RHDHV Jaarrapportage CO2-Prestatieladder 2015 April 2016 Jaarrapport 2015 A company of Royal HaskoningDHV
Documenttitel RHDHV Jaarrapportage CO 2 -Prestatieladder 2015 Verkorte documenttitel Jaarrapportage CO 2 -Prestatieladder Status Jaarrapport Datum April 2016 Projectnaam CO 2 prestatieladder Projectnummer BC1049-100-107 Opdrachtgever D.Waterloo Referentie Jaarrapportage CO 2 -Prestatieladder 2015 Auteur(s) Danny Waterloo Collegiale toets Frederik Oudman Datum/paraaf 18-05-2016. Vrijgegeven door Danny Waterloo Datum/paraaf 24-05-2016.
SAMENVATTING Royal HaskoningDHV onderschrijft de urgentie van CO 2 -reductie om klimaatverandering te beperken. Royal HaskoningDHV (hierna te noemen: RHDHV) heeft reductiedoelstellingen opgesteld voor emissies die vanuit onze bedrijfsvoering ontstaan evenals emissies uit bronnen en services die aan ons geleverd worden. De doelstelling is om jaarlijks gemiddeld 4% minder kantoor- en mobiliteit gerelateerde CO 2 per medewerker uit te stoten. Voor u ligt de rapportage over de voetafdruk van geheel 2015. Het rapport beschrijft de verantwoordelijkheid van het bedrijf voor klimaatbescherming, CO 2 -emissieinventarisatie, doelstellingen en maatregelen om deze de bereiken. Het rapport bevat tevens een aantal klimaatvriendelijke activiteiten welke RHDHV samen met andere marktpartijen en de overheid uitvoert. De voortgang van alle maatregelen die zijn getroffen om deze doelstelling te behalen worden in dit rapport kwalitatief (constateringen) en kwantitatief (KPI s) beschreven, waarbij het kwantitatieve deel is opgesteld aan de hand van werkelijke verbruikscijfers over 2015. In deze rapportage wordt geconcludeerd dat in absolute getallen we de totale CO 2- uitstoot met 7% hebben gereduceerd ten opzichte van 2014. De CO 2 -uitstoot per medewerker van Royal HaskoningDHV is in totaal met circa 0,8% is toegenomen. Daarmee is de oorspronkelijke CO 2- reductiedoelstelling van 4% reductie per medewerker per jaar voor scope 1 & 2 niet behaald in 2015. De absolute hoeveelheid verbruikte energie in 2015 in kantoren is gedaald met 16,4% ten opzichte van 2014. Echter de CO 2- emissie van ingekochte elektriciteit is in 2015 met 33% gestegen ten opzichte van 2014. Oorzaak is de verhuizing naar een nieuw pand in Nijmegen waar geen groene stroom wordt afgenomen. De totale hoeveelheid afgenomen elektriciteit is echter gedaald. De CO 2 -uitstoot gerelateerd aan mobiliteit (exclusief vliegkilometers) is met bijna 7% gedaald ten opzichte van 2014, voornamelijk dankzij een aangepast lease-regeling. Het aantal vliegkilometers is in 2015 aanzienlijk gedaald, met als resultaat een CO 2 -reductie van 13% ten opzichte van 2014. De trend van toenemende emissies door mobiliteit welke was ingezet in 2013 is hiermee tot stilstand gekomen en de emissies zijn zelfs onder het niveau van 2013 gedaald. Wanneer echter de mobiliteitsemissies per medewerker worden beschouwd, dan blijkt dat deze licht zijn toegenomen. De emissies door OV-verkeer is lichtelijk gedaald in vergelijking met 2014, maar nog steeds zeer hoog in vergelijking met 2013. 13 June 2016-1 - Jaarrapport 2015
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 1.1 Royal HaskoningDHV en CO 2 -Prestatieladder 3 1.2 Voortgangsrapportage CO 2 -Prestatieladder 2015 3 2 DOEL, RESULTATEN EN MAATREGELEN 4 2.1 CO 2- voetafdruk kentallen 4 2.2 CO 2- reductiedoelstellingen, maatregelen en vooruitgang 7 2.2.1 Scope 1 & 2 doelstelling kantoren 9 2.2.2 Scope 1 & 2 doelstelling reizen 10 2.2.3 Scope 3 doelstellingen 11 Blz. 13 June 2016-2 - Jaarrapport 2015
