Jaarverslag 2007 1
WONENPLUS NOORD-HOLLAND SAMENWERKINGSVERBAND VAN WONENPLUS PROJECTEN Alkmaar, maart 2008 Jaarverslag 2007 2
I N H O U D S O P G A V E P A G I N A 1. Inleiding 4 2. Landelijke ontwikkelingen 7 3. Doelen, activiteiten en resultaten 8 3.1 Strategie en beleid 8 3.2 Ondersteunen aangesloten organisaties 9 3.3 Nieuwe WonenPlus projecten en initiatieven 11 3.4 Dorpsservicepunten 12 3.5 WonenPlus en de WMO 12 4. Bestuur en organisatie 13 Bijl. Overzicht WonenPlus in gemeenten in Noord-Holland 15 Jaarverslag 2007 3
1. Inleiding In het jaar dat de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is ingevoerd, kwam er tevens een einde aan de bemoeienis van de Provincie met WonenPlus. Bijna 10 jaar lang ondersteunde de Provincie Noord- Holland beleidsmatig en financieel de ontwikkeling van WonenPlus. In dit jaarverslag laten we zien wat het resultaat van deze bijdrage is geweest. Hoewel alle Statenfracties in juni 2007 hebben aangegeven zeer grote waardering te hebben voor het werk van WonenPlus Noord-Holland als aanjager, ontwikkelaar en ondersteuner, heeft GS dit niet vertaald in een financiële bijdrage. Ook de aanvraag voor een projectsubsidie, om met name voor mensen met beperkingen de dienstverlening verder te ontwikkelen en hen ook meer te helpen volwaardig te participeren in de samenleving, is door GS afgewezen. Juist deze kwetsbare groep heeft met de ontwikkelingen in de zorgsector meer ondersteuning nodig, en ook voor hen kan WonenPlus als klant en als vrijwilliger veel betekenen. Het directe gevolg van deze ontwikkelingen is dat de stichting WonenPlus Noord-Holland, als samenwerkingsverband van alle WonenPlus organisaties, zich meer moet gaan richten op activiteiten en projecten waarvoor financiering op andere wijze kan worden gerealiseerd (fondsen, gemeenten en andere opdrachtgevers). Ondanks alle financiële perikelen zal uit dit jaarverslag blijken dat WonenPlus ook in 2007 spectaculair is gegroeid. Inmiddels zijn 24 WonenPlus organisaties aangesloten bij WonenPlus Noord- Holland. In 2007 maakten in totaal 20.000 ouderen, mensen met beperkingen en chronisch zieken gebruik van WonenPlus diensten. Meer dan 1950 vrijwilligers zorgen samen met de WonenPlus consulenten dat de 135.000 binnengekomen hulpvragen zijn verwerkt, en de gevraagde diensten zijn geleverd. Jaarverslag 2007 4
WonenPlus in het kort Definitie WonenPlus is een gecoördineerd pakket van praktische diensten en persoonlijke ondersteuning, uitgevoerd door vrijwilligers en ondersteund door consulenten. Met de dienstverlening van WonenPlus kunnen ouderen en mensen met een functiebeperking zelfstandig blijven wonen en volwaardig meedoen in de samenleving. De organisatie die het WonenPlus dienstenpakket levert, functioneert als een vraaggestuurde basisvoorziening op lokaal niveau, waarbij alle benodigde hulp en diensten worden geleverd. Doel Het doel van WonenPlus is het ondersteunen van de zelfredzaamheid en het bevorderen van maatschappelijke participatie van ouderen, gehandicapten en chronisch zieken. WonenPlus kenmerkt zich door: - geen winstoogmerk - een inspanningsverplichting om snel de best mogelijke oplossing voor klanten te realiseren - samenwerking realiseren met de bestaande aanbieders en dienstverleners om het huidige dienstenaanbod te verbeteren - aanvullende diensten realiseren (betaalbaar, bereikbaar, beschikbaar, betrouwbaar), daar waar vraag is en het bestaande aanbod niet toereikend of passend is. - geen wachttijden en wachtlijsten, een vlotte afhandeling van elke hulpvraag - het bieden van keuzemogelijkheden en keuzevrijheid - een klantvolgsysteem - continu verbeteren van kennis en kunde van alle medewerkers Ambities van WonenPlus Noord-Holland Het mogelijk maken dat alle ouderen en mensen met beperkingen in geheel Noord-Holland gebruik kunnen maken van een WonenPlus dienstenpakket dat betaalbaar, beschikbaar, betrouwbaar en bereikbaar is, met name voor de kwetsbare groepen in de samenleving. Jaarverslag 2007 5
