Zonnehuis Experts Diagnostiek, behandeling, begeleiding en advisering 1
Zonnehuis Experts bestaat uit tien vakgroepen. In deze folder stellen we ze voor. Bladzijde: bewegingstherapie 4 diëtetiek 5 ergotherapie 6 fysiotherapie 8 geestelijke zorg 8 GZ-psychologie 10 logopedie 12 maatschappelijk werk 13 muziektherapie 13 specialisten ouderengeneeskunde 15 2 2
Even voorstellen Zonnehuisgroep Noord heeft in haar 50-jarige bestaan veel ervaring en deskundigheid opgebouwd in de complexere zorg voor met name ouderen. Binnen onze Zonnehuizen en Woonhavens behandelen en begeleiden vele behandelaars de mensen die er wonen, tijdelijk verblijven voor revalidatie of dagelijks komen voor dagbehandeling. Steeds meer ouderen blijven langer zelfstandig wonen, hierdoor komen de behandelaars steeds meer bij de mensen thuis. Tot op heden verleenden zij hun diensten bij de cliënten thuis onder de naam FivelFirst (Noordoost-Groningen) en Kompaan (regio Westerkwartier). Vanaf 2014 gaan ze samen verder onder de naam Zonnehuis Experts. Een nieuwe naam, maar met vertrouwde gezichten. Het team van experts bestaat uit diëtisten, bewegings-, ergo-, fysio- en muziektherapeuten, GZ-psychologen, logopedisten en maatschappelijk werkers. Daarnaast kan de huisarts bij de specialist ouderengeneeskunde een advies of consult aanvragen. De kracht van Zonnehuis Experts is de multidisciplinaire samenwerking. De praktijk leert dat behandeling en begeleiding vaak met één specialist begint. Hij of zij komt bij een oudere thuis om samen met hem of haar, familie of mantelzorger, af te spreken welke behandeling er nodig is. Deze behandeling kan thuis of op onze behandellocaties in Appinge dam of Zuidhorn gegeven worden. Daarnaast kunnen, indien nodig, andere behandelaars van Zonnehuis Experts of thuiszorg van Zonnehuis Thuis worden ingeschakeld. Zo wordt de oudere snel geholpen. 3
Zonnehuis Experts kan worden ingezet via een verwijzing van de huisarts of medisch specialist. Deze verwijzing is voor een aantal zorgverzekeraars een voorwaarde voor eventuele vergoeding van de zorg. Bewegingstherapie Bewegen is voor iedereen belangrijk. Het is goed voor de algehele gezondheid, het opbouwen en/of onderhouden van sociale contacten, het bevorderen van de zelfstandigheid en het beleven van plezier. Bewegingstherapie wordt gegeven met als doel het activeren van lichamelijke, cognitieve en sociale functies. De bewegingstherapeut geeft u de gelegenheid om in beweging te blijven. Hierbij wordt er gekeken naar uw individuele behoeften en mogelijkheden, om deze te verwezenlijken en/of in stand te houden. Er wordt geoefend in de oefenzaal, het zwembad of buiten. Sport en spelactiviteiten worden hierbij als middel gebruikt. Bewegen wordt zowel in groepsverband als individueel aangeboden. Een aantal voorbeelden wanneer de bewegingstherapeut kan worden ingeschakeld: u wilt uw bewegingsvaardigheden onderhouden u merkt dat u uit uzelf minder beweegt u wilt weten welke bewegingsmogelijkheden u (nog) hebt u wilt samen met anderen bewegen u wilt (weer) gaan zwemmen. 4
Diëtetiek Goede voeding speelt een belangrijke ondersteunende rol bij ziekte en levert een bijdrage aan de algehele conditie. De diëtist is deskundig op het gebied van voeding en diëten en adviseert bij de samenstelling van voeding of dieet. Een dieet is voeding die om medische redenen aan speciale eisen moet voldoen. Enkele voorbeelden van diëten zijn een natriumbeperkt dieet, een glutenvrij dieet of een eiwitbeperkt dieet. Er kunnen ook eisen gesteld worden aan de structuur van de voeding, bijvoorbeeld wanneer de voeding gemalen of vloeibaar moet zijn. Bij het vertalen van een dieetvoorschrift in een dieetadvies wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met individuele wensen en gewoonten. Een dieetadvies kan voor veel mensen ingrijpend zijn. Het niet meer gewoon kunnen of mogen eten wordt vaak gezien als inbreuk op het dagelijkse leef- en eetpatroon. Ook daarbij kan de diëtist van dienst zijn door het geven van begeleiding en om u te motiveren. Daarnaast functioneert de diëtist als vraagbaak voor alle vragen over voeding of dieet. Aandachtsgebieden zijn onder andere: diabetes mellitus type 1 en 2 ondervoeding/verminderde eetlust overgewicht kanker COPD Parkinson decubitus. 5
