CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2015 ZUIDEMA GROEP IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER. Rapport 6ZUID-CO2.09863-1.



Vergelijkbare documenten
Rapport 16 oktober 2014

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2013 GEBR. DE JONGH BV IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER. Rapport GJT-CO

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2014 SCHOTGROEP BV IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER. Rapport 5SGR-CO R

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2014 TRANSPORTBEDRIJF GEBR. DE JONGH BV IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER

Rapport 5VDZ-CO R

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2014/2015 VAN BORK GROEP IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER. rapport 5BOR-CO2.def.

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2014/2015 VOOR VAN DER BEL SLOOPWERKEN EN ASBESTSANERING IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2012/2013 VAN DE HENSSEN GROEP IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER REV.

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER kwartaal WEIJMAN BV IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER 7WEIJ-CO2.R

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER kwartaal WEIJMAN BV IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER 7WEIJ-CO2.R

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2016 VLASMAN B.V. IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER 7VLAS-CO R

1 INLEIDING DEFINITIES EN EISEN Definities emissies Typering aanbieder en geldigheidsduur... 5

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2015 TRANSPORTBEDRIJF GEBR. DE JONGH BV IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER. Rapport 1055.CO2.

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2015 SCHADENBERG BV IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER 6SCB-CO R

CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2013 VAN DE MAATSCHAP SPOORWEGBEVEILIGERS IN HET KADER VAN DE CO2-PRESTATIELADDER. rapport 4MSBV-SEC

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2017 SCHADENBERG BV IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER 8SCB-CO R

KAM management Milieu & omgeving MVO & duurzaamheid Branchemanagement Cursussen

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2011 VAN DE MAATSCHAP SPOORWEGBEVEILIGERS IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER

rapport 7BOR-CO R

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER JANUARI 2018 T/M JUNI 2018 VOOR VAN DER BEL IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2017 VOOR VAN DER BEL SLOOPWERKEN EN ASBESTSANERING IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER

Rapport 5SGR-CO R1

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 1 e HELFT 2018 LAGEMAAT SLOOPWERKEN BV IN HET KADER VAN DE CO 2-PRESTATIELADDER

KAM management Milieu & omgeving MVO & duurzaamheid Branchemanagement Cursussen

Rapport 7SGR-CO2.Q R

CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2009 VAN DE MAATSCHAP SPOORWEGBEVEILIGERS IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER VAN PRORAIL

Rapport 8SPIT-CO2.Q R

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2017 GEBR. J. EN W. DE JONGH B.V. GEBR. J. EN W. DE JONGH TRANSPORT BV. Rapport 1055.CO2.

CO 2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2016 GEBR. J. EN W. DE JONGH B.V. GEBR. J. EN W. DE JONGH TRANSPORT BV. Rapport 1055.CO2.

CO2 EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 Periode t/m Bork Groep te Stuifzand

CO2 Emissie inventaris (footprint) over Bedrijfskenmerken

Rapport 8SGR-CO2.Q R

CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2015/2016. VAN DE HENSSEN GROEP IN HET KADER VAN DE CO2-PRESTATIELADDER REV.

Rapport 7SPIT-CO2.Q R

CO2-emissie inventaris CO2-prestatieladder trede 3 Van der Zanden Holding BV

CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2016/2017. VAN DE HENSSEN GROEP IN HET KADER VAN DE CO2-PRESTATIELADDER REV.

CO2-Footprint Conform CO2-Prestatieladder

CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2016/2017 VAN DE HENSSEN GROEP IN HET KADER VAN DE CO2-PRESTATIELADDER REV.

De emissie inventaris van: Aannemingsbedrijf Platenkamp Borne 2010

Energiemanagement plan

CO 2 -Prestatieladder

De emissie inventaris van: Holstein BV Dit document is opgesteld volgens ISO

Rapport 6SGR-CO R

De emissie inventaris van: 2016 Dit document is opgesteld volgens ISO

De emissie inventaris van: Holstein BV Dit document is opgesteld volgens ISO

CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2016/2017 VAN HENSSEN B.V. IN HET KADER VAN DE CO2-PRESTATIELADDER REV. D, januari 2019

CO 2 EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 en /2011/2012/2013 BOUWBEDRIJF VAN DEELEN NV IN HET KADER VAN DE CO 2 PRESTATIELADDER

Energiemanagement plan

CO 2 -Prestatieladder

2013 Dit document is opgesteld volgens ISO

De emissie inventaris van: 2014 Dit document is opgesteld volgens ISO

CO 2 Footprint 2015 ZAVIN C.V. Conform de CO 2 - Prestatieladder. Datum: januari 2016 Auteur: Nicole Deylius Rapport nr.: 2016/CO2 Footprint/Q1/1.

