Programma Banksparen - Totstandkoming van de wet - Doelstellingen van de wet - Overzicht lijfrentesparen - KEW, SEW en BEW - Wettelijke voorwaarden - Verschillen - Voordelen - Fictieve uitkering / deblokkering - Vrijstellingen - Versoepelingsregeling - Zorgplicht - Successierecht - Vragen Banksparen Banksparen - Politiek speeltje - Is niet beter voor de consument - Zal niet goedkoper zijn dan verzekeren - Zal vroege dood sterven (levensloopregeling) - Fiscale faciliteit - Integraal persoonlijk financieel advies - Toegevoegde waarde adviseur helder - Kennis van beleggen onontbeerlijk Totstandkoming van de wet Doelstellingen van de wet - januari 2006 voorstel van Wet (Depla - De Vries) wetsvoorstel lijfrentesparen - januari 2007 overname Blok (Depla - Blok) uitbreiding wetsvoorstel met SEW en BEW - juli 2007 Tweede Kamer akkoord - december 2007 Eerste Kamer akkoord - januari 2008 inwerkingtreding wet - Voorkomen gedwongen winkelnering bij verzekeraars - fiscaal gefacilieerde opbouw verplicht bij een verzekeraar - Hoge en ondoorzichtige kosten - woekerpolissen - Transparantie in kostenstructuren - bij bancaire producten kostenstructuur inzichtelijker - Meer concurrentie - meerdere aanbieders moet leiden tot meer concurrentie 1
Doelstellingen van de wet - Alle doelstellingen hebben één gezamenlijk doel :!! KOSTENVERLAGING!! Budgettaire dekking - Verlaging maximale premiegrondslag - Van 150.957 naar 104.806 - Maatregel treft vooral ondernemers / freelancers - Motie: in 2008 wordt beoordeeld of het bedrag weer wordt verhoogd - Assurantiebelasting - Verhoging van 7% naar 7,5% - Per 1 maart 2008 Level playing field - Voorwaarden voor de bancaire lijfrente zijn daar waar mogelijk gelijk aan de voorwaarden voor de verzekerde lijfrente ( level playing field ) Lijfrentesparen - Echter enkele belangrijke verschillen aangezien een verzekeringsproduct niet gelijk is aan een bancair product Belangrijkste verschillen - Verzekeren - Bancair Fiscaal regime 1. Pré - brede herwaardering 2. Brede herwaardering tot wet VPL (31-12-2005) 3. Huidige situatie - Levenslange uitkering (OL) - 1% sterftekans (NL) - Begunstiging mogelijk - Kortlevenrisico - Afname tot 70% mogelijk - Geen afkoopmogelijkheid - ORV meeverzekeren - AOV meeverzekeren - Minimaal 20 jaar (OL) - Minimaal 5 jaar (NL) - Geen begunstiging mogelijk - Geen kortlevenrisico - Geen afname mogelijk - Kleine tegoeden afkopen - Apart verzekeren - Apart verzekeren 2
Uitbreiding wetsvoorstel - Wetsvoorstel in eerste instantie alleen lijfrentesparen - Pas in januari 2007 uitgebreid met eigen woningsparen Eigen woningsparen - Introductie Spaarrekening Eigen Woning (SEW) en Beleggingsrecht Eigen Woning (BEW) Verzekeringsproduct vs. bankproduct Doelstelling - De wetgever heeft getracht om de SEW en het BEW zoveel als mogelijk aan te laten sluiten bij de KEW - Echter slechts kleine verschillen die (meestal) voortvloeien uit het onderscheid in een verzekeringsproduct en een bancair product - Het fiscaal gefacilieerd opbouwen van vermogen bij een bank of beleggingsinstelling ter aflossing van de eigenwoningschuld SEW of BEW Voorwaarden KEW - Heeft met de uitvoerder te maken in de praktijk zijn alle aangeboden vormen momenteel een SEW - De BEW is voor beleggingsinstellingen zonder bankvergunning 1. De uitkering dient ter aflossing van de eigenwoningschuld 2. Er worden tenminste 15 jaar (of tot overlijden) premies voldaan 3. De hoogste premie bedraagt niet meer dan het tienvoud van de laagste premie (bandbreedte-eis 1:10) 4. De verzekering geeft recht op een eenmalige kapitaalsuitkering 5. De kapitaalverzekering is afgesloten bij een professionele verzekeraar 6. De maximale looptijd van de polis bedraagt 30 jaar 3
