Wie is stichting onderzoek, wie ben ik Beeld van opinion leaders over MKZ te Kootwijkerbroek Tien jaar dialoog over de MKZ kwestie in Kootwijkerbroek

18 maart 2011

Wie is stichting onderzoek, wie ben ik Beeld van opinion leaders over MKZ te Kootwijkerbroek Tien jaar dialoog over de MKZ kwestie in Kootwijkerbroek Hoe is vaststelling van MKZ in Kootwijkerbroek gegaan? Hoe doet ministerie en sector dit in de toekomst anders én beter?

Wat is Stichting Onderzoek MKZ Crisis Kootwijkerbroek Onafhankelijk stichting, opgericht april 2001 4 bestuursleden, allen niet-veehouders Plm. 25 sponsoren Bestuursleden werken alle pro deo Onderzoeksdoelstelling recht Schadevergoeding geen deel van de doelstelling

Lau Jansen, nu 48 jaar Woonachtig in Kootwijkerbroek sinds 1988 Opleiding: Heao, doctoraal bedrijfseconomie, spits organisatiekunde en informatiekunde Organisatie-adviseur, specialisme: veranderkunde Belijdend christen, hart voor de schepping

Jong dorp, ontginning van eind 19 e eeuw en daarna Laatsten van de pioniers leven nog (Orthodox-) christelijk stempel Cultuur: ondernemend, hardwerkend, weinig formaliteiten, hecht Sommigen uit de jongere generatie wetenschappelijke opleiding (boerenhart en helder hoofd) Laatste decennia migranten uit randstand en andere delen van het land, vaak kenniswerkers als informatici, communicatiedeskundigen, onderwijskundigen, etc.

Eén op mkz positief getest kalf, ruiming van meer dan 200 bedrijven doding van meer dan 55.000 dieren (runderen), een beperkt gecompenseerde - schade van 500 miljoen gulden, veel immateriële (emotionele) schade in een kleine, hechte dorpsgemeenschap en onvoldoende crisisbeheersing door LNV, mede als gevolg van eerdere verzelfstandiging/privatisering van onderzoekstaken (ID-Lelystad), resulterend in strafprocedures in verband met rellen en vernielingen (openbare orde), een Wob-procedure bij de ABRvS, een reeks procedures bij het CBb en een prejudiciële procedure bij het EU Hof van Justitie.

Bij één kalfje in Kootwijkerbroek bestond het vermoeden dat het aan mond- en klauwzeer leed. Dat wil zeggen: er werd geen mkz vastgesteld, maar het kon ook niet worden uitgesloten. Toen begonnen de ruimingen, deze week tien jaar geleden. Later zou één monster duidelijk hebben gemaakt dat het dier inderdaad mkz had. Maar het kalfje had geen symptomen vertoond en anderen niet besmet. En daarom vertrouwen ze het in Kootwijkerbroek nog steeds niet.

Is de diagnose MKZ van 28 maart 2001 correct gesteld? Vragen van Kootwijkerbroek Is de bestuursechtelijke grondslag voor de besluiten van 29 maart 2001 voldoende? Wat waren de alternatieven om in een 2km cirkel te ruimen? Was er eigenlijk wel MKZ?

Eerst: aanvankelijk geen enkele overlegging van bewijs (bijv. naar dierenarts), zeer gesloten houding, non-verbaal veel onzekerheid Onder dwang van politie en ME doding doorgedrukt Later: tegenstrijdige en onjuiste informatie Nog later: geleidelijke afbrokkeling van het verhaal van het departement, steeds verdergaande erosie van de geloofwaardigheid Recent: de zekerheid dat de diagnose MKZ nooit gesteld is of -als het ministerie alsnog de redenering kan opbouwen dat die wel gesteld is destijds niet goed gesteld kan zijn geweest. Wél is er een labuitslag van een monster, dat is niet hetzelfde als een diagnose. Ervaringen jl. week Maandag voorvertoning, spontaan bezoek dhr. Bleker Vrijdag hoorzitting heropening bezwaar: nog geen signalen van erkenning of reflectie, nog geen ruimte gezien voor maken van nieuwe afspraken voor de toekomst

