Bulletin Informatie voor kaderleden 15 september 2011 nummer 11.20 Inhoud: Ontwikkelingen Pensioenakkoord Minister Kamp buigt voor kritiek ontslagregels Pleidooi voor uitstel andere ingangsdatum AOW Fiscale regels deeltijdpensioen gewijzigd MHP pleit voor meer onafhankelijkheid bedrijfsarts Handhaving minimumloon onder druk Fundamentele wijzigingen Kamers van Koophandel SER-advies over ontwikkelingssamenwerking Extra MHP-bulletin Ontwikkelingen Pensioenakkoord Op 8 september jl. is de Ledenraad van de MHP in meerderheid akkoord gegaan met het Pensioenakkoord, dat op 10 juni jl. in de Stichting van de Arbeid tot stand is gekomen. In de Ledenraad was er sprake van een levendige en betrokken discussie, hetgeen uiteindelijk heeft geleid tot een positief besluit. De MHP zag nog wel mogelijkheden om oplossingen te zoeken voor knelpunten. Het gaat dan om de volgende punten: een risicodeling tussen werknemers en werkgevers bij forse tekorten van pensioenfondsen; een eerlijke verdeling van de baten en lasten van pensioenen tussen deelnemers van alle generaties; er dient een ordentelijke overgangsregeling te komen voor degenen, die nu aan de levensloopregeling deelnemen ten behoeve van het zogenaamde functioneel leeftijdsontslag ; er moet snel werk gemaakt worden van het flankerend arbeidsmarktbeleid door alle betrokken partijen. Het moet niet bij mooie woorden blijven. Daarbij stelde de Ledenraad wel dat bij verdere uitwerkingen de middeninkomens niet extra onevenredig getroffen moeten worden. Nadat de FNV als laatste vakcentrale in de rij ook haar aanvullende wensen op tafel had gelegd, zijn er op 13 september jl. eerst op ambtelijk niveau en later die dag op voorzittersniveau aanvullende afspraken gemaakt met de werkgevers en minister Kamp van Scoiale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De afspraken betroffen de volgende punten: Werkgevers hebben toegezegd hun verantwoordelijkheid te zullen blijven nemen bij situaties van onderdekking bij pensioenfondsen. In een aanvullende brief wordt nog eens uiteengezet op welke wijze sociale partners en overheid willen voorkomen dat sommige generaties onevenredig meer betalen voor de opbouw van pensioen. Er komt voor mensen die werken van 61 tot en met 64 jaar een jaarlijkse werkbonus van 2.350 (een extra heffingskorting). Hiervoor worden wel de doorwerkbonus en de hogere arbeidskorting afgeschaft. Het was al bekend dat het kabinet de inkomensgerelateerde
doorwerkbonus wilde afschaffen en vervangen door een vaste werkbonus. Op aandringen van de MHP heeft minister Kamp toegezegd dat voor die mensen die nu al een doorwerkbonus ontvangen, een overgangsregeling komt, waardoor eventuele negatieve inkomenseffecten vrijwel achterwege blijven. Voor werknemers die nog 61 jaar moeten worden, betekent de werkbonus altijd een inkomensvooruitgang. De levensloopregeling blijft voor alle huidige deelnemers, die minimaal 3.000 vóór 1 januari 2012 hebben ingelegd, gewoon doorlopen. Eerder wilde het kabinet alleen een overgangsregeling treffen voor degenen, die 58 jaar of ouder zijn. Alle overige werknemers krijgen de mogelijkheid deel te nemen aan een speciale spaarregeling, waarin maximaal 5.000 per jaar kan worden ingelegd tot een maximum van 20.000. Hiervoor geldt evenals bij de levensloopregeling dat men pas inkomstenbelasting betaalt op moment van opname van het spaargeld (zogenaamde omkeerregel ). Als er gedurende de loopbaan geld uit de spaarregeling wordt opgenomen, kan deze weer volgestort worden tot het maximum van 20.000. Er zijn geen voorwaarden verbonden aan de opname. Verder is nog een aantal maatregelen besproken in het ambtelijk overleg. Ook deze maken onderdeel uit van het