FEITEN EN CIJFERS JAARVERSLAG 2015
FIER: HULP BIJ STOPPEN, VOORKOMEN EN GEVOLGEN VAN GEWELD Fier biedt hulp aan slachtoffers, getuigen én plegers van geweld; geweld dat plaatsvindt in relaties. Bijvoorbeeld tussen ouders en kinderen, tussen partners of tussen jongeren die verliefd zijn of tussen een loverboy of mensenhandelaar en zijn slachtoffer. Onze opdracht is: voorkomen van geweld, stoppen van geweld en hulp bieden bij de gevolgen van geweld. We streven ernaar dat iedereen die te maken heeft (gehad) met geweld direct hulp krijgt. Fier is expertisecentrum op het gebied van: Huiselijk geweld Kindermishandeling Eergerelateerd geweld Mensenhandel / loverboyproblematiek (Vroegkinderlijke) traumatisering / complex trauma Seksueel geweld Vechtscheidingen / hoog risico scheidingen Fier houdt zich bezig met geweld in afhankelijkheidsrelaties. Dit gaat veel verder dan huiselijk geweld en man slaat vrouw. Binnen onze expertisegebieden is er een heel scala aan onderwerpen dat onze aandacht vraagt. Denk aan ouderen die door hun geliefden worden mishandeld, jonge meiden die slachtoffer zijn van genitale verminking, kinderen die worden ingezet als huisslaaf, homoseksuele jongeren die door hun familie worden verstoten, jongeren die gedwongen worden om te trouwen, gezinnen die verwikkeld zijn in een vechtscheiding. FIER ALS LANDELIJK SPECIALIST Fier is een landelijk werkende organisatie. Allereerst omdat Fier veiligheid en bescherming biedt aan kinderen, jongeren en volwassenen die zo ernstig bedreigd worden dat ze niet in hun eigen regio kunnen blijven. Ten tweede omdat Fier gespecialiseerde opvang, hulpverlening en behandeling biedt die beperkt beschikbaar is in Nederland of alleen door Fier wordt geboden. Zo is Fier bijvoorbeeld gespecialiseerd in de opvang en behandeling van slachtoffers van loverboys, eergerelateerd geweld en internationale mensenhandel. Fier heeft ook een gespecialiseerde kliniek voor kinder- en jeugdpsychiatrie, waar jongeren worden behandeld die kampen met de gevolgen van vroegkinderlijke chronische traumatisering, hechtings- en gedragsproblemen. Ten slotte: Fier is óók een regionaal werkende organisatie, zowel ambulant als residentieel. ONZE MISSIE Fier streeft er naar dat iedereen die te maken heeft (gehad) met geweld in een afhankelijkheidsrelatie direct hulp kan krijgen: plegers, slachtoffers én getuigen van geweld. Bij Fier werken we met onze cliënten aan drie belangrijke zaken: trauma, trots en toekomst. Als expertisecentrum willen we inspelen op ontwikkelingen in de samenleving en leidend zijn als het gaat om agendasetting, innovaties, professionalisering en onderzoek op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties. 2 Fier Jaarverslag 2015 3 Fier Jaarverslag 2015
ERKEND GESPECIALISEERD AANBOD DE WERELD ALS UITGANGSPUNT GEÏNTEGREERDE CONCEPTEN DUURZAAMHEID INSPIREERT Kwaliteit in de zorg is nodig. Fier wil de best mogelijke zorg De wereld is ons uitgangspunt. Wat gebeurt er in die we- We pakken de strijd tegen geweld in relaties over de vol- Fier is geïnspireerd door duurzaamheid. We bieden die er is en streeft naar effectief bewezen zorgpro- reld? Welke problematiek speelt er? Wat hebben slacht- le breedte op. We willen dat onze interventies effectief en zoeken naar écht duurzame oplossingen. Een gramma s. Ook hierin willen we onszelf continu verbete- offers, plegers en getuigen van geweld nodig? Hoe spe- duurzaam zijn. Dat onze cliënten ook na de zorg die ze bij concreet voorbeeld? Onze gebouwen. De Veili- ren. Want: het gaat goed, maar het kan altijd beter. We len we in op nieuwe fenomenen als sexting en nieuwe Fier krijgen verder kunnen. Dat ze kunnen participeren, ge Veste is een bijna energieneutraal pand, ons gaan continu voor die stap vooruit en daarin zien we graag vluchtelingenstromen? We kijken naar de mensen in deze meedoen in de samenleving. Ook hier zetten we scherp op Centrum Kinderhandel Mensenhandel is energie- al onze zorgprogramma s getoetst door geautoriseerde maatschappij en anticiperen op hun vraagstukken. Men- in. We werken hard aan geïntegreerde concepten, waar- neutraal en waterbesparend. partijen. Daarom leggen we onze zorgprogramma s ter be- senhandel is zo n vraagstuk, eergerelateerd geweld, inter- in hulp wordt gecombineerd met onder andere onderwijs, Duurzaamheid gaat natuurlijk verder dan duur- oordeling voor aan bijvoorbeeld de erkenningscommissie generationele overdracht We zijn niet bang om de witte werk, sport en het opbouwen van een nieuw zame bouw. We investeren ook in duurzame van het Nederlands jeugd Instituut (NJI), het RIVM en het vlekken in te vullen die we tegenkomen. Welke kwetsba- sociaal netwerk. zorg; zorg die werkelijk verschil maakt en effec- Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). re groep wordt vergeten? Welke kwetsbare groep heeft tief is op lange termijn. Duurzame zorg betekent Fier is erkend jeugdhulpaanbieder (inclusief jeugd GGZ), hulp nodig? Wij zien het als onze verantwoordelijkheid om We hanteren een holistische visie, zien de mens als to- voor ons onder andere werken met effectieve erkend in het kader van de Wet Langdurige Zorg, erkend maatschappelijke vraagstukken op het terrein van geweld taal. Ja, de kinderen, jongeren en volwassenen die we zien interventies. Daarom laten we onze zorgpro- GGZ-aanbieder en erkend aanbieder binnen het sociaal do- in afhankelijkheidsrelaties aan te kaarten en op te pakken. hebben een probleem, maar ze zíjn niet hun probleem. Ze gramma s op effectiviteit beoordelen door een mein en de Wmo. Wij zijn door het ministerie van Justitie Deze benadering vraagt een continu actief en dynamisch zijn in de eerste plaats gewone mensen, met een leven dat onafhankelijke commissie. Ook onderzoeken we erkend als forensisch zorgaanbieder en hebben productie- proces. We stellen onszelf steeds opnieuw de vraag: doen meer inhoudt dan alleen bezoekjes aan de hulpverlening. het effect van zorgprogramma s en initiëren we afspraken in het kader van de Regeling Ziektekosten Asiel- we de juiste dingen en doen we deze dingen goed genoeg? Onze cliënten hebben een sociaal kader nodig, vrienden, duurzame en effectieve samenwerkingsvormen. zoekers. Door te zien, te ervaren, te behandelen en onderzoek te diploma s, werk, een toekomstperspectief. Positieve erva- Want Fier kan en wil het niet alleen. doen krijgen we steeds meer zicht op wat nodig is. ringen en succeservaringen, want daarmee zijn ze in staat Ook als het gaat om inkoop letten we op duur- Verschillende van onze zorgprogramma s zijn door het de negatieve spiraal in hun leven te doorbreken. zaamheid; het is zelfs onderdeel van onze le- ministerie van VWS, de VNG en GGZ Nederland erkend als De maatschappij vraagt om deze accentverschuiving: een veranciersbeoordeling. Fier maakt gebruik van landelijk gespecialiseerd aanbod: DOELGROEP verschuiving van de problematiek naar de toekomst, am- duurzame en milieuvriendelijke schoonmaakmid- zorgprogramma Asja: loverboyproblematiek/ Onze doelgroep bestaat uit kinderen, jongeren en bities en dromen. Logisch. Want je kunt nog zulke goede delen en auto s die op aardgas rijden. In 2015 zijn mensenhandel opgenomen in de databank effectieve volwassenen. Kinderen nemen een speciale positie in zorg hebben gehad; wat heb je er aan als je vervolgens op het terrein van Fier duurzame speelmaterialen interventies van het NJI; omdat ze afhankelijk zijn van volwassenen. We kiezen geen enkele kans hebt in de samenleving. geplaatst. Daarnaast zijn in totaal 433 photovol- zorgprogramma Zahir: eergerelateerd geweld; steeds voor slachtoffers in de meest kwetsbare, tage (pv) panelen aangebracht op de Veilige Ves- zorgprogramma Metta: complex trauma in combinatie schrijnende of complexe situaties, zoals slachtoffers van te, de fietsenberging en het sportcomplex. Deze met andere ernstige problemen. buitenlandse mensenhandel, jongeren uit eerculturen, of panelen hebben een geschatte jaaropbrengst van meerderjarige meiden die nergens terecht kunnen en nog bijna 88.000 kwh. veel ondersteuning nodig hebben. Iedereen die een vraag heeft op het terrein van geweld in In 2015 deed Fier mee aan het koploperproject afhankelijkheidsrelaties moet bij Fier terecht kunnen. Of van de provincie Fryslân. Hiervoor hebben we het nu om een eenvoudige adviesvraag gaat of om een zeer onder andere al onze afvalstromen in kaart ge- complexe hulpvraag. Daarom hebben we hard gewerkt aan bracht en is er een analyse gemaakt van hoe Fier het realiseren van een organisatie die volledig ontschot is, nog duurzamer kan werken. zodat we mensen niet de deur hoeven te wijzen omdat hun vraag niet past bij de financiering van onze organisatie. 4 Fier Jaarverslag 2015 5 Fier Jaarverslag 2015
