Jaarverslag 2012
Inhoud. Jaarverslag. Woord vooraf. 03 Raad van bestuur. 05 Bestuurs- en controleorganen. 06 Corporate Governance. 07 Economisch en financieel klimaat. 11 De Groep Crédit Mutuel Nord Europe. 14 Netwerk BKCP Bank. 15 Mission statement en strategie. 16 Jaarrekeningen 2012. Geconsolideerd jaarverslag. 17 Geconsolideerde financiële staten (IFRS normen). 28 Verklarende nota s bij de geconsolideerde rekeningen. 35 Maatschappelijke jaarrekening van het Beroepskrediet nv. 90 jaarverslag 2012 2
Woord vooraf. 2012: een jaar van verandering. In 2012 heeft BKCP Bank een aantal belangrijke stappen gezet naar een verdere uitbouw zowel via organische groei als via acquisitie. De commerciële groei in zowel sparen en beleggen als kredietverlening staan symbool voor de realisatie van onze, in 2010 gedefinieerde, strategie Horizon 2015. Deze strategie richt zich op het centraal stellen van de cliënt en zijn of haar behoeften. De vaste wil ook om een vast aanspreekpunt te zijn voor onze cliënteel via ons kantorennet. Groeien: zowel intern als extern. 2012 was een belangrijk jaar voor de verdere ontwikkeling van BKCP Bank. De overname van OBK Bank, met een sterke aanwezigheid in Oost-Vlaanderen, voegde 25.000 cliënten en 1,4 miljard euro aan omlopen toe. De activiteiten van OBK Bank sluiten zeer goed aan bij onze activiteiten. De kantoren van OBK Bank versterken verder ons netwerk en onze geografische dekking. Met het project BeOne werd ook een start gemaakt met de integratie van de activiteiten van OBK Bank binnen BKCP Bank. Dit resulteerde in maart 2013 in een succesvolle informatica migratie tussen beide banken. 2012 werd verder gekenmerkt door een sterke groei in zowel spaar- als kredietvolumes. Er werd sterk ingezet op het aanscherpen van de pro-activiteit van onze commerciële medewerkers en de klantenzorg werd hierbij een centraal thema. Het vervolledigen van ons productgamma heeft verder bijgedragen tot het realiseren van onze ambities. Specifieke producten voor de professionele markt werden toegevoegd zoals Flex-Line, rekeningpakketten Pro & Business en zicht- en spaarrekeningen voor jongeren. Verbeteren: een continue zoektocht. Bankieren is, onder meer, het beheersbaar maken van risico s. Binnen BKCP Bank zijn we daarom ook permanent op zoek naar manieren om deze risico s beter te beheren. Met het project «Cre-Do» herzien we het ganse kredietproces teneinde dit voor de gebruiker, zowel commerciële medewerker als klant, makkelijker en vlotter te laten verlopen. Tegelijk beoogt dit project ook de verdere verbetering van ons risicobeheer. Het project Moïse herziet de interne controleprocedures binnen de Bank. Hierbij wordt er gestreefd naar een sterke responsabilisering van de «eerste lijn» medewerkers, zonder de specifieke centrale controles uit het oog te verliezen. Bankieren is een kwestie van mensen. Daarom geloven we, bij BKCP Bank, erg in het stimuleren van het persoonlijk engagement van onze medewerkers. De persoonlijke betrokkenheid van elk individu in de waardeketen van onze bank is hierbij niet te onderschatten. Daarom hebben we in 2012 het programma «Ik ben BKCP» gelanceerd, waarbij we onszelf tot doel hebben gesteld een grotere identificatie van de medewerker met onze Bank te realiseren. We geloven dat we een wezenlijk verschil kunnen maken indien we deze betrokkenheid verder kunnen stimuleren. jaarverslag 2012 3
Veranderen: steeds opnieuw. Het jaar 2012 was ook een scharnierjaar in de historische ontwikkeling van de groep in België. Naast de acquisitie van Beobank (de vroegere Citibank) door onze aandeelhouder CMNE Belgium, was er ook de wijziging rond de Wet op het Beroepskrediet. Beide evenementen zullen toelaten de toekomst van onze Groep in België verder vorm te geven. De complementariteit van ons aanbod met dat van Beobank en de relatieve marktposities van beide banken laten toe een ruimer palet van producten en diensten aan te bieden op de Belgische markt. De uitstap van zowel BKCP Bank als OBK Bank uit de Wet op het Beroepskrediet creëren de mogelijkheid onze structuren verder te optimaliseren om zodoende onze efficiëntie te verhogen. Zowel de commerciële resultaten over 2012 als de structurele veranderingen die we hebben meegemaakt, sterken ons in onze overtuiging dat de toekomst voor BKCP Bank en de Groep CMNE met vertrouwen kan worden tegemoet gezien. En dit ondanks de soms sombere vooruitzichten op economisch gebied alsook de fiscaal onduidelijke en onzekere situatie die door de overheid wordt gecreëerd. Onze ambitie is duidelijk: in een steeds meer geïndividualiseerde wereld zijn we ervan overtuigd dat er meer dan ooit nood is aan een bank op mensenmaat. Met oor voor de wensen van de cliënt. Met de kwaliteit die men van ons mag verwachten. Eric Charpentier Voorzitter van de Raad van bestuur Paul Lembrechts Voorzitter van het Directiecomité jaarverslag 2012 4
