nieuwsbrief Special News voor betrokkenen bij bijzondere kunst van buitengewone kunstenaars! jaargang 2 nummer 2 juni 2009 NIEUWSBRIEF SPECIAL ARTS Deze nieuwsbrief van Special Arts verschijnt eerder dan gepland, namelijk in de periode dat ook (p)art 2 van 2009 verschijnt. Dit is gedaan omdat (p)art 2 van 2009 geheel gewijd zal zijn aan de tentoonstelling Mensen Als Wij in Amstelveen (zie pag. 5). In deze nieuwsbrief enerzijds aandacht voor nieuwe ontwikkelingen binnen Special Arts. Tegelijkertijd dient de nieuwsbrief om u te informeren over actuele ontwikkelingen in de wereld van kunst en cultuur van mensen met een handicap; onderwerpen die normaal gesproken in (p)art aan bod komen. Ook de agenda is deze keer in de nieuwsbrief opgenomen. INHOUD Nieuwsbrief Special Arts 1 Special Arts folders en website 1 Special Arts: Kenniscentrum 2 Onderzoek Kunst Inclusief 3 Studiedag Kunst aan de overkant 3 Theater platform 4 Theater Symposium 4 Prokkeltweedaagse 2009 4 Tentoonstelling Mensen Als Wij 5 Andere exposities 5 Agenda 6 Wilt u de Nieuwsbrief per post ontvangen? Ook dat kan. Stuur ons een berichtje per post of per mail en u ontvangt vanaf heden de brief in de brievenbus. Wilt u reageren op deze Nieuwsbrief of op een bepaald bericht hieruit? Wij ontvangen graag uw reacties via de mail of per post! SPECIAL ARTS FOLDERS EN WEBSITE Special Arts heeft vanaf juni nieuwe folders. Enerzijds een algemene folder met informatie over onze doelstellingen en activiteiten. Anderzijds een folder betrokken ondernemen, waarin we de kunstuitleen voor het voetlicht brengen en andere diensten aanbieden. Vervelend is dat momenteel onze website niet bereikbaar is. Het goede nieuws is echter dat we hard werken aan het maken van een nieuwe en veel betere website. Op die website willen we alle activiteiten aanbieden die er in het land op het gebied van kunstbeoefening door mensen met een handicap zijn. Tevens willen we daar een kennisplatform operationaliseren, waar docentbegeleiders van elke kunstdiscipline informatie kunnen uitwisselen op inhoudelijk en organisatorisch gebied. Special Arts Postbus 125, 3940 AC Doorn Stamerweg 22, Doorn Telefoon: 0343-420444 E-mail: info@specialarts.nl www.specialarts.nl 1
SPECIAL ARTS: KENNISCENTRUM VOOR KUNSTBEOEFENING DOOR MENSEN MET EEN HANDICAP Al eerder werd gemeld dat Special Arts zich steeds meer ontwikkelt tot een kenniscentrum voor kunstbeoefening door mensen met een handicap. Hieronder wordt uiteengezet wat daaronder wordt verstaan. Special Arts verzamelt informatie en kennis, deels door middel van netwerkcontact, deels door middel van onderzoek. Het is de bedoeling dat deze kennis en informatie ingezet wordt ten behoeve van twee groepen. In de eerste plaats de mensen met een beperking zelf. En in de tweede plaats de professionals, die als docent/kunstenaar of begeleider een kunstaanbod hebben voor mensen met een handicap. Mensen met een handicap Special Arts wil voor de mensen met een handicap inzichtelijk en toegankelijk maken wat er op het gebied van kunstbeoefening is voor deze groep. Dat kan gaan om een aanbod op het gebied van theater, muziek, beeldende kunst, poezie of anderszins. In amateurverband, in het kader van de kunsteducatie of ten behoeve van kunstenaars in ontwikkeling. En zowel in het reguliere kunstcircuit als vanuit de zorg (dag- of vrijetijdsbesteding). Het is de bedoeling dat iemand met een beperking