Folius Nieuwsbrief nr. 1 2012

Folius Nieuwsbrief nr. 1 2012 BONSAIVERENIGING RIJNMOND Beste leden van Bonsaivereniging Rijnmond. De eerste bijeenkomst hebben wij al weer achter de rug. De hapjes op de nieuwjaarsreceptie waren gemaakt door Marijke. Mijn complimenten voor haar culinaire inspanning. De aanwezige leden maakten er gretig gebruik van en het smaakte verrukkelijk. Het is alleen jammer om te moeten constateren dat niet iedereen aanwezig was, dus voor de afwezigen vanaf deze plaats een gelukkig en plezierig bonsai jaar. Voordat wij van start gingen zijn wij door Manon Jamin organisator van Bonsai van het Westen uitgenodigd om weer deel te nemen aan een presentatie van onze bomen. Het thema van dit jaar wordt Elementen. Hierna hadden wij een middag georganiseerd voor het leren tekenen van een van onze bomen. Deze middag werd verzorgd door Edwin Koppers die eerst een kleine diapresentatie gaf waar men opdiende te letten voordat men ging tekenen. Het grote voordeel van zo n tekening is dat je letterlijk een schets kan maken hoe je jou boom vorm zou willen geven. Vooruitkijken dus! Vervolgens gingen wij aan de slag met de potloden en het papier waarbij ieder persoonlijk geholpen werd door een enthousiaste Edwin. Nu de spits eraf is hoop ik weer op een inspirerend bonsai jaar. Eigenlijk begint het jaar wel, nog steeds zonder een echte winter en tot nu toe alleen een beetje vorst en komende week lopen de temperaturen alweer op naar boven. Zo heb ik ontdekt dat een van mijn meidoorns al is gaan uitlopen, dus even wat meer aandacht voor onze bomen is zeker vereist. Verder hoop ik weer iedereen het komend jaar met enige regelmaat tegen te komen en wijs ik ieder ook nog even op de werkavonden. Groeten Kees 1

SIMULTAAN DEMONSTRATIE 9 december 2011 De laatste bijeenkomst van 2011 werd afgesloten met van ouds de simultaan demonstratie door 3 leden, Gurses, Jan en Piet. Alle 3 de leden hadden al gauw het idee dat het een Moyogi moest gaan worden. Takken selecteren was aan de orde, de vraag wat kan er weg? Moeilijk om een keus te maken. Wat hulp van het publiek was dus welkom. De bomen werden bedraad en de takken in vorm gezet. De fijne bedrading bleef die middag achterwegen, dat wordt op een later tijdstip gedaan wanneer de bomen bij zijn gekomen van al de grote ingrepen. Het resultaat wat er in een middag van geworden is. Jan Piet Gurses 2

