Bomen en overlast 8 december 2015
Bomen en overlast 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wat te doen bij overlast van bomen van de gemeente?... 4 2.1. Schaduw... 4 2.2. Invloed op de productiviteit van zonnepanelen... 4 2.3. Afval van blad, bloesem, zaden en vruchten... 4 2.4. Plakkerigheid, druipen van bomen... 4 2.5. Wortelopdruk bij verharding... 4 2.6. Plagen en ziektes... 5 2.7. Overig... 5 3. Stappenplan invoering beleid... 5 3.1. Wie betrekken?... 5 3.2. Besluitvorming... 6 3.3. Communicatie... 6 3.4. Meldingen en klachten... 6 3.5. Financieel... 6
Bomen en overlast 3 1. Inleiding De gemeente Culemborg is zuinig op de bomen. Bomen zijn van groot belang voor de leefomgeving. Bomen zorgen niet alleen voor zuurstof, zijn een mooie aankleding van de ruimte, maar hebben nog veel andere voordelen. Denk bijvoorbeeld aan het volgende: Bomen begeleiden een groot aantal wegen binnen en buiten de bebouwde kom. Bomen zorgen voor herkennings- en oriëntatiepunten Bij warm weer zorgen bomen voor schaduw en temperatuurvermindering door verdamping Bomen zijn van belang voor de flora- en fauna, bijvoorbeeld als schuil- en broedplaats en voedselleverancier voor diverse vogels en als nest- en schuilplaats voor vleermuizen Bomen vergroten de recreatieve waarde van een gebied Bomen (en een groene omgeving) zorgen voor een hogere economische waarde van huizen Bomen dragen bij aan de seizoensbeleving Bomen zuiveren de lucht (fijn stof) Kortom, bomen zijn het waard om te behouden! Toch wordt er regelmatig een verzoek bij de gemeente neergelegd om een boom of meerdere bomen te kappen, omdat overlast van deze bomen wordt ervaren. Het gaat om bestaande bomen in het openbaar gebied. Tot nu toe was er binnen de gemeente Culemborg geen eenduidig beleid/richtlijnen voor de kap van bomen (buiten de kapverordening). Wanneer wordt overlast onacceptabel en moet overwogen worden de boom te kappen? En wanneer moet de overlast wel geaccepteerd worden? In deze notitie wordt aangegeven hoe omgegaan kan worden met hinder van bomen en welke maatregelen getroffen kunnen worden.
Bomen en overlast 4 2. Wat te doen bij overlast van bomen van de gemeente? 2.1. Schaduw Bomen geven schaduw. Schaduwhinder is in principe geen reden om een boom te kappen. Alleen als er sprake is van situaties waarbij gedurende de gehele dag de zon niet in de (achter)tuin (de gebruiksruimte van de woning) schijnt kan kap van de boom overwogen worden. Bij bomen die in de hoofd groenstructuur staan, wordt hier zeer terughoudend mee omgegaan. Deze worden in principe niet gekapt. 2.2. Invloed op de productiviteit van zonnepanelen Bomen kunnen de productiviteit van zonnepanelen ongunstig beïnvloeden. Bij bestaande situaties waar al bomen staan, geldt dat de boom altijd voorrang heeft. Dit betekent dat bij de plaatsing van zonnepanelen rekening moet worden gehouden met bestaande bomen. Er zijn vaak technische oplossingen, zodat zonnepanelen ondanks gedeeltelijke schaduwwerking toch toegepast kunnen worden. Als dit niet mogelijk is kan de burger mogelijk participeren in collectieve initiatieven waarbij in duurzame energie wordt geïnvesteerd. 2.3. Afval van blad, bloesem, zaden en vruchten Nagenoeg alle loofbomen laten in de lente bloesems en in de herfst hun blad vallen. Dit is een natuurlijke cyclus. Dit geldt ook voor de zaden en vruchten van bomen. Bloesem en bladval is niet te voorkomen. Juist het blad zorgt voor extra voedingsstoffen in de bodem. Op locaties waar blad kan blijven liggen (plantsoenen, groenstroken, etc.) wordt dan ook niet geruimd. Blad en bloesem worden door de gemeente met behulp van veegmachines en bladblazers opgeruimd tijdens de reguliere veegrondes. De overlast van blad, bloesem, zaden en vruchten is tijdelijk en is voor de gemeente geen aanleiding om bomen te kappen. 