Gedwongen opname bij Brijder Informatie voor cliënten en betrokkenen 1
INLEIDING 3 1. GEDWONGEN OPNAME 4 1.1 Wat is een gedwongen opname? 4 1.2 Inbewaringstelling 4 1.3 Rechterlijke machtiging 5 1.4 Voorwaardelijke machtiging 5 1.5 Rechterlijke machtiging op eigen verzoek 5 1.6 Ondersteuning 6 1.7 Duur van de machtiging 6 1.8 Wat zijn de gevolgen van een gedwongen opname? 6 1.9 Opheffing van een gedwongen opname 7 1.10 Verlof en voorwaardelijk ontslag 7 5. SECOND OPINION 14 5.1 Second opinion (tweede mening) 14 6. KOSTEN 14 6.1 Compensatie eigen risico 14 7. OVERIGE MEDEDELINGEN 14 7.1 Wetenschappelijk onderzoek 14 7.2 Opleidingsplaatsen 15 7.3 Bezittingen en aansprakelijkheid 15 7.4 Klachten en verbeteringen 15 7.5 Cliëntenraden 15 8. ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS 16 2. DWANGBEHANDELING 7 2.1 Dwangbehandeling 7 2.2 Toepassing Middelen en Maatregelen 9 2.3 Dwangbehandeling zonder meer 9 2.4 Vormen van dwangbehandeling 9 2.5 Wat is de procedure? 10 2.6 Zelfbinding 10 3. UW OPNAME 10 3.1 Onderzoek 10 3.2 Behandelplan 10 3.3 Tijdens de behandeling 11 3.4 Uw afspraken bij Brijder 11 3.5 Tolk 11 4. UW DOSSIER 13 4.1 Patiëntendossier 13 4.2 Bewaartijd van uw gegevens 13 4.3 Inzagerecht en kopieën van het dossier 13 4.4 Aanvullingen 14 4.5 Vernietiging 14
Inleiding De wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) regelt de rechtspositie van cliënten die gedwongen zijn opgenomen met een Inbewaringstelling (IBS) of Rechterlijke Machtiging (RM) of voor wie de zogeheten Middelen en Maatregelen (M&M) van kracht zijn. In deze folder vindt u onder meer informatie over de verschillende vormen van gedwongen opname, de opnameprocedure, de gevolgen en de beëindiging ervan en uw rechten tijdens de gedwongen opname. Deze folder is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die gedwongen zijn opgenomen op een van de BOPZ-afdelingen van Brijder. Daarnaast is de folder ook bestemd voor betrokkenen, zoals echtgenoot/partner, ouders, andere familieleden en/of vrienden. 3
1. GEDWONGEN OPNAME De rechter heeft bepaald dat u wordt opgenomen bij Brijder of dat u zich, om opname te voorkomen, moet houden aan bepaalde voorwaarden. Het doel van opname en behandeling is het verbeteren van uw toestand zodat u zichzelf weer goed kunt redden. 1.1 Wat is een gedwongen opname? In de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) staat in welke gevallen personen gedwongen opgenomen kunnen worden. Ook is daarin vastgelegd welke procedures daarbij gevolgd moeten worden en op welke manier uw rechten als cliënt zijn gewaarborgd. De wet bepaalt, dat een persoon die een gevaar vormt op grond van een psychische aandoening, gedwongen moet worden opgenomen als het gevaar niet op een andere manier is af te wenden. Volgens de wet zijn er twee vormen van gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis: een Inbewaringstelling (IBS); een Rechterlijke Machtiging (RM). Het belangrijkste verschil tussen een IBS en een RM is dat een IBS een spoedprocedure is. Dit betekent dat u binnen één dag wordt opgenomen en dat de rechter na de opname beoordeelt of aan alle voorwaarden voor een IBS is voldaan en of deze al dan niet wordt voortgezet. Bij een RM zit meer tijd tussen de aanvraag en de opname. De rechter bekijkt dan vooraf of u moet worden opgenomen met een RM. Daarnaast kan er ook sprake zijn van een voorwaardelijke machtiging. Bij een voorwaardelijke machtiging bepaalt de rechter aan welke voorwaarden u zich moet houden om opname te vermijden. 