Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Voorstelnummer Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 15 september 2014 8 2014/ n.v.t. wethouder H.G. Engberink Kenmerk 14.405692 *14.405692* Datum B&W-besluit 2 september 2014 Onderwerp Voorstel tot het instemmen met de wijzigingsvoorstellen Minimabeleid. INLEIDING In het Beleidskader Minimabeleid 2014-2017 is opgenomen, dat 2014 wordt gebruikt om te kijken hoe we de extra middelen voor het armoede- en schuldenbeleid zo efficiënt mogelijk kunnen inzetten. Hiervoor zijn verschillende scenario s denkbaar. Dit kan bijvoorbeeld door het opstarten van een andere aanpak van de Reductieregeling of aan te sluiten bij een andere (particuliere) partij en deels door het inzetten van de middelen voor (preventief) schuldenbeleid Op 14 april 2014 heeft u gevraagd om in gesprek te gaan met de Stichting Leergeld Salland. Ook heeft u uitgesproken de komst van een budgetcoach te willen bevorderen en, als dat lukt, te ondersteunen. In het op 12 mei 2014 vastgestelde Coalitieakkoord 2014-2018 is aangaande het minimabeleid het volgende opgenomen: De coalitie staat een hervorming van het huidige minimabeleid voor. Daarbij is uitgangspunt, dat de gemeente extra inkomensondersteuning blijft bieden aan de meest kwetsbaren en aan kinderen tot 18 jaar, waardoor deze kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Een voorstel daarover komt in 2014. Door de inzet op preventie (bijvoorbeeld door onderliggende problemen aan te pakken, zoals schulden) beperkt de gemeente de afhankelijkheid van gemeentelijke inkomenssteun In de notitie Uitwerking scenario s Minimabeleid wordt een aantal keuzes aan u voorgelegd. BEOOGD RESULTAAT Instemmen met de voorstellen in het kader van het Minimabeleid. KADER Er is met u afgesproken te komen met een nader uitgewerkt voorstel voor wat betreft het lokale armoedebeleid. Daarnaast is in het vastgestelde Coalitieakkoord opgenomen, dat de coalitie een hervorming van het huidige minimabeleid voorstaat. ARGUMENTEN Zoals in de inleiding al is opgenomen, is het uitgangspunt voor de huidige coalitie, dat voor wat betreft het minimabeleid uitgangspunt is, dat de gemeente extra inkomensondersteuning blijft bieden aan de meest kwetsbaren en aan kinderen tot 18 jaar, waardoor deze kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. En door de inzet van preventie (bijvoorbeeld door onderliggende problemen aan te pakken, zoals schulden) beperkt de gemeente de afhankelijkheid van gemeentelijke inkomenssteun. In de notitie Uitwerking scenario s Minimabeleid hebben wij rekening gehouden met deze uitgangspunten. Daarbij is ook gekeken naar de mogelijkheden om de administratieve lasten voor de burger en de uitvoeringskosten zoveel mogelijk te beperken. In de notitie is gekeken naar ons huidige minimabeleid. Er wordt voorgesteld om aan de voorkant meer in te zetten op preventie door mee te gaan doen aan de Week van het geld en te gaan starten met de inzet 14.405692 1
van vrijwilligers bij schuldhulpverlening. Daarnaast worden er extra middelen beschikbaar gesteld voor cursussen budgetbeheer. Voorts worden er voorstellen gedaan voor aanpassingen in de reductieregeling. De maximale vergoeding per kind wordt verhoogd met 100,- naar 300,- per kind, waarbij expliciet wordt opgenomen, dat dit bedrag ook kan worden besteed aan schoolkosten. Per 1 januari 2015 vervangt de individuele inkomenstoeslag de langdurigheidstoeslag. Het is een inkomensondersteunende maatregel voor bepaalde personen, die langdurig een laag inkomen hebben en daarbij, gelet op de omstandigheden van die persoon, geen uitzicht hebben op inkomensverbetering. De individuele inkomenstoeslag is niet gerelateerd aan bepaalde kosten. Daarom wordt voorgesteld niet aan de referteperiode of draagkrachtgrens te tornen, maar wel te kijken naar de hoogte van het bedrag. Dit omdat er geen bestedingsverplichting