zelf of zijn begeleider/ familielid via onze website (in ontwikkeling) kan zoeken naar het een bepaald kunstaanbod in een bepaalde streek. En zich via die gegevens kan wenden tot de aanbieder van dat kunstaanbod om verdere informatie of om zich op te geven voor deelname daaraan. Om dit te realiseren heeft Special Arts veel informatie nodig over het aanbod dat er is. Veel van die informatie hebben we al, maar veel ook niet. Dus als u een aanbod hebt en u wilt dat Special Arts dat via de website kenbaar maken: laat het ons weten, zodat we ieder met een handicap daarop kunnen attenderen! Professionals De tweede groep waar Special Arts zich via het kenniscentrum op richt, is de groep van de kunstdocenten/begeleiders, die een aanbod hebben (of dat willen ontwikkelen) en die op zoek zijn naar informatie op een bepaald gebied. Het gaat daarbij om organisatorische vragen, bijvoorbeeld de vraag naar het opzetten van een kunstuitleen of het aanvragen van subsidie voor een theatergroep. Maar ook om de vraag naar kennis over de wijze waarop om te gaan met een bepaalde groep, bijvoorbeeld met mensen met een autismestoornis, die deelnemen aan een theatergroep. Of om de vraag in hoeverre het zinvol is om mensen met het syndroom van Down perspectief te leren schilderen. Special Arts zal daarbij vooral functioneren als doorgeefluik van de expertises van mensen die al veel ervaring hebben met het werken aan kunst met mensen met een handicap. Langdurig proces Het opbouwen van het kenniscentrum en het functioneren als doorgeefluik van de expertises is een langdurig proces, dat nooit af is. Dit omdat kennis en informatie steeds verandert. Dus Special Arts kan die doelstelling alleen waarmaken, als de organisaties en mensen waar de stichting mee samen werkt, hen ook voeden met hun kennis en aanbod. Van harte uitgenodigd om uw expertise en aanbod door te geven, zodat de stichting anderen daarop kan attenderen! Carlo Ettore di Marzio, Schoolklas, Foto: Gerard van Rossum 2
STAND VAN ZAKEN ONDERZOEK KUNST INCLUSIEF Het onderzoek Kunst Inclusief heeft als doelstelling Het creëren van meer mogelijkheden zodat mensen met een beperking in staat zijn hun talenten te ontwikkelen en door middel van hun talenten beter kunnen participeren in de samenleving. Het onderzoek is geïnitieerd door Special Arts en wordt uitgevoerd met de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool Arnhem Nijmegen, samen met andere partners uit de zorg en de kunst. Het eerste deel van het onderzoek is afgesloten met een studiedag op 29 mei (zie onder). Dit bestond uit een schriftelijke enquête onder 183 Centra voor de Kunsten (die aangesloten zijn bij de Kunstconnectie) en onder 158 ateliers (uit het netwerk van Special Arts). De respons daarop was goed, gemiddeld 35 % van de organisaties heeft de uitgebreide vragenlijst ingevuld. Dankzij die respons hebben we veel informatie in handen, die we weer kunnen doorgeven aan deelnemers van kunstactiviteiten en aan docenten/begeleiders! Op grond van bepaalde criteria (bijvoorbeeld de visie, missie en doelen) zijn na de schriftelijke enquête tien Centra voor de Kunsten en tien Ateliers geselecteerd om mondeling bevraagd te worden. Het gaat om de volgende Centra voor de Kunsten: Centrum voor de Kunsten het Klooster, Harderwijk Kunstencentrum de Stroming, Wijchen Wherelant, Purmerend Kunstencentrum Toon, Gorinchem Pieter Breughel, Veghel De