uitgave van het DECEMBER 2013 Rentederivaat: STROP OF GOEDE DEAL? Waarderen is altijd verstandig: ook in fiscaal opzicht Thema Start-ups waarderen Uiteindelijk wil je weten of er ondernemersdrive is Moeilijke keuzes in economisch zware tijden
vanwaarde 2 3 4 8 10 14 19 Inhoud Colofon Voorwoord Peter den Hertog Insight Rentederivaat: Strop op goede deal? Het advies Waarderen is altijd verstandig: Ook in fiscaal opzicht Het thema Start-ups waarderen Uiteindelijk wil je weten of er ondernemersdrive is De deskundigen Moeilijke keuzes in economisch zware tijden Opmerkelijke overname colofon Redactie Chris Denneboom Gerben Remmerde Eindredactie Frank van Ee Tekstproductie Intervolvement Communications Copyright NIRV Van Waarde is het (digitale) magazine van het NIRV (Nederlands Instituut voor Register Valuators) met opiniërende artikelen over de huidige financiële en economische actualiteit en business valuation. Het magazine verschijnt 4 keer per jaar Ontwerp/Vormgeving EtopiaBdb, Haarlem Reacties info@vanwaardemagazine.nl Wilt u het magazine ontvangen? Mail dan naar info@vanwaardemagazine.nl 2
vanwaarde dedeskundige Van de voorzitter Onlangs hoorde ik een uitspraak die me aan het denken zette: pessimisme is kijken naar de toekomst op een te korte termijn. Of dat een interessant klinkende variant is op de uitspraak alles komt goed laat ik aan de lezer over, maar degenen die er zo over denken vraag ik toch er iets langer over door te denken. Onze leden die optreden als waarderingsdeskundige in conflicten weten er alles van: het zwartepieten vormt een vast onderdeel van juridische strijd. In deze context is de zwarte piet geen compliment. Zwarte piet ligt sowieso nogal moeilijk. Zelfs politici hebben de term opgepakt. Daar zaten we nou echt op te wachten: een grondige discussie over de helpers van Sinterklaas. De vraag is of aan deze al honderden jaren durende slavernij maar eens een eind moet komen. Ik heb wat moeite om deze commotie uit te leggen aan mijn buitenlandse collega s. Ik doe het ook niet, want ik heb wel iets beters te doen. Net als Rutte kan ik er ook niets aan doen dat zwarte Piet zwart is. Maar als zwart discriminerend is mogen we het ook niet meer hebben over zwart geld en is witwassen overigens ook uiterst racistisch. Ik zie een uitdaging voor onze wetgever. Afgezien van de verontrustende berichten over debt-ceiling in de VS, zijn er de laatste tijd hoopgevende berichten: toenemend consumentenvertrouwen, stabiliserende huizenprijzen. Voor wie denkt dat we in afzienbare tijd weer terugkeren naar business as usual zoals vijf jaar geleden, komt denk ik bedrogen uit. We zullen moeten leren omgaan met een nieuwe werkelijkheid, waarin de begrippen zo safe als de bank, risicovrij en worst-case-scenario een andere associatie oproepen dan voorheen. Het waarderen van een onderneming in deze nieuwe werkelijkheid maakt het meer dan ooit nodig de onderneming te beschouwen in haar totale economische context. Het vak van register Valuator is er (nog) interessanter op geworden. Regelmatig lezen we over spraakmakende zaken waarbij een organisatie zich verslikt in rentederivaten. Een thema dat een nadere beschouwing waard is. Want niet alleen grote woningcorporaties doen mee aan dit spel. Vrijwel alle ondernemingen hebben wel ergens dit soort feestartikelen in de boeken. Hoe waardeer je dat in de balans? We wijden er in dit nummer een artikel aan. In dit nummer ook aandacht voor waarderingen van ondernemingen in diverse fasen van hun bestaan. Van start-ups zonder track record maar met vooral expectation record, naar bedrijven waarbij de going concern veronderstelling wellicht moet worden vervangen door een liquidatie-scenario. Ik wens u een winter zonder pessimisme. Peter den Hertog, Voorzitter NIRV 3