KLIMAATTRANSPARANTIE

Emissie inventaris Visser Assen. Dit document is opgesteld volgens ISO

EMISSIE INVENTARIS Axent Groen BV

CO 2 -Prestatieladder

Edulis Enschede 2014 Dit document is opgesteld volgens ISO

P. DE BOORDER & ZOON B.V.

CO2 Emissie Inventaris Rapportage 2014 Versie 1

De emissie inventaris van: 2016 Dit document is opgesteld volgens ISO

KLIMAATTRANSPARANTIE

De emissie inventaris van: Aannemingsbedrijf Platenkamp Borne 2015 Dit document is opgesteld volgens ISO

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE

CO 2 -Prestatieladder

Carbon Footprint 2015 Gebr. Barendregt

2014 Dit document is opgesteld volgens ISO

EMISSIE INVENTARIS. E. Lokken Groenvoorziening BV. Tel Noordzijde Directie Erik Lokken

KLIMAATTRANSPARANTIE

De emissie inventaris van:

Dit document is opgesteld volgens ISO

CO 2 PRESTATIELADDER. CO 2 -footprint (Emissie-inventaris)

CO 2 PRESTATIELADDER. CO 2 -footprint (Emissie-inventaris) 2018

Rapportage CO 2 -footprint Theuma

Geheel 2015 Dit document is opgesteld volgens ISO

1 e half jaar Carbon Footprint. J.M. de Wit Groenvoorziening BV. Carbon footprint J.M. de Wit Groenvoorziening BV.

PERIODIEKE RAPPORTAGE 1E HELFT 2015

CO2 Emissie Inventaris Rapportage 2013 Versie 1

Carbon Footprint Rapportage H1-2014

Emissie-inventaris 2018

De emissie inventaris van: Dit document is opgesteld volgens ISO AMK Inventis Rogier Witteveen. 14 juni 2018 Versie 3 Definitief

Carbon Footprint J.M. de Wit Groenvoorziening BV

CO2 Emissie Inventaris Rapportage 2012 Versie 1

De emissie inventaris van:

CO2 Emissie Inventaris Scope 1 en januari t/m juni

Footprint Rollecate Groep. Dit document is opgesteld volgens ISO

CO2 Emissie Inventaris Rapportage 2011 Versie 2

CO 2 -Footprint 2016 Conform de CO 2 -Prestatieladder Opgesteld door N. Deylius KAM- Coördinator

Emissie inventaris 1e halfjaar 2013

CO2 Emissie Inventaris Rapportage 2016 Versie 1

Edulis Enschede 2015 Dit document is opgesteld volgens ISO

2018-6M. Aannemingsbedrijf M.C. van der Spek en Zn. B.V. 3.A.1 Carbon Footprint. Samen zorgen voor minder CO2

2016 Dit document is opgesteld volgens ISO

CO-2 Rapportage Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem

Voortgangsrapportage Carbon Footprint eerste half jaar 2012

Periodieke rapportage januari - juni CO₂ prestaties. Rijssen, maart Auteur: L.J. Hoff. Geaccodeerd door: M.

De emissie inventaris van Dit document is opgesteld volgens ISO

CO₂ Emissie inventaris e helft Januari Juni 2018

CO2-Prestatieladder. Inventaris CO 2 -Emissies Klaver Giant Groep Inventaris CO2 emissie 2014 ( ) Pagina 1 van 14

Dit document is opgesteld volgens ISO

Transcriptie:

Rijksstraatweg 69 Postbus 159 4190 CD GELDERMALSEN t- (0345) 471380 f- (0345) 471381 info@misa-advies.nl www.misa-advies.nl Rabobank 1027.49.795 K.v.K. Tiel 11060529 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2015 ZUIDEMA GROEP IN HET KADER VAN DE CO 2 -PRESTATIELADDER Rapport 6ZUID-CO2.09863-1.R