Beroepskrediet nv. Samenstelling van de Raad van bestuur per 31 december 2012. Voorzitter Eric Charpentier Directeur-generaal van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc Ondervoorzitter Jean Courtin Bestuurder van de Federale Participatieen Investeringsmaatschappij, publiekrechterlijke nv Ondervoorzitter Rik Jaeken Voorzitter SVMB Ondervoorzitter Luc Wynant Advocaat Bestuurder Karel Ghesquiere Bestuurder van vennootschappen Bestuurder Paul Ledent Bestuurder van vennootschappen en professor Bestuurder Paul Lembrechts Voorzitter van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv Bestuurder Koen Spinoy Lid van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv Bestuurder Robert Tollet Voorzitter van de Raad van bestuur van de Federale Participatie- en Investeringsmaat schappij, publiekrechterlijke nv Bestuurder Luc Van Overschelde Bestuurder van vennootschappen Bestuurder Werner Rogiers Bestuurder CMNE Belgium Bestuurder Jean-Christophe Vanhuysse Lid van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv Bestuurder Philippe Vasseur Voorzitter van de Raad van bestuur van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc jaarverslag 2012 5
Bestuurs- en controleorganen. Directiecomité: Voorzitter Paul LEMBRECHTS Bestuurder - Directeur Jean-Christophe VANHUYSSE Bestuurder - Directeur Koen SPINOY Revisor: Deloitte Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Yves Dehogne Aandeelhoudersstructuur : Crédit Mutuel Nord Europe Belgium sa (CMNE Belgium sa) 9.581.144 aandelen 99,99 % Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc 1 aandeel 0,01 % jaarverslag 2012 6
Corporate Governance. De verdeling van de bevoegdheden van de bank tussen haar diverse organen gebeurt conform de principes van het vennootschapsrecht en de werking van de kredietinstellingen. Verantwoordelijkheden van de Raad van bestuur. De Raad van bestuur legt de algemene beleidslijnen van de bank vast en keurt de financiële programma s van het boekjaar goed. De Raad wordt geïnformeerd over de periodieke commerciële en financiële resultaten, en over zeer belangrijke financiële beslissingen wordt zijn advies gevraagd. In 2012 vergaderde de Raad van bestuur vier maal. Verantwoordelijkheden en werking van het Directiecomité. Het Directiecomité, dat wekelijks vergadert, is gemachtigd om alle beheersdaden te stellen binnen de grenzen van het maatschappelijk doel en in het kader van de strategie die bepaald is door de Raad van bestuur. De leden van het Directiecomité verdelen onderling de leiding en het toezicht op de operationele diensten. Het Financieel comité. Het Financieel comité bestaat uit leden van het Directiecomité en deskundigen van de financiële divisie en de boekhouding. Het Financieel comité analyseert de mogelijke evoluties van de rentevoeten en neemt beslissingen over de grote lijnen van het financieel beleid, de funding en het liquiditeitsbeleid. Het Financieel comité is het orgaan dat door het Directiecomité belast werd met het beheer van de balans van de instelling, overeenkomstig de richtlijnen die goedgekeurd werden door de Raad van bestuur en in het kader van de gedragslijnen met betrekking tot het renterisico die goedgekeurd werden door het Directiecomité. jaarverslag 2012 7
Het Bureau. Het Bureau is belast met de voorbereiding van de beraadslagingen van de Raad van bestuur. Deze laatste kan het Bureau tevens specifieke opdrachten geven. Het Bureau is geen beslissingsorgaan en kan geen afzonderlijk beslissingsorgaan zijn dat de Raad van bestuur of het Directiecomité vervangt. Samenstelling van het Bureau per 16 mei 2013. Voorzitter: E. CHARPENTIER Directeur-generaal van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc en Voorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv Leden: J. COURTIN Ondervoorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv P. LEMBRECHTS Bestuurder en Voorzitter van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv R. TOLLET Bestuurder van het Beroepskrediet nv W. ROGIERS Bestuurder van het Beroepskrediet nv Ph. VASSEUR Bestuurder van het Beroepskrediet nv en Voorzitter van de Raad van bestuur van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc L. WYNANT Ondervoorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv Het Auditcomité. In overeenstemming met de prudentiële toezichthouders handelt dit Comité als Groepscomité. Het