Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1
1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015 en het Klimaatplan 2008-2012 volgen wij de landelijke ambitie om te realiseren, dat in 2020 minimaal 14% van het totale energieverbruik duurzaam wordt opgewekt. Als peiljaar is uitgegaan van de gemiddelde energieafname in onze gemeente in de periode 2008-2011. Het percentage van 14% kan worden gerealiseerd door energiebesparing en toepassing van duurzame energie. 2. Wat is het huidige verbruik? De gemiddelde energieafname (2008-2011) in onze gemeente is: Elektriciteit: Particulier Zakelijk Totaal 28 miljoen kwh 198 miljoen kwh 226 miljoen kwh De teruglevering dankzij Warmtekrachtkoppeling (WKK) van 186.000.000 kwh (gemeente Zaltbommel en Maasdriel samen) is hierbij niet meegerekend. Gas: Particulier Zakelijk Totaal 13 miljoen m3 170 miljoen m3 183 miljoen m3 3. stelling In 2020 dient minimaal 14 % minder aan gas en elektra verbruikt te worden of duurzaam te worden opgewekt. Dat betekent een forse inspanning om: - 31.640.000 kwh aan elektra minder te verbruiken of duurzaam op te wekken. - 25.620.000 m3 aan gas minder te verbruiken of daarvoor duurzame alternatieven te gebruiken. 4. Wat willen we bereiken? Elektra 1. Windenergie (5 windmolens van 3 MW) 33 miljoen kwh 2a. Zonne-energie huishoudens: (180 huishoudens) 0,3 miljoen kwh 2b. Zonne-energie bedrijven (80 bedrijven) 0,3 miljoen kwh 2c. Zonne-energie agrarische bedrijven (80 bedrijven) 0,3 miljoen kwh 2d. Zonne-energie glastuinbouw (70 bedrijven) 0,6 miljoen kwh 3. Openbare verlichting (omzetten led-verlichting) 0,15 miljoen kwh 4. Besparen verbruik huishoudens via voorlichting 10% 2,5 miljoen kwh 5. Besparen verbruik bedrijven via voorlichting 5% 2,5 miljoen kwh Totaal duurzaam opgewekt en bespaard 39,6 miljoen kwh Gas 1. Geothermie glastuinbouw 9 miljoen m3 2. Biomassa 10 miljoen m3 3. Isolatie bestaande eigen woningen 0,2 miljoen m3 4. Renovatieprojecten woningcorporaties 0,5 miljoen m3 5. Besparen verbruik gas huishoudens 10% 1,5 miljoen m3 6. Besparen verbruik bedrijven 5% 5 miljoen m3 Totaal duurzaam opgewekt en bespaard 26 miljoen m3 2
Elektra 1. Windenergie Duurzame energie door de wind 5 windmolens plaatsen van minimaal 3 MW kwh 33.000.000 kwh Jaarlijkse opgave Realisatie 2015/2016 Bijdrage doelstelling 100 % en initiatief Financiële bijdrage gemeente (*) 30.000,00 Ja (*) beschikbaar binnen budget Klimaatplan 2A. Zonnepanelen voor particulieren Zonnepanelen bij particulieren stimuleren 2.500 m2 zonnepanelen realiseren kwh 300.000 kwh Jaarlijkse opgave Circa 20 woningen per jaar Bijdrage doelstelling 1 % en initiatief Financiële bijdrage gemeente Nihil Ja 2B. Zonnepanelen voor bedrijven Zonnepanelen bij bedrijven stimuleren 2.500 m2 zonnepanelen realiseren 300.000 kwh Jaarlijkse opgave Circa 10 bedrijven per jaar Bijdrage doelstelling 1 % en initiatief Financiële bijdrage gemeente (*) Tegemoetkoming legeskosten 6.500,-- Mogelijk (*) budget beschikbaar binnen Programmabegroting Milieu 2C. Zonnepanelen voor agrarische bedrijven Zonnepanelen bij agrarische bedrijven stimuleren 2.500 m2 zonnepanelen realiseren 300.000 kwh Jaarlijkse opgave Circa 10 bedrijven per jaar Bijdrage doelstelling 1 % en initiatief Financiële bijdrage Nagaan mogelijkheid provinciale lening Mogelijk Planning Vanaf 2013 3