Opdrachtgever : Zuidema Holding Hoogeveen BV t.a.v. de heer H. Dusseljee, Titel : CO 2 -emissie inventaris scope 1 en 2 over 2015 van Zuidema Groep in het kader van de CO 2 -prestatieladder Rapportnummer : 6ZUID-CO2.09863-1.R Auteur : drs. ing. J.A. van Herk Autorisatie : Projectnummer : 5ZUID-CO2 Datum : maart 2016 Status : definitief Auteur drs. ing. J.A. van Herk Authorisatie Op de uitvoering van werkzaamheden, en daarmee voor zover relevant op deze rapportage, zijn de Algemene Voorwaarden van MiSa advies van toepassing, die onder nummer 11060529 zijn gedeponeerd bij de KvK te Tiel. 2 van 19

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...4 2 DEFINITIES EN EISEN...5 3 RAPPORTAGEPERIODE EN ORGANISATIEGRENZEN...8 3.1 Rapportageperiode...8 3.2 Basisjaar...8 3.3 Organisatiegrenzen...8 3.4 Uitsluitingen...9 4 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1...10 4.1 Bronnen scope 1...10 4.2 Scope 1 emissies...10 5 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 2...12 5.1 Bronnen scope 2...12 5.2 Scope 2 emissies...12 6 TOTAALOVERZICHT SCOPE 1 EN SCOPE 2 EMISSIES...13 6.1 Ontnemen van GHG...14 6.2 Overige indirecte emissie...14 6.3 Methode...14 6.4 Bepaling conversiefactoren...14 6.5 Gebruikte conversiefactoren...15 6.6 Biomassa...15 6.7 Onzekerheden...15 7 CONCLUSIES...16 8 LITERATUUR...17 BIJLAGE 1 OVERZICHT BRANDSTOFVERBRUIK...18 BIJLAGE 2 OVERZICHT GAS EN ELEKTRICITEITSVERBRUIK...19 3 van 19

1 INLEIDING Zuidema Holding Hoogeveen BV, verder te noemen Zuidema Groep, is een bedrijf dat actief is op het gebied van o.a. opslag en verwerking van bouw- en sloopafval, groenrecycling, GWW, grondstoffenhandel, bodemsaneringen en sloopwerken. Deze CO 2 -emissie inventaris is opgesteld in het kader van certificering volgens de prestatieladder. Deze ontwikkeling past binnen de visie die Zuidema Groep heeft ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De CO 2 -prestatieladder is een initiatief van ProRail dat in december 2009 is geïntroduceerd. Doel van ProRail was dat de leveranciers en aannemers waar ProRail mee samenwerkt werden geacht de CO2-emissie die samenhangen met hun activiteiten in de eerste plaats te kwantificeren en in de tweede plaats te reduceren. Vanuit andere organisaties (met name overheden) kwam ook belangstelling om de leveranciers waar mee zij samen werkten gecertificeerd te laten zijn volgens de prestatieladder. Om de prestatieladder breder te kunnen gebruiken is deze verzelfstandigd en in eigendom gegeven van de onafhankelijke Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Thans wordt door Zuidema Groep de certificatie volgens de CO 2 -prestatieladder op niveau 3 voorbereid. In dit kader is MiSa advies door Zuidema Groep gevraagd om haar scope 1 en scope 2 emissies te inventariseren en te rapporteren. Voorliggend rapport geeft hier invulling aan. De opbouw van dit rapport is als volgt. In hoofdstuk 2 worden de definities en eisen beschreven. Hierna worden in hoofdstuk 3 de organisatiegrenzen en rapportageperiode beschreven. In de daarop volgende hoofdstukken 4 en 5 worden respectievelijk de scope 1 en 2 emissies geïnventariseerd. In hoofdstuk 6 wordt een totaal overzicht gegeven van de scope 1 en 2 emissies. Hoofdstuk 7 bevat de conclusies. Aan het einde van dit rapport, in hoofdstuk 8, is een literatuurlijst opgenomen. Zuidema Groep kan dit rapport gebruiken ten behoeve van certificatie volgens de CO 2 -prestatieladder en om haar scope 1 en 2 emissies te rapporteren aan partijen die ook zelf gecertificeerd zijn volgens de CO 2 -prestatieladder van SKAO. Deze inventarisatie is opgesteld volgens de eisen die worden gesteld in de NEN-ISO 14064-1 [2]. Vanaf 1 oktober 2015 vinden alle ladderbeoordelingen (initiële, jaarlijkse en herbeoordeling) tot en met niveau 3 plaats op basis van versie 3.0. 4 van 19