- Het WonenPlus dienstenpakket uitrollen over de gehele provincie Noord-Holland - Het bereiken van m.n. de kwetsbare groepen: oudere ouderen, mensen met verstandelijk, lichamelijke en/of psychische beperkingen en chronisch zieken. - De doelgroep van WonenPlus te zien als consument en producent, als hulpvrager en als aanbieder van diensten Doelstellingen WonenPlus Noord-Holland 2007 Strategie en beleid o Nieuwe afspraken met Provincie, (samenwerkende) gemeenten/regio s, zorgverzekeraars over financiering van WonenPlus Noord-Holland, met het streven om te komen tot een meer structurele financiering en ondersteuning van WonenPlus. o Samenwerkingsovereenkomsten afsluiten met minimaal 4 organisaties in de gehandicaptensector en 3 cliënten- en belangenorganisaties. o Rol en positie van WonenPlus in de WMO uitwerken: Leefbaarheid, participatie, bereiken kwetsbare groepen, informatie en advies, rol bij huishoudelijke zorg, bij mantelzorg en informele zorg. Ondersteunen aangesloten organisaties o Regio-overleg met consulenten van aangesloten organisaties (6x per jaar) o Regio-overleg met GZ en GGZ organisaties o Werkgroep communicatie/pr, PR ondersteuning/websitebeheer instellen o Werkontwikkeling (o.a. vrijwilligersbeleid, stagebeleid, gehandicaptenbeleid) o Kwaliteitsontwikkeling en kwaliteitsborging (ontwikkeling van een klantvolgsysteem, nieuw cursusprogramma, aanpassen kwaliteitshandboek) o evaluatie samenwerkingsovereenkomsten Nieuwe WonenPlus projecten en initiatieven o 4 nieuwe projecten/gemeenten waar WonenPlus diensten verkrijgbaar zijn o burennetwerken/maatschappelijk steunsysteem ontwikkelen en opstarten Realisatie dorpsservicepunten o starten van 2 burenwinkels/dorpsservicepunten WMO o rol en positie van WonenPlus uitwerken en versterken. Jaarverslag 2007 6
2. Landelijke ontwikkelingen 2007 Het aanvankelijke enthousiasme voor de WMO heeft na de invoering de nodige deukjes opgelopen. De WMO is gebaseerd op een fragiele balans tussen samenwerking en marktwerking. En die balans wordt meer en meer verstoord. De verhoudingen veranderen, de concurrentie neemt toe, en het animo om samen te werken lijkt af te nemen. Voor de zorgsector vaak grote regionale en provinciale organisaties- is het niet eenvoudig om met zoveel nieuwe opdrachtgevers, de gemeenten, om te gaan. Daarnaast is de marktwerking sterk gereguleerd en gestuurd zodat er uiteindelijk weinig efficiencyvoordelen zijn te behalen, maar dat er eerder een grote kans op extra kosten door de vele nieuwe regels ontstaat. Nu geen opdracht van en verantwoording aan 1 zorgkantoor, maar aan vele gemeenten. WonenPlus Noord-Holland heeft in 2007 nog beperkt gebruik kunnen maken van de regeling Diensten Bij Wonen Met Zorg. Via de gemeente Alkmaar is budget binnengekomen voor die organisaties die al in 2004 actief waren met deze regeling. Helaas is dit een aanzienlijk lager budget (plm. 75% minder) dan in 2006 via de zorgkantoren is verkregen. Het gevolg is wel dat de WonenPlus organisaties in diverse gemeenten geen of een beperkt budget hebben kunnen inzetten voor deze kwetsbare groep ouderen (mensen met een verblijfsindicatie) en GGZ-cliënten. De succesvolle pilots om mensen met een beperking in te schakelen als vrijwilliger zijn daardoor niet uitgerold over de rest van de Provincie. Het budget en de tijd ontbrak bij WonenPlus Noord-Holland als ontwikkelaar en procesbegeleider en bij de lokale organisaties die deze vraaggerichte, maar ook tijdrovende, werkwijze zouden willen gaan uitvoeren. De AWBZ subsidies (waaronder de regeling Dienstenbij