Comité is binnen de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv opgericht en zijn werkzaamheden strekken zich tot zijn filiaal BKCP cvba uit. Het Auditcomité heeft tot doel het effectief toezicht op de activiteiten van het Beroepskrediet nv door de Raad van bestuur te vergemakkelijken. Het onderhoudt contacten en de diensten interne audit en controle, met de compliance evenals met het Directiecomité voor zover het auditproblemen betreft en de commissarissen. Het kan alle nuttige inlichtingen of documenten opvragen en laten overgaan tot gelijk welk onderzoek, uitsluitend via de dienst interne audit of via het Directiecomité. Het kan door de Raad van bestuur belast worden met specifieke taken die verband houden met zijn opdracht. De leden van het Auditcomité beschikken over bevoegdheden die in overeenstemming zijn met de wettelijke voorschriften. jaarverslag 2012 8
Samenstelling van het Auditcomité per 16 mei 2013. Voorzitter: J. COURTIN Ondervoorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv Leden: E. CHARPENTIER Directeur-generaal van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc en Voorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv K. GHESQUIERE Bestuurder van het Beroepskrediet nv P. LEDENT Bestuurder van het Beroepskrediet nv L. VAN OVERSCHELDE Bestuurder van het Beroepskrediet nv Ph. VASSEUR Bestuurder van het Beroepskrediet nv en Voorzitter van de Raad van bestuur van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc L. WYNANT Ondervoorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv J. LOISEAU Bestuurder van BKCP cvba Vaste genodigden: K. BOMANS Interne auditor van het Beroepskrediet nv H. BRIGODE Compliance officer E. DECLERCK Permanente controleur J. DRUON Inspecteur-generaal van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc P. LEMBRECHTS Voorzitter van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv K. SPINOY Lid van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv J.C. VANHUYSSE Lid van het Directiecomité van het Beroepskrediet nv jaarverslag 2012 9
Het Remuneratiecomité : Met akkoord van de prudentiële toezichthouders handelt dit Comité als Groepscomité. Het Comité is binnen de Raad van Bestuur van het Beroepskrediet nv opgericht en haar werkzaamheden strekken zich uit tot haar filiaal BKCP cvba. Het Comité werd opgericht bij beslissing van de Raad van Bestuur van het Beroepskrediet nv van 21/03/2011 en van de Raad van Bestuur van BKCP cvba van 12/04/2011. Het Charter van het Remuneratiecomité en de Remuneratiepolitiek werden goedgekeurd door de Raden van Bestuur van Beroepskrediet nv en BKCP cvba van 20/12/2011. Het Comité is een raadgevend orgaan en geeft advies over de voorwaarden voor de indienstneming van de Voorzitter en de leden van het Directiecomité, het bepaalt de remuneratiepolitiek, legt het ter goedkeuring voor aan de Raden van Bestuur, ziet toe op de toepassing ervan en op de overeenstemming van de remuneratiepolitiek met de marktomstandigheden. De betaling van een variabele verloning hangt rechtstreeks af, op een discretionaire of contractuele wijze, van de realisatie van de vooraf gestelde objectieven en gebeurt binnen een vooropgesteld budget. De verhouding van de variabele verloning ten opzichte van het vast gedeelte is evenwichtig en geplafonneerd tot 50 % van het vast gedeelte voor de leden van het Directiecomité en tot 25 % van het vast gedeelte voor het overige personeel. Er bestaat geen gewaarborgde variabele verloning. Het Remuneratiecomité is zo samengesteld dat het een deskundig en onafhankelijk oordeel kan vellen over de remuneratiepolitiek, de remuneratiepraktijken en de invloed hiervan op het nemen van al te grote risico s. Samenstelling van het Remuneratiecomité per 16 mei 2013. Voorzitter: L. WYNANT Ondervoorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv Leden: E. CHARPENTIER Directeur-generaal van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc en Voorzitter van de Raad van bestuur van het Beroepskrediet nv Ph. VASSEUR Bestuurder van het Beroepskrediet nv en Voorzitter van de Raad van bestuur van de Caisse Fédérale du Crédit Mutuel Nord Europe sc jaarverslag 2012 10
