Generation Nieuwsbrief nr 22 2010 Tijdsbesteding Minister Rouvoet schenkt 4,5 miljoen aan Generation R Alles over TV kijken: tips en trucs Hoe doe je dat, promoveren? Voor kinderen: kan jij al klokkijken?
Nieuws en feiten Rouvoet schenkt 4,5 miljoen euro aan Generation R Op 15 maart kwam demissionair minister Rouvoet van Jeugd en Gezin langs om het astronomische bedrag van 4,5 miljoen te overhandigen aan Generation R. Hij maakte dit bedrag bekend onder toeziend oog van een aantal deelnemertjes. Deze investering stelt ons in staat om de volgende fase te realiseren, aldus Vincent Jaddoe, projectleider van Generation R. In deze fase zullen wij alle deelnemers uitgebreid onderzoeken wanneer zij de leeftijd van negen jaar bereiken. Wij noemen de nieuwe onderzoeksfase daarom Focus op 9. Dit is het vervolg op de onderzoeksfase Focus op 5. Wij proberen er zo achter te komen waarom bepaalde gezondheidsproblemen bij sommige kinderen meer voorkomen. Minister André Rouvoet: Het mooie van Generation R is dat de resultaten heel bruikbaar zijn in de dagelijkse praktijk van opvoeden en opgroeien van kinderen en daar ook naar worden doorvertaald. Bijvoorbeeld via de zorg voor zwangeren en straks, als de resultaten uit het onderzoek naar vijfjarigen bekend worden, naar de jeugdgezondheidszorg. Het programmaministerie voor Jeugd en Gezin wil daarom graag de volgende ronde van het onderzoek steunen. Vraag & antwoord Vincent Jaddoe, projectleider Generation R Het is vaak onduidelijk wanneer vragenlijsten van Generation R zijn en wanneer van de GGD, of werken jullie altijd samen? Er zijn vele samenwerkingsprojecten tussen Generation R en de GGD. Maar het is niet zo dat we bij alle onderzoeksprojecten samenwerken. De onderzoeken die we in samenwerking doen met de GGD lopen met name via de scholen. De meeste andere onderzoeken van Generation R zijn onafhankelijk van de GGD. Gedragsonderzoek Voor een gedragsonderzoek sturen wij vragenlijsten via de GGD naar alle scholen in Rotterdam waar Generation R-deelnemers zitten. Deze vragenlijst wordt mee gestd met een groot onderzoek van de GGD zelf: de Jeugdmonitor. De informatie voor ouders en leerkrachten loopt via de GGD, maar de ingevulde vragenlijsten komen naar Generation R. Pestonderzoek Binnenkort gaat er een onderzoek beginnen naar pestgedrag in klassen. Ook hierbij zullen we samenwerken met de GGD. Ook voor dit onderzoek geldt dat alle gegevens alleen bij Generation R terecht komen. Focus op 5: CD met interview van uw kind. Bent u langs geweest bij ons onderzoekscentrum en nieuwsgierig naar het interview van uw kind met de handpoppen Iggy en Ziggy? We sturen de CD met het interview graag naar u toe. Bel (010-7043405) of st een mail naar (info@generationr.nl)....bijna een derde van alle Generation R kinderen van 4 jaar en ouder naar een openbare basis gaat? Protestants- Christelijke Openbare Islamitische 28% 42% 1% 30% 18% 2% 21% Andere religieuze Anders Rooms Katholieke Schoolkeuze van Generation R kinderen in %
Wetenschap voor ouders Niet meer dan twee per dag voor de buis! Vraagt u zich wel eens af of uw kinderen genoeg beweging krijgen en niet te veel achter de TV of de computer zitten? U bent niet de enige! Veel ouders zoeken naar een gezonde balans tussen bewegen en stilzitten. Maar wat is een goede balans en hoe kan je dat stimuleren?...het grootste deel van de Generation R kinderen van 3 jaar meer dan een buitenspeelt per dag? Zowel doordeweeks als in het weekend. 