2.4. Plakkerigheid, druipen van bomen De plakkerige substantie die soms uit bomen druipt (met name Lindes hebben hier last van) wordt veroorzaakt door bladluis. De bladluis voedt zich met sappen uit de bladeren van bomen. Na het opnemen van voedingsstoffen scheidt de bladluis een kleverige vloeistof uit. In bestaande situaties is het druipen geen reden voor de gemeente om de boom te kappen. De overlast is tijdelijk (alleen in de zomermaanden). De plakkerige vloeistof is wanneer deze niet te lang op bijvoorbeeld auto s zit goed te verwijderen met warm water en zeep. 2.5. Wortelopdruk bij verharding Bomen kunnen soms zorgen voor ophoging en beschadiging van de verharding rondom de boom. In principe worden bij klachten deze problemen verholpen door de wortels te verwijderen. Dit is echter niet in alle gevallen mogelijk omdat de stabiliteit van de boom in gevaar kan komen. Er wordt dan door de gemeente naar een oplossing van dit probleem gezocht. Uitgangspunt is dat er geen gevaarlijke situaties mogen ontstaan. Het komt voor dat de wortels van bomen doordringen in particuliere tuinen. Deze wortels mogen door de particulier worden verwijderd. Voorwaarde is wel dat de stabiliteit van de boom niet in gevaar komt. Bij twijfel kan er advies ingewonnen worden bij
Bomen en overlast 5 een boomdeskundige. Boomwortels doorgroeiend in particuliere tuinen zijn geen reden om een boom te kappen. 2.6. Plagen en ziektes Eikenprocessierups De eikenprocessierups is de larve van de eikenprocessievlinder. De rups leeft op eikenbomen en zit dan meestal op de zonnige zuidkant van de stammen. Daar maakt zij grote nesten die bestaan uit een dicht spinsel van vervellingshuidjes, uitwerpselen en brandharen. De brandharen kunnen vooral in de maanden juni, juli en augustus overlast aan mens en dier veroorzaken. De eikenprocessierups wordt in het openbaar groen door de gemeente bestreden op plaatsen waar ze overlast veroorzaken (langs doorgaande wandelroutes e.d.). Iepziekte De iepziekte is een agressieve schimmelziekte die door kleine zwarte kevers wordt verspreid. Als de iep vatbaar is dan verspreidt de schimmel zich door de boom, waarna de boom afsterft en nog aantrekkelijker wordt voor de kevers om hun eitjes in af te zetten. Wanneer de eitjes uitkomen vliegen de kevers uit en nemen de schimmel mee naar gezonde iepen. Bomen met iepziekte worden zo snel mogelijk door de gemeente gekapt om verspreiding van de ziekte te voorkomen. 2.7. Overig Allergie voor stuifmeel of pollen van een boom zijn geen reden om een boom te kappen. De situatie is tijdelijk en vaak heeft het kappen van een boom in de directe omgeving weinig effect omdat de stoffen door de wind over grote afstanden worden verspreid. Ook als een boom de ontvangst van een schotel of antenne belemmert zal de boom niet gekapt worden door de gemeente. De schotel moet anders opgesteld worden voor een betere ontvangst. Heeft u last van overhangende takken van bomen van de gemeente dan kunt u dit melden via de meldlijn. De gemeente zal indien mogelijk en als hiervoor voldoende aanleiding is de boom snoeien. Tenslotte kunnen bomen een belemmering vormen voor de windvang van de monumentale molens in Culemborg. Mochten omliggende bomen de windvang van een van de twee monumentale molens belemmeren, dan zal overwogen worden de bomen te snoeien. In principe is dit geen reden om de bomen te kappen. 3. Stappenplan invoering beleid 3.1. Wie betrekken? In het eerstvolgende overleggen met de wethouders Reus en Van Oorschot wordt dit beleid op de agenda gezet en besproken. Met portefeuillehouder Van Schelven is overleg geweest over de invloed van bomen op de molenbiotoop. Als het beleid in concept klaar is wordt het voorgelegd aan de Natuur- en Vogelwacht Culemborg en de Milieu Adviesraad Culemborg. Er worden geen andere partijen betrokken.
Bomen en overlast 6 3.2. Besluitvorming Het beleid wordt vastgesteld door het college van B&W en ter informatie voorgelegd aan de gemeenteraad. 3.3. Communicatie Het beleid wordt richting gemeenteraad bekend gemaakt met een informatienotitie. Na vaststellen in het college wordt een persbericht verstuurd. In overleg met het team Communicatie wordt een folder gemaakt. De folder kan bijvoorbeeld afgegeven worden door medewerkers van de buitendienst als burgers vragen of klachten hebben over gemeentelijke bomen. In de folder wordt ook algemene informatie over kapvergunning e.d. opgenomen. 3.4. Meldingen en klachten Via de meldlijn van de gemeente kunnen vragen en klachten binnenkomen over gemeentelijke bomen. De medewerkers van TIC worden geïnformeerd over de inhoud van dit beleid en bij de Stadsbalie kunnen ze eventueel de folder afgeven. De inhoud van het beleid zal opgenomen worden in de kennisbank. 3.5. Financieel Aan de invoering van dit beleid zijn geen (extra) financiële consequenties verbonden.