1 INLEIDING Royal HaskoningDHV (hierna te noemen: RHDHV) is een onafhankelijk internationaal advies-, ingenieurs- en projectmanagement bureau. Onze professionals leveren hun diensten op het gebied van assetmanagement, gebouwen, industrie, luchtvaart, maritiem, transport, stedelijke en landelijke ontwikkeling, water management en water technologie. Onze professionals leveren hun diensten aan publieke en private klanten vanuit 100 kantoren in 35 landen. Zij maken gebruik van de kennis en ervaring van onze 6.500 collega's overal ter wereld. RHDHV heeft een internationale Corporate Responsibility ambitie. Onderdeel daarvan is de CO 2 -reductiedoelstelling voor het hele bedrijf. De CO 2 -Prestatieladder certificaatdoelstelling betreft de Nederlandse onderdelen en is gelijk aan de corporate doelstelling. 1.1 Royal HaskoningDHV en CO 2 -Prestatieladder In 2012 is de doelstelling van RHDHV vastgesteld om jaarlijks gemiddeld 4% minder CO 2 per medewerker uit te stoten. In een periode van 5 jaar geeft dit een doelstelling van 20%. Het basisjaar is toen vastgesteld op 2012. De bijbehorende organizational boundary betrof HaskoningDHV Nederland BV, exclusief NACO (een internationaal opererend onderdeel). Als regel, controleert RHDHV de voortgang in CO 2 -reductiedoelstellingen twee keer per jaar. In april een jaarrapport over het voorgaande jaar en in oktober een half jaarlijkse voortgang over het lopende jaar. 1.2 Voortgangsrapportage CO 2 -Prestatieladder 2015 Voor u ligt de rapportage over de footprint van geheel 2015. Binnen de organisatorische grens van deze CO 2 -voortgangsrapportage vallen alle bedrijfsonderdelen die opgenomen zijn in de CO 2 -footprintrapportage en zoals vermeld op het actuele certificaat, te weten HaskoningDHV Nederland BV. In deze rapportage is als basisjaar 2013 genomen. Het basisjaar is ten opzichte van 2012 herijkt, omdat in 2012 de footprint van (de) twee bedrijven Royal Haskoning en DHV werd gecombineerd en de kwaliteit van de data die ten grondslag lag aan de footprint van dat jaar niet van voldoende kwaliteit bleek te zijn. Verder is NACO, voorheen uitgesloten van de footprint berekening binnen HaskoningDHV Nederland BV, in 2015 toegevoegd aan de entiteit en telt nu ook mee voor de footprint berekening. Hiervoor zijn de cijfers van 2013 en 2014 geactualiseerd. Binnen RHDHV is de dataverzameling uitgevoerd vanuit de afdeling Procurement & Facility Management. Voor berekening van de CO 2 -footprint is, conform het handboek CO 2 - prestatieladder 3.0, waar mogelijk gebruik gemaakt van de emissiefactoren van www.co2emissiefactoren.nl. De voortgang van alle maatregelen die zijn getroffen om de doelstelling te behalen, worden in dit rapport kwalitatief (constateringen) en kwantitatief beschreven. In september/oktober 2013 heeft een initiële ladderbeoordeling plaatsgevonden door een externe auditor. Voor behoud van het certificaat is (behoudens grootschalige wijzigingen in de organisatie) één keer per drie jaar een herbeoordeling nodig. Voor 2016 staat deze gepland in juli. 13 June 2016-3 - Jaarrapport 2015