2 DEFINITIES EN EISEN Onderstaand is een kort overzicht weergegeven van de belangrijkste definities en eisen van de CO 2 - prestatieladder. Scope 1 emissies of directe emissies Scope 1 of directe emissies zijn emissies door de eigen organisatie, zoals emissies door eigen gas gebruik (bijv. gas boilers, warmtekrachtinstallaties en ovens) en emissies door het eigen wagenpark. Zie ook scopediagram hierna. Scope 2 emissies of indirecte emissies Scope 2 of indirecte emissies zijn emissies die ontstaan door de opwekking van elektriciteit die de organisatie gebruikt, zoals emissies door centrales die deze elektriciteit leveren. SKAO rekent Business air Travel en Personal Cars for business travel tot scope 2. Zie ook scopediagram hierna. Scope 3 emissies of overige indirecte emissies Scope 3 emissies of overige indirecte emissies zijn een gevolg van de activiteiten van het bedrijf (de organisatie) maar komen voort uit bronnen die geen eigendom van het bedrijf zijn noch beheerd worden door het bedrijf. Voorbeelden zijn emissies voortkomende uit de productie van ingekochte materialen, de verwerking van het afval en het gebruik van het door het bedrijf aangeboden/verkochte werk, dienst of levering. SKAO rekent Business air Travel en Personal Cars for business travel tot scope 2. Zie ook scopediagram hierna. 5 van 19

Voor certificatie op niveau 3 van de prestatieladder volstaat het op dit moment om alleen een opgaaf te doen van scope 1 en 2 emissies [1]. Geldigheidsduur CO 2 -inventarisatie/verificatie De CO2-inventaris/verificatie van een bepaald jaar blijft geldig voor ladder toepassingen tot maximaal 15 kalendermaanden (1 jaar plus 3 kalendermaanden) na afloop van dat jaar. Een (inventaris)jaar bestaat daarbij uit 12 opeenvolgende kalendermaanden. Klein/middelgroot/groot bedrijf Diensten Klein bedrijf Middelgroot bedrijf Groot bedrijf Totale CO₂-uitstoot bedraagt maximaal ( ) 500 ton per jaar. Totale CO₂-uitstoot bedraagt maximaal ( ) 2.500 ton per jaar. Totale CO₂-uitstoot bedraagt meer dan (>) 2.500 ton per jaar. Werken / leveringen Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfs-ruimten bedraagt maximaal ( ) 500 ton per jaar, en de totale CO₂-uitstoot van alle bouw- plaatsen en productielocaties bedraagt maximaal ( ) 2.000 ton per jaar. Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfs-ruimtenbedraagt maximaal ( ) 2.500 ton per jaar, en de totale CO₂-uitstoot van alle bouw-plaatsen en productielocaties bedraagt maximaal ( ) 10.000 ton per jaar. Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfs-ruimtenbedraagt meer dan (>) 2.500 ton per jaar, en de totale CO₂-uitstoot van alle bouw-plaatsen en productielocaties bedraagt meer dan (>) 10.000 ton per jaar. CO₂-compensatiemaatregelen CO₂-compensatiemaatregelen grijpen niet in op de bedrijfsvoering van het bedrijf of de inkoop en verminderen de CO₂-uitstoot daarvan niet. Voorbeelden zijn het kopen van emissierechten of het laten aanplanten van bossen. Compensatiemaatregelen vallen buiten het meetbereik van de ladder. EN 16001 Nederlandse norm NEN-EN 16001 Omschrijving: Energiemanagementsystemen- Eisen met richtlijn voor gebruik Versie: 01-07-2009 GHG-protocol Het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol) Initiative werd in 1998 gelanceerd door WBSD/WRI met de dubbele doelstelling om een internationale standaard te ontwikkelen voor de verantwoording en de verslaggeving in verband met de uitstoot van broeikasgassen door bedrijven en om deze standaard zo breed mogelijk te verspreiden. Het GHG-protocol bestaat uit meerdere modules: * A Corporate Accounting and Reporting Standard. March 2004. * Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard. September 2011. Zie www.ghgprotocol.org/ ISO 50001 Nederlandse norm NEN-EN-ISO 50001 (nl) Omschrijving: Energiemanagementsystemen - Eisen met gebruiksrichtlijnen Versie: 01-06-2011. 6 van 19