Alle veehouders in een straal van 2 km ontvangen s nachts een brief met de aanzegging dat hun dieren gedood moeten worden Het dorp is in diepe rouw, de hele streek in een intense spanning s middags is er een bijeenkomst in het dorpshuis waarin het laboratorium een technische uitleg geeft van de noodzaak om de dieren te doden. Diepe kloof tussen het als kil en steriel ervaren verhaal van het ministerie en het verdriet van de gemeenschap. Tweede Kamer: de minister deelt mee dat de bedrijven in Kootwijkerbroek geruimd moeten worden, omdat het serologische (antilichamen) monster van het bedrijf in Kootwijkerbroek positief is.

Premier Kok meldt dat er een spoor is gevonden van een besmet bedrijf in Oene naar het besmette bedrijf in Kootwijkerbroek. Op het moment dat de premier dat meldt zit de persoon van wie vermoedt wordt dat hij het spoor heeft overgebracht, op het politiebureau in Ede. Uit het onderzoek blijkt dat hij niet op een besmet bedrijf in Oene is geweest en ook in de maanden daarvóór op het bedrijf in Kootwijkerbroek.

Ministerie: we moeten alle 60.000 dieren doden, op 240 bedrijven Kootwijkerbroek: waarom dan? Ministerie: er zijn besmettingen met MKZ vastgesteld Kootwijkerbroek: hoeveel dan precies? Ministerie: wacht even, even schorsen, ahum. sorry vergissinkje het zijn geen besmettingen, het zijn verdenkingen. Daar moeten alle dieren dood.

Kootwijkerbroek: bij wie is dat, die ene besmetting of verdenking? Ministerie bij Teunissen, zijn dieren zijn besmet met mond- en klauwzeer

Kootwijkerbroek stelt vast dat het blijft bij een besmetting, het bedrijf van Teunissen alléén Er ontstaat twijfel over de juistheid van de diagnose. Kootwijkerbroek: mag er een second opinion gedaan worden? Ministerie: daar gaan we niet aan beginnen.

Kootwijkerbroek: waaruit blijkt dat die dieren van Teunissen met MKZ zijn besmet? Ministerie aan Kootwijkerbroek: uit de klinische verschijnselen en uit het labonderzoek. Ministerie aan EU: we hebben ook antilichamen gevonden.

Kootwijkerbroek: wat voor klinische verschijnselen zijn er dan gezien? Ministerie: speekselen, koorts en 5 mm grote leasies in de bek.

Kootwijkerbroek: maar speekselen, koorts en 5 mm grote leasies in de bek kunnen ook door allerlei andere ziekten veroorzaakt worden. Dat kan toch niet de reden zijn voor maatregelen op zo n grote schaal Ministerie: dat klopt ook wel, alleen de labfax was bepalend voor onze beslissing. Dat is een fax van ID Lelystad, een internationaal erkend laboratorium, dat door de Raad voor de Accreditatie geaccrediteerd is en werkt volgens ISO normen. Absoluut onafhankelijk en betrouwbaar.

Kootwijkerbroek: wat staat er dan precies in de labfax? Ministerie: Daar staat in: Monsters van het bedrijf van Teunissen zijn positief bevonden in de virusisolatietest, in een rund en in de RT PCR test, voor mond en klauwzeer

Kootwijkerbroek: in die uitslagfax staat niet dat er antilichamen zijn gevonden, hoe kan dat nou? Ministerie: dat klopt. Er zijn geen antilichamen gevonden. We waren er zó snel bij, dat het dier nog geen antilichamen had kunnen ontwikkelen. Kootwijkerbroek:????

