1 VEREFFENING VAN EEN VENNOOTSCHAP : BOEKHOUDKUNDIGE, FISCALE EN JURIDISCHE ASPECTEN Gislenus Bats Ere-bedrijfsrevisor
INLEIDING 2 Met ingang van 1 juli 2006 : Vrijwillige ontbinding Gerechtelijke ontbinding Aan ontbinding van rechtswege werd niet geraakt
DEEL 1 : JURIDISCH KADER 3 Relevante artikelen in Wetboek van Vennootschappen : Boek IV bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen geregeld in dit wetboek -Titel IX : ontbinding en vereffening artikelen 181 tot en met 196 bis
DEEL 1 : JURIDISCH KADER 4 Specifieke aandachtspunten : 1. Voorstel tot vereffening wordt toegelicht in een verslag opgesteld door het bestuursorgaan. Bij dit verslag wordt een staat van activa en passiva bijgevoegd niet ouder dan 3 maanden 2. Opstellen van staat van activa en passiva rekening houdend met het artikel 28 2 - KB 30/01/2001 3. Geen goedkeuring van de jaarrekening, wel voorlegging 4. Deeluitkering aan de aandeelhouders in min van het eigen vermogen
DEEL 1 : JURIDISCH KADER Nieuwe bepalingen W. Venn. 5 5. Nieuwe bepalingen opgenomen in het Wetboek van Vennootschappen toepasselijk vanaf 6 juli 2006 : Artikel 184 Artikel 189bis Artikel 190 Artikel 195bis Artikel 196
1) Doelstellingen en krachtlijnen 6 Hoofddoel : tegengaan van misbruiken. Schuldeisers meer bescherming bieden. Actievere rol van de Rechtbank van Koophandel. Dubbele controle : persoon vereffenaar. Verloop en sluiting vereffening (dienst handelsonderzoeken).
2) Onderworpen vennootschappen 7 Alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. Ook burgerlijke vennootschappen onder handelsvorm (bevoegdheid Rechtbank van Koophandel!). Geen onderscheid tussen deficitaire of nietdeficitaire vereffeningen.
8 Toepasselijke wetgeving Artikelen 181-196bis Wetboek van vennootschappen. Artikel 181 W.Venn.: CVBA, Comm. VA, BVBA, NV Procedure Verslag van de ZV/RVB Staat van activa en passiva Verslag van CR of BR of ACC over staat van activa en passiva inzake volledige, getrouwe en juiste wijze Ontbinding Moet beslist worden bij authentieke akte en notaris onderzoekt externe wettigheid In akte conclusies van verslag
9 Artikel 193 W.Venn. Elk jaar wordt uitkomst van vereffening voorgelegd aan algemene vergadering Reden waarom vereffening niet kon worden voltooid Jaarrekening opstellen met publicatie Vraag Samen met andere stukken?
Informatieverplichting 10 Toelichting Aandeelhouders omtrent redenen en gevolgen van voorgestelde ontbinding. Betrouwbare staat van activa en passiva moet vereffenaar toelaten : (Al dan niet deficitaire) vereffening afwikkelen Gerechtelijk akkoord aanvragen Boeken van vennootschap neerleggen
11 Controleverslag Staat is : Volledige weergave Getrouwe weergave Juiste weergave Notaris Externe wettigheid Formaliteiten onderzoeken. NOOT : GEEN TOEPASSING VOOR V.O.F. - GCV - CVOA
12 Verslag van bestuursorgaan Aandeelhouders informatie van voorgestelde ontbinding : Redenen Gevolgen Geen bijzondere wettelijke voorschriften m.b.t. inhoud van verslag => Redenen : kunnen uiteenlopend zijn.
13 => Gevolgen : Onderscheid gevolgen voor : Aandeelhouders Schuldeisers Werknemers Kredietverleners Leveranciers Fiscus
14 Aandachtspunt = kwijting aan bestuurders of zaakvoerder periode vóór ontbinding Jaarrekening Goedkeuring bijzondere algemene vergadering Kwijting door bijzondere algemene vergadering
15 Staat van activa en passiva Aandachtspunten : Drie maanden Conform Wet van 17 juli 1975 - artikel 28 2 van K.B. van 30 januari 2001 tot de uitvoering van het Wetboek van vennootschappen
16 Oprichtingskosten volledig afgeschreven Zonodig aanvullende afschrijvingen Voorzieningen voor kosten voor beëindigen van werkzaamheden Vraagstelling => Enkel minderwaarden of ook latente meerwaarden uitdrukken? Doel is informatie aan aandeelhouders!
