Werkplan 2015-2016 Netwerkfunctie Seksuele Diversiteit in Bi-Culturele Kringen Den haag 1 Inleiding en achtergrond In Den Haag zijn er in eerdere jaren met wisselend succes verschillende initiatieven geweest om het thema seksuele diversiteit bespreekbaar te maken bij de bewoners van de stad. In 2012 ontstond op initiatief van St. Kaabassi een werkgroep Denktank Seksuele Diversiteit Den Haag (DSDD) om dit thema nadrukkelijker op de kaart te zetten in de bi-culturele kringen. In de DSDD namen toen de volgende organisaties deel: St. Kaabassi, St. Rainbow Den Haag, COC Haaglanden, St. Africa Life, St. Dialooghuis, St. Interreligieus Beraad Segbroek en Bureau Discriminatiezaken Hollands Midden en Haaglanden. De kracht van deze denktank is dat alle deelnemende organisaties hun kernexpertise, ervaring en netwerken inbrengen en delen om het gezamenlijk doel te bereiken. DSDD constateert dat Den Haag, met meer dan 50% aan bewoners van niet Nederlandse afkomst, verenigd in tal van afzonderlijke nationale en etnische groeperingen, een meerderheidsbevolkingsgroep kent waar nog veel taboe, onwetendheid en onbegrip is over seksuele diversiteit. Het roept doorgaans grote weerstand oproept. Dit levert spanningen op bij individuen en in de samenleving, van waaruit een hulpvraag over het onderwerp seksuele diversiteit ontstaat. Bij aanvang heeft de DSDD zich in de eerste instantie gericht op het stadsdeel Segbroek omdat de deelnemende organisatie vooral daar vertegenwoordigd waren. 2 Activiteiten Vanuit de DSDD heeft o.a. COC Haaglanden in deze periode onder meer de volgende activiteiten verricht: - Expertmeeting Eenheid in Seksuele Diversiteit in bibliotheek Segbroek, 22 november 2012 - Voorbereidende bijeenkomst Seksuele Diversiteit, theater de Nieuwe Regentes, 19 december 2013 - Duo gesprekken gevoerd met enkele (bi-culturele) organisaties in Segbroekwijken. Met deze gesprekken wordt beoogd om het thema seksuele diversiteit onder de aandacht te brengen en te bezien in hoeverre de organisaties LHBT proof zijn (te maken) 1. De gesprekken leggen de gevoeligheid en complexiteit bloot van de sociale acceptatie binnen de (met name religieuze) groepen. - Het opstellen van een concept Roze Menukaart Den Haag. Het uiteindelijke doel hiervan is om te komen tot een (digitale) gids voor LHBT s en hun omgeving die het algemene aanbod en de specifieke voorzieningen voor hen in de regio in kaart brengt. De kaart heeft als doel als makkelijk hulpmiddel te fungeren bij doorverwijzing van (bi-culturele) LHBT s. 1 ) Met de term LHBT worden de Lesbisch Homo Biseksueel en Transgender groepen in de samenleving geduid. 1
Stadsdeel Segbroek, waar met name een aantal organisaties van de DSDD is gehuisvest, heeft het doel van de DSDD onderkend en ondersteund waardoor een aantal activiteiten mogelijk werden, waaronder het organiseren van een wijk brede conferentie in februari 2014. 3 Evaluatie en uitkomsten De evaluaties van de activiteiten binnen DSDD lieten zien dat er positieve ervaringen waren opgedaan met de uitvoering van activiteiten om seksuele diversiteit bespreekbaar te maken bij de biculturele bevolkingsgroepen. Het lukt om een breed bi-cultureel publiek te bereiken die via verschillende interactieve werkvormen met elkaar in gesprek gaat over dit onderwerp. Het nut en noodzaak van het DSDD initiatief werd hiermee goed neergezet. Over het algemeen is DSDD positief over de bereikte resultaten en wil door gaan om de reeds ingezette activiteiten verder over heel Den Haag uit te breiden. Dit tracht ze te bereiken door naast het leggen van contacten met de bi-culturele groepen, het streven te richten om nader met elkaar kennis te maken door middel van dialoog en intensief samen te werken als organisaties, met als gezamenlijk doel het bespreekbaar maken van dit maatschappelijk onderwerp. In de evaluatie binnen DSDD kwam naar voren dat er een sterke behoefte was aan professionele ondersteuning en sturing binnen de DSDD, om zo de bereikte resultaten vast te kunnen houden en continuïteit en voortgang, te bewerkstelligen. Ook het netwerken met de bi-culturele groepen in Den Haag en het uitwerken in concrete activiteiten behoefde professionele ondersteuning. Dit heeft geleid tot een subsidieverzoek bij de gemeente Den Haag voor het aanstellen van een netwerker, die een bindende en coördinerende taak op dit werkgebied toegemeten krijgt. De gemeente Den Haag heeft het verzoek gehonoreerd en een subsidie van 20.000,- op jaarbasis aan het COC Haaglanden 2 toegekend voor het aantrekken van de genoemde netwerker en het ondersteunen van zijn activiteiten. 