Voedseloverschotten Schenk ze aan de Voedselbanken of andere verenigingen met sociaal oogmerk.
Ondanks alle inspanningen in de ondernemingen, zijn onverkochte overschotten onvermijdelijk in het productie- en distributieproces. Om er de mensen in armoede van te laten genieten, zijn vele producenten en handelaars in de drie Gewesten al een duurzaam partnership aangegaan met de Voedselbanken of met andere verenigingen die een gelijkaardig doel van voedselhulp en armoedebestrijding nastreven. Sommigen aarzelen nog. Comeos, Fevia, de Federatie van de Voedselbanken, de sociale kruideniers, sociale restaurants en armoedeorganisaties enerzijds en de federale overheid en de drie Gewesten anderzijds hebben elkaar gevonden in een gezamenlijke oproep aan alle bedrijven om voedselverspilling te voorkomen. Ze zorgen voor een structurele vorm van giften en schenkingen waarbij elke partij zijn verantwoordelijkheden blijft opnemen. Het FAVV versoepelt daartoe alvast de administratieve vereisten. Minder voedselverlies en meer solidariteit, daar kunnen we allemaal bij winnen! Voorwoord In België worden er via voedselbedeling meer dan 200.000 mensen geholpen. Een deel wordt aangeleverd via warenhuizen en voedingsbedrijven maar een heel groot deel van dit voedsel is afkomstig uit het Europees Voedselprogramma. Vanuit Europa dreigde men echter het systeem terug te schroeven. Dank zij massaal protest waar ook Vlaanderen en België het voortouw in namen, kon dit voorlopig afgewend worden. Ondertussen beweegt er heel wat op het terrein om voedselverspilling tegen te gaan en voedsel niet langer weg te gooien maar een zinvolle en sociale bestemming te geven. Verschillende warenhuizen en voedingsbedrijven hebben hiertoe al stappen ondernomen. En keer op keer bleek het een winwinsituatie en een verrijking, zowel voor het personeel, als voor de klanten, de begunstigden èn de vrijwilligers die zich hiervoor inzetten. Dit momentum willen we nu grijpen om verder in te zetten op de strijd tegen voedselverspilling enerzijds en een sociale herbestemming van dit voedsel anderzijds. Hiervoor werken we op verschillende niveaus: administratieve vereenvoudiging, optimalisering van logistiek en ophaling en inbedding in een emancipatorisch armoedebeleid. Voedselhulp is immers tot op heden een noodzakelijk kwaad. Zolang we er niet in slagen om armoede de wereld uit te bannen, is het nodig om deze vorm van hulp zo waardig mogelijk te laten verlopen. We gaan dus voor een optimale samenwerking met voedselbedelingsverenigingen maar ook met sociale kruideniers, sociale restaurants en heel de kringloopeconomie waarbij ook extra sociale tewerkstelling kan gecreëerd worden. Deze brochure is een warme oproep aan de warenhuizen en voedingsbedrijven om mee dit verhaal te schrijven. Ingrid Lieten Vlaams minister van Armoedebestrijding
Inleiding In de verschillende etappes van de productie en de distributie van voedingsmiddelen ontstaat, om diverse redenen, een overschot van onverkoopbare of onverkochte goederen. Hoewel die goederen vaak worden weggegooid of vernietigd, zijn ze meestal nog steeds geschikt voor consumptie. Daartegenover zijn er vandaag de dag in België duizenden mannen, vrouwen en kinderen die honger lijden: onaanvaardbaar. Deze brochure wil de producenten en de handelaars van voedingsproducten stimuleren en helpen om een samenwerking op te zetten met de Voedselbanken of de plaatselijke verenigingen met sociaal oogmerk. Samen kunnen we vermijden dat onverkoopbare of onverkochte goederen weggegooid, vernietigd of laagwaardig gevaloriseerd worden, maar wel aan mensen in armoede verdeeld kunnen worden. Wie zijn de Voedselbanken? De Voedselbanken zijn een nationale organisatie van vrijwilligers die levensmiddelen verzamelen en ze, altijd gratis, onder de bij hen aangesloten verenigingen met sociaal oogmerk verdelen. Die laten er op hun beurt de mensen in armoede van genieten. Andere verenigingen met sociaal oogmerk die ook werken voor kwetsbare mensen, zoals OCMW s, sociale kruideniers, sociale restaurants, armoedeorganisaties kunnen eveneens deze taak op zich nemen. Wat kun je geven? Alle voedingsproducten die nog goed voor verbruik zijn maar die niet meer verkocht worden wegens commerciële redenen, kunnen verdeeld worden. Het product moet uiteraard aan de regels van voedselveiligheid voldoen. De handelaar en de producent moeten eveneens hun klanten kunnen verwittigen in geval van uit de handel name en/of terugroeping van een product. De voorzorgsmaatregelen rond voedselveiligheid: Absoluut: wees steeds zeker dat de uiterste consumptiedatum (TGT) 1 niet overschreden is. Schenk indien mogelijk voedingsmiddelen tot drie dagen voor hun uiterste consumptiedatum (TGT) zodat de voedselbanken ze nog kunnen sorteren en verdelen. Schenk voedingsmiddelen tot hun minimale houdbaarheidsdatum (THT) 2. Zorg dat de koudeketen wordt gerespecteerd. Controleer of de verpakking ongeschonden is. Houd de lijst bij van vestigingen van de voedselbanken en andere verenigingen met sociaal oogmerk waaraan je levert omwille van de traceerbaarheid in geval van uit de handel name van een product. Zorg ervoor de verantwoordelijken van de voedselbanken en andere verenigingen met sociaal oogmerk te contacteren zijn om hen te informeren over een eventuele uit de handel name van producten. 1 Te gebruiken tot 2 Ten minste houdbaar tot