Muzerije, Den Bosch Dario Fo, Ondernemers in Kunst, Poeldijk Artiance, Centrum voor de Kunsten, Alkmaar Centrum voor kunst en cultuur De Kubus, Lelystad Het Koorenhuis, Den Haag En om de volgende Ateliers: Atelier Verfstreken, Ipse de Bruggen, Alphen aan de Rijn Atelier Anders Bekeken, Reakt, Den Haag Atelier Matisse, de Driestroom, Wijchen Atelier Herenplaats, Pameijer, Rotterdam Atelier Abrona, Huis Ter Heide Atelier De Blauwe Roek, Talant, Drachten Stichting ateliers Leonardo da Vinci, Ermelo Atelier de Witte Olifant, Philadelphia, Almere Vrije Werkplaats Scorlewald, Raphaël stichting, Schoorl Ateliers de Wijde Doelen, Utrecht Binnenkort wordt een aantal good practices geselecteerd, die vanaf september in bepaalde Ateliers en Centra voor de Kunsten verder ontwikkeld worden. Hans Aanstoot, Verbeelding aan het woord. Foto: Gerard van Rossum STUDIEDAG KUNST AAN DE OVERKANT, 29 MEI 2009 De studiedag Kunst aan de Overkant had als doel de deelnemers aan het onderzoek te informeren over de uitkomsten ervan. De studiedag was georganiseerd door de Hogeschool Arnhem Nijmegen en was een absoluut succes. Door de grote opkomst (er waren ca. 100 mensen), door de goede organisatie en het interessante programma. Er was aandacht en belangstelling voor de presentatie van Toinette Loeffen, de projectleider. Zij besprak de gegevens van het schriftelijk 3 onderzoek. Studenten van de HAN en van de HU lichtten vervolgens de uitkomsten van het mondeling onderzoek toe. Daarna waren er workshops, waar de deelnemers een levendige bijdrage hadden.
THEATER PLATFORM Theater Festival Ongekend Talent Foto: Winston Shoolbred, Stichting Idee-fixe Prokkel staat voor prikkelende ontmoeting tussen enerzijds mensen met een verstandelijke beperking en anderzijds mensen zònder (maar wie is zonder?). Prokkel organiseert elk jaar een tweedaagse, waarin de ontmoeting tussen gehandicapte mensen en anderen centraal staat. In de vorige nieuwsbrief meldden we al dat Special Arts in samenwerking met Prokkel ateliers heeft opgeroepen om hun deuren te openen voor publiek op 12 en 13 juni. Bij het verschijnen van deze nieuwsbrief heeft de Prokkeltweedaagse nog niet plaatsgevonden, dus we kunnen daar nu niet over berichten. Wel Het Theater Platform is een initiatief dat is voortgekomen uit het Festival Ongekend Talent dat theaterwerkplaats Tiurie organiseerde. Samen met andere theatergezelschappen en met Joyce van der Horst van het Centrum Voor Amateurkunst Noord-Brabant is toen gesproken over samenwerking. Daarna is met een aantal theatergezelschappen voor mensen met een verstandelijke beperking en de Kunstfactor, het Sectorinstituut voor Amateurkunst, het Theater Platform opgericht. Het doel van het Theater Platform is kennisuitwisseling voor en door de begeleiders van theatergroepen, zowel op inhoudelijk als op DEELNAME ATELIERS AAN PROKKELTWEEDAAGSE OP 12 EN 13 JUNI dat een aantal ateliers zich heeft aangemeld om hieraan deel te nemen. Bij het verschijnen van deze brief in elk geval Atelier 't Carillon, Atelier Doen, Kunstatelier Xpressief, Atelier Oet de verf, Atelier Biesonder, Kunstemakerij Vincent van Gogh en Atelier Tara- Manda. Tevens is er in Limburg een flink aantal ateliers dat meedoet aan het beschilderen van bidons. Een mooi voorbeeld van toegepaste kunst! 