ISO 14064-1 Nederlandse norm NEN-ISO 14064-1 (en) Omschrijving: Broeikasgassen - Deel 1: Specificatie met richtlijnen voor kwantificering en verslaglegging van broeikasgasemissies en -verwijdering op bedrijfsniveau Versie: 01-03-2006 ISO 14064-3 Nederlandse norm NEN-ISO 14064-3 (en) Omschrijving: Broeikasgassen - Deel 3: Specificatie met richtlijnen voor de validatie en verificatie van verklaringen inzake broeikasgassen Versie: 01-03-2006. 7 van 19

3 RAPPORTAGEPERIODE EN ORGANISATIEGRENZEN 3.1 Rapportageperiode Tenzij anders vermeld is de periode waarover de CO 2 -emissie inventaris wordt gerapporteerd de periode januari 2015 t/m december 2015. Dit houdt in dat deze CO 2 -emissie inventaris geldig is tot en met maart 2017 (zie ook hoofdstuk 2). 3.2 Basisjaar 2015 is gekozen als basisperiode (-jaar) gezien de betrouwbaarheid van de verbruiksregistraties. In voorgaande jaren waren deze registraties niet of niet geheel compleet of waren er veel wisselingen van leveranciers. 3.3 Organisatiegrenzen De organisatorische grens van Zuidema Groep is getrokken bij de volgende organisatie: Zuidema Holding Hoogeveen B.V. nr. 04050243 Zuidema Aannemers B.V., KVK-nr. 04019006 Zuidema Handel & Transport B.V., KVK-nr. 04050244 Zuidema Recycling Centrum B.V., KVK-nr. 04060545 Projektburo De Wieken B.V., KVK-nr. 04052898 Recycling Centrum Zuid-Oost Drenthe B.V., KVK-nr. 04077078 De overige onder Zuidema Holding Hoogeveen vallende BV s bevatten geen activiteiten die relevant zijn voor wat betreft CO2 emissies. De organisatiegrensen zijn bepaald door middel van het toepassen van werkwijze 1 uit het handboek CO2 prestatieladder versie 3.0 (ABC analyse, laterale methode). Zuidema Groep beschikte voor haar activiteiten in 2015 over een bedrijfslocatie gelegen aan de Smirnoffstraat 14 7903 AX te Hoogeveen. Tevens heeft Zuidema Groep een vestiging aan de Oosterwijk WZ 28 te Emmen (Recyclingcentrum Zuid-Oost Drenthe). Op deze locatie wordt groenafval verwerkt tot compost en biomassa en tevens wordt er puin gebroken en bouw- en sloopafval verwerkt. Recyclingcentrum Zuid-Oost Drenthe in Emmen is een 50% deelneming. De CO2-bijdrage wordt dientengevolge voor 50% meegeteld in het totaal. Verder heeft Zuidema Groep de beschikking over materieel en machines voor grondverzet als kranen en een bulldozer (ca. 11 stuks). 8 van 19

3.4 Uitsluitingen In deze inventarisatie van CO 2 -emissies zijn geen activiteiten uitgesloten, uitgezonderd de verbruiken als gevolg van: - laswerkzaamheden (1 cilinder acetyleen per 2 jaar); - gasflessen t.b.v. verwarming op projecten (enkele gasflessen butagas, niet geregistreerd); - airco installaties (verbruik enkele liters per jaar, niet geregistreerd). Betreffende verbruiken zijn dusdanig laag dat deze ten aanzien van de totale CO 2 emissie niet relevant zijn (< 0,1 %). 9 van 19