Voorwaarden SEW/BEW Verschillen KEW en SEW/BEW 1. De rekeninghouder heeft een eigen woning 2. De rekeninghouder heeft een eigenwoningschuld 3. De rekening is geblokkeerd en wordt slechts eenmalig gedeblokkeerd ter aflossing van de eigenwoningschuld 4. Er wordt ten minste 15 jaar (of tot overlijden) ingelegd 5. Het hoogste overgemaakte bedrag bedraagt niet meer dan het tienvoud van het laagste overgemaakte bedrag - Eigen woning - KEW: eigen woning mag van de belastingplichtige, zijn partner of van degene met wie hij samenwoont zijn - SEW/BEW: de eigen woning moet van de rekeninghouder zelf zijn (volgens letter van de wet). - Maar ook de eigenwoningschuld van de partner mag worden afgelost. 6. Het op de rekening genoten rendement wordt bijgeboekt Verschillen KEW en SEW/BEW Verschillen KEW en SEW/BEW - Eigenwoningschuld - KEW: gedurende de looptijd van de KEW hoeft de verzekeringnemer geen eigenwoningschuld te hebben - wel bij expiratie polis - SEW/BEW: de rekeninghouder moet steeds over een eigenwoningschuld beschikken - De verschillen met betrekking tot de eigen woning en de eigen woningschuld zijn niet bewust gecreëerd - In de parlementaire behandeling is hierover opgemerkt: - Voor zover echter zou blijken dat dit verschil desalniettemin tot een wezenlijke belemmering van het beoogde level playing field zou leiden, zou uiteraard moeten worden bezien of dit verschil zou kunnen worden weggenomen Verschillen KEW en SEW/BEW Verschillen KEW en SEW/BEW - Eenmalig deblokkeren - Bij KEW op grond van besluit is opname kleine vrijstelling mogelijk waarna de polis mag worden voortgezet. Inmiddels aangegeven dat dit ook voor SEW en BEW mogelijk wordt. - Begunstiging - KEW: het is mogelijk (op de polis) een begunstigde aan te wijzen - SEW/BEW: de bancaire instelling heeft geen begunstigingsmogelijkheden 4
Verschillen KEW en SEW/BEW Verschillen KEW en SEW/BEW - Geen begunstigingsmogelijkheden - Gevolgen: - De bancaire instelling moet over een verklaring van erfrecht beschikken om te bepalen aan wie het tegoed toekomt - De rekeninghouder moet bij testament bepalen aan wie hij het tegoed wil laten toekomen (anders: wettelijke verdeling) - Successierechten - KEW: door middel van premiesplitsing voorkomen van successierechten - SEW/BEW: geen mogelijkheid tot premie splitsing - normaal belastbaar net als elke andere bankrekening ECHTER: VRIJSTELLING ECHTGENOOT/PARTNER 523.667!! Verschillen KEW en SEW/BEW - Overlijdensrisicoverzekering / AO-verzekering - KEW: mogelijk om premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid of overlijdensrisicoverzekering mee te verzekeren (behoort tot premie) - SEW/BEW: altijd afzonderlijk verzekeren Fictieve heffingsmomenten - Geen reguliere afwikkeling polis / overeenkomst - KEW: de verzekering wordt geacht geheel tot uitkering te zijn gekomen - BEW/SEW: de rekening wordt geacht voor het geheel te zijn gedeblokkeerd - Het rentebestanddeel wordt direct progressief belast in box 1 Fictieve uitkering KEW - De verzekering voldoet niet meer aan de gestelde