Kinderziekten en vergiftiging Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg
Inhoud Wat zijn kinderziekten 3 Inenten 3 Inentingsprogramma 4 Pneumokokkenvaccin 6 Bijwerkingen 6 Algemene richtlijnen 7 Kinderziekten 8 Bof 8 Kinkhoest 9 Mazelen 10 Rode hond 11 Roodvonk 12 Vijfde ziekte 13 Waterpokken 15 Zesde ziekte 16 Hersenvliesontsteking 17 Vergiftiging 18 Oorzaken 18 Klachten en symptomen 19 Eerste hulp 20 Voorkomen van vergiftiging 22 2
Wat zijn kinderziekten? Veel ziekten komen voortdurend voor onder de bevolking en zijn zo besmettelijk dat kinderen bij een eerste contact de ziekte krijgen. Daarom worden ze kinderziekten genoemd. Het lichaam vormt bij het eerste contact antistoffen, waardoor een tweede keer ziek worden zelden of nooit voorkomt. Bijna ieder kind heeft weleens vlekjes of blaasjes op de huid. Vaak betreft het een van de bekende kinderziekten. Deze ziekten zijn meestal het gevolg van een besmetting met een virus of bacterie. Virale kinderziekten zijn: bof, mazelen, rode hond, vijfde ziekte, waterpokken en zesde ziekte. Bacteriële kinderziekten zijn: kinkhoest, hersenvliesontsteking en roodvonk. De tijd tussen het binnendringen van de ziektekiemen en de eerste ziekteverschijnselen noemen we de incubatietijd. Infecties met bacteriën kunnen doorgaans bestreden worden met medicijnen. Tegen virussen bestaan geen geneesmiddelen, maar het is mogelijk de natuurlijke afweer tegen een virus een handje te helpen door een inenting. Inenten Wie een kinderziekte heeft doorgemaakt, heeft tijdens deze periode afweerstoffen geproduceerd die altijd in het bloed blijven. Hierdoor is hij of zij niet meer vatbaar (immuun) voor zo n ziekte. Bij een inenting (vaccinatie) wordt het lichaam besmet met ziektekiemen, die dood of verzwakt zijn. Die ziektekiemen kunnen de mens niet ziek maken, maar zorgen er wel voor dat het lichaam afweerstoffen maakt. Door inenting wordt een kind dus immuun en is het niet meer vatbaar voor de betreffende ziekte. Om voldoende afweer op te bouwen, is soms meer dan een inenting nodig. 3
Om bepaalde ziekte te voorkomen worden kinderen op jonge leeftijd ingeënt. Ook als het kind een van de ziekten al heeft doorgemaakt, is inenten zinvol. Dit geeft een grotere weerstand tegen deze ziekte. Het kan dus geen kwaad als kinderen die de mazelen gehad hebben, via een BMR-prik nog een keer met mazelen in contact komen. In sommige gevallen is het raadzaam om een inenting uit te stellen of helemaal niet te geven. Hiervoor kan worden gekozen als een kind koorts heeft boven de 38 C graden of ziek is en als de behandelend arts/specialist bezwaren heeft tegen de inenting. Dit geldt voor zowel de DKTP- als de BMR-inenting. Als een kind stoornissen heeft in het afweersysteem (bijvoorbeeld bij leukemie) of als een kind geneesmiddelen gebruikt die invloed uitoefenen op de afweer, mag geen BMR-inenting plaatsvinden. Neem bij twijfel contact op met een arts of specialist. Als je kind overgevoelig is voor kippeneiwit, dan dien je dit melden bij het inenten. Na het inenten moet je kind dan nog een half uurtje blijven om te kijken of er een allergische reactie optreedt. Inentingsprogramma Kinderen krijgen de vaccinatie volgens het Rijksvaccinatieprogramma in 4 fasen. De eerste fase loopt vanaf de geboorte tot het kind 14 maanden is. De tweede fase volgt als het kind 4 jaar wordt. Rond het 9e jaar komt fase 3. Bij meisjes volgt de 4e fase in het jaar dat ze 13 worden. 4