Verslaggeving m.b.t. staat van activa en passiva 17 De toestand van de vennootschap op : Volledige Getrouwe Juiste wijze weergeeft
Controle van staat van activa en passiva en verslaggeving 18 Inleiding Norm IBR - IAB Toepassingsgebied Controle-opdracht artikel 181 W.Venn. Artikel 535 en 633 W.Venn. en 181 W.Venn. - interrelatie
Verlies van maatschappelijk kapitaal 19 Wanneer ten gevolge van geleden verlies het netto-actief gedaald is tot minder dan de helft van het maatschappelijk kapitaal, moet de algemene vergadering.. volgens de regels die voor een statutenwijziging zijn gesteld, beraadslagen en besluiten over de ontbinding van de vennootschap en eventueel over andere in de agenda aangekondigde maatregelen
20 Boekhoudkundige verplichtingen Balans en verklarende bijlage Zonder toevoeging of weglating Resultaat lopende boekjaar is afzonderlijk rubriek van overgedragen resultaat Aanbeveling : Staat in continuïteit Aanpassingsposten Staat in discontinuïteit Bijkomende waarde info + waarden Bedrijfseconomische staat
21 Boekwaarde Bedrijfseconomische waarde Staat Bedrijfsecon. Aangepaste Waarde in Aanpassings- activa / latente staat Omschrijving going concern posten passiva meerwaarde activa/passiva (1) (2) (3) (4) (5) (6) (1) Omschrijving van de rubriek of (5) bedrijfseconomische latente subrubriek; meerwaarden die overeenkomstig de boekhoudwetgeving (2) de waarde in going concern niet kunnen worden geboekt, overeenkomstig de waarde- doch die noodzakelijk zijn voor ringsregels die steeds door de het inzicht in de werkelijke raad van bestuur werd gehan- situatie voor de aandeelhouteerd; ders; (3) aanpassingsposten overeen- (6) de aangepaste staat van actikomstig artikel 28 2 van het K.B. va en passiva naar bedrijfsecovan 31 januari 2001; nomische maatstaven met verrekening van eventuele latente (4) staat van acitva en passiva in belastingen. overeenstemming met de bepalingen van artikel 28 2;
22 Voorwerp van controleopdracht = Staat geeft inzicht in werkelijkheid van nettoactief in principe van realisatie Aandachtspunt Waarde-aanpassingen in + en in -? Onvermijdelijk aleatoire aard Het controleverslag : Gepaste beschrijving van posten Aandacht voor waarderingsregels
23 Belangrijk : Conclusies in notarisakte Controleverslag wordt niet neergelegd Conclusies worden niet gepubliceerd? Dus : spreekplicht van beroepsbeoefenaar Volledig = alle activa- en passivabestanddelen Juist = conform boekhoudwetgeving Getrouw = waarderingen ter goeder trouw
24 Termijnen in acht te nemen Termijn van 3 maanden Controleverslag minstens 15 dagen voor algemene vergadering Indien artikel 535 en 633 maximaal 2 maanden en 15 dagen voor neerlegging verslag!