Het rapport bestaat uit drie onderdelen: 1. Het eerste onderdeel introduceert RHDHV en de relatie van het bedrijf tot de CO 2 - Prestatieladder. 2. In het tweede deel wordt aan de hand van de resultaten van CO 2 -emissieinventaris een beoordeling gegeven van de doelstelling van het bedrijf en worden de bestaande en nieuwe maatregelen om gewenste doelstellingen te bereiken benoemd en geëvalueerd. 3. Ten slotte volgt een actualisatie van de sector- en keteninitiatieven, die RHDHV samen met andere marktpartijen en overheid uitvoert. 2 DOEL, RESULTATEN EN MAATREGELEN In juli 2012, het jaar na de fusie tussen DHV en Royal Haskoning, is een CO 2 - reductiedoelstelling voor de komende 5 jaar vastgelegd. Deze doelstelling hield in een reductie 20% per medewerker in 2017 t.o.v 2012. Het beeld van de afgelopen jaren is dat door daling van het aantal medewerkers de reductie van de CO 2- uitstoot per medewerker beperkt bleef, ondanks de vele initiatieven die zijn ontplooid. Aangezien 2013 het eerste volledig jaar als fusiebedrijf was, is naderhand besloten om 2013 als basisjaar te nemen, in plaats van 2012. Achteraf bleek de footprint van 2012 minder nauwkeurig doordat de footprint van beide bedrijven gecombineerd is. Door het herdefiniëren van het basisjaar is het nodig om een nieuwe midden- tot lange termijn reductiedoelstelling te definiëren. In juli 2015 is een interne audit uitgevoerd. In augustus 2015 zijn de activiteiten van RHDHV onderworpen aan een externe audit door DNV GL en is het certificaat opnieuw toegekend. 2.1 CO 2- voetafdruk kentallen Uit een samenvatting van de data uit onze CO 2- voetafdruk van 2013-2015 blijkt de voortgang op de reductiedoelstellingen t.o.v. het basisjaar. In onderstaande tabel en grafiek is het totale energieverbruik per jaar gegeven. Scope 1 en 2 2013 2014 2015 Brandstofgebruik gebouwen Aardgas m3 488.679 304.839 283.825 Diesel (aggregaten) liter 121 225 140 Huurauto's km 3.256.298 3.778.800 3.740.931 Brandstof Lease- en eigen voertuigen Petrol liter 742.935 552.357 374.887 Diesel liter 787.672 725.689 807.259 LPG liter 18.513 5.639 0 Electrisch) kwh 7.500 9.512 18.505 Natural Gas kg 591 313 0 Ingekochte elektriciteit kwh 8.410.402 7.599.524 6.354.233 Grijze energie kwh 2.123.270 1.852.204 2.470.768 Groene energie kwh 6.287.131 5.747.320 3.883.465 Ingekochte warmte GJ 8.386 5.948 4.825 Zakelijke kms met privé auto's Km 9.644.016 10.332.343 10.281.234 Zakelijke kms met vliegtuig Km 39.578.697 45.602.419 39.389.001 Tabel 2.1a 13 June 2016-4 - Jaarrapport 2015
Grafiek 2.1a In onderstaande tabel is de absolute uitstoot per onderdeel in CO 2 -equivalenten gegeven: CO2 uitstoot [ton/jaar] Scope 1 en 2 2013 2014 2015 Brandstofgebruik gebouwen * Aardgas 920,67 574,32 534,73 * Diesel (aggregaten) 0,39 0,73 0,45 Huurauto's 716,39 831,34 823,00 Lease- en eigen voertuigen Petrol 1.077,247 800,911 543,581 Diesel 1.346,704 1.240,730 1.380,193 LPG 1,717 5,384 0,0 Electricity ((non)-renewable) 1,043 1,323 2,574 Natural Gas 0,852 0,451 0,0 Ingekochte elektriciteit Grijze energie 1.116,84 974,26 1.299,62 Groene energie 0,0 0,0 0,0 Ingekochte warmte 167,72 118,96 96,50 Zakelijke kms met privé auto's 2.129,23 2.279,74 2.267,67 Zakelijke kms vliegtuig 6.492,51 7.244,90 6.300,14 OV Zakelijk 204,73 425,00 413,37 TOTAAL 14.436,07 14.731,06 13.662,74 Tabel2.1b Onze totale CO 2 -uitstoot in 2015 is met 7,3% gedaald ten opzichte van 2014 en met 5,5% afgenomen ten opzichte van 2013. Ondanks dat de ingekochte hoeveelheid elektriciteit is gedaald (zie tabel op pagina 4) is de CO 2- emissie door ingekochte elektriciteit is in 2015 ten opzichte van 2014 gestegen. Oorzaak hiervan is de verhuizing naar een nieuw pand in Nijmegen waar geen groene stroom wordt afgenomen. 13 June 2016-5 - Jaarrapport 2015