1.2 Inbewaringstelling In spoedgevallen kan de burgemeester u een inbewaringstelling (IBS) geven in een psychiatrisch ziekenhuis. Dit betekent dat u tegen uw wil wordt opgenomen en het ziekenhuis niet mag verlaten zonder toestemming. Een onafhankelijke psychiater stelt dan een geneeskundige verklaring op. Uit deze verklaring moet blijken, dat u ten gevolge van een psychische stoornis een onmiddellijk dreigend gevaar bent voor uzelf, voor anderen of voor de openbare orde. De verklaring wordt voorgelegd aan de burgemeester of een wethouder. De rechter bezoekt u binnen vijf werkdagen en beslist of de IBS moet worden voortgezet. Als de rechter heeft besloten dat voortzetting van de IBS noodzakelijk is, kunt u deze uitspraak niet aanvechten in een hoger beroep. Wel kunt u een verzoek tot opheffing indienen. Tijdens het gesprek met de rechter wordt u geholpen door een advocaat. De IBS duurt drie weken vanaf het bezoek van de rechter. Als uw toestand onvoldoende is verbeterd, kan uw psychiater de rechtbank vragen een machtiging af te geven. Daarvoor stelt een niet bij uw behandeling betrokken psychiater een verklaring op en de rechter bezoekt u opnieuw voor hij een beslissing neemt. Een IBS is dus alleen voor spoedgevallen. 4
1.3 Rechterlijke machtiging Als er meer tijd is, kan een rechterlijke machtiging worden aangevraagd. Deze moet worden aangevraagd bij de Officier van Justitie. Ook dan stelt een niet bij uw behandeling betrokken psychiater een geneeskundige verklaring op. U krijgt een advocaat toegewezen en de rechter roept u op of bezoekt u thuis. Als de rechter besloten heeft dat een machtiging nodig is, is er geen hoger beroep mogelijk. Wel kunt u een verzoek tot opheffing indienen. Binnen twee weken na de uitspraak van de rechter moet u zijn opgenomen. Daarna vervalt de machtiging en moet zo nodig een niet bij uw behandeling betrokken psychiater een nieuwe beoordeling doen. De volgende personen kunnen deze aanvraag indienen: echtgenoot of levenspartner; ouders (tenzij zij uit de ouderlijke macht zijn gezet); meerderjarige bloedverwanten in de rechte lijn (grootouder, kinderen, kleinkinderen); bloedverwanten tot en met de tweede graad (tantes, ooms, broers en zusters); curator of mentor van betrokkene. Tevens kan de Officier van Justitie zelf de rechter om een RM verzoeken. Het is overigens ook mogelijk dat u zelf de Officier van Justitie verzoekt om een RM. 1.4 Voorwaardelijke machtiging Met een voorwaardelijke machtiging worden voorwaarden aan u gesteld, zoals het innemen van medicijnen of het volgen van therapie. De verwachting is, dat als u zich aan deze voorwaarden houdt u niet opgenomen hoeft te worden. Houdt u zich niet aan de voor- waarden of is er nog sprake van gevaar, dan kunt u gedwongen worden opgenomen. Als u met voorwaardelijk ontslag of verlof bent en het gaat goed omdat u zich houdt aan de voorwaarden (bijvoorbeeld innemen medicijnen), kan een voorwaardelijke rechterlijke machtiging ook worden aangevraagd als vervolg op de eerdere machtiging. Voor een voorwaardelijke machtiging is uw instemming met de daarbij bepaalde voorwaarden nodig. Als u niet instemt met de voorwaarden, maar er is voldoende reden om aan te nemen dat u de voorwaarden wel zult nakomen, kan het zijn dat de rechter ook zonder uw instemming een voorwaardelijke machtiging oplegt. Met een voorwaardelijke machtiging kunt u thuisblijven en kunt u alleen gedwongen worden opgenomen, als u zich niet aan de voorwaarden houdt of als er ondanks het naleven van de voorwaarden toch gevaar ontstaat. Als een opname nodig is, moet een onafhankelijk psychiater u onderzoeken voordat u wordt opgenomen. Meer informatie over uw rechten en plichten bij de voorwaardelijke machtiging vindt u op www.pvp.nl. 1.5 Rechterlijke machtiging op eigen verzoek In bepaalde omstandigheden kunt u zelf de Officier van Justitie verzoeken om een RM. Als u op eigen verzoek met een RM bent opgenomen, kunt u het terrein (of het gebouw) niet zonder toestemming verlaten. Ook wanneer u zelf een RM aanvraagt, kijkt de rechter of u gevaar veroorzaakt en of het gevaar alleen in een psychiatrisch ziekenhuis kan worden afgewend. De rest van de procedure is hetzelfde als bij het verkrijgen van een gewone RM. De RM op eigen 5