Controlewerkzaamheden 25 Gepast werkprogramma - werkdossier Werkprogramma Beoordeling van administratie organisatie Verificatie getrouwheid van boekhoudkundige staat Verificatie van waardecorrecties Nazicht van bijzonder verslag van bestuursorgaan Opstelling controleverslag Controledossier Controle-opdracht Memorandum boekhoudkundige organisatie Info goedgekeurde jaarrekening Controleprogramma Boekhoudkundige staat voor artikel 28 2
26 bewijskrachtig materiaal boekhoudkundige staat Eigendom van activa Bestaan van activa Volledigheid van schulden en voorzieningen Voorbeeld : huurverbreking Voorbeeld : kost personeel Voorbeeld : waarborg verbintenissen, zoals : Kosten herstellingen gehuurde goederen Milieukosten Boetebeding vroegtijdige beëindiging van contracten. Fotokopietoestel. Telefooncentrale Correctie naar liquidatiewaarden Verslag bestuursorgaan
27 OORDEEL TER GOEDER TROUW OVER BESTE ACTUELE SCHATTING VAN REALISATIEVOORUITZICHTEN VAN ACTIVA - MANIFESTE AFWIJKINGEN! Meerwaarde = herwaarderingsmeerwaarde overeenkomstig artikel 57 Jaarrekeningbesluit Bijkomende informatie inzake latente meerwaarde - immateriële waarde? Patenten, licenties
Controleverslag 28 Verwijzing naar controleopdracht Wijze waarop zijn controle werd uitgevoerd Administratieve organisatie Substantieve testen Gebeurtenissen na afsluiting boekhoudkundige staat Vaststellen of informatie aan de algemene vergadering moet gegeven worden - Verslag zonder voorbehoud - Verslag met voorbehoud - Afkeurende verklaring - Onthoudende verklaring
29 Duidelijke redenen m.b.t. voorbehoud vermelden : Voorbeeld Belangrijke onzekerheid inzake waarderingen van activa en realisatiewaarde Onzekerheid over volledigheid van staat? Waarborgverplichtingen Aanhangend rechtsgeding Sociaal passief Milieukosten Navordering Ven.B., BTW, RSZ en andere Boekhoudkundige staat opnemen in controleverslag
Besluit van het controleverslag 30 Over geheel van elementen van boekhoudkundige staat Verklaring vermeldt : Volgens welke waarderingsregels, liquidatiewaarde of continuïteitswaarde Of toestand van vennootschap op volledige, getrouwe en juiste wijze is weergegeven in boekhoudkundige staat
Niet-naleving van formaliteiten van artikel 181 van het Wetboek van vennootschappen 31 Kan leiden tot een nietigverklaring van besluit tot ontbinding Deze nietigverklaring heeft terugwerkende kracht Deze nietigverklaring kan steeds door elke aandeelhouder/vennoot of elke belanghebbende worden gevorderd
32 Aanwezigheids- en meerderheidsvereiste in NV, Comm. VA, BVBA en CVBA Ten minste helft van maatschappelijk kapitaal Goedgekeurd worden met drie vierden van stemmen Let op! Artikel 535, 633 W.Venn. stelt bij verlies tot minder dan één vierde van maatschappelijk kapitaal kan beslist worden door één vierde van op vergadering uitgebrachte stemmen Vormvereisten voor ontbinding van NV, Comm. VA, BVBA en CVBA Bij authentieke akte
33 Statuut van vennootschap in vereffening Blijft bestaan voor haar vereffening Algemene vergadering en jaarvergadering Jaarrekening wordt niet goedgekeurd door algemene vergadering maar voorgelegd Niet-goedgekeurde jaarrekening maar enkel voorgelegde wordt gepubliceerd binnen maand na voorlegging aan algemene vergadering Ontbinding van rechtswege Achterpoortvoor artikel 181 W. Venn.? (Zie Arrest Bergen dd. 14 juli 2000)
3) De benoeming van de vereffenaar Aandacht voor : 34 3.1. Aanvraag bevestiging of homologatie bij verzoekschrift. 3.2. Wie is bevoegd om het verzoekschrift te ondertekenen? 3.3. Welke documenten dienen bij het verzoekschrift te worden gevoegd? 3.4. Welke rechtbank is territoriaal bevoegd?
3.1. Aanvraag bevestiging of homologatie bij verzoekschrift 35 Aanvraag tot bevestiging of homologatie (AV. Blijft bevoegd orgaan voor aanstelling vereffenaar). Schriftelijke procedure in Raadkamer (vonnis getekend door 3 rechters). Uitspraak volgens de Wet binnen de 24 uur. Wordt zoveel mogelijk gevolgd door de Rechtbanken, maar blijkt in de praktijk niet altijd mogelijk (- 24 uur na rolstelling) Geen sanctie
3.2. Wie ondertekent het verzoekschrift? 36 Art. 184 W. Venn : Het verzoekschrift wordt ondertekend door het bevoegd orgaan van de vennootschap dan wel door een advocaat. Advocaat : artikel 440 2 lid Ger. W. (advocaat verschijnt als gevolmachtigde). Bevoegd orgaan : AV : geen vertegenwoordigingsbevoegdheid (art. 643 W. Venn). Bestuurders : mandaat van rechtswege beëindigd door de invereffeningstelling.