Economisch en financieel klimaat 2012. Een nog broze wereldgroei. Het kwetsbare economische klimaat, dat al kenmerkend was voor 2011, bleef ook in 2012 voortduren, en zeker voor de werkgelegenheid. Er werd in het economische beleid nog altijd geen afdoend middel gevonden tegen de bruuske groeivertraging in Europa eind 2011, die ook in de Verenigde Staten voelbaar was. Het komt er immers op aan de bezuinigingen ter compensatie van de uitspattingen in het verleden handig te verzoenen met de plannen om de activiteit te herstellen. Zo lijken Azië en de Verenigde Staten beter klaar te zijn voor een proactief herstel dan Europa. Dit onzekere economische klimaat dreigt nog enige tijd aan te houden, waarschijnlijk nog tot na 2013. Ondanks het ingrijpen van de ECB en allerlei belangrijke Europese initiatieven, onder meer voor de bankunie, zijn er in de eurozone nog altijd twijfels over de houdbaarheid van de steunplannen en de overheidsfinanciën in verschillende verzwakte landen, en dus over het voortbestaan van de monetaire unie. Die twijfels blijven op het sentiment en het vertrouwen van de economische actoren wegen, zowel consumenten als ondernemers, zelfs al zijn de beleggers eigenlijk best tevreden over het recente verloop van de obligatie- en aandelenmarkten. België krijgt het dit keer zwaarder te verduren dan in 2011, niet alleen voor de bbp-groei maar ook en vooral qua werkgelegenheid. Bovendien zal België net als de andere landen nog meer niet zo populaire structurele maatregelen moeten nemen om verder te kunnen bezuinigen, als het nog altijd een geloofwaardig traject wil afleggen voor het beheer van zijn overheidsfinanciën. Europa in de knel tussen populisme en risico op sociale onrust. Ook al staan er op Europees vlak verschillende politieke initiatieven op stapel die verondersteld worden de fakkel over te nemen van de ECB, toch is het nog lang geen gewonnen spel voor Europa. Want voor de invoering van steunplannen naast hernieuwde leningen die tegelijkertijd doelgerichter, efficiënter en dus meer uitzicht op resultaten zouden geven, blijven de politieke leiders meer bezorgd om hun nationale kiezers die opnieuw een deel van de inspanningen zullen moeten dragen dan om het Europese ideaal dat gezien de dringendheid uiteindelijk moet tot stand komen via een uiteraard verantwoorde solidariteit over de nationale grenzen heen. Tijd is al een hele periode de sleutelvariabele voor de monetaire unie want de wanverhoudingen worden nog almaar groter, net als de risico s op een sociale implosie in de minst bedeelde landen, waar de schoktherapieën op het vlak van bezuinigingen vooral de neerwaartse spiraal versterkten en de hoop en het vertrouwen ondermijnden. jaarverslag 2012 11
Voor Griekenland bereikten de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds een nieuw akkoord om 44 miljard euro vrij te maken om een «allerlaatste» poging te wagen om de schuld/ bbp-ratio op een houdbaar peil te krijgen. Ze kwamen onder andere ook overeen om de financieringsvoorwaarden van het land te verlagen, de looptijd van de leningen te verlengen en af te zien van de winsten die de nationale centrale banken op de Griekse staatsobligaties boeken. Bovendien moet Griekenland 10 miljard euro opnemen om een deel van zijn schuld in handen van privéschuldeisers af te kopen. Tegen 30% à 40% van de nominale prijs van de obligaties moet die verrichting het land in staat stellen om in totaal zowat 30 miljard aan schuldvorderingen te kopen, dus bijna de helft van de schuldvorderingen die nog in privéhanden zijn. Zo kan het land zijn schuld met 20 miljard euro afbouwen, dat komt neer op iets meer dan 10% van zijn bbp. Na deze verrichting zal meer dan 80% van de Griekse schuld in handen zijn van de overheidssector die dan vroeg of laat ook zal moeten besluiten om mee inspanningen te leveren. De Europese Unie en het IMF hebben Griekenland dus nog maar eens uitstel gegeven, in de hoop dat het land de weg naar groei terugvindt. Anders is en blijft Griekenland insolvent. Hierdoor gaan er almaar meer stemmen op om een deel van de Griekse schuld kwijt te schelden. Met dan als resultaat het bedenkelijke imago van de bedrieger bedrogen voor het Europese beleid. De Griekse economische, sociale en budgettaire situatie leert ons dat het land het niet zal redden met leningen die alleen maar afhankelijk zijn van een bezuinigingsbeleid dat de Griekse rekeningen opnieuw in evenwicht moet brengen. We mogen ook niet uit het oog verliezen dat er sinds het begin van de crisis meer dan 250.000 ondernemingen zijn weggevallen en dat het voor veel Grieken een echte krachttoer is geworden om te overleven. Veel riskanter voor de toekomst van de eurozone is de toestand in Spanje dat gevangen zit in zijn «subprime»-crisis en momenteel wel 100 miljard euro zou nodig hebben, niet om zijn banken te redden maar wel voor wat achter hun problemen steekt, namelijk almaar meer gezinnen die aan de grond zitten. Het is deze toenemende golf van faillissementen die maakt dat verschillende banken wel heel kwetsbaar worden. Zij zijn inderdaad vaak de perfecte