TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014
Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur Aandachts punten Privacy & security, standaardisatie, energieprosument, wet- en regelgeving, nieuwe business modellen, tools voor systeemintegratie In beide programmalijnen zijn drie speerpunten/programma s vastgesteld. De aandachtspunten gelden voor beide programmalijnen met uitzondering van tools voor systeemintegratie ; dat punt is deels ondergebracht in het TKI-doorsnijdende programma Systeemintegratie. 2
Toeleveranciers Energie Markten Programmalijnen en rollen in smart grids Afnemers van Diensten Kleingebruiker (Prosumer) Middelgrote gebruikers Grootgebruikers Installatie-bedrijf Energie-beheer en advies; ICT beheer energieinstallaties; Energie installaties Telecomdienstverlener (Tele)communicatie tussen partijen; energietoepassingen 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem Netbeheerder (TSO, DSO) Faciliteren energie-, balans-, capaciteits- & data-management markten Overige spelers Nu nog onbekende diensten ESCO Energiediensten en energie gerelateerde diensten Woningcoöperatie Diensten gerelateerd aan energiebesparing, eigen opwekking Opslag Aanbieder Diensten voor benutten opslag (inclusief EV) Energieleverancier Van energie energie & energie comfort; backoffice Energie-coöperatie Diensten voor optimaal gebruik van lokale energie Aggregator Diensten voor aggregatie fleibele vraag+aanbod Hardware leverancier Energie apparatuur 2. Informatie + control systems voor fleibiliteit energie-infrastructuur Software leverancier Software en dataplatforms voor vele energietoepassingen Netbeheerder (DSO) Ondersteunen smart asset management en leveren informatie voor fleibiliteitsdiensten Brokers Software en ICTplatforms voor settlements en verrekeningen Leverancier datamanagement Open en verrijkte data voor nieuwe business en controls 3
3 Beschouwing programmalijn 1
Programmalijn 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem Doel: substantieel aantal energieconsumenten in 2020 gebruikt smart grid diensten + hun energiegebruik wordt daarmee tevens aanzienlijk verlaagd Product-markt combinaties: energiemanagementsystemen, software peak shaving energievraag en -aanbod, smart charging elektrische auto s Speerpunten/programma s (uitwerking zie volgende slides): Beter benutten bestaande infrastructuur en lokale energieopslag Integreren van decentrale duurzame productie Beheersen van energiestromen (energiemanagement) Kwalitatieve impact: Energie en Klimaat: energiebesparing, minder inzet productie- en reserve capaciteit met fossiele brandstof, betere benutting duurzame energie productie Economie: ESCO diensten, flediensten, lagere energiekosten, lokale energie-initiatieven (kleinschalig, maar veel) 5 5
5 Speerpunten programmalijn 1
Programmalijn 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem (1) Beter benutten van bestaande infrastructuur, inclusief lokale energieopslag Efficiënte benutting van infrastructuur mogelijk maken door verlagen van piekvragen en aanpassen van de vraag aan beschikbare aanbod van energie en beschikbare capaciteit van energienetten (E + G + W/K), bijvoorbeeld door de inzet van energieopslag of slim laden van een vloot van elektrische auto s. Dit moet leiden tot besparingen op investeringen in energienetwerken, en op kosteneffectief gebruik van beschikbare netcapaciteit. 7 7
Programmalijn 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem (2) Integreren van decentrale duurzame energie productie Fysieke en vooral markttechnische integratie van decentrale, veelal duurzame energie opwekking op lokaal niveau waarbij tegelijkertijd matching plaatsvindt op (regionaal en) nationaal niveau. Integreren betekent hier: hoe sluit ik het aan op het smart grid, rekening houdend met (honderd)duizenden andere apparaten, en de eis voor betrouwbare levering? 8 8
Programmalijn 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 1: Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem (3) Beheersen en bufferen van energiestromen Intelligent gebruik van beschikbare energie in de gebouwde omgeving door uitwisseling van energie tussen gebouwen of door omzetten van energie in een andere vorm, bijvoorbeeld overschot aan elektriciteit via warmtepompen omzetten in warmte voor eigen gebruik of voor gebruik door derden in de omgeving. 9 9