RESIDENTIEEL CENTRUM JEUGD Centrum Jeugd omvat de opvang- en behandelvoorzieningen Asja, Metta, Zahir en Gaja. Voorzieningen voor meiden van 12 t/m 23 jaar. In 2015 werden 108 slachtoffers van mensenhandel opgevangen en 79 slachtoffers van eergerelateerd geweld. In 2015 vingen we in onze voorziening Zahir een geradicaliseerd meisje op dat wilde uitreizen naar Syrië. Onze zorgprogramma s Asja, Zahir en Metta zijn erkend als landelijk specialistisch aanbod. Politie, Openbaar Ministerie en (huis)artsen mogen direct doorverwijzen naar Fier. Asja, Metta, Zahir en Gaja zijn opgenomen in het Landelijk Transitie Arrangement Jeugd en het Landelijk Transitie Arrangement Volwassenen. Binnen al deze voorzieningen werken we met het high intensive care & high safety concept. ASJA Asja is een kleinschalige veilige behandelsetting voor meiden van 12 tot en met 23 jaar, die via dwang, misleiding en geweld in de prostitutie terechtgekomen zijn of dreigen hierin terecht te komen. Asja biedt een pedagogisch basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, dagbesteding, begeleiding, behandeling (jeugdggz en ggz), systeemgesprekken, veiligheid en bescherming. Fier heeft vier Asja-groepen, waarvan één in Rotterdam. Aantal bedden: 32 Aantal cliënten in 2015: 90 81 % van de meiden is jonger dan 18 jaar ZAHIR Zahir is een kleinschalige (crisis)opvang- en behandelvoorziening voor meisjes van 12 tot en met 23 jaar die te maken hebben met eergerelateerd geweld of de dreiging van eerwraak. Zahir biedt een pedagogisch basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, begeleiding, behandeling (jeugdggz en ggz), veiligheid, bescherming en - indien mogelijk systeembehandeling of bemiddeling met ouders/familie. Aantal bedden: 10 Aantal cliënten in 2015: 40 55 % van de meiden is jonger dan 18 jaar METTA REZA Metta is een kleinschalige behandelsetting voor meiden Fier startte in 2015 een nieuwe opvangvoorziening: Reza. van 12 tot en met 23 jaar met ernstige trauma s of dubbele diagnoseproblematiek die ontstaan zijn in de kindertijd. veilige opvang begeleiding en behandeling aan (andersta- Reza staat voor warmte en zomer en biedt kortdurende Metta biedt een pedagogisch basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, begeleiding, intensieve behandeltra- maken hebben gehad met buitenlandse mensenhandel of lige) meiden in de leeftijd van 12 tot en met 23 jaar die te jecten (jeugd-ggz en ggz), systeemgesprekken, veiligheid meiden uit eerculturen die op de vlucht zijn in verband met en bescherming. Fier heeft drie Metta-groepen. lichte problemen rond eer en twijfelen of ze terug naar huis willen. Aantal bedden: Aantal cliënten in 2015: 95% van de meiden is jonger dan 18 jaar ASJA, METTA EN ZAHIR IN LANDELIJK TRANSITIEARRANGEMENT JEUGD Asja, Metta en Zahir zijn in 2015 opgenomen in het Landelijk Transitiearrangement Jeugd (LTA Jeugd). Besloten is om namens alle gemeenten voor een aantal specialistische functies landelijke inkoopafspraken te maken. Het gaat om aanbod dat niet in iedere regio voorhanden is. Deze specialistische functies zijn opgenomen in het landelijk transitiearrangement jeugd (LTA Jeugd) en zijn een aanvulling op de zorg die lokaal of regionaal wordt ingekocht. Omdat Fier ernstig bedreigde meisjes en jonge vrouwen opneemt is verder afgesproken dat niet alleen (huis)artsen en gecertificeerde instellingen uit heel Nederland cliënten direct naar Fier mogen verwijzen als het gaat om loverboyproblematiek/mensenhandel, eergerelateerd geweld en complex trauma, maar ook politie en OM. Ook voor de achttien plus-groep zijn Asja en Zahir door de VNG erkend als landelijk specialist. Alle gemeenten in Nederland financieren deze functies via een derdenrekening. 24 59 Aantal bedden: 8 Aantal cliënten in 2015: 27 57% van de meiden is jonger dan 18 jaar GAJA Gaja is een kleinschalige beschermd wonen-voorziening voor meiden van 17 tot en met 23 jaar. De meiden die hier verblijven, hebben al in een 24-uursopvang of -behandelsetting gewoond en zijn toe aan een volgende stap. Zelfstandig wonen, kamertraining of terug naar de ouders lukt nog niet. Deze vorm van beschermd wonen biedt een tussenstap, waarbij re-integratie en het aanleren van nieuw gedrag belangrijk zijn. Aantal bedden: 18 Aantal cliënten in 2015: 39 26% van de meiden is jonger dan 18 jaar VEILIGE VESTE ROTTERDAM In 2015 is Fier gestart met de planvorming rond een Veilige Veste in Rotterdam. Dit bijzondere concept rond veiligheid en bescherming, dat in 2012 in Leeuwarden werd neergezet, verdient navolging. De Veilige Veste is een plek waar jonge slachtoffers van geweld een veilig onderkomen kunnen vinden en de hulp en behandeling krijgen die ze nodig hebben. De Veilige Veste is bedoeld voor meiden van 12 tot en met 23 jaar die het slachtoffer zijn geworden van onder andere huiselijk geweld, seksueel misbruik, mensenhandel (loverboyproblematiek en gedwongen prostitutie) en eergerelateerd geweld. Het afgelopen jaar heeft Fier ingezet op samenwerkingspartners en financiers voor dit project. Wordt vervolgd. 6 Fier Jaarverslag 2015 7 Fier Jaarverslag 2015
RESIDENTIEEL VOLWASSENEN BLIJF VAN M N LIJF Blijf van m n Lijf is een veilige (crisis)opvang en behandeling voor vrouwen en kinderen die te maken hebben met huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, vrouwenhandel en bedreiging uit criminele circuits. Fier heeft een Blijfplus voorziening. De plus staat voor een dagprogramma, diagnostiek en behandeling, een kinder- en jeugdpsychiater, een orthopedagoog, een crèche en - indien de veiligheid dit toelaat - contacten met de vader van het kind c.q. de (ex-) partner van de vrouw. EVI Fier is in 2015 gestart met de opvanggroep Evi. In Evi worden tienermoeders en hun kind(eren) voorbereid op een zelfstandig bestaan in de maatschappij waaraan ze actief deelnemen. Belangrijk hierbij is hechting tussen moeder en kind. Er vindt diagnostiek en intensieve begeleiding en behandeling van de jonge moeders plaats en zo nodig ook van hun kinderen. Er is veel aandacht voor scholing en het behalen van een startkwalificatie voor de, vaak nog kwalificatieplichtige, (aanstaande) moeders. Blijf van m n Lijf - Crisis en Observatie Aantal bedden: Aantal volwassenen in 2015: 14 52 Aantal bedden: Aantal moeders in 2015: Aantal kinderen: 14 25 19 Aantal kinderen: 45 Blijf van m n Lijf - Begeleid Wonen Aantal bedden: Aantal volwassenen in 2015: Aantal kinderen: 22 35 37 RENA Rena is een veilige klinische (therapeutische) behandelsetting voor buitenlandse slachtoffers van mensenhandel (en hun kinderen) die te kwetsbaar zijn of te complexe problematiek hebben voor de reguliere zorg zoals de Beschermde Opvang, de AMA-campus, het AZC, de COSM s, de GGZ of de maatschappelijke en de vrouwenopvang. Rena biedt ook beschermd wonen voor buitenlandse slachtoffers mensenhandel (en hun kinderen). Fier heeft twee Renavoorzieningen. Aantal bedden: Aantal volwassenen in 2015: Aantal kinderen: 16 42 18 HONDENKENNELS Voor cliënten die een hond hebben en deze tijdens hun verblijf bij Fier niet elders kunnen onderbrengen, heeft Fier in 2015 drie hondenkennels gebouwd. Honden die met cliënten meekomen kunnen hier een aantal dagen verblijven totdat er een veilig en goed opvangadres is gevonden. 8 Fier Jaarverslag 2015 9 Fier Jaarverslag 2015
MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Fier werkt vanuit het brandglasprincipe: alle stralen worden gebundeld en geconcentreerd tot één brandpunt. Werken aan trauma, trots en toekomst gaan samen. Om duurzame effecten te sorteren, zetten we naast opvang en behandeling - ook in op onderwijs, integratie, sociale participatie en werk. We investeren hiermee in de economische en sociale zelfredzaamheid van onze meiden. Ze gaan aan de slag met al hun levensterreinen: ze werken niet alleen aan hun problemen en trauma s, maar ook aan opleiding, gezin, vriendschappen, relaties en sport. Ze leren omgaan met vrije tijd, geld en gezond eten. Het doel: weer trots terugkrijgen door het opdoen van succeservaringen en volledig meedraaien in de maatschappij. FIER SCHOOL Meiden die bij Fier in verblijven, volgen vanaf dag één onderwijs via de Fierschool. Dat kan op verschillende manieren: via leren op afstand bij het Hoenderloo College (VO), IVIO en MBO via het Friesland College bij Fier op locatie. Meiden die naar het reguliere onderwijs kunnen volgen dat extern. De ambitie is dat iedere leerling of student minimaal een startkwalificatie behaalt. Voor FIER SPORTS ACADEMY Kinderen, jongeren en volwassenen uit de residentiële voorzieningen van Fier krijgen de kans om in bestaande sportteams uit de regio te participeren. De meiden starten met een intern programma bij Fier, dat is gericht op het opbouwen van conditie, en mogen daarna een sport uitkiezen. Voor vrouwen met kinderen wordt baby- en peuterzwemmen aangeboden. meiden die vanwege veiligheid niet op een andere plek leer- en werkervaringen kunnen opdoen fungeert Fier als leerbedrijf. Onderwijs Schooljaar 2014/2015 Aantal sportende cliënten: BIJZONDERE VRIENDSCHAPPEN 188 IVIO (havo niveau) Hoenderloo waarvan: vmbo BB vmbo KB vmbo TL Overig (groep 8, havo 1, PRO, pre entree) Friesland College waarvan: Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 8 83 25 32 17 9 65 40 15 5 5 Voor de meiden en jonge vrouwen die bij Fier verblijven is er het project Bijzondere Vriendschappen. Dit project biedt de meiden ondersteuning bij het opbouwen of vergroten van een sociaal netwerk. Onze cliënten worden gekoppeld aan een Bijzondere Vriendin of een Big Sister. Een Bijzondere Vriendin is meestal een leeftijdgenootje van buiten, met wie ze leuke dingen kunnen doen. Even een kopje thee drinken, gezellig de stad in of een filmpje pakken. Een Big Sister is als een grote zus die het meisje een thuisgevoel geeft door haar zo nu en dan thuis uit te nodigen, voor een logeerweekendje of een dagje uit. Sommige meiden hebben zowel een Bijzondere Vriendin als een Big Sister. Aantal Big Sisters en Bijzondere Vriendinnen actief of actief geweest: 77 Aantal meiden met een maatje of Big SisterNOMINATIE 85 APPELTJE VA NOMINATIE APPELTJE VAN ORANJE Fier was in 2015 met het project Werk in uitvoering een van de elf genomineerden voor een Appeltje van Oranje. Het Oranje Fonds bekroont jaarlijks drie initiatieven met een Appeltje van Oranje. Fier bereikte de top elf na een online stemronde voor het Nederlandse publiek in december en de landelijke selectiedag. Door middel van het project Werk in uitvoering helpt Fier haar cliënten aan een startkwalificatie, bijbanen, vakantiewerk en stageplekken. Dit in samenwerking met onder andere het Friesland College, uitzendbureau USG People en vele vrijwilligers. FIERRESTO De meiden van Fier koken en bedienen in ons eigen minirestaurant Fierresto. Dit doen zij voor externe groepen, zoals serviceclubs, sponsoren en andere relaties van Fier. In 2015 heeft Fierresto 830 gasten bediend. FIER IN DE WERELD Binnen het project Fier in de Wereld bedenken de meiden die bij Fier in de opvang verblijven hun eigen plan om de wereld een stukje mooier te maken. Ze ontwikkelen dit plan, krijgen een klein budget en hulp van een of meerdere vrijwilligers en voeren hun plan uit. Dat kan van alles zijn, van geld ophalen voor WarChild tot koken voor eenzame ouderen. Fier in de Wereld in het najaar van 2015 gestart, 2 meiden hebben in die tijd een plan opgezet en uitgevoerd. Hierbij was 1 vrijwilliger betrokken. RUPS Bij veel prostituees leeft de wens om uit de prostitutie te stappen. Fier ondersteunt vrouwen bij het stoppen met dit werk en helpt ze bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Het uitstapprogramma van Fier is onderdeel van de door de overheid opgestelde Regeling Uitstapprogramma s Prostituees. Dit project is gestart in 2014 en kent een looptijd van drie jaar. Aantal vrouwen dat in 2015 een betaalde baan heeft gevonden: 10 FIER EN STERK Hoe zorg je dat meiden die op de vlucht zijn voor geweld weer stevig in hun schoenen komen te staan? Dat ze na hun verblijf in een opvang weer vertrouwen hebben in zich zelf en in het leven? Het project Fier & Sterk biedt meiden die bij Fier worden op gevangen handvatten voor hun terugkeer in de maatschappij. In samenwerking met sportverenigingen wordt in een programma van zes weken ingezet op de ontwikkelingvan weerbaarheid en werkervaring. HUISWERKBEGELEIDING In 2015 heeft Fier intensief ingezet op het vinden van huiswerkbegeleiders voor de meiden die in Centrum Jeugd verblijven. Inmiddels hebben 17 vrijwilligers zich hiervoor ingezet. FIERE DIEREN In 2013 is Nadine s Fiere Farm opgezet, een kleine dierenfarm bij De Veilige Veste. De meiden van Fier zorgen samen met een professional voor de dieren. De farm wordt bewoond door twee ezels, vier schapen, een geitje, drie ganzen en twee varkens. In 2015 zorgden in totaal 21 meiden van Centrum Jeugd voor deze dieren. MOESTUIN Fier heef op het terrein van de Veilige Veste een eigen moestuin. Deze moestuin wordt, onder leiding van vrijwilligers van de Baptistengemeente uit Leeuwarden, bewerkt door meiden en vrouwen die bij Fier in de opvang verblijven. Zaaien, bewerken en oogsten. Geoogste groente wordt gebruikt voor Fierresto. In 2015 werkten 5 cliënten en 2 vrijwilligers aan de moestuin. SUMMERSCHOOL Summerschool is een educatief programma waarin vrijwilligers hun passie delen met de meiden die in de opvangvoorzieningen van Fier verblijven. Tijdens de zomermaanden wordt een programma aangeboden van workshops en trainingen. In 2015 werd de Summerschool bezocht door 102 meiden. Er werden 110 workshops aangeboden, gegeven door 72 vrijwilligers. 10 Fier Jaarverslag 2015 11 Fier Jaarverslag 2015