zondebok, zelfs al kunnen we hen hier niet verwijten dat ze voor de speculatie zijn bezweken. Want het is net de overheid die de banken ertoe aanzette om massaal woningkredieten toe te kennen aan jonge gezinnen, door duidelijk de kaart te trekken van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid op dat vlak. Nadat de vastgoedprijzen met soms 40 tot 50% zijn gezakt en er continu een massaal banenverlies was in het land, moeten almaar meer eigenaars noodgedwongen hun onroerend goed aan de banken teruggeven. Met daarbovenop zware verliezen voor de banken en de gezinnen, die in tegenstelling tot in Amerika, toch verplicht zijn tot een gespreide aflossing van hun schulden (kapitaal en nalatigheidsinteresten). Zo beschikken vele gezinnen voor de rest van hun leven enkel nog over het minimumloon dat niet vatbaar is voor beslag. Voor sommige gezinnen lijkt de situatie uitzichtloos en echt dramatisch. Als Spanje aan zijn lot wordt overgelaten in deze op zijn minst negatieve spiraal, vreest het bovendien terecht dat het middel dat het krijgt toegediend in ruil voor een officiële steunaanvraag aan Europa, het land alleen nog meer de dieperik zal insleuren. De werkloosheidsgraad piekt op meer dan 27% en de jongerenwerkloosheid komt zelfs boven 57% uit. Tegelijkertijd zijn de hoogopgeleiden geneigd om het land te verlaten, net als de kapitalen van Spanjaarden die almaar minder vertrouwen hebben in hun toekomst. Zonder een echt intelligente maar uiteraard verantwoorde solidariteit dreigt Spanje verder weg te glijden in een onverbiddelijke armoede en daarbij zijn buurland Portugal met zich mee te sleuren, dat het ook weer moeilijk krijgt. Frankrijk begint naast zijn eigen structurele problemen die het nog moet oplossen, ook last te krijgen van de moeilijkheden in Spanje. Dicht bij hun gemeenschappelijke grens komen Spaanse bouwvakkers die zo goed als niets meer hebben, hun diensten aanbieden tegen belachelijk lage prijzen. Dat begint de Franse bouwondernemingen erg te verzwakken. En dat verschijnsel trekt in Frankrijk vandaag zelfs meer dan 100 kilometer landinwaarts. Wat kan de Franse overheid daartegen beginnen? Behalve dan op zijn minst slecht op haar gemak zijn tegenover mensen die werkelijk alleen willen werken om te overleven. jaarverslag 2012 12
Zeer pragmatisch gezien moeten we wel oog hebben voor het gevaar dat de situatie ontspoort, maar moeten we de omvang van onze problemen ook relativeren. Minder dan de helft van de bedragen op de Belgische spaarboekjes zou immers al voldoende zijn om het herstel in Spanje op gang te brengen en het land weer op het juiste spoor te zetten. Dat geeft dus een beter idee van de vereiste collectieve inspanning om de vierde economie van de eurozone met succes te hulp te schieten. Een overdracht van 100 miljard euro aan Spanje betekent op Europees niveau een inspanning die gelijkstaat met 0,1% van het collectieve bbp. Maar als we te lang wachten daarentegen dreigen we het gevaarlijke spelletje van de extremistische partijen met voornamelijk populistische uitspraken nog te verergeren. Ten slotte en gelukkig maar, bevindt Europa zich collectief nog in een beter financiële situatie dan de Verenigde Staten of Japan. Europa is kredietwaardiger en de Europese gezinnen hebben gemiddeld veel minder schulden dan de Amerikaanse. Maar we moeten alert blijven. De sociale onrust neemt toe en het risico dat de situatie uit de hand loopt, wordt met de dag groter. Europa beschikt nog over middelen om zich hieruit te redden, maar dan wel op twee voorwaarden: de verschillende problemen van de meest kwetsbare lidstaten moeten dringend ten gronde worden aangepakt én Europa moet bewijzen dat het echt een economische, solidaire en verantwoordelijke unie wil zijn. Onzekere economische vooruitzichten voor België, gekenmerkt door budgettaire bezuinigingen en het herstelbeleid. Het bbp is over 2012 met 0,2% gedaald en daarmee zit de Belgische economie dus nog altijd in de vertragingsfase die in het tweede kwartaal van 2011 werd ingezet. De arbeidsmarkt heeft dit keer snel gereageerd en is er sterk op achteruitgegaan na een reeks vrij bevredigende resultaten de vorige jaren. De inflatie is dan weer vertraagd, van gemiddeld 3,5% in 2011 naar 2,6% in 2012. Het verschil met de buurlanden is ook fors verminderd, wat minder nadelig is voor de concurrentiepositie van België. De evolutie van dit verschil is nog altijd grotendeels toe te schrijven aan een indexeringssysteem dat de grondstofprijzen veel gevoeliger maakt. Door de nieuwe maatregelen van de federale regering om een iets beter gespreide begrotingssanering door te voeren