voorwaarden - De verzekering wordt afgekocht of vervreemd - De verzekering wordt ingebracht in een onderneming - De KEW komt gedeeltelijk tot uitkering - Er wordt niet minimaal 15 jaar premies betaald - De premies worden niet binnen de bandbreedte voldaan - De verzekering heeft een looptijd van 30 jaar overschreden Fictieve deblokkering SEW/BEW - Er wordt niet meer voldaan aan de gestelde voorwaarden - De SEW/BEW wordt vervreemd of verdeeld* - De SEW/BEW wordt ingebracht in een onderneming - De SEW/BEW wordt gedeeltelijk gedeblokkeerd - Er zijn 30 jaar verstreken na de eerste overmaking - De premies worden niet binnen de bandbreedte voldaan - De rekeninghouder komt te overlijden* 5
Uitzondering fictieve deblokkering - Uitzondering bij echtscheiding / verbreken samenwonen - Bij een SEW/BEW geen fictieve deblokkering indien de SEW/BEW wordt verdeeld in het kader van het aangaan of beëindigen van het huwelijk of een (duurzame) samenwoning Uitzondering fictieve deblokkering - Uitzondering bij overlijden - Bij een SEW/BEW geen fictieve deblokkering indien de rekeninghouder komt te overlijden en de echtgenoot of partner continueert de rekening Ophoging vrijstelling bij overlijden Vrijstelling KEW, SEW en BEW - Indien de langstlevende partner de SEW/BEW voortzet vindt er geen fictieve deblokkering plaats - De vrijstelling mag verhoogd worden met de resterende vrijstelling van de erflater, maar bedraagt maximaal de waarde van het tegoed op het moment van overlijden - 20 jaar premiebetaling: grote vrijstelling 145.000-15 jaar premiebetaling: kleine vrijstelling 32.900 - Kleine vrijstelling komt in mindering op grote vrijstelling - Wel dient dan aan de overige voorwaarden worden voldaan. De partner moet dus over een eigen woning en een eigenwoningschuld beschikken Overschrijding vrijstelling - Bij overschrijding van de vrijstelling: belast in box 1 - Formule: U -/- V x S = te belasten rentebestanddeel U - (U = uitkering / tegoed bij deblokkering) - (V = vrijstelling, maar maximaal bedrag van eigenwoningschuld) - (S = tegoed -/- ingelegde bedragen) Versoepelingsregeling - Wel een fictieve deblokkering, maar toch een vrijstelling: - Versoepelingsregeling werkt in twee gevallen: 1. De KEW/SEW of BEW komt fictief tot uitkering omdat de rekeninghouder geen eigen woning meer tot zijn beschikking heeft 2. De KEW/SEW of BEW wordt geacht fictief tot uitkering te zijn gekomen door het ophouden binnenlands belastingplichtige te zijn - Eis tot 15 jaar premiebetaling geldt niet! 6
Imputatieregeling Oversluiten - Een uitkering uit een KEW heeft gevolgen voor de hypotheekrenteaftrek - Schuld waarover aftrek is toegestaan wordt verminderd met de reeds genoten vrijstelling - Het wetsartikel is van overeenkomstige toepassing op de SEW en het BEW - Het is mogelijk om een KEW om te zetten in een SEW of BEW - Het is mogelijk om een SEW om te zetten in een KEW of BEW - Het is mogelijk om een BEW om te zetten in een SEW of KEW Oversluiten Voorbeeld - Fiscale gevolgen? - Bij omzetting van een KEW, SEW of BEW in een andere KEW, SEW of BEW wordt de laatstgenoemde geacht een voortzetting te zijn van de eerstgenoemde. - Dus: - Ingangsdatum - Bandbreedte - Geen eerste (hoge) storting - Koen en Merel hebben in 2002 een nieuwe woning gekocht. Daarbij is tevens een KEW afgesloten. Met de uitkering uit de KEW verwachten zij over 30 jaar de