totale pakket om het flankerend arbeidsmarktbeleid te ondersteunen. Er komt een mobiliteitsbonus van 3.500 voor het in dienst nemen van een 55-plusser, gedurende drie jaar. Deze bonus bedraagt 7.000 gedurende drie jaren, indien een 50- plusser in dienst wordt genomen. Voor intersectorale scholing komt er een extra bijdrage van de overheid, indien een sectorfonds hiervoor wordt opengesteld. Er komt een van-werk-naar-werk budget. Als hierover afspraken worden gemaakt in de cao, worden de kosten hiervan gecompenseerd door de overheid. Het gaat dan om met ontslag bedreigde werknemers, waarvoor de kosten van bijvoorbeeld scholing worden gecompenseerd door de overheid. De drempel voor de fiscale scholingsaftrek wordt verlaagd van 500 naar 250. Op 15 september wordt het Pensioenakkoord behandeld in de Tweede Kamer. Dan zal moeten blijken of er voldoende politieke steun is voor dit akkoord. De Tweede Kamer zal immers moeten besluiten of er bijvoorbeeld een verhoogde indexering van de AOW zal komen en of de maximale opbouwpercentages voor pensioen in stand zullen blijven (zogenaamd Witteveenkader). In het Regeerakkoord wilde het kabinet de mogelijkheden voor pensioenopbouw immers nog fors beperken. MHP-duovoorzitter Bob van der Wal stelde na afloop van het overleg met minister Kamp en de werkgevers nog eens het volgende. De MHP heeft tot op heden nog geen beter alternatief voor het Pensioenakkoord gezien. Ook in de komende maanden zullen er nog steeds veel zaken verder uitgewerkt en geconcretiseerd moeten worden. Wij zullen als MHP hier bovenop blijven zitten en onze input blijven leveren. Het uiteindelijke doel is om een goed pensioen voor alle generaties te blijven waarborgen. Minister Kamp buigt voor kritiek ontslagregels Op 5 september jl. heeft minister Kamp van SZW besloten om af te zien van zijn voornemens de ontslagregels voor het UWV ten nadele van werknemers aan te passen. Dit nadat de drie vakcentrales MHP, FNV en CNV al in een vroeg stadium stevige kritiek geuit hadden op de voorgenomen maatregelen. De kritiek werd vlak voor het zomerreces overgenomen door de Tweede Kamer. Minister Kamp was aanvankelijk van plan de regels voor het UWV aan te passen, waardoor mensen met een vast contract gemakkelijker konden worden ontslagen. Vervolgens zou het toegestaan zijn hetzelfde werk te laten doen door uitzendkrachten of zelfstandigen zonder 2
personeel. Na het bekend worden van deze voornemens hebben de drie vakcentrales tot twee keer toe een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer gestuurd, waarin gewaarschuwd werd voor deze uitholling van het ontslagrecht. De MHP vindt het goed nieuws dat minister Kamp onder druk van de Tweede Kamer heeft besloten dat eerst alles in het werk moet worden gesteld om werknemers met een vast contract in dienst te houden. De MHP is er echter niet gerust op dat het bij deze ene aanval op het ontslagrecht blijft. Onlangs lanceerde bijvoorbeeld D66 nog een initiatiefwetsvoorstel, waarin de preventieve ontslagtoets wordt afgeschaft. Volgens de MHP is juist rust op dit front hard nodig en moet de overheid zich als een betrouwbare partner opstellen. Het is te gek voor woorden, dat juist in een uiterst onzekere economische periode gepoogd wordt de bescherming van werknemers te verslechteren. Het lijkt op een scheidsrechter, die tijdens de wedstrijd de spelregels wijzigt, aldus MHP-bestuurder Eddy Haket. Pleidooi voor uitstel andere ingangsdatum AOW Minister Kamp (SZW) is voornemens om de AOW vanaf 1 januari 2012 niet langer op de eerste van de maand waarin iemand 65 jaar wordt, te laten ingaan, maar op de verjaardag dat iemand 65 jaar wordt. Hiervoor heeft hij op 8 juli jl. een wetsontwerp