Verslag Masterclass Pinus door Teunis Jan Klein 20 oktober 2011 Alle Pinus soorten zouden deze avond aan bod kunnen komen en dat was dan ook te zien aan de meegebrachte bonsai. Zowel mugo, parviflora en thunbergii stonden te wachten om besproken te worden. Van alle te bespreken bomen zouden de botanische, de technische en de artistieke aspecten worden behandeld zodat aan het einde van de avond iedereen met voldoende opgedane kennis weer naar huis kon. Ik heb in het verslag geprobeerd de tips en wetenswaardigheden te rubriceren in de hoofdstukjes gezondheid, grond, mest, techniek, vormgeving. Gezondheid Een actieve levensbaan valt op doordat deze altijd wat bol is door de sapstroom. Bovendien zijn de randen meestal wat roodachtig. Als wij de sapstromen van een Pinus niet sturen zal deze het zelf doen. Het gevolg kan dan zijn dat de boom dat deel laat afsterven dat wij graag hadden behouden. Wij moeten dus door middel van het maken van shari bepalen waar wij de sapstroom willen behouden zodat de door ons gewenste delen blijven behouden. Het prikkelen van de inactieve kant door deze in de zon te plaatsen kan ook bijdragen aan een betere gezondheid. Zoals TeunisJan het deze avond diverse keren heeft gezegd: "Het is van belang dat de motor op gang blijft. Het systeem van opname van water en het verdampen hiervan mag niet worden gestopt of verstoord. Het zorgen voor voldoende loof is dus van levensbelang voor de boom! De naalden voelen dan ook koel aan. De aanschaf van een den zou dan ook beter in de zomer als het warm is kunnen plaatsvinden omdat dan te controleren is of de sapstroomgoed op gang is. De naalden moeten glimmen door de waslaag. Voor de gezondheid van een boom is de winterrust van levensbelang. De vorst laat de boom in winterrust gaan en het is dus belangrijk dat de bonsai een vorstperiode meemaken. Een probleem kan zijn als we eerst een periode hebben van nat weer en gelijk daarna een vorstperiode. Door het bevriezen van het water in de bast bestaat het risico dat deze knapt. Zorg er dus voor dat de boom droog een vorstperiode in gaat. Bij sterk drogend weer met veel zon en wind is het oppassen als de kluit is bevroren. De boom kan dan geen vocht opnemen en droogst snel uit. Zet de bonsai dan uit de wind en de zon maar wel in het licht. Gezondheidproblemen zie je bij een Pinus eigenlijk altijd te laat waardoor er vaak niet veel meer aan te doen is. Mest Als de naalden wat dof ogen doordat de waslaag niet aanwezig is kan dat duiden op een tekort aan magnesium of ijzergebrek. Het tekort aan Mg kan worden aangevuld door bitterzout te geven en dat te doen in de herfst. Mycorrhiza is voor alle bomen erg belangrijk maar voor Pinussen in het bijzonder. 3

Bij het ontbreken hiervan is de opname van voedingsstoffen tot zo'n 50% minder dan bij bomen met een goed ontwikkelde mycorrhiza. Het verstrekken van voeding via bladbemesting kan dan een oplossing zijn. Dat geldt ook bij pas verpotte bonsai als de opname via de wortels mat minder gaat. Grond Een snelle drainage is in ons klimaat cruciaal voor Pinus. Het teveel aan (regen)water dient snel te worden afgevoerd om wortelrot te voorkomen. Bij veel regen, dennen plaatsen onder een afdak. Techniek Het plukken van naalden is een techniek die bij Pinus veel wordt toegepast. Doel is altijd het brengen van balans in de boom. Botanisch gezien is het plukken van naalden niet zonder risico, de boom kan het water minder goed verdampen waardoor er makkelijker wortelrot optreed. Minder naalden betekent dus minder opname en het geven van voeding is dan dus niet zinvol. Het verminderen van de hoeveelheid naalden zorgt er voor dat er meer licht en lucht in de boom kan waardoor knopontwikkeling wordt gestimuleerd. Verwijder bij de vijfnaalden-den nooit de gehele kaarsen. Er moet altijd minimaal een rozet blijven staan. De oude naalden mogen pas worden weggehaald als er sprake is van backbudding. De knopzetting is zeer belangrijk in verband met de vertakking. Realiseer je goed bij het toepassen van allerlei technieken uit de literatuur dat in Nederland het groeiseizoen maar een maand of 5 duurt. Hierdoor zijn er vaak meerder jaren nodig om een bepaald resultaat te bereiken. Bij het conserveren van dood houtpartijen kan vaseline op het hout worden gesmeerd. Op het moment dat dan de brander gebruikt wordt smelt de paraffine en trekt deze in het hout waardoor dit beter bestand is tegen weersinvloeden. Laat een verse jin eerst uitharsen en kristalliseren. Vervolgens de kristallen weg borstelen en dan pas het hout conserveren. Vormgeving Plaats de achtertak wat schuin naar onder zodat er tegenaan wordt gekeken. Hierdoor ontstaat er diepte. Bij het optisch korter maken van een tak door deze te buigen, moet je er voor zorgen dat je in de holle bocht kijkt. De weg te werken lengte is dus naar achter gebogen. Bij een literaat is het lijnenspel van stam en takken belangrijker dan de loofpartijen. Het vervolg. Tijdens de avond kwamen de alle soorten Pinus aan bod. Op 18 oktober 2012 zal Teunis Jan weer een MC verzorgen maar dan alleen over de vijfnaalden-den. Een avond om even in de agenda te noteren en met je den naar Leersum te komen. Voor meer info over de masterclass kun je contact opnemen met je bestuur. Tom van Wanum 4

