Bimbambeieren Vasten en Pasen Op 12 april kan je weer eitjes gaan zoeken in de tuin. Het is Pasen! Maar wat vieren we eigenlijk? Denk jij bij Pasen enkel aan eitjes en vakantie? Of wist je dat Pasen een christelijke feestdag is? En weet je waarom jouw oma vroeger geen vlees at op de woensdagen en de vrijdagen in de 40 dagen voor Pasen? Viert de godin van de lente ook Pasen? En wat is een palmpasen? Wie brengt er trouwens bij jou de paaseieren? De paashaas of de paasklokken? En wanneer vertrekken de klokken naar Rome? Denk je dat andere kinderen ook Pasen vieren? Is de ramadan zoiets als de vasten? En eten joodse kinderen ook chocolade tijdens Pesach? Ben je nieuwsgierig naar de antwoorden op al deze vragen? Kijk dan goed rond op de tentoonstelling. Wanneer je dit kuikentje ziet, is er een opdracht voor jou. Hoe meer kuikentjes je bij de vraag ziet, hoe moeilijker de vragen. Je mag natuurlijk samenwerken of hulp vragen! 1
Wanneer? Je verjaardag vier je altijd op dezelfde dag en Sinterklaas brengt elk jaar op 6 december cadeautjes en snoepgoed. De paasdatum wisselt ieder jaar. Bekijk aandachtig de kalenders. Wanneer vierden de christenen Pasen in 1939? De joden vieren Pesach tussen de 15de en de 22ste van de maand Niesan, de eerste maand van de joodse kalender. Wanneer vierden de joden Pesach in 2003? Het Suikerfeest (Id Al Fitr) van de moslims start op de eerste dag van de tiende maand van de islamitische kalender. Wanneer vierden de moslims het Suikerfeest in 2004? 2
Kan jij bepalen wanneer christenen in 2010 Pasen vieren en wanneer het Aswoensdag is? De volgende regels kunnen je daarbij helpen: 1. Pasen valt na 21 maart, het begin van de lente. 2. Eerst is het volle maan. 3. De zondag na de volle maan is het Pasen. 4. Het begin van de vasten, Aswoensdag, valt 40 dagen voor Pasen. De zes zondagen tellen we niet mee. Aswoensdag Pasen 3
Vasten Op Aswoensdag start voor de katholieken de voorbereiding van het paasfeest. Het is de dag na carnaval. Ze krijgen dan een kruisje van as op hun voorhoofd. Vanaf nu is het nog 40 dagen tot Pasen. De zes zondagen tellen ze niet mee. Ze noemen deze 40 dagen ook wel de vastenperiode. Vroeger was men heel streng in deze periode: er mocht bijvoorbeeld niet worden gesnoept en de mensen aten minder vlees. Vandaag vasten sommige katholieken nog altijd. De zondag voor Pasen start de Goede Week. Zeven dagen lang herdenken christenen de laatste week uit het leven van Jezus. De belangrijkste dagen zijn Palmzondag, Witte Donderdag en Goede Vrijdag. Ook in andere godsdiensten wordt er gevast. De moslims noemen hun vastenperiode de ramadan. Gedurende deze maand eten en drinken zij niet overdag. Het einde van de ramadan vieren de moslims tijdens het Suikerfeest. De joden hebben geen echte vastenperiode voor Pesach. Zij bereiden zich voor op hun paasfeest door het huis te poetsen en door na te denken over de joodse geschiedenis. 4
Op Aswoensdag gaan sommige katholieken naar de kerk voor een askruisje. Zet de tekeningen in de juiste volgorde. Wat zegt de priester wanneer hij het kruisje geeft? Vul jij de woorden van de priester aan? Gedenk, o mens, dat gij stof zijt, en. 5
De katholieken noemen de 40 dagen voor Pasen de vastenperiode. In de film vertelt een oma hoe zij vroeger de vasten beleefde. Op welke dagen mocht men geen vlees eten tijdens de vasten? Maandag Woensdag Vrijdag Zondag Wat moesten de kinderen doen tijdens de vasten? Alle dagen vis eten. Moeder helpen met de afwas. Meer naar de kerk gaan. Wanneer begint en eindigt de 40 dagentijd (vasten)? Vul aan. Kies uit: Aswoensdag, paaszaterdag, paasfeest en askruisje. De 40 dagentijd begint op, met het geven van een en eindigt op. Daarna is er een. 6
De moslims noemen hun vastenperiode de ramadan. Het einde van de ramadan vieren de moslims tijdens het Suikerfeest. In het stripverhaal vertelt Fatima aan Tom over de ramadan en het Suikerfeest. Kan jij Tom helpen de juiste antwoorden te vinden? Kruis het juiste antwoord aan. Hoelang duurt de ramadan? Een maand 40 dagen Een week Van wanneer tot wanneer eten de moslims niet tijdens de ramadan? Van zonsopgang tot zonsondergang Van 12 uur tot 18 uur Van zonsondergang tot zonsopgang 7
Wanneer vieren de moslims het Suikerfeest? Voor de ramadan Na de ramadan Tijdens het paasfeest Aan de hand van dit Turkse versje leren de moslimkinderen wat mag en niet mag tijdens de vasten: Ik heb een opa, al heel lang, dat is waar, Hij geeft mij dertig druiven elk jaar. Als ik witte eet, is het een kwaad, Als ik de zwarte eet, is het een goede daad. Met witte druiven bedoelt de opa de dagen waarop men niets mag eten. De zwarte druiven zijn de donkere nachten waarop men mag eten. 8