3.2. Wie ondertekent het verzoekschrift? (2) 37 Vereffenaar als orgaan : nog niet in mandaat bevestigd. Meeste rechtbanken aanvaarden evenwel de ondertekening door de vereffenaar (cfr. Omzendbrief Minister van Justitie dd. 14 november 2006) Evenwel : tegenstrijdige rechtspraak. A.V. kan in ontbindingbeslissing bevoegd mandataris voor inleiding procedure en ondertekening verzoekschrift aanduiden. Noraris, accountant, boekhouder of commissaris zijn niet bevoegd om verzoekschrift te ondertekenen en procedure in te leiden. Rolrechten betalen!
3.3. Bij te voegen documenten 38 Wet : boekhoudkundige staat van activa en passiva Geen precisering wat hieronder wordt verstaan In beginsel staat van activa en passiva zoals vereist in artikel 181 W. Venn. Praktijk : Hangt af van Griffie tot Griffie (best op voorhand informeren).
3.3. Bij te voegen documenten (2) Veelal : 39 1. Een eensluidend verklaard afschrift door de notaris van de notariële ontbindingsakte van de algemene vergadering (cfr. Kh. Tongeren, 19 september 2006, R.W., 2006-2007, 692 : Weigering bevestiging benoeming vereffenaar wegens afwezigheid rechtsgeldige ontbindingsbeslissing). 2. Een bewijs van goed gedrag en zeden, op naam van de vereffenaar. 3. Een verklaring op eer van de vereffenaar dat hij nooit in staat van faillissement is geweest. 4. Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maand. 5. Kopie toelichtend verslag van bestuursorgaan.
3.3. Bij te voegen documenten (3) Veelal : 40 6. Controleverslag commissaris of bedrijfsrevisor of externe accountant. 7. Kopie oprichtingsakte. 8. Kopie gecoördineerde statuten. 9. Lijst ondertekend door vereffenaar van handelingen die vereffenaar reeds heeft gesteld tussen dag benoeming en homologatieverzoek.
3.3. Bij te voegen documenten (4) Veelal : 41 Nota : Ontbindingsbesluit zelf kan niet onder opschortende voorwaarde van homologatie, dus ontbindingsbesluit moet onvoorwaardelijk zijn. De benoeming van de vereffenaar is voorwaardelijk tot homologatie.
3.4. Welke rechtbank is territoriaal bevoegd? 42 Zetel van de vennootschap op dag van ontbindingsbesluit. Indien zetelverplaatsing binnen de 6 maand voor ontbinding : rechtbank van vorige zetel bevoegd Verhindert forumshopping Quid bij meerdere zetelverplaatsingen in deze periode? (Arrondissement waar de vennootschap 6 maanden voor haar ontbinding haar zetel had; cfr. Hellemans F., De Wet van 2 juni 2006 : een voorstel tot reparatie en heroverweging, T.R.V. 2008, 183).
3.5. Vereffening new look 43 Uitspraak homologatie binnen 24 uur Noot : 24 uur vanaf de rolstelling Geen rolstelling : dan nà betaling van het rolrecht op de rekening van de Griffie
3.5. Vereffening new look (2) 44 Rechterlijke controle inzake rechtschapenheid vereffenaar De vereffenaar moet alle waarborgen van rechtschapenheid bieden Noot : probleem indien de voorgestelde vereffenaar : 1. Bestuurder is van een vennootschap die geen jaarrekening (tijdig) neerlegt? 2. Inbreuken op het Wetboek van Vennootschappen door bestuurder kunnen een reden zijn voor niet homologatie
3.5. Vereffening new look (3) 45 3. In geval van inbreuken op belasting milieu en hormonenwetgeving 4. Wanneer de kandidaat-vereffenaar een belangrijke schuld in rekening-courant heeft ten opzichte van de vennootschap in vereffening (cfr. Kh. Gent, 14 maart 2007, T.R.V. 2008, 297; Kh. Gent, 11 april 2007, T.R.V. 2008, 198; Kh. Hasselt, 16 augustus 2006, T.R.V. 2008, 197; Kh. Dendermonde, 17 januari 2008, T.R.V. 2008, 203; zie ook Remans, M., De vernieuwde vereffeningsprocedure ingevolge de Wet van 2 juni 2006 : Van theorie naar prille praktijk in 55 uitspraken, T.R.V. 2008, 157).