verzoek duurt echter minimaal een half jaar en maximaal een jaar. Daarna kunt u wel vrijwillig blijven. Als u niet vrijwillig wilt blijven, maar uw psychiater is van mening dat verdere behandeling en verblijf nodig zijn vanwege het gevaar dat u veroorzaakt, moet een gewone RM worden aangevraagd. 1.6 Ondersteuning Heeft u steun nodig bij het gesprek met de rechter of de advocaat, of bent u niet tevreden over uw gesprek met de rechter, dan kunt u de patiëntenvertrouwenspersoon, kortweg de PVP, vragen u te helpen. Deze is speciaal werkzaam binnen Brijder om u te helpen bij klachten en problemen. De pvp is in dienst van een aparte stichting en dus onafhankelijk van Brijder. Het telefoonnummer van de pvp vindt u achterin deze folder. 1.7 Duur van de machtiging Een machtiging kan de eerste keer maximaal een halfjaar duren. De rechter kan ook een kortere termijn bepalen. Als uw psychiater na dat halfjaar van mening is, dat u langer opgenomen moet blijven, moet een verklaring worden opgesteld door een niet bij de behandeling betrokken psychiater. De rechter beoordeelt aan de hand van die verklaring en het behandelplan of een verlenging van de machtiging nodig is. De verlenging kan maximaal een jaar duren. Voordat de rechter de machtiging verlengt, moet hij u horen. Bij dit gesprek krijgt u hulp van een advocaat. Uw behandelend psychiater kan, als dat nodig is, telkens opnieuw een verlenging aanvragen voor de duur van een jaar. 1.8 Wat zijn de gevolgen van een gedwongen opname? Als u gedwongen opgenomen bent met een machtiging van de rechter, kunt u niet zelf besluiten de instelling te verlaten. Daarvoor hebt u toestemming nodig van uw behandelend arts. Uw psychiater kan u in noodgevallen of wanneer uw toestand gevaar oplevert, dwingen medicijnen te nemen of u afzonderen in een aparte kamer of separeerverblijf. Meer informatie over dwangbehandeling leest u in hoofdstuk 2. Naast plichten heeft u ook rechten. Zo mag u contact hebben met: uw advocaat; de patiëntenvertrouwenspersoon (PVP); de geneesheer-directeur; de Officier van Justitie; de Inspecteur voor de Gezondheidszorg. Meer informatie over uw rechten en plichten kunt u lezen in de Brijder folder: Uw rechten en plichten. Volgens de wet moet Brijder uw bewegingsvrijheid beperken, als dat ernstig nadelig is voor uw gezondheid of ter voorkoming van strafbare feiten. Om dezelfde redenen, kunnen bezoek en telefoonverkeer beperkt worden. Post kan, waar u bij staat, gecontroleerd worden. U mag uw eigen spullen bij u houden, tenzij u een onderbewindstelling heeft (dit houdt in dat de rechter iemand als bewindvoerder over uw vermogen aanstelt) of onder curatele staat. Over uw rechtspositie (wat mag en wat moet) kunt u informatie krijgen van het behandelteam. 6
Ook kunt u een beroep doen op de patiëntenvertrouwenspersoon(pvp). Ter overbrugging van een acute noodsituatie mag een arts of diens plaatsvervanger Middelen en Maatregelen toepassen. Lees meer hierover in de paragraaf 2.2 Dwangbehandeling. 1.9 Opheffing van een gedwongen opname Er kunnen verschillende redenen zijn om een machtiging op te heffen. U vindt bijvoorbeeld dat u voldoende genezen bent om Brijder te verlaten. Of u wilt vrijwillig verder gaan met uw behandeling of u vindt dat u ten onrechte een IBS of RM heeft gekregen omdat u helemaal geen gevaar veroorzaakt. U kunt de geneesheer-directeur van Brijder verzoeken de machtiging op te heffen. Deze vraagt advies aan uw psychiater. Als de geneesheerdirecteur het niet eens is met uw verzoek, kunt u via de Officier van Justitie de rechter vragen te beslissen. U vraagt de rechter de machtiging op te heffen. Dit kunt u doen op het moment dat de rechter met u komt praten. U vertelt hem waarom u vindt dat de machtiging onterecht is. Tijdens dit gesprek krijgt u hulp van een advocaat. 