Kinderziekten. Mazelen (1) Mazelen (2) Mazelen (3) Roodvonk (1) In deze gaat leren erkennen en hulpverlenen bij:

Transcriptie

1 Kinderziekten Verschijnselen, gevaren en Eerste hulp In deze gaat leren erkennen en hulpverlenen bij: Mazelen Roodvonk Rode hond Vijfde ziekte Zesde ziekte Waterpokken Bof Kinkhoest Valse kroep Hersenvlies ontsteking Koortsstuip Mazelen (1) Mazelen is een zeer besmettelijke infectie die wordt veroorzaakt door een virus. Doordat de meeste kinderen gevaccineerd worden, komt Mazelen nog maar zelden voor. De incubatie tijd bedraagt 10 tot 12 dagen. Er bestaat een vaccin tegen bof, Mazelen en rode hond. Mazelen (2) Hoge koorts Neusloop, hoesten en tranende ogen. Rode vlekjes met zeer kleine witte puntjes op het mondslijmvlies Rode, licht gezwollen vlekjes op het voorhoofd die zich naar beneden verspreiden tot het kind helemaal vol zit. Raadpleeg de huisarts Mazelen (3) Roodvonk (1) Roodvonk is een ernstige, maar weinig voorkomende ziekte veroorzaakt dooreen bacterie die wordt overgedragen door hoesten en niezen. De incubatietijd bedraagt 1 tot 7 dagen 1

2 Roodvonk (2) Koorts die in enkele dagen tijd stijgt tot 39 C Rode keel en rode amandelen. Tong ziet er uit als een verzameling frambozen. Rode puntvormige huiduitslag, vooral geconcentreerd op de wangen, nek, oksels en liesstreek; bij druk met bijvoorbeeld een drinkglas, verdwijnt de rode uitslag omgeving van de mond blijft bleek. Huid voelt als schuurpapier. Roodvonk (3) Raadpleeg de huisarts. Volg de adviezen strikt op. Rode hond (1) Dit is een meestal goedaardig verlopende ziekte die veroorzaakt wordt door een virus. De ziekte wordt via de luchtwegen verspreid en komt meestal voor in de lente. Kinderen tussen de 5 en 9 jaar, pubers en adolescenten zijn het meest vatbaar: Vaccinatie tegen rode hond is mogelijk. De incubatietijd bedraagt 14 tot 21 dagen Rode hond (2) Gezwollen lymfeklieren (achter de oren, onder de kaak, in de nek) gedurende 1 week. Na een dag roze of rode vlekjes die 3 dagen later alweer verdwijnen. Koorts: zelden boven de 38 C Rode hond (3) Raadpleeg de huisarts. Volg de adviezen strikt op. Er bestaat een combinatievaccin tegen bof, mazelen en rode hond. 2

3 Vijfde ziekte (1) Dit is een goedaardige virusziekte die niet erg besmettelijk is. Het virus wordt verspreid door hoesten of niezen. De incubatietijd bedraagt 6 tot 28 dagen. Het kind voelt zich niet echt ziek. Vijfde ziekte (2) Gedurende 1 tot 14 dagen hevige rode uitslag op het gezicht. Warme wangen en bleke omgeving van de mond (appelwangen). Eerst vlekken in het gezicht. Een dag later vlekken op de bovenkant van de armen en benen, eerst aan de strekzijde en dan aan de buigzijde. Weer later vlekken op de uiteinde va de armen, de benen, de billen en de romp. Vijfde ziekte (3) Geen behandeling noodzakelijk. Raadpleeg de huisarts bij vragen. Zesde ziekte (1) De zesde ziekte, ook wel driedaagsekoorts genoemd, is een goedaardige kinderziekte die veroorzaakt wordt door een virus. Het treft vooral kinderen van 6 maanden tot 3 jaar. De incubatietijd bedraagt 10 tot 15 dagen. De ziekte is niet erg besmettelijk. Zesde ziekte (2) Wat stel vast? Plotselinge hoge koorts (boven de 39 C) die 3 tot 4 dagen duurt. Prikkelbaar kind, maar het kind maakt geen zieke indruk. Nadat de koorts verdwenen is, verschijnt een huiduitslag die lijkt op rode hond. Na 1 tot 2 dagen ( soms zelfs na enkele uren) verdwijnt de huiduitslag. Zesde ziekte (3) Raadpleeg de huisarts. 3