4 als op zakelijk gebied. Daarnaast is het doel om meer bekendheid te krijgen bij podia en programmeurs en bij het brede publiek. De doelstellingen van Special Arts sluiten hier precies bij aan en daarom heeft de stichting zich graag bij de initiatiefnemers aangesloten. Een eerste overleg daarover leidde tot een samenwerking tussen het Platform in de zin dat twee enthousiaste leden ervan, Anouk Wognum van Stichting Zo en Marjo van Gennip van Eskalibur de mogelijkheden van een secretariaat met Special Arts hebben verkend. Anouk heeft vervolgens aangeboden om vanuit Special Arts de adressen van theatergezelschappen te updaten. Geweldig, want hiermee wordt een stevig fundament gelegd voor samenwerking met de theatergezelschappen voor mensen met een handicap. Verder gaan de Kunstfactor en Special Arts onderzoeken in hoeverre een informatief boekje met gegevens van gezelschappen voor mensen met een beperking mogelijk is. THEATER SYMPOSIUM Special Arts heeft het plan om in 2010 een theatersymposium te organiseren. Vooralsnog ligt het doel van het Symposium in het verlengde van de eerste doelstelling van het Platform, namelijk kennisuitwisseling. Een paar leden, te weten Marjo van Gennip van Eskalibur, Stefan Jung van Carte Blanche, Theo Frentrop van Tiurie, Anouk Wognum en Klaaske de Vos hebben hierover in augustus as een eerste overleg. Zo gauw er meer is te melden, wordt u uiteraard geïnformeerd!
TENTOONSTELLING MENSEN ALS WIJ IN HET MUSEUM JAN VAN DER TOGT Special Arts is er trots op dat in de zomermaanden een mooie tentoonstelling onder de titel Mensen Als Wij in het Museum Jan van der Togt zal plaatsvinden. De tentoonstelling bestaat uit circa 120 schilderijen en tekeningen, aangevuld met beeldhouwwerk. Alle werk is gemaakt door mensen met een beperking. Het thema van de tentoonstelling Mensen Als Wij is opgedeeld in vier deelthema s: Portretten en zelfportretten Familie en vrienden Liefde en erotiek Beroemde mensen, ver weg en dichtbij Het thema is gekozen omdat kunstenaars met een handicap vaak een voorkeur hebben voor onderwerpen uit het eigen leven en omgeving. Familie en vrienden en de mensen die via de televisie voorbijkomen, zijn daarin belangrijk. Dat betekent ook dat de relaties tussen die mensen, de liefde, een belangrijk thema is. En omdat het gaat om mensen zoals wij is daarin de erotiek een voorkomend onderwerp. Mensen met een handicap zijn geen andere kunstenaars dan die uit het reguliere circuit. Net als bij hen gaat het om kunstenaars die zich in hun werk onderscheiden van anderen door authenticiteit, een eigen handschrift en stijl, artisticiteit en uitdrukkingsmogelijkheden. Echter bij kunstenaars met een handicap is iets vaker de fascinatie voor een bepaald onderwerp, een bepaalde techniek of een bepaalde vorm datgene wat opvalt en steeds weer terugkomt. De tentoonstelling is samengesteld uit werken uit de kunstuitleen van Special Arts, aangevuld met werken uit een aantal ateliers. Er zijn werken te zien van circa 50 kunstenaars, deels zelfstandig werkend en deels verbonden aan ateliers. Veel van de relaties van Special Arts, met name de ateliers, hebben bericht van deze tentoonstelling gehad en publiciteitsmateriaal ontvangen. Schroom niet om contact op te nemen met Special Arts als u meer informatie wilt! Tentoonstelling Mensen Als Wij, van 19 juni t/m 26 juli 2009. Museum Jan van der Togt Dorpsstraat 50 1182 JE Amstelveen www.jvdtogt.nl Woensdag t/m zondag van 13.00 tot 17.00 uur. De tentoonstelling is mogelijk gemaakt door Zilveren