Ergotherapie Lukt het u niet meer om uw dagelijkse activiteiten te doen, zoals wassen en aankleden, eten, boodschappen doen of uw hobby uitvoeren? Ergotherapie kan de oplossing bieden! Ergotherapie heeft als doel mensen zo lang mogelijk zelfstandig te houden in alle dagelijkse activiteiten. Tijdens het eerste gesprek worden de problemen die u ervaart besproken. Samen bepaalt u wat u het meest belangrijk vindt om zelfstandig te kunnen doen. Daarna volgt de behandeling. Deze kan bestaan uit adviezen, training en/of omgaan met hulpmiddelen. Ook kan de ergotherapeut u begeleiden bij het aanvragen van hulpmiddelen, bijvoorbeeld bij de gemeente of zorgverzekering. Voorbeelden wanneer ergotherapie kan helpen: u hebt moeite met opstaan uit bed, van het toilet of uit de stoel u hebt moeite met aan- of uitkleden u hebt een CVA gehad en heeft moeite met de volgorde van handelen of het organiseren/plannen van dagelijkse taken u hebt moeite met voortbewegen in uw woning/kamer en wilt advies voor aanpassingen u hebt moeite met het uitvoeren van keukenactiviteiten het schrijven lukt niet meer uw partner is dementerend en u raakt overbelast. U hebt advies nodig hoe u uw partner op een goede manier kunt ondersteunen bij dagelijkse handelingen u kunt uw boodschappen niet meer doen en u wilt hier een oplossing voor u hebt moeite uw handen te gebruiken bij een activiteit zoals koken, eten of drinken. 6
Fysiotherapie Fysiotherapie is het vakgebied van het menselijk bewegen. De fysiotherapeut houdt zich bezig met het bewegen van mensen binnen- en buitenshuis. De fysiotherapeutische zorg richt zich op de oorzaken van gezondheidsproblemen en op de gevolgen van ziekten, aandoeningen en syndromen. Het doel hierbij is het bevorderen van de gezondheid, het bewegen, in relatie tot deelname in de samenleving. De fysiotherapeuten zijn gespecialiseerd in het behandelen van (kwetsbare) ouderen met complexe ziektebeelden en/of meerdere aandoeningen. Dit kan zijn een CVA, een nieuwe heup/knie, Ziekte van Parkinson of dementie. Een aantal voorbeelden waarvoor de fysiotherapeut kan worden ingeschakeld: u hebt moeite met het (op)staan en lopen u merkt dat uw conditie achteruit gaat u hebt moeite om uit bed te komen u hebt advies nodig over loophulpmiddelen, rolstoelen, schoenen de familie en/of verzorgenden hebben vragen hoe ze u het beste kunnen helpen/begeleiden u bent al eens gevallen of bent bang om te vallen. Geestelijke zorg Ieder mens denkt na over zichzelf en het leven. Bij een verandering in het leven, zoals een verhuizing naar een woning met zorg aan huis of een verpleeghuis komen er wellicht nieuwe overdenkingen. Er kunnen vragen ontstaan, bijvoorbeeld op het gebied van leven, lijden en sterven, maar ook vragen over eigen identiteit en de verhouding tot geloof en medemens. De gees- 8
telijk verzorgers staan open voor een ontmoeting met u rond deze vragen. Dat kan zijn in een individueel gesprek of in een gesprekskring met meerdere cliënten. Deze gespreksgroepen geven ruimte om te spreken over wat zin geeft aan ons leven. Sommige groepen hebben een algemeen karakter, andere groepen worden vorm gegeven vanuit een specifieke levensbeschouwing. Ook worden kerkdiensten ge houden, waar u welkom bent. Een deel van de diensten wordt geleid door de eigen geestelijk verzorgers, daarnaast gaan regelmatig predikanten en pastors van de verschillende kerken in de regio in deze vieringen voor. Op diverse locaties van Zonnehuisgroep Noord worden herdenkingsbijeenkomsten ge organiseerd, waarin samen met alle betrokkenen wordt stil gestaan bij de cliënten die in een bepaalde periode zijn overleden. Daarnaast leveren de geestelijk verzorgers een bijdrage op het gebied van thema s die de gehele organisatie aangaan, bijvoorbeeld op het gebied van ethiek, levensbeschouwing en identiteit. GZ (gezondheidszorg) - psychologie Iedereen kan te maken krijgen met (psychische) problemen waar men zelf niet uitkomt. Soms is dan een steun in de rug nodig. De GZ-psychologen van Zonnehuis Experts zijn gespecialiseerd in problemen die de ouder wordende mens tegen kan komen. Naast de inzet voor u kan de psycholoog ook een ondersteunende en adviserende rol hebben voor uw partner, familie of mantelzorger. Voorbeelden van vragen of problemen waarmee u bij ons terecht kunt: angst, bijvoorbeeld paniekaanvallen, angst om de straat op te gaan of angst in grote groepen 10