die toch door de Europese Commissie wordt gevorderd, en rekening houdend met het nog zeer verzwakte Europese klimaat, zal de Belgische economie volgens verschillende officiële bronnen in 2013 nog kwetsbaar blijven en zal het bbp vanaf 2014 sterker beginnen te stijgen. We moeten wel waakzaam blijven en een ambitieus programma met uiteindelijk structurele hervormingen doorvoeren om de concurrentiekracht opnieuw te verbeteren, de bevolkingsvergrijzing aan te pakken en ook de nodige middelen vrij te maken om echte herstelplannen in te voeren, vooral ter ondersteuning van de investeringen en voor de interne financiering in de kmo s. De banksector werd al zwaar op de proef gesteld en moest al veel inspanningen leveren door de financiële crisis en vervolgt zijn herstel dat soms wordt vertraagd door de hervormingen. De vele bijdragen of andere banktaksen, hoe gerechtvaardigd ook, wegen nog altijd zwaar op een sector die de reële economie beter zou moeten kunnen financieren, gesteld dat de banken daarvoor voldoende middelen zou hebben en rendabel genoeg zouden zijn om de risico s in een op zijn minst onzekere context te kunnen dekken. Bron: Roland GILLET - Professor in de Financiën aan de Sorbonne en de ULB (Solvay) Internationaal erkend deskundige. jaarverslag 2012 13
De Groep Crédit Mutuel Nord Europe. CMNE Belgium is een 100% dochteronderneming van Crédit Mutuel Nord Europe (CMNE) en beheert, als financiële holding, de participaties die zij in portefeuille houdt. CMNE is een onderdeel van Crédit Mutuel, een groepering van achttien regionale federaties van Crédit Mutuel in Frankrijk. Het actiedomein van CMNE strekt zich uit over Noord-Frankrijk, België en Luxemburg. De CMNE Groep heeft een vijfpolige structuur, dit vindt u schematisch in beeld gebracht in de grafiek hieronder. Samen vormen wij een solide en stabiele bankorganisatie. In Frankrijk is het Crédit Mutuel voor de derde opeenvolgende keer gekozen tot: «Meest gewaardeerde bank» door de Fransen. Op wereldniveau staan we in de ranking van Global Finance geklasseerd in de top 50 van meest betrouwbare banken ter wereld en zijn we de enige bank die vooruitgang heeft geboekt ten opzichte van 2011, van de 39ste naar de 36ste plaats. Crédit Mutuel Nord Europe. In enkele geconsolideerde cijfers: Balanstotaal: 39.009 M Spaartegoeden: 37.258 M En eveneens: 254 Verkooppunten 1.030.000 Klanten Kredietomlopen: 15.367 M Eigen Vermogen: 1.952 M jaarverslag 2012 14
Netwerk BKCP Bank. Het netwerk van BKCP omvat de nv Beroepskrediet en BKCP cvba. Sinds maart 2012 hebben BKCP Bank en OBK Bank een overeenkomst gesloten, waardoor OBK Bank is toegetreden tot het netwerk van BKCP Bank. BKCP Bank heeft een meerderheidsparticipatie in het kapitaal van OBK Bank genomen. Door deze samenwerking zullen de ruim 20.000 klanten van OBK Bank voortaan een beroep kunnen doen op de diensten en producten van BKCP Bank. Mede dankzij onze solide groep en de expertise op het gebied van investeringskredieten ontwikkelt BKCP Bank een geheel van bankproducten en diensten om efficient op de verwachtingen van zelfstandigen en middenstanders in te spelen. BKCP Bank. In enkele geconsolideerde cijfers: Balanstotaal: 4.468 M Spaartegoeden: 5.506 M Kredietomlopen: 1.961 M Nettobankproduct: 72 M En eveneens: 97 verkooppunten 49 eigen agentschappen 48 zelfstandige agentschappen 140.000 klanten 380 medewerkers jaarverslag 2012 15
Mission statement en strategie. Ons plan «Horizon 2015», gestart in 2010, werpt volop zijn vruchten af. Het is onze leidraad bij al onze acties, zowel op commercieel als op organisatorisch vlak. Onze ambitie is om in te spelen op de behoeften van onze cliënten via een gedifferentieerde benadering én om onze rentabiliteit te verhogen terwijl we de risico s kunnen beheersen. Onze strategie kan als volgt worden samengevat: BKCP Bank: een Belgische bank die duurzame groei aan weerszijden van de balans beoogt; Door onze bronnen van inkomsten te diversifiëren; Door het behoud van een hefboomeffect «professionele kredieten / langetermijnsparen & beleggingen»; Onze doelgroep: «elk individu of elke groep met een project: particulieren, zelfstandigen en ondernemers»; Door een volledig productaanbod; Door het ontwikkelen van een langetermijnrelatie dankzij cross-selling; Door de nadruk te leggen op het advies eerder dan op de prijs; Onze centrale as: een proactieve relatiebank op mensenmaat; Door te zorgen voor een bepaalde frequentie in de adviesgesprekken; Door kwaliteitsvolle contacten te garanderen; Ontwikkeling van persoonlijk leadership in alle departementen van de bank. En dit alles in samenhang met onze Mission Statement: «Samen aan iedereen de mogelijkheid bieden om elke dag opnieuw zonder problemen zijn ambities en dromen te verwezenlijken! BKCP, een moderne bank op mensenmaat». jaarverslag 2012 16