2D. Zonnepanelen voor glastuinbouwbedrijven en champignonteelt Zonnepanelen bij glastuinbouw en champignonteelt stimuleren 5000 m2 zonnepanelen realiseren 600.000 kwh Jaarlijkse opgave Circa 10 bedrijven per jaar Bijdrage doelstelling 2 % Rol PHTB (*) Uitvoering Financiële bijdrage gemeente Nihil Ja Planning Vanaf 2013 (*) Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard 3. Openbare verlichting Minder verbruik kwh openbare verlichting Zuinige doch veilige verlichting 150.000 kwh Jaarlijkse opgave Vervangen oude verlichting Bijdrage doelstelling 0,5 % Uitvoering Fin. bijdrage gemeente 1.700.000 (*) Nee (*) binnen reguliere budgetten 4. Besparen verbruik elektra bij particulieren 10% minder energieverbruik bij huishoudens 200 kwh besparing per huishouden 2.500.000 kwh Jaarlijkse opgave 1,5 % verbruik bezuinigen per jaar Bijdrage doelstelling 8 % Fin. bijdrage gemeente Nihil Nagaan 5. Besparen verbruik elektra bij bedrijven 5 % minder energieverbruik bij bedrijven 1000 kwh per bedrijf besparing 2.500.000 kwh Jaarlijkse opgave 1,5 % bezuinigen per jaar Bijdrage doelstelling 8 % Fin. bijdrage gemeente Nihil Nagaan 4
Activiteit kwh Bijdrage doelstelling 1. Windenergie 33 miljoen 100% 2a. Zonne-energie particulieren 0,3 miljoen 2b. Zonne-energie bedrijven 0,3 miljoen 2c. Zonne-energie agrarische bedrijven 0,3 miljoen 2% 2d. Zonne-energie glastuinbouw 0,6 miljoen 3. Openbare verlichting 0,15 miljoen 1 % 4. Besparen energieverbruik huishoudens 2,5 miljoen 8 % 5. Besparen energieverbruik bedrijven 2,5 miljoen 8% Totaal 39,6 miljoen circa 120% Bijdrage aan doelstelling 100% Windenergie 2% 8% 8% Zonne-energie particulieren Zonne-energie bedrijven Zonne-energie glastuinbouw Zonne-energie agrarische bedrijven Openbare verlichting Besparen electraverbruik particulieren Besparen electraverbruik bedrijven Zonodig nader in te vullen 78% 5
Gas 1. Geothermie glastuinbouw Kassen op een duurzame manier verwarmen 9.000.000 m3 reductie gasverbruik Jaarlijkse opgave Realisatie 2015-2016 Bijdrage doelstelling 35 % Rol PHTB en derden Uitvoering Ja Fin. bijdrage PHTB en Circa 10 miljoen euro derden Ja Planning 2012-2016 2. Biomassa (*) Productie biogas 10.000.000 m3 ruw biogas Bijdrage doelstelling 39 % Rol PHTB en derden Uitvoering / regie Fin. bijdrage derden Circa 2,5 miljoen Ja Planning 2013-2015 (*) Er dient te worden nagegaan in hoeverre een biomassacentrale in de gemeente Zaltbommel mogelijk is. Indien mocht blijken dat dit niet haalbaar is, dan is het doel om zoveel mogelijk biomassa af te voeren naar een biomassacentrale in de omgeving van onze gemeente. 3. Isolatie bestaande eigen woningen Minder verbruik gas 170.000 m3 gas Jaarlijkse opgave Circa 50 woningen per jaar Bijdrage doelstelling 0,7 % Uitvoerder provinciale subsidieregeling (*) Fin. bijdrage provincie 107.500,00 Nee (*) NB Provinciale subsidieregeling loopt vooralsnog tot 2014 4. Renovatie projecten woningcorporaties Minder verbruik gas 500.000 m3 gas Jaarlijkse opgave Circa 100 woningen per jaar Bijdrage doelstelling 2 % Nihil Rol woningcorporaties Initiatiefnemers en uitvoering Nee 6
5. Besparen verbruik gas bij particulieren 10 % minder gasverbruik bij woningen 150 m3 gas per woning besparing m3 1.500.000 m3 gas Jaarlijkse opgave 1 % bezuinigen per jaar Bijdrage doelstelling 6 % Fin. bijdrage gemeente Nihil Nagaan 6. Besparen verbruik gas bij bedrijven 5 % minder gasverbruik bij bedrijven 2000 m3 gas per bedrijf besparing 5.000.000 m3 gas Jaarlijkse opgave 1 % bezuinigen per jaar Bijdrage doelstelling 19 % Fin. bijdrage gemeente Nihil Nagaan Activiteit gas m3 Bijdrage doelstelling Geothermie glastuinbouw 9 miljoen 35 % Biomassacentrale 10 miljoen 39 % Isolatie woningen 0,2 miljoen 0,7 % Renovatieproject woningbouw 0,5 miljoen 2 % Besparen verbruik particulieren 1,5 miljoen 6 % Besparen verbruik bedrijven 5 miljoen 19 % Totaal Circa 26 miljoen circa 100 % Bijdrage aan doelstelling 17% 35% 6% 2% Geothermie Biomassa Isolatie Renovatie Besparen gasverbruik particulieren Besparen gasverbruik bedrijven 39% 7