9 Beschouwing programmalijn 2
Programmalijn 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur Doel: kosten netwerkaanpassingen voor integratie duurzame energie substantieel reduceren + faciliteren ontstaan nieuwe dienstverlening voor tientallen bedrijven (veelal MKB, vergelijk bijv. met diensten iphone) Product-markt combinaties: ICT platformen, informatiesystemen, meet-en regelsystemen, sensors, slimme meter datamanagement, markt control mechanisme, slimme kabels, smart inverters, software voor dynamic billing Speerpunten/programma s (uitwerking zie volgende slide): Beschikbaar stellen of leveren van informatie en datamanagement Inzetten van prijsmechanismen en dynamische verrekeningen Fleibiliseren van de energie infrastructuur Kwalitatieve impact: Energie en Klimaat: integratie groene technologieën (PV+ HP+WKK+EV), hogere efficiency energie infrastructuur, betere inpassing duurzame energie Economie: lagere (maatschappelijke) investeringskosten energie-infrastructuur, informatiediensten, software, ICT-architecturen voor datamanagement etc. 11 11
11 Speerpunten programmalijn 2
Programmalijn 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur (1) Beschikbaar stellen of leveren van informatie en datamanagement Verzamelen van data en deze als informatie aanbieden aan derden, rekening houdend met privacy en cyber security aspecten. Dit past in de digitalisering van het energiesysteem en helpt netbeheerders om de toestand van hun energienetten continu en in meer detail te kunnen monitoren en geeft commerciële partijen de mogelijkheid energiemanagement en andere flediensten te ontwikkelen en aan hun klanten aan te bieden. 13 13
Programmalijn 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur (2) Inzetten van prijsmechanismen en dynamische verrekeningen Ontwikkelen van gestandaardiseerde software oplossingen voor het verrekenen van diensten, zoals prijs van energie (voor consumers en prosumers) als functie van tijdstip van gebruik of opwek, prijs van netcapaciteit per tijdseenheid, waarde van fle, en laden van elektrische auto op verschillende locaties en bij verschillende aanbieders (vergelijkbaar met roaming ). 14 14
Programmalijn 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur 2: Informatie en control systems voor fleibiliteit in energie-infrastructuur (3) Fleibiliseren van de energie infrastructuur Inrichten van platforms en inzetten van control systems voor capaciteitsmanagement en congestiemanagement om energienetten actief te kunnen besturen. Bijsturen van effecten door power quality issues ten gevolge van de aansluiting van grote aantallen inverters (bijvoorbeeld van zonnepanelen) en smart devices. 15 15
Focus Onderwerpen Addendum 2013 Nieuwe marktmodellen en prijsmechanismes op basis van informatie uit slimme meters Energiemanagement en optimalisatie met nadruk op intelligente bedrijven en bedrijfsterreinen Elektrische auto s ingepast in het Smart Grid Beter Benutten Ïnfrastructuur Íntegratie Decentrale Productie Beschikbaar stellen of leveren van informatie en datamanagement Beheersen en Bufferen van Energiestromen Inzetten van prijsmechanismen en dynamische verrekeningen Fleibilisering van energie infrastructuur Frameworks en standaarden Controle- en beheerssystemen Resilience, beschikbaarheid. Security by design Relatie met ICT roadmap Energieconversie en netintegratietechnologieën voor optimale inzet van energiebronnen op diverse spanningsniveaus DC grids en DC interfaces Asset management van de Smart Grid infrastructuur en sensoring waaronder de ontwikkeling van nieuwe meet methodologieën. Optimaal gebruik van fleibiliteit in het systeem rekening houdend met belangen van bestaande en nieuwe stakeholders Veranderende rol van de netbeheerders en de opkomst van nieuwe rollen Ontwikkeling van diensten en business modellen gericht op en in samenwerking met specifieke eindgebruikersdoelgroepen De eindgebruiker als nieuwe stakeholder Relatie speerpunten uit Addendum 2013 en onderwerpen uit Addendum 2014 16
17 Thank you www.tki-switch2smartgrids.nl