Bouw - Goederentransport - Groothandel bouwmaterialen Infodocument
Goederenbehandeling bij de groothandel bouwmaterialen 1 Inleiding Bij de opslag en het transport van goederen kunnen risico s ontstaan die kunnen leiden tot ernstige ongevallen en grote materiële schade. De oorzaken van deze ongevallen zijn dikwijls terug te voeren tot het niet aangepast gebruik van transportmiddelen, het samenkomen van voertuigen en voetgangers in eenzelfde zone, het onveilig inrichten van de opslagplaatsen en het onveilig stapelen van goederen. Bovendien komen in heel wat opslagplaatsen ook bezoekers over de vloer. Ook met deze factor dient men voldoende rekening te houden. Met dit infodocument willen we u op weg helpen bij de inrichting van een veilige opslagplaats en bij het veilig werken in de magazijnen. 2 Veilige inrichting van de magazijnen De inrichting van de magazijnen moet worden aangepast aan de verschillende goederenstromen, de aanwezige voertuigen, de activiteiten die er plaatsvinden en de aard van de goederen die worden opgeslagen. Het doel van dit ontwerp moet zijn dat er gemakkelijk kan worden gewerkt zonder dat er onnodige risico s ontstaan en zeker dat het samenkomen van voetgangers en voertuigen maximaal wordt voorkomen. 2.1 Ontwerp van het magazijn Bij het ontwerp van het magazijn moeten volgende zones worden voorzien én gerespecteerd: Parkeerzones; Rijzones voor voertuigen; Opslagzones; Voetgangerszones. Het is aangewezen om te vertrekken bij het in kaart brengen van de verschillende goederenstromen en opslagplaatsen op het grondplan. Onnodige verplaatsingen moeten hierbij worden vermeden. Op die manier visualiseert men de transportwegen en ziet men beter de knelpunten die zich aandienen. info@provikmo.be provikmo.be 2
Verder dient rekening te worden gehouden met de omzet, de omvang en de aard van de verschillende goederen: Goederen die veel worden gevraagd, moeten het gemakkelijkst bereikbaar zijn; Voor grote, omvangrijke goederen moet de nodige ruimte worden voorzien zodat men niet eerst het magazijn moet reorganiseren om erbij te kunnen; Gevaarlijke producten moeten op een aangepaste manier worden opgeslagen (apart beveiligd lokaal, op lekbakken, extra beschermd tegen de weersomstandigheden of tegen beschadiging, ). Het is zeker zinvol om hiervoor samen te werken met de betrokken werknemers en met de preventieadviseur. De werknemers weten best hoe er praktisch kan worden gewerkt en de preventieadviseur kan richting geven, rekening houdende met de geldende reglementering. Op basis van dit voorbereidend werk, dienen de zones duidelijk te worden afgebakend door middel van belijning op de grond en ondersteund met de nodige pictogrammen en verkeersborden. Houd hier ook extra rekening met de kenmerken van de aanwezige voertuigen en de benodigde manoeuvreerruimtes. Een zone waar alleen maar een manuele transpallet komt, moet minder ruim zijn dan een plaats waar een heftruck of vrachtwagen komt. 2.2 Veiligheids- en gezondheidssignalering In het KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheids- en gezondheidssignalering wordt bepaald op welke wijze de signalering moet. Voor de belijning van de zones wordt de voorkeur gegeven aan doorlopende witte of gele lijnen (afhankelijk van de kleur van de ondergrond). Andere kleuren zijn echter niet verboden en zijn mogelijk aangewezen of nuttig. Denken we maar aan de toepassing van verschillende kleuren voor opslagzones, verkeerswegen, parkeerzones en voetgangerstrajecten. Met de pictogrammen duiden we de evacuatiewegen, geboden, verboden en gevaren aan. We geven hier enkele voorbeelden. Evacuatie en redding en Plaats van en richting naar nooduitgang of Plaats uitgang Geboden Verplichte persoonlijke beschermingsmiddelen Verplicht voor voetgangers Verplichte richting Verboden info@provikmo.be provikmo.be 3