ADVIES- EN MELDPUNTEN AMBULANTE HULP ADVIES EN MELDPUNT LOVERBOYS EN JEUGDPROSTITUTIE Het Advies en Meldpunt Loverboys en Jeugdprostitutie is 7 x 24 uur telefonisch bereikbaar, via mail en Skype. Op afspraak is ook face-to-face contact mogelijk. Zaken worden besproken in een casuistiekgroep waarin hulpverlening, onderwijs, politie en justitie zijn vertegenwoordigd. Aantal aanmeldingen in 2015: 33 Aantal coördinatiezaken: 77 CHAT MET FIER Chat met Fier biedt laagdrempelige hulp via de chat aan jongeren en (jong)volwassenen. Door te chatten met een hulpverlener van Fier krijgen de jongeren een luisterend oor, informatie en advies. De chat is geopend van maandag tot en met vrijdag van 19.00 tot 06.00 uur en op zaterdag en zondag van 22.00 tot 06.00 uur. De chat heeft een eigen site: www.chatmetfier.nl In 2015 werd de chat opvallend veel gebruikt door meiden die te maken hebben met seksueel geweld door de peergroup of binnen de familie. Daarnaast bezochten veel tienermoeders de chat. Zij hebben veelal te maken met geweld binnen de relatie. Aantal chatcontacten in 2015: 9393 ADVIES- EN CONSULTFUNCTIE Fier heeft sinds 2015 op het gebied van loverboyproblematiek/mensenhandel, eergerelateerd geweld en complex trauma/psychotrauma ook een door de VNG erkende landelijke advies- en consultfunctie. Professionals uit heel Nederland kunnen een beroep doen op Fier als zij met vragen zitten over deze onderwerpen. FIER AMBULANT Fier Ambulant bestaat uit de Directe Hulp bij Huiselijk Geweld & Kindermishandeling (inclusief het Huisverbod), het Kindspoor, het Jongerenspoor en het team Intensief Ambulant (18plus). Nu de wijk- en gebiedsteams nadrukkelijk een opdracht hebben gekregen in de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties, zal de afdeling Fier Ambulant zich nog meer gaan richten op interventies in crisissituaties en op complexe meervoudige zaken waarbij sprake is van (ernstige vormen van) kindermishandeling, huiselijk geweld en andere vormen van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Hiertoe is in 2015 een ontwikkeltraject in gang gezet waarin het accent ligt op verdere professionalisering, het werken met evidence based en practice based (best practices) interventies en het doorontwikkelen van werkprocessen en zorgprogramma s. In dit ontwikkel- en professionaliseringsproces neemt de samenwerking met de politie en justitieketen en met de wijk- en gebiedsteams een belangrijke plaats in. BEHANDELCENTRUM Fier biedt GGZ aan volwassenen, jongeren en kinderen. Onderdeel van het behandelcentrum van Fier zijn het Kinder- en jeugdtraumacentrum (KJTC), het Infant Mental Health-team en het behandelcentrum 18+. Kinder- en Jeugdtraumacentrum Het Kinder- en jeugdtraumacentrum (KJTC) biedt diagnostiek en behandeling bij problemen, klachten en stoornissen in het psychi(atri)sch spectrum, die voortkomen uit of samenhangen met recent of eerder meegemaakt geweld in afhankelijkheidsrelaties. Fier biedt ook dagbehandeling voor gezinnen die zijn vastgelopen in de ambulante hulpverlening en waarbij uithuisplaatsing van één of meer kinderen dreigt. Aantal meisjes: 209 Aantal jongens: 172 Totaal: 381 waarvan: 10 % in de leeftijd van 0-4 jaar 48 % in de leeftijd van 5-10 jaar 42 % in de leeftijd van 11-17 jaar Behandelcentrum 18+ Het Behandelcentrum 18+ biedt aan volwassenen diagnostiek en behandeling bij problemen, klachten en stoornissen in het psychi(atri)sch spectrum, die voortkomen uit of samenhangen met recent of eerder meegemaakt geweld in afhankelijkheidsrelaties. Het behandelcentrum biedt ook forensische zorg. Aantal mannen: 130 Aantal vrouwen: 407 Totaal: 537 12 Fier Jaarverslag 2015 13 Fier Jaarverslag 2015
FORENSISCHE ZORG KINDSPOOR MULTIDISCIPLINAIR CENTRUM DIRECTE HULP BIJ HUISELIJK GEWELD EN Fier biedt forensische zorg en behandeling binnen de ka- Bij het Kindspoor worden kinderen aangemeld met een KINDERMISHANDELING KINDERMISHANDELING (DHHG/KM) ders van afhankelijkheidsrelaties en traumagerelateerde achtergrond van huiselijk geweld en conflictscheidingen. Het Multidisciplinair Centrum Kindermishandeling Fries- DHHG/KM is een samenwerkingsverband van verschil- problemen. De behandeling wordt opgelegd vanuit een jus- Deze aanmelding wordt onder meer gedaan door de Recht- land is een samenwerkingsverband van Fier, politie, Open- lende instellingen, dat direct en outreachend hulp biedt bij titieel kader en is niet alleen gericht op het delict en de risi- bank, Bureau Jeugdzorg, Veilig Thuis en de Directe Hulp baar Ministerie, Veilig Thuis, GGZ Friesland en het Medisch huiselijk geweld en kindermishandeling. Het betreft zaken/ cofactoren, maar ook op: welke onderliggende problema- bij Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Het Kindspoor Centrum Leeuwarden. Deze instellingen leveren ieder hun casussen die vanwege huiselijk geweld en kindermishan- tiek maakt dat er een delict heeft plaatsgevonden? Welke hanteert een brede integrale en systeemgerichte benade- eigen specialisten op het gebied van kindermishandeling deling gemeld worden bij de politie. Iedere ochtend vindt ervaringen vanuit jeugd, pubertijd zijn van belang? En is er ring, waarbij het perspectief van het kind centraal staat. en samen vormen zij het team dat aan de slag gaat met er een screening plaats bij Veilig Thuis en wordt de zaak sprake van intergenerationele overdracht? De behandeling Het Kindspoor biedt relatief kortdurende hulpverlenings- complexe zaken. De aanpak richt zich in eerste instantie op gematcht aan een wijk- of gebiedsteam of de best passen- is systeemgericht en indien mogelijk wordt het netwerk trajecten. het doen van onderzoek na een melding van kindermishan- de instelling/hulpverlening. In principe is er binnen 24 uur betrokken bij de behandeling om te kunnen komen tot deling. In dat proces wordt, samen met ouders, een plan contact met de betrokkenen. Fier is verantwoordelijk voor herstel van de verstoorde relaties. De aanmeldingen voor behandeling worden door verschillende reclasseringsorganisaties gedaan. Aantal jongens: Aantal meisjes: Totaal: waarvan: 95 97 192 van aanpak vastgesteld. In 2015 heeft het MDCK 70 casussen behandeld. het eerste contact en het casemanagement in geval van een huisverbod. Aantal nieuwe zaken in 2015: 1258 Fier heeft in 2015 aan 20 cliënten forensische zorg ver- 18 % in de leeftijd van 0-4 jaar Aantal huisverboden: 107 leend. Vanuit Fier is er 1x per week een behandelaanbod 54 % in de leeftijd 5-10 jaar CENTRUM SEKSUEEL GEWELD Aantal mannen: 100 binnen Leger des Heils in Groningen om de drempel tot de 29 % in de leeftijd van 11-17 jaar In september 2015 opende Fier samen met het Medisch Aantal vrouwen: 7 hulpverlening zo laag mogelijk te maken. De gesprekken Centrum Leeuwarden het Centrum Seksueel Geweld Gebruik van opvang na een uithuisplaatsing worden op locatie gedaan, waar mannen tijdelijk verblijven. Friesland. Dit centrum biedt geïntegreerde medische en (aantal cliënten): 18 Ook vanuit de DHHG/KM komen, in samenwerking met de JONGERENSPOOR psychologische zorg aan slachtoffers van recent seksu- Aantal mensen, ouder dan 60 jaar, dat gebruik heeft reclassering, aanvragen voor behandeling binnen. Van be- Het Jongerenspoor biedt ambulante hulp aan jongeren tot eel geweld en begeleiding bij het doen van aangifte als gemaakt van directe hulp: 147 lang is om deze forensische hulpverlening meer en meer te en met 23 jaar (en aan hun ouders) die te maken hebben het slachtoffer dat wil. Concreet bestaat de meerwaarde Aantal betrokken kinderen: 964 specialiseren voor cliënten die aanraking komen met justi- (gehad) met geweld in afhankelijkheidsrelaties of risico voor het slachtoffer uit een vermindering van de tijd waar- Waarvan tie. In 2016 doet Fier een aanzet voor een zorgprogramma. lopen om in een dergelijke situatie terecht te komen. Bij- in men last heeft van acute problemen en het verkleinen 30 % in de leeftijd van 0-4 jaar voorbeeld meiden die dreigen af te glijden richting prosti- van het risico dat zich hardnekkige klachten ontwikkelen. 30 % in de leeftijd van 5-10 jaar tutie en andere uitbuitingsrelaties of hier al mee te maken Kernelementen zijn: forensisch onderzoek, medische hulp, 39 % in de leeftijd van 11-17 jaar hebben (gehad). watchful waiting (volgen of er psychische problemen ont- 1 % ouder dan 18 jaar staan), psychische hulp en aangifte. Aantal jongens: Aantal meiden: Totaal: waarvan: 18 115 133 Van september tot en met december 2015 heeft het CSG Friesland 5 casussen behandeld. 70 % jonger dan 18 jaar 30 % in de leeftijd van 18-23 jaar 14 Fier Jaarverslag 2015 15 Fier Jaarverslag 2015
