Conclusion conform ISO 50001

Vergelijkbare documenten
Energiemanagement Actieplan Conclusion conform ISO Versie 3.00 juli 2015 Verantwoording eis 3.B.2 SKAO Prestatieladder

Energie management Actieplan

Energiemanagementsysteem

CO 2 -Prestatieladder

CO2 Prestatieladder Stuurcyclus en beleidsverklaring

Inhoudsopgave: 1. Inleiding Reductiedoelstellingen Algemeen 2.2 Per scope

Energiemanagement actieplan Klaver Giant Groep B.V. Op basis van de internationale norm ISO , 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, en 4.6.

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN. 3 oktober 2013

Energiemanagement Actieplan

Energiemanagementprogramma HEVO B.V.

(Energie) management-actieplan

Energiemanagement actieplan. Van Schoonhoven Infra BV

Energiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria

Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2017

Energie Management Actieplan

Energiemanagement actieplan. Baggerbedrijf West Friesland

Beschrijving Energie Management Systeem

CO 2 Managementplan. Ruigrok Nederland. Autorisatiedatum: Versie: 1.1. Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager:

Energie Management Actieplan Mei 2015 Versie 4

CO2 managementplan. Max Bögl

Energie Management Programma over 2017 De Wilde NL

Handboek CO2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2

Energiemanagementplan Carbon Footprint

CO 2 Managementplan. Eti BV. Autorisatiedatum: Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager:

Inhoudsopgave. Energiemanagement programma I GMB 2

Energie Management Actieplan

CO 2 managementplan. Jan Knijnenburg B.V. Auteur: Adviseur MVO Consultants. Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager

Energiemanagement Actieplan

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2

CO 2 managementplan. 1 Inleiding

Energie Management Actieplan Megaborn Traffic Development bv

Energie management actieplan. De Waterwolf dienstverlening buitenruimte BV. Hoofddorp 13 april M. Korbee, Afdeling KAM.

Energie Management ACTIE Plan

Energie Management Actieplan

Energiemanagement actieplan NEN-ISO Rey beheer ID 3B

CO2-Prestatieladder. Energiemanagement actieplan. Rapportdatum 29 mei Autorisatie Naam Paraaf Datum. Auteur Wilma Melchers 29 mei 2015

CO2 managementplan. GWW Houtimport. Auteur: Bianca van den Berg, Margriet de Jong. Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager

CO 2 Managementplan. Den Breejen. Auteur Martin van Andel Autorisatiedatum Versie 2.0

Energiemanagementsysteem. Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV

Energiemanagement actieplan

energiemanagement & kwaliteitsmanagement

CO 2 management plan. Conform CO2-prestatieladder 3.0. Datum: 20 september Referentie: Versie: 4.0. Logitech B.V.

Energiemanagement actieplan. Koninklijke Bammens

Energie Management ACTIE Plan

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan

Beschrijving Energie Management Systeem

Energie Management Actieplan

Energiemanagement Actieplan 1.A.1-1.A.2-1.A.3 2.A.1-2.A.2-2.A.3 2.C.2 3.B.2

CO 2 management plan. Daallin B.V. CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2 1

Roy Verstegen. Managementenergie Actieplan

Inhoudsopgave. 3.B.2. Energie Managementprogramma _De WildE NL_v1 Pagina 2 van 10

Energie Management Actieplan Mei 2016 Versie 5

Datum : energiemanagement & kwaliteitsmanagement

Logitech B.V. Auteur: Merel van de Geer Autorisatiedatum: Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager:

ENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA VDM-GROEP

CO 2 Managementplan Energie meetplan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2. Jade Beheer B.V. OFN OFS 2C. Autorisatiedatum: Versie: 1.0

CO2 managementplan VAN DER GRIFT EN VALKENBURG ONDERHOUD BV. Auteur: Margriet de Jong. Versie: 1.0. Handtekening autoriserend verantwoordelijk manager

Energie Management Actieplan

3.B.2 Energie Management Actieplan

Procedure 07 CO 2 -prestatieladder. 24 februari 2013 (FKO)

ENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA VDM-GROEP

Energie actie- en meetplan 2015

Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs

3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie :

CO 2 management plan. INCONTROL Management Consultants B.V. INCONTROL Simulation Software B.V.