Kruis Achmea. ANDERE EXPOSITIES Special Arts verzorgde in maart jl. voor de Kunstfactor, ter ere van de opening van haar nieuwe gebouw, een grote tentoonstelling van circa 45 werken. De tentoonstelling werd geopend door de burgemeester van Utrecht, Aleid Wolfsen, samen met de kunstenaar Janny Notmeijer van Atelier Amsterdam. Het schilderij van haar hand, Vrouw in Deur, werd namelijk door haar en de burgemeester onthuld als openingshandeling. Ter gelegenheid van de studiedag Kunst Aan De Overkant organiseerde Special Arts in samenwerking met Hogeschool Arnhem Nijmegen een tentoonstelling. De tentoonstelling werd samengesteld door Marianne Kooijman en Albert Sander, beiden lid van de selectiecommissie van Special Arts en beiden eveneens docent aan de Hogeschool. 5
AGENDA FRIESLAND Exposities Eernewoude, t/m 5-9-2009 Less is More, puur Fryslan In Galerie Koopmans is een groepsexpositie te zien van regulier beeldend kunstenaars als ook werk in olieverf van Chris van der Plaats. Hij is kunstenaar bij Atelier de Blauwe Roek in Drachten. Locatie: De Stripe 14, Eernewoude tel. 0511-539235 www.galeriekoopmans.nl Leeuwarden, 4-7 t/m 18-8-2009 The boy pharaoh tutankhamun and his kingdom In bliotheek Bilgaard te Leeuwarden is een expositie ingericht van Shira Khalo. Zij is kunstenaar bij Atelier de Blauwe Roek in Drachten. tel. 0512-549002 www.deblauweroek.nl OVERIJSSEL Expositie Almelo, t/m 27-6-2009 Kunstenaars van Artdesch in Almelo exposeren met grafiek in de Centrale Bibliotheek van Almelo. De kunstenaars hebben zich de afgelopen periode gestort op het maken van lino-afdrukken. Locatie: Het Baken 3 te Almelo. www.artdeschalmelo.nl www.bibliotheekalmelo.nl UTRECHT Excursies Diverse plaatsen, t/m september 2009 Excursieprogramma Kubes Stichting Kubes (kunst en cultuur voor blinden en slechtzienden) is er wederom in geslaagd om voor 2009 een gevarieerd excursieprogramma samen te stellen. tel. 030-2511901 (info en aanmelding) kubesactiviteiten@anderslezen.nl www.kubes.nl ZEELAND Expositie Goes, t/m 21-7-2009 Het Koningsgevoel In galerie atelier De Kaai is een expositie te bezichtigen van beelden door Arnoud Rogard en poëzie door Rik Meijers. Het koningsgevoel: niet omdat wij superieur zijn aan een ander maar omdat wij koning zijn in ons eigen gevoel en leven, aldus Rick Meijers. Locatie: J.A. van der Goeskade 65 te Goes. tel. 0113-222891 www.artotheek.be 6 BELGIE Expositie Gent (B), t/m 13-9-2009 De tentoongestelde mens Ander culturen als amusement. In Museum Dr. Guislain is momenteel deze tentoonstelling te bezichtigen van twee kunstenaars te weten Goran Djurovic en Francois Burland. Goran kan als geen een bepaalde psychische toestand vatten in een actueel en prangend beeld. Zijn werken grijpen naar de keel. Burland recycleert alledaags afval en gebruikte voorwerpen. Ze krijgen een nieuw leven. tel. 00.32.092163595 info@museumdrguislain.be www.tussenlichaamengeest.be Workshops Boekhoute (B) 10-7-2009 t/m 17-7-2009 22-7-2009 t/m 29-7-2009 Vakanties Stichting ZO Creatieve vakanties voor iedereen met een verstandelijke beperking. ZO! Wil je graag logeren in een kasteel? Heb je zin in toneelspelen, dansen, schilderen, muziek maken, verkleden en schminken? Ga dan in de zomer 2009 mee met ons naar het prachtige Kasteel Ter Leyen in Boekhoute in België. Twee weken van 10 t/m 17 juli en 22 t/m 29 juli. tel. 0344-654444 info@stichtingzo.nl www.stichtingzo.nl