4 Waterpokken (1) Waterpokken ook wind- of wijnpokken genoemd is een zeer besmettelijke kinderziekte veroorzaakt door een virus. De besmetting ontstaat door rechtstreeks contact met het vocht uit de blaasjes, via druppeltjes (hoesten en niezen) of via de lucht. De incubatietijd bedraagt 10 tot 21 dagen. Water pokken (2) Matige tot zeer ernstige koorts. Hoofdpijn. Onbehagelijk gevoel en gebrek aan eetlust. Rode vlekjes die veranderen in vochtblaasjes gaan gemakkelijk open en worden stuk gekrabd omdat ze erg jeuken. De vlekjes komen voor op de romp en in het gezicht dan op de armen en benen. De wondjes raken soms besmet. Nadien vormen zich er korstjes, soms ontstaan littekentjes Water pokken (3) Raadpleeg zo nodig de huisarts. Voorkom krabben. Bof (1) Bof is een weinig besmettelijke ziekte veroorzaakt door een virus dat verspreid wordt door druppeltjes (hoesten en niezen). Meestal zijn de kinderen die besmet raken ouder dan 5 jaar. Bij jongens is er bij bof een kans op teelbalinfectie, met gevaar voor steriliteit. Soms kunnen volwassen ziek worden omdat ze als kind onvoldoende weerstand hebben opgebouwd. De incubatietijd bedraagt 14 tot 24 dagen. Bof (2) Koorts. Hoofdpijn Onbehaaglijk gevoel en gebrek aan eetlust. Oorpijn, vooral bij het kauwen. Zwelling en hevige pijn van de oorspeekselklieren. Zwelling van klieren onder de tong of onder de kaak. In veel gevallen vertonen de kinderen geen verschijnselen. Bof (3) Raadpleeg een arts Geef calorierijke vloeibare voeding. Zorg voor goede mondhygiëne. Verlicht de pijn met warme kompressen op het oor. Er bestaat een combinatievaccin tegen bof, mazelen en roodvonk (rubella). 4

5 Kinkhoest (1) Kinkhoest is een zeer besmettelijke kinderziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie. Vooral voor baby s is de ziekte zeer gevaarlijk. Een baby krijgt geen immuniteit van de moeder, maar kan vanaf 3 maanden wel ingeënt worden. De incubatietijd is 5 tot 21 dagen. Kinkhoest (2) Gedurende 1 tot 2 weken: - Neusloop. - Tranende ogen. - Lichte hoest. - Matige koorts Kinkhoest (3) Daarna gedurende 1 tot 6 weken: - Meerdere opeenvolgende hoeststoten tijdens de uitademing, zodat het in ademnood raakt. - Gierend geluid bij inademing. - Na de hoestbuien braakt het kind of geeft het slijm op. Kinkhoest (4) Raadpleeg de huisarts. Valse groep (1) Valse kroep (pseudokroep) wordt veroorzaakt door een virus. Meestal is dit onschuldig, maar een aanval is een zeer beangstige ervaring. Valse kroep treft meestal kinderen van 6 maanden tot 5 jaar. Om de benauwd te verminderen, werd het kind vroeger naar de badkamer gebracht met de warmwaterkraan open om te stomen. Het nut van de damp is echter twijfelachtig. Waarschijnlijk komt het werkzame effect vooral door de rustgevende situatie. 5