Wonen met Zorg, coördinatie vrijwillige thuiszorg, mantelzorg en Zorgvernieuwingsprojecten) zijn per 1 januari 2007 opgegaan in de Integratie Uitkering voor de WMO binnen het Gemeentefonds. De met deze regelingen beoogde doelen maken nu deel uit van de verschillende prestatievelden binnen de WMO. Daaraan liggen verder geen voorschiften ten grondslag. De subsidieregelingen bestaan immers niet meer. Dat betekent dat de gemeenten zélf moeten uitmaken hoe zij invulling geven aan die prestatievelden, en of zij met bestaande gesubsidieerde initiatieven doorgaan of dat zij op geheel eigen wijze aan de slag gaan. 2007 was een overgangsjaar. Het ligt in de verwachting dat de gemeenten hun regierol in 2008 voortvarend gaan oppakken. Jaarverslag 2007 7
3. Doelen, activiteiten en resultaten WonenPlus Noord-Holland 2007 3.1. Strategie en beleid o Nieuwe afspraken met Provincie, (samenwerkende) gemeenten/regio s, zorgverzekeraars over financiering van WonenPlus Noord-Holland. Het streven is te komen tot een meer structurele financiering en ondersteuning van WonenPlus. o Samenwerkingsovereenkomsten afsluiten met min. vier organisaties in de gehandicaptensector en met drie cliënten- en belangenorganisaties. o Rol en positie van WonenPlus in de WMO uitwerken: Leefbaarheid, participatie, bereiken kwetsbare groepen, informatie en advies, rol bij huishoudelijke zorg, bij mantelzorg en informele zorg. De Provinciale subsidieregeling WonenPlus is in 2007 afgelopen. Bij de Provincie is gepleit voor beleid en subsidie voor de vermaatschappelijking van de zorg te ondersteunen en de maatschappelijke participatie en integratie van mensen met beperkingen te bevorderen. Helaas is dit verzoek niet gehonoreerd. Met ingang van 01-01-2008 is er geen subsidierelatie meer met de Provincie, niet voor de koepel en niet voor de WonenPlus organisaties. De contacten met zorgverzekeraars zijn positief, maar hebben nog niet geleid tot een structurele vorm van ondersteuning. In de regio s Noord-Holland Noord en Noord-Kennemerland is de samenwerking met organisaties in de gehandicaptensector uitgebreid en versterkt. Het aantal klanten afkomstig uit deze sector is bij de WonenPlus organisaties in deze regio s sterk gestegen tot meer dan 10% van het klantenbestand. In 2 pilotprojecten is ook het aantal vrijwilligers met een beperking sterk gestegen (15% resp. 25%). WPNH heeft diverse projecten, initiatieven en voorstellen ontwikkeld voor de rol van WonenPlus in de WMO. Zo is aan gemeenten voorgesteld om aan mensen die een indicatie krijgen voor huishoudelijke zorg ook het WonenPlus dienstenpakket gratis aan te bieden. De signaleringsrol van de vrijwilligers en consulenten staat er borg voor dat snel kan worden ingespeeld op veranderingen. WonenPlus is de organisatie voor alle ouderen en mensen met beperkingen die een hulpvraag hebben. Waarom zou WonenPlus ook niet de organisatie voor mantelzorgers kunnen zijn? Als onderdeel van de keten van wonen, welzijn en zorg kan WonenPlus immers ook voor mantelzorgers de gevraagde hulp realiseren; samen met partners in de keten en samen met de eigen vrijwilligers en consulenten. Hoewel de Provincie (nog) geen mogelijkheden ziet om de maatschappelijke participatie van burgers met beperkingen te bevorderen, is dat voor WPNH toch een belangrijk speerpunt geworden in 2007. Jaarverslag 2007 8
