COPRINUS 94 Mededelingen van Mycologia Zuid-West-Vlaanderen, aangesloten bij de zwvl natuur.koepel vzw Tiende jaargang Nr 5 mei 2010 Kontakt: www.mycologia.tk en mycologia@gmail.com PADDENSTOELEN IN HET St.ARNOLDUSPARK EN BASSEGEMBOS Datum: 7 April 2010 Deelnemers: Fred Loosveld, Gaby Van Nieuwenhuyse, Bart Victoor, Josef Iserbyt, Pol Debaere, José Vandeplancke, Hugo Ruysseveldt, Freddy Deckers, Marc Vander Plancken, Fransien Lorrez, Frank Vandendriessche, Erna Declercq, Eddy Saveyn, Jacqueline Deneut, Marc Pluvinage, Charlotte Vandamme, Gil Ingelbert, Christine Hanssens Weersomstandigheden: zonnig droog weer met Noord-Oosterwind Familie Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Toelichting Myxomycetes Trichia scabra Gezellig draadwatje op liggend rot loofh. Lycogala epidendrum Gewone boomwrat op liggend rot loofh Ascomycetes Mycosphaerella superflua Brandnetelpuntkogeltje op stengel Brandnetel Calloria neglecta Brandnetelschijfje op stengel Brandnetel Hypoxylon rubiginosum Rode korstkogelzwam op dood loofhout Hypoxylon multiforme Vergroeide kogelzwam op Berk Mollisia cinerea Gedrongen mollisia op dood loofhout Mollisia lignicola Witrand mollisia op dood loofhout Pezizella gemmarum Peppelknopschoteltje op oude bloemknop Daldinia concentrica Kogelhoutskoolzwam op Es Chaetosphaerella phaeostroma Zwarte viltzwam op dood loofhout Nectria episphaeria Kogelmeniezwammetje op kernzwam Hypoxylon howeianum Kleinsporige kogelzwam op Eik Hypoxylon fuscum Gladde kogelzwam op Hazelaar Nectria cinnabarina Gewoon meniezwammetje op Beuk Nectria peziza Ingedeukt meniezw. op dood loofhout Nitschkia grevillei Zwart pokzwammetje op dood loofhout Rosellinia aquila Lentetepelkogeltje op dood loofhout Polydesmia pruinosa Kernzwamknopje op Kernzwam Leucostoma niveum Leucostoma niveum op dode twijg Rhytisma acerinum Inktvlekkenzwam op dood blad Diatrype disciformis Hoekig schorsschijfje op Beuk Rhopographus filicinus Adelaarsvarenstreepzwam op stengel Hysterium angustatum Schorsspleetkooltje op schors Populier Eutypella scoparia Harig schorsschijfje op dood loofhout Uromyces ficariae Speenkruidroest op blad Xylaria hypoxylon Geweizwam op dood loofhout Xylaria carpophila Beukendopgeweizwam op beukendop 1
Basidiomycetes Phellinus ferruginosus Gewone korstvuurzwam op dood loofhout Hyphodontia radula Splijtende tandzwam op dood loofhout Exidia plana Zwarte trilzwam op dood loofhout Hirneola auricula-judae Echt judasoor op Vlier Hyphodontia sambucci Witte vlierschorszwam op d.h.vlier Peniophora cinerea Asgrauwe schorszwam op dood loofhout Steccherinum ochraceum Roze raspzwam op dood loofhout Daedaleopsis confragosa Roodporiehoutzwam op Populier Dacrymyces stillatus Oranje druppelzwam op dood loofhout Myxarium nucleatum Klontjestrilzwam op Beuk Stereum hirsutum Gele korstzwam op liggend dood hout Hypholoma fasciculare Gewone zwavelkop op voet Beuk Leptosporomyces galzinii Groenig dwergvliesje op liggend dood hout Phlebiella vaga Zwavelschorszwam op liggend dood hout Trametes multicolor Gezoneerd elfenbankje op Beuk Laetiporus sulphureus Zwavelzwam op dood loofhout Peniophora incarnata Oranjerode schorszwam op Beuk Bjerkandera adusta Grijze buisjeszwam op Berk Meruliopsis corium Papierzwammetje op dood loofhout Exidia truncata Eikentrilzwam op liggend dood hout Stereum rugosum Gerimpelde korstzwam op Eik Stereum subtomentosum Waaierkorstzwam op dood loofhout Polyporus varius Waaierbuisjeszwam op dood loofhout Resupinatus applicatus Harig dwergoortje op dood loofhout Coprinus domesticus Grote viltinktzwam op dood loofhout Coprinus micaceus Gewone glimmerinktzwam op voet Beuk Psathyrella fatua Lentefranjehoed op bodem Psathyrella spadiceogrisea Vroege franjehoed op bodem Tubaria furfuracea