vanwaarde Wat zijn derivaten? Een derivaat betekent letterlijk afgeleid product. Derivaten zijn instrumenten die worden gebruikt om een bepaald risico af te kopen van bijvoorbeeld schommelingen van de valutakoers of rentes. Derivaten zijn er in vele varianten. Een voorbeeld van een veelgebruikte rentederivaat is een renteswap waarbij een ondernemer zijn variabele rente inruilt tegen een vaste rente om zich te beschermen tegen stijgende rentes. Rentederivaat: STROP OF GOEDE DEAL? 4
insight Roel van Bezooijen Rentederivaat, met name de renteswap, is de laatste tijd een eng woord geworden. Iets waar je als ondernemer je handen niet aan wilt branden. Onwetendheid is vaak het toverwoord rondom de problemen met rentederivaten. De ondernemers hebben zich in het verleden, al dan niet op advies van de huisbankier, met een renteswap gewapend tegen het risico van een rentestijging. Veelgehoorde klacht is dat banken ondernemers daarbij niet goed hebben voorgelicht. Terecht? Over het algemeen kun je zeggen dat ondernemers niet voldoende zijn geïnformeerd, zegt Roel van Bezooijen, senior manager treasury bij Baker Tilly Berk. Maar een en ander ligt wel iets genuanceerder dan nu wordt geschetst. Met rentederivaten is als product op zichzelf niets mis, zegt Van Bezooijen. Als je kennis hebt over hoe ze werken, weet je ook hoe je er op moet inspelen. Voor sommige ondernemers kan het heel goed werken. Maar zodra je als ondernemer niet weet wat de risico s zijn, kunnen er problemen ontstaan. Goede voorlichting vanuit de bank is dus belangrijk. Maar ook relatiebeheerders bij banken hadden vaak te weinig kennis van derivaten. Daarom lieten zij specialisten invliegen om die producten te verkopen. Specialisten misten op hun beurt echter weer kennis van de klant en konden dus niet inschatten of derivaten wel bij het type onderneming pasten. Zij hadden slechts de taak deze te verkopen. VAN DE REGEN IN DE DRUP De vraag rijst waarom ondernemers niet gewoon kozen voor een lening tegen een vaste rente. Van Bezooijen: MKB ers kregen veelal alleen leningen aangeboden tegen een variabele rente. Hierdoor was het voor banken eenvoudig om derivaten (meestal een renteswap) te verkopen. 5
vanwaarde Rentederivaat: STROP OF GOEDE DEAL? Maikel Rooijackers Die waren op het eerste oog ook aantrekkelijk voor ondernemers; zij kochten zekerheid door de variabele rente in te ruilen tegen een vaste rente. Hiermee dachten ze een stijging van de rente te hebben afgedekt. De ellende begon toen de crisis uitbrak. Banken waren zelf ook duurder uit in de markt en brachten extra renteopslagen in rekening. Hierdoor kreeg de ondernemer onverwacht toch te maken met forse stijgingen van de rentelasten. Ook daalde de rente erg hard waardoor renteswaps inmiddels veelal een negatieve marktwaarde hebben. NEGATIEVE MARKTWAARDE Feit is dat derivaten inmiddels voor meerdere ondernemers een grote kostenpost zijn geworden. Vooral wanneer de lening voortijdig wordt afgelost, kan dit problemen geven, zegt Van Bezooijen. Naast de aflossing moet in dat geval ook de negatieve marktwaarde van de renteswap worden afgerekend. En dat bedrag kan behoorlijk oplopen. Helaas kenden de meeste ondernemers de risico s onvoldoende. Ze voeren blind op hun relatiebeheerders en op de accountant, die ook veelal niet voldoende geïnformeerd was. BIJKOMENDE PROBLEMEN Ondernemers met derivaten die hun bedrijf willen verkopen, zijn bovendien gewaarschuwd. Over het algemeen wil een koper zelf in zijn financiering voorzien, zegt Maikel Rooijackers, Register Valuator en Accountant bij Baker Tilly Berk. Als verkoper moet je er dan voor zorgen dat jouw onderneming op het moment van overdracht vrij is van rentedragende schulden. Dat betekent dat je de lening vervroegd moet aflossen, maar ook de renteswap moet afkopen. Dat is voor MKB ers nogal eens een onaangename verassing. SPECULATIEVE SWAPS Ook voor de jaarrekening is het van belang dat een renteswap goed is vastgelegd. Rooijackers: Je lening en renteswap moeten matchen. De swap mag niet groter dan zijn dan nodig is om het renterisico van de lening af te dichten. Dit moet je bij het aangaan van de 6