Overige werkzaamheden en resultaten WonenPlus Noord-Holland - Het vergaren van medestanders en een (gezamenlijke) lobby naar Ministerie VWS heeft ertoe geleid dat in Noord-Holland in 2007 substantieel meer budget beschikbaar is gekomen voor Diensten Bij Wonen Met Zorg in de WMO, dan vooraf is gemeld. Tevens is het gelukt om voor alle WonenPlus organisaties die in 2004 gebruik hebben gemaakt van deze regeling, via WPNH, budget beschikbaar te krijgen om deze dienstverlening (deels) ook in 2007 te kunnen voortzetten. - Met ziektekostenverzekeraars wordt overleg gevoerd over samenwerking en wellicht het opnemen van WonenPlus in een aanvullende polis. Univé heeft MijnGemak.nl opgezet samen met Lekker Leven. Voor vrijwilligersdiensten wordt WonenPlus ingeschakeld. - Met WonenPlus organisaties wordt het concept van een brancheorganisatie uitgewerkt. - Contacten en samenwerking zijn door WPNH verder ontwikkeld en versterkt met GGZ NHN, EVEAN, EsDéGé Reigersdaal, Philadelphia Zorg, Zorgcirkel, RIBW, Omring, Magenta Zorg, Geriant, ActieZorg, Odion, Aedes-Actis Kenniscentrum Wonen en Zorg, SEV en vele woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen. 3.2. Ondersteunen aangesloten organisaties o Regio-overleg met consulenten aangesloten organisaties (6x per jaar) o Regio-overleg met GZ en GGZ organisaties o Werkgroep communicatie/pr, PR ondersteuning/websitebeheer instellen o Werkontwikkeling (o.a. vrijwilligersbeleid, stagebeleid, gehandicaptenbeleid) o Kwaliteitsontwikkeling en kwaliteitsborging (ontwikkeling van een klantvolgsysteem, nieuw cursusprogramma, aanpassen kwaliteitshandboek) o evaluatie samenwerkingsovereenkomsten In 2007 hebben 241 vrijwilligers en beroepskrachten een cursus of training gevolgd bij WonenPlus Noord-Holland. Het vrijwilligersbeleid is vernieuwd. En er is een wervingsbeleid ontwikkeld incl. diverse persberichten en andere ondersteunende materialen die via de website van WPNH online en actueel beschikbaar zijn. Het aantal vrijwilligers bij de WonenPlus organisaties is gestegen tot 1650. Het WonenPlus dienstenpakket omvat 23 basisdiensten die volledig zijn beschreven in een kwaliteitshandboek. Voor alle aangesloten organisaties is online een update beschikbaar. Op de website van WonenPlus Noord-Holland kunnen alle aangesloten organisaties inloggen. Naast een kwaliteitshandboek zijn daar tientallen persberichten beschikbaar, diverse draaiboeken van kleinschalige activiteiten, een draaiboek klantenpanel, een huisbezoekmap, een draaiboek voor huisbezoeken, protocollen voor het meldpunt en de dienstverlening, een mediaplan, maatschappelijke stagebeleid, etc. etc. Jaarverslag 2007 9
Alle aangesloten organisaties maken gebruik van SWOffice als klantvolgsysteem. Voor allen is ook een website beschikbaar. WPNH ontwikkelt, organiseert en ondersteunt al deze mogelijkheden. De verschillen in openingstijden, inschrijving of lidmaatschap, de eigen bijdrage van klanten, de financiële bijdragen van partners e.d. zijn in 2007 verkleind, maar nog steeds substantieel. WonenPlus Noord-Holland werkt aan een grotere eenheid in verscheidenheid. In alle organisaties wordt nu gewerkt met het zelfde klantvolgsysteem. In 2007 is dit in diverse organisaties uitgebreid met een module preventief huisbezoek, waarmee ook deze informatie kan worden vergeleken. WonenPlus Noord-Holland hanteert de volgende kengetallen: 1 vrijwilliger op 10 klanten op 100 hulpvragen. Diverse WonenPlus organisaties zitten nu op deze lijn. Richtlijn voor het aantal klanten is 50% van het aantal inwoners boven de 75 jaar. Twee organisaties halen dit nu. Als richtlijn voor het aantal vrijwilligers dat kan worden aangestuurd, begeleid en ondersteund door een consulent hanteren we het aantal van 2x de contracturen van de consulent. Overige werkzaamheden en resultaten WonenPlus Noord-Holland - Regio-overleg met consulenten en projectleiding aangesloten organisaties: 4x per regio (noord en zuid) en 4x per doelgroep (consulenten en projectleiding). In totaal 16 bijeenkomsten. - Regio-overleg met GZ en GGZ organisaties in Noord-Holland Noord, Noord-Kennemerland en Zuid- Kennemerland. (3x per regio) - Werkgroep communicatie voor PR ondersteuning/websitebeheer (3x) - Overleg met WonenPlus consulenten over werkwijze en activiteiten: klantregistratie, PR, kwaliteitsontwikkeling (6x). - Nieuwsbrief in 2007. Drie keer uitgekomen in een oplage van 16.000 per keer - Werkontwikkeling: - (vrijwilligers) vacaturebank op de website van WPNH - samenwerking opgebouwd met re-integratiebedrijven (Hudson, Pluswerk) voor mensen in een re-integratietraject - het stagebeleid is vernieuwd en de samenwerking met diverse scholen is geïntensiveerd. Zo heeft WPNH zitting in de Bedrijfsadviescommissie Welzijn van het Horizon College. - E-letter (6x) naar 700 stakeholders en betrokkenen Jaarverslag 2007 10
3.3. Nieuwe WonenPlus projecten en initiatieven o 4 nieuwe projecten/gemeenten waar WonenPlus diensten verkrijgbaar zijn o burennetwerken/maatschappelijk steunsysteem ontwikkelen en opstarten In 2007 is in de regio Amstelland/Meerlanden WonenPlus Diemen gestart. In de regio Zaanstreek- Waterland is WonenPlus van start gegaan in Purmerend, Landsmeer en Wormerland. De samenwerking met het RIO bij de uitvoering van de regeling Diensten Bij Wonen Met Zorg heeft in 2007 helaas niet geleid tot een WonenPlus project in Zaanstad. In Krommenie zijn de ouderenbonden met een initiatief gekomen om WonenPlus daar op te starten. WPNH ondersteunt dit. De gemeente Waterland heeft het initiatief genomen om daar samen met WPNH een WonenPlus project te realiseren. Het aantal gemeenten waar WonenPlus beschikbaar is, is gegroeid tot 40. Daarin zijn 1.967 vrijwilligers actief voor WonenPlus. Samen met de WonenPlus consulenten realiseerden zij in 2007 meer dan 146.000 diensten voor 19.698 klanten. Jaarverslag 2007 11
In 2007 heeft WPNH het concept burennetwerken ontwikkeld. De gemeente Heerhugowaard heeft gevraagd om dit concept in enkele wijken te ontwikkelen en te realiseren. In 2008 zal dit concept op verzoek van de desbetreffende WonenPlus organisatie verder worden ingevoerd in diverse andere gemeenten (o.a. Alkmaar, Langedijk, Hoorn en Schagen). In 2008 starten ook pilots (gefinancierd door fondsen) van netwerkontwikkeling rond ouderen met dementie en een maatschappelijk steunsysteem bij cliënten van de GGZ. Pilots worden ontwikkeld in nauwe samenwerking met de betrokken professionals en organisaties (Geriant, GGZ, De Waerden e.a.). 3.4. Dorpsservicepunten o starten van 2 burenwinkels/dorpsservicepunten WonenPlus organisaties leveren praktische diensten en persoonlijke ondersteuning. Echter, maatschappelijke participatie en contact en ontmoeting zijn ook belangrijk voor ieders welbevinden. In kleine kernen wil WonenPlus Noord-Holland dorpsservicepunten realiseren. Een algemeen toegankelijke accommodatie in het dorp voor informatie en advies, contact en ontmoeting; een plek waar publieke en private diensten en producten bij elkaar zijn gebracht. In 2007 is het draagvlak onderzocht en zijn haalbaarheidsonderzoeken uitgevoerd in Westwoud, Berkhout, Sint Maarten en Oudkarspel. Voor Sint Maarten is ook een bedrijfsplan opgesteld. In maart 2008 start daar de dorpswinkel en het dorpsservicepunt. In Westwoud wordt het bestaande seniorencentrum met de eigen dorpswinkel uitgebouwd tot dorpsservicepunt. De verwachting is dat dit medio 2008 wordt gerealiseerd. 3.5. WonenPlus en de WMO o rol en positie van WonenPlus uitwerken en versterken Met diverse gemeenten is gesproken over de rol van WonenPlus als algemene en voorliggende voorziening. Wat kan WonenPlus bij Huishoudelijke Verzorging betekenen? Door de intensieve contacten met klanten en door het netwerk Wonen, Welzijn, Zorg waarin WonenPlus functioneert, zou WonenPlus de signaleringsfunctie bij huishoudelijke verzorging en de persoonlijke ondersteuning goed kunnen realiseren. Met enkele WonenPlus organisaties en gemeenten wordt dit concept uitgewerkt. Nu is WonenPlus dé organisatie voor ouderen en gehandicapten met hulpvragen bij het zelfstandig kunnen blijven wonen. Kan dat ook voor mantelzorgers? WonenPlus helpt mantelzorgers met praktische dienstverlening en ondersteuning. De rol van WonenPlus bij mantelzorgondersteuning wordt verder uitgewerkt. Jaarverslag 2007 12