Op Palmzondag wordt de intocht van Jezus in Jeruzalem gevierd. Hij reed op een ezel de stad binnen en de mensen wuifden hem toe met palmtakken. Jezus werd warm onthaald. Kleur de ezeltjes bij de kinderen die iemand warm onthalen. Op welke manier ben jij al eens warm onthaald? 9
Witte Donderdag is de dag van het Laatste Avondmaal, de laatste maaltijd van Jezus met zijn leerlingen. Jezus waste eerst de voeten van zijn leerlingen. Nadien brak hij het brood en deelde een beker met wijn. Op de tafel liggen dertien borden. Verbind de borden met de woorden. Apostelbrokken Lichaam Judas 10
Pasen Pasen is voor christenen het belangrijkste feest van het jaar. Ze herdenken dat Jezus na zijn dood uit het graf is opgestaan. Jezus is niet dood. Hij leeft! Doodgaan is voor christenen niet het einde van het leven. Pasen wordt altijd in de lente gevierd. De natuur komt weer tot leven. Heel lang geleden vierden de mensen het einde van de winter met een groot lentefeest. Zij deden dat met eieren en ook de haas deed toen al mee Aan de basis van het christelijke paasfeest ligt ook het joodse Pesach. Tijdens hun paasfeest herdenken de joden hun uittocht uit Egypte, waar zij leefden als slaven. Het feest duurt zeven of acht dagen. Op de eerste twee avonden is er een speciale maaltijd. Pasen is een vrolijk feest. De tafel wordt versierd en er zijn paaseitjes. Vroeger stuurden mensen elkaar zelfs wenskaarten met Pasen. Nu plaatsen ze soms een paasboom in huis. Ook de moslims vieren feest na hun vasten, die ze ramadan noemen. Het einde van de ramadan vieren ze met het Suikerfeest. Dan krijgen de kinderen cadeautjes en worden er zoete hapjes gegeten. Het feest duurt drie dagen. 11
Met Pasen versieren de mensen de paastafel. Ze eten ook allerlei lekkers. Een familie viert Pasen in de stad Turnhout in 1935. Omcirkel op de foto waaraan je ziet dat het een paastafel is? 12
Het christelijke paasfeest vindt gedeeltelijk zijn oorsprong in de lentefeesten. De Germanen vierden het einde van de winter en de komst van de lente met een groot feest. Tijdens de lentefeesten speelden de mensen eierspelen. Eén van de spelen kan je zelf spelen met je klas. Wat heb je nodig? 1. Per groepje een kegel en een bel 2. Voor iedere leerling een lepel en een paaseitje Hoe ga je te werk? Verdeel de klas in groepen van vijf leerlingen. De leerlingen staan per groepje op een lijn achter elkaar. De leerlingen steken het uiteinde van de lepel in hun mond en leggen het eitje erop. De leerkracht geeft het startsein. De leerlingen lopen één voor één tot aan de kegel en draaien langs de kegel terug. Wanneer een leerling terug aankomt bij de groep gaat die achteraan zitten op de grond. De volgende leerling mag vertrekken. Wanneer alle leerlingen van de groep hebben gelopen, belt de laatste met de bel. De groep die eerst belt, heeft gewonnen. 13
Waarom worden paaseieren verstopt? Vroeger begroeven de boeren eieren op hun akkers. Ze hoopten dat de kracht van de eieren in de grond zou kruipen en voor een goede oogst zou zorgen. Nu stoppen we de eieren niet meer in de grond, maar de klokken strooien ze in de tuin en de paashaas verstopt ze achter struiken. Hoeveel gekleurde eieren verstopte de paashaas in de 3 hoge kasten? Zelf eieren kleuren! Leg de eieren op de bodem van de kookpot (niet op elkaar). Doe er water bij zodat ze volledig onder water liggen. Voeg een theelepel azijn toe (dat maakt de kleur sterker). Voeg 1 van deze natuurlijke kleurmiddelen toe: bietensap (licht rood) schillen van een limoen of sinaasappel; wortel (licht oranje) saffraan (geel) spinazieblaadjes (licht groen) bosbessen of rode kool (blauw) sterke koffie of uienschillen (beige / bruin) Het water koken en de eieren 15 minuten koken. Laat de eieren afkoelen. 14
Met Kerstmis en Nieuwjaar sturen we elkaar wenskaarten. Vroeger stuurden mensen ook kaarten naar elkaar met Pasen. Misschien deed jouw familie dat ook. Welke dieren zie je allemaal op de kaartjes staan? Kuiken Ezel Hond Haas Lam Vogel Giraf Kip Wat zou jij de mensen toewensen met Pasen? Wat zou jij op een paaskaart schrijven? 15
Pesach is de naam van het joodse paasfeest. De joden herdenken dan hun uittocht uit Egypte, waar ze als slaven leefden. Pesach duurt zeven of acht dagen en begint met twee feestelijke avonden, die de joden seder noemen. De sederavond is een feest met heel veel tradities. Welke vraag stelt het jongste kind aan de vader tijdens de sederavond? In de kast ligt een Haggada, het boek dat tijdens de sederavond wordt gelezen. Hoe heet het brood dat de vader breekt op de foto? Het is een plat, ongezuurd brood, dat lijkt op een pannenkoek. 16