4 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 4.1 Bronnen scope 1 Binnen Zuidema Groep kunnen de volgende scope 1 bronnen worden geïdentificeerd. mobiele werktuigen; personenwagens; bestelbussen; verwarming (aardgas). In de volgende paragraaf wordt de aan deze bronnen gerelateerde CO 2 -emissie berekend. 4.2 Scope 1 emissies Voor het tanken van mobiele werktuigen is er op de vestiging te Hoogeveen een dieseltank van 10.000 liter beschikbaar van waaruit de werktuigen worden getankt. Vrachtauto s tanken in principe bij een tankstation (Fieten). Op de projecten zijn ten behoeve van de brandstofvoorziening van de mobiele werktuigen IBC s geplaatst (1000 l.) deze worden door de brandstofleverancier periodiek bevoorraad. Weliswaar is het mogelijk dat derden die op het project werkzaam zijn ook van deze voorziening gebruik maken, echter deze hoeveelheid is moeilijk kwantificeerbaar en vooralsnog zijn de verbruiken op de projectlokaties volledig toegerekend aan Zuidema Groep. Het aardgasverbruik is gebaseerd op de jaarafrekening van de aardgasleverancier. De verbruikgegevens van brandstof zijn opgenomen in bijlage 1. Het verbruik van aardgas op de bedrijfslocaties is opgenomen in bijlage 2. Op basis van deze gegevens is een goed inzicht verkregen in het brandstof- en aardgasverbruik. In tabel 4.1 worden deze verbruiken met behulp van de door SKAO gegeven conversiefactoren [1] omgerekend naar CO 2 -emissie. 10 van 19

Tabel 4.1: Overzicht scope 1 emissies Omschrijving Energieverbruik CO 2-emissie Soort CO 2 emissiefactor* in liter [ton] Zuidema Aannemingsbedrijf BV - auto s, busjes - vrachtwagens, - materieel - materieel loc. Emmen 2) 17.905 136.792 216.999 49.155 Diesel 3.230 58 442 701 159 Benzine/ 2.257 Auto/materieel Aspen 2.740 6,2 Overig 5.533 AdBlue 260 1,4 totaal 1.367,6 Verwarming (aardgas) Hoogeveen 7.499 m 3 14 aardgas 1.884 Verwarming (aardgas) Emmen 2) - Totaal scope 1 1.381,6 *)van http://co2emissiefactoren.nl/lijst-emissiefactoren 2) Zuidema Groep is voor 50% eigenaar De in tabel 4.1 berekende CO 2 -emissies zijn in figuur 4.1 grafisch weergegeven:.figuur 4.1 Grafische weergave scope 1 emissies materieel Emmen; 159 Scope 1 emissies in tonnen CO2 verwarming; overig; 6,2 14 auto s, busjes; 58 materieel; 701 vrachtwagens 456 11 van 19

5 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS SCOPE 2 5.1 Bronnen scope 2 Binnen Zuidema Groep wordt electriciteitsverbruik als scope 2 bron geïdentificeerd. In de volgende paragraaf wordt de aan het elektriciteitsverbruik gerelateerde CO 2 -emissie berekend. De CO2-Prestatieladder rekent Business Travel / Personenvervoer onder werktijd (Business Travel= Business air Travel, Personal Cars for business travel en Business travel via public transport ) ook tot scope 2. Normaal woon/werkverkeer valt onder scope 3. 5.2 Scope 2 emissies Het elektriciteitsverbruik is gebaseerd op de jaarafrekening van de elektriciteitsleverancier. Het verbruik van elektriciteit is opgenomen in bijlage 2. Op basis van deze gegevens is een goed inzicht verkregen in het elektriciteitsverbruik. In tabel 5.1 wordt het elektriciteitsverbruik met behulp van de door SKAO gegeven conversiefactor [1] voor grijze stroom omgerekend naar CO 2 -emissie. Ten aanzien van personenvervoer onder werktijd vindt registratie van kilometers plaats. Middels de bijbehorende CO 2 emissiefactor levert dit de CO 2 -vracht. Tabel 5.1: Overzicht scope 2 emissies Omschrijving Energieverbruik CO 2 CO 2-emissie Soort kwh emissiefactor* [ton] Kantoor + werkplaats Hoogeveen 36.575 kwh grijze stroom 19,2 526 Kantoor + werkplaats Emmen 2) 7.600 kwh mix grijs/groen 4 Personenvervoer onder werktijd 89.400 km diesel 0,213 19 Totaal scope 2 44.175 42,2 *)van http://co2emissiefactoren.nl/lijst-emissiefactoren 2) Zuidema Groep is voor 50% eigenaar De scope 2 emissie bestaat dus uitsluitend uit het elektriciteitsverbruik uit de kantoren en de bedrijfsruimten. 12 van 19