INTENSIEF AMBULANT CENTRUM TEGEN KINDERHANDEL EN MENSENHANDEL BEGELEIDING EN HULPVERLENING PROSTITUTIE MAATSCHAPPELIJK WERK CENTRUM TEGEN KINDERHANDEL EN MENSEN- MONUMENT Het team intensief ambulant richt zich op alle volwassenen Maatschappelijk werk ten behoeve van mannen en vrou- HANDEL In 2015 werd op het terrein van Fier een monument ont- die intensieve ambulante hulp nodig hebben in het kader wen die in de prostitutie werkzaam zijn. Outreachende hulp Het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) huld voor slachtoffers van mensenhandel. Dit monument, van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Te denken valt aan: in het prostitutiegebied van Leeuwarden, bezoeken aan is onderdeel van Fier en ontworpen door Mart Visser, omvat een stalen constructie Vervolgzorg voor volwassenen na hun opname bij Fier. seksinrichtingen in Friesland. heeft kennis en expertise op het gebied van kinder- en met gezichten. Het monument is in opdracht van het Cen- Ambulante hulp voor (jong) volwassenen waarbij spra- mensenhandel; trum tegen Kinderhandel en Mensenhandel gemaakt en ke is van revictimisatie (herhaald slachtofferschap). Ambulante hulp na een interventie van Directe Hulp bij Aantal cliënten: waarvan: 115 zet nationaal en internationaal in op een betere (rechts) positie van slachtoffers; vraagt aandacht voor de miljoenen slachtoffers die mensenhandel jaarlijks maakt, zowel in binnen- als buitenland. Huiselijk Geweld, Directe Hulp bij Kindermishandeling 48 % in de leeftijd van 18-23 jaar onderzoekt, opinieert en publiceert; Het monument werd financieel mogelijk gemaakt door de of een Huisverbod. 48 % ouder dan 23 jaar lobbyt, informeert en praat mee over beleidsvorming; Nationale Postcode Loterij. Ambulante hulp voor gezinnen die aangemeld zijn bij 4 % is de leeftijd onbekend werkt aan en ontwikkelt projecten ten dienste van het Multidisciplinair Centrum Kindermishandeling. slachtoffers van mensenhandel; Vervolgzorg na dagbehandeling bij het Behandelcen- werkt samen met nationale en internationale partijen in trum van Fier. ZORGCOÖRDINATIE MENSENHANDEL de strijd tegen mensenhandel. Ondersteuning bij opvoeding en ouderschap bij (drei- FRIESLAND gende) verwaarlozing en kindermishandeling. Fier verzorgt zorgcoördinatie voor slachtoffers van men- Het CKM heeft een eigen website: www.ckm-fier.nl. Be- Ambulante hulp voor aanstaande moeders die zijn aan- senhandel in de provincie Friesland. De zorgcoördinatoren langrijke partner van het CKM is Terre des Hommes. Het gemeld bij de POPP-poli. zijn verantwoordelijk voor de afstemming tussen het straf- CKM zet zich in tegen zowel binnenlandse mensenhandel Hulp voor (jong-)volwassenen waarvan het leven ont- rechtelijke traject, verblijfsrechtelijk traject (buitenlandse als buitenlandse mensenhandel. wricht is door PTSS of complex trauma. slachtoffers) en het zorgtraject ofwel hulpverleningstra- Ambulante begeleiding en hulpverlening van buiten- ject. De zorgcoördinator onderhoudt de contacten met landse slachtoffers van mensenhandel. betrokken organisaties en het slachtoffer zelf, stemt hierin EXPERTISE UITWISSELING af, komt op voor de belangen van het slachtoffer, verza- In 2015 legden medewerkers van het CKM werkbezoeken Centrale thema s voor het team zijn: veiligheid en bescher- melt alle relevante informatie en deelt deze waar nodig. af aan Guinee, Hongarije en de Filippijnen. Dit in het kader ming, risicotaxatie en veiligheidsplanning, revictimisatie en Daarnaast hebben de zorgcoördinatoren een belangrijke van expertise-uitwisseling, training en deskundigheidsbe- recidive, intergenerationele overdracht, complex trauma en advies- en voorlichtingsfunctie. vordering en het onderzoeken van terugkeermogelijkheden PTSS, klachten en stoornissen in het psychiatrisch spec- van slachtoffers van mensenhandel. trum (waaronder verslaving). Maar ook: opleiding en werk, Aantal trajecten zorgcoördinatie in 2015: 115 relaties en vriendschappen, geloof en zingeving, seksualiteit, inkomen en huisvesting, opvoeding en ouderschap, MENSENHANDELWEB hobby s, vrijetijdsbesteding en sport. Mensenhandelweb is een kennisdatabank op het gebied van kinder- en mensenhandel. Deze informatiebron bun- NATIONALE POSTCODE LOTERIJ STEUNT CKM Aantal mannen: 26 delt voor het eerst de vaak verspreide en versnipperde Het Centrum Kinderhandel Mensenhandel (CKM) van Aantal vrouwen: 94 gegevens over mensenhandel, maar biedt ook updates Fier kreeg begin 2015 van de Nationale Postcode Loterij Totaal: 120 over gerechtelijke uitspraken in mensenhandelzaken en een cheque ter waarde van 300.000 euro uitgereikt. De waarvan: hoe deze stroken met internationale verdragen. Eind 2015 Nationale Postcode Loterij wil het CKM en Fier hiermee 9 % jonger dan 18 jaar stonden er ongeveer 3700 documenten op www.mensen- steunen en stimuleren in hun strijd tegen mensenhandel. 31 % in de leeftijd van 18-23 jaar handelweb.nl en zijn er meer dan 120.000 documenten ge- De 300.000 euro is ingezet voor diverse projecten op het 60 % ouder dan 23 jaar raadpleegd op de website, zoals jurisprudentie, rapporten gebied van bewustwording, lobby en samenwerking in de en wetgeving. strijd tegen mensenhandel. 16 Fier Jaarverslag 2015 17 Fier Jaarverslag 2015
FIER ACADEMY ONDERZOEK De Fier Academy is onderdeel van het expertisecentrum WERKBEZOEKEN ONDERZOEKSGROEP FIER TEVREDENHEIDSONDERZOEKEN van Fier en heeft als opdracht om door middel van een Externe partijen die geïnteresseerd zijn in Fier, wat we Fier heeft een eigen onderzoeksgroep. In 2014 werd hard intern en extern voorlichtings-, trainings- en opleidings- doen en voor wie, kunnen deelnemen aan een werkbezoek. gewerkt aan een onderzoek naar de effectiviteit van de be- Ambulante GGZ hulpverlening programma s deskundigheid op het terrein van geweld Ook in 2015 ontvingen we weer veel geïnteresseerden, uit handeling van Centrum Jeugd. In 2015 verscheen hierover Door middel van de CQ index (november 2015) is gemeten in in afhankelijkheidsrelaties te bevorderen. Dit doet de Fier binnen en buitenland, waaronder gemeenteraadsleden, de publicatie Fier en verder: meiden over hun leven na de hoeverre klachten van cliënten, die ambulante GGZ behande- Academy door middel van: wethouders, zorgverzekeraars en afgevaardigden van mi- hulpverlening. Dit project is mede mogelijk gemaakt door ling van Fier krijgen, zijn afgenomen. Het onderzoek gaat uit Voorlichting aan jongeren, ouders, professionals en het nisteries en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Ook een bijdrage van het Kinderpostzegelfonds. van de beleving van de cliënten. Cliënten gaven Fier een 7,7 brede publiek (zowel regionaal als landelijk). ontvingen we de voltallige raad van toezicht en raad van voor de behandeling (Geaccrediteerde) deskundigheidsbevordering (gastles, bestuur van de Nationale Postcode Loterij. Bijzonder was Eigen onderzoeken van Fier in 2015 workshop, training) van professionals in onderwijs, po- het dubbele werkbezoek van Hare Koninklijke Hoogheid Afgeronde onderzoeken: Tevredenheidsonderzoek cliënten litie, justitie, (jeugd)zorg, (huis)artsen, rechtbank, ge- Prinses Beatrix der Nederlanden en het bezoek van de Fier en verder. Meiden over hun