1.10 Verlof en voorwaardelijk ontslag Wanneer u bent opgenomen met een machtiging, kunt u met verlof gaan als u daarvoor toestemming heeft van uw psychiater. Aan dit verlof mogen voorwaarden worden verbonden, bijvoorbeeld dat u uw medicijnen inneemt. Wanneer het niet goed met u gaat, kan het verlof weer worden ingetrokken. Uw psychiater kan u voorwaardelijk ontslag geven. Dan hoeft u niet meer bij Brijder te blijven, maar blijft u onder een bepaalde vorm van toezicht staan (de machtiging loopt door). Als het goed met u gaat en er is geen opname nodig, wordt de machtiging niet verlengd. 2. DWANGBEHANDELING 2.1 Dwangbehandeling Onder dwangbehandeling verstaan we een behandeling van uw psychiatrische ziekte die zonder uw toestemming wordt uitgevoerd. De toepassing van dwang is aan strikte voorwaarden gebonden en mag alleen plaatsvinden wanneer u met een BOPZ-maatregel bent opgenomen. Een behandeling kan alleen tegen uw wil worden uitgevoerd, wanneer dat volstrekt nodig is om gevaar (voor uw eigen geestelijke of lichamelijke gezondheid of voor de gezondheid van anderen) af te wenden, bijvoorbeeld bij geweld of bedreiging. Ook kan behandeling tegen uw zin plaatsvinden als de opnameduur onevenredig lang zal duren doordat u niet behandeld wordt. Een dwangbehandeling vormt een grote belasting voor u en het behandelteam. Bij een psychiatrische behandeling wordt veel waarde gehecht aan uw medewerking. Tot op zekere hoogte is een psychiatrische behandeling te vergelijken met het volgen van een cursus: zonder uw inzet is het moeilijk resultaten te behalen. Daarom proberen we altijd zoveel mogelijk in overleg met u het eens te worden over uw behandeling, ook als u gedwongen bent opgenomen. 7
8
Er zijn verschillende soorten dwangbehandeling. De wet maakt een onderscheid tussen dwangbehandeling voor korte tijd (maximaal zeven dagen) en dwang-behandeling voor langere tijd. Als u onder dwang behandeld wordt kunt u daartegen een klacht indienen bij de klachtencommissie van Brijder. De PVP kan u daarbij helpen. 2.2 Toepassing Middelen en Maatregelen Als dwangbehandeling in een acute situatie wordt toegepast, noemt de Wet BOPZ dit: toepassing van Middelen en Maatregelen. Er is een acuut gevaar ontstaan en het is nodig meteen in te grijpen. Middelen en Maatregelen mogen maximaal zeven dagen duren. In sommige gevallen worden vooraf afspraken met u gemaakt (en opgenomen in het behandelplan) over de toepassing van middelen of maatregelen in een acute situatie. 2.3 Dwangbehandeling zonder meer Als dwangbehandeling voor langere tijd nodig is, wordt dit opgeschreven in uw behandelplan. Er is geen sprake van een acute situatie, maar van een gevaar dat gedurende langere tijd aanwezig is. Daarom moet dwangbehandeling langer dan zeven dagen worden toegepast. De Wet BOPZ spreekt nu niet meer van Middelen en Maatregelen, maar van dwangbehandeling zonder meer. 2.4 Vormen van dwangbehandeling De meest voorkomende vormen van dwangbehandeling zijn: Toedienen van medicijnen Meestal gaat het om injecties met medicijnen. Medicijnen die u slikt, kunnen niet onder dwang worden gegeven. Toedienen van vocht of voeding. Met behulp van een sonde of infuus kan vocht of voeding worden toegediend. Separeren Dit houdt in dat u tijdelijk in een separeerruimte moet blijven. Dit zal binnen andere afdeling plaatsvinden. Dit is een afgesloten kamer met een bed, een po en drinkwater. Er hangen een klok en een schoolbord waarop u kunt schrijven. Regelmatig komt een medewerker bij u langs om te kijken, u te verzorgen en met u te praten. Contact met de patiëntenvertrouwenspersoon, met de Inspectie voor de Gezondheidszorg of met uw advocaat is ook mogelijk. In de separeer is in principe geen bezoek toegestaan. Separeren