is. De inkomenstoeslag is bedoeld als een extra bijdrage om langdurig laag inkomen op te vangen. Tot slot is in het Beleidskader Minimabeleid 2014-2017 de mogelijkheid bekeken om aan te sluiten bij private partijen als het Jeugdsportfonds, het Jeugdcultuurfonds, Rechtop! en de Stichting Leergeld Salland. In de notitie Uitwerking scenario s Minimabeleid zijn deze regelingen kort beschreven. In het Beleidskader Minimabeleid is afgesproken om de samenwerking met de Stichting Leergeld Salland verder te onderzoeken, omdat zij het best aansluiten bij de lokale situatie in onze gemeente. Met de komst van Stichting Leergeld Salland wordt het mogelijk om kinderen, die net buiten de doelgroep van het minimabeleid vallen, kinderen van ouders met een inkomen tussen 110% en 120% van de geldende bijstandsnorm ondersteuning te bieden in de vorm van een bijdrage om mee te kunnen doen aan de samenleving. Met deze voorstellen wordt aangesloten op de inhoud van het Coalitieakkoord om het minimabeleid te hervormen, maar daarbij wel een vangnet te blijven bieden aan de meest kwetsbaren en er voor te zorgen dat kinderen tot 18 kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Onderstaand treft u een samenvatting van de voorstellen zoals deze in de nota zijn opgenomen. De bedragen van de individuele inkomenstoeslag worden met ingang van 1 januari 2015 met 25% naar beneden bijgesteld. Dit leidt tot een besparing van 10.750,- De individuele inkomenstoeslag wordt nader uitgewerkt in een verordening en beleidsregels. De individuele toets zal leiden tot een beperking van de doelgroep. Vooralsnog wordt uitgegaan van een besparing van 2.250,- De restrictie, dat er voor een maximaal bedrag aan telefoon en internetkosten gedeclareerd, wordt losgelaten. De maximale vergoeding in de Reductieregeling per kind wordt vastgesteld op 300,- per jaar. Daarbij wordt expliciet opgenomen, dat de Reductieregeling ook kan worden besteed aan schoolkosten. De Reductieregeling voor de huidige doelgroep blijven we in eigen beheer uitvoeren. De Stichting Leergeld Salland ontvangt een eenmalige startsubsidie van 5.000,- voor 2014 en 2.500,- voor het jaar 2015. Hiermee kunnen zij activiteiten opstarten voor de doelgroep met een inkomen hoger dan 110% van de geldende bijstandsnorm. Er wordt een eenmalig bedrag beschikbaar gesteld van 15.000,- en vanaf 2015 jaarlijks 5.000,- voor het opstarten van de inzet van vrijwilligers bij schuldhulpverlening. Na besluitvorming hierover gaan we in gesprek met het BAD en lokale partners om te komen tot een uitvoeringsplan. 14.405692 2
De volgende bedragen worden beschikbaar gesteld voor extra inzet op schuldhulpverlening en cursussen budgetbeheer: 8.000,- in 2014, 10.000,- in 2015 en 12.500,- structureel vanaf 2016. De website www.wijzeringeldzaken.nl wordt onder de aandacht gebracht van onze inwoners. Daarnaast worden de scholen in onze gemeente gevraagd mee te doen aan de Week van het geld. Hier zullen we als gemeente in die week ook extra aandacht aan besteden. DRAAGVLAK Op 21 juli 2014 is de conceptnota aan de Cliëntenraad WWB opgestuurd en in de vergadering van 18 augustus 2014 toegelicht en besproken. Dit heeft tot een reactie van de Cliëntenraad WWB geleid, die inclusief onze volledige concept beantwoording, als bijlage is bijgevoegd. De Cliëntenraad WWB kan zich vinden in de beleidsvoorstellen, met een voorbehoud voor de korting, toe te passen op de langdurigheidstoeslag van ca. 10.000,-. Hierbij is de overweging van de Cliëntenraad WWB, dat nu al blijkt dat er inwoners zijn in onze gemeente die financieel niet rond kunnen komen met hun bijstandsuitkering. Ons college wordt dringend gevraagd naar compenserende maatregelen van het voorstel om te korten op de langdurigheidstoeslag met het in vergelijking kleine bedrag op de totale begroting. Wij delen de bezorgdheid over de stijgende groep mensen, die financieel niet