6 TOTAALOVERZICHT SCOPE 1 EN SCOPE 2 EMISSIES In hoofdstuk 4 en 5 zijn respectievelijk de CO 2 -emissies van de scope 1 en scope 2 bronnen geïnventariseerd. In dit hoofdstuk wordt een totaal overzicht van de scope 1 en 2 emissies weergegeven en worden ze gerelateerd aan de totaalemissie. In tabel 6.1 is dit weergegeven. Tabel 6.1: Totaaloverzicht scope 1 en 2 emisies Omschrijving CO 2-emissie [ton] Percentage [%] Scope 1 1.381,6 98,3 Scope 2 42,2 1,7 Totaal scope 1 en 2 1.423,8 100 Het verbruik van energie is toe te schrijven aan verschillende onderdelen binnen de organisatie. De procentuele verdeling over de verschillende bedrijfsonderdelen is in onderstaande tabel weergegeven: Omschrijving Scope 1 Scope 2 Totaal CO 2-emissie [ton] CO 2-emissie [ton] CO 2-emissie % Kantoren: electra en aardgas 14 23,2 37,2 2,6 Personenvervoer onder werktijd 19 19 1,3 Diesel verbruik materieel 701 701 49,3 Wagenpark: Diesel verbruik vrachtauto s 442 442 31,0 Wagenpark: Diesel verbruik personenauto s en busjes 58 58 4,1 Benzine auto+materieel/adblue 7,6 7,6 0,5 Materieel Emmen 159 159 11,2 Totaal scope 1 1.381,6 42,2 1.423,8 100 Tabel 6.2: Verdeling CO2 emissies per bedrijfsonderdeel De in tabel 6.2 berekende CO2-emissies percentages zijn in figuur 6.1 grafisch weergegeven. CO2 emissie per bedrijfsonderdeel in % Materieel Emmen; Benzine 11,2 auto+materieel/ AdBlue; 0,5 personenvervoer; 1,3 electra en aardgas; 2,6 Diesel verbruik personenauto s en busjes; 4,1 Diesel verbruik vrachtauto s; 31 Diesel verbruik materieel; 49,3 Figuur 6.1 Grafische weergave CO 2 emissie in % per bedrijfsonderdeel 13 van 19

Het verbruik van energie is op deze wijze verdeeld zodat het voor de directie van Zuidema Groep duidelijk is waar het meeste energie wordt verbruikt, en waar de meeste energie kan worden bespaard. Tevens is het verbruik uitgesplitst in een overzicht van scope 1 en 2. Dit heeft als resultaat dat er per bedrijfsonderdeel bekeken kan worden voor welke uitstoot (direct of indirect) het onderdeel verantwoordelijk is. Bij Zuidema Groep zijn nog geen projecten aangenomen waarop CO 2 gerelateerd gunning- voordeel is verkregen. Conform het handboek van SKAO voldoet op dit moment een uitsplitsing van overhead (kantoren en wagenpark) en de projectenportefeuille. 6.1 Ontnemen van GHG Klimaatcompensatie is het compenseren van de effecten van CO 2 -uitstoot. Compensatie is de derde stap naar klimaat neutraal ondernemen. Het compenseren van vrijgekomen CO 2 kan op meerdere manieren bijvoorbeeld door de uitstoot van eenzelfde hoeveelheid broeikasgassen te voorkomen (in eigen land of elders op de wereld), waardoor de totale hoeveelheid broeikasgassen niet toeneemt. Toepasbaarheid Compensatie is alleen toepasbaar en geloofwaardig als u eerst stappen heeft genomen om energie te besparen en duurzame energie toe te passen zoals duurzame energie gebruiken, zoals zelf opwekken met zonnepanelen of groene elektriciteit inkopen. Van ontneming van GHG was in 2015 geen sprake. 6.2 Overige indirecte emissie Zoals eerder aangegeven valt de overige indirecte emissie onder scope 3. Deze scope behoeft voor trede 3 van de prestatieladder niet meegenomen in deze emissie inventarisatie conform het handboek 3.0. 6.3 Methode De berekeningen zijn uitgevoerd conform het handboek CO 2 prestatieladder van 10 juni 2015 (versie 3.0). 6.4 Bepaling conversiefactoren Alle gebruikte conversiefactoren komen van de website http://co2emissiefactoren.nl/lijstemissiefactoren. Alle vormen van brandstof stonden beschreven op de website. Hierdoor is het niet nodig op een andere manier de conversiefactoren te bepalen. 14 van 19