CO2- communicatieplan

Energie actie- en meetplan 2016

Energie Management Actie Plan Swietelsky Rail Benelux B.V.

Kwaliteitsmanagement Plan

Energie Kwailteitsmanagement systeem

Energie management actieplan

Handboek CO 2 reductiesysteem. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1

Scope 1 doelstelling Scope 2 doelstelling Scope 1 en 2 gecombineerd 5% CO 2- reductie. 30% CO 2- reductie in % CO 2 -reductie in 2016 ten

3.B.2. Energiemanagementprogramma. Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk RJ Helmond Tel

Communicatieplan. Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2. Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van. Henzen Wegenbouw B.V.

Communicatieplan CO2 reductiesysteem

Wieringen Prins Hoveniers en Pius Floris Boomverzorging Amsterdam

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv Versie 3.0 (Summary)

Energie Management Actieplan

CO2- communicatieplan

Energiemanagementprogramma FUHLER SERVICES BV

CO 2 Managementplan. Verwaal Transport. Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: Versie: 1.0

Energie Management Actieplan

Gebroeders van der Poel B.V. CO₂ - Reductiebeleid

Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2018

Energie Management Programma. InTraffic

Communicatieplan. Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2. Firma W. Zwaan en Zonen. Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van

ID Aspect/invalshoek eisen

4.A.2 en 3.B.2 Kwaliteitsmanagement plan en Energiemanagement programma. 8 mei 20122

Communicatieplan. N.C. Zwart Verhuur BV

Energiemanagementprogramma Tauw

Communicatieplan m.b.t. CO2

Energie Management Actieplan

Energie management actieplan 2014

4.A.2 en 3.B.2 Kwaliteitsmanagement plan en Energiemanagement programma Prop Beplantingswerken v.o.f.

1.0 Inleiding 2.0 Verantwoordelijk 3.0 Communicatie 3.1 Website

Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder. Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening:

3.C.2 Communicatieplan

Energie management actieplan

Transcriptie:

Conclusion conform ISO 50001 Versie 2.06 februari 2014 Verantwoording eis 3.B.2 SKAO Prestatieladder Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 1

Verantwoording Titel Conclusion Auteur Maaike van de Vrande Datum Februari 2014 Versie 2.06 Colofon Conclusion B.V. Postbus 85030 3508 AA UTRECHT NEDERLAND Herculesplein 80 3584 AA UTRECHT NEDRELAND T +31 (0)30 219 38 00 F +31 (0)30 219 38 01 E info@conclusion.nl W www.conclusion.nl KVK UTRECHT 16059253 Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 2

INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 4 1. Milieubeleid... 5 2.... 6 3. Plan: Identificatie en beoordeling van energieaspecten... 7 3.1 Analyse energieverbruik... 7 3.2 Identificatie reductiemogelijkheden... 7 4. Do: Energie doelstellingen, doelen en programma s... 9 4.1 Doelstellingen en doelen... 9 4.2 Programma s... 9 5. Check: Bewaken en meten... 11 5.1 Audits... 11 5.2 Bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden... 12 5.2 Middelen... 12 6. Act: Afwijkingen, verbeteracties en preventieve maatregelen... 13 6.1 Corrigerende en preventieve maatregelen... 13 6.2 Directiebeoordeling... 13 7. Communicatie... 14 7.1 Stakeholders... 14 8. Bijlagen... 15 8.1 Cross reference tabel ISO50001... 15 Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 3