Kootwijkerbroek: die positieve labuitslag van 28 maart, hoeveel monsters betreft dat? Ministerie: twee Kootwijkerbroek: mogen we die dan eens zien? Ministerie: kijk maar: een labuitslag van 28 maart en een labuitslag van 1 april. Kootwijkerbroek: o, dus alleen de labuitslag van 28 maart is de grondslag van de beslissing om die 60.000 dieren te doden? Ministerie: inderdaad Dan is dus maar één monster de reden? Ministerie: inderdaad

Kootwijkerbroek: en dan die drie testen op dt ene monster, wat zijn dat precies voor testen? Twee van de drie testen zijn niet gevalideerd en geaccrediteerd. Die hebben ook niet meegedaan bij het besluit om Kootwijkerbroek besmet te verklaren. Alleen de virusisolatietest was bepalend. Kootwijkerbroek: eerder zei u dat de hele fax bepalend was, hoe kan dat nou?

College van Beroep aan het Ministerie: nu is toch wel tijd dat u de laboratoriumdossiers aan de veehouders overhandigt. Ministerie: als het moet dan moet het maar, maar we plakken af wat niet op Kootwijkerbroek betrekking heeft. Kootwijkerbroek: dat vinden we niet zo geweldig, want dan kunnen wij niet zien of onder die plakkertjes toch nog iets van Kootwijkerbroek zit

Kootwijkerbroek: dank u wel voor de laboratoriumdossiers. Wat ons opvalt, in de virusisolatietest die bepalend is geweest voor de ruiming van het gebied zien we twee verschillende monstercodes in één vakje staan. Van het ene monster wordt gezegd dat het van Teunissen komt, maar waar komt dat andere monster vandaan? Als je twee monsters in één kweek stopt, dan kun je daaraan toch geen conclusie meer verbinden voor één bedrijf? Ministerie: die twee monsters hebben in twee verschillende putjes in de viruskweek gezeten. Alleen: dat kun je aan het protocol niet zien. Kootwijkerbroek:????

Kootwijkerbroek: los van dat verhaal over die putjes, we hebben wat boekjes gekocht over laboratoriumtesten. Daarin staat dat een virusisolatietest niet tot een conclusie mag leiden want een virusisolatie vermenigvuldigt alleen het virus maar stelt niet soort en ondersoort e.d. vast. Ministerie: dat klopt ook wel. Uit die virusisolatietest mag je niet concluderen dat er MKZ was. Die virusisolatietest wordt altijd gevolgd door een IDAS ELISA test. En die was positief voor MKZ. Kijk maar in de OIE Manual hoe die test in elkaar steekt. Kootwijkerbroek????

Kootwijkerbroek: maar die IDAS ELISA test staat niet in de uitslagfax. Hoe kan dat nou? Ministerie: Die moet je er in lezen. Op een virusisolatie volgt altijd een IDAS ELISA test. Kootwijkerbroek: Hoe kan dat nou? We hebben wat spulletjes opgehaald bij de Raad voor de Accreditatie. Daarin lezen we dat er in een uitslagfax altijd moet staan wat er getest is en welke conclusie daaraan verbonden moet worden. Die accreditatievoorschriften zijn juist waarborgen voor zorgvuldigheid en correctheid.

Kootwijkerbroek: In de OIE manual lezen we dat er op zeven serotypes getest moet worden. In de dossiers die u overlegd hebt, staat er een. In de OIE manual lezen we dat er een grenswaarde is

Ministerie: dat is wel zo, maar het ministerie en het lab hebben samen afgesproken dat we de accreditatie niet volgen. Laten we nu stoppen, later praten we wel verder. Jullie zijn niet deskundig en niet objectief en kunnen de juistheid van die IDAS ELISA tóch niet goed beoordelen. Kootwijkerbroek: een vraagje nog. Even terug naar het begin. Welke dierenarts heeft eigenlijk de diagnose gesteld? Ministerie: dat was de heer Haverkort. Kootwijkerbroek: maar die man is nooit op het bedrijf van Teunissen geweest. Toen wij hem destijds een brief schreven met de vraag of hij een copietje wilde sturen van de uitslag van ID Lelystad was zijn antwoord: ik heb die niet.