3.6. Bevestiging 46 Benoeming rechtspersoon als vereffenaar : Benoemingsbesluit dient de natuurlijke persoon aan te duiden die de vereffenaar-rechtspersoon vertegenwoordigt. Quid voorwaarden rechtschapenheid in geval van aanduiding rechtspersoon als vereffenaar? Ratio legis wet (ook gevolgd door de rechtspraak) : bevestigingsprocedure geldt ook voor de aangeduide natuurlijke persoon. Ook diens vervanging is aan de procedure onderworpen. Eventueel voorafgaandelijk advies Parket (is bij diverse rechtbanken de praktijk).
3.6. Bevestiging (2) 47 Indien meerdere vereffenaars worden aangesteld, handelen zij als college. De benoeming wordt bevestigd ex tunc (met terugwerkende kracht). Dit houdt in dat de benoeming geacht wordt rechtsgeldig en effectief te zijn vanaf het besluit van de AV. Weinig weigeringen tot bevestiging in de praktijk. Meestal enkel als gevolg van negatief advies van het Parket. Te verklaren door a priori controle door de Griffie voorafgaandelijk aan de rolstelling. (veroordeling artikel 185 1 W. Venn.)
3.6. Bevestiging (3) 48 Voor personen die veroordeeld zijn geweest voor bepaalde misdrijven (cfr. Art. 184 1 W. Venn.); bijv. 1. bij faillietverklaring zonder rehabilitatie (quid zaakvoerders van faillietverklaarde vennootschappen 2. in geval van inbreuken op de bepalingen van de jaarrekeningenwet of op de uitvoeringsbesluiten ervan 3. of wegens een inbreuk op de fiscale wetgeving. Noot Niet altijd logisch en coherent in het licht van bovenvermelde uitsluitingsgronden.
3.7. Uitsluitingsgronden 49 Veroordeling wegens inbreuk op de art. 489 tot 490bis S.W. (faillissementsmisdrijven). Veroordeling wegens diefstal, valsheid, knevelarij, oplichting of misbruik van vertrouwen. Bewaarder, voogd, bestuurder of rekenplichtige die niet tijdig rekening en verantwoording heeft gedaan en niet tijdig heeft afgerekend.
3.8. Bevestiging handelingen 50 Art. 184 1 W. Venn. : eigenlijk overbodig : gezien bevoegdheid vereffenaar vanaf diens benoeming. Handelingen gesteld tussen benoeming vereffenaar door AV en de bevestiging door rechtbank. Algemene regel : bevestiging. Rechtsgeldig tenzij nietig verklaard (best uitdrukkelijk vragen in verzoekschrift wanneer van toepassing). Kunnen nietig verklaard worden indien ze kennelijk in strijd zijn met de rechten van derden ; marginale controle.
3.9. Wat bij weigering bevestiging of homologatie? 51 De rechtbank kan zelf een vereffenaar aanstellen. De rechtbank kan ook de AV uitnodigen een nieuwe vereffenaar aan te duiden. Mogelijkheid om in het ontbindingsbesluit zelf onmiddellijk een alternatief te voorzien via de aanduiding van een secundair vereffenaar in het geval van weigering van bevestiging of homologatie. Ook alternatieve aanduiding dient te voldoen aan de wettelijke voorwaarden voor bevestiging of homologatie.
3.9. Wat bij weigering bevestiging of homologatie? (2) 52 Quid vergoeding bij aanwijzing vereffenaar door de rechtbank, wanneer de door de AV aangeduide vereffenaar niet werd bezoldigd? (best AV bijeenroepen om deze hierover te laten beslissen. De vraag is of de rechtbank zelf, tegen de beslissing van de AV m.b.t. het onbezoldigd karakter van het mandaat, aan de aangestelde vereffenaar een vergoeding kan toekennen. Geen rechtspraak bekend.)
3.10. Bekendmaking benoemingsbesluit vereffenaar 53 Conform art. 74 W. Venn. De akte houdende de benoeming van de vereffenaar kan slechts geldig worden neergelegd wanneer er een afschrift van de beslissing tot bevestiging of homologatie wordt bijgevoegd. Geldt ook in geval van wijziging van de vereffenaar.
3.11. Verhaalmiddelen 54 Wet voorziet niets over betekening, noch over termijnen, noch over verhaal. Derhalve : gemeen recht in geval van procedure op eenzijdig verzoekschrift : derdenverzet en beroep (Kh. Dendermonde, 17 januari 2008, R.W. 2008-09, p. 716-717). Vonnis kan nog aangevochten worden door het bestuur van de vennootschap, ook na het ontbindingsbesluit.