40 35 30 doordeweeks weekend 25 20 15 10 5 0 0-30 30-60 1-2 2-3 meer dan 3 Hoeveel uren spelen Generation R kinderen van 3 jaar buiten per dag? Lenie van Rossem, diëtiste en onderzoeker bij Generation R, onderzoekt hoe lang kinderen per dag bewegen en hoe lang ze achter een beeldscherm zitten. Uit eerdere onderzoeken blijkt al dat veel TV kijken tot overgewicht kan leiden. Dit zal Lenie ook bij de Generation R kinderen onderzoeken. Aanbeveling Wanneer kijkt een kind te veel TV en beweegt het te weinig? Een vereniging van kinderartsen uit de VS (American Academy of Pediatrics) beveelt aan om kinderen niet langer dan 2 per dag naar een beeldscherm te laten kijken. Daarnaast zeggen ze dat kinderen ongeveer één tot anderhalf beweging per dag nodig hebben, vertelt Lenie. Het nadeel van veel achter een beeldscherm zitten is dat er niet bewogen wordt. Daar komt bij dat er tijdens het TV kijken of computeren vaak gesnoept wordt, dikwijls gestimuleerd door reclame. Kinderen hebben ongeveer anderhalf tot twee beweging per dag nodig Tips Natlijk is het niet nodig om de TV of de computer het huis uit te doen. Daarvoor is het medium te leuk en te leerzaam. Op de website www.overgewicht.org worden een paar handige tips gegeven, zoals: duidelijke afspraken maken met uw kind. U kunt afspreken dat hij of zij bijvoorbeeld maximaal 2 per dag TV mag kijken. Een andere tip is af te spreken dat uw Spreek met uw kind af dat het even lang buiten speelt als computert kind even lang buiten speelt als computert. Buitenspelen Van buitenspelen worden kinderen niet alleen fitter, ze ontwikkelen ook hun motoriek én leren rekening te houden met elkaar. Buitenspelen is voor jonge kinderen de manier om te bewegen, legt Lenie uit, Kinderen van 3 à 4 jaar kunnen nog niet sporten. Op eerder genoemde website kunt u ook een aantal tips lezen om bewegen te stimuleren. Ga vaker fietsend of lopend naar of supermarkt en kijk of uw kind lid wil worden van een sportclub. Ook binnen zijn spelletjes te bedenken waarbij uw kind actief bezig is. Generation R Lenie vertelt dat ruim 60% van de Generation R kinderen van 3 jaar aan het aanbevolen aantal uren beweging komt. Dit is een goede uitkomst! Maar het blijft belangrijk om dit onderwerp te bestuderen, zeker omdat de kinderen ouder worden en dan vaak meer TV gaan kijken en computeren, aldus Lenie. Daarnaast zal ze kijken naar de verschillen tussen kinderen met ouders van verschillende etnische achtergrond en sociaal economische status. Ook gaat ze onderzoeken of de kinderen van ouders die werken meer of minder bewegen. De resultaten van dit onderzoek zullen we in de nieuwsbrief en op de website uitgebreid behandelen....het grootste deel van de Generation R kinderen van 3 jaar meer dan een half TV kijkt per dag? Zowel doordeweeks als in het weekend. 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 0-30 30-60 1-2 2-3 doordeweeks weekend Hoeveel uren TV kijken Generation R kinderen van 3 jaar per dag? meer dan 3
Wetens(w)aardigheden Uitgelicht: Hoe doe je dat eigenlijk, promoveren? U leest vaak in onze nieuwsbrief dat iemand is gepromoveerd of dat er nieuwe medewerkers gestart zijn met hun promotieonderzoek, maar wat houdt promoveren nu eigenlijk in? Allereerst bedenkt een groep van professoren een onderzoeksvraag. Dit kan voortborduren op eerder onderzoek. Hoe astma zich bijvoorbeeld ontwikkelt naar mate kinderen ouder worden. Het kan ook zijn dat een maatschappelijk vraagstuk de aanleiding is, zoals het pesten op scholen en overgewicht bij kinderen. Als er een onderzoeksvraag bedacht is, worden er jonge professionals aangetrokken. Dit zijn vaak net afgestudeerde artsen, pedagogen of psychologen. De eerste twee jaar werken zij mee aan algemene zaken voor Generation R (maken van afspraken met deelnemers of werken op het onder-zoekscentrum van Focus op 5). U en uw kind(eren) kunnen de onderzoekers dus ook tegenkomen op het onderzoekscentrum. De laatste twee jaar analyseren ze hun data (verkregen door vragenlijsten en onderzoek). Per deelvraag schrijven ze