MASTERCLASSES 2012 Het is mogelijk als lid van Bonsaivereniging-Rijnmond de masterclasses avonden bij te wonen voor 25 euro per avond. Diegene die interesse heeft kan dit minstens 1 week van te voren kenbaar maken, door geld over temaken met de vermelding voor welke avond. De penningmeester maakt dit dan weer over naar de NBV met vermelding van naam en datum. dinsdag 10 april: Hans van Meer, inlandse loofbomen. dinsdag 8 mei: Bob van Ruitenbeek en Bruno Wijman, onderwerp Shohin. donderdag 13 september: Gijs Meboer, Juniperus donderdag 18 oktober: T. J. Klein, Vijfnaalden den De avonden worden gehouden in De Binder Hoflaan 29 3956ED Leersum en starten om 19.30 uur t.n.v. penningmeester Bonsai Vereniging RIJNMOND te Hellevoetsluis gironummer 7331621 PENNINGMEESTER: Bob van Rijn Tel. 06-48358771 e-mail:j.rijn16@chello.nl WORKSHOP VERPOTTEN. Zondag 11 maart is er een Workshop verpotten o.l.v. Edwin Koppers. Het is de bedoeling dat er om 13.00 uur gestart wordt. Er wordt eerst een lezing gegeven over het verpotten van naald- en loofbomen. Het is de bedoeling dat een ieder een eigen boom, pot en verpotmateriaal meeneemt. Als je hulp of vragen hebt kan Edwin bij het verpotten begeleiden, dus iedereen krijgt voldoende aandacht. Omdat het nog vroeg in het jaar is, raden wij aan om alleen de loofbomen te verpotten. De goede tijd voor naaldbomen is pas in april of later. Als er verder nog vragen over deze wokshop zijn,neem dan contact op met een van de Bestuursleden. BONSAISCHALEN TE KOOP Op de eerstvolgende werkmiddag zijn er een flink aantal bonsaischalen te koop tegen redelijke prijzen. Kijk even bij je boompjes welke boom een nieuwe pot nodig heeft. OP=OP 5

Duprépad 18 3208CJ Spijkenisse Netherlands Phone +31 (0) 181 671210 E-mail: info@luneth.nl www.luneth.nl 6

Weet je dat de pagina s van de nieuwsbrief vergroot of verkleind kunnen worden? Doormiddel op de werkbalk % te klikken, maak daarna de keuze van de grote. Heindijk 17 3233 LE Oostvoorne Tel.0181-482327 Fax 0181-486327 Alles voor de tuin Potterie Tuinhout Bestratingsmateriaal Tuinplanten Kamerplanten snijbloemen ALGEMENE LEDENVERGADERING. Uitnodiging tot het bijwonen van de Jaarvergadering op maandagavond 27 februari 2011. De bijeenkomst vindt plaats in Het muziektheater de Ontmoeting Koninginnelaan 9 te Rozenburg. Aanvang 20.00 uur. BOMEN OVER BOMEN. Weet je met een boom geen raad, dan is het handig om de boom met andere leden te bespreken. Het is de bedoeling om aan het begin van de werkmiddag daar een half uur of meer, tijd aan te besteden. Zo is een boom waar je niet veel in zag wel te verbeteren, en staat dan over een paar jaar op een tentoonstelling. Neem bij de e.v. werkmiddag je boom mee!! 7