5500 5000 4500 4000 2013 2014 2015 CO2 uitstoot per medewerker CO2 uitstoot per FTE Grafiek 2.1b Resultaten 2013, 2014 en 2015: onderverdeling (gebaseerd op absolute uitstoot): CO2-uitstoot 2013 2014 2015 CO 2- uitstoot per medewerker 4459,71 4704,91 4744,01 CO 2- uitstoot per FTE 4842,69 5109,59 5178,62 Tabel 2.1c 2013 2014 Grafiek 2.1c Grafiek 2.1d 13 June 2016-6 - Jaarrapport 2015
2015 Grafiek 2.1e Door het samenvoegen van een aantal kantoren en investeringen in nieuwe en bestaande panden is het aardgasverbruik sterk afgenomen. Bijkomend effect van de verhuizingen is dat er een groter aandeel grijze stroom is afgenomen vanwege de stroomcontracten van de verhuurders van de gebouwen. In het afgelopen jaar is de uitstoot door vliegverkeer sterk gedaald, tot onder de emissie in 2013. Het gebruik van Skype for business en meer videoruimtes hebben hier een grote bijdrage aan geleverd. De uitstoot door huur- of leasevoertuigen is met 11,7% gedaald ten opzichte van 2014. Een zeer positief resultaat zeker als men in acht neemt dat in 2014 ook al een afname van 8,5% was gerealiseerd ten opzichte van 2013. Ook uit de sterk gestegen emissie uit OV-verkeer kan worden afgeleid dat het beleid om de mobiliteitsemissies te reduceren tot nu toe zeer succesvol is. 2.2 CO 2- reductiedoelstellingen, maatregelen en vooruitgang In 2012 is de volgende doelstelling vastgesteld: RHDHV doelstelling is om jaarlijks gemiddeld 4% minder CO 2 per medewerker uit te stoten. In een periode van 5 jaar (2012-2017) geeft dit een doelstelling van 20%. Gezien de vele veranderingen binnen de organisatie, zoals de vermindering van het aantal medewerkers, de vermindering van het aantal kantoren en de toevoeging van bedrijfsonderdelen binnen de scope is het verstandig om deze doelstelling te evalueren en aan te passen aan de huidige situatie. Ook is besloten om als basisjaar 2013 te nemen, het eerst volledige jaar als één bedrijf na de fusie in 2012. De komende periode tot de eerstvolgende voortgangsrapportage zal worden gebruikt om de doelstelling te herdefiniëren. 13 June 2016-7 - Jaarrapport 2015
Resultaten CO 2 -equivalenten (ton) per medewerker: Scope 1 en 2 2013 2014 2015 Reductie 2013-2015 [%] Aantal medewerkers 3.237 3.131 2.880-11,03% Totale uitstoot kantoren [ton/medewerker/jaar] Totale uitstoot zakelijke reizen auto [ton/medewerker/jaar] Totaal zakelijke reizen vliegen [ton/medewerker/jaar] 0.681 0,533 0.670-1.62% 1.709 1.722 1.742 +1.93% 2.006 2.313 2.186 +8.97% TOTAAL [ton/medewerker/jaar] 4.396 4.568 4.598 +4.59% Tabel 2.2a Opvallend in de resultaten is dat de CO 2- uitstoot per medewerker is gestegen terwijl de absolute waarden zijn gedaald. Dit kan verklaard worden door: 1. Minder efficiënt gebruik van kantoorgebouwen door afnemend aantal medewerkers. 2. De verhuizing van een aantal kantoren naar huurpanden waar nog geen gebruik wordt gemaakt van groene elektriciteit 3. Aantrekken van de economie en betere bedrijfsresultaten. Dit leidt tot meer (zakelijke) reisbewegingen per medewerker Hieronder staan de resultaten van CO 2 -equivalenten (ton) per medewerker grafisch afgebeeld waarbij de bovenvermelde reducties en toenames over de jaren helder te zien zijn. Grafiek 2.2a 13 June 2016-8 - Jaarrapport 2015