bij de Tweede Kamer ingediend. De MHP heeft bezwaren tegen dit wetsontwerp. Het verleggen van de ingangsdatum van de AOW betekent dat gemiddeld de AOW-uitkering een halve maand later zal ingaan. In het uiterste geval kunnen individuen hun AOW-uitkering een volle maand later zien ingaan, als zij op de laatste dag van de maand jarig zijn. De MHP pleit ervoor om deze wijziging minimaal vier jaar uit te stellen. Dit omdat mensen die al gebruik maken van bijvoorbeeld een prepensioenregeling of een VUT-regeling, geen mogelijkheden meer hebben om het inkomensgat op te vangen. CAO-partijen kunnen pas actie ondernemen als voorgenomen beleid daadwerkelijk wet is geworden. Volgens de MHP lopen mensen tegen problemen aan, als deze wijziging al op 1 januari 2012 ingaat. Hierover zal binnenkort een brief aan de Tweede Kamer gestuurd worden. Fiscale regels deeltijdpensioen gewijzigd Tot nu toe moest een werknemer die zijn pensioen gedeeltelijk eerder liet ingaan, zijn werk in gelijke mate verminderen. Als dat niet gebeurde, dan was de hele aanspraak op het pensioen meteen belast. Dat is sinds 7 september jl. niet meer het geval voor vervroegd pensioen vanaf 60 jaar. De werknemer kan gewoon blijven werken naast zijn vervroegde pensioenuitkering, zonder dat de hele aanspraak op het pensioen belast wordt. De MHP ziet in dit besluit van staatssecretaris Weekers van Financiën de mogelijkheid om (gedeeltelijk) vervroegde pensionering beter te combineren met (gedeeltelijk) doorwerken. Daarnaast kan het de arbeidsparticipatie van oudere werknemers stimuleren. Al eerder heeft de MHP haar bezwaren geuit tegen de strenge regels van de fiscus omtrent het eerder laten ingaan van pensioen voor de 65-jarige leeftijd. De MHP bevreemdt het overigens dat bij een vervroegde ingangsdatum van de pensioenuitkeringen vóór het bereiken van de 60-jarige leeftijd, de toetsing wel gewoon wordt gehandhaafd in die zin dat het pensioen slechts kan worden vervroegd voor zover de werknemer dienovereenkomstig in arbeidsinkomsten achteruitgaat. 3
MHP pleit voor meer onafhankelijkheid bedrijfsarts Op 7 september jl. hebben de drie vakcentrales, op initiatief van de MHP, gezamenlijk een brief aan staatssecretaris De Krom van SZW gestuurd. Hierin uiten ze hun zorgen over de toegankelijkheid en kwaliteit van de bedrijfsgezondheidszorg voor werknemers. Aanleiding voor de brief waren de uitkomsten van een onderzoek van het bureau Astri, dat in opdracht van de Ministeries van SZW en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is uitgevoerd naar de positie van de bedrijfsarts. In de brief pleit de MHP ervoor dat de toegankelijkheid tot bedrijfsgezondheidskundige zorg voor iedereen wordt verbeterd. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het in ere herstellen van een spreekuur van de bedrijfsarts over arbeidsomstandigheden voor alle werknemers. Verder zou de directe financiering van de bedrijfsarts en arbozorg door de werkgever doorbroken en losgekoppeld moeten worden. Hierdoor kan de onafhankelijke positie van de bedrijfsarts beter geborgd worden. Urgentie is gewenst want het aantal bedrijfsartsen is door deze ongewenste, huidige positie en door vergrijzing binnen het vak hard aan het teruglopen. Weinig nieuwe studenten (slechts vier) kiezen voor het vak van bedrijfsarts. Zonder snelle maatregelen betekent dit dat er geen goede en toegankelijke bedrijfsgezondheidszorg voor de toekomst is gewaarborgd. Zeker met het oog op het langer doorwerken en de duurzame inzetbaarheid van mensen is dat een slechte ontwikkeling, aldus MHP-beleidsmedewerkster Klaartje de Boer. Goede arbozorg is niet alleen voor werknemers van belang. Het leidt ook tot een vermindering van