depressie hulp bij verliesverwerking nazorg na ontslag van de revalidatie-afdeling na een beroerte; omgaan met de gedragsveranderingen na een beroerte of door dementie begeleiding bij het omgaan met chronische lichamelijke klachten, lichamelijke achteruitgang of specifieke ziekten zoals de ziekte van Parkinson of dementie op jonge leeftijd moeite met het wennen aan het wonen in een zorginstelling begeleiding bij terminale ziekte en naderend levenseinde verwerken van recente trauma s of trauma s uit het verleden om de mogelijkheden en beperkingen na een beroerte (CVA) in kaart te brengen kan een neuropsychologisch onderzoek afgenomen worden bij lichte of meer ernstige vergeetachtigheid kan een neuropsychologisch onderzoek worden afgenomen om mede te bepalen wat de oorzaak hiervan kan zijn. Een neuropsychologisch onderzoek kan ook worden afgenomen voorafgaand aan een behandeling. De resultaten van een dergelijk onderzoek worden met u en, indien u dit ook wilt, met uw partner of familie besproken. Neuropsychologisch onderzoek houdt in dat er onderzoek wordt gedaan naar onder andere uw geheugen, concentratie en stemming. 11
Logopedie De logopedist onderzoekt en behandelt wanneer er beperkingen worden ervaren in de communicatie, bijvoorbeeld wanneer u moeite heeft om de juiste woorden te vinden of wanneer uw spreken onduidelijk is. De logopedist is aangesloten bij Parkinson- Net en biedt de behandeling Pitch Limiting Voice Treatment (PLVT), een specifieke behandeling bij de ziekte van Parkinson, ter ver betering van de verstaanbaarheid. Ter ondersteuning van de behandeling bij communicatieproblemen is er de mogelijkheid om de behandeling SMTA te volgen. In deze behandeling wordt, in samenwerking met de muziektherapeut, door middel van muziek, melodie en ritme het spreken ondersteund en gestimuleerd. Wanneer u zich toch onvoldoende kunt uiten door middel van spreken, begeleidt de logopedist u bij het zoeken naar een geschikt ondersteunend communicatiehulpmiddel. De logopedist kan u daarnaast adviseren en behandelen wanneer u problemen ondervindt bij het kauwen en slikken van eten en drinken. Bij gehoorproblemen werkt de logopedist nauw samen met een audicien uit de regio. Een aantal voorbeelden waarvoor de logopedist kan worden ingeschakeld: u kunt niet altijd meer op het juiste woord komen u hebt moeite met duidelijk spreken u moet steeds vaker hoesten tijdens het eten en/of drinken u hebt moeite met het kauwen van de maaltijd u hebt moeite met het volgen van een gesprek door een verminderd gehoor. 12
Maatschappelijk werk Vaak brengen ziekte, opname, verblijf en ontslag veranderingen met zich mee in het leven van u, uw partner, familie of mantelzorger. Hierbij kan begeleiding nodig zijn, bijvoorbeeld bij het verwerken van de ziekte, of bij het leren omgaan met veranderingen die de ziekte met zich meebrengt. De maatschappelijk werker kan deze begeleiding bieden. De maatschappelijk werker kan ook helpen of adviseren als het gaat om financiële of materiële zaken, bijvoorbeeld als er vragen zijn over de eigen bijdrage, of als u zelf uw zaken niet meer kunt behartigen. Om de zorg zo goed mogelijk op u af te kunnen stemmen is uw levensverhaal belangrijk, zowel als u thuis woont of indien u in het verpleeghuis komt wonen. De maatschappelijk werker stelt dit verhaal op, samen met u en uw familie. Uw levensverhaal kan helpen om de zorg, behandeling en begeleiding nog persoonlijker op uw wensen af te stemmen. Bij Zonnehuisgroep Noord zijn er een aantal maatschappelijk werkers die opgeleid zijn tot casemanager dementie. Zij begeleiden u, uw partner en/of familie in het geval van (beginnende) dementie. Zij zijn een centraal aanspreekpunt bij vragen, veranderingen in het ziektebeeld, extra ondersteuning, kortom langs de zijlijn onder steunen en adviseren zij. Muziektherapie Iedereen heeft wel iets met muziek. Muziek kan ontspanning bieden, verschillende emoties oproepen maar ook een belangrijke bijdrage leveren aan de behandeling van specifieke hulpvragen bij cliënten in de vorm van therapie. Bij muziektherapie wordt met behulp van muziek zoveel mogelijk op een non-verbale manier geprobeerd om 13