4 Netwerker Seksuele Diversiteit in Bi-Culturele Kringen in Den Haag, per augustus 2014. De netwerker is op 1 augustus 2014 in dienst getreden. Taakomschrijving van de netwerker: - Contactleggen met organisaties, sleutelpersonen en (zelfhulp)groepen in bi-culturele kring; - Veldwerken, proactief en plaats gericht netwerken en een verbindende schakel vormen tussen de verschillende bi-culturele groepen; - Opzet, organisatie en begeleiding van LHBT-projecten in bi-culturele kringen; de netwerker heeft daartoe contact gehad met het specifiek maatschappelijk werk van COC Haaglanden, daarnaast zijn ervaringen uitgewisseld met bestpractise voorbeelden in Amsterdam (Respect2Love en Haardvuuravonden) en Utrecht (Prisma Group); - Deelname aan de DSDD en rapportage over de voortgang aan de Denktank; de netwerker heeft meegewerkt aan het publieksverslag over de conferentie in Segbroek van februari 2014; 2 ) De functie van de netwerker is op verzoek van de gemeente organisatorisch ondergebracht bij het COC Haaglanden. 2
- Coaching en training sleutelpersonen en uitvoerders ten behoeve van de dialoogbijeenkomsten; - Vergroten (publieks)bereik van de projecten, dat wil zeggen dat er getracht wordt met de projecten meer bewoners van Den Haag te bereiken door nauwere samenwerking en gerichte publiciteit in bi-culturele kring; - Opstellen resultaatrapportage bij einde van het boekjaar ten behoeve van de subsidiegever (gemeente Den Haag). De netwerkfunctie is nieuw en er kan niet teruggevallen worden op eerdere ervaringen elders, de functie heeft daarom tevens een pioniers- en aanjaagrol. De functie bestaat vooralsnog nog uit een beperkt aantal uren (12) per week, waardoor er de noodzaak is om met de samenwerkingspartners in DSDD nauw samen te werken, commitment en inzet te tonen en eigen verantwoordelijk te nemen om continuïteit te waarborgen zodat beoogde resultaten en doelen kunnen worden gerealiseerd en het bestaansrecht van de functie netwerker wordt aangetoond. 5 Missie en visie van waaruit de netwerker werkt Missie (motto) Iedere inwoner van Den Haag bejegent een medebewoner met respect, daarbij mag ieder zichzelf kunnen zijn, ongeacht zijn/haar etnische afkomst, gender, leeftijd, geloofsovertuiging én seksuele voorkeur; zo willen wij in de stad met elkaar omgaan. Visie Wij dragen uit dat seksuele diversiteit een wezenlijk en volwaardig onderdeel vormt van de (culturele) rijkdom van de stad Den Haag. Wij willen dit bevorderen door seksuele diversiteit bespreekbaar te maken bij de verschillende bi-culturele groepen in de stad. 6 Strategie (aanpak) Na alle ervaringen die tot nu toe zijn opgedaan binnen DSDD en de deelnemende organisaties in Den Haag is met het aanstellen van een netwerkfunctionaris de tijd aangebroken om over te gaan naar een volgende fase. Door het stroomlijnen van de gezamenlijke inzet, creëren van een groter draagvlak en commitment en door samenwerking en samenhang, wordt beoogd het initiatief om seksuele diversiteit in biculturele groepen in Den Haag bespreekbaar te maken naar een hoger niveau te tillen. Door effectief werken kan meer rendement en resultaat worden behaald. Gestreefd wordt naar een duurzame verankering van de DSDD doelstelling met die van de participerende organisaties. Vanuit de regelmatige evaluaties in het samenwerkingsverband DSDD volgen continue aanbevelingen welke worden meegenomen in de activiteitenplanning voor de opvolgende periode. In die zin hebben eerdere evaluaties in DSDD verband als startpunt (0 meting) gediend voor de werkzaamheden van de netwerker. Aan de hand van jaarlijks verantwoordingsrapportage wordt de gemeente op de hoogte gehouden van de activiteiten en resultaten. 3