5. Ondersteunende projecten De genoemde projecten hebben een relatie met energiebesparing of het opwekken van duurzame energie. Naast deze projecten is het nodig om aandacht te besteden aan randvoorwaarden, die hieronder worden vermeld. Deze projecten hebben een relatie met het uitvoeringsprogramma duurzame energie 2012-2015 en het Regiocontract Duurzaam Rivierenland (RSP). Monitoring Monitoring is essentieel om de resultaten van projecten in beeld te kunnen brengen en zo nodig bij te sturen. Gebruik zal worden gemaakt van een door Liander ontwikkeld monitoringsinstrument Energie in Beeld. Met behulp van dit instrument kan het energieverbruik in onze gemeente in beeld worden gebracht. De gemeente Zaltbommel beschikt sinds het voorjaar 2012 over dit instrument. Op basis van ervaringen van o.a. de gemeente Zaltbommel zal Liander de komende jaren Energie in Beeld verder gaan optimaliseren. Energieloket Veel burgers en bedrijven hebben vragen over duurzame energie, energiebesparing en eventuele subsidies. Informatie over technieken en financiële ondersteuning kunnen worden geboden door het inrichten van een digitaal loket. In regionaal verband zal een digitaal energieloket ingericht gaan worden. Energieconvenant met bedrijfsleven Naar het voorbeeld van de gemeente Tiel kan een energieconvenant worden overgenomen. De convenantsdeelnemers stellen een CO 2 footprint op en een besparingsplan. Per gemeente zal een werkgroep worden ingesteld. Natuur- en Milieu - Educatie (NME) NME beperkt zich niet meer tot puur ecologische basisvorming. Het is een instrument waarmee alle duurzame beleidsdoelen bediend kunnen worden. Het gaat o.a. om het thema duurzame energie. De scholen vormen de doelgroep. Op 21 juni a.s. wordt een projectvoorstel ter goedkeuring voorgelegd aan Programmaraad Aantrekkelijk van de Regio Rivierenland. De looptijd van het project is gelijk aan de RSP - periode 2012-2015. De deelnemende gemeenten, waaronder Zaltbommel, zorgen voor cofinanciering in de vorm van uren van medewerkers. 6. Regionaal uitvoeringsprogramma duurzame energie 2012-2015 Op 8 december 2011 heeft de Programmaraad Aantrekkelijk ingestemd met het regionaal uitvoeringsprogramma duurzame energie 2012-2015. Hierin is als doelstelling opgenomen, dat 10% van het energieverbruik in 2020 duurzaam wordt opgewekt. In het uitvoeringsprogramma zijn diverse projecten uit de gemeente Zaltbommel opgenomen, waaronder projecten (o.a. windturbines langs A2 en zonnepanelen bij glastuinbouw). Op 25 april 2012 is het regiocontract Duurzaam Rivierenland (RSP) bestuurlijk ondertekend. Voor de uitvoering van het regionale uitvoeringsprogramma is 500.000,00 beschikbaar gesteld. Door de Programmaraad Aantrekkelijk is op 19 april 2012 van dit bedrag respectievelijk 300.000,00 gelabeld voor financiële ondersteuning van projecten en 200.000,00 voor procesondersteuning (door de regio) aan marktpartijen en gemeenten. In het regiocontract is in totaal door de gemeenten 2560 uur aan cofinanciering toegezegd voor de periode 2012-2015. Volgens planning zal op 21 juni 2012 aan de Programmaraad Aantrekkelijk een afwegingskader en een werkplan ter goedkeuring worden voorgelegd. Op grond van het afwegingskader zal door de regio - op basis van in te dienen projectplannen - worden beoordeeld in hoeverre en welke mate projecten uit het regionale uitvoeringsprogramma in aanmerking komen voor financiële ondersteuning. 8