6 Valse kroep (2) Verkoudheid, maar het kind is niet erg ziek. Meestal geen koorts. Gierende inademing. Typische blafhoest, soms heesheid. Laat op de avond of bij het begin van de nacht krijgt het kind het benauwd en begint te huilen. Valse kroep (3) Neem het kind bij je en troost het, zodat het klam wordt. Laat het kind frequent kleine hoeveelheden water drinken. Geef geen hoestsiropen. Het inademen van frisse lucht vermindert de zwelling in de keel. Bij veel kinderen gaat de aanval voorbij als de ouders het kind naar buiten brengen om naar de huisarts te gaan. Raadpleeg de huisarts bij een ernstige of herhaald terugkerende aanval. Hersenvliesontsteking (1) Is een ontsteking van de vliezen die de hersen en het ruggenmerg omhullen. Deze ontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie of een virus. Vooral de bacteriële hersenvliesontsteking kan levensbedreigend zijn. Door de pijnlijke hersenvliezen is de nek stijf. Hij kan alleen rechtop zitten door beide armen achter de rug te plaatsen (drie pootfenomeen). Hersenvliesontsteking (2) Wat zie of hoor je? Iemand is direct ernstig ziek geworden. Hoge koorts. Hoofdpijn en overgevoelig voor licht. Heeft pijn bij op tillen been en kan niet zonder pijn de kin op de borst leggen. Pijn bij het luier wisselen. Wordt steeds suffer en uiteindelijk bewusteloos. Punt vormige rode vlekjes (puntbloedinkjes). Hersenvliesontsteking (3) Wat doet je? 112 bellen als iemand niet alert reageert en vlekjes op de huid heeft. Bel huisarts als je denk aan hersenvliesontsteking. Leg nat washandje om het voorhoofd om warmte af te nemen. Niet toedekken. 6

7 Koortsstuip Aanval waarbij de hersenen tijdens koorts niet goed functioneren. Ziet er hetzelfde uit als epileptische aanval Bij epilepsie is geen koorts, bij koortsstuip dus wel Koortsstuip Tijdens koortsstuip werken bepaalde stroompjes in de hersenen veel sterker Hierdoor kan kind bewustzijn verliezen en met het lichaam schudden gedurende een paar minuten. 1 op kinderen krijgt 1 of meer koortsstuipen Leeftijd meestal tussen 1 maand en 5 jaar Grootste risico tussen 12 en 24 maanden Koortsstuip kan ontstaan als kind ziek is. Temperatuur > 38 graden Soms nog geen koorts tijdens stuip, maar stijgt binnen enkele uren na stuip. Kan dus al ontstaan voordat ouders/ verzorgers iets aan het kind merken Hoe ziet de aanval er uit? Meestal bewusteloosheid Hele lichaam schokt Soms schokken in 1 lichaamshelft Huidskleur eerst rood, dan blauw Ogen kunnen wegdraaien Kan even adem inhouden of oppervlakkig ademen Na paar mintuten stopt schokken. Kind valt in diepe slaap. Paracetamol Hersenen van jong kind zijn nog niet uitgerijpt. Bij koorts raken ze van slag, waardoor kortsluiting ontstaat. Koortsstuipen worden als normaal gezien niet als hersenziekte. ( 1 of enkele koortsstuipen) Dit mag gegeven worden volgens bijsluiter Maar let op! Het kan een koortsstuip niet voorkomen! Onregelmatig gebruik geeft temperatuurschommelingen en kan mogelijk koortsstuip veroorzaken. 7

8 Angstige ervaring Ouders hebben vaak het gevoel dat hun kind overlijdt Er is echter nog nooit een kind overleden aan een koortsstuip Gelukkig laten ze geen schade achter in de hersenen. Herhalingskans Bij een nieuwe ziekteperiode en koorts kan het zich herhalen. Dit is bij 1 op de 3 kinderen het geval 7% van alle kinderen met koortsstuipen maakt 4 of meer aanvallen door. Kans op herhaling is het grootst als kind bij 1 e aanval jonger dan 18 maanden was, meer aanvallen per koortsperiode, de koorts gering is of als het vaak in de familie voorkomt. Hebben kinderen die koortsstuip gehad hebben een grotere kans op epilepsie? De kans op epilepsie is 2%, een even grote kans als kinderen die geen koortsstuip gehad hebben. Bij klein deel van de kinderen is er wel een hoger risico Bij 2 of meerdere aanvallen tijdens 1 koortsperiode Bij aanvallen die lang duren Bij kinderen waar de spierschokken in 1 lichaamshelft beginnen of beperkt tot 1 lichaamshelft. Echter ook bij deze kinderen ontwikkelt 90% geen epilepsie. Bij kinderen met neurologische (bijvoorbeeld spasme) is de kans hoger. 8