leven na de hulpverlening. Fier deed in 2015 een eigen tevredenheidsonderzoek onder meenten, sociale wijk- en gebiedsteams etc. Congolese arts Denis Mukwege. Lopende onderzoeken : cliënten. Fier scoorde hierop een 7,8 (Geaccrediteerde) In- en externe opleidingen en cursus- Duurzaamheid Bijzondere Vriendschappen. sen: cursus Mensenhandel, cursus psychopathologie, Aantal werkbezoeken in 2015: 40 Pilotonderzoek naar een groepsinterventie gericht op de Tevredenheid ketenpartners opleiding Neuropsychologisch onderzoek bij kinderen Aantal deelnemers: 185 bevordering van gehechtheid tussen jonge getraumati- Fier deed in 2015 wederom onderzoek naar de tevredenheid en jongeren, MDP opleiding, opleiding CGT KJ etc. seerde moeders en hun kinderen. van haar ketenpartners. Doel van dit onderzoek: zicht krijgen Geaccrediteerde landelijke congressen en symposia Wie zijn de vrouwen van Rena? op de (on)tevredenheid over de samenwerking met Fier en (congres Huiselijk geweld, congres Mannen die seks Profielschets Nigeriaanse slachtoffers mensenhandel. eventuele blinde vlekken. De ketenpartners gaven gemid- kopen, wat is hun verantwoordelijkheid? etc) BIJZONDER BEZOEK Nigeriaans mensenhandelnetwerk (met EMM en KMAR). deld een 7,8 voor de samenwerking. Bijdrage aan zowel landelijk als internationale congres- Zorgprogramma Infant Mental Health: doorontwikkelen sen d.m.v. workshops, lezingen, presentaties, dagvoor- Prinses Beatrix zorgprogramma tot een handboek waarin een gespeciali- Leefklimaat onderzoek zitterschap, etc. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix der seerd zorgprogramma infant mental health is beschreven Het leefklimaat binnen de opvangvoorzieningen van Fier Bijdrage aan bestaande HBO en universitaire opleidin- Nederlanden bezocht Fier in 2015 maar liefst dat bruikbaar is in residentiële en ambulante zorg. wordt door cliënten als bovengemiddeld positief ervaren. Dit gen door middel van gastlessen en werkbezoeken. twee maal. De prinses bezocht in april de voorzie- Ontwikkelde onderzoeksvoorstellen: blijkt uit onderzoek dat de Hogeschool Leiden en de Univer- Advisering van zorg- en onderwijsorganisaties bij in- ning Asja in Rotterdam en in oktober de Veilige Vervolgonderzoek Fier en verder. siteit van Amsterdam in 2015 deden. Het leefklimaat bij Fier cidenten binnen het kader van geweld in afhankelijk- Veste in Leeuwarden. Tijdens het werkbezoeken Mateloos ambitieus? Onderzoek naar traumasensitief wordt op alle schalen positiever wordt ervaren ten opzichte heidsrelaties. stond de problematiek rondom mensenhandel onderwijs. van een referentiegroep bestaande uit meisjes en jongens uit Interne (geaccrediteerd) deskundigheidsbevordering en loverboys centraal. Prinses Beatrix sprak bei- Psychological health impact of THB for sexual exploita- verschillende Jeugdzorg-plus instellingen. De jongeren van (trainingen, workshops, cursussen en opleidingen) de keren met medewerkers en cliënten van Fier tion on female victims. Consequences for stakeholders: Fier zijn positiever over de ondersteuning, sfeer en groei, over dit onderwerp. Onderzoek naar benadering mensenhandelslachtoffers daarnaast ervaren zij ook minder repressie. De onderzoekers (in samenwerking met en op initiatief van Tilburg Univer- concluderen: Er kan bij Fier gesproken worden van een po- Interne deskundigheidsbevordering Externe deskundigheidsbevordering AANTAL ACTIVITEITEN AANTAL BEREIKT 99 1659* 114 2865 Denis Mukwege De Congolese arts, gynaecoloog, en mensenrechtenactivist Denis Mukwege bracht in 2015 twee bezoeken aan Fier. Hij sprak met zowel cliënten als medewerkers van Fier. Tijdens zijn tweede siteit, en Universiteit van Barcelona). Onderzoeken waar Fier in 2015 aan meewerkte Leef- en leerklimaatonderzoek (ook bij de Summerschool) (Hogeschool Leiden en Universiteit van Amsterdam en sitief leefklimaat, iets wat, gezien de leeftijd van de kinderen, hun verleden en de problemen die zij hebben (meestal ernstig getraumatiseerd) als een bijzondere prestatie mag worden gezien. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de behandeling van een groep uiterst kwetsbare meisjes Voorlichtingen aan volwassenen / jongeren / professionals 265 8177 Consultatie en advies 132 N.v.t. Symposia / congressen 2 N.v.t. bezoek gaf hij een training aan specialisten van Fier. Mukwege behandelt in zijn Panzi ziekenhuis in Congo slachtoffers van seksueel geweld. Fontys Hogeschool). Onderzoek Maastricht naar daderknemerken mensenhandelaren. in onze samenleving. *geen unieke aantallen 18 Fier Jaarverslag 2015 19 Fier Jaarverslag 2015
PILOTS EN PROJECTEN Als expertisecentrum is continue ontwikkeling noodzakelijk. Daarom zetten we binnen Fier ook in op deelname aan pilots en ontwikkelen we onze eigen projecten. In 2015 zijn we een aantal pilots en projecten gestart: MODERNE WEZEN Geïnspireerd door de jeugdzorg in Israël wil Fier jonge vrouwen, die niemand meer hebben om op terug te vallen, een veilige en vertrouwde plek geven. Een plek waar ze - zo lang als nodig op terug kunnen vallen. Het project Moderne Wezen omvat een huiskamer (een fysieke plek waar ze in de weekenden en de avonden naartoe kunnen), een logeerfunctie, training en begeleiding vrijwilligers, zoeken van pleeggezinnen en koppelen van maatjes. ERVARINGSDESKUNDIGEN Fier heeft sinds juli 2015 twee ervaringsdeskundigen in dienst die cliënten helpen bij het individuele herstelproces, de dagelijkse bezigheden en participatie in de maatschappij. De ervaringsdeskundigen schuiven wekelijks aan bij het multidisciplinair overleg van een van de teams van Fier, waarin wordt besproken welke cliënten baat kunnen hebben bij contact met een ervaringsdeskundige. De cliënt bepaalt samen met de ervaringsdeskundige welke ondersteuning gewenst is. EERST EEN DIPLOMA EN EEN BAAN Het project Eerst een diploma en een baan gaat in januari 2016 van start, maar de eerste voorbereidingen zijn in 2015 getroffen. Fier wil meiden die hun behandelprogramma hebben afgerond actieve ondersteuning bieden. Deze ondersteuning is gericht op het behalen van een diploma en minimaal een half jaar werkervaring. Daarmee zet Fier een systeem in van vervolgzorg dat geboden wordt door vrijwilligers en getypeerd kan worden met termen als praktische hulp, vinger-aan-de pols contacten, een steuntje in de rug, een luisterend oor, opbouwen van een sociaal netwerk. Kortom: motiverende en ondersteunende contacten. De ondersteuning wordt pas beëindigd nadat een meisje of jonge vrouw een half jaar heeft gewerkt. Dit project wordt gefinancierd door middel van subsidie van het ministerie van OCW. KENNISPLATFORM KIND EN ECHTSCHEIDING Fier participeert sinds 2015 in het project Kennisplatform Kind en Echtscheiding Noord Nederland dat gesubsidieerd wordt door ZonMw. Het Kennisplatform is een samenwerking tussen verschillende zorgaanbieders in Noord-Nederland, Gemeenten en Wetenschap. Door middel van het platform wordt alle kennis die aanwezig is verzameld en beschikbaar gesteld. Tevens worden de beschikbare (effectieve) interventies bijeen gebracht. Doel van het kennisplatform is de problematiek voor kinderen, die geconfronteerd worden met conflictscheidingssituaties, tot een minimum te beperken. ONZICHTBARE KINDEREN INFANT MENTAL HEALTH Fier startte in 2015, samen met Terre des Hommes, het project Onzichtbare kinderen. Met dit project willen we een belangrijke slag slaan in de hulp aan getraumatiseerde baby s, peuters en kleuters. Belangrijk onderdeel van dit project is het ontwikkelen van een speciaal zorgprogramma: Infant Mental Health. Infant Mental Health is geestelijke gezondheidszorg (GGz) voor de allerkleinsten en houdt