De onderstaande tabel geeft een samenvatting van het programma. Fase Leeftijd Injectie 1 Injectie 2 0 maanden HepB* 6-9 weken DKTP-Hib** Pneu 3 maanden DKTP-Hib** Fase 1 4 maanden DKTP-Hib** Pneu 11 maanden DKTP-Hib** Pneu 14 maanden BMR Men C Fase 2 4 jaar DKTP Fase 3 9 jaar DTP BMR Fase 4 HPV * Kinderen van wie de moeder besmet is met het hepatitis B-virus (draagster), krijgen binnen 48 uur na de geboorte een hepatitis B-vaccinatie. Bovendien krijgen zij vlak na de geboorte immunoglobulinen (kant-en-klare antistoffen). ** Kinderen van draagsters (zie*) en kinderen waarvan een van de ouders afkomstig is uit een land waar hepatitis B veel voorkomt, krijgen vanaf 1 juni 2006 bij 2, 3, 4 en 11 maanden het combinatievaccin DKTP-Hib_HepB waarin ook een vaccin tegen hepatitis B zit. 5
Met ingang van 1 april 2006 is het pneumokokkenvaccin Prevenar opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Vaccinatie tegen pneumokokken is alleen voor kinderen die na maart 2006 zijn geboren. Bijwerkingen Een inenting tegen kinkhoest biedt niet meer dan 90 procent bescherming en kan soms een stuip veroorzaken. Na inenting met DTP of BMR treden nauwelijks bijwerkingen op. Er kan hooguit een korte tijd een pijnlijk gevoel ontstaan op de plaats van de inenting en de arm kan wat stijf worden. Na een DTP-inenting wordt de arm wat rood en gezwollen en er kan tot twee dagen na de inenting koorts optreden. Na toediening van de BMR-prik kan er een branderig, stekend gevoel zijn op de plaats van inenting. Een enkele keer komen vijf tot twaalf dagen na de inenting koorts en huiduitslag voor. Indien er koorts boven de 40 C optreedt, is het belangrijk om je kind voldoende te laten drinken en de huisarts te waarschuwen. Wanneer zich andere ongebruikelijke verschijnselen voordoen na een inenting, dien je de huisarts te raadplegen en eventueel jouw ervaringen te melden aan de plaatselijke GGD. Op www.rijksvaccinatieprogramma.nl tref je alle bekende bijwerkingen aan, de symptomen, de gemiddelde duur en wat je eraan kunt doen. 6
Algemene richtlijnen Als gevolg van het inentingsprogramma komen sommige kinderziekten nog maar zelden voor. Toch is het belangrijk om het ziektebeeld dat ze veroorzaken te kennen, want ook onschuldige kinderziekten kunnen vervelende complicaties hebben. In zijn algemeenheid kun je altijd de volgende richtlijnen aanhouden: Als jouw kind zich erg ziek voelt, kan het in bed blijven. Anders is binnen blijven voldoende. Ondanks de vlekjes mag je kind gewoon onder de douche of in bad. Bij waterpokken mag het bad echter niet gedeeld worden met andere kinderen. Het is maar zelden nodig om koorts te onderdrukken. Wel is voldoende vochtinname belangrijk. Vertel bezoek van tevoren dat je kind een besmettelijke ziekte heeft. Als bij een pasgeborene of een baby jonger dan twee maanden koorts optreedt, dien je een arts te raadplegen. Dat geldt ook in het geval van aanhoudende koorts bij oudere kinderen, bij twijfel over de aard van de ziekte en als de ziekte heviger verloopt dan verwacht. 7
Kinderziekten In dit hoofdstuk beschrijven we de meest voorkomende kinderziekten. We geven daarbij aan wat de incubatietijd is, wat de verschijnselen zijn, wat je er zelf tegen kunt doen, wat de eventuele complicaties zijn en wanneer je er verstandig aan doet de huisarts te raadplegen. Bof De bof (parotitis epidemica) wordt veroorzaakt door het bofvirus en komt met name voor bij kinderen tussen zes en tien jaar. Incubatietijd Twee tot drie weken. Verschijnselen Het kind heeft geen eetlust, pijn bij het kauwen(lijkend op oorpijn), hoofdpijn, buikpijn en lichte koorts. Na een tot twee dagen treedt aan een of aan beide kanten van de oorspeekselklier een zwelling op. De