een artikel, bijvoor-beeld over de invloed van cannabisgebruik tijdens de zwangerschap op het gedrag van het kind of de hoeveelheid uren dat kinderen van werkende ouders TV-kijken. Artikelen sturen we naar internationale vaktijdschriften, veel professionals lezen de resultaten. Deze artikelen sturen zij naar internationale vak- tijdschriften. Dit is een belangrijke stap omdat veel professionals deze tijdschriften lezen. Hierdoor kan men vervolgonderzoek doen of zelfs beleid aanpassen. De artikelen bundelen ze in een proefschrift. De bevindingen uit het proefschrift verdedigen zij voor een commissie. Na een goede verdediging krijgt de promovendus zijn bul en gaat hij of zij voortaan als Doctor door het leven. Dr. Hanan El Marroun, promoveerde op 4 maart 2010 met onderzoek naar effecten van cannabis roken tijdens de zwangerschap op de groei van het kind. Ze toont aan dat cannabisblootstelling tijdens de zwangerschap leidt tot een kleinere groei van de foetus. Ook vindt ze dat vooral meisjes op 18 maanden die blootgesteld zijn aan cannabis tijdens de zwangerschap meer gedragsproblemen vertonen. Toekomstig onderzoek is nodig. Financiers Aon Groep Nederland BV AGS Kinderstichting Astma Fonds Auto Hoogenboom Bayer Health Care CODA Inc. Danone Nederland De Meeuw BV Deelgemeente Kralingen Diabetesfonds Nederland ECT Epilepsie Fonds Erasmus Fonds Pijnbestrijding Erasmus MC Erasmus Stichting Erasmus Universiteit Rotterdam G.Ph. Verhagen-Stichting GE Healthcare Harvard School of Public Health, Boston MA. Indofin Group ING Bank Innovatiefonds Zorgverzekeraars K.F. Heinfonds Koninklijk Ahrend KPN Micronic BV Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport MSD Ministerie voor Jeugd en Gezin Nederlands Centrum voor Beroepsziekten National Institute of Environmental Health Sciences Nierstichting Nederland Nijverheidsclub NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen NWO Medische Wetenschappen NWO Mozaiek OVG Projectontwikkeling Philips Profi Lease RvS van Seenus BV Shell International Sint Laurens Instituut Snijders BV Stichting Aelwijn Florisz Stichting Astma Bestrijding Stichting Bevordering van Volkskracht Stichting Lantaren Venster Stichting Neyenburgh Stichting Physico Therapeutisch Instituut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Stichting Willem H. Kröger TEVA Pharma Nederland Triomf Unilever Research & Development Van Leeuwen Van Lignac Stichting Vereniging Trustfonds Erasmus Universiteit Rotterdam Vincent van Bommel Voerman Foundation Weeshuis der Hervormden Weijers Fiatgarage Woonstore Zilveren Kruis Achmea ZonMw Programma Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheidszorg ZonMw Programma Geestkracht ZonMw Programma Pijn ZonMw Programma Preventie Heeft u ook een dringende vraag aan Generation R of een medewerker? Mail het naar e.vandermoolen@erasmusmc.nl. Verhuizen? Geef het ons door! Wilt u het ons laten weten als u van adres of telefoonnummer verandert? Tel. 010 704 34 05 Email: info@generationr.nl Adres: Generation R, Antwoordnummer 60574, 3060 WB Rotterdam (portovrij) de vragenlijsten echt anoniem verwerkt worden? Ook al vragen we naar de geboortedatum van u en uw kind. Op de eerste pagina van de vragenlijst vragen we enkele persoonlijke gegevens aan u. De geboortedatum van u en uw kind is voor ons een extra check om zeker te weten dat de vragenlijst aan de goede persoon is gekoppeld. Omdat er per week meer dan 100 vragenlijsten uitgestd worden kan hier helaas nog wel eens wat mis gaan. Op deze manier gaan er geen gegevens verloren en kunnen we de lijsten altijd weer aan de goede personen koppelen. Deze persoonsgegevens worden echter nooit aan de onderzoekers gestd. De bestanden met gegevens die zij analyseren zijn dus volledig anoniem.