2.2.1 Scope 1 & 2 doelstelling kantoren De doelstelling is hieronder nog niet aangepast in vergelijking tot afgelopen jaar aangezien de hernieuwde doelstelling nog niet is bepaald. De cijfers zijn al wel aanpast aan de nieuwe situatie met basisjaar 2013. Doel 2012-2017 Het doel is om de CO 2 -uitstoot per medewerker in scope 1 & 2 door kantoren met 20% te verminderen We streven naar energiebesparing en verduurzaming voor al onze kantoren (gas en elektriciteit). Om deze te kunnen realiseren is er onder andere gekeken naar de bezetting in de kantoren en mogelijkheden gezocht om hier CO 2- reductie te realiseren. Resultaten CO 2 -equivalenten (ton) per medewerker Scope 1 en 2 [ton/medewerker] 2013 2014 2015 Reductie 2013-2015 [%] Aantal medewerkers 3.237 3.131 2.880-11,03% Totaal kantoren [ton/jaar] 0.681 0,533 0.670-1.62% CO 2 /medewerker 0,21 0,17 0,23 +35,29% Tabel 2.2b Het absolute energieverbruik is verminderd echter het feit dat in de nieuwe huisvesting geen groene elektriciteit wordt afgenomen zorgt voor een hogere CO 2 -uitstoot. Streven naar reductie van CO 2 -uitstoot door kantoren in 2015 is ingevuld door: Wegvallen huur van de volgende kantoren: Den Haag The Globe, Nijmegen Barbarossastraat, Steenwijk, Deventer, Enschede; Samenvoeging kantoren Oost (Deventer, Enschede, Steenwijk, Zwolle) naar één kantoor in Zwolle naast Centraal Station; Verhuizing kantoor Maastricht naar duurzamer pand; Installatie slimme elektrameters voor kantoren Groningen en Eindhoven in verband met energiemonitoringstool. Verhuizing meetdiensten Hedel en Rotterdam naar bestaande kantoorpanden; Verhuizing NPC Amsterdam naar bestaand kantoor Amsterdam; Wegvallen huur NPC Amsterdam, panden meetdiensten Hedel & Rotterdam; In diverse landen/kantoren binnen de RHDHV organisatie zijn er initiatieven ontwikkeld om duurzame verbeteringen door te voeren. Middels een memo zijn deze verzameld en gedeeld met andere landen/kantoren om ook daar dergelijke verbeterslagen door te voeren; Plannen 2016 Voor de nieuwe huisvesting in Amsterdam hebben wij gekozen voor een innovatieve aanpak, waarbij wij een uitvraag in de markt hebben gezet, die past bij onze ambities, die de Urban challenge uitstraalt en die indien mogelijk energieneutraal is. Naar aanleiding van vragen mbt energieverbruik heeft de eigenaar van het pand in Zwolle, extern een energiescan laten maken waarop energiebesparende maatregelen zijn opgenomen. Wij gaan monitoren dat deze ook worden uitgevoerd. 13 June 2016-9 - Jaarrapport 2015
2.2.2 Scope 1 & 2 doelstelling reizen De doelstelling is hieronder nog niet aangepast in vergelijking tot afgelopen jaar aangezien de hernieuwde doelstelling nog niet is bepaald. De cijfers zijn al wel aanpast aan de nieuwe situatie met basisjaar 2013. Doel 2012-2017 Het doel is om de CO 2 -uitstoot per medewerker in scope 1 & 2 door zakelijke reizen met 20% te verminderen. Resultaten CO 2 -equivalenten (ton) per medewerker Scope 1 en 2 [ton/medewerker] 2013 2014 2015 Reductie 2013-2015 [%] Aantal medewerkers 3.237 3.131 2.880-11,03% Totaal zakelijke reizen auto 1.709 1.722 1.742 +1.93% Totaal zakelijke