zwelling zit onder en net voor het oor en breidt zich uit naar de hals. In sommige gevallen kunnen de speekselklieren onder de tong en onderkaak ook opzwellen. Opletten als enkele dagen na het begin van de ziekte weer koorts optreedt of als het kind gaat braken. Besmettelijkheid Matig besmettelijk vanaf zes dagen voor tot negen dagen na het begin van de zwelling. Verzorging Houdt het kind binnen tot de zwelling verdwenen is. Geef het kind voldoende te drinken (zonder koolzuur) en zacht, niet zuur eten. Sabbelen op een ijsblokje of een waterijsje kan de pijn verlichten. Een ouder kind kun je ook kauwgom geven. 8
Complicaties Bij jongens na het begin van de puberteit en bij mannen kan een zaadbalontsteking optreden. Ook een hersenvliesontsteking kan als complicatie optreden. Huisarts raadplegen Indien de koorts langer dan drie dagen aanhoudt, als het kind hoofdpijn of een pijnlijke stijve nek krijgt, bij veel braken en als het kind een zieke indruk maakt. Kinkhoest Kinkhoest (pertissis) wordt veroorzaakt door een bacterie. Incubatietijd Een tot drie weken. Verschijnselen De verschijnselen zijn in te delen in twee stadia. In het eerste stadium zijn een loopneus, hoesten en een lichte temperatuurverhoging de belangrijkste verschijnselen. De klachten worden nog niet herkend als kinkhoest, maar de patiënt is wel besmettelijk. Dit stadium heet officieel het catarrale stadium. Een tot twee weken na het eerste stadium treden met name s avonds hoestaanvallen op. De hoestaanvallen gaan gepaard met hevige benauwdheid, gierende ademhaling en soms braken. De aanvallen treden op met korte tussenpozen, totdat ze eindigen in het moeizaam ophoesten van taai wit slijm uit mond en neus. In dit stadium, officieel het convulsieve stadium genoemd, kunnen ook nevenverschijnselen zoals een neusbloeding en bloedingen in het bindvlies van het oog (door persen tijdens hoestaanvallen) optreden. Het kind voelt zich tussen de aanvallen door niet ziek. De klachten kunnen 5 tot 6 weken aanhouden, een kinkhoestachtige hoest kan langer blijven. Besmettelijkheid Vanaf de eerste verkoudheidsverschijnselen tot drie weken na het begin van de hoestaanvallen. De besmetting vindt plaats door de lucht via besmette druppeltjes (niezen en hoesten). 9
Verzorging Het is belangrijk niet in paniek te raken tijdens een hoestaanval van het kind. Probeer het kind gerust te stellen. Hoestdrankjes helpen in dit geval niet. Complicaties Een longontsteking kan als complicatie optreden. Zuigelingen kunnen een hersenbeschadiging oplopen ten gevolge van een zuurstoftekort bij langdurige hoestbuien (verschijnselen: sufheid, slecht drinken, ademstilstand, stuiptrekkingen) Huisarts raadplegen Voor het behandelen van een eventueel bijkomende luchtweginfectie. Mazelen Mazelen (morbili) is een zeer besmettelijke virusziekte die zich via de lucht verspreidt. Incubatietijd Acht tot veertien dagen. Verschijnselen De ziekte begint met hoge koorts, pijnlijke hoest, rode ogen en een loopneus. Na ongeveer twee dagen daalt de temperatuur om vervolgens weer te stijgen. Daarna ontstaan witte vlekjes met een rode rand aan de binnenzijde van de wang (vlekjes van Koplik). Achter de oren en aan de haargrens ontstaat uitslag die zich binnen enkele dagen over het hele lichaam heeft uitgebreid. Na 3 tot 5 dagen verbleekt de huiduitslag en daalt de temperatuur. Besmettelijkheid Vanaf de eerste verkoudheidsverschijnselen tot vijf dagen na het ontstaan van de vlekjes op het lichaam. 10