insight swap vastleggen in een hedgedocument. Zo toon je aan dat je de swap niet gebruikt als speculatieve belegging. Wanneer je niet beschikt over de juiste hedgedocumentatie of de renteswap voor speculatieve doeleinden gebruikt, dan moet de negatieve marktwaarde direct als verlies worden verwerkt. NUANCEREN Zowel Van Bezooijen als Rooijackers vinden een nuance op zijn plaats. Een renteswap wordt normaliter afgesloten door de ondernemer om zich te beschermen tegen een rentestijging, zegt Rooijackers. Als de rente sterk was gestegen, hadden ondernemers veel geld bespaard door het afsluiten van een renteswap en was er uiteraard niet zoveel ophef ontstaan. Het is dan ook te makkelijk om alleen de producten de schuld te geven. Rentederivaten kunnen voor een ondernemer immers ook positief uitpakken. Dat neemt niet weg dat ondernemers naast de positieve effecten ook veel meer op de risico s gewezen moeten worden door de banken. Het is dan ook te makkelijk om alleen de producten de schuld te geven. 7
vanwaarde Het laten uitvoeren van een waardering is ook verstandig bij fiscale kwesties. Denk dan aan erfrecht, verplaatsingen van het bedrijf naar het buitenland en /of familieoverdracht. Drs. Frank Meerkerk FB RV bij Meer-waerde B.V., legt uit waarom. Fiscalisten hebben in principe niets met de feitelijke vaststelling van geldwaarde, het waardeoordeel, te maken. Desondanks laat de praktijk zien dat zij toch regelmatig een waardeoordeel (moeten) vormen, stelt Meerkerk. Simpel omdat partijen er niet toe in staat zijn. Bijvoorbeeld bij fiscale kwesties als erfrecht, het verplaatsen van een bedrijf naar het buitenland of familieoverdracht, is het verstandig een waardering te laten uitvoeren. BEDRIJFSOPVOLGINGSFACILI- TEITEN Waarom het waarderingsvak binnen de fiscaliteit belangrijk is of kan zijn, verklaart Meerkerk aan de hand van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten binnen de erf- en schenkbelasting. Die zijn bij uitstek geschikt om dit belang uit te leggen. De bedrijfsopvolgingsfaciliteit houdt in dat voor de erfbelasting of schenkbelasting een voorwaardelijke vrijstelling wordt verleend voor de verkrijging van ondernemings vermogen dat wordt verkregen in het kader van een bedrijfsopvolging. Dat wil zeggen dat een ondernemer aanzienlijke belastingbesparingen kan realiseren wanneer hij zijn onderneming schenkt of deze vererft mits voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. BELASTINGBESPARINGEN Meer- HIER MOET JE AAN DENKEN BIJ FISCALE BEDRIJFSWAARDERING Conform artikel 35b SW kan ondernemingsvermogen vrijgesteld worden verkregen. Vrijgesteld is: Liquidatiewaarde -/- waarde going concern 100% Waarde going concern t/m 1.028.132 100% Waarde going concern voor zover meer dan 1.028.132 83%. OBJECTIEVE ONDERNEMING Voor de bepaling van het ondernemingsvermogen zijn aanvullende regels gesteld. Beleggingsvermogen behoort niet tot de onderneming. In de praktijk kan dit problemen opleveren bij de berekening van de omvang van de bedrijfsopvolgings faciliteiten. Wanneer is een activum een ondernemingsbestanddeel en wanneer is het een beleggingsbestanddeel? CONCERNSTRUCTUUR In concernstructuren wordt de waarde van de objectieve onderneming bepaald door de bezittingen en schulden van alle onderdelen van het concern. BEZITSEIS De erflater of