wordt helaas vaak als een strafmaatregel beleefd. Dat is echter nooit de bedoeling. Separeren is vaak noodzakelijk als u niet tussen andere patiënten kunt verblijven. We zijn ons ervan bewust dat separeren een ingrijpende gebeurtenis is. Daarom gebeurt dit uitsluitend in hoogstnoodzakelijke gevallen en onder zeer weloverwogen omstandigheden. Afhankelijk van uw toestand wordt geprobeerd u weer buiten de separeer te laten. Vaak wordt dat eerst geprobeerd voor kortere periodes. Afzonderen Afzonderen is vergelijkbaar met separeren, alleen gebeurt dit in een ander soort kamer. Een afzonderingskamer is een sober 9
ingerichte eenpersoonskamer waarin u in principe niet langer dan twaalf uur blijft. Ook hier geldt: een medewerker bezoekt u regelmatig en contact met de Inspectie voor de Gezondheidszorg, patiëntenvertrouwenspersoon of advocaat is mogelijk. 2.5 Wat is de procedure? Bij een acuut gevaar mogen Middelen en Maatregelen direct worden toegepast. Als uw psychiater vindt dat dwangbehandeling voor langere tijd nodig is, wordt u daarover geïnformeerd. De toepassing van dwangbehandeling gebeurt volgens een protocol. De medewerkers van het behandelteam zijn op de hoogte van de regels met betrekking tot dwangbehandeling. Als besloten wordt tot toepassing van Middelen en Maatregelen of dwangbehandeling, wordt dit gemeld aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Over het algemeen wordt uw (wettelijk) vertegenwoordiger ook op de hoogte gebracht. Dit is wel afhankelijk van de omstandigheden. De Inspectie controleert of dwangbehandeling voor korte of langere tijd juist wordt toegepast. 2.6 Zelfbinding Zelfbinding is bedoeld voor mensen met een psychische aandoening, die weten dat ze goede en slechte perioden hebben. U kunt samen met een psychiater bindende afspraken maken over waar u wilt worden opgenomen en hoe u behandeld wilt worden als het slechter met u gaat. Deze afspraken legt u vast in een zelfbindingsverklaring. Gaat het dan slechter met u, dan behandelt men u volgens de verklaring. U kunt uw toestemming dan niet meer intrekken. De rechter kan uw zelfbindingsverklaring omzetten in een zelfbindingsmachtiging. U kunt dan gedwongen worden opgenomen. Meer informatie en folders over zelfbinding vindt u op www.pvp.nl en www.minvws.nl 3. UW OPNAME 3.1 Onderzoek Na opname heeft een arts-assistent of psychiater een gesprek met u en eventueel uw familie. In dit gesprek worden samen met u uw klachten op een rij gezet. Daarnaast wordt u lichamelijk onderzocht en soms worden aanvullende tests afgenomen. Ook een verpleegkundige heeft een gesprek met u. Binnen twee weken wordt een behandelplan opgesteld; afhankelijk van de ernst van uw toestand kan ook direct een voorlopig behandelplan worden opgesteld. De behandeling heeft een duidelijke opzet met regels en afspraken. Over deze opzet moeten u en uw behandelaar het samen eens zijn; alleen onder bepaalde omstandigheden mag behandeling zonder uw instemming plaatsvinden. 3.2 Behandelplan Het maken van een behandelplan is een belangrijk eerste onderdeel van uw behandeling. In het plan worden afspraken opgeschreven die u samen met uw behandelaar maakt. Uw behandelaar bespreekt eerst met u wat uw problemen zijn en doet vervolgens een voorstel voor de opzet van uw behandeling. Voor het beste resultaat is het belangrijk dat u weet waarom u een bepaalde behandeling krijgt en dat u daarin vertrouwen heeft. Ook wordt besproken welk resultaat u kunt verwachten en welke mogelijke bijwerkingen eventuele medicijnen kunnen hebben. Daarnaast krijgt u 10