Toegangsverbod onbevoegden Verbod voetgangers Verbod heftrucks Gevaren of Gevaar: hangende last Gevaar: hindernis Gevaar: heftruck Gevaar: struikelgevaar Voor de aanvullende verkeersborden is het aangewezen dat we de borden uit de verkeersreglementering gebruiken. We denken hier aan eenrichtingsverkeer, parkeerverbod, snelheidsbeperking e.d. 2.3 Doorgangen voetgangers De doorgangen voor voetgangers mogen niet dezelfde zijn als die van voertuigen. Dit is sowieso verplicht voor gebouwen die gebouwd zijn na 1 januari 1993 of voor bestaande gebouwen die na deze datum werden verbouwd. Voorzie daarom naast de poorten ook een deur voor voetgangers die verplicht moet worden gebruikt. Zorg er voor dat de voetgangers naar deze deuren worden geleid door middel van een balustrade. Ondersteun deze regels door het aanbrengen van de nodige pictogrammen. 2.4 Doorgangen voor voertuigen in de twee richtingen Voorkom dat doorgangen voor voertuigen in de twee richtingen moeten worden gebruikt. Wanneer dit niet anders kan, is het aangewezen deze doorgangen te voorzien van snelle rolpoorten met een transparant deel, waardoor tegenliggers gemakkelijk kunnen worden waargenomen. Een andere mogelijkheid is het voorzien in verkeerslichten. 2.5 Staat van het wegdek Een ander element dat van belang is, is de staat van het wegdek. Een slecht wegdek kan valpartijen en verlies van lading tijdens het transport veroorzaken. De bodem moet zeker aan volgende kenmerken voldoen: Voldoende draagkracht hebben om te weerstaan aan de opgeslagen goederen en aan het gewicht van de gebruikte voertuigen (beladen vrachtwagens, heftrucks, ); Vrij van hobbels, putten en beschadigingen voorzie in een goede verharding en een degelijk onderhoudsprogramma met een goede opvolging; De vloer moet voldoende slipvast zijn, ook wanneer hij nat is; Verwijder onmiddellijk hindernissen, gemorste vloeistoffen, zand, stenen enz. garandeer de orde en netheid in het magazijn; Vermijd gevaarlijke hellingen. info@provikmo.be provikmo.be 4
2.6 Zichtbaarheid en verlichting Naast het vastleggen, aanduiden en respecteren van de verschillende zones en een aangepast wegdek, is het van belang dat voldoende aandacht wordt besteed aan de zichtbaarheid en de verlichting van de verschillende zones. Indien daglicht onvoldoende is, zal moeten worden voorzien in kunstmatige verlichting. Dit geldt eveneens voor de buitenopslagplaatsen. De verlichting moet voldoen aan o.a. volgende eisen: Voldoende sterk: in principe aangepast aan het werk je kan stellen dat een minimale verlichtingssterke van 100-200 lux in het magazijn en 50 lux op een parkeerplaats noodzakelijk is; Voorkom grote verlichtingsverschillen en donkere slagschaduwen door het nastreven van een goede spreiding van de verlichtingsarmaturen; Voorkom verblinding door de verlichtingsarmaturen voldoende hoog te plaatsen; Houd ermee rekening dat het gebruik van gele natriumdamplampen signaleringen en belijningen onduidelijk kunnen maken kies bij voorkeur voor wit licht; Voorzie noodverlichting die een veilige evacuatie mogelijk maakt wanneer zich een stroomonderbreking voordoet. 3 Stapeling van de goederen Goederen kunnen worden aangeleverd in bulk, in bigbags, in zakken, in dozen, al dan niet op een pallet, in krimpfolie, per stuk e.d. 3.1 Bulkopslag De opslag van goederen in bulk zoals zand of grind is minder gemakkelijk te beheersen. De goederen kunnen afschuiven en hinder of risico s doen ontstaan. Bij het wegnemen van het materiaal met de bulldozer of de kraan, kan bovendien gewelfvorming ontstaan met een risico tot bedelving tot gevolg. Om dit te voorkomen zijn volgende maatregelen aangewezen: Vermijd, indien mogelijk, opslag in bulk; Kies voor verticale opslagsilo s of; Kies voor vlaksilo s. Hierbij wordt de stortzone door middel van vb. betonnen stapelblokken afgebakend; Geef ook de nodige instructies hoe de goederen moeten worden weg geschept zonder gewelfvorming te veroorzaken. info@provikmo.be provikmo.be 5
