Klimaatverandering: dreigende gevaren en werkelijkheid Stijging van de temperatuur met 2,6 tot 4,8 C Stijging van de zeespiegel met mogelijk 98 cm Verdwijning van dier- en plantensoorten Verzuring van de oceanen Verspreiding van ziekten

8 8 Hout, een koolstofput Klimaatopwarming beperken - stoppen? Minder CO 2 produceren of er verwijderen CO 2 bronnen verminderen of putten vermeerderen Meer hout gebruiken!

9 9 Hout, een koolstofput Fotosynthese Licht Chlorofyl 6 H 2 O + 6 CO 2 C 6 H 12 O O 2 Ademhaling 6 (H 2 O + CO 2 ) C 6 H 12 O O 2

10 10 Hout, een koolstofput Water + kooldioxide hout + zuurstof

11 11 Hout, een koolstofput 1 m³ hout houdt 900 kg CO 2 vast Het bos moet hout produceren Een te ontwikkelen reservoir

12 12 Hout, een koolstofput Koolstofput = tweeterm bos-hout 900 kg geneutraliseerd/m³ gedurende 75 jaar Het opgeslagen volume vergroten

13 13 Hout, een koolstofput Huis Houten venster Parket Meubel Totaal: 12 tot 30 t C/huis Koolstofgehalte t C/huis 25 kg C/venster 5 kg C/m² 1 t C/geheel van het meubilair van een huis

14 14 Onrechtstreekse effecten van het gebruik van hout Substitutie voor meer energieverslindende producten

15 15 Onrechtstreekse effecten van het gebruik van hout Substitutie voor meer energieverslindende producten

16 16 Onrechtstreekse effecten van het gebruik van hout Substitutie voor meer energieverslindende producten

17 17 Onrechtstreekse effecten van het gebruik van hout Energiebesparing dankzij de thermische prestaties

18 18 Onrechtstreekse effecten van het gebruik van hout Verminderde ontbossing A forest that pays is a forest that stays! Valorisatie van het hout nabij de productiesites

19 19 Verminderde ontbossing Houtvolume (totaal van de houten huizen in België) m³ Vertegenwoordigt 2,44 % van het jaarlijks gezaagde volume Belgisch structuurhout. 8,14 % als het allemaal uit België zou komen! 90 % van het hout komt uit Europa.!!! Geen druk op deze natuurlijke hulpbron!!!

20 20 N Fotosynthese: water + kooldioxide = HOUT + water N Hout = oplossing om de klimaatopwarming te beperken en zelfs te stoppen N Rechtstreeks effect van 1 m³ hout = 900 kg CO 2 + 1,1 ton CO 2 N Onrechtstreeks effect: Geringe grijze energie t.o.v. de andere structuurmaterialen Thermische prestaties: warmtegeleidend vermogen tussen 0,12 en 0,19 W.m.K Verminderde ontbossing: geringe impact van het in de bouw gebruikte volume op deze natuurlijke hulpbron

21 21 INHOUDSOPGAVE HET BOS EN DE CERTIFICERING N Het Belgische bos N Het Europese bos N Het bos in de wereld N De PEFC- en FSC-certificering N FLEGT N Het begrip 'houtkwaliteit' LEVENSCYCLUSANALYSE-ELEMENTEN

22 22 HET BOS EN DE CERTIFICERING Wallonië Het Belgische bos Vlaanderen ha Brussel ha ha Totaal: ha

23 23 HET BOS EN DE CERTIFICERING La forêt européenne ha

24 24 HET BOS EN DE CERTIFICERING Het bos in de wereld

25 25 HET BOS EN DE CERTIFICERING Duurzaam beheer?

26 26 HET BOS EN DE CERTIFICERING De certificering PEFC - FSC garanties voor hout afkomstig van duurzaam beheerde bossen Chain-of-custody = controleketen van producent tot consument

27 27 HET BOS EN DE CERTIFICERING PEFC: wie en wat? Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes NGO zonder winstoogmerk, wereldwijd vertegenwoordigd Vrijwillig systeem ter bevordering van een duurzaam bosbeheer geconcretiseerd door de toekenning van een certificaat, uitgereikt door onafhankelijke externe organisaties Een internationale overkoepelende organisatie van nationale certificeringssystemen, wereldwijd vertegenwoordigd Het meest verspreide certificeringssysteem ter wereld dat twee derde van het als duurzaam gecertificeerde hout levert Het certificeringssysteem gekozen en ondersteund door de kleine boseigenaars

28 28 HET BOS EN DE CERTIFICERING Certificering wereldwijd 8% 26% Totale gecertificeerde bosoppervlakte wereldwijd Totale gecertificeerde bosoppervlakte voor rondhout FSC 37% PEFC 63% Verdeling van de gecertificeerde bosoppervlakte voor de twee grootste certificeringssystemen

29 29 HET BOS EN DE CERTIFICERING PEFC: PEFC: een uniek systeem Gebaseerd op intergouvernementele akkoorden & erkende internationale processen (zoals ISO, ILO) = ruime maatschappelijke consensus Stelt de hoogste normen inzake duurzaam bosbeheer Strenge minimumeisen voor de labeling van een product (minstens 70 %) Sterke betrokkenheid van de partijen m.b.t. ALLE normen Onafhankelijkheid voor de diverse aspecten van de boscertificering: uitwerking van de normen, certificering en accreditering zijn strikt gescheiden

30 30 HET BOS EN DE CERTIFICERING Ten opzichte van FSC - Initiatief (in oorsprong) van de boseigenaars als alternatief voor FSC - Specifieke kenmerken: - Op maat van versnipperde en familiale/communautaire bossen - Houdt rekening met de specifieke kenmerken van het bos op lokaal niveau - Constant streven naar consensus tussen alle actoren van het bos - Bottom-up proces voor het opstellen van de normen (lokaal niveau vormt uitgangspunt) - Onafhankelijkheid van de auditors et accrediteerders

31 31 HET BOS EN DE CERTIFICERING Certificering: 2 dimensies Certificering van het bos Certificering Certificering van de controleketen Certified logs Log mill Manufacturing Trade Distribution Retail Joiner

32 32 HET BOS EN DE CERTIFICERING PEFC: enkele cijfers* * Cijfers van juni miljoen hectare bos wereldwijd in België (+/- 42 % van de bosoppervlakte) gecertificeerde bedrijven wereldwijd 470 in België

33 33 HET BOS EN DE CERTIFICERING FLEGT-actieplan (sinds 3/3/2013) (Forest Law Enforcement, Governance and Trade) Toepassing van "wetshandhaving, bestuur en handel in de bosbouw" Voortvloeiend uit een VPA EU-paspoort voor het hout Wettelijke exploitatie Transport Verwerking Export

34 HET BOS EN DE CERTIFICERING Objectivering van de kwaliteit CE-markering (NBN EN 14081) 1/1/2012 Verplicht NBN EN 338

35 35 HET BOS EN DE CERTIFICERING N Belgisch bos = ha (23 % van het grondgebied) N Europees bos = ha (40 %) N Bossen in de wereld = ha (31 %) N PEFC FSC = garanties dat hout afkomstig is van duurzaam beheerde bossen N Certificering = 8 % van de bosoppervlakte wereldwijd N FLEGT N Objectivering van de kwaliteit: CE-markering

36 36 INHOUDSOPGAVE HET BOS EN DE CERTIFICERING LEVENSCYCLUSANALYSE-ELEMENTEN

37 37 LEVENSCYCLUSANALYSE-ELEMENTEN

38 38?

39 39 CONTACT Bedankt voor uw aandacht BEDANKT VOOR UW AANDACHT