7 Bevindingen n.a.v. verkenning door netwerker (2014) In de periode september tot december 2014 heeft de netwerker een verkenning gedaan bij de diverse bi-culturele organisaties in Den Haag over de stand van zaken betreft thema bespreekbaar maken van seksuele diversiteit in eigen kring. Daarbij is met ruim 20 organisaties en sleutelpersonen gesproken over o.a.: -mate van bespreekbaarheid van dit thema; -welke activiteiten heeft men concreet uitgevoerd op dit gebied en wat heeft dit opgeleverd? -met wie werkt men samen? -wat zijn de plannen voor de nabije toekomst ten aanzien van dit thema? Is er visie en beleid hierover? -welke ondersteuningsbehoefte heeft men daarbij, ook van de netwerker? Grofweg valt er onderscheid te maken in 3 categorieën: a. Er zijn een beperkt aantal organisaties die al jaren met het onderwerp seksualiteit en ook steeds meer expliciet met seksuele diversiteit bezig zijn. Zij trekken daarbij incidenteel op met andere partijen. Er is in mindere mate een expliciet beleid t.a.v. dit onderwerp. b. Organisaties die incidenteel het thema hebben geagendeerd en bijv. een voorlichtingsactiviteit hebben uitgevoerd voor de achterban. Er is daarbij vooral sprake van adhoc en minder van structurele aandacht voor het onderwerp seksuele diversiteit. c. Vrij veel organisaties die (nog) weinig tot niets met het onderwerp hebben gedaan. Als reden wordt dan opgegeven: drukte, het onderwerp leeft niet, of de gevoeligheid hierover bij de achterban in verband met hun cultuur en religie. De netwerker constateert de er nog veel taboe berust op het onderwerp seksuele diversiteit bij de verschillende bi-culturele organisaties. Het is dus zaak om in gesprek te gaan (en te blijven) op welke wijze zij het onderwerp bespreekbaar willen maken bij de achterban en welke ondersteuning zij daarbij nodig hebben. Daarbij kan bekeken worden waar verbinding en samenwerking mogelijk is met andere partners. 8 Doorlopende activiteiten in 2015 en 2016 De ervaringen opgedaan in vanuit de DSDD in Segbroek en de verkenningen gemaakt door de netwerker in de periode september 2014 tot december 2014 hebben de volgende doelstellingen en activiteiten opgeleverd voor de periode 2015-2016: A. Intensivering netwerkontwikkeling met en ondersteuning van bi-culturele organisaties die interesse hebben om publieksbijeenkomsten en dialogen te organiseren over thema seksuele diversiteit voor de achterban. Hierbij is gekeken naar mogelijkheden hoe de verschillende organisaties dit kunnen realiseren vanuit maatwerk en meer onderlinge samenwerking. Daarna is in 2015 getracht een start te maken voor een bredere vertegenwoordiging van de belangrijke bi-culturele groepen in Den Haag. De DSDD heeft daarbij vooral voornemens om Turkse en Marokkaanse organisaties te betrekken bij de denktank. De netwerker heeft daartoe in de eerste helft van 2015 samenwerking gezocht met PEP Den Haag. Er zijn twee bijeenkomsten over seksuele diversiteit georganiseerd in samenwerking met organisaties die deze doelgroepen vertegenwoordigd. B. Daarnaast is in de twee helft van 2015 een start gemaakt om actief contact te leggen met de afzonderlijke stadsdelen in Den Haag om het thema seksuele diversiteit lokaal op de kaart te zetten. Er zijn o.a. met stadsdeel Escamp gesprekken gevoerd. De insteek is om de positieve ervaringen opgedaan in de pilot in stadsdeel Segbroek te gebruiken en verder uit te rollen. 4
Op 3 december 2015 organiseert de DSDD, met ondersteuning van o.a. de netwerker, een stedelijk kick-off Kleurrijk Anders Den Haag. Doel van de bijeenkomst is middels een eerste, stads-brede bijeenkomst aandacht vragen voor dit thema in de stadsdelen. Genodigden zijn bi-culturele organisaties, bestuurders en stadsdeel medewerkers, ervaringsdeskundige (bi-culturele) LHBT-ers, bewoners en andere belanghebbenden en organisaties. Na de kick-off zullen in 2016 de stadsdelen actief benaderd worden om in elk stadsdeel in samenwerking met lokale partijen een plan op te stellen voor de bespreking van dit maatschappelijk thema. Dan worden de migrantenorganisaties, bewoners, het stadsdeel, lokale organisaties en de (bi-culturele) LHBT community betrokken bij concrete