Wie contacteren? 1. De Voedselbanken dicht bij jou Voedselbank Antwerpen-Mechelen- Turnhout (VBAMT) 03 645 01 79 antwerpen@foodbanks.be www.voedselbanken.be Voedselbank Limburg (VBL) 011 87 36 49 limburg@foodbanks.be www.voedselbanken.be Voedselbank Oost-Vlaanderen (VBO) 092 38 33 77 oostvlaanderen@foodbanks.be www.voedselbanken.be Voedselbank West-Vlaanderen (VBW) 056 72 88 74 westvlaanderen@foodbanks.be www.voedselbanken.be Voedselbank Brussel-Brabant (VBB) 02 522 97 00 brabant@foodbanks.be www.foodbank-brabant.be Banque Alimentaire de Charleroi et du Centre (BAC) 071 51 02 39 charleroi@foodbanks.be www.banquealim-charleroi.be Banque Alimentaire de la Province de Liège (BAL) 04 337 92 92 liege@foodbanks.be www.foodbank-liege.be Banque Alimentaire de Namur et Luxembourg (BANL) 081 73 22 92 namurluxembourg@foodbanks.be www.banquesalimentaires.be Banque Alimentaire du Hainaut occidental et de Mons-Borinage (BAT) 0477 95 79 75 tournai@foodbanks.be www.banquealimentairebat.org 2. Een erkende instantie dicht bij jouw onderneming Om de verenigingen met sociaal oogmerk dicht bij je onderneming te kennen kan je altijd de voedselbank van jouw regio contacteren. Je kan ook terecht bij het lokale OCMW of bij de adressen vermeld op www.fdss.be, www.socialekruideniersvlaanderen.be of www.restosducoeur.be. Hoe organiseer je alles? Bekijk of er een overeenkomst bestaat binnen je onderneming. Bepaal anders de modaliteiten van de medewerking en zet ze op papier of gebruik de modelovereenkomst (zie www.voedselbanken.be). Wees zeker dat de Voedselbanken of andere verenigingen met sociaal oogmerk over een toelating van het FAVV beschikken (zie www.favv.be > FOODWEB). Maak duidelijke afspraken met de voedselbanken of andere verenigingen met sociaal oogmerk over hoe en wanneer welke producten worden aangeboden. Spreek indien mogelijk een vast afhaalmoment af met de vereniging met sociaal oogmerk of voedselbank. Zorg dat de koudeketen wordt gerespecteerd. Wees soepel: de voedselbanken en andere verenigingen met sociaal oogmerk werken immers met vrijwilligers.
Wie doet wat? De onderneming De voedingsproducten verzamelen en controleren. De pakketten indien mogelijk - voorbereiden. De Voedselbanken en andere verenigingen met sociaal oogmerk verwittigen wanneer voedingsproducten beschikbaar zijn. De toegang voor de vrachtwagen garanderen. Eventueel de goederen helpen laden. De lijst van Voedselbanken en andere verenigingen met sociaal oogmerk waaraan je schenkt bewaren. De Voedselbanken en andere verenigingen met sociaal oogmerk waaraan je schenkt opnemen in de bestemmelingenlijst bij een eventuele uit de handel name of terugroeping. De voedselbank of andere vereniging met sociaal oogmerk Komt de producten op het afgesproken moment ophalen. Zorgt voor een aangepast vervoermiddel (respect van de koudeketen). Verstoort zo weinig mogelijk de werking van het bedrijf. Vervoert de producten naar hun vestiging. Sorteert de producten en verzekert dat ze enkel naar de mensen in armoede gaan en niet voor andere evenementen gebruikt worden (bv tombola s ). Bewaart de lijst van vestigingen waarvan de producten afkomstig zijn. Voor meer informatie: Contacteer vrijblijvend de Federatie van de Voedselbanken van België per telefoon 02 559 11 10 of via e-mail info@foodbanks.be. Ga naar de website van de voedselbanken www.voedselbanken.be. Sociale kruideniers koppelen winkelen aan ontmoeten. Via het aanbieden van goedkope levensmiddelen en het creëren van nieuwe netwerken, willen ze mensen in armoede versterken. Meer informatie over de missie en de visie vind je op: www.socialekruideniersvlaanderen.be. Ga naar de website van de Federatie van de Bicommunautaire Maatschappelijke Diensten www.fdss.be. Ga naar de website van de Fédération des Restos du Coeur de Belgique asbl www.restosducoeur.be.
Een initiatief van: Dominique Michel Gedelegeerd bestuurder Chris Moris Directeur-generaal Voedselbanken Jean-Marie Delmelle Voorzitter Sabine Laruelle Minister van Middenstand, KMO s, Zelfstandigen en Landbouw Ingrid Lieten Viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Kris Peeters Minister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid, Landbouw en Plattelandsbeleid Evelyne Huytebroeck Brussels minister van Leefmilieu, Energie, Waterbeleid en Stadsvernieuwing Eliane Tillieux Ministre wallon de la Santé, de l Action sociale et de l Egalité des chances