Bomen over Bomen. Bomen over bomen vind ik altijd een leuk onderwerp omdat alle leden met één boom bezig zijn. Omdat je dan verschillende meningen krijgt en soms hele discussies en daar leer je veel van. Zo had ik mijn nieuwe Larix mee genomen. Zelf had ik al een idee wat ik er mee wilde doen, maar was nog niet helemaal zeker van mijn zaak. Ik heb hem eerst meegenomen naar Bruno, die nog een optie had voor dit mooie materiaal. Ja, dan komen de problemen en het denken, WAT GA IK DOEN? Ik wil toch wel het meeste uit deze boom halen, dus dan maar meenemen naar de club. Gelukkig ben ik er nu uit, want de meeste hadden toch wel het zelfde idee als Bruno, en daar was ik het mee eens. Dit was voor mij de doorslag om de grote top er uit te zagen. Ja wel ingrijpend, maar beter en mooier voor de boom. De top zou in het voorjaar veel energie vragen waardoor hij alleen maar sterker zou worden. Nu hij weg is krijgen de onderste takken meer groei. Ook is het in de herfst, de tijd dat de naalden vallen, makkelijker te bedraden zonder de knoppen te beschadigen. Ik denk nu ook dat ik een jaar heb bespaard met deze ingreep. Ik heb de dikkere takken bedraad en laat hem nu met rust, en kan de boom weer even bijkomen. Iedereen bedankt voor het meedenken. Corrie Namens Bob van Rijn, onze penningmeester, het verzoek je contributie van 2012 over te maken op gironummer 7331621 t.n.v. penningmeester Bonsai Vereniging RIJNMOND te Hellevoetsluis Leden betalen 42,50 per jaar. Huisleden betalen 32,50 per jaar. gironummer 7331621 homepage Internet: www.bonsaivereniging-rijnmond.nl 8

TENTOONSTELLING VAN EIGEN VERENIGING IN TUINCENTRUM TUINWERELD OUDBEIJERLAND Inmiddels zijn er afspraken gemaakt dat vereniging Rijnmond op zaterdag 19 mei een Bonsaishow organiseert in tuincentrum TUINWERELD Oud Beijerland. Met deze tentoonstelling kan er een selectie van bomen plaats vinden voor de tentoonstelling op 22 en 23 september in Apeldoorn. De NBV bestaat dan 40 jaar. Dus mensen, er is dus nog voldoende tijd om een keuze te maken welke boom (bomen) je op deze show wilt neerzetten. Ook zijn er nog voldoende werkmiddagen dat je een boom kan laten bespreken BOMEN OVER BOMEN Wij als Bonsaivereniging-Rijnmond willen natuurlijk goed voor de dag komen op zo n grote show. Marijke Opstelling van de maand november 2011 Het is de bedoeling dat elke lid om de beurt elke bijeenkomst op zondag een opstelling maakt. Maar ik geloof dat het altijd dezelfde zijn. Kom op mensen, schrijf je in op de lijst bij Marijke en laat je boom/ bomen bewonderen door de andere leden! Zeker nu Marijke ervoor heeft gezorgd voor een prachtig verplaatsbare Tokonoma waar de opstelling mooi uitkomt. In dit geval ben ik bezig geweest met een shohin opstelling waarbij een kleine pinus werd gebruikt, ik geloof dat het een twee naalden den moet zijn. En een Koreaanse beuk, gezien het seizoen zonder blad. Plus een accent (varen) plantje. Het is alleen jammer dat de potjes ongeveer de zelfde kleur blauw hebben, volgens de regels had dit anders moeten zijn maar het is geen verpot tijd dus had ik geen andere keus. De tafel die ik al enkele jaren heb werd gemaakt door Jan van Mosselaar. Gino Ghiorsi MIJN EIGEN BOOM Heb je een boom met een speciaal verhaal, mail een foto en gegevens van je boom. Marijke.claassens@upcmail.nl 9