INLEIDING Conclusion heeft een visie. De wereld verandert. We staan aan het begin van een nieuw (economisch) waardesysteem waarin purpose gedreven organisaties leidend worden. Vakmanschap vormt de norm, de waarde van een bedrijf wordt niet alleen bepaald door de beurskoers, maar ook door wat het biedt aan haar medewerkers, klanten, de samenleving en de natuur. Wij willen deze omslag handen en voeten geven. Conclusion maakt concreet aantoonbaar dat we ons inspannen om CO2 te reduceren. Conclusion heeft in haar MVO beleid specifiek haar reductieambitie opgenomen en een opgesteld conform ISO 50001 om de realisatie van deze doelen mogelijk te maken. Dit omvat procedures ten aanzien van het vaststellen en handhaven van de emissie-informatie. Doel van het is zorgen voor consistentie met het beoogde gebruik van de emissie-inventaris en het waarborgen van de emissie-inventaris. De verschillende fases in het worden in de diverse hoofdstukken uitgewerkt. Het is onderdeel van het totale milieumanagementsysteem van Conclusion, voldoet aan de eisen van zowel de ISO14001 als de SKAO Prestatieladder. Het wordt opgesteld en beheerd door de Kennis en Allocatiedesk van Conclusion, Maaike van de Vrande is eindverantwoordelijk. Het is digitaal toegankelijk voor alle medewerkers van Conclusion via Sharepoint (Insite) en is tevens via www.conclusion.nl extern te benaderen. Naast het beschikt Conclusion over een aantal onderliggende plannen, zoals het Plan van Aanpak Realisatie Reductiedoelstellingen en het MVO Communicatieplan. Deze documenten worden tevens opgesteld en beheerd door de Kennis en Allocatiedesk en worden intern gebruikt om het milieumanagementsysteem van Conclusion uit te voeren. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 4

1. MILIEUBELEID Conclusion is de meest veelzijdige zakelijke dienstverlener van Nederland. Conclusion heeft 1700 mensen in 30 werkmaatschappijen, ieder specialist zijn binnen hun eigen vakgebied. Conclusion werkt in projecten, biedt consultancy en levert professionals in 2 lines of business, IT Services en Organisation Services. Conclusion ziet kracht in het positieve van mensen en is de voedingsbodem voor specialisten met lef. Mensen die verder willen kijken dan de al betreden paden. Wij staan voor onbevangenheid, daadkracht, vertrouwen en transparantie. In de zoektocht naar antwoorden op complexe vragen is Conclusion de partner. Op basis van wederzijds respect en in harmonie met de omgeving, zoeken we samen met onze opdrachtgevers naar oplossingen die hoger reiken dan de huidige standaard. Op deze manier willen we bijdragen aan de wereld van nu en later. De concerndirectie van Conclusion heeft een inventarisatie laten uitvoeren naar het effect dat de dienstverlening heeft op het milieu en de maatregelen die genomen kunnen worden om de nadelige effecten te beperken. De wet- en regelgeving op milieugebied is vanzelfsprekend een minimum waar aan voldaan moet worden. Daarnaast streven we ernaar om het milieu zo min mogelijk te belasten. Conclusion heeft een MVO-beleid, met een specifiek milieucomponent en doelstellingen, wat op een aantal momenten in het jaar geëvalueerd wordt. Het totale MVO beleid inclusief het milieubeleid is terug te vinden op www.conclusion.nl en is tevens via het Sharepoint Insite toegankelijk voor de medewerkers van Conclusion. Conclusion gaat de verplichting aan om te streven naar continue verbetering van de milieuprestatie en het voorkomen van milieubelasting. Hiertoe maakt de zorg voor het milieu een integraal onderdeel uit van de bedrijfsvoering en de bedrijfsstrategie. Van de medewerkers wordt daarbij een actieve bijdrage verwacht met betrekking tot milieuzorg. Conclusion zal van haar kant faciliteren dat haar medewerkers milieubewust hun werkzaamheden kunnen uitvoeren. Wij geloven namelijk dat onze inspanning met betrekking tot het milieu pas echt effect heeft, indien het bij onze medewerkers gedragen wordt. Conclusion heeft de implementatie, het bewaken van de voortgang en de bijsturing van de doelstellingen vastgelegd in dit, welke is onderschreven en geaccordeerd door de directie van Conclusion. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 5

2. ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN Dit is onderdeel van het milieumanagementsysteem van Conclusion en is opgesteld conform de norm ISO 50001 en gecertificeerd conform de ISO 14001-norm en SKAO CO2 Prestatieladder niveau 3. Deze normen omschrijven richtlijnen voor het opstellen van een dat zorg draagt voor het realiseren van de vastgestelde reductiedoelstellingen. De norm ISO 50001 is gebaseerd op de Deming Cyclus (ook wel PDCA-cyclus genoemd). Conclusion hanteert de PDCA-cyclus in haar volledige milieumanagementsysteem. Afb. 1: PDCA cyclus milieuzorg Conclusion Energiebeleid/ doelstellingen Planning Implementatie/ uitvoering Bijsturende maatregelen Monitoring & Meting Directiebeoorde ling Interne audit Controle/ beheersing Het borgt dat er volledige, actuele en accurate registraties van de energieprestaties van Conclusion mogelijk zijn. Hierdoor heeft Conclusion inzicht in haar energieprestaties en de totale CO2-uitstoot als gevolg daarvan. Twee keer per jaar wordt de voortgang ten opzichte van de reductiedoelstellingen en het reductiebeleid intern officieel vastgesteld. Dit gebeurt in de Energie Audit, welke wordt uitgevoerd door de KA-desk en in de Directiebeoordelingsvergadering. De Kennis- en Allocatiedesk rapporteert op beide momenten de resultaten aan de concerndirectie en aan de MVO-stuurgroep. Het maakt hiermee een continue verbetering van de energie-efficiency van Conclusion mogelijk. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 6

3. PLAN: IDENTIFICATIE EN BEOORDELING VAN ENERGIEASPECTEN Conclusion identificeert in de plan-fase jaarlijks milieuaspecten, milieu kritische werkzaamheden en energiestromen voor de gehele organisatie, inclusief wijzigingen in (wettelijke) eisen. De energiestromen worden jaarlijks geïnventariseerd en gerapporteerd middels de Emissie-Inventaris scope 1&2 conform ISO 14064-1. De Kennis & Allocatiedesk coördineert de uitvoering van alle inventarisaties. Vanuit deze gegevens wordt een analyse van reductiekansen opgesteld waarna de reductiedoelen, taakstellingen en benodigde activiteiten in het milieumanagementsysteem bepaald worden. 3.1 Analyse energieverbruik Conclusion brengt voert jaarlijks een Energie Audit uit om haar energieverbruik in beeld te brengen en heeft de wijze waarop dit plaats moet vinden beschreven in een interne Milieu Procedure 012 (MP012). De verkregen resultaten worden vastgelegd in het jaarlijkse Energie Audit Verslag, opgesteld conform de ISO50001. De resultaten uit de Energie Audit worden gedestilleerd naar de Emissie Inventaris, welke wordt opgesteld conform de ISO14064-1 en het GHG protocol voor scope 1 en 2. Conclusion laat de Emissie-Inventaris jaarlijks verifiëren door een daartoe erkende partij. Gedurende het jaar worden diverse data rondom energieverbruik en de gebruikte energiefactoren verzameld en vastgelegd. Conclusion verzamelt de data in één overzicht, waarin tevens de referenties voor het energieverbruik zijn opgenomen (gegevensperiode, bron van de data etc). In hetzelfde bestand zijn tevens de gekozen Energieprestatieindicatoren vastgelegd. Significant energieverbruik, in het bijzonder significante veranderingen, worden hierdoor zichtbaar. Conclusion vergelijkt de verkregen data met de data van de initiële beoordeling (2010). Indien nodig kan Conclusion gericht bijsturen. Conclusion bepaald jaarlijks haar CO 2 Footprint (Emissie Inventaris), de initiële beoordeling vond plaats in 2010 en is vastgesteld als basisjaar. Bij de berekening en verslaglegging gebruikt Conclusion Energieprestatie-indicatoren zoals weergegeven door de SKAO norm. De meest recente Footprint (over 2012) baseert zich op de volgende gegevens (scope 1 en 2), weergegeven in tabel 1; Tabel 1: Indeling Conclusion 2013 Bedrijfsonderdeel Subbedrijfsonderdeel Subsubbedrijfsonderdeel Kantoren Almere (Randstad, tot 1-2- 2013) Almere (gemeentehuis, vanaf 1-2-2013) Alphen a/d Rijn Amsterdam-DCVF Amsterdam-Kraanspoor Amsterdam-Plangroep Capelle a/d IJssel Culemborg Eindhoven Groningen Zernikenpark Groningen Radesingel (tot 1-7-13) Hellevoetsluis Hoorn Nieuwegein (Edisonlaan) Nieuwegein (Unacle) Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 7