Verzorging Geef het kind voldoende koud drinken en zacht eten. Laat het kind in een schemerige kamer liggen. Na de genezing is het kind tijdelijk extra vatbaar. Complicaties Bronchitis, oor-, long- en hersenontsteking kunnen voorkomen. Let daarom op als drie dagen na het begin van de vlekjes nog steeds of opnieuw koorts optreedt. Huisarts raadplegen Indien de koorts langer dan enkele dagen aanhoudt of als 3 dagen na het uitbreken van de blaasjes opnieuw koorts ontstaat. Rode hond Rode hond (rubella) is een goedaardige kinderziekte die zich verspreidt door met virus besmette luchtdeeltjes. Deze ziekte is gevaarlijk voor zwangere vrouwen, die geen antistoffen hebben, omdat ze niet zijn ingeënt of de ziekte nooit eerder hebben doorgemaakt. Rode hond kan afwijkingen veroorzaken bij het ongeboren kind. Incubatietijd Twee tot drie weken. Verschijnselen Over het algemeen zijn kinderen weinig ziek (licht verkouden, vergrote lymfeklieren achter de oren en in de nek). Soms zijn keel en gehemelte rood. Slechts in een enkel geval is er sprake van koorts. Na 24 uur verschijnen de eerste rode vlekjes op het gezicht, deze verspreiden zich binnen een paar uur over de romp en ledematen. De vlekjes verdwijnen na enkele dagen weer. Besmettelijkheid Van zeven dagen voor tot zeven dagen na het uitbreken van de vlekjes. 11
Verzorging Als bij een flinke verkoudheid. Zorg ervoor dat je kind voldoende drinkt. Complicaties Er komen zelden complicaties voor. Huisarts raadplegen In verband met het risico voor zwangere vrouwen is het raadzaam om de huisarts te laten vaststellen of het om rode hond gaat. Roodvonk Roodvonk (scarlatina) wordt veroorzaakt door een bacterie (hemolytische streptococ) en komt vooral voor bij kleuters. Incubatietijd Twee tot zeven dagen. Verschijnselen Plotseling snel oplopende koorts, hevige keelpijn, pijnlijke halsklieren, hoofdpijn, stuipen (convulsies), soms braken en een frambozentong. Na ongeveer twee dagen ontstaat uitslag (rood kippenvel) op de romp, onder de oksels en in de liezen. Opvallend is dat een deel van het gezicht, vooral rond de mond niet rood wordt. Meestal zijn de keelamandelen ontstoken en zitten er donkerrode vlekjes op het gehemelte. Na een week zakt de koorts, verbleekt de uitslag en krijgt de tong haar oorspronkelijke kleur weer terug. Na een tot drie weken treedt vervelling van handpalmen en voetzolen op. Besmettelijkheid De ziekte is niet erg besmettelijk en kan worden overgebracht tot circa twee dagen na het begin van de behandeling met antibiotica. Iedereen kan meer dan een keer besmet worden. 12
Verzorging Deze ziekte wordt vaak behandeld met antibiotica. Voldoende drinken is noodzakelijk. Hygiëne is voor ouders of verzorgers belangrijk in verband met besmetting. Complicaties Middenoorontsteking, neusholteontsteking. Na twee tot drie weken kunnen zogenaamde late complicaties ontstaan zoals nierontsteking en acute reuma. Overigens komen deze complicaties zeer zelden voor. Huisarts raadplegen Voor een behandeling met antibiotica. Je dient ook een arts te raadplegen als na twee tot drie weken de volgende klachten optreden: pijnlijke gewrichten, plotselinge kortademigheid of afwijkende urine. Vijfde ziekte De vijfde ziekte (erythema infectiosum) is een virusziekte die voornamelijk voorkomt bij kinderen van vier tot tien jaar en die meestal ontstaat tijdens het voorjaar of in de vroege zomer. Incubatietijd Vijf tot tien dagen. Verschijnselen De ziekte begint met felrode bultjes op de wangen. De uitslag breidt zich vervolgens uit naar billen, ledematen en romp. Vaak treedt ook koorts op. Kenmerkend is dat de roodheid vaak wegtrekt en een paar uur later weer terugkomt. Na ongeveer zeven tot negen dagen verbleken de vlekjes zonder te vervellen of littekens te vormen. Bij inspanning, na een heet bad of zonlicht kunnen de vlekjes terug keren. Besmettelijkheid Zodra er uitslag ontstaat, is de ziekte niet meer besmettelijk. 13