hypotheek ( 260.000) af te kunnen lossen. De maandelijkse inleg bedraagt 350. - In 2009 willen Koen en Merel de KEW omzetten naar de BankSpaarhypotheek van Florius. Wat zijn de fiscale gevolgen? Voorbeeld Vraag - Juridisch gezien ontstaat er een nieuwe spaarrekening. Fiscaal wordt de nieuwe spaarrekening echter beschouwd als een voortzetting van de oude verzekering. - Rekening houden met: - Verstreken looptijd - Bandbreedte-eis (1:10, inleg 350) - De omzetting wordt niet gezien als eerste (hoge) storting. - Ik heb een Florius Vermogensopbouw Hypotheek - Ik heb gekozen voor Box 3 - Mijn maandelijkse inleg bedraagt 500 - Het saldo bedraagt inmiddels 5.000 - Ik wil de rekening naar Box 1 verhuizen en aanmerken als een SEW kan dit? 7
Antwoord Banksparen en zorgplicht - Ja, maar dit is geen voorzetting - Het saldo is eerste storting - De ingangsdatum is de datum van omzetting - Dus geheel nieuwe SEW - Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) - Op dit moment ligt er een voorstel tot aanpassing van het besluit - Bankspaarproducten worden onder de definitie van complex product geschaard Transparant Oorzaak - Kosten verzekeraar - Kosten fondsbeheer - Provisie systeem - Systeem Universal Life Stelling Universal Life - Gezien enorme volatiliteit leent UL zich in combinatie met gewenste risicodekking zich niet voor beleggingen in uitsluitend aandelen. Waardeontwikkeling bij jaarlijkse inleg van 2.100 op basis van AEX vanaf 1983 tot en met 2007. Gemiddeld rendement 11% 8
Universal life Universal life 1990 Gerard is 40 jaar Premie 10 per 100.000 per maand. Risicokoopsom per 100.000 per maand Voor niet roker 2000 Gerard is 50 jaar Premie 26 per 100.000 per maand. Sparen of beleggen Waarom beleggen? - Geloven dat beleggen op de lange termijn meer rendement oplevert dan sparen? Ofwel hoger vermogen op einddatum nastreven dan benodigd voor aflossen hypotheeklening! Of - Streven naar zo laag mogelijke maandlasten? Inleg wordt lager door hoger verwacht rendement dan bij sparen! Wat is belangrijker: lage lasten of zekerheid Risico versus rendement - Uitgangspunt bij de beleggingshypotheek is een rekenrendement (verwacht rendement) van maximaal 7,57% (mixfonds) - Hierbij hoort een inleg van 278 netto per maand - Maar hoe groot is de kans dat het doelkapitaal ad. 250.000 gehaald wordt? - Brutorendement 7,57% - Doelkapitaal 250.000 - Gemiddelde waardeontwikkeling a.d.h.v. 250 rendementscenario s: - Normale markt 225.000 - Goede markt 490.000 - Slechte markt 80.000 9
Kans op verlies versus kans op bereiken doelkapitaal Wat belangrijker: laagste lasten of zekerheid? - Kans op verlies: - Op korte termijn ca. 48% - Op lange termijn ca. 6% - Kans op het bereiken van 250.000 euro over 30 jaar: - ongeveer 42% - Kosten spaarhypotheek bij 6,5% 1.035 netto per maand - 100% zekerheid dat doelkapitaal behaald wordt - Kosten beleggingshypotheek 981 netto per maand - 42% zekerheid dat doelkapitaal behaald wordt - Verschil 54 euro netto per maand ( 19.440 ). - Weegt kostenbesparing op tegen verwachte baten? Successierecht en banksparen Banksparen en successierecht - Het tegoed valt, net als iedere andere bankrekening, in de nalatenschap van de erflater en is belastbaar met successierechten. - Geen mogelijkheid tot premiesplitsing - Belang voor successierechten? Erfrecht en Successiewet - Wie zijn erfgenaam conform wettelijk