ss. Arnolds Gewoon donsvoetje onder Beuk Entyloma ficariae lev.bl.speenkruid Deuteromycetes Tubercularia vulgaris op dood loofhout Hierbij volgt een aanvullende lijst van Hugo Ruysseveldt, sommige soorten werden er in twee kilometerhokken aangetroffen, andere niet. M betekent : plus microscopie, E betekent : plus exsiccaat. Bedankt Hugo! 31 M E substraat 32 M E substraat Cylindrocolla urticae x X do st. Urtica dioica x x do st Urtica dioica Leptosphaeria acuta x x do st Urtica dioica Myxarium nucleatum x ro ta Fraxinus excelsior Orbilia xanthostigma x x ro ta Pop. xcan. Peronospora ficariae x le bl Ranunculus ficaria x le bl Ranunculus ficaria Peronospora ranunculi x le bl Ranunculus repens Pseudospiropes simplex x x do tw Fraxinius excelsior Rhytisma acerina x X do bl Acer pseudoplatanus x x do bl Acer pseudoplatanus Torula herbarum x x 2 do st Rubus Uromyces ficariae III x 2 le bl Ranunculus ficaria x le bl Ranunculus ficaria Uromyces muscari III x X le bl Hyacinthoides nonscripta 2 x le bl Hyacinthoides non-scripta Uromyces dactylidis I x le bl Ranunculus ficaria x le bl Ranunculus ficaria 2
Paddenstoel van de maand mei 2010 Zadelzwam Polyporus squamosus De paddenstoel van de maand is voor aandachtige waarnemers een opvallende verschijning. Het halfcirkel tot waaiervormig vruchtlichaam is éénjarig, varieert van 10 tot 50cm en behoort tot één van de grootste gaatjeszwammen of polyporen. In het voorjaar maar ook wel eens in het najaar op stammen en stobben van levend of dood loofhout in bos, parken, boomgaarden en grote tuinen met het vereiste houtkaliber. In optimale omstandigheden met grote vochtigheid van lucht en vooral in het substraat groeien ze zo snel dat ze in korte tijd een aanzienlijke omvang en gewicht van verscheidene kilo s bereiken. Met minder paddenstoelen in het voorjaar is de zadelzwam wellicht de aantrekkelijkste verschijning uit het zwammenrijk in dit seizoen. Gaatjeszwammen op hout groeien meestal resupinaat of ruggelings aan op het substraat zoals tonderzwammen of elfenbankjes. Enkele op hout groeiende polyporen zijn voorzien van een steel, bij de zadelzwam is deze kort, dik en excentrisch geplaatst. Soms groeien er meerdere vruchtlichamen boven elkaar waardoor de stelen minder opvallen. De okergelige bovenzijde van de hoed is versierd met aanliggende donkere schubben in concentrische ringen geplaatst. (zie foto) Onderaan de hoed het gelige hymenium of kiemvlies met netvormige gaatjes, die de uitmondingen zijn van korte buisjes, aflopend op de zijdelings geplaatste steel. Aanvankelijk zijn ze wit, maar later worden ze geelachtig. Hierin worden massa s sporen gevormd. De productie van sporen bij een volwassen zadelzwam is massaal. In acht dagen worden zo veel sporen gevormd van elk 12 micron lang dat je er een afstand van bijna 6000 km mee zou kunnen overbruggen als je alle sporen achter elkaar zou leggen. Ter info: een micron is één duizendste van één millimeter Hoeveel sporen worden dan geteld.? Wie rekent dit eens na.? De zadelzwam wordt als eetbaar beschouwd in jonge toestand. Anderzijds heeft ze ook een bedenkelijke reputatie, eerst als parasiet gevolgd door een saprofytisch stadium. Haar mycelium veroorzaakt namelijk witrot na afbraak van alle bestanddelen van het hout. Het hout verbleekt en krijgt een zachte vezelige structuur. Frank Vandendriessche 3