Nijmegen Utrecht (Herculesplein) Venlo Voorschoten Mobiliteit Leasevoertuigen Conventioneel Hybride Plug-In (elektrisch) Gedeclareerde, zakelijke kilometers met privé auto s Zakelijke vliegtuigkilometers Minder dan 700 km Tussen 700 en 2500 km Meer dan 2500 km 3.2 Identificatie reductiemogelijkheden Conclusion stelt jaarlijks op basis van de Emissie Inventaris vast hoe de gerealiseerde reductie zich verhoudt tot de vastgestelde reductiedoelstellingen. Indien noodzakelijk worden reductiemaatregelen aangepast en/of nieuwe reductiemaatregelen toegevoegd. Alle maatregelen en activiteiten ten behoeve van het realiseren van de reductiedoelstellingen zijn vastgelegd in het dynamische Plan van Aanpak Realisatie reductiedoelstellingen. In dit plan zijn de geselecteerde initiatieven opgenomen en in deelplannen uitgewerkt en, wanneer nodig, aangepast. Deelplannen zijn tevens onderdeel van de jaarplanning MVO, welke maandelijks wordt gemonitord door de MVO Stuurgroep. In dit plan wordt voorafgaande aan een kalenderjaar tevens budget vastgesteld. Conclusion gelooft in een actieve deelname en inbreng van al haar medewerkers. Iedere medewerker van Conclusion kan dan ook zelf initiatieven aandragen of een actieve rol vervullen in het MVO-programma. Conclusion beschikt hiertoe onder andere over een interactief Platform op Insite (Sharepoint) en heeft een organisatie brede challenge waarin medewerkers worden uitgedaagd (en beloond) om mee te denken of actie te nemen op het gebied van CO 2 reductie. Medewerkers kunnen gedurende het jaar deelnemen aan diverse reductie-initiatieven. Vanuit de directie wordt hierin een voorbeeldrol aangenomen. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 8

4. DO: ENERGIE DOELSTELLINGEN, DOELEN EN PROGRAMMA S Conclusion heeft vanuit haar MVO-beleid CO2-reductiedoelstellingen geformuleerd, welke in de Do fase worden uitgevoerd. Het milieumanagementsysteem van Conclusion is ingericht om het behalen van deze doelstellingen mogelijk te maken. Het milieumanagementsysteem is flexibel en garandeert daarmee een voortdurende aansluiting bij de veranderende omgeving. In het milieumanagementsysteem zijn een aantal zaken vastgelegd; 4.1 Doelstellingen en doelen Begin 2012 heeft Conclusion de volgende doelstellingen geformuleerd op het gebied van milieu en CO2-reductie: Tabel 2: Doelstellingen reductie Scope 1 doelstellingen Scope 2 doelstellingen Scope 1 & 2 Doelstelling : 25% CO2-reductie in 2015 ten opzichte van 2010, gerelateerd aan het aantal FTE s. Doelstelling : 12% CO2-reductie in 2015 ten opzichte van 2010, gerelateerd aan het aantal FTE s. Doelstelling: 22% CO2- reductie in 2015 ten opzichte van 2010, gerelateerd aan het aantal FTE s. Hiernaast stelt Conclusion zichzelf tot doel om, waar mogelijk, groene stroom in haar panden te gebruiken. De mogelijkheden hiertoe worden actief onderzocht, het doel is om voor 2015 in minimaal 3 panden gebruik te maken van groene stroom, waarvan minimaal 1 pand conform de richtlijnen op het gebied van groene stroom van de SKAO. Deze doelstelling is inmiddels (2013) ruimschoots bereikt (7 panden op groene stroom, waarvan 1 conform de SKAO norm). Tevens is in 2013 1 pand voorzien van zonnepanelen. 4.2 Programma s Conclusion stelt alles in het werk om de reductiedoelstellingen te realiseren. In het Plan van Aanpak Reductiedoelstellingen zijn diverse, concrete deelplannen uitgewerkt die het behalen van de doelstellingen moeten realiseren. De uitvoering en beheersing van dit Plan van Aanpak en de diverse deelplannen is belegd bij de Kennis & Allocatiedesk en wordt strak gemonitord door de Stuurgroep MVO. In de periode 2012-2015 worden onder andere de volgende activiteiten ingezet: Accuratere monitoring energieverbruik panden. Conclusion Green Driver en Conclusion Green Mobility challenge (uitdagen en belonen van medewerkers tot daadwerkelijke bijdrage aan CO 2 reductie); Acties als Band op Spanning dag en deelname aan het Low Car Diet; Afsluiten koelsystemen bedrijfsrestaurant; Leasebeleid op basis van werkelijke CO 2 uitstoot; Aanschaf bedrijfsfietsen en elektrische scooter. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 9