erfrecht? - Groepen erfgenamen: groep 1: langstlevende echtgenoot en de kinderen, (dus niet de samenwonende partners) groep 2: ouders, broers en zusters - Wat zijn de vrijstellingen voor hen in de SW? - Voor echtgenoot 523.667 Voor kinderen > 23 jaar 10.150 Voor samenwoners van 0,00 tot 523.667 Wat is belast voor SW? - Schenkingsrecht over alles wat je krijgt van iemand die in Nederland woont. - Successierecht over alles wat je erft uit de nalatenschap van iemand die in Nederland woont. - Er zijn ook voordelen, die niet uit schenking of nalatenschap worden genoten, die toch worden belast met successierecht => fictieve verkrijgingen - Meest voorkomend zijn de uitkeringen uit levensverzekeringen. 10
Fictieve verkrijging Voorbeeld 1: gemeenschap van goederen - Uitkering uit een levensverzekering, krijg je van de verzekeraar. Voor de Successiewet wordt gedaan alsof het krachtens erfrecht is verkregen dus successierecht betalen over de uitkering, tenzij je kunt aantonen dat er niets aan het vermogen van de erflater (verzekerde) is onttrokken.. - Dat kan je alleen aantonen als: - polis kruislings is gesloten (premieverschuldigdheid) - er geen gemeenschap van goederen is. - Man en vrouw, gehuwd in g.v.g. sluiten een polis met een verzekerd kapitaal van 200.000. - Vrouw is verzekeringnemer en begunstigde - Man is verzekerde - Overig vermogen: woonhuis 350.000 -/- hypotheek 300.000. - Man overlijdt, waarover is mevrouw successie verschuldigd? Voorbeeld 1: gemeenschap van goederen Voorbeeld 2: samenwoners - Nalatenschap bedraagt 25.000, namelijk de helft van het gemeenschappelijk vermogen - Bovendien ontvangt zij 200.000 uit de polis, er is sprake van gemeenschap van goederen, dus is de uitkering in principe belast. - Totaal dus 225.000, maar haar vrijstelling bedraagt 523.667 => geen heffing! - Man en vrouw, samenwonend, zonder notarieel samenlevingscontract, sluiten een polis met een verzekerd kapitaal van 200.000. - Vrouw is verzekeringnemer en begunstigde - Man is verzekerde - Overig vermogen: gezamenlijk woonhuis 350.000 -/- gezamenlijke hypotheek 300.000. - Man overlijdt, waarover is mevrouw successie verschuldigd? Voorbeeld 2 samenwoners - Nalatenschap is 25.000, vrouw is geen erfgenaam - Uitkering uit levensverzekering 200.000 blijft buiten de heffing, er is niets onttrokken aan het vermogen van de man. - Geen heffing successierecht Voorbeeld 3: g.v.g. + verpanding - Man en vrouw, gehuwd in g.v.g. sluiten een polis met een verzekerd kapitaal van 200.000. - Vrouw is verzekeringnemer en begunstigde - Man is verzekerde - Polis is verpand aan geldverstrekker - Overig vermogen: woonhuis 350.000 -/- hypotheek 300.000. - Man overlijdt, waarover is mevrouw successie verschuldigd? 11
Voorbeeld 3: g.v.g. + verpanding - Uitkering uit de polis lost de hypotheek af, blijft 100.000 restant hypotheek. Gemeenschap van goederen bedraagt 250.000, dus de nalatenschap 125.000. - Daarnaast heeft mevrouw het voordeel dat ook haar deel van de hypotheek is ingelost. Ze had een schuld van 150.000, na aflossing van 50.000. Deze schuldbevrijding door de uitkering valt ook onder SW. SEW voor Successiewet - SEW is een spaarrekening, die behoort tot het vermogen van de rekeninghouder. - Saldo van de rekening valt in de nalatenschap. LET OP: Wettelijk of testamentair erfrecht - Dus belast is 225.000, maar er is een grote vrijstelling - Verschil