Verzorging Er is geen speciale verzorging noodzakelijk Complicaties Er komen geen complicaties voor. Huisarts raadplegen Het is niet nodig om een arts te raadplegen 14
Waterpokken Waterpokken (varicella) wordt veroorzaakt door het varicella-zoster virus, dit virus is identiek aan het virus herpes-zoster(gordelroos). Waterpokken is een goedaardige ziekte die echter bij kinderen met een verminderde weerstand levensbedreigend kan zijn. De ziekte komt over het algemeen voor bij kinderen tussen de twee en zeven jaar. Incubatietijd Twee tot drie weken. Verschijnselen Deze ziekte begint met vlekjes, die de tweede dag overgaan in blaasjes. De blaasjes drogen na enige tijd in. Er ontstaan dan korstjes die er afvallen zonder littekens achter te laten. De blaasjes komen voor op romp, gezicht en ledematen en soms enkele in de mond. Koorts en jeuk komen voor, maar maken het kind niet echt ziek. Door krabben kunnen de blaasjes geïnfecteerd raken. Besmettelijkheid Deze ziekte is zeer besmettelijk. Besmetting vindt plaats via besmette luchtdruppeltjes of door direct contact met de blaasjes. Vanaf een dag voor het uitbreken van de blaasjes, totdat de blaasjes zijn ingedroogd, is het kind besmettelijk. Dit duurt meestal tien dagen. Verzorging De jeuk kan bij kinderen ouder dan 2 jaar eventueel met mentholgel behandeld worden. Houd de nagels van je kind schoon en kort. Vermijd krabben, dit verergert de jeuk en kan littekens veroorzaken. Wanneer je kind geen koorts heeft, mag het naar buiten. Vermijd wel het contact met andere kinderen en laat je kind niet in het zand of de modder spelen, omdat waterpokken door bacteriën geïnfecteerd kunnen worden. Als er plekjes in de keel aanwezig zijn en je kind keelpijn heeft, dan kan een waterijsje of koude drank verlichting bieden. 15
Complicaties Ontsteking van de blaasjes. Als waterpokken gepaard gaan met hoge koorts en keelpijn kan dit ook wijzen op een complicatie. Huisarts raadplegen Bij het optreden van bovengenoemde complicaties. Zesde ziekte De zesde ziekte (exanthema subitum) wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een virus en komt voor bij kinderen van zes maanden tot ongeveer drie jaar. Incubatietijd Ongeveer 10 dagen. Verschijnselen Plotseling hoogoplopende koorts die drie tot vijf dagen aanhoudt. De temperatuur daalt even plotseling als hij gestegen is. Vervolgens lijkt het kind genezen, maar dan verschijnt de eerste uitslag. Deze uitslag lijkt op de mazelen en de vlekjes bevinden zich vooral op de romp en in het gezicht. Overigens jeukt de uitslag niet. De ziekte gaat vaak gepaard met gezwollen klieren in de hals en op het achterhoofd. Besmettelijkheid Niet groot, wijze van besmetting is onbekend. Verzorging Er is geen speciale verzorging nodig. Als het kind beter is, mag het weer naar buiten. Complicaties Er komen geen complicaties voor. Huisarts raadplegen Bij koortsstuipen (plotselinge temperatuurstijgingen) 16