informatie over eventuele andere behandelmogelijkheden. Wat staat er in een behandelplan: 1. uw persoonsgegevens; 2. uw klacht(en) bij aanmelding; 3. uw diagnose; 4. behandeldoelen (zowel van uzelf als van uw behandelaar); 5. verschillende activiteiten binnen uw behandeling om de gestelde doelen te behalen; 6. crisisbeleid; 7. beoogde einddatum; 8. frequentie van contacten met uw behandelaar; 9. evaluatiemomenten. Nadat het behandelplan samen met u is gemaakt, vragen we u ermee akkoord te gaan. Uw instemming wordt vastgelegd en u krijgt een kopie van het plan. Uw behandelaar is altijd bereid uitleg te geven als iets u niet duidelijk is. Stel dus gerust vragen. Wij streven ernaar dat u twee weken na het intakegesprek een behandelplan heeft. Als u bent opgenomen is een (voorlopig) behandelplan meestal eerder klaar. 3.3 Tijdens de behandeling De beslissing van de rechter tot opname of voorwaardelijke machtiging kan alleen ongedaan worden gemaakt als het gevaar is opgeheven, dat de aanleiding tot de maatregel vormde. Wij gaan ervan uit dat u tijdens uw behandeling: uw behandelaar zo goed mogelijk informeert, zodat deze met u een goed uitvoerbaar behandelplan kan opstellen; zo goed mogelijk meewerkt; zich houdt aan de gemaakte behandelafspraken; eventuele financiële verplichtingen nakomt; zich houdt aan de huis- en afdelingsregels. Deze zijn bedoeld om uw behandeling en uw verblijf zo goed mogelijk te laten verlopen. Alleen als u zich aan bovengenoemde afspraken houdt, heeft uw behandeling de beste kans van slagen. 3.4 Uw afspraken bij Brijder Wij zijn verplicht uw burgerservicenummer (BSN) op te nemen in onze administratie en naar uw legitimatie te vragen (paspoort, Nederlands rijbewijs, identiteitskaart of vreemdelingendocument). Daarom verzoeken wij u dringend altijd een geldige legitimatie mee te nemen bij uw afspraak met een hulpverlener. Tevens verzoeken wij u een actueel medicatieoverzicht mee te nemen naar uw eerste afspraak. Indien nodig kunt u dit overzicht aanvragen bij uw apotheek. Ook vragen wij u dringend bij verhindering afspraken minimaal 24 uur van te voren af te zeggen. Voor niet (op tijd) afgezegde afspraken kunnen kosten in rekening worden gebracht. Dit kan ten koste gaan van uw verplichte eigen risico. 3.5 Tolk Als u de Nederlandse taal onvoldoende beheerst om goed te kunnen overleggen met het behandelteam, kunt u een beroep doen op een tolk. Informatie hierover kunt u van uw behandelaar krijgen. 11
12
4. UW DOSSIER 4.1 Patiëntendossier Na aanmelding worden uw persoonsgegevens opgenomen in onze administratie. Het verloop van uw behandeling wordt vastgelegd in een elektronisch patiëntendossier. Wij gaan zorgvuldig met uw gegevens om. De Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) voorziet in een aantal rechten die u heeft met betrekking tot de verwerking van uw gegevens. Voor algemene informatie over de WBP en het aanvragen van een folder, kunt u terecht bij Informatie Rijksoverheid, telefoonnummer: 1400. Het patiëntendossier bevat gegevens over uw voorgeschiedenis, uw klachten, de diagnose, het behandelplan, de voortgangsrapporten, de uitkomsten van onderzoeken en eventueel de gegevens over medicatie, financiën en reclassering. In het dossier worden, zoveel mogelijk in elektronische vorm, ook brieven bewaard die afkomstig zijn van andere behandelaars of instanties. Brijder is eigenaar van het dossier en verantwoordelijk voor het beheer ervan. Omdat Brijder een geestelijke gezondheidszorginstelling is, gelden naast de WBP ook de strengere eisen van de Wet Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO). Volgens de WGBO zijn wij verplicht een dossier bij te houden en heeft u onder andere recht op inzage daarvan. Volgens de Wet BOPZ mogen gegevens over uw behandeling tot vijf jaar na het laatste contact niet vernietigd worden. 4.2 Bewaartijd van uw gegevens Uw gegevens worden conform de wetgeving maximaal vijftien jaar bewaard en daarna vernietigd, tenzij de behandelaar beslist dat bewaring in het kader van goed hulpverlenerschap belangrijk is. Dit kan het geval zijn bij bijvoorbeeld erfelijke aandoeningen. Ook op uw verzoek kan het dossier langer worden bewaard. Wanneer u nog een keer bij ons in behandeling komt, vragen we uw toestemming om de oude gegevens in het kader van de nieuwe behandeling te gebruiken. 