schenker moet voldoen aan een bezitseis. Het ondernemingsvermogen moet gedurende één jaar voorafgaand aan het overlijden of gedurende vijf jaar voorafgaand aan de schenking bij de erflater of de schenker in bezit zijn geweest. Tijdens die periode moet er een onderneming zijn gedreven. VOORTZETTINGSEIS De verkrijger dient gedurende vijf jaar na de verkrijging te voldoen aan het voortzettingsvereiste. Dit wil zeggen dat de verkrijger de verkregen onderneming niet mag vervreemden of de aanspraak op toekomstige winst mag beperken. Bovendien moet hierbij de betreffende vennootschap gedurende dezelfde periode winst uit de onderneming of medegerechtigheid blijven genieten. Er zijn maatregelen getroffen voor situaties waarin formeel geen sprake is van voortzetting, 8
hetadvies kerk: Het waarderingsaspect komt met name voor in de bepaling van de liquidatiewaarde en de going concern -waarde. Wanneer men kan beargumenteren dat bijvoorbeeld (overtollige) liquide middelen dienstbaar zijn aan de onderneming en dus tot het ondernemingsvermogen behoren, kunnen grote belastingbesparingen worden behaald bij waardering op going concern basis. Daarnaast zie je regelmatig dat bij kapitaalintensieve ondernemingen (bv: agrarische sector, grafische branche, automobielbranche) de going concern waarde lager uitpakt dan de liquidatiewaarde. Waarderen is altijd verstandig: ook in fiscaal opzicht maar in economische zin nog steeds sprake is van voortzetting. Denk hierbij aan de omzetting van een BV in een IB-onderneming, de vervreemding van aandelen in het kader van een aandelenfusie, de overdracht van een onderneming in het kader van een bedrijfsfusie en dergelijke. Het is raadzaam hiervoor een verzoek in te dienen bij de fiscus om deze faciliteit toe te passen. CONCLUSIE De bedrijfsopvolgingsfaciliteiten bieden bij uitstek de mogelijkheid om op fiscaal vriendelijke wijze een onderneming te schenken of te laten vererven. Een goede waardering van de onderneming kan extra belastingvoordeel opleveren en daarnaast discussies met de Belastingdienst voorkomen. 9
vanwaarde 10
hetthema Rondom Wageningen University & Research Centre wemelt het van de jonge, innovatieve bedrijven. Veel daarvan zijn net gestart en met een goed idee door de oprichtingsfase heen gekomen. Er gloren kansen voor versnelling en er moet worden nagedacht over financiering, of zelfs aandelenuitgifte. Op zo n moment ontstaat de vraag: wat is deze start-up waard? Een spel met scenario s en bandbreedtes, tegen een futuristische horizon. Start-ups waarderen Uiteindelijk wil je weten of er ondernemersdrive is Jules van Berlo RV is iemand die dit spel als geen ander beheerst. Jarenlang heeft hij bij Claassen, Moolenbeek & Partners ervaring opgedaan met waardering van de innovatieve sector rond Wageningen UR en sinds 2012 als Register Valuator. Daarbij gaat het vaak om behoorlijk inhoudelijke onderwerpen. Bijvoorbeeld: energie uit planten, of het nieuwste op het gebied van algen. Hoe krijg je daar de vinger achter? Ja, het is vaak nogal inhoudelijk, beaamt Van Berlo. De onderwerpen zijn allemaal even nieuw, er is geen historisch referentiemateriaal. Doordat ik dit werk al langer doe, heb ik feeling met het Wageningse wereldje en met innovatieve startups. Maar het allerbelangrijkst is toch dat je kijkt naar de ondernemersdrive die erachter zit. Want uiteindelijk gaat het niet alleen om de innovatie, maar ook om de mensen die er een succes van willen maken. TOEKOMSTGERICHT Van Berlo zet daarvoor zijn kennis en ervaring in, en houdt uitgebreide interviewsessies met het management. Ik kan dus inhoudelijk meepraten. Maar ik wil vooral kunnen zien of er een bedrijf gaat ontstaan, of het geld gaat opleveren. Gaat dat lukken? Kunnen ze er een bedrijf omheen zetten? Dat zijn de vragen die ik bij die gesprekken in mijn achterhoofd houd. De gesprekken vormen een onderdeel van de analyse in de volle breedte, uitmondend in toekomstscenario s. Heel toekomstgericht dus. We schetsen vaak een horizon en proberen goed te beargumenteren hoe realistisch deze is. Soms ligt deze wel tien tot vijftien jaar vooruit. Als het allemaal zou werken, hoe zou het er dan uitzien? En dan proberen we terug te redeneren: wat is daar voor 11