3.2 Opslag in bigbag Meer en meer goederen worden in bigbags geleverd. Het gebruik van deze zakken heeft als voordeel dat vrij grote hoeveelheden bulkmateriaal toch goed kunnen worden opgeslagen en gemakkelijk worden vervoerd. Na het leeg maken van de zak neemt de verpakking ook weinig plaats in. De risico s bij het gebruik van de bigbags zijn meestal te wijten aan de beschadiging van de zakken door het scheuren door overbelasting, het hergebruiken van zakken met gebreken of het afscheuren van de ogen bij het optillen ervan. Een andere belangrijke reden van ongevallen en schade is de opeenstapeling van deze bigbags. De onderste zak kan scheuren door het gewicht of de bovenste zak kan wegschuiven en iemand bedelven. Om ongevallen met deze zakken te voorkomen zijn volgende maatregelen aangewezen: Gebruik de bigbag niet voor stenen, hout of andere voorwerpen met scherpe, harde randen; Bigbags met vermelding voor eenmalig gebruik mogen niet worden hergebruikt; Controleer voor het gebruik de zakken grondig op tekenen van schade en slijtage verwijder beschadigde zakken onmiddellijk; Zorg voor een evenwichtige belading van de zak zodat bij het optillen de belasting mooi verdeeld is over de 4 ogen; Zorg ervoor dat de bigbags niet kunnen worden beschadigd door passerende voertuigen; Stapel nooit meerdere bigbags op elkaar. 3.3 Gebruik palletten Goederen, gestapeld op palletten, hebben als belangrijk voordeel dat gemakkelijk en vlot vrij grote hoeveelheden goederen met een heftruck kunnen worden getransporteerd en opgeslagen. Ongevallen met palletten zijn meestal te wijten aan het onveilig transport met de heftruck, gebruik van beschadigde palletten, het niet veilig stapelen van de goederen op de palletten, het kantelen van stapels met palletten, het instorten of kantelen van de palletstelling e.d. Om deze ongevallen te voorkomen zijn volgende maatregelen aangewezen: Het gebruik van de heftruck en aanverwante mag alleen overgelaten worden aan opgeleid en bevoegd personeel dat bovendien medisch geschikt is bevonden voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie (zie hierover meer in 3 Organisatie en werking); Gebruik alleen onbeschadigde palletten verwijder onmiddellijk de beschadigde; Het stapelen van palletten op elkaar kan enkel veilig wanneer de palletten onbeschadigd zijn, de ondergrond mooi horizontaal is en voldoende draagkracht heeft, de stapeling op de pallet voldoende stabiel is en de palletten hiervoor geschikt zijn. Houd er rekening mee dat wegwerp palletten minder sterk zijn dan de Euro palletten; Het gebruik van krimpfolie zal de stabiliteit verhogen. Let wel: onder invloed van o.a. UV-licht zal de sterkte van de folie dalen; Palletstellingen moeten opgebouwd worden volgens de instructies van de fabrikant en bestand zijn tegen de voorziene belasting. Zorg er ook voor dat alle onderdelen voldoende geborgd zijn; Voorzie palletstellingen van aanrijdingsbeveiligingen; Controleer de palletstellingen regelmatig op tekenen van schade door o.a. aanrijdingen, voorzie in een meldingsprocedure en herstel ze onmiddellijk; info@provikmo.be provikmo.be 6
Zorg ervoor dat de stapeling van de goederen op de pallet ook stabiel en evenwichtig is om te vermijden dat de gestapelde goederen tijdens de behandeling zouden vallen; Een palletstelling is alleen geschikt voor het stapelen van Euro palletten. Wegwerp palletten zullen gemakkelijker breken omdat ze slechts enkel vooraan en achteraan ondersteund worden door de liggers van de palletstelling. 4 Organisatie en werking 4.1 Intern verkeersplan Zoals al aangehaald dienen eerst de goederenstromen en de opslagnoden te worden in kaart gebracht. Op basis hiervan dient een intern verkeersplan te worden opgemaakt. Leg transportroutes vast, spreek de voorrangsregels af en streef in ieder geval zoveel mogelijk naar eenrichtingsverkeer. Dit intern verkeersplan moet de basis zijn voor opleiding en instructies voor alle aanwezigen. 