Hoe pincetteer ik een Picea (spar) Pincetteren is een telkens terugkerend karweitje dat voor nieuwe knoppen aan de uiteinden van de takken zorgt. Helaas gaat deze vlieger niet op bij de Picea (Spar), de Picea zal geen nieuwe knoppen aan de uiteinden van gepincetteerde takken vormen, tenzij er al een knop voorhanden is. Aan de basis van de scheut zijn echter wel nieuwe knoppen te verwachten. Aan de hand van een uitgewerkt voorbeeld zal ik trachten u duidelijk te maken hoe u het pincetteren van een Picea kunt doorvoeren. Vooropgesteld dat we uitgaan van een gezonde boom, maar dat moge duidelijk zijn. Eerste jaar: In het voorjaar verschijnen er aan de uiteinden van de takjes bundels met naalden die vanuit een knop te voorschijn komen. Vaak is deze bundel voorzien van een papierachtig bruin vliesje dat als een hoedje op de bundel zit. Slechts moeilijk zichtbaar zitten slapende ogen verderop aan het takje. Zodra de bundel groot genoeg is (3cm) pakt u tussen duim en wijsvinger van de ene hand de bundel bij de basis vast en met de andere hand trekt u er tweederde uit. Het pincetteren is een feit. Zorg dat u dit voorzichtig doet en met beleid de bundel vasthoud. Doet u dit niet dan kunt u de gehele bundel verliezen. Uiteraard is dit niet de bedoeling. Werk niet alle bundels in een keer af, maar neem er een week tot tien dagen de tijd voor. Blijf met de vingers van korte, zwakke bundels af. Tweede jaar: Bij het observeren van de uiteinden van de takken zult u zien dat er geen eindknoppen voorhanden zijn op die takken die u vorig jaar heeft gepincetteerd. Slechts aan de basis van de twijgjes zult u diverse knoppen aantreffen. Vroeg in voorjaar, voordat de knoppen zich openen, dient u alle uitlopers zonder knoppen te snoeien. De nadruk legt u hierbij dus op selectieve snoei. Snoei zodanig dat u alle uitlopers direct achter de basis wegknipt, waaraan zich als gevolg van het pincetteren van vorig jaar, aan de uiteinden geen knoppen hebben gevormd. Nieuw gevormde knoppen laat u natuurlijk staan. Deze mogen zich openen. De knoppen aan de basis zullen zich als gevolg van uw snoeiwerkzaamheden openen. Deze pincetteert u wederom op de zoals onder het eerste jaar, beschreven manier. Blijf met uw vingers van die uitgelopen knoppen af die de structuur van de takken moeten verbeteren. Derde jaar: Door het pincetteren van de afgelopen twee jaar zijn er vele knoppen voorhanden. Laat bij een toekomstige Bonsai van enig formaat een natuurlijke selectie plaatsvinden. Door de buitenste knoppen gewoon hun gang te laten gaan zal de boom zelfstandig een selectie van knoppen maken. 10

De buitenste knoppen vergen namelijk zoveel energie dat enkele verder naar binnen op de tak geplaatste knoppen zullen verdrogen. Pas deze handelingswijze niet toe op Shohin exemplaren. Zijn de uitlopers van het voorgaande jaar sterk genoeg snoei ze dan terug. Wat de uitlopers betreft, u heeft nu dezelfde situatie als in het eerste jaar, maar nu dichter bij de stam en met een betere verjonging. Deze drie jaar staan voor de telkens opnieuw terugkerende cyclus van het laten ontstaan van nieuwe knoppen. Corrie Opstelling van maand januari 2012 Een opstelling maken in deze periode is niet zo makkelijk. Ondanks dat een echte winter ontbreekt zie je aan de bonsai dat het toch echt winter is. De meeste coniferen zijn wat grauwig en het afgevallen blad van de loofbomen legt genadeloos alle tekortkomingen in de vertakking en de takstructuur bloot. Kortom, de bonsai zijn niet op hun mooist! Daarom dus besloten om een opstelling te maken zonder bonsai. De opstelling bestaat uit een in China gekocht klein kastje, een scroll en een suiseki. Omdat het kastje in verhouding tot de steen groot is en ik deze ook voldoende aandacht wilde geven is de steen iets voor het kastje geplaatst. De steen is vorig jaar gevonden tijdens een van de Suiseki speurtochten naar de stranden van Normandië. Op het kastje een suiseki uit China. Dit is een Dahuashi steen afkomstig uit een rivier, de Hongshuei (Rode Rivier), in Zuid China. Deze steen wordt gewaardeerd vanwege de (rode) kleuren en het gladde oppervlak. In het kastje staan 2 schaaltjes, een ronde uit Japan en een schaaltje uit Amerika gemaakt door de pottenbakster Wendy Heller. Zij laat zich inspireren door de bast van de Sequoia's die in de buurt van haar huis staan en veel van haar schalen hebben deze bruinige kleur met donkere groeven. Onder in het kastje een bronzen ijsvogel. Op de tekening een vogel die naar de Suiseki lijkt te kijken. Tom van Wanum 11