Geconsolideerd jaarverslag. Markante feiten. Het jaar 2012 was een belangrijk jaar voor de ontwikkeling van het net van «BKCP Bank». Eind van het eerste kwartaal heeft de Groep BK nv de regionale bank OBK overgenomen. Deze bank, met zetel te Gent, oefent gelijkaardige activiteiten als «BKCP Bank» uit. Met deze overname wordt een externe groei gegenereerd met 1,4 M aan beheerde omlopen en 25.000 klanten. Hierdoor worden niet enkel de positionering van de Groep op de markt verstevigd maar ook de zichtbaarheid van BKCP Bank. Het boekjaar 2012 was ook een scharnierjaar in de historische ontwikkeling van de Groep in België. Naar aanleiding van gesprekken met de federale regering werd aan de Regionale banken van de groep BK nv de mogelijkheid geboden uit de wet over het Beroepskrediet te treden. Deze uittreding van de wet 1 over het Beroepskrediet kon verwezenlijkt worden mits de uitbetaling van een bijzondere heffing door BKCP. Deze heffing ad. 42,7 M werd in het boekhoudresultaat van 2012 ten laste genomen, zijnde een uitgave ad. 43,2 M voor BKCP cvba en een terugvordering ad. 0,5 M voor OBK cvba. Naast deze twee gebeurtenissen heeft de Groep haar plan «Horizon 2015» verder ontwikkeld. In dit kader werden verschillende nieuwe producten ontwikkeld om op het doelcliënteel van «BKCP Bank» in te spelen: packages Pro & Business, zicht- en spaarrekeningen voor jongeren, spaarrekeningen Business, Investor rekeningen... Anderzijds werden verschillende projecten uitgewerkt en uitgevoerd om niet alleen aan de uitgestippelde strategie tegemoet te komen, maar ook om de integratie van OBK mogelijk te maken. Hier zijn de voornaamste: Het project One Bank voor de integratie van de activiteiten van OBK in BKCP met, als mijlpaal in dit project, de migratie van de informatiesystemen naar deze van BKCP, dewelke begin maart 2013 met succes afgerond werd. Een voorstel van juridische fusie met OBK cvba en BKCP cvba wordt nu onderzocht. Het project BeOne tot harmonisatie en stroomlijning van de werkwijzen binnen het verkoopnet door de overblijvende verschillen tussen de gedelegeerde agenten en de eigen kantoren te schrappen of te beperken. Het project CREDO tot herziening van het volledige kredietproces, vanaf de kredietaanvraag tot en met de afsluiting van het contract. Het Project Moïse waarbij al onze interne controleprocessen binnen de bank bijgewerkt worden. Wat het productievolume betreft, is de beheerde omloop van het net «BKCP Bank», buiten perimetereffect (overname van OBK), gestegen met 6,2% gedurende het boekjaar. 1 Wet van 24 december 1996 tot organisatie van de openbare kredietsector en van het bezit van de deelnemingen van de openbare sector in bepaalde privaatrechtelijke financiële vennootschappen. jaarverslag 2012 17
Het boekhoudresultaat. De resultaten van de activiteit kunnen door de volgende kerncijfers samengevat worden: 2012 2011 (in duizenden euro) OBK (9 maanden) Pro-forma Totaal Nettobankproduct 6.280 65.770 72.050 69.303 Administratiekosten, afschrijvingen en voorzieningen 25.046 101.795 126.841 62.206 Brutobedrijfsresultaat -18.766-36.025-54.791 7.097 Risicokost -626-3.497-4.123 1.933 Bedrijfsresultaat -19.392-39.522-58.914 9.030 Consolidatieverschillen 30 30 Belasingen op het resultaat 4.990-2.626 2.364-2.309 Nettoresultaat -14.402-42.118-56.520 6.721 Minderheidsbelangen -361-2.224-2.585-202 Aandeel van de groep in het resultaat -14.041-39.894-53.935 6.923 Zoals uitgelegd in de markante feiten, werd het jaar 2012 verzwaard met de tenlasteneming van de bijzondere heffing gekoppeld aan de uittreding uit de wet over het Beroepskrediet (43,2 M voor BKCP cvba) en de aanlegging van voorzieningen ter afdekking van de herstructurering en bepaalde geschillen van OBK (19,4 M ). Uitgezonderd de bijdrage van OBK, enerzijds, zijnde het pro-forma resultaat, en de bijzondere heffing, anderzijds, wordt een netto pro-forma resultaat van de Groep BK nv ad. 1,1 M in 2012 opgetekend, tegenover 6,7 M vorig jaar. Deze evolutie met 5,6M van het netto pro forma resultaat is verbonden aan de volgende impacten, nl.: 1. Daling van het NBP met 3,5 M : Een daling van de rentemarge met 1,5 M, hoofdzakelijk verbonden aan de rentedaling die tijdens het boekjaar 2012 op de financiële markten waargenomen werd. Dividenden die met 0,8 M verminderd zijn. Een verbeterde waardering tegen de reële waarde van een effect dat geëvalueerd werd tegen reële waarde met waardeveranderingen in de