De besluiten zijn ondertekend door een dierenarts die noch het ene bepalende zieke dier noch de uitslagfax heeft gezien. Achteraf wordt dat als een diagnose bestempeld. Het gehele gebied is geruimd op basis van één test van één monster die niet in de uitslagfax staat die bepalend is geweest voor de ruiming. Van die ene bepalende test is de juistheid van de conclusie en de procedure die tot die conclusie leidde, niet aangetoond. De daarvoor benodigde stukken zijn niet volledig overhandigd. Onder de bepalende test ligt een viruskweek waarin materiaal van twee bedrijven is gecombineerd. De herleidbaarheid naar het bedrijf van Teunissen is niet aangetoond.

Uit te voeren door een in het register ingeschreven, gediplomeerd dierenarts Diagnose baseren op van totaalbeeld van: Klinische verschijnselen Evt. laboratoriumuitslag Epidemiologie (van kliniek én labuitslag) O.b.v. differentiële diagnose: afstrepen van meerdere mogelijke ziekten die het klinische beeld zouden kunnen veroorzaken

Klinische beeld Diagnose Labuitslagen epidemiologie

Klinisch beeld Ziek Te A Ziek te B Ziek te c Ziek te D Ziek te E Ziek te F Lab Ond A Lab Ond B Lab Ond C Lab Ond D Lab Ond E Lab Ond F Afweging van alle bevindingen Diagnose

Besluit ringruiming ministerie in samenspraak met lab Uitslag fax van het lab Bestuursrechtelijk besluit tot besmetverklaring Teunissen Bestuursrechtelijke besluiten tot ruiming 240 bedrijven

Aspecifiek klinisch beeld Ziek Te A Ziek te B Ziek te c Ziek te D Ziek te E Ziek te F Lab Ond A Lab Ond B Lab Ond C Lab Ond D Lab Ond E Lab Ond F Afweging van alle bevindingen Diagnose Vaststelling van MKZ zonder diagnosel

Richt de keten van monsterneming, labonderzoek, concludering van labonderzoek, diagnosestelling en keuze van maatregelen in een manier die transparant is voor dierhouder en burgers Diagnose Stellen van diagnoses cf. artikel 1 van de WUD Zorgvuldigheid bij het stellen van een diagnose Proportionele maatregelen Correcte procedures m.b.t. informatieverschaffing als er vragen over een diagnose of over proportionaliteit zijn: meteen op tafel leggen bij álle belanghebbenden niet meer achterhouden (in strijd met EU grondrechten) burgers zo bejegenen dat de gang naar de rechter als enige alternatief overblijft Integriteit in de bewijsvoering achteraf Respectvolle bejegening over en weer

Art. 41 van het Handvest van de grondrechten van de EU: (grond)recht op behoorlijk bestuur: 1. Eenieder heeft er recht op dat zijn zaken onpartijdig, billijk en binnen een redelijke termijn door de instellingen en organen van de Unie worden behandeld. 2. Dit recht behelst met name: het recht van eenieder te worden gehoord voordat jegens hem een voor hem nadelige individuele maatregel wordt genomen het recht van eenieder om toegang te krijgen tot het dossier hem betreffende, met inachtneming van het gerechtvaardigde belang van de vertrouwelijkheid en het beroeps- en het zakengeheim De plicht van de betrokken instanties om hun beslissingen met redenen te omkleden. Dossiertoegang is anno 2001 en zeker anno 2011 met ICT hulpmiddelen prima te organiseren.

Donderdagavond 31 maart 2011 Nederland 2, 22.45u Mannenbroeders van Kootjebroek