Ieder deel(actie)plan is op dezelfde wijze opgebouwd. Tabel 3: Sjabloon deel(actie)plan: Inhoud/ acties Per deelplan een korte omschrijving van de inhoud, het doel en de beoogde reductie in ton CO 2 opgenomen, inclusief de wijze waarop de besparing gemeten zal gaan worden. Uitvoering Per deelplan een korte beschrijving hoe de uitvoering is ingericht en waar de verantwoordelijkheden liggen en wat eventuele benodigde middelen zijn. Planning Per deelplan een korte beschrijving van de planning/ tijdslijnen. Communicatie Per deelplan een korte beschrijving van de in- en externe communicatie rondom het deelplan, indien van toepassing. Monitoring Per deelplan een korte beschrijving van het verloop van het deelproject. Op basis hiervan vindt indien van toepassing bijsturing plaats. Bij afronding van een deelplan is hier tevens de eindconclusie opgenomen. Naast de deelplannen ten behoeve van reductie, neemt Conclusion in hetzelfde Plan van Aanpak deelplannen op met betrekking tot verbeteringen in het algemene milieumanagementsysteem en de gerelateerde processen. Het PvA Realisatie Reductiedoelstellingen en alle onderliggende deelplannen worden door de directie van Conclusion minimaal jaarlijks beoordeeld en vastgesteld. De resultaten van de deelplannen zijn vertaald naar de Emissie Inventaris, welke geverifieerd wordt door een daartoe bevoegde, externe partij. Per project wat verkregen is met CO2 gunningsvoordeel worden geplande reductiemaatregelen tijdens het uitvoeringstraject gevolgd. Conclusion houdt in dergelijke projecten een maatregelendossier bij per reductiemaatregel bij. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 10

5. CHECK: BEWAKEN EN METEN Voor het meten van de verschillende milieuaspecten en energiestromen en de doeltreffendheid van de reductieplannen, heeft Conclusion milieuprocessen en tools opgesteld, geïmplementeerd en geïntegreerd in het milieumanagementsysteem. Conclusion heeft tevens procedures ten behoeve van de beheersing en meting van milieu kritische werkzaamheden vastgesteld. Conclusion voert op vaste momenten metingen uit. De Kennis- en Allocatiedesk coördineert de deze metingen en registraties en draagt zorg voor de verzameling, analyse en rapportage van de gegevens. Conclusion investeert voortdurend in de accuraatheid van haar metingen en heeft een milieuproces ingericht om deze zo accuraat mogelijk uit te voeren. Door periodiek te meten en te evalueren worden significante afwijkingen zichtbaar, zodat bijsturing mogelijk is. In het Energie Audit Verslag en in de Emissie Inventaris is beschreven hoe input is verkregen en hoe berekeningen zijn gemaakt, om de waarborging van de juistheid en de herhaalbaarheid van de methode mogelijk te maken. 5.1 Audits Interne Audits Periodiek voert Conclusion interne audits uit op haar totale milieumanagementsysteem, conform de normen uit de ISO14001 en SKAO CO 2 Prestatieladder. De interne audit toets of het energiebeleid en- management effectief en doelmatig is geïmplementeerd en voldoet aan beide normen. De interne audits worden uitgevoerd door Conclusion Implementation. Conclusion Implementation is een bevoegde en gespecialiseerde partij die geen verantwoordelijkheid heeft binnen het milieumanagementsysteem. De audits worden daardoor onpartijdig uitgevoerd. Conclusion Implementation stelt een auditplan en -rapport op wat minimaal de volgende gegevens bevat; Vaststelling huidig niveau op de prestatieladder en meest recente versie van de SKAO-norm; Vaststellen van de vigerende ISO14001, ISO 14064-1 en ISO50001 normen; Toetsing of het voldoet aan de relevante vereisten uit de vigerende ISO 50001; Toetsing of de Emissie-inventaris voldoet aan de eisen van de vigerende ISO 14064-1 Toetsing of de Emissie-inventaris is geverifieerd met ten minste een beperkte mate van zekerheid. Energie Audit Jaarlijks voert Conclusion een Energie Audit uit welke de (significante) energiestromen binnen Conclusion vaststelt en heeft de werkwijze hiervoor beschreven in een Milieu Procedure. Op basis van de verkregen data worden kansen voor reductie bepaald. Tevens worden eerder ingezette reductiemaatregelen beoordeeld op voortgang en effectiviteit en worden aanbevelingen gedaan ter verbetering van de energieprestaties. Conclusion rapporteert de Energie Audit in een Verslag Energie Audit, opgesteld conform de ISO5001 norm. Externe Audits Conclusion laat jaarlijks haar milieumanagementsysteem extern toetsen aan zowel de ISO14001 als de SKAO CO 2 Prestatieladder normen door een daartoe erkende partij. Tevens laat Conclusion over iedere opgestelde CO 2 Footprint een verificatie-audit uitvoeren. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 11