Samenwerking met MEE wordt verder ontwikkeld om de relatie met de doelgroep mensen met beperkingen verder te versterken. WonenPlus Noord-Holland heeft het WonenPlus model en de grote rol van WonenPlus in de lokale samenleving op diverse symposia en conferenties uitgedragen. Tevens zijn excursies en werkbezoeken georganiseerd voor initiatiefgroepen in Hellevoetsluis, Hengelo, Diemen, Groningen. 4. Bestuur en organisatie Bij de oprichting is gekozen voor een bestuur dat niet afkomstig is uit de WonenPlus organisaties, maar dat op basis van expertise, deskundigheid en betrokkenheid zonder last of ruggespraak kan opereren. Er is gezocht naar bestuursleden die werkzaam zijn (geweest) in de sectoren wonen, welzijn en zorg en/of die beschikken over specifieke deskundigheid. Een groot netwerk en betrokkenheid bij het onderwerp zijn uiteraard ook van grote waarde. Op 31 december 2007 bestond het bestuur uit: Dhr. H. Hijink voorzitter Schagerbrug Dhr. J. Schouten penningmeester Alkmaar Mw. G. Wiskerke-Hulshof bestuurslid Nieuw Vennep Dhr. J. Schuil bestuurslid Heemstede Dhr. C. Oderkerk bestuurslid Bentveld Projectbureau Projectleiding WonenPlus adviseurs Projectondersteuning 0,5 fte 1,4 fte 0,5 fte Diverse gemeenten hebben lokale WonenPlus projecten (tijdelijk) ondergebracht bij WonenPlus Noord-Holland: Landsmeer, Oostzaan, Wormerland, Beemster, Graft-de Rijp, Schermer en Zeevang. Verder wordt WonenPlus Purmerend door WPNH uitgevoerd en is de WWZ-adviseur in Edam-Volendam ondergebracht bij WPNH. Jaarverslag 2007 13
5. Toekomstverwachtingen Hoewel de WMO nu is ingevoerd, zien we dat er nog veel veranderingen op stapel staan. Gemeenten hebben de WMO veelal beleidsarm ingevoerd. De meeste aandacht is gegaan naar de huishoudelijke zorg. Nu is er sprake van een inhaalslag en wordt beleid ontwikkeld en ingevoerd op meerdere prestatievelden. Leefbaarheid, sociale cohesie, mantelzorg, vrijwilligerswerk en maatschappelijke participatie van mensen met beperkingen krijgen nu de aandacht. Wat betekent het voor WonenPlus? WonenPlus speelt in veel gemeentebeleid een belangrijke rol. Naar verwachting zullen gemeenten en samenwerkingspartners de lokale WonenPlus-organisaties blijven financieren. De basis blijft zodoende wel in orde en dat betekent dat de 20.000 klanten ook in 2008 kunnen rekenen op de reguliere diensten van WonenPlus. Voor WonenPlus Noord-Holland als belangenbehartiger, ontwikkelaar en ondersteuner van aangesloten organisaties geldt dit niet. De Provincie ziet geen rol voor zichzelf. WonenPlus organisaties zien nog wel een grote rol voor WonenPlus Noord-Holland. Daarom is besloten door te gaan. Het uitwisselen van kennis en ervaringen, en de contacten met bovenlokale organisaties zal WonenPlus Noord-Holland proberen overeind te houden. Voor ondersteuning, werkontwikkeling en innovatie is er geen budget meer. Daarvoor zal een beroep worden gedaan op fondsen en projectsubsidies. Tevens zal er actief gezocht worden naar opdrachtgevers die bereid zijn op projectbasis activiteiten en werkzaamheden door WonenPlus Noord-Holland te laten uitvoeren. Kortom, WonenPlus blijft als lokale organisatie die heel veel diensten aan huis levert. WonenPlus Noord- Holland zorgt echter voor de ontwikkeling, de ondersteuning en het versterken van de organisaties. Hoe de rol van WonenPlus zich in de WMO zal ontwikkelen zonder deze ondersteuning is een vraag die nog niet kan worden beantwoord. Jaarverslag 2007 14