een veilige omgeving te creëren en in contact te komen met de cliënt, met u dus. Vanuit dit contact kan verder gewerkt worden aan de hulpvragen. Dit kan ook wanneer u behoefte heeft uzelf te uiten zonder dat u woorden kunt gebruiken, bijvoorbeeld wanneer door afasie of door een andere aandoening uw spraak is aangetast. Het muzikale contact biedt u de mogelijkheid uw binnenwereld naar buiten te brengen. Muziektherapie kan helpen bij het omgaan met gevoelens van bijvoorbeeld verdriet, boosheid, angst, onmacht. Mensen die een hersenbloeding (CVA) hebben gehad, waardoor er afasie (taalstoornis) is ontstaan, kunnen verwezen worden voor SMTA (Speech Music Therapy for Aphasia), een combinatiebehandeling van logopedie en muziektherapie. Deze therapie vindt twee keer per week plaats en daarbinnen worden woorden opnieuw aangeleerd door middel van nieuwe melodieën. Naast individuele therapie is er ook groepsmuziektherapie. Hierbinnen kan gewerkt worden aan doelen als sociale vaardigheden, herkenning, erkenning en communicatie. Welke muziek bij de één bijvoorbeeld zorgt voor ontspanning, kan bij de ander juist irritatie oproepen, hoe hiermee om te gaan en wat muziek voor gevoel veroorzaakt wordt besproken binnen de groep. De groepsdynamica is binnen samen muziek maken en/of luisteren goed in kaart te brengen. Het zijn vaak thema s die in het dagelijkse leven ook naar voren komen en de muziek is dan een laagdrempelig middel om er over te praten. Ook heeft de muziektherapeut een coachfunctie binnen Zonnehuisgroep Noord. Een vraag die veel naar voren komt, is hoe muziek voor u (maar vaak ook voor uw omgeving) het beste ingezet kan worden om zo (weer) tot een balans te komen. Samen met u en 14
uw omgeving (mantelzorg, zorgmedewerkers, vrijwilligers) wordt gekeken hoe de muziektherapeut haar deskundigheid kan inzetten en dit kan vertalen naar praktische handvaten voor direct dagelijks gebruik van muziek. Specialisten ouderengeneeskunde De specialist heeft zich gespecialiseerd in de medische zorg voor ouderen en chronisch zieken met een complexe hulpvraag. De specialist kijkt naar de gevolgen hiervan op het dagelijks functioneren en naar de door u ervaren kwaliteit van leven. De specialist kan ter ondersteuning rechtstreeks verwijzen naar andere behandelaars van Zonnehuis Experts. Buiten de muren van Zonnehuisgroep Noord zet de specialist zijn kennis in, in samenwerking met de huisarts, als medebehandelaar of consulent. Daarnaast heeft de specialist korte lijnen met medisch specialisten uit de ziekenhuizen. Bij zorgverlening en behandeling thuis, zoals bij dementie of revalidatie, is de specialist beschikbaar en kunnen huisarts of wijkverpleegkundige een beroep op de specialist doen. In toenemende mate vormt ook de palliatieve terminale zorg een belangrijk expertiseterrein van de specialist ouderengeneeskunde. Ter ondersteuning van de specialisten werken binnen de Zonnehuizen doktersassistenten en praktijkverpleeg kundigen die taken overnemen van de specialisten. 15
Meer informatie Voor meer informatie over diagnostiek, behandeling, begeleiding en advisering door Zonnehuis Experts kunt u contact opnemen met onze behandellocatie in Appingedam of Zuidhorn. Zonnehuis Experts Bezoek- en postadres Solwerderweg 9, 9901 BR Appingedam, T 0596 686 686 Atlasstraat 8, 9801 VA Zuidhorn, T 0594 508 507 zonnehuisexperts@zonnehuisgroepnoord.nl www.zonnehuisgroepnoord.nl Zonnehuis Experts is onderdeel van Zonnehuisgroep Noord Uitgave: Zonnehuisgroep Noord, februari 2014. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. vertrouwd 16 dichtbij