Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010
Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst werd georganiseerd door de Wmo adviesraad - Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht en de vier ouderenbonden in Dordrecht. De bijeenkomst stond in het teken van ontmoeting, verbinding en bijstellen van de eigen beeldvorming. Concreet doel: senioren van niet Nederlandse origine en de leden van de vier ouderenbonden maken kennis met elkaar, met als motto bekend maakt bemind. De gasten werden ontvangen met multiculturele hapjes en ook de lunch bestond uit internationale gerechten (een paar aanwezigen miste overigens wel de hutspot). De bijeenkomst werd gehouden in de Vijverhof, een locatie van de Zorggroep Crabbehoff. De heer J. Groen, directeur van Crabbehoff, hield een inleiding. Hij ging in op de zorg voor allochtone ouderen en hoe we van elkaar kunnen leren. De dagvoorzitter was de heer A. de Goeij, voorzitter van de Wmo adviesraad. Discussie Aan de hand van de film Meer dan vergeten gingen de senioren in gesprek met elkaar en wisselden zij ervaringen uit. Mevrouw Y. Heijgele, beleidsmedewerker bij NOOM gaf eerst nog een korte toelichting. Hoewel de film ging over problemen en oplossingen van Turkse en Surinaamse families met hun dementerende vader of moeder, was de thematiek voor iedereen herkenbaar. Een goed startpunt voor de discussie. De opmerkingen die gemaakt zijn, werden opgeschreven op gele briefjes. Aan het begin van de bijeenkomst zaten de mensen die elkaar kenden, meestal nog bij elkaar, maar tijdens de discussie waren de groepen gemengd. De heer H. Wagemakers, wethouder Zorg, van de gemeente Dordrecht was aanwezig bij de bespreking van de opmerkingen. 1 Deze bijeenkomst is mogelijk gemaakt door een subsidie van de gemeente Dordrecht, NOOM, Zorggroep Crabbehoff en de Wmo adviesraad Dordrecht. 2
Resultaten van de discussie De opmerkingen die tijdens de discussie gemaakt zijn, kunnen onderverdeeld worden in vier thema s: 1. mantelzorg; 2. zorg; 3. wonen; 4. welzijn. 3
De thema s hangen natuurlijk ook weer met elkaar samen. 1. Mantelzorg Het geven van mantelzorg was voor alle aanwezigen herkenbaar, ook de druk en overbelasting die dit met zich meebrengt. Weliswaar is de druk binnen de allochtone gemeenschap om voor ouders te zorgen groter. Evenals de autochtone kinderen hebben de allochtone kinderen het druk met eigen werk, dus weinig tijd voor mantelzorg of vrijwilligerswerk. Dilemma voor de kinderen: je moet zorgen, maar je hebt ook andere taken. Dit leidt tot een schuldgevoel. Opmerkingen die gemaakt zijn tijdens de discussie: Allochtone ouders weten, inmiddels, dat ze niet (altijd) terug kunnen vallen op hun kinderen. Vaak willen ze dat ook niet; Zorg en liefde thuis is beter dan in verpleeghuis, je brengt je ouders hier niet. Familieleden dienen een belangrijke rol te hebben bij zorg. Zowel mannen als vrouwen! Als wij onze ouders naar een verzorgingshuis brengen. Dan blijft er toch de zorg, kinderen blijven nodig! Oplossingen Er werd ook gezocht naar oplossingen: Er moet veel eerder een gesprek plaatsvinden tussen de allochtone kinderen (mantelzorgers) en hun ouders, om aan te geven dat zij niet alle zorg op zich kunnen nemen; Ook goede informatie over de professionele zorg, bijvoorbeeld via de Imam, is belangrijk! Goede relatie familie/mantelzorg en verzorgings-, verpleeghuizen en thuiszorg (dit geldt voor iedereen); PGB is erg belangrijk om zelf voor je ouders te zorgen. 2. Zorg De volgende opmerkingen werden gemaakt rond het thema zorg: Zorginstelling moet mee veranderen met de omgeving, dat wil zeggen als meer allochtonen in een wijk wonen, dan moet de zorg daar op afgestemd worden; Verschillen tussen cliënten hebben hun eigen specifieke aandacht nodig. Er moet zorg gegeven worden vanuit verschillen die er zijn; Voorlichting geven aan verzorgenden over religie en cultuur; Herkenning is belangrijk in een verpleeg- of verzorgingshuis. Het personeel moet een afspiegeling zijn/worden van bewoners. De maaltijden: halal, koosjer en vegetarisch; De taal is een probleem, veel oudere allochtonen willen communiceren in hun moedertaal. Personeel van, bijvoorbeeld, Turkse of Marokkaanse afkomst, is dan een oplossing; Wie zorgt er voor je, als je het zelf niet meer kunt? Er ontstond een discussie over het duurder worden van de zorg en de angst dat de zorg verschraalt; 4