resultatenrekening (+1,2 M ). Als gevolg van de verkoop van het effect op Griekenland in 2012 werd een waardevermindering t.b.v. 1,9 M geboekt, die echter gecompenseerd werd met een omgekeerde beweging in de risicokost. In 2011 werden ook verliezen op effecten t.b.v. 2,9 M vastgesteld, die toen gecompenseerd werden met een waardevermindering (via de kostrisico) t.b.v. 4,3 M. Anderzijds werden sommige meerwaarden in 2011 en in 2012 t.b.v. respectievelijk 0,2 M en 0,5 M opgenomen, die een positieve invloed hebben op de variatie van het NBB t.b.v. 1,3 M. Bewegingen in de administratieve verwerking van dekkingsverrichtingen inzake niet doeltreffende swaps t.b.v. +0,6 M. jaarverslag 2012 18
In 2011 werden meerwaarden gerealiseerd op de verkoop van materiële vaste activa t.b.v. 3 M, welke een evenredige negatieve invloed op het NBP in 2012 hebben. Vermindering van de intresten op opgezegde kredieten en terugvorderingen op kredietverliezen (-2,2 M ). In 2012 heeft de Groep tevens een vereffeningsuitkering t.b.v. 0,6 M ontvangen. 2. Daling van de bedrijfskosten ten belope van 3,6 M : De personeelskosten zijn stabiel. De daling van de gestorte ontslagvergoedingen tussen 2012 en 2011 werd gecompenseerd door de verhoging van de loonmassa (indexatie, versteviging van het verkoopnet in 2011, ). De algemene kosten dalen met 8,3 M ; deze evolutie spruit voort uit de toepassing van de IFRIC draft over de «bank levies»; hierbij worden deze kosten van nu af aan geboekt op het ogenblik van hun ontstaan, hetzij op 1 januari van het jaar tijdens hetwelk deze verschuldigd zijn. In 2011 had de Groep BK nv deze kosten geprovisioneerd met het oog op een uitbetaling in 2012. Hieruit vloeide een daling van deze kosten t.b.v. 5,9 M tussen beide boekjaren voort. Er valt ook te noteren dat de IT kosten met 1,8 M verminderen want de Groep had aanzienlijke «niet recurrente» kosten gedragen tijdens het boekjaar 2011, dit omwille van een verandering van herberger. Tot slot hebben de bewegingen op de voorzieningen in 2012 een negatieve invloed ad. 4,7 M gehad tegenover dezelfde periode een jaar vroeger. Deze evolutie wordt verklaard door een lager gebruik van de herstructureringsvoorziening in 2012 tegenover 2011, enerzijds en door de toewijzing van een specifieke sectoriële voorziening, anderzijds. 3. Negatieve evolutie van de risicokost met 5,4 M : Tussen 2011 en 2012 evolueert de risicokost op de effecten weinig. Niettegenstaande de tenlasteneming van bepaalde impairments (waarvan de risicopositie op Griekenland 2011 t.b.v. 1,9 M ) werden laatstgenoemde tijdens deze twee boekjaren ruimschoots gecompenseerd door waardeverminderingen ingevolge de verkoop van gekoppelde effecten. Als gevolg van deze verkoop werden minderwaarden in het NBP opgenomen. In 2011 ging de risicokost naar nul toe; er waren geringe schadegevallen tijdens het boekjaar, welke gecompenseerd werden door een aanzienlijke waardevermindering op een specifiek dossier waarin de Groep in t gelijk gesteld werd. In 2012 kwam de risicokost duurder uit, enerzijds en gelet op deze opwaartse trend, heeft de Groep een niet-geïndividualiseerde waardevermindering aangelegd ter afdekking van een bijzondere sectorieel risico, anderzijds. jaarverslag 2012 19
De bankrisico s. De hierna beschreven bankrisico s betreffen: De kredietrisico s; De operationele risico s; De financiële-, liquiditeits- en thesaurierisico s. Voor de bedragen en de omvang ervan wordt er verwezen naar de jaarrekening en bijlagen. Er wordt eerst gewezen op de overname van OBK Bank bvba in de maand maart 2012. Tot 28 februari 2013 heeft OBK haar eigen organisatie en methodes voor de risicometing en -beheer behouden. Sinds deze datum zijn de organisatie en bestuursmethodes volledig gestroomlijnd met de praktijken van de groep van BKCP. De kredietrisico s. De risiconeming. De kredieten worden afgesloten via de vier volgende distributiekanalen: BKCP en OBK Bank (vanaf april 2012); de Regionale Banken die geen filiaal zijn van BK nv (OBK tot 31 maart 2013); de Discontokantoren; Credimo. BKCP. Het Beroepskrediet NV, aandeelhouder van BKCP, waarborgt het renterisico alsook de liquiditeit van de door BKCP gemobiliseerde kredieten. De door BKCP gemobiliseerde kredieten vertegenwoordigen momenteel meer dan 98% van de door BK nv gerealiseerde productie. De Regionale Banken (buiten de groep). Als gevolg van de overname van OBK heeft BK nv geen gemobiliseerde kredieten meer uitgaande van regionale banken buiten de groep. Er wordt verwezen naar het beheersverslag van het vorige boekjaar voor een beschrijving van het gehanteerde mechanisme. jaarverslag 2012 20