4.2 Aanwezigheid van derden Vooral de aanwezigheid van derden in het magazijn kan grote risico s doen ontstaan. Ze kunnen onvoorspelbaar gedrag stellen, ze kunnen de risico s verkeerd inschatten, ze zijn onvoldoende op de hoogte van de toegepaste werkwijze enz. De beste maatregel is dan ook om deze derden uit de magazijnen te weren. Indien dit niet mogelijk of wenselijk is, zullen de risico s zo goed mogelijk moeten worden beheerst door o.a.: Goed informeren van de betrokkenen over wat kan en niet kan door het aanbrengen van de nodige informatieborden aan de toegang tot de opslagplaatsen en het voorzien van pictogrammen; Uitoefenen van controle op de naleving van deze instructies door de leidinggevende; Heftrucks en aanverwante zeker niet laten gebruiken door derden; Alle aanwezigen in het magazijn dragen de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen zoals veiligheidsschoenen of laarzen, een veiligheidshelm en zeker ook signalisatiekledij; 4.3 Leveranciers in de opslagplaats Wanneer leveranciers goederen komen leveren, dient dit te gebeuren volgens de geldende instructies en op de plaats die wordt bepaald door de groothandel. Zorg er ook voor dat er steeds iemand aanwezig is tijdens de levering of maak minstens goede afspraken. Besteed aandacht aan volgende zaken: De afgeleverde goederen mogen geen hinder veroorzaken voor het verkeer en de voetgangers; Er mag niet gestapeld worden in doorgangen, voor brandbestrijdings- en alarmmiddelen, elektriciteitskasten e.d.; Weiger goederen die niet intact zijn of verpakkingen die beschadigd zijn. info@provikmo.be provikmo.be 7
4.4 Aankoop geschikte transportmiddelen In het magazijn zelf zal worden gebruik gemaakt van allerhande transportmiddelen, van een platte kar over een manuele transpallet, een rolbrug, diverse types van heftrucks tot vrachtwagens. Alles begint met de aankoop van de juiste hulpmiddelen. Pas hiervoor de geldende bestelprocedure toe en werk hiervoor samen met uw preventieadviseur en met uw betrokken werknemers. 4.5 Aandachtspunten bij de aankoop van een heftruck Bij de aankoop van een heftruck zijn volgende elementen van belang: Overweeg goed het type aandrijving: elektrisch, LPG of op diesel. Vermijd zeker het gebruik van diesel of LPG binnen; Kies de juiste banden: volle banden kunnen op gepolijste beton, luchtbanden zijn nodig bij een minder gelijke ondergrond; Open constructies moeten zeker voorzien zijn van veiligheidsgordels en beugels als bescherming bij kantelen en vallen van voorwerpen (de zgn. ROPS- en FOPS-beveiliging); Indien het voertuig ook buiten wordt gebruikt, houd dan rekening met slechte weersomstandigheden; Indien het voertuig ook op de openbare weg wordt gebruikt, dient het ook met het verkeersreglement in orde te zijn (nummerplaat, keuring, verlichting, ); Voorzien van zetel met een dodemansfunctie het voertuig stopt onmiddellijk en kan ook niet worden bediend wanneer er niemand op de zetel zit; Voorzien van de nodige verlichting en claxon; Voorzien van een achteruitrijlicht en signaal; Garanderen van een goede zichtbaarheid in alle richtingen (voorzie ook achteruitkijkspiegels). 4.6 Veilig gebruik van transportmiddelen Naast de aankoop van de meest geschikte transportmiddelen, is een veilig gebruik zeker zo belangrijk. Volgende maatregelen zijn hier nodig: Voertuigen met een aandrijving mogen enkel worden gebruikt door werknemers die opgeleid zijn en beschikken over een geldig attest. De opleiding moet aan minimaal volgende eisen voldoen: De opleiding moet worden gegeven door een deskundig persoon (een externe of eventueel een interne deskundige); Er moet een schriftelijke neerslag zijn van de opleiding (cursustekst); Voorzien in een theoretisch deel met informatie over de werking, onderhoud, hef- en rijtechnieken, regels die moeten worden nageleefd, ongevallen- en incidentencasuïstiek, ; Zeker ook het voorzien in een praktisch deel met oefeningen met het juiste type voertuig en in omstandigheden die beantwoorden aan de concrete gebruiksmodaliteiten in de onderneming (aard goederen, stapelwijze, werkruimte); Afleggen van en slagen in een proef; Afleveren van een attest met vermelding van het type voertuig en waarop ook de datum van het afleggen van de proef en de vervaldatum worden vermeld. Dit betekent ook dat info@provikmo.be provikmo.be 8