reizen vliegen 2.006 2.313 2.186 +8.97% CO 2 uitstoot/medewerker 1,15 1,28 1.36 +18,26% Tabel 2.2c Streven naar reductie van CO 2 -uitstoot door zakelijk reizen in 2015 is vooral ingevuld door: Toevoegen van laadpunten om elektrische auto s op te laden: o kantoor Rotterdam zijn 6 laadpunten, 4 op het parkeerdek en 2 bij de bezoekersplaatsen; o kantoor Nijmegen, een 6-tal laadpunten zijn aangebracht in de parkeergarage bij ons pand Coördinatie carpoolen vanuit kleine kantoren (Groningen/Goes/Maastricht); De nieuwe huisvesting in Nijmegen, Maastricht, Zwolle en Den Haag biedt een betere OV aansluiting dan de oude kantoren; Actie Band op Spanning Maastricht. Company cars Leaseregeling per 22-5-2014 heeft een doorlopende impact. Via deze regeling heeft RHDHV actief gestuurd op een lage CO 2 uitstoot door: Auto s toe te staan met een maximale bijtelling van 21% en de daaraan gekoppelde maximale CO 2 -uitstoot. Daarmee wordt een groot deel van het aanbod uitgesloten. In de normcalculatie te werken met bedragen inclusief brandstof, zodat een zuiniger auto eerder wordt gekozen omdat deze voordeliger is voor de medewerker. Een variabele eigen bijdrage te hanteren, waardoor het kiezen van kleine en zuinige auto s wordt gestimuleerd. Plug in hybrides in te zetten binnen de grenzen van de leaseregeling. Plannen 2016 E-learning veilig rijden Inzet elektrische auto s. De haalbaarheid van een volledig elektrisch leasewagenpark wordt onderzocht. Electrische fietsen proef in Groningen 13 June 2016-10 - Jaarrapport 2015
2.2.3 Scope 3 doelstellingen Doel 2012-2017 Het doel is reductie in scope 3 emissies of overige indirecte emissies te bereiken Resultaat CO 2 -equivalenten (ton) per medewerker Scope 3 overige 2013 2014 2015 Reductie 2013-2015 [%] Aantal medewerkers 3.237 3.131 2.880-11,03% Woonwerkverkeer per lease-auto Woonwerkverkeer per prive-auto 1.133 962 812-28,33% 3.241 3.360 2.415-25,49% OV Woonwerk 203 159 110-45,8% Papier 45 40 27-40% CO 2 /medewerker 4.622 4.521 3.364-27,2% Tabel 2.2d RHDHV streeft naar hergebruik van materialen, veel meubilair wordt hergebruikt. Daarnaast streven we naar verdere reductie van papiergebruik en afval (catering). Ten opzichte van 2013 zijn de scope 3 emissies per medewerker met ongeveer 27% afgenomen. Om deze resultaten te bereiken en te optimaliseren zijn de volgende maatregelen getroffen en ingepland: Afvalscheiding en centrale afvalbakken in kantoren Nijmegen, Den Haag, Maastricht en Zwolle In het kader van gescheiden inzameling, vermindering van afvalstromen, meer beweging en reductie van schoonmaakkosten hebben we in de opnieuw ingerichte kantoren verzamelbakken voor afval ingezet. esigning RWS. Aanbestedingen digitaal: ter voorkoming van onnodige papierstromen, maar toch geven van een juridische status van aanbesteding wordt voortaan gebruik gemaakt van digitale indiening van aanbestedingsstukken. Cobouw: in plaats van papieren verspreiding van deze weekkrant is in overleg met de eindgebruikers overgestapt naar een digitale verspreiding van deze krant. Enerzijds een kostenbesparing en anderzijds een verduurzaming Hergebruik meubilair; Circulair inkoopproces bureaustoelen kantoor Groningen; Circulair traject keukenafval en traject koffiebekers Onderzoek gebruik duurzame schoonmaakmiddelen; Onderzoek verduurzamen vloerbedekking. 13 June 2016-11 - Jaarrapport 2015