De benoeming van de vereffenaar 55 Aandachtspunt : 1.1. De vereffenaar treedt pas in functie nadat de Rechtbank van Koophandel is overgegaan tot bevestiging (homologatie) van zijn benoeming Vraag : De ondertekening van het verzoekschrift door de vereffenaar zelf of een advocaat? Antwoord : Voorkeur = om in het benoemingsbesluit eveneens uitdrukkelijk de vereffenaar te machtigen tot het ondertekenen en indienen van verzoekschrift Noot : bij vereffenaar rechtspersoon dient ook de natuurlijke persoon die hem vertegenwoordigt te worden benoemd en gehomologeerd
4) Verplichtingen vereffenaar 56 4.1. Hoofdtaken 4.2. Rapportering 4.3. Verdelingsplan bij afsluiting 4.4. Boekhoudkundige verplichtingen
4.1. Hoofdtaken 57 Realisatie van activa, aanzuiveren van passiva en verdeling vereffeningssaldo in speciën of in natura! Mogelijkheid vordering in volstorting aandelen (ten belope van aan te zuiveren passief). Vereffenaar is in beginsel niet verplicht alle activa te realiseren, voor zove zulks niet is vereist voor het aanzuiveren van de passiva.
4.2. Rapportering 58 Art. 189bis W. Venn. : Tijdens eerste vereffening omstandige staat, die onder meer de ontvangsten, de uitgaven en de uitkeringen vermeldt en die wat nog moet worden vereffend, aangeeft. Tijdens eerste vereffeningsjaar in de 6 de en in de 12 de maand. Vanaf het tweede jaar van de vereffening om het jaar. Geen vormvereiste Inhoudelijk : parallel met art. 34 Faill. W. : omstandig verslag betreffende de toestand van het faillissement. Dit verslag vermeldt ondermeer de ontvangsten, de uitgaven en de uitkeringen en geeft aan wat nog moet worden vereffend.
4.2. Rapportering (2) 59 Conform art. 34 Faill. W. is het aangewezen dat de omstandige staat ook melding maakt van de redenen waarom de vereffening nog niet kan worden afgesloten. De staat wordt telkens bij het vereffeningsdossier gevoegd. Rechtbanken wensen doorgaans een duidelijke toestand van ontvangsten, uitgaven, uitkeringen, en wat nog dient vereffend te worden.
4.2. Rapportering (3) 60 Anders dan bij faillissement geen aanstelling rechtercommissaris aan wie, conform art. 34 Faill. W. verslag dient te worden overgemaakt. Wel mogelijke opvolging door dienst handelsonderzoeken. Verwijzigingen blijken tot op heden evenwel zelden te zijn gebeurd. Sanctie bij verzuim : boete van 50,00 tot 10.000,00 (art. 196 W. Venn.) of vervanging door de rechtbank, op verzoek van het openbaar ministerie of van iedere belanghebbende (art. 184 2 W. Venn.). Bevoegde rechtbank : zetel vennootschap. Tussentijdse deeluitkering Deeluitkering = voorschot op het vereffeningssaldo kan.
4.3. Verdelingsplan bij afsluiting 61 Art. 190 1 W. Venn. : voorafgaandelijk aan de afsluiting dienen de vereffenaars het plan voor de verdeling van de activa ter goedkeuring over te leggen aan de Rechtbank van Koophandel waar de vennootschap in vereffening haar zetel heeft. Alhoewel niet uitdrukkelijk wettelijk voorzien wordt aangenomen dat het overleggen aan de rechtbank gebeurt bij wijze van eenzijdig verzoekschrift conform art. 1025 Ger. W. De loutere vereffeningsbalans volstaat niet en wordt niet aanvaard als verdelingsplan (cfr. Kooph. Hasselt, 19 januari 2007, T.R.V. 2008, 208).
4.3. Verdelingsplan bij afsluiting (2) 62 Zonder goedkeuring van verdelingsplan door de Rechtbank kan de vereffening niet worden afgesloten. Conform art. 189bis W. Venn. zijn voorlopige uitkeringen van dividenden mogelijk. Sommige rechtbanken aanvaarden evenwel geen voorlopige uitkeringen!! Rechtbanken vereisen voorzieningen voor kosten na afsluiting en belasting op liquidatiebonus.