rond kunnen komen. Reden waarom in het Coalitieakkoord is opgenomen dat de gemeente extra inkomensondersteuning blijft bieden aan de meest kwetsbaren en aan kinderen tot 18 jaar, waardoor deze kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. In het Coalitieakkoord is ook opgenomen, dat het Minimabeleid wordt hervormd. Rekening houdend met de in het akkoord opgenomen uitgangspunten is een extra accent gelegd bij de inkomensondersteuning aan met name kinderen onder de 18 jaar. Er is voor gekozen om minder accent te leggen op de langdurigheidstoeslag. Dit omdat het in deze regeling gaat om ongerichte inkomensondersteuning. Met andere woorden: aan het bedrag, dat wordt uitgekeerd, is geen bestedingsverplichting gekoppeld. In het minimabeleid is ruimte om zoveel mogelijk maatwerk te leveren aan diegenen, die dit het hardst nodig hebben. Een voorbeeld hiervan is de bijzondere bijstand voor vervanging van duurzame gebruiksgoederen. De Stichting Leergeld Salland heeft in verband met afwezigheid door vakantie nog geen (schriftelijke) reactie kunnen geven. FINANCIËLE CONSEQUENTIES Op grond van de vorenstaande voorstellen zijn de volgende middelen nodig voor de jaren 2015 en verder. De extra middelen van het rijk voor 2014 ad 28.000 worden ingezet voor de eenmalige opstartkosten en de extra te verwachten kosten voor schuldhulpverlening. Gelet op de late besluitvorming (pas op 3 november 2014) blijft dit bedrag beschikbaar voor het jaar 2015. Inzet extra middelen 2014 2015 2016 Stichting Leergeld 5.000,- 2.500,- - Vrijwilligers Schuldhulp 15.000,- 5.000,- 5.000,- Schuldhulp incl. cursus 8.000,- 10.000,- 12.500,- Reductieregeling 17.500,- 17.500,- Totaal 28.000,- 35.000,- 35.000,- Besparing op langdurigheidstoeslag 2015 2016 Verlaging bedrag 25% 10.750,- 10.750,- Beperking doelgroep 2.250,- 2.250,- Totaal 13.000,- 13.000,- 14.405692 3
De verdeling van de budgetten wordt dan als volgt 2014 2015 2016 2017 Bijzondere bijstand* 199.123,-* 206.623,- 206.623,- 206.623,- Reductieregeling* 50.000,- 70.000,- 70.000,- 70.000,- Langdurigheidstoeslag 43.000,- 30.000,- 30.000,- 30.000,- Schuldhulpverlening 61.000,- 63.000,- 65.500,- 65.500,- Kwijtschelding 75.000,- 75.000,- 75.000,- 75.000,- Stichting leergeld 5.000,- 2.500,- - - Vrijwilligers schuldhulp 15.000,- 5.000,- 5.000,- 5.000,- Totaal 448.123,- 452.123,- 452.123,- 452.123,- *Deze bedragen zijn opgebouwd uit de oorspronkelijke raming plus de extra middelen zoals deze door de gemeenteraad zijn toegevoegd. Uitgangspunt is, dat de totale lasten van het minimabeleid niet worden overschreden. Mocht dit in de loop van de tijd wel het geval zijn, dan volgen er beleidsvoorstellen om binnen de nu afgesproken budgettaire kaders te blijven. AANPAK/UITVOERING Na vaststelling worden het beleid en de actiepunten verder uitgewerkt in beleidsregels en wordt gestart met het uitwerken van de gedane voorstellen. De door ons vast te stellen beleidsregels worden na vaststelling gepubliceerd. Uiteraard wordt hieraan ook aandacht besteedt in de communicatie met de reeds bestaande cliënten, onder andere door hieraan aandacht te besteden in de Werkmap Werk en Inkomen. VOORSTEL Voorgesteld wordt om in te stemmen met de wijzigingsvoorstellen Minimabeleid. Burgemeester en wethouders van Olst-Wijhe de secretaris de voorzitter A. (Arie) Oeseburg A.G.J. (Ton) Strien Informatie in te winnen bij: Henrike Reinders Doorkiesnummer: 0570-568149 14.405692 4
Nr. 2014/ Onderwerp Besluit tot het instemmen met de wijzigingsvoorstellen Minimabeleid De raad van de gemeente Olst-Wijhe; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 2 september 2014, nr. 2014/ ; gelet op artikel 147 lid 2 van de Gemeentewet; besluit: in te stemmen met de wijzigingsvoorstellen Minimabeleid. Aldus besloten in de openbare raadsvergadering d.d. De raad voornoemd, de griffier de voorzitter B.A. (Bart) Duursema A.G.J. (Ton) Strien 14.405692 5