Herman Geers Kwekerij van Dwerg en Miniatuurplanten Laag Boskoop 104 2771 GZ Boskoop Tel. 0172 230404 Mobiel: 06 54 34 38 46 E-mail: info@hgeers.nl Open dagen op zaterdag 31 maart en zondag 1 april 2012 van 10.00 tot 16.00 uur PLANT WEEKEND www.hgeers.nl 12

AGENDA BONSAIAVERENIGING-RIJNMOND 2012 zondag 8 januari Nieuwjaarsreceptie. zondag 12 februari Werkmiddag, werken aan eigen boom. Bomen over bomen. Opstelling van de maand. maandagavond 27 februari ALV zondag 11 maart Workshop, verpotten en lezing over verpotten o.l.v. Edwin Koppers Opstelling van de maand. zaterdag maart? Inkopen bij Lodder. maandagavond 19 maart Werkavond. zondag 15 april Workshop o.l.v. Hans van Meer. Opstelling van de maand. maandagavond 23 april Werkavond. zaterdag 19 mei Tentoonstelling van eigen vereniging in tuincentrum Tuinwereld Oud Beijerland zondag 20 mei Werkmiddag, werken aan eigen boom. Bomen over bomen. Opstelling van de maand. zaterdag en zondag 2 en 3 juni Bonsai van het Westen. zondag 10 juni Werkmiddag, werken aan eigen boom. Bomen over bomen. Opstelling van de maand. maandagavond 18 juni Werkavond. zaterdag 23 juni Gezamenlijke veiling: Rijnmond, Koya en Zuid Holland. juli en augustus, vakantie. Geen activiteiten. zondag 9 september Werkmiddag, werken aan eigen boom. Bomen over bomen. Opstelling van de maand. 13

maandagavond 17 september Werkavond. zaterdag en. zondag 22 en 23 september Bonsaishow, 40 jaar NBV, Apeldoorn zondag 7 oktober Workshop? maandagavond 22 oktober Werkavond. zondag 11 november Werkmiddag? maandagavond 19 november Werkavond. zondag 9 december Simultaan demonstratie, 3 leden van Rijnmond. Het bestuur van bonsaivereniging RIJNMOND VOORZITTER SECRETARIS Kees Heck Gino Ghiorsi e-mail: check@upcmail.nl Tel. 0181-636938 Mob.06-53747322 e-mail: luigi@ghiorsi.nl PENNINGMEESTER BESTUURSLID Bob van Rijn Marijke Claassens Tel. 06-48358771 Tel. 010-4756813 e-mail: j.rijn16@chello.nl e-mail: marijke.claassens@upcmail.nl ACTIVITEITENCOMMISSIE voorzitter: Jacqueline Vliegenthart Tel. 0181-625538 Andries van Herk Tom van Wanum Marijke Claassens contact met het bestuur. REDACTIE Kopij aanleveren op de vereniging of mail naar: marijke.claassens@upcmail.nl Alle bijeenkomsten van onze vereniging vinden plaats in Het muziektheater de Ontmoeting, Koninginnelaan 9 te Rozenburg, zijdeur rechts, tenzij anders vermeld in het programma. Zondagmiddag: aanvang 13.00 uur, Zaal open om 12.30 uur voor vragen over eigen bomen. Maandagavond aanvang 19.30 uur Inlichtingen: Marijke Claassens Tel. 010-4756813 www.bonsaivereniging-rijnmond.nl 14

Deze ruimte is nog beschikbaar voor een advertentie. Contact: marijke.claassens@upcmail.nl BONSAIVERENIGING KOYA De leden van RIJNMOND zijn ook van harte welkom bij KOYA, en zij bij ons. Voor verdere informatie kijk op: www.koya.nl Bonsai is voor iedereen 15