Wetenschap voor kinderen Laat je spierballen eens zien!...als je je spieren vaak gebruikt ze sterker en groter worden? Hoe kan het eigenlijk dat jij je kunt bewegen? Dat kan omdat je spieren hebt! Je kunt grote bewegingen maken zoals rennen en springen, maar ook veel kleine bewegingen zoals je tong uitsteken of knipogen. De spieren trekken aan je botten of aan je huid. Door de spieren in je gezicht kan je blij of boos kijken, anderen zien dan hoe je je voelt! je sommige spieren kunt voelen? Buig je arm maar eens en voel aan de bovenkant. Dat zijn je spieren. Ze hebben een rare naam: biceps. Je spieren zijn gemaakt van heel dunne cellen, die spiervezels worden genoemd, dit zijn net elastiekjes. Als je spier bijvoorbeeld aan je bot in je onderarm trekt gaat hij omhoog. Het gekke aan spieren is dat ze alleen maar kunnen trekken, niet duwen. Om je arm weer naar beneden te buigen moet een andere spier aan de ander kant van je bot trekken. Je spieren kunnen niet zelf denken. Je hersenen vertellen je spieren wat ze moeten doen. Je spieren hebben voedsel en zstof nodig om hun werk te kunnen doen, net als jij! Je bloed brengt voedsel en zstof naar je spieren toe. In je handen zitten heel veel kleine spieren zodat je allerlei kleine bewegingen kunt maken. Je duimen zijn erg handig om iets op te pakken. Probeer maar eens een knikker op te pakken zonder je duim te gebruiken, moeilijk hé?! Ook in je gezicht zitten heel veel kleine spieren. Je kunt daardoor heel veel gekke gezichten trekken. Maar door al die spieren in je gezicht kan je ook blij of juist boos kijken. Anderen zien dan hoe je je voelt. Het gekke aan spieren is dat ze alleen maar kunnen trekken, niet duwen spieren warm worden als je ze gebruikt? Daarom krijg je het warm als je heel hard rent. En als je warm moet worden, laten je hersenen je spieren bewegen, dan ril je.
Voor de kinderen Waar of niet waar? Fotowedstrijd Als het goed is weet je nu alles over spieren! Beantwoord de volgende vragen. Als je ze allemaal goed hebt, krijg je een woord. 1. Spieren kunnen trekken en duwen Waar vul letter p in Niet waar vul letter s in 2. Als spieren werken worden ze warm Waar vul letter p in Niet waar vul letter s in 4. In je handen zitten grote spieren Waar vul letter r in Niet waar vul letter e in 5. Spieren trekken aan je botten of aan je huid Waar vul letter r in Niet waar vul letter s in 3. Sommige spieren kun je voelen Waar vul letter i in Niet waar vul letter e in...het op andere werelddelen later of vroeger is dan hier in Nederland? In West-Australië is het bijvoorbeeld 10 later en in Brazilië is het 4 vroeger! Vul hier de letters van je goede antwoord in. 1 2 3 4 5 Kleurwedstrijd St de kleurplaat zonder postzegel voor 31 mei naar ons op (Antwoordnummer 60574, 3060 WB Rotterdam) en maak kans op een leuke prijs! Oplossing: spier Winnaars: James en Máire Westerveld Wilt u ook meedoen aan de fotowedstrijd? St dan een foto van uw zoon of dochter naar ons toe. De redactie kiest elke week een foto voor de website. In de nieuwsbrief wordt de winnaar bekend gemaakt. Mail uw foto naar info@generationr.nl Kan jij al klokkijken? Zoek de tijden bij elkaar Twaalf Drie Kwart over negen Half elf Redactie: Generation R (www.generationr.nl) Fotografie: Levien Willemse Illustratie: Nancy Kers www.kerskunst.nl Vormgeving: www.beelders.nl Drukwerk: Drukkerij Driel Deze nieuwsbrief is een uitgave van Generation R. Het onderzoek naar groei, ontwikkeling en gezondheid. Generation R is een onderzoek van het Erasmus MC, de Erasmus Universiteit Rotterdam en het Erasmus MC - Sophia in samenwerking met de GGD Rotterdam-Rijnmond.