Hersenvliesontsteking Hersenvliesontsteking (meningitis) komt relatief weinig voor bij zuigelingen en kinderen. We maken onderscheid tussen bacteriële en virale meningitis. In de verschijnselen die optreden, maakt dit geen wezenlijk verschil. Het is van groot belang dat het ziektebeeld vroegtijdig wordt herkend en dat snel wordt gestart met een passende behandeling. Verschijnselen Pasgeborenen en kleine zuigelingen Slecht drinken, grauw zien, luierpijn, verhoogde prikkel baarheid met klagelijk huilen en braken komen voor. Vaak is er geen koorts, soms een lagere temperatuur. Oudere baby s en peuters Stuiptrekkingen, hoog, schril huilen, grote pijnlijkheid bij aanraken, luierpijn en nekstijfheid. Daarnaast is er sprake van het zogenaamde driepootfenomeen. Dit betekend dat het kindje alleen rechtop kan zitten met steun van beide armen, die achter de rug worden geplaatst. Oudere kinderen Het kind is acuut ziek met hoge koorts, nekstijfheid, hoofdpijn en sufheid. Bij het buigen van het hoofd worden de knieën opgetrokken en in liggende houding kunnen de benen niet hoger dan 45 graden geheven worden. Huisarts raadplegen Bij alle bovengenoemde verschijnselen is het belangrijk dat je meteen een huisarts raadpleegt of naar het ziekenhuis gaat. 17
Vergiftigingen bij kinderen Vergiftigingen komen erg vaak voor. Jaarlijks komen duizenden kinderen bij de huisarts of spoedeisende hulp in verband met een mogelijk vergiftiging. Ruim tweeduizend kinderen moeten vervolgens in het ziekenhuis worden opgenomen. Oorzaken Vergiftigingen komen het meest voor bij kinderen tussen de twee en de vijf jaar. Op deze leeftijd zijn kinderen erg ondernemend, onderzoeken van alles en stoppen daarbij veel in hun mond. Een kleine hoeveelheid van een giftige stof kan bij een klein kind al een flinke bedreiging vormen voor de gezondheid. Bijkomend nadeel is dat een vieze geur of smaak lang niet altijd afschrikt en dat veel producten zo aantrekkelijk verpakt zijn dat ze eruit zien als snoepjes of limonade. Geneesmiddelen leveren het grootste aandeel in alle vergiftigingen. Denk hierbij niet alleen aan op recept verkregen medicijnen. Ook middelen die je zelf bij de apotheek of drogist kunt kopen, zoals vitamines en pijnstillers, kunnen in kleine hoeveelheden al schadelijk zijn. Verder staan tabak, alcohol, wc-verfrisser, giftige kamerplanten, cosmetica, bleekwater, waspoeder en andere schoonmaakmiddelen hoog op de gevarenlijst. Het zijn producten die in bijna ieder huishouden aanwezig zijn en in de handen van kinderen veel gevaar opleveren. Buitenshuis, bijvoorbeeld in de tuin, zijn het vooral bessen en paddenstoelen die een risico vormen. Wist je dat het opeten van één sigaret voor een klein kind levensbedreigend kan zijn? 18
Klachten en symptomen De symptomen van vergiftiging verschillen per stof: Vergiftiging met medicijnen, alcohol, tabak, planten en bessen: bewusteloosheid plotseling ziek-zijn Vergiftiging met schoonmaakmiddelen, zoals ontkalkings- en bleekmiddelen: rode huid moeite met ademhalen en slikken hevige pijn brandwondjes blaren op de lippen en in de mond soms bloed uit de mond 19
Vergiftiging met wasmiddelen (poeder en vloeibaar), wasverzachter, afwasmiddel: pijn in maag en darmen moeite met ademhalen blaren op de lippen en in de mond Eerste hulp bij vergiftiging Bel meteen de huisarts of 112 wanneer je vermoedt dat jouw kind een giftige stof heeft binnengekregen. Probeer er achter te komen waarmee het kind is vergiftigd. Laat de hulpverlener de verpakking zien vertel hoeveel ervan is ingenomen. De behandeling van een vergiftiging is afhankelijk van het materiaal dat het kind heeft ingenomen. Is het kind suf, bewusteloos of kan het niet zelfstandig drinken? Geef het kind dan geen drinken en laat het niet braken. Er is dan namelijk kans op verstikking. Leg het kind op de zij en bel onmiddellijk professionele hulpverlening. Wanneer een kind met medicijnen, alcohol, tabak of gifplanten is vergiftigd, moeten ten eerste