4.3 Inzagerecht en kopieën van het dossier Alleen uzelf en de behandelaars die bij uw behandeling betrokken zijn, kunnen het patiëntendossier bekijken. Daarnaast heeft het Zorgkantoor recht op inzage om zijn (controle)taak uit te voeren, tenzij u hiertegen bezwaar maakt. Anderen mogen alleen uw dossier inzien als u daar uitdrukkelijk toestemming voor geeft. Hierop zijn enkele uitzonderingen, namelijk: bij patiënten tot 16 jaar hebben ouders of wettelijk vertegenwoordigers recht op inzage; als u ouder bent dan 18 jaar en uw belangen worden behartigd door een wettelijk vertegenwoordiger, bijvoorbeeld een mentor of curator, heeft deze recht op inzage; als u niet in staat wordt geacht zelf uw belangen ten aanzien van het dossier te behartigen, heeft uw eventuele partner of een familielid recht op inzage; als uw eventuele partner of familielid uw dossier wil inzien na uw overlijden, dan kan dat. Dit gebeurt alleen als de behandelaar vindt dat u hiertegen bij leven geen bezwaar zou hebben gehad. 13
Niet alle gegevens in het dossier kunt u bekijken. Gegevens die de levenssfeer van anderen raken, zijn niet voor u toegankelijk. U kunt het dossier niet mee naar huis nemen. U kunt een kopie van (een deel van) het dossier krijgen. Daarvoor wordt een kopieervergoeding gevraagd. U bent zelf verantwoordelijk voor het beheer van de kopieën. Voor inzage en kopieën kunt u tot zes maanden na beëindiging van de behandeling een schriftelijk verzoek bij uw behandelaar indienen, daarna bij de geneesheer-directeur. 4.4 Aanvullingen U heeft het recht in uw dossier aanvullingen en verbeteringen van feitelijke onjuistheden te laten aanbrengen. Ook heeft u het recht een eigen verklaring aan uw dossier te laten toevoegen. 4.5 Vernietiging Als u gedwongen bent opgenomen kan het dossier vijf jaar na beëindiging van de behandeling op uw verzoek worden vernietigd. Een verzoek daartoe kunt u sturen naar de geneesheer-directeur. 5. SECOND OPINION 5.1 Second opinion (tweede mening) Er bestaat altijd een mogelijkheid tot het aanvragen van een second opinion (een onafhankelijk advies door derden). Dat kan wanneer u het bijvoorbeeld niet eens bent met de door uw behandelaar gestelde diagnose of aangeraden behandeling. Ook uw behandelaar kan bij twijfels een second opinion aanvragen. Uw behandelaar kan u helpen met het aanvragen van een second opinion. 6. KOSTEN 6.1 Compensatie eigen risico Mogelijk heeft u recht op financiële compensatie van uw verplichte eigen risico door het Centraal Administratie Kantoor Bijzondere Zorgkosten (CAK). Hieraan worden bepaalde voorwaarden gesteld. Als u hieraan voldoet, hoeft u geen actie te ondernemen. U ontvangt dan eind van het jaar automatisch de compensatie van het CAK. Deze compensatie komt overigens niet in de plaats van een zorgtoeslag waarop u eventueel recht heeft. Als u geen recht heeft op de compensatie via het CAK, dan is nog een mogelijkheid een vergoeding aan te vragen bij de gemeente waar u woont. Zorgverzekeraars kunnen het verplicht eigen risico (deels) laten vervallen op uw verzoek. Wilt u meer weten over de voorwaarden neem dan contact op met deze instanties. Meer informatie vindt u ook via: Informatie Rijksoverheid, telefoonnummer: 1400 www.veranderingenindezorg.nl de folder Compensatie Eigen Risico van het CAK. Deze is verkrijgbaar via www.cak.nl. 7. OVERIGE MEDEDELINGEN 7.1 Wetenschappelijk onderzoek Wij proberen door wetenschappelijk onderzoek de kwaliteit van behandelingen te verbeteren. Het kan zijn dat uw medewerking daarvoor wordt gevraagd. U bent nooit verplicht aan onderzoek mee te doen. Daarnaast hebben we soms geanonimiseerde cliëntengegevens nodig voor algemeen 14