iemand met een attest voor een heftruck enkel geschikt is voor het werken met een heftruck en vb. niet met een reachtruck. Bestuurders dienen te beschikken over een rijtoelating. Hiermee worden ze bevoegd verklaard door de werkgever; Ze dienen ook geschikt verklaard te zijn door de arbeidsgeneesheer voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie. Een jaarlijks gezondheidstoezicht is hier noodzakelijk; Voor elk behandelingstoestel moet een veiligheidsinstructiekaart beschikbaar zijn voor de werknemers. Deze instructie moeten ook aan de betrokkenen worden toegelicht. De controle op de naleving van de instructie is de taak van de hiërarchische lijn; Gezien de oorzaken van ongevallen ook regelmatig te maken hebben met een gebrekkig onderhoud of het niet goed opvolgen van vastgestelde gebreken, dient voor elk transportmiddel ook een onderhoudsprogramma te worden gevolgd op basis van de richtlijnen van de fabrikant; Leg de maximale snelheid in het magazijn vast door middel van verkeersborden. Deze snelheidsbeperkingen gelden uiteraard ook voor derden. Het voorzien van een snelheidsbegrenzer op de eigen voertuigen is zeker te overwegen; Voorzie ook in de nodige parkeerzones zodanig dat de voertuigen geen hinder veroorzaken. Het is van belang dit ook te voorzien voor de voertuigen van klanten en van leveranciers; Om te vermijden dat de geparkeerde voertuigen worden gebruikt door een onbevoegde is het van belang volgende afspraken te maken en na te leven: Parkeer niet op een helling; Zet steeds de motor uit; Verwijder de sleutel van het contact en bewaar de sleutel buiten het bereik van derden. 4.7 Veilig werken met een heftruck De belangrijkste veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van de heftruck willen we hier even op een rijtje zetten. Neem deze zeker ook op in de opleiding en instructies: Respecteer steeds de maximale belasting van de heftruck; Beïnvloed de maximale belasting niet door het aanbrengen van bijkomend tegengewicht; Doe voor de aanvang van de dagtaak steeds een veiligheidscheck-up van de heftruck. Besteed hierbij aandacht aan: Staat, stand en vergrendeling van de vorken; Staat van de banden en de bandendruk; Werking van de verlichting, de claxon en achteruitrijsignaal en licht; Werking van de voet- en de handrem; Het ongehinderd kunnen naar boven en naar beneden bewegen van de vorken; Het ongehinderd kunnen naar voor en naar achter neigen van de mast; De algemene zichtbaarheid en de staat en de stand van de achteruitkijkspiegels; Meld elk gebrek aan de verantwoordelijke en laat onmiddellijk herstellen (zorg ervoor dat een heftruck met een gebrek niet kan worden gebruikt door de sleutel te verwijderen en achter slot te bewaren). Respecteer de geldende snelheidsbeperkingen en de voorrangsregels; Blijf alert voor andere voertuigen, voetgangers en onverwachte gebeurtenissen; Draag de veiligheidsgordels en de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen (veiligheidsschoenen, signalisatiekledij en veiligheidshelm); Houd tijdens het gebruik steeds handen en voeten binnen het voertuig; info@provikmo.be provikmo.be 9
Pas het rijgedrag aan, aan de eigenschappen van de last en de kenmerken van het terrein; Vervoer enkel veilig gestapelde ladingen; Steek de vorken voldoende ver onder de last (minstens 2/3); Neig tijdens het transport de mast van de heftruck naar achter; Neem een last nooit op 1 vork; Vervoer enkel stukgoederen met de heftruck indien ze veilig op een pallet liggen; Til geen zware of omvangrijke ladingen met 2 heftrucks gebruik een ander, aangepast behandelingsmiddel; Vervoer nooit bigbags of andere lasten, hangend aan de vorken. Dit mag alleen als de heftruck daarvoor ook is gekeurd door een erkende Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats; Laat nooit iemand onder een opgetilde last lopen; Wanneer de