de resten uit de mond verwijderd worden. Laat het kind daarna overgeven. Steek hiervoor een vinger in zijn keel. Als het kind heeft overgegeven, moet het daarna veel water drinken. Het is heel belangrijk dat een kind bij vergiftigingen met reinigings-, ontkalkings- of bleekmiddelen niet overgeeft. De giftige stoffen kunnen op de terugweg namelijk net zo veel schade aanrichten als toen het ingeslikt werd. Het beste is om het kind slokjes water of melk te geven. Als de giftige stof op het gezicht, handen of in de ogen is gekomen, moet dat weggespoeld worden met schoon leidingwater. 20
Bij vergiftiging met petroleumproducten het kind niet laten drinken maar alleen de mond spoelen met water. Bij een vergiftiging met waspoeder of afwasmiddel moet een kind een ontschuimend middel innemen. Geef iets vets, bijvoorbeeld: koffieroom, klontje boter, slagroom, mayonaise of volle melk. Dit voorkomt schuimvorming. Niet laten braken want dat kan de situatie verergeren. 21
Hoe kun je vergiftiging voorkomen? Het beste is natuurlijk ervoor te zorgen dat een kind zo min mogelijk risico loopt op vergiftiging. Hieronder volgen een aantal maatregelen die je zelf kunt nemen. Bewaar geneesmiddelen altijd in een afgesloten (medicijn)kast en leg het sleuteltje op een onbereikbare plaats. Pak ze vlak voor gebruik en leg ze direct daarna weer weg. Lever oude en niet gebruikte medicijnen in bij jouw Alphega apotheek. Bewaar geneesmiddelen altijd in de originele verpakking met de bijsluiter. Leg geneesmiddelen niet in iets dat ook voor eten of drinken gebruikt wordt, zoals een kopje, schaaltje of trommeltje. Berg gevaarlijke stoffen weg op een veilige afgesloten plaats, die niet bereikbaar is voor kinderen. Dat betekent hoog in een kast of in een kast met een kinderveilige sluiting. Bewaar producten in de originele verpakking en sluit flessen en potten direct na gebruik. Breng restanten naar een inzamelingspunt voor chemisch afval. Koop zo min mogelijk producten die gevaarlijke stoffen bevatten. Lees altijd de informatie op het etiket en houd rekening met de gegeven waarschuwingen. Houd sigaretten(peuken), alcoholische dranken en cosmetica uit de buurt van kleine kinderen en zorg ervoor dat kinderen niet in handtassen kunnen rommelen. Verwijder giftige planten uit huis en loop de tuin na op giftige bloemen, struiken met giftige bessen en verwijder ook paddenstoelen. Vaak gebeuren ongelukken juist op het moment dat je wordt weggeroepen door telefoon of deurbel. Zorg er daarom altijd voor dat kinderen niet bij gevaarlijke stoffen kunnen komen. Zet een klein kind bijvoorbeeld even in de box of neem het mee. 22
Heb je zelf kleine kinderen of regelmatig kleine kinderen in huis dan is het verstandig de Gifwijzer aan te schaffen. De Gifwijzer geeft aan wat je moet doen bij vergiftigingen. Met 230 gevaarlijke en giftige stoffen en 40 foto s van giftige planten. De Gifwijzer is te koop bij je Alphega apotheek. 23
Meer weten? Deze folder is onderdeel van een serie informatiefolders, die wordt uitgegeven door Alphega apotheek. Deze folders zijn ook online beschikbaar op www.alphega-apotheek.nl. Wil je meer weten over dit onderwerp, jouw gezondheid of de geneesmiddelen die je gebruikt? Kom dan gerust eens langs bij Alphega apotheek. Wij zijn je graag van dienst. Ook voor geneesmiddelen die je zonder recept koopt, raden we aan te laten controleren of ze samengaan met eventuele andere geneesmiddelen die je al gebruikt. Geef het gebruik van deze zogeheten zelfzorgmiddelen dan ook altijd door aan jouw apotheek. 2015a Jouw gezondheid is onze zorg