vanwaarde Start-ups waarderen Uiteindelijk wil je weten of er ondernemersdrive is nodig, hebben jullie dat in huis, gaan jullie die eerste aanzet ook pakken? Daarbij kijken we ook met de kritische bril van een investeerder naar de onderneming. Is dit allemaal niet heel subjectief? Van Berlo: Ons werk is altijd subjectief. Het gaat erom dat we in gesprekken heel goed duiden wat de ontwikkeling is. Vervolgens ordenen we alle informatie heel gestructureerd, zodat er een beeld van de bandbreedte ontstaat. Van elk scenario kun je op die manier het realiteitsgehalte bepalen. GEVOELIGHEIDSANALYSE Maar je weet niet of er onderweg nog tegenslagen zijn te verwachten. Hoe ga je om met die onzekerheid? Onzekerheid is er altijd. We proberen dat te ondervangen door verschillende gevoeligheidsanalyses te maken. Na alle mooie toekomstscenario s is het goed om ook eens te wijzen op een grote tegenslag. Wat als het bijvoorbeeld drie jaar langer duurt?, vraag ik dan. Een investeerder is gewend om rendement op zijn geld te krijgen. Maar we moeten ook beseffen dat deze ondernemingen nog met veel onzekerheid te kampen hebben. De gevoeligheidsanalyse helpt om een goede vermogenskostenvoet te bepalen. En om vanuit vele invalshoeken naar zo n zaak te blijven bekijken. Daarmee zit Van Berlo heel duidelijk ook op de stoel van de investeerder. Toch schrijft hij zijn rapporten niet alleen voor hen. Doordat we onze bevindingen heel uitgebreid toelichten, kunnen ondernemers hier ook veel bruikbare informatie uit halen. Eigenlijk werkt het twee kanten op: investeerders krijgen een helder beeld van de kansen en inzicht of de toekomstvisie ook gemanaged en georganiseerd kan worden. Aan de andere kant houden we de ondernemers een spiegel voor. Zo slaan we een brug tussen die twee. De basis voor vruchtbare onderhandelingen. 12
hetthema Want uiteindelijkgaat het niet alleen om de innovatie, maar ook om de mensen die er een succes van willen maken. 13
vanwaarde 14
dedeskundigen Moeilijke keuzes in economisch zware tijden Stel; je komt als ondernemer in zwaar weer. Je staat voor de moeilijke beslissing de stekker eruit te trekken of je onderneming voort te laten bestaan. Om dit te bepalen, is het verstandig je bedrijf te laten waarderen. Want wat is de waarde als de onderneming blijft bestaan, oftewel wat is de going concern waarde? En wat zou de waarde zijn als je besluit tot liquidatie? En tegen welke problemen kun je zoal aanlopen? Een Register Valuator en een jurist leggen uit. Als ondernemer kun je op het punt komen dat je moet besluiten je onderneming voort te zetten of te liquideren. Voorzetting van de bestaande bedrijfsactiviteiten betekent dat je een oordeel vormt over de going concern waarde. En dat leidt bij rendabele en financieel gezonde ondernemingen in de regel tot een hogere waarde dan de liquidatiewaarde, zegt Daniël Peters, Register Valuator bij Meerwaarde Finance. Als Register Valuators kijken we naar geldstromen. We bepalen wat de toekomstige verdiencapaciteit van een onderneming is en zetten dit af tegen het risico van de bedrijfsactiviteiten. Zo beoordelen we of met de uitoefening van de bedrijfsactiviteiten economische waarde wordt gecreëerd. dan de liquidatiewaarde (directe opbrengstwaarde), is het economisch