6.5 Gebruikte emissiefactoren Conversiefactor Emissiefactor Eenheid Grijze elektriciteit 526 Gram CO 2 per kwh Aardgas 1825 Gram CO 2 per m³ Euro 95 (NL)/Aspen 2740 Gram CO 2 per liter Diesel (NL) 3230 Gram CO 2 per liter AdBlue 260 Gram CO 2 per liter Tabel 6.3: Overzicht gebruikte conversiefactoren 6.6 Biomassa Zuidema Groep verwerkt geen biomassa ten behoeve van energieopwekking en de verwachting is dat dit mogelijk in de nabije toekomst wel gaat gebeuren. 6.7 Onzekerheden De gegevens uit de footprint zijn gebaseerd op gegevens uit de facturen van leveranciers van energie (gas, electra en interne brandstofleveranties) en de daadwerkelijk geregistreerde verbruikte liters. Aan de hand van deze facturen is voor heel 2015 het verbruik van de verschillende energiesoorten berekend. Voor een nadere toelichting van het verbruik van energie is op het bedrijfsbureau van Zuidema Groep een map opgesteld met alle relevante facturen en documenten. 15 van 19

7 CONCLUSIES In dit rapport zijn scope 1 en scope 2 CO 2 -emissies van Zuidema Groep geïnventariseerd. De scope 1 emissie bedraagt 1.381,6 ton CO 2 en de scope 2 emissie bedraagt 42,2 ton CO 2. De totale emissie bedraagt derhalve 1.423,8 ton CO 2. Op basis hiervan is Zuidema Groep in het kader van de CO 2 Prestatieladder te kenmerken als een klein bedrijf. De CO 2 -emissie inventaris is gebaseerd op door Zuidema Groep verstrekte gegevens. Deze gegevens zijn afkomstig van jaarafrekeningen van de energieleverancier, van een opgaaf van het brandstofverbruik door de brandstofleverancier en uit berekeningen. Er kan worden gesteld dat deze gegevens nauwkeurig genoeg zijn om te komen tot een betrouwbare CO 2 -emissie inventaris van de scope 1 en scope 2 CO 2 -emissiebronnen van Zuidema Groep. 16 van 19

8 LITERATUUR [1] Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen, Handboek CO2-prestatieladder 3.0, juni 2015. [2] Nederlands Normalisatie-instituut, NEN-ISO 14064-1 (en) Greenhouse gases - Part 1: Specification with guidance at the organization level for quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals, maart 2006. 17 van 19

BIJLAGE 1 OVERZICHT BRANDSTOFVERBRUIK In tabel B1-1 is het brandstofverbruik van materieel (vrachtwagens, bedrijfswagens en mobiele werktuigen, maaiers e.d.) en personenauto s over de rapportage periode opgenomen. De hoeveelheden zijn gebaseerd op opgaaf van de brandstofleverancier. Tabel B1-1 brandstofverbruik 2015 (scope 1) Brandstof (l) Soort brandstof Verbruik auto s (diesel) 17.905 Diesel Verbruik materieel (vrachtwagens) 136.792 Diesel Verbruik materieel (kranen, shovels) 216.999 Diesel Divers (benzine) 2.257 Benzine/Aspen Divers (Adblue) 5.533 Ureum opl. Locatie Emmen *) 49.155 Diesel *) Zuidema Groep is voor 50% eigenaar 18 van 19

BIJLAGE 2 OVERZICHT GAS EN ELEKTRICITEITSVERBRUIK Aardgasverbruik In tabel B2-1 is het gasverbruik over de rapportage periode opgenomen. Tabel B2-1 aardgasverbruik 2015 (scope 1) Locatie Leverancier Aardgasverbruik [m 3 ] Verwarming Hoogeveen GDF Suez 7.499 Verwarming Emmen - - Totaal 7.499 Elektriciteitsverbruik In tabel B2-2 is het elektriciteitsverbruik over de rapportage periode opgenomen. Tabel B2-2 elektriciteitsverbruik 2015 (scope 2) Locatie Leverancier Elektriciteitsverbruik [kwh] Kantoor + werkplaats Hoogeveen GDF Suez 36.575 Kantoor + werkplaats Emmen *) Essent 7.600 Totaal 44.175 *) Zuidema Groep is voor 50% eigenaar 19 van 19