zichtbaarheid vooraan onvoldoende is, rij dan steeds achterwaarts; Bij het op en van hellingen rijden, dient de last zich steeds op het hoogste punt te bevinden; Rij nooit dwars op een helling de heftruck kan kantelen; Gebruik bij kruispunten of andere gevaarlijke plaatsen de claxon om uw aantocht aan te kondigen; Houd de vorken tijdens het rijden steeds op een 10-tal cm van de grond; Het optillen of laten dalen van een last doe je enkel bij volledige stilstand van de heftruck; Neem nooit passagiers mee en gebruik de heftruck ook nooit als hoogwerker; Laat onstabiele ladingen nooit door derden vasthouden tijdens het behandelen ervan pas de stapeling eerst aan; Rij steeds achterwaart door tochtdeuren en doe dit traag. 4.8 Aankoop en plaatsing van een rolbrug De rolbrug wordt veelal geplaatst op plaatsen waar zware en/of omvangrijke materialen moeten worden behandeld zoals o.a. stalen balken en betonnen elementen zoals balken en holle welfsels. We hebben hier dan ook te maken met zware, hangende lasten. Pas bij de aankoop ervan ook de bestelprocedure toe. Bij het plaatsen van de rolbrug en het bepalen van het traject is het van belang met volgende zaken rekening te houden: De bedieningspeer moet overzichtelijk zijn en voorzien van bedieningsknoppen van het dodemanstype. De bedieningsknoppen kunnen niet worden geblokkeerd in werkende stand en bij het loslaten stopt de rolbrug onmiddellijk; Zorg ervoor dat het bedieningssysteem bij voorkeur is voorzien van een hoofdschakelaar met sleutel zodat de rolbrug zeker niet kan bediend worden door een onbevoegde; De rolbrug moet voorzien zijn van een overbelastingsbeveiliging; Zorg ervoor dat de getransporteerde materialen niet moeten worden bewogen boven personen of boven wegen; Houd rekening met het grootste behandelde voorwerp voor het bepalen van de benodigde ruimte; Zorg ervoor dat de zone voldoende is verlicht en dat de zichtbaarheid niet wordt gehinderd door opgeslagen materialen. info@provikmo.be provikmo.be 10
De rolbrug mag pas worden in gebruik genomen als deze ook is gekeurd door een erkende Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats. Het is ook deze dienst die het verslag voor indienststelling moet opmaken. Ook de hijstoebehoren zijn aan deze controles onderworpen. Het zelf maken van hijstoebehoren of het aanpassen van bestaande hijstoebehoren kan, indien deze ook gekeurd zijn. Dit impliceert ook dat er een constructiedossier zal moeten worden opgemaakt. 4.9 Veilig gebruik van de rolbrug Net zoals bij een heftruck of een kraan, mogen rolbruggen enkel worden gebruikt door werknemers die hiervoor zijn opgeleid (beschikken over een geldig opleidingsattest) en die bovendien ook medisch geschikt zijn verklaard door de arbeidsgeneesheer voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie. Voor het bedienen van de rolbrug dienen ook schriftelijke instructies te worden opgemaakt en toegelicht. Hierin moeten zeker volgende elementen zijn opgenomen: Hoe moet een vrachtwagen veilig worden gelost en geladen; Hoe moet de last veilig worden aangeslagen zodat ze stabiel hangt, niet kan vallen en nergens tegenaan kan stoten; De gebruikers van de rolbrug zullen ook de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen moeten gebruiken zoals een veiligheidshelm, veiligheidsschoenen en signalisatiekledij; Indien door vb. de grootte van de last de zichtbaarheid onvoldoende kan worden gewaarborgd, kan het nodig zijn dat de bediener zich laat bijstaan door een seingever. Ook deze seinen moeten beantwoorden aan de voorschriften, opgenomen in KB van 17 juni 1997 betreffende veiligheids- en gezondheidssignalering. Hierna vindt u een overzicht in bijlage. Ook de seingever oefent een veiligheidsfunctie uit en moet dus geschikt zijn verklaard door de arbeidsgeneesheer voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie. 4.10 Veilig opladen van batterijen In heel wat bedrijven wordt gekozen voor transportmiddelen met een elektrische aandrijving. Men