gezien verstandiger de bedrijfsactiviteiten te beëindigen, vertelt Peters. Het komt voor dat een aandeelhouder financieel beter af is met liquidatie, maar toch de voorkeur geeft aan going concern omdat emotionele waarde en bijvoorbeeld factoren als werkgelegenheid een rol spelen. Vaak zie je dat bij familiebedrijven. De ondernemer neemt in dat soort situaties genoegen met een lager rendement. Om de continuïteit van de onderneming te waarborgen denk je mee met de ondernemer wat er moet worden gedaan om meer rendement te behalen door bijvoorbeeld efficiënter te werken, de kosten te drukken, de afzet te vergroten en dus meer marge te genereren. EMOTIONELE WAARDE Wanneer de economische waarde (contant gemaakte verwachte geldstromen) naar verwachting structureel lager is TURBOLIQUIDATIE Wanneer een ondernemer geen heil meer ziet in het voortbestaan van het bedrijf, moet hij kiezen voor liquidatie of een fail- 15
vanwaarde Moeilijke keuzes in economisch zware tijden 16
dedeskundigen lissement. Als je geen bezittingen meer hebt en er geen schulden zijn, dan hoef je het vermogen niet te vereffenen en kun je kiezen voor een turboliquidatie, vertelt Bart Kesnich, advocaat bij Schenkeveld Advocaten. De nog aanwezige bezittingen kunnen dan vlak voor de ontbinding worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. Daarna kan een aandeelhoudersbesluit worden genomen tot ontbinding van de vennootschap wegens gebrek aan baten, waardoor de vennootschap ophoudt te bestaan. Vervolgens kan de vennootschap in het handelsregister worden uitgeschreven. ONTBINDING Als een turboliquidatie niet mogelijk is, omdat er na het aandeelhoudersbesluit tot ontbinding van de vennootschap nog baten zijn, zal de gewone wettelijke vereffeningsprocedure na ontbinding moeten worden gevolgd. Bij de ontbinding wordt in de meeste gevallen het bestuur van de vennootschap tegelijkertijd benoemd tot vereffenaar. Als vereffenaar heeft het voormalig bestuur tot taak om te inventariseren welke activa, passiva en lopende verplichtingen er nog zijn. Na de inventarisatie, moet de vereffenaar de activa te gelde maken tegen in beginsel- een hoogst mogelijke opbrengst. Hierbij kan een waardering van de onderneming door een Register Valuator gewenst zijn, aldus Bart Kesnich. Vervolgens moet de vereffenaar met de opbrengst de passiva en de lopende verplichtingen voldoen. Op het moment dat de vereffenaar tot de conclusie komt dat de waarde van de passiva die van de activa overstijgt, moet hij alsnog het faillissement aanvragen, tenzij alle schuldeisers ermee instemmen dat hij het niet doet. In de praktijk betekent dit dat de vereffenaar moet proberen om de bezittingen tegen een zo hoog mogelijk bedrag te verkopen. Als er nog een onderneming is, wordt in het algemeen de hoogste opbrengst gerealiseerd door en verkoop van de onderneming op going concern basis. In dat geval is het zaak om te beschikken over een deugdelijk waarderingsrapport. Mocht een verkoop op going concern basis niet mogelijk zijn, dan zal de vereffenaar de activa min of meer los moeten zien te verkopen. Het probleem bij de normale ontbinding en vereffening is vaak dat er nog langlopende verplichtingen zijn, zoals huurcontracten, arbeidscontracten, leasecontracten etc. Deze contracten hebben meestal een langere looptijd. Indien die contracten niet tussentijds kunnen worden beëindigd of worden afgekocht met de contractspartij, betreft het totaal aan langlopende verplichtingen uit hoofde van die contracten meestal een zodanig groot bedrag dat die de baten overstijgen. In dat geval resteert vaak alleen nog maar 17