4.3. Verdelingsplan bij afsluiting (3) 63 Een deficitaire afsluiting kan en wordt in beginsel aanvaard. Anders : Rb Kh. Gent, 2 januari 2007, T.R.V. 2008, 210. Aandacht voor nog potentiële schulden (bijv. fiscale schulden). Het verdelingsplan kan niet worden goedgekeurd als er betwisting bestaat over een schuld, of minstens het bedrag dat is vereist tot voldoening van deze schuld verhoogd met intresten en kosten niet werden geconsigneerd (Kh. Hasselt, 29 september 2006, T.R.V. 2008, 210).
4.3. Verdelingsplan bij afsluiting (4) 64 Geen termijn voor goedkeuring. Verschilt van rechtbank tot rechtbank : Brussel tot 2 maanden, Hasselt 1 week.
4.3. Verdelingsplan bij afsluiting (5) 65 Honoraria vereffenaar Worden opgenomen in het verdeelplan Geen richtlijnen (in praktijk wordt soms barema curatoren aangewend). Bevoegdheid AV : best uitdrukkelijk laten beslissen door AV bij aanstelling.
4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar 66 4.4.1. Voorafgaandelijk aan ontbindingsbeslissing Bevoegdheid en verantwoordelijkheid van de bestuurders en niet van de vereffenaar voor wat betreft het opstellen van de jaarrekening over het boekjaar voorafgaand aan de vereffening en over het reeds verstreken gedeelte van het lopende boekjaar tot aan de vereffeningsdatum. Vereffenaar dient wel de nodige info en materiële middelen ter beschikking te stellen van de betuurders en van de commissarissen teneinde het opstellen van de controle van de jaarrekening mogelijk te maken.
4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar (2) 67 Vereffenaar dient AV bijeen te roepen ter goedkeuring jaarrekening en kwijting bestuurders. Bevestigingsvonnis mandaat vereffenaar geldt niet als kwijting. Indienen jaarrekening : afspraken tussen vereffenaar en bestuurders.
4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar (3) 68 4.4.2. Vanaf de ontbindingsbeslissing Vereffeningsbalans, staat van actief en passief conform art. 181 1 W. Venn. Boekjaar waarin ontbindingsbeslissing werd genomen : mogelijkheid tot het indienen van twee jaarrekeningen, doch niet noodzakelijk. Vanaf ontbinding : verplichting vereffenaar om jaarrekening op te stellen en voor te leggen aan AV (geen goedkeuring noodzakelijk)
4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar (4) 69 Verslag vereffenaar (reden waarom vereffening nog niet kan worden afgesloten). Ontbindingsbeslissing stelt geen einde aan mandaat commissaris. Gedurende de looptijd van de vereffening geen verplichting tot het verlenen van kwijting aan vereffenaar of commissaris (is wel mogelijk).
4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar (5) 70 4.4.3. Sluiting van de vereffening Enkel mogelijk mits goedkeuring verdeelstaat door rechtbank. Art. 194 W. Venn. : voorleggen rekeningen en stavingsstukken aan aandeelhouders/vennoten één maand voor de AV die de vereffening sluit. Art. 194 W. Venn. maakt geen melding meer van de verplichting tot het opmaken van een afsluitingsverslag (niettemin wenselijk).
4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar (6) 71 Controle van de rekeningen door de commissaris (bij ontstentenis van een commissaris beschikken de vennoten over een individueel onderzoeksrecht). Kwijting : dient te worden verleend door de AV. Goedkeuring vereffeningsverslag door de rechtbank geldt niet als kwijting.
5) Gelijktijdige ontbinding en sluiting vereffening? 72 5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte? 5.2. Bevestiging vereffenaar goedkeuring verdeelplan bij één en hetzelfde vonnis?
5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte? 73 Vóór de nieuwe wet mogelijk bij eenvoudige vereffeningen met geen of nagenoeg geen passiva of in geval van overname van activa en passiva door de aandeelhouders/vennoten en indien geen benadeling van derden-schuldeisers en mits verzaking aan de wachttermijn van 1 maand van art. 194 W. Venn. door alle vennoten en in voorkomend geval de commissaris. Betwijfelbaar of dit nog mogelijk is na de inwerkingtreding van de nieuwe wet, gezien noodzaak tot bevestiging en homologatie van de aanstelling van de vereffenaar en gezien noodzaak tot voorafgaandelijke goedkeuring verdelingsplan voor de afsluiting.