ontstaat alleen als er kinderen zijn! Testament - Gerard en Inge wonen samen en hebben een modern samenlevingscontract. Huis en hypotheek is gezamenlijk. - Er is geen testament. - Er lopen twee afzonderlijke SEW rekeningen Florius Bankspaar Hypotheek. - Het saldo van iedere rekening bedraagt 52.000. - Inge komt te overlijden. - Wie krijgt de 52.000. Testament - In het samenlevingscontract is een verblijvingsbeding opgenomen. - Huis en schuld zijn gezamenlijk. - Door verpanding aflossing op schuld. - De 52.000 komt op deze wijze bij Gerard. SEW en KEW voor Successiewet - Florius BankSpaarhypotheek/Vermogensopbouwhypotheek Box 1 - Naast de geldlening wordt er op een SEW gespaard voor de aflossing bij leven. - Losse ORV mogelijk voor de aflossing bij overlijden - De bankspaarrekening wordt verpand aan de geldverstrekker. Zowel op einddatum als bij overlijden wordt het saldo aangewend voor aflossing van de hypotheek. SEW en KEW voor Successiewet - Uitkering van de losse ORV, wordt behandeld zoals iedere levensverzekeringsuitkering. Verpanding of betalingsopdracht zijn beide mogelijk. - Dus een fictieve verkrijging, tenzij er NIETS is onttrokken aan het vermogen van de erflater: - geen gemeenschap van goederen - kruislings sluiten - Het saldo van de rekening SEW is wel belast, of bij g.v.g. voor de helft belast (zit voor de helft in de nalatenschap). 12
Rekening op twee namen - Fiscaal wordt ieder geacht gerechtigd te zijn voor de helft van het tegoed. - Fiscaal twee afzonderlijke belastingplichtige ieder voor de helft. - Bij overlijden 50% van het tegoed wordt geacht gedeblokkeerd te zijn. Vrijstelling Successiewet - Vrijstelling gehuwden 523.667 - Wordt verminderd met de gekapitaliseerde waarde van het nabestaandenpensioen. - Wordt tevens verminderd met de gekapitaliseerde waarde van nabestaandenlijfrenten (gesloten na 1-1- 1992) - Minimaal blijft er altijd een vrijstelling van 149.622 Huidige tarieven Plannen met ingang van 01-01-2010 - De erfvrijstelling voor partners gaat omhoog naar 600.000. - De erfvrijstelling voor kinderen gaat omhoog naar 19.000. - De tarieven voor partners en kinderen gaan omlaag naar 10 procent over de eerste 125.000 en 20 procent over het restant. Het advies Het advies - Vragen van de leden Vos, Depla (beiden PvdA) en Blok (VVD) aan de minister van Financiën over het niet adviseren van banksparen. (Ingezonden 5 september 2008) - Bent u bekend met het bericht dat hypotheekadviseurs banksparen niet adviseren omdat de provisie te laag zou zijn? - Ja. 13
Het advies - De geldlening (rente voorwaarden - acceptatiebeleid) - Kosten losse ORV ( roker niet roker) - Kosten beleggingsfondsen (stapelen) - Kwaliteit adviseur Banksparen - Bankspaarproduct - Lagere kosten en transparante kosten - Inleg wordt voor 100% gebruikt voor vermogensopbouw - De waarde van de vermogensopbouw is op elk gewenst moment inzichtelijk - Geen verplichting om een risicoverzekering af te sluiten (dit kan per aanbieder verschillen. Het afsluiten van een levensverzekering is onder bepaalde omstandigheden wel aan te raden). - Geen additionele kosten voor het openen, aanhouden, storten of opheffen van de rekening (met uitzondering van eventuele beleggingskosten) Bedankt voor uw aandacht Vragen??? Banksparen of verzekeren? Banksparen of verzekeren Afhankelijk van klantprofiel Door mijn adviseur kan ik kiezen voor.. 14