5.2 Bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden Conclusion heeft binnen haar organisatie diverse verantwoordelijkheden aangaande het milieumanagementsysteem en aanverwante zaken bij verschillende medewerkers belegd. De Stuurgroep MVO speelt hierin een belangrijke rol. De uitwerking van de verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden, is vastgelegd in de matrix hieronder: Tabel 4: matrix bevoegdheden, verantwoordelijkheden en taken Eindverantwoording milieumanagementsysteem Eindverantwoording behalen reductiedoelstellingen Besluitvorming deelname initiatieven Inrichting en beheer milieumanagementsysteem - opstellen documentatie milieumanagementsysteem Coördinatie uitvoer milieumanagementsysteem, deelplannen en realisatie reductiedoelstellingen Initiatieven/ kansen MVO in de markt Edwin Groeneveld (CFO) Edwin Groeneveld (CFO) MVO Stuurgroep* Maaike van de Vrande (manager KA-desk) Maaike van de Vrande (manager KA-desk) Murat Kiran (Founder) diverse werkmaatschappijen In- en externe communicatie Claudia Sedney (Adviseur Marketing & Communicatie) Uitvoer interne milieuaudits Conclusion Implementation Coördinatie uitvoer losse deelprojecten Maaike van de Vrande (manager KA-desk) Divers, zowel in- als extern belegd * de MVO stuurgroep bestaat uit Edwin Groeneveld, Engbert Verkoren, Claudia Sedney en Maaike van de Vrande 5.2 Middelen Conclusion heeft haar reductiedoelstellingen uitgewerkt in een Plan van Aanpak, wat de diverse deelplannen omschrijft die gezamenlijk zorgen dat de doelstellingen behaald worden. De Kennis & Allocatiedesk stelt het Plan van Aanpak op en beheert dit. Het Plan van Aanpak is een dynamisch document. Gedurende het jaar worden er deelplannen aan toegevoegd en worden afgeronde deelplannen geëvalueerd. Per jaar wordt het MVO budget vastgesteld door de concerndirectie. Per deelplan wordt, indien noodzakelijk, extra budget toegekend door de Stuurgroep MVO. De voortgang en de evaluaties van de deelplannen uit het Plan van Aanpak is een vast onderwerp op de agenda van de Stuurgroep MVO. De Stuurgroep MVO stelt vast welke initiatieven uit de markt bijdragen aan de doelstellingen van Conclusion en aan welke initiatieven Conclusion deelneemt. Per initiatief is budget en/of tijd gereserveerd. Conclusion neemt actief deel in coalities als U15 en MVO Nederland inclusief het Grote Bedrijven Netwerk. In deze samenwerkingsverbanden zoeken ondernemers elkaar op om te leren en te delen. Conclusion vergelijkt en deelt haar aanpak en werkwijze in haar milieumanagementsysteem hier met andere, gelijkwaardige bedrijven in haar regio en in Nederland. Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 12