5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte? (2) 74 Enkel in voorkomend geval nog mogelijk bij vereffeningen zonder aanduiding van een vereffenaar (cfr. Omzendbrief Min. van Justitie dd. 14 november 2006). Rechtbanken schijnen dit te volgen. Ontbinding vereffening en afsluiting onder opschortende voorwaarde van bevestiging aanstelling vereffenaar en goedkeuring afsluiting door de Rechtbank van Koophandel : door de meeste rechtbanken wordt dit niet aanvaard, gelet de inhoud van art. 184 W. Venn.
5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte? (3) 75 Er dient een effectief besluit tot ontbinding te zijn en de AV dient een vereffenaar te benoemen, teneinde de bevestiging van diens aanstelling te bekomen. De aanstelling en bevestiging van aanstelling van een vereffenaar vereist een rechtsgeldige ontbindingsbeslissing van de vennootschap (cfr. Kh. Tongeren, 19 september 2006, R.W. 2006-2007, 692).
5.2. Bevestiging vereffenaar goedkeuring verdeelplan bij één en hetzelfde vonnis 76 Rechtbank Kh. Gent, 12 december 2006, T.R.V. 2008, 211 : bevestiging mandaat vereffenaar en goedkeuring verdeelplan in zelfde vonnis : Er werd op 30 november 2006 een vereffeningsstaat opgesteld en ondertekend door de vereffenaar. Het vereffeningssaldo zal worden aangerekend op het eigen vermogen na betaling van de schulden van de vennootschap en toekomen aan de enige vennoot. Dit houdt in dat de enige vennoot alle schulden van de vennootschap nog dient te betalen doch dat alle activa hem ook zullen toekomen.
6) Verantwoordelijkheid vereffenaar 77 Art. 192 W. Venn. : De vereffenaars zijn zowel jegens derden als jegens de vennoten verantwoordelijk voor de vervulling van hun taak en aansprakelijkheid voor de tekortkomingen in hun bestuur. Zowel t.o.v. de vennootschap als t.o.v. derden. Strenger dan de aansprakelijkheid van bestuurders voor bestuursfouten die enkel t.o.v. de vennootschap geldt. Daarnaast mogelijkheid tot strafrechtelijke vervolging en hieruit voortvloeitende burgerrechtelijke aansprakelijkheid wegens niet naleven wettelijke verplichtingen en formaliteiten (art. 196 W. Venn.).
7) Kwijting 78 Bevoegdheid van AV Goedkeuring verdelingsplan door de rechtbank houdt geen kwijting in. Bij de afsluitingsvergadering dient dus uitdrukkelijk kwijting te worden gevraagd aan de AV.
8) Vraagstellingen 79 8.1. Kan een vennootschap in vereffening haar boekjaar nog verlengen? 8.2. Kan een vennootschap in vereffening haar vennootschapsvorm nog wijzigen (bv. Van NV naar BVBA)? 8.3. Kan een vennootschap in vereffening nog een disproportionele inkoop eigen aandelen verrichten?
9) De vereffening en de onderneming in moeilijkheden 80 9.1. Vereffening en faillissement 9.2. Deficitaire vereffeningen en faillissement
9.1. Vereffening en faillissement 81 In beginsel geen keuze, gezien specifieke karakteristieken en wettelijke voorwaarden. Vereffening : gevolg van ontbinding vennootschap en niet per definitie reddingsscenario voor ondernemingen in moeilijkheden. Faillissement : indien faillissementsvoorwaarden zijn voldaan (staking betaling en wankelen krediet).
9.2. Deficitaire vereffening en faillissement 82 Vereffening is geen alternatief voor faillissement (afhankelijk van de vraag of faillissementsvoorwaarden al dan niet zijn vervuld). Vennootschap in vereffening kan failliet verklaard worden (tot 6 maand na sluiting vereffening). Samenloop : waarborgt gelijkheid van schuldeisers, maar rechten individuele schuldeiser blijven gevrijwaard. Gelet op samenloop, wordt notie staking van betaling anders ingevuld bij vennootschap in vereffening (de samenloop verplicht de vereffenaar de individuele betalingen op te schorten).
83 DEEL 2 : PRACTICUM : Aandachtspunten : Staat van activa en passiva Opdracht : 1. Stel de staat van activa en passiva op rekening houdend met het artikel 28 2 KB 30/01/2001? 2. Hoeveel ontvangen de vennoten A en D uit de vereffening?