Op zoek naar 1000 soorten in het Gaverdomein op 29 en 30 Mei Iedereen is welkom op deze activiteit die doorgaat van zaterdag 29 mei om 12 uur tot zondag 30 mei om 12 uur. Op die dag wordt intensief gespeurd naar alles wat leeft: planten, dieren, zwammen. Tegelijk worden de fotografen aangewakkerd om die wezens zoveel mogelijk in beeld te brengen. Alle gegevens worden in een centrale computer verzameld en op de 3 parkings op groot scherm geprojecteerd. Ook de foto s worden er getoond. In de omgeving van het nieuw Provinciehuis (in de omgeving van de molen) is kinderanimatie voorzien. Het wordt een boeiende belevenis! Noteer de volgende activiteiten Woensdag 5 mei: Paddenstoelen in de Gavers te Deerlijk-Harelbeke Gids Frank Vandendriessche. Afspraak: 13u30 parking Oost (Deerlijk) Woensdag 19 mei: Microscopie van paddenstoelen Het is natuurlijk tof wanneer je reeds heel wat paddenstoelen uit je omgeving kunt herkennen toch weet iedereen die wat intenser naar zwammen zoekt dat microscopie op den duur een must wordt. Wij bieden jullie gratis de mogelijkheid om deze wondere wereld, onder begeleiding te verkennen. t Is effenaf formidabel wanneer je in zo n stipje van een plaatje duizenden goed gevormde sporen en grote aantallen prachtige cystiden te zien krijgt!. We vergroten een héél klein stukje zwam 10X, 100X, 400X en indien nodig 1000X. (wat normaal 1mm is wordt bij ons sterkste vergroting 1m!). Wie voor het eerst komt wordt persoonlijk begeleid. Alle waarnemingen komen op scherm en worden gezamenlijk besproken. Leiding: Frank Vandendriessche Afspraak: om 13u30 aan het NEC de Steenoven, Schaapsdreef 29 te Kortrijk info: 056/227 139 Zaterdag 29 mei: Eerste extra Paddenstoelentocht in het Provinciedomein de Gavers te Harelbeke-Deerlijk Gids: José Vandeplancke. Afspraak: om 17 uur op parking West (voetbalplein Harelbeke) einde omstreeks 19 uur Zondag 30 mei: Tweede extra Paddenstoelentocht in het Provinciedomein de Gavers te Harelbeke-Deerlijk. Afspraak: om 9 uur parking Oost (Deerlijk) Woensdag 2 juni: Op zoek naar zwammen in het Mortagnebos te St.Denijs- Zwevegem Afspraak: 13u15 aan de kerk van Zwevegem-Knokke 4
Mycologia Zuid-West-Vlaanderen Aangesloten bij de Zuid-West-Vlaamse Natuur.koepel vzw secretariaat Jan Breydellaan 94 8500 Kortrijk Maandelijkse paddenstoelentochten in 2010 Zoeken naar paddenstoelen, schimmels en andere zwammen op woensdagnamiddag 6 januari Winterpaddenstoelen in de Kleiputten te Kortrijk.. met nieuwjaarsdrink!!! Afspraak: 13u3O' aan het Nec.De Steenoven, Schaapsdreef 29 te Kortrijk 3 februari Paddenstoelen in het Stadsgroen Marionetten te Kortrijk Afspraak:13u30' ingang Stadsgroen Marionetten (Libel) via Bosstraat 3 maart Paddenstoelen zoeken in het Provinciedomein Wallemote-Wolvenhof te Izegem Afspraak: 13u3O parking van het domein, Kokelarestraat te Izegem 7 april Paddenstoelen in het Sint Arnolduspark en Bassegembos te Tiegem Afspraak: 13u3O' parking het Fonteintje Kapellestraat te Tiegem 5 mei Paddenstoelen in Provinciedomein de Gavers te Deerlijk-Harelbeke Afspraak: 13u3O parking Oost (Deerlijk) 2 juni Op zoek in het Mortagnebos te St. Denijs-Zwevegem Afspraak: 13u15 aan de kerk van Zwevegem-Knokke 1 september Op zoek in het Provinciedomein het Veld te Ardooie Afspraak: 13u30 parking van het domein via de Bruggesteenweg 6 oktober Paddenstoelen in het Provinciedomein De Palingbeek te Zillebeke Afspraak: 13u30 grote parking van de Palingbeek te Zillebeke 3 november Paddenstoelen zoeken in het bos Den Doel te Zonnebeke Afspraak: 13u15 afrit A19 Beselare-Bellewaarde of 13u3O parking domein 1 december Zwammen in Godtschalkbossen te Geluveld Afspraak: 13u15 afrit A19 Beselare-Bellewaarde Maandelijkse microscopie in 2010 Paddenstoelen en andere zwammen microscopisch bekijken op woensdagnamiddag. Afspraak: om 13u3O' in het N.e.c. de Steenoven, Schaapsdreef 29 te Kortrijk 20 januari Inlichtingen: Hanssens Christine 056/212313 17 februari Vandendriessche Frank 056/227139 17 maart Vandeplancke José 056/354364 21 april Desmet Jimmy 0497/105227 19 mei Iserbyt Joseph 056/419916 16 juni www.mycologia.tk 17 november mycologia@gmail.com 15 december 5