6. ACT: AFWIJKINGEN, VERBETERACTIES EN PREVENTIEVE MAATREGELEN 6.1 Corrigerende en preventieve maatregelen Het milieumanagementsysteem van Conclusion wordt zowel intern als extern geauditeerd. De bevindingen uit deze audits worden gebruikt om gericht maatregelen te treffen. Conclusion heeft een procedure opgesteld om dit proces te borgen in de organisatie. In de MVO Stuurgroep wordt met regelmaat de voortgang van de reductiedeelplannen en voortgang van de totale realisatie reductiedoelstellingen besproken, zodat tijdig kan worden bijgestuurd wanneer één of meerdere doelstellingen niet verlopen zoals gepland. 6.2 Directiebeoordeling Conclusion belegt minimaal eenmaal per jaar een directiebeoordelingsvergadering waarin de directie van Conclusion de doelmatigheid van haar milieumanagementsysteem beoordeelt. Vaste onderwerpen zijn (niet uitputtend): Status milieu- en reductiedoelstellingen Evalueren eventuele incidenten Veranderingen die van invloed zijn op het systeem Resultaten in- en externe audits Voortgang en evaluatie afgeronde deelprojecten en genomen maatregelen Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 13

7. COMMUNICATIE Conclusion beseft dat communicatie een belangrijk onderdeel is van het milieumanagementsysteem en daarmee van het energiemanagementsysteem. Conclusion heeft specifiek voor MVO een communicatieplan opgesteld, wat wordt beheerd en gecoördineerd door de KA-desk en wordt uitgevoerd door de afdeling Marketing & Communicatie. Dit communicatieplan kent een aantal communicatiethema s waarvan milieu en CO 2 reductie er 1 is. Dit communicatiethema heeft als hoofddoel het creëren van bewustwording en kent een aantal onderdelen: Interne communicatie over milieu, CO2 reductie, initiatieven ed. in de tweewekelijkse interne nieuwsbrief The Core, Insite (Sharepoint). In- en externe communicatie over deelname en voortgang van projecten en initiatieven. In- en externe communicatie duurzaamheidsprestaties en relevante documentatie. Tevens bevat het communicatieplan een overzicht van bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden aangaande de in- en externe communicatie rondom milieu, MVO en CO2-reductie. 7.1 Stakeholders Conclusion heeft haar stakeholders geïnventariseerd en een belanghebbendenanalyse opgesteld. In het communicatieplan MVO heeft Conclusion dit verder uitgewerkt. Door de invloed die sommige belanghebbenden kunnen uitoefenen is het voor Conclusion belangrijk om rekening te houden met deze belanghebbenden. Conclusion heeft deze invloed ingedeeld op basis van hun relatie ten opzichte van Conclusion: Interne belanghebbenden bevinden zich binnen de organisatie (bijv. werknemers). Externe belanghebbenden zijn alle belanghebbenden van buitenaf, zoals leveranciers, klanten of de media. Interface belanghebbenden kunnen door middel van wet- en regelgeving een invloed uitoefenen op Conclusion. Afb. 2: Stakeholders Intern Werknemers Extern Toeleveranciers Maatschappij Directie Aandeelhouders Conclusion Crediteuren Overheid Klanten Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 14

8. BIJLAGEN 8.1 Cross reference tabel ISO50001 Paragraaf uit ISO 50001 Beschrijving 4.4.3 Uitvoeren van een energie review 4.4.4 Opstellen referentie kader 3.1 4.4.5 Vastleggen van performance indicators voor monitoren 3.1 Hoofdstuk /paragraaf onderhavig rapport 4.4.6 Doelstellingen, taakstellingen en management actieplan met 3.2 4 5.2 betrekking tot energie 4.6.1 Monitoring, meten en analyseren 5 4.6.3 Afwijkingen, correcties, corrigerende en preventieve maatregelen 6 Conclusion B.V. februari 2014 versie 2.06 Page 15