hoeft geen brandstoftank te voorzien, deze transportmiddelen stoten geen schadelijke uitlaatgassen uit en het opladen kan s nachts gebeuren. We moeten er echter mee rekening houden dat het opladen van batterijen niet risicoloos is. Het opladen van de batterijen kan een explosie veroorzaken door het vrijkomen van het explosieve waterstofgas. De nodige maatregelen moeten worden genomen om dit te vermijden: Neem het laadstation op in het explosieveiligheidsdocument van de onderneming en neem de hierin vastgelegde maatregelen; Het opladen van batterijen moet gebeuren in een goed geventileerde ruimte. Houd er rekening mee dat waterstofgas wat lichter is dan lucht het gas zal stijgen; Voorkom dat er kortsluiting ontstaat en leg geen sleutels of andere voorwerpen op de batterijen; Maak duidelijke laadinstructies op; info@provikmo.be provikmo.be 11
Het aankoppelen van de batterijlader dient op de juiste manier te gebeuren: Zet het transportmiddel uit; Koppel de lader aan via de laadstekker; Zet daarna pas de batterijlader aan. Zet tijdens het opladen de behuizing van de batterijen open zodanig dat het gevormde waterstofgas kan ontsnappen; Het afkoppelen van de batterijlader dient ook op de juiste manier te gebeuren: Schakel eerst en vooral de batterijlader uit; Koppel stekker los van de batterijlader; Draag de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen: veiligheidsbril en zuurbestendige handschoenen; Vermijd elke ontstekingsbron in of nabij de laadzone (rookverbod, verbod van elke vlam, vermijd vonkvorming, ); Zorg voor een regelmatig nazicht en onderhoud van de batterijen en de lader op basis van de voorschriften van de fabrikant. 5 Veilig laden van vrachtwagens Het beladen van de vrachtwagens is een activiteit die met de nodige zorg moet worden uitgevoerd. Een slechte belading kan de oorzaak zijn van het kantelen van de vrachtwagen, van beschadiging van de lading en van het voertuig en van ladingverlies met mogelijk ernstige gevolgen. Het is de chauffeur die bepaalt op welke wijze er moet geladen worden. Hij draagt hierover ook de verantwoordelijkheid. Hij kent de volgorde van de leveringen, hij heeft kennis van de ladingcapaciteiten en de noodzakelijke ladingverdeling van het voertuig enz. Het zekeren van de lading tijdens het transport is hierbij essentieel. Het is zeker nodig dat chauffeur hiervoor opleiding heeft gekregen en dat hij kan beschikken over aangepaste hulpmiddelen zoals spanbanden, antislipmatten, blokkeringsmiddelen, ankerogen e.d. 5.1 Organiseren van het transport naar klanten Bij een te grote tijdsdruk, komt men in de verleiding om snel en onzorgvuldig te handelen. Het spreekt voor zich dat dit grote risico s kan veroorzaken. De goede organisatie van het transport naar klanten is hier van groot belang: Hou bij de volgorde van de belading van de vrachtwagen rekening met planning van de rondrit betrek de chauffeur hier nauw bij; Vermijd het plannen van de gekende verkeersknelpunten tijdens de spits; Respecteer de regelgeving met betrekking tot de rij- en rusttijden; Zorg ervoor dat de nodige documenten aanwezig zijn in de vrachtwagen zoals leveringsbonnen, ADR-documenten, verzekeringsdocumenten, keuringsbewijs, gelijkvormigheidsattest e.d.; Zorg er ook voor dat de veiligheidsuitrusting van de vrachtwagen aanwezig is zoals signalisatiekledij, verkeersdriehoek, EHBO-materiaal e.d.; Maak geen afspraken met klanten die niet kunnen worden nageleefd men legt hierdoor te grote druk op de schouders van de chauffeur; info@provikmo.be provikmo.be 12