activiteiten op wijk- en stadsdeelniveau. C. Vanaf 2016 is het plan om strategische (gay-straight) allianties te sluiten met o.a. het jongerenwerk, sportverenigingen en scholen in Den Haag. Dit kan worden meegenomen in de eerder genoemde uitrol per stadsdeel. Het doel is om dialogen te organiseren specifiek gericht op (biculturele) jongeren met seksuele diversiteit als (mede)onderwerp. D. Het meer betrekken van Haagse zorg- en welzijnsorganisaties en het maatschappelijk middenveld bij het stad breed agenderen van het onderwerp seksuele diversiteit. E. Actieve inzet van de Haagse (jongeren/emancipatie) ambassadeurs alsmede de bi-culturele LHBT s (rolmodellen) tijdens bijeenkomsten en activiteiten. F. In gesprek gaan met de verschillende bi-culturele gemeenschappen over de mogelijkheid van het werven, aanstellen en toerusten van vertrouwenspersonen voor bi-culturele LHBT s /ouders/familie in de bi-culturele en religieuze gemeenschappen in Den Haag. Daarnaast ondersteuning, training en deskundigheidsbevordering van de sleutelpersonen, uitvoerders en intermediairs, vertrouwenspersonen bij de bi-culturele groepen alsmede de geestelijke leiders, ten behoeve van de op te zetten dialoogbijeenkomsten. In oktober 2015 is een thema-avond verzorgd over seksuele diversiteit voor doelgroep bi-culturele vertrouwenspersonen. G. De uitwerking van een digitale Roze Menukaart middels een website die bruikbare informatie verschaft aan (bi-culturele) LHBT-ers, hun omgeving, vertrouwenspersonen en zorgverleners. Het gespecialiseerd maatschappelijk werk van COC Haaglanden is betrokken bij de opzet van de Roze Menukaart. De mogelijkheden zijn onderzocht voor een samenwerking met de (vernieuwde) website van Gay Den Haag. Momenteel zijn er gesprekken met Hangout010, een bi-cultureel initiatief in Rotterdam, om te kijken voor aansluiting bij een website in G4 verband specifiek voor bi-culturele LHBT-ers. Het is aannemelijk dat dit in 2016 concreet vorm gaat krijgen. H. Actief gebruik maken van en aansluiten bij actualiteiten, evenementen, presentaties en themabijeenkomsten in Den Haag; te denken valt aan Coming out Day, de John Blankenstein prijsuitreiking en sportevenementen, jongerenfestivals en culturele festivals in Den Haag om het onderwerp seksuele diversiteit in de bi-culturele gemeenschappen op de kaart te zetten. I. Benutting van interactieve en creatieve mogelijkheden als sociale media (Facebookpagina), LHBTquiz, talkshows, jongerendebatten, toneel en theater. 5
J. Last but not least worden er door enkele leden van de DSDD gesprekken gevoerd voor een specifiek initiatief voor bi-culturele LHBT-ers in Den Haag. Op het ogenblik ontbreekt dit in onze stad en hier is wel behoefte aan. In 2016 volgt meer informatie hierover. Continuering van de netwerkfunctie in 2016 De netwerkfunctie is een projectfunctie, waarbij jaarlijks de werkzaamheden van de netwerker worden geëvalueerd in de Denktank DSDD. Eventueel volgt bijstelling van de koers waar nodig vanuit de DSDD. DSDD is tevreden over de inzet van de netwerker en onderstreept dat de netwerkfunctie noodzakelijk is bij de door DSDD geïnitieerde activiteiten om seksuele diversiteit op de agenda bij biculturele groepen te krijgen, teneinde een terugval van dit onderwerp te voorkomen. De in de DSDD vertegenwoordigde groepen en organisaties hebben de commitment uitgesproken om het werkplan voor 2016 (waaronder de lokale uitrol naar de stadsdelen) uit te voeren en tekenen daarbij aan dat ondersteuning en inzet van een netwerker hiervoor onontbeerlijk is. Ligt de aandacht in 2015 met name in de lokale uitrol naar de stadsdelen, in het laatste jaar van de netwerkfunctie zal de aandacht met name erop gericht zijn om de behaalde resultaten duurzaam te verankeren in het beleid van de lid organisaties van de DSDD, bij bi-culturele organisaties en lokaal in de stadsdelen. Uitwerking hiervan volgt in het volgende werkplan. Opdrachtgever de gemeente Den Haag wordt middels jaarrapportage op de hoogte gehouden van de voortgang en behaalde resultaten. Daarnaast vindt terugkoppeling plaats op basis van regulier overleg tussen gemeente Den Haag en COC Haaglanden. 6