Het lef hebben om over de drempel te stappen als familie: ga eens kijken in een verpleeg- of verzorgingshuis wat er mogelijk is. Werken in de zorg Naar aanleiding van opmerkingen die hiervoor gemaakt zijn, werd ook hier gezocht naar oplossingen. Een van de oplossingen is meer allochtonen in de zorg. Zij kennen de cultuur en spreken de taal. Probleem is dat jongere allochtonen niet graag willen werken in de (ouderen)zorg. Als mogelijke oplossing werd de snuffelstage aangedragen. Zo maken jongeren (allochtoon en autochtoon) kennis met de zorg en (hopelijk) raken ze enthousiast. Verschillende gemeenten willen werklozen verplicht stellen in de zorg te werken, volgens de aanwezigen werkt dat niet: je laat je moeder toch niet verzorgen door iemand die dat niet wil. 3. Wonen Naast mantelzorg en zorg kreeg ook wonen veel aandacht. De volgende opmerkingen zijn gemaakt: Verhuizen naar een toegankelijke woning is niet gemakkelijk, er is een wachttijd en ook de kosten zijn vaak een probleem. Er moet rekening gehouden worden met mensen met een klein inkomen; Er is behoefte aan kleine wooneenheden, aanleunwoningen bij een verzorgingshuis, maar wel met verzorgenden die de taal en de cultuur begrijpen; Woningen fysiek aanpassen, zodat ze geschikt zijn om thuis zorg te krijgen; Belangrijk is een eigen kamer/privacy, zoals Parkhof Dubbeldam; Woonzorg/corporaties. 4. Welzijn In de discussie ging de meeste aandacht uit naar (mantel)zorg en wonen. Maar ook over welzijn zijn opmerkingen gemaakt: (Vrijwillige) activiteiten die aansluiten op de leefwereld van de mensen; Lid worden ouderenbond? Eigenlijk wel, maar later ; Kaarten in het buurthuis, gezellig en goed voor je sociale contacten; Participatie doe je met elkaar, ook vanuit, de ouderenbonden en de kerken. Hoe gaan we verder? Krachten bundelen! Deze opmerking had een van de aanwezigen op het evaluatieformulier gezet (zie p.7). Een goede gedachte om vast te houden. We kunnen niet zonder elkaar en samen staan we sterker! Alle (zorg)organisaties, de allochtone en autochtone inwoners van Dordrecht moeten hun verantwoordelijkheid nemen om er voor te zorgen dat (mantel)zorg, wonen en welzijn afgestemd is op de behoeften van de mensen die het nodig hebben. Door samen naar oplossingen en mogelijkheden te zoeken, komen we steeds verder. 5
Impressie van de lunchbijeenkomst 6
Resultaten enquêteformulier Aan het einde van de bijeenkomst werd aan de aanwezigen gevraagd een enquêteformulier in te vullen. Deze resultaten zijn als volgt. 1. Wat vond u van: Onderdeel zeer goed goed voldoende matig slecht De ontvangst met de multiculturele hapjes 26 14 De film Meer dan vergeten en de discussie 17 19 1 De lunch en de gelegenheid tot napraten 16 19 1 De locatie 17 24 3 De organisatie van de dag 16 21 3 Het totale programma 11 25 3 We kunnen concluderen dat de aanwezigen, over het algemeen, tevreden waren over de bijeenkomst. Een van de opmerkingen: Ik heb het een goede middag gevonden die voor herhaling vatbaar is. 2. Wat neemt u mee en wat gaat u er mee doen? Meer samenwerken; De verbetering moet komen in de zorgsector, mensen stimuleren in de zorg te gaan werken; Er is nog veel te doen op het gebied van ouderenzorg en vrijwilligerswerk; Het open staan voor andere culturen; De probleemstelling binnen de ouderenbonden bespreken / inbrengen in ons bestuur; In de wijk stimuleren om meer voor ouderen te doen. 3. Aan welke onderwerpen zou u graag meer aandacht besteden? Meer culturele bezigheden voor ouderen in de zomermaanden; Film opgeven voor vertoning voor ouderenbonden/zorg; Communicatie met ouders; Mantelzorg/vrijwilligerswerk ten aanzien van andere eisen van de samenleving; Participatie van diverse culturen in de zorg; 7
Algemene ouderenzorg wordt niet beter, omdat we steeds ouder worden en de tehuizen vol zijn. Men kan niet eerder opgenomen worden, pas tot het echt niet meer kan. Meer allochtonen als vrijwilligers in zorgcentra zodat dementerenden in hun eigen taal kunnen communiceren; Integratie in de zorg; Bespreekbaar maken binnen het gezin; Woonzorg voor Alzheimerpatiënten; Vraagstuk over opleiding. 4. Ik wil nog even kwijt Dingen gegeten die ik nog nooit gegeten heb / gemist Hollands eten, onze cultuur is belangrijk voor hen om te integreren; De ouderenbonden willen graag hun subsidie behouden, we werken toch al met onbetaalde vrijwilligers; In Crabbehof / De Nieuwe Stoof veel activiteiten die aansluiten bij de vraag en behoefte van allochtone bewoners. Een voorbeeld voor de andere buurthuizen; De Zweedse band (vastbinden in bed van de Turkse vader) moet uit de film geknipt worden, dit valt onder mishandeling (is besproken met NOOM); Meer opleidingen in de zorg; Zorg op langere termijn is aan verandering toe, andere woonzorg en verblijflocatie; Het is moeilijk om oudere migrante vrouwen aan tafel te krijgen, het waren veel mannen. Doel bereikt De bijeenkomst had als doel allochtone en autochtone ouderen ontmoeten elkaar. Dit doel is zeker bereikt, hoewel we moeten constateren dat er weinig oudere allochtone vrouwen waren. Deze groep is moeilijker te bereiken. In een vervolgbijeenkomst moeten we dan ook meer moeite doen om hen te bereiken. Naast ontmoeten, stond de bijeenkomst in het teken van verbinding en bijstellen van de eigen beeldvorming. We mogen concluderen dat er een goed begin gemaakt is, getuige de volgende opmerkingen: een hele goede samenbindende bijeenkomst en ik heb nu veel meer inzicht in de problemen van allochtonen. 8