statistisch of wetenschappelijk onderzoek. Als u bezwaar heeft tegen dit gebruik van uw gegevens, kunt u dat altijd (ook na beëindiging van uw behandeling) melden aan uw behandelaar. 7.2 Opleidingsplaatsen Omdat wij het belangrijk vinden dat behandelaars zich kunnen specialiseren of verdiepen in de geestelijke gezondheidszorg, bieden wij opleidingsplaatsen aan voor o.a. GZ psychologen, huisartsen, MIAM (master in addiction medicine)-artsen en psychiaters en ervaren specialisten en bespreken daarmee de behandelingen. Het kan dus voorkomen dat u naast onze vaste teamleden te maken krijgt met deze specialisten in opleiding. Wij stellen het op prijs als u hieraan uw medewerking verleent. 7.3 Bezittingen en aansprakelijkheid Brijder is niet aansprakelijk voor diefstal van uw eigendommen, tenzij deze op de afdeling in bewaring zijn gegeven. Laat nooit uw kostbaarheden, portemonnee, mobiele telefoon, sieraden en dergelijke onbeheerd achter. Iedereen kan, per ongeluk, schade aanrichten aan personen of spullen en hiervoor aansprakelijk gesteld worden. Brijder kan geen collectieve aansprakelijkheidsverzekering voor cliënten afsluiten. We raden u aan zelf een aansprakelijkheidsverzekering te nemen. Als u behoefte daaraan heeft, kan de maatschappelijk werker van de afdeling u daarbij helpen. Het is beleid van Brijder dat u aansprakelijk gesteld wordt als u schade veroorzaakt aan medewerkers of aan onze spullen. 7.4 Klachten en verbeteringen Bij Brijder staat kwaliteit van zorg voorop. Dit betekent dat aandacht voor klachten en suggesties over de behandeling of over onze service voor ons vanzelfsprekend is. Om onze zorg en dienstverlening te kunnen verbeteren, nodigen we u dan ook van harte uit uw suggestie, compliment of klacht aan ons te melden. Dit kan op verschillende manieren. U leest hierover meer in onze aparte folder Heeft u een klacht, compliment of suggestie. Deze vindt u in het folderrek of bij de balie van uw afdeling. Ook kunt u de folder opvragen bij Informatieservice Brijder via telefoonnummer 088-358 20 00 of via informatie@brijder.nl. 7.5 Cliëntenraden De cliëntenraad is een onafhankelijk orgaan dat de gemeenschappelijke belangen van cliënten behartigt. U kunt er terecht voor informatie en advies. De cliëntenraad is te bereiken op telefoonnummer: 088-358 20 19 / 088-358 32 29 of via cr-brijder@brijder.nl. U kunt deze contactgegevens ook gebruiken als u lid wilt worden van de cliëntenraad. 15
8. ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS Klachtencommissie cliënten Monsterseweg 93 2553 RJ Den Haag Telefoon: 088-357 00 80 Geneesheer-directeur Monsterseweg 93 2553 RJ Den Haag Telefoon: 088-358 04 36 / 088-357 00 70 Informatieservice Brijder Bereikbaar op werkdagen van 10.00-16.00 uur Telefoon: 088-358 20 00 E-mail: informatie@brijder.nl Patiëntenvertrouwenspersonen Op uw afdeling weet men waar en wanneer de PVP is te bereiken. De PVP is ook te bereiken via de Helpdesk van de Stichting Patiëntenvertrouwenspersonen: Telefoon: 0900-444 88 88 (10 eurocent per minuut) E-mail: helpdesk@pvp.nl Meer informatie vindt u op www.pvp.nl. Regionale cliëntenraad Brijder Zuid-Holland Ma Braunweg 28 2553 PW Den Haag Telefoon: 088-358 32 29 Regionale cliëntenraad Haaglanden Ma Braunweg 28 2553 PW Den Haag Telefoon: 088-358 32 29 Inspecteur van de Gezondheidszorg Postbus 2680, 3500 GR Utrecht Telefoon: 088-120 50 00 E-mail: meldpunt@igz.nl www.igz.nl Informatie Rijksoverheid Postbus 20002 2500 EA Den Haag Telefoon: 1400 (lokaal tarief) www.rijksoverheid.nl Centrale cliëntenraad Brijder Monsterseweg 83 2553 RJ Den Haag Telefoon: 088-358 20 73 Regionale cliëntenraad Brijder Noord-Holland Postbus 414, 1800 AK Alkmaar Kees Boekestraat 20 1817 EZ Alkmaar Telefoon: 088-358 20 19 Uitgave maart 2013 16