zich bezig met de (verstoorde of gestagneerde) sociale, emotionele, cognitieve en motorische ontwikkeling en de hechting van baby s, peuters en kleuters. Fier wil het zorgprogramma Infant Mental Health in het kader van geweld in afhankelijkheidsrelaties ontwikkelen in een voorziening voor vrouwenopvang (Blijf-plus), een beschermd wonen voorziening (Rena I) en een kliniek (Rena II). De tweede stap is het ontwikkelen van een handboek dat niet alleen bruikbaar is in een residentiële setting maar ook in een setting van begeleid wonen, nazorg of ambulante hulp. Voor dit project hebben we een bijdrage gekregen van Fonds NutsOhra. MENSENHANDEL, 360 GRADEN FEEDBACK Fier maakte in 2015 een start met het project Mensenhandel: 360 graden feedback. Directe aanleiding voor dit project is de constatering in de publicatie Mensenhandelaren dat naast de keiharde en nietsontziende georganiseerde (inter)nationale mensenhandel, er ook sprake is van mensenhandel-dicht-bij-huis. Deze zaken willen we in beeld brengen door zoveel mogelijk betrokkenen aan het woord te laten. We schetsen de achtergronden van de slachtoffers en daders, hun kijk op het geheel en de processen die er toe hebben geleid dat een meisje slachtoffer werd en een jongen dader van mensenhandel. Voor 2016 staat een publicatie over dit onderwerp gepland. COMMISSIES EN STUURGROEPEN Fier nam ook in 2015 deel aan de volgende commissies en stuurgroepen: Commissie Lenferink: commissie onder leiding van burgemeester Henri Lenferink van Leiden. Doel: knelpunten en oplossingen in kaart brengen rond opvang van slachtoffers van mensenhandel. Commissie Azough: commissie onder leiding van oud-tweede Kamerlid Naïma Azough. Doel: een actieplan opstellen voor de aanpak van loverboy- en mensenhandelproblematiek in Nederland. Landelijke stuurgroep Centrum Seksueel Geweld: Deze stuurgroep heeft de rol de landelijk coördinator van het Centrum Seksueel Geweld te adviseren. 20 Fier Jaarverslag 2015 21 Fier Jaarverslag 2015
PERS EN PUBLICATIES FIER OP DE KAART Ieder jaar publiceert Fier eigen stukken. Boeken en artikelen over onze expertisegebieden. In 2015 schreven we veel over mensenhandel, eergerelateerd geweld en de zorgprogramma s van Fier. Belangrijk hierin is ons boek Fier en verder : Meiden over hun leven na de hulpverlening, waarvoor drieëndertig meiden werden geïnterviewd over hoe het ze is vergaan na afronding van één van de zorgprogramma s van Fier. Ook publiceerde Fier het boek Mannen die seks kopen. Wie zijn de mannen die seks kopen? Waarom doen ze het? En hoe zit het met mensenhandel, voelen ze zich daar verantwoordelijk voor? Zee R. van der. (apr. 2015) Mannen die seks kopen. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Werson, S., Lamers, F., Pers M. van der. & Dijke A. van (mei 2015) Fier en verder: meiden over hun leven na de hulpverlening. Amsterdam: Uitgeverij SWP. INTERNATIONALE SAMENWERKING Uringa J. & Heeringa A. (juni 2015) Lobby van sekswerkers geeft eenzijdig beeld van prostitutie. Binnenlands Bestuur, web artikel. Ruiter E. de (okt. 2015) Fier en Kompaan en De Bocht landelijk specialist eergerelateerd geweld, Volkskrant, bijlage. Duijn R. van. (sep. 2015) Rappende mensenhandelaren: een maatschappelijk probleem? Jeugdbeleid, pag. 121126. Dijke A. van & Terpstra, L. (okt. 2015) Haal jongens en meiden uit elkaar: kanttekeningen bij een vanzelfsprekendheid. Sozio, pag. 20-24. Daarnaast kon Fier weer rekenen op veel media-aandacht. In 2015 hadden we meer dan 100 mediacontacten. 22 Fier Jaarverslag 2015 23 Fier Jaarverslag 2015
CLIËNTEN TOTAAL AANTAL CLIËNTEN AANTAL Residentieel 367 Kinderen die samen met hun moeder zijn opgenomen 102 Ambulant 1331 TOTAAL* 1736 * Cliënten die een ambulant traject doorlopen, kunnen daarna of ervoor ook residentiële zorg ontvangen. Cliënten tellen in dat geval in beide groepen mee, en niet twee keer in het totaal. RESIDENTIEEL % AMBULANT % LEEFTIJD 0 t/m 4 jaar 73 16% 76 6% 5 t/m 10 jaar 22 5% 282 21% LANDELIJK SPECIALISME Asja, Metta, Zahir, Reza, Gaja, Blijf en Rena zijn landelijk werkende instellingen. 78% % van de cliënten van Centrum Jeugd (Asja, Metta, Zahir, Reza en Gaja) komt uit andere provincies dan Friesland. 65 % van de cliënten van Blijf komt van buiten Friesland en 57 % van de cliënten van Rena. HULPVRAAG RESIDENTIEEL CENTRUM JEUGD % BLIJF % RENA % Friesland 42 19% 15 29% 13 31% Buiten Friesland 174 81% 35 67% 29 69% Buitenland 0 0% 2 4% 0 0% TOTAAL* 216 100% 52 100% 42 100% 11 t/m 17 jaar 178 38% 293 22% 18 t/m 23 jaar 113 23% 191 14% > 23 jaar 83 18% 469 37% TOTAAL* 469 100% 1313 100% * Het totaal aantal residentiële cliënten is inclusief 102 kinderen die samen met hun moeder zijn opgenomen. SLACHTOFFERS MENSENHANDEL Slachtoffers binnenlandse mensenhandel (loverboys) RESIDENTIEEL % AMBULANT % Minderjarig 84 78% 5 36% Meerderjarig 24 22% 9 64% TOTAAL* 108 100% 14 100% Slachtoffers buitenlandse mensenhandel AANMELDINGEN BUITEN FRIESLAND CENTRUM JEUGD % BLIJF % RENA % Zuid-Holland 45 26% 7 20% 18 62% Noord-Holland 37 21% 14 40% 3 10% Utrecht 16 9% 2 6% 0 0% Gelderland 14 8% 0 0% 1 4% Overijssel 18 10% 3 9% 0 0% Noord-Brabant 3 2% 3 9% 1 4% Flevoland 18 10% 1 3% 0 0% Groningen 8 5% 2 6% 3 10% Drenthe 10 6% 2 6% 3 10% Limburg 4 2% 0 0% 0 0% Zeeland 1 1% 1 3% 0 0% TOTAAL* 174 100% 35 100% 29 100% RESIDENTIEEL % AMBULANT % Minderjarig 2 4% 13 10% Meerderjarig 47 96% 111 90% TOTAAL* 49 100% 124 100% SLACHTOFFERS EERGERELATEERD GEWELD RESIDENTIEEL % AMBULANT % Minderjarig 33 42% 4 25% Meerderjarig 46 58% 12 75% TOTAAL* 79 100% 16 100% FINANCIERING RESIDENTIËLE CLIËNTEN Residentiële cliënten van Fier worden gefinancierd vanuit de Wmo (Wmo opvang 155 cliënten, Wmo beschermd wonen 44 cliënten), Zorgverzekeringswet (33 cliënten), Landelijk Transitie Arrangement Jeugd (168 cliënten), Jeugdwet-regionale afspraken (17 cliënten) en Landelijk Transitie Arrangement Volwassenen (61 cliënten), Regeling Zorg Asielzoekers (3 cliënten), Regeling Uitstapprogramma Prostituees (16 cliënten), Wet Langdurige Zorg (11 cliënten). FINANCIERING AMBULANTE CLIËNTEN Ambulante cliënten van Fier worden gefinancierd vanuit de Wmo (70 cliënten), Jeugdwet (624 cliënten), Zorgverzekeringswet (809 cliënten), Forensische zorg (20 cliënten) en de Regeling Zorg Asielzoekers (41 cliënten). 24 Fier Jaarverslag 2015 25 Fier Jaarverslag 2015
HERKOMST CLIËNTEN PER GEMEENTE LANDELIJK ERKENDE SPECIALISTISCHE OPVANG JEUGD (LANDELIJK TRANSITIE ARRANGEMENT) ASJA GEMEENTE 18-18+ Aalsmeer 1 Almelo 1 Almere 2 1 Alphen aan den Rijn 1 1 Amersfoort 2 Amstelveen 1 Amsterdam 3 1 Arnhem 1 Assen 1 Borger-Odoorn 1 Capelle aan den IJssel 1 Coevorden 1 Dantumadiel 1 De Bilt 1 De Ronde Venen 1 Den Haag 2 Dordrecht 2 Edam-Volendam 1 Ede 1 Emmen 1 Enschede 1 Groningen 1 Haarlem 1 Hardinxveld-Giessendam 1 Heerenveen 1 Heerhugowaard 5 Heerlen 1 Hengelo 1 2 Hoogeveen 1 Huizen 1 Kollumerland c.a. 1 Langedijk 1 Leek 1 Leeuwarden 5 1 Leeuwarderadeel 1 Leiderdorp 1 Lopik 1 Meppel 2 Moordrecht 1 Nederweert 1 Nijmegen 1 Nissewaard 1 Noordoostpolder 2 Ooststellingwerf 1 Opsterland 1 Overbetuwe 1 Pijnacker-Nootdorp 1 Raalte 1 Rijswijk 1 Rotterdam 3 Schagen 1 Smallingerland 3 Steenwijkerland 1 Súdwest-Fryslân 1 1 Teylingen 1 Tytsjerksteradiel 1 Veenendaal 1 Vlaardingen 1 Zoetermeer 1 Zutphen 1 Zwolle 1 2 TOTAAL 90 METTA* GEMEENTE 18- Achtkarspelen 1 Almelo 1 Almere 1 Alphen aan den Rijn 1 Amsterdam 1 Apeldoorn 3 Dantumadiel 1 De Friese Meren 1 Den Haag 1 Den Helder 2 Dronten 1 Eindhoven 1 Emmen 1 Groningen 1 Haarlemmermeer 1 Heerhugowaard 1 Hellendoorn 1 Hendrik-Ido-Ambacht 1 Kampen 1 Landsmeer 1 Leeuwarden 5 Lelystad 3 Leusden 1 Oldebroek 1 Oost Gelre 2 Opsterland 1 Oud-Beijerland 1 Raalte 1 Rotterdam 1 Schagen 1 Smallingerland 1 Súdwest-Fryslân 5 Teylingen 1 Uitgeest 1 Velsen 1 Westland 1 Weststellingwerf 2 Zaanstad 1 Zoetermeer 1 Zwolle 2 TOTAAL 56 * Metta 18+ valt niet onder het Landelijk Transitie Arrangement. Zie hiervoor het overzicht op de volgende pagina. ZAHIR & REZA GEMEENTE 18-18+ Alblasserdam 1 Almelo 1 Almere 3 2 Amersfoort 2 2 Amsterdam 3 3 Apeldoorn 1 Assen 2 Breda 2 Brunssum 2 Culemborg 1 Den Haag 3 Dronten 1 Ede 1 Eindhoven 1 Goes 1 Gouda 1 Groningen 4 Heemskerk 1 1 het Bildt 1 Leeuwarden 2 3 Leidschendam-Voorburg 1 Lelystad 1 Lingewaard 1 Lopik 1 Purmerend 1 Rotterdam 3 3 Stadskanaal 1 Súdwest-Fryslân 1 Utrecht 1 Veenendaal 2 Vlaardingen 1 Weert 1 Zeist 1 Zoetermeer 1 Zwijndrecht 1 Zwolle 1 TOTAAL 67 TOTAAL AANTAL GEMEENTEN: 99 26 Fier Jaarverslag 2015 27 Fier Jaarverslag 2015