vanwaarde Bart Kesnich de mogelijkheid om alsnog het faillissement aan te vragen. Immers, de contractspartij bij zo een langlopend contract is niet verplicht om in te stemmen met een eerdere beëindiging van het contract of met een aangeboden afkoopsom. Denk bijvoorbeeld aan werknemers die anders hun enige inkomstenbron verliezen of een verhuurder die met een leeg pand achterblijft. Maar in de praktijk lukt het geregeld wel om te ontbinden en vereffenen. Als er na betaling van alle crediteuren en contractspartijen nog geld over blijft, kan dat bij de beëindiging van de vereffening worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. Nadat alles is uitgekeerd en een eventueel overschot aan de aandeelhouders is uitgekeerd, moeten de vereffenaars daarvan een financieel verslag afleggen en deponeren bij de Kamer van Koophandel. Als er dan geen baten meer zijn van de vennootschap, dan houdt de vennootschap op te bestaan en kan zij worden uitgeschreven uit het Handelsregister. FAILLISSEMENT Mocht een ontbinding en vereffening niet mogelijk zijn omdat er meer passiva en verplichtingen zijn dan activa en de schuldeisers geen genoegen nemen met een schuldensanering buiten faillissement, dan blijft er alleen nog maar de optie van faillissement over. Dat is natuurlijk een weinig aantrekkelijk einde. In dat geval benoemt de rechtbank een curator, die evenals de vereffenaar zal inventariseren welke activa en passiva er zijn. Vaak laat de curator een waardering van de activa maken op executiewaarde. De curator mag in de meeste gevallen alle contracten beëindigen met een korte opzegtermijn, ook huurcontracten en arbeidscontracten. De curator zal de activa te gelde maken en daarvan eerst de boedelcrediteuren voldoen, en vervolgens de preferente crediteuren (zoals de Belastingdienst) en als laatste de concurrente crediteuren. In verre weg de meeste gevallen blijft er dan aan het einde van het faillissement geen geld over om uit te keren aan de gewone schuldeisers. Conclusie Indien de onderneming in zwaar weer komt, is het verstandig om tijdig het besluit te nemen om ermee te stoppen. In dat geval kan de ondernemer nog een redelijke waarde voor zijn onderneming krijgen. 19
opmerkelijkeovername Zoekmachine zoekt overnamekandidaat Wat moet een zoekmachine met een autofabrikant? Hoewel misschien niet zo voor de hand liggend, is de interesse van Google voor Tesla groot. Zo groot, dat de geruchtenmachine op volle toeren draaide. Er werd zelfs druk gespeculeerd over een mogelijke overname van Tesla door de internetgigant. De interesse van het internetbedrijf is vooral strategisch van aard. Google heeft er belang bij om de markt voor zelfsturende auto s sneller te ontwikkelen. Het internetbedrijf is hier namelijk al jaren bij betrokken. En laat Tesla, producent van elektrische voertuigen, haar kaarten nou ook zetten op autonome auto s. Niet zo verwonderlijk, want meer fabrikanten zijn bezig met de ontwikkeling van (deels) autonome auto s. Maar Tesla dat bekend staat als vooruitstrevend automerk, heeft bij Google een streepje voor. Dus wellicht is het zo n vreemde samenwerking nog niet. De automarkt is immers gigantisch en ook internet is booming business. De twee voorlopers in techniek, hebben daarom samen misschien wel de beste papieren in huis om een zelfrijdende auto te ontwikkelen. Thumbs up voor dé auto van de toekomst. 20
Waar trekt u de streep? Mijn zakenpartner wil me uit ons miljoenenbedrijf kopen. De helft van de omzet lijkt me dan redelijk. Onze zaak genereert misschien miljoenen omzet, maar onder de streep staat er maar een paar ton. U zoekt een Register Valuator... De waarde van een onderneming is niet zomaar een boekhoudkundige rekensom... Daarom is een deskundig oordeel zo belangrijk. De bij de NIRV aangesloten Register Valuators beschikken over de juiste kennis om zo n belangrijk oordeel te vellen. www.nirv.nl