Zorg ervoor dat de adresgegevens van de klant of de werf duidelijk en correct zijn. Zoeken veroorzaakt tijdsverlies en stress wat op zich de veiligheid zeker niet ten goede komt; Verzeker u er als planner over dat de chauffeur ook de goederen kan leveren (is de werf toegankelijk, is er een kraan beschikbaar, is er stapelruimte voorzien e.d.). Oplossingen moeten zoeken op het moment van de levering leidt tot onnodige tijdsdruk en frustratie; Indien geleverd moet worden in de afwezigheid van de klant, maak dan goede afspraken zodat het lossen en stapelen van de goederen geen risico veroorzaakt op de werf of voor het verkeer; Maak procedures en instructies op over hoe moet worden gereageerd bij een ongeval, schade, problemen of defecten. Voorzie voor de chauffeur ook een GSM. Alle vrachtwagenchauffeurs dienen ook te beschikken over een geldig rijgeschiktheidsattest en moeten ook medisch geschikt verklaard zijn door de arbeidsgeneesheer wegens het uitoefenen van een veiligheidsfunctie. 5.2 Verplichte keuringen door een Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats Naast het regelmatig nazicht en onderhoud van de gebruikte behandelingsmiddelen, is er voor een aantal ook een keuringsplicht door een Externe Dienst Technische Controle op de Werkplaats. We geven hiervan een overzicht: Kranen in de werkplaats en op de vrachtwagen en alle hijstoebehoren zoals haken, kettingen, kabels, lengen, stroppen, jukken: om de 3 maanden; Rolbruggen en alle hijstoebehoren zoals haken, kettingen, kabels, lengen, stroppen, jukken: om de 3 maanden; Heftrucks, uitsluitend indien lasten hangend aan de vorken worden getild en wanneer de heftruck wordt gebruikt als hoogwerker (voorzien van veiligheidskooi): om de 3 maanden. Het lossen van de goederen ter plaatse wordt behandeld in het infodocument LEVEREN, OPSLAAN EN BEHANDELEN VAN GOEDEREN OP DE BOUWWERF ; Wilt U verdere ondersteuning bij het uitwerken van de noodzakelijke beheersmaatregelen voor het garanderen van een veilig magazijnbeheer, aarzel dan niet om contact op te nemen met onze afdeling risicobeheersing op 050 47 47 69 of met uw arbeidsgeneesheer. info@provikmo.be provikmo.be 13
SEINEN GEVEN VOLGENS KB VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSSIGNALERING Betekenis Beschrijving Illustratie A. Algemene gebaren. BEGIN Pas op! Begin van commando Beide armen zijn horizontaal gestrekt met de handpalmen naar voren. STOP Onderbreking Einde van de beweging De rechterarm is opgeheven en de rechterhandpalm naar voren gehouden. EINDE Einde van de werkzaamheden. Beide handen zijn ter hoogte van de borst samengevoegd. HIJSEN B. Verticale bewegingen. Met de opgeheven rechterarm en naar voren gebrachte rechter handpalm wordt traag een cirkelbeweging gemaakt. VIEREN Met de naar beneden gerichte rechterarm en naar binnen gehouden rechterhandpalm wordt traag een cirkelbeweging gemaakt. VERTICALE AFSTAND De afstand wordt met de handen aangegeven. info@provikmo.be provikmo.be 14
Betekenis Beschrijving Illustratie C. Horizontale bewegingen. VOORUIT Beide armen worden gebogen, beide handpalmen worden naar binnen gehouden en met de voorarmen worden trage bewegingen naar het lichaam toe gemaakt. ACHTERUIT Beide armen worden gebogen, beide handpalmen worden naar buiten gehouden, met de voorarmen worden trage bewegingen van het lichaam af gemaakt. NAAR RECHTS ten opzichte van de signaalgever Met de ongeveer horizontaal gestrekte rechterarm en de naar beneden gehouden rechter handpalm worden trage richting aanwijzende bewegingen gemaakt. NAAR LINKS ten opzichte van de signaalgever Met de ongeveer horizontaal gestrekte linkerarm en de naar beneden gehouden linkerhandpalm worden trage richting aanwijzende bewegingen gemaakt. HORIZONTALE AFSTAND De afstand wordt met de handen aangegeven. GEVAAR Noodstop D. Gevaar. Beide armen opgeheven, handpalmen naar voren. SNELLE BEWEGING TRAGE BEWEGING De gecodeerde, bevelende gebaren ter aangeving van de bewegingen worden zeer snel uitgevoerd. De gecodeerde, bevelende gebaren ter aangeving van de bewegingen worden zeer langzaam uitgevoerd. info@provikmo.be provikmo.be 15
Provikmo, 2013 Provikmo geeft u deze informatie op vrijwillige basis. Daarbij streven we er steeds naar om dit op een zeer zorgvuldige manier te doen. Gelet op deze middelenverbintenis, kan op basis van deze informatie nooit de aansprakelijkheid van Provikmo vzw ingeroepen worden. info@provikmo.be provikmo.be 16