HERKOMST CLIËNTEN PER GEMEENTE OVERIGE OPVANG- EN BEHANDELSETTINGEN BLIJF* GEMEENTE AANTAL Alkmaar 1 Alphen aan den Rijn 1 Amsterdam 7 Bergen op Zoom 1 Beverwijk 1 Breda 1 Coevorden 1 De Friese Meren 2 Delft 2 Den Haag 2 Den Helder 1 Deurne 1 Dongeradeel 1 Emmen 1 Enschede 2 Franekeradeel 2 Geldrop-Mierlo 1 Gilze en Rijen 1 Gooise Meren 1 Grave 1 Groningen 1 Haarlem 2 Haarlemmermeer 3 Heerenveen 2 Heerlen 1 Hilversum 1 Leeuwarden 8 Leeuwarderadeel 1 Leiden 1 Leidschendam-Voorburg 1 Noordoostpolder 1 Ooststellingwerf 1 Rotterdam 3 Schouwen-Duiveland 2 Súdwest-Fryslân 1 Ten Boer 1 Terneuzen 1 Texel 1 Tilburg 1 Tytsjerksteradiel 2 Utrecht 1 Veenendaal 1 Zaanstad 1 Zoetermeer 1 Zuidplas 1 Zwartewaterland 1 Noorwegen (niet op kaart) 1 Curacao (niet op kaart) 1 TOTAAL 74 METTA 18+ GEMEENTE AANTAL Delft 1 Den Helder 1 Leiden 1 TOTAAL 3 EVI GEMEENTE AANTAL Amersfoort 1 Amsterdam 1 De Friese Meren 1 Groningen 1 Heerenveen 2 Kerkrade 1 Kollumerland en Nieu- 1 Leeuwarden 4 Leidschendam-Voorburg 1 Oldambt 1 Ooststellingwerf 1 Schiedam 1 Smallingerland 1 Súdwest-Fryslân 3 Tytsjerksteradiel 1 Uithoorn 1 Utrecht 1 Vlaardingen 1 Zwolle 1 TOTAAL 25 RENA GEMEENTE AANTAL Amsterdam 3 Delfzijl 1 Den Haag 2 Dongeradeel 1 Emmen 1 het Bildt 1 Leeuwarden 10 Opsterland 1 Renkum 1 Rotterdam 16 's-hertogenbosch 1 Ter Apel 1 Tynaarlo 2 Vlagtwedde 1 TOTAAL 42 * Unieke cliënten Blijf Crisis & Observatie en Blijf Langerdurend Verblijf TOTAAL AANTAL GEMEENTEN: 63 28 Fier Jaarverslag 2015 29 Fier Jaarverslag 2015
FONDSEN EN GIFTEN FIERMEDEWERKERS (OP 31-12-2015) In 2015 kregen wij steun van fondsen, serviceclubs, bedrijven en particuliere donateurs. Daarmee hebben we mooie projecten en activiteiten kunnen realiseren. CENTRUM TEGEN KINDERHANDEL EN PROJECT WERK IN UITVOERING workshopleiders tijdens de Summerschool, sporttrainers, Aantal medewerkers: 343 MENSENHANDEL Sport, onderwijs, werk(ervaring) en een maatje voor jonge maatjes voor het project bijzondere vriendschappen, Aantal fte: 261 Het werk van het Centrum tegen Kinderhandel en Men- meisjes en vrouwen die bij Fier verbleven. In 2015 mogelijk verzorgers van de tuin, de moestuin en de dieren in Verzuim: 2,62% senhandel (CKM) van Fier werd in 2015 mogelijk gemaakt gemaakt door Tejchevé Foundation. Nadines Fiere Farm, bij het onderhouden van de tuin, Raad van Toezicht: 6 dankzij steun van de Nationale Postcode Loterij en bijdra- klusjesmannen en taaldocenten. Ingeleend personeel: 4 gen en giften van particulieren, fondsen en serviceclubs. Vrijwilligers: 160, waarvan 72 Summerschool- PROJECT FIER & FOOD ACADEMY vrijwilligers De Fier & Food Academy is een ontmoetings- en oplei- SERVICECLUBS Stagiaires: 12 MBO, 39 HBO en 4 universitair PROJECT ONZICHTBARE KINDEREN dingscentrum waar de meiden die worden opgevangen en Ook in 2015 werd Fier weer door diverse serviceclubs ge- Werkervaringsplaatsen: 9 Traumabehandeling voor de allerkleinsten: baby s, peuters behandeld bij Fier de ontmoeting aangaan met chef-koks steund: Soroptimistclub Friesland Noord, Soroptimistclub Cliëntenraad: 5 en kleuters van getraumatiseerde moeders. In 2015 mede en gasten. In 2015 mede mogelijk gemaakt door het VSB Friesland ZuidWesthoek, Soroptimistclub Kop van Over- Ondernemingsraad: 6 mogelijk gemaakt door Fonds NutsOhra. fonds. ijssel, Soroptimistclub Friesland Zuid, Ladies Circle Sneek, Medewerkers die een opleiding volgen: 3 HBO en 6 Lions Wolvega, Rotary Leeuwarden, Rotary regio Steen- universitair wijk. PROJECT MODERNE WEZEN PROJECT FIER & STERK Sociale steunstructuur voor meisjes en vrouwen die na hun Programma van zes weken gericht op werkervaring en verblijf bij Fier letterlijk alleen op de wereld zijn. weerbaarheid. Meiden krijgen samen met een sportmaatje AMBASSADEURS In 2015 mede mogelijk gemaakt door het Skanfonds en de boksles bij boksvereniging Frisia en doen werkervaring op In 2015 hebben couturier en kunstenaar Mart Visser Stichting Weeshuis der Doopsgezinden. bij SC Cambuur. In 2015 mogelijk gemaakt door het Oranje en zangeres Elske DeWall zich vrijwillig ingezet als Fonds. ambassadeur van Fier. Visser maakte een kunstwerk voor slachtoffers van mensenhandel en richtte speciaal voor PROJECT SPEELTOESTELLEN deze doelgroep de Mart Visser Foundation op. Afgelopen In 2015 hebben we speeltoestellen kunnen plaatsen rond- INDIVIDUELE NODEN jaar hield Mart Visser twee kunstexposities, waarvan om de opvanglocaties van Fier dankzij steun van: Stichting Vitus stichting een deel van de opbrengst is bedoeld voor buitenlandse Kinderfonds Dusseldorp, Stichting Zonnige Jeugd, Dr. C.J. Gravin van Bijlandt slachtoffers van mensenhandel. Mart wil getalenteerde Vaillantfonds, P.W. Janssen's Friese Stichting, Stichting Madurodam Steunfonds, Meindersma-Sybenga Stichting, Stichting Urgente Noden vrouwen uit onder andere Nigeria, Oeganda en Sierra Leone steunen om in Nederland hun talenten verder te DANKJEWEL! Fonds NutsOhra, Innovatiefonds van De Friesland Zorgverzekeraar, NSGK, ANWB, Ars Donandi/Yske-Walther fonds, Old Burger Weeshuis, Pasman Stichting, Projecten in Nederland (PIN), Stichting Jong, Stichting Woudsend, Friese Christelijk Plattelandsvrouwen Bond, Soroptimistclub Friesland Noord en Lionsclub Wolvega en omstreken. PROJECT FIER IN DE WERELD Met het project Fier in de wereld maken jonge meiden en BEDRIJVEN EN ORGANISATIES Fier kan rekenen op steun van vele bedrijven en organisaties. Speciale dank aan: Bouwgroep Dijkstra en Draisma Bandsma Bultje Top Movers IJzerhandel Raadsma PI De Marwei in Leeuwarden ontwikkelen. Elske DeWall is verbonden aan het project Onzichtbare Kinderen, waarvoor zij een dag meeliep op de moederkindgroep en zong met de moeders en kinderen. Speciaal voor deze getraumatiseerde kindjes schrijft Elske een liedje. Deze song komt in 2016 uit. WEGGEEFWINKEL In 2015 hebben we veel kleding en andere spullen gekregen FIER WIL IEDEREEN ZOWEL PARTICULIEREN, CLUBS ALS BEDRIJVEN VAN HARTE BEDANKEN VOOR DE STEUN IN 2015. MET JULLIE HULP HEBBEN WE OOK DIT JAAR WEER PRACHTIGE DINGEN VOOR ONZE CLIËNTEN KUNNEN DOEN. JULLIE ZIJN STUK VOOR STUK ONMISBAAR! vrouwen die in de opvang van Fier verblijven samen met VRIJWILLIGERS van particulieren en bedrijven (o.a. van Z8) voor in onze vrijwilligers de wereld een stukje mooier. In 2015 mede Afgelopen jaar hebben 160 mensen zich vrijwillig ingezet weggeefwinkel. Van babyspullen als kinderwagens en mogelijk gemaakt door Het Oranje Fonds. voor Fier en haar cliënten. Denk aan huiswerkbegeleiders, babykleertjes, (kinder)kleding, winterjassen tot aan speelgoed. 30 Fier Jaarverslag 2015 31 Fier Jaarverslag 2015
FIER POSTBUS 1087 8900 CB LEEUWARDEN TELEFOONNUMMER: 058-215 70 84 E-MAIL: INFO@FIER.NL TWITTER: @FIER_NL FACEBOOK: FIERNL INSTAGRAM: FIER_NL LINKEDIN: COMPANY/FIER WWW.FIER.NL 32 Fier Jaarverslag 2015