werkgerelateerd verzuim en levert daarmee directe winst op voor de werkgever. De MHP verwacht dan ook een actieve opstelling van werkgevers en het kabinet om de bestaande problemen zo snel mogelijk te verhelpen. Handhaving minimumloon onder druk De vakcentrales FNV, CNV en MHP hebben op 5 september jl. een gezamenlijke brief verstuurd aan Tweede Kamer, waarin wordt gereageerd op de voorgestelde wijziging in de handhaving van de Wet minimumloon en minimum vakantietoeslag. Volgens deze nieuwe handhavingsinstructie voor de Arbeidsinspectie hoeft er volgens minister Kamp van SZW alleen nog opgetreden te worden als werkgevers personeel minder betalen dan het minimumloon, berekend naar een 40-urige werkweek. Veel cao s kennen echter een werkweek van 36 of 38 uur. Werknemers met een minimumloon die onder deze cao s vallen, hebben recht op een hoger uurloon dan wanneer ze een 40-urige werkweek zouden hebben. Verder mogen werkgevers volgens de nieuwe instructie maximaal 20% van het loon inhouden voor huisvesting en 10% voor de ziektekostenverzekering. Deze inhoudingen vinden in de regel vooral plaats bij het inschakelen van tijdelijke, Oost-Europese werknemers. Het argument voor de nieuwe instructie is dat de handhaving van de bestaande regels te ingewikkeld is. De werkelijke reden achter het besluit is dat er bezuinigd wordt op de Arbeidsinspectie. Het beleid van de minister nodigt werkgevers nu uit om in die sectoren waar een kortere werkweek dan 40 uur geldt, mensen met een minimumloon minder te betalen en ook om hogere inhoudingen op het loon voor huisvesting en ziektekosten door te voeren. We realiseren ons heel goed dat de wijzigingen de achterban van de MHP niet direct raken, maar er is een zeer principieel punt aan de orde, namelijk de naleving van cao-bepalingen. Het kan niet zo zijn dat we de cao-rechten versoberen, omdat gekort wordt op het toezicht, aldus MHP-bestuurder Eddy Haket. 4
Fundamentele wijzigingen Kamers van Koophandel In een nieuwsbrief heeft minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) al een tipje van de sluier opgelicht wat hij met ingang van 1 januari 2013 van plan is met de Kamers van Koophandel (KvK s). De twaalf Kamers worden samengevoegd met Syntens tot één zogenaamd Ondernemershuis. De minister geeft niet aan op welke wijze de regionale stimulering van de het bedrijfsleven nog wordt ingevuld, een taak die de KvK s hoog in het vaandel hebben. Verder heeft de minister besloten de heffing van de KvK s af te schaffen en de financiering van het nieuwe Ondernemershuis rechtsreeks via de begroting van het Ministerie van EL&I te laten verlopen. Daarbij wordt eraan voorbijgegaan dat de financiering van de Sociaal-Economische Raad (SER) ook via de heffing die de KvK s het bedrijfsleven oplegt, verloopt. MHP-bestuurder Eddy Haket is zeer kritisch over deze ontwikkelingen. Uit de evaluatie van vorig jaar naar het functioneren van de Kamers bleek dat de Kamers nog steeds een belangrijke rol voor het regionale bedrijfsleven vervullen. Nu dreigt dit instituut met zijn infrastructuur, dat overigens al tweehonderd jaar goed functioneert, in één keer te worden afgeschaft. Haket vreest ook de gevolgen voor de SER. De onafhankelijkheid van de SER komt direct in gevaar op het moment dat de SER afhankelijk wordt van politieke besluitvorming over de rijksbegroting. Het buitenland kijkt met jaloezie hoe we dit momenteel in Nederland hebben geregeld en uitgerekend Nederland gaat de minder goede voorbeelden binnen Europa achterna. SER-advies over ontwikkelingssamenwerking Op vrijdag 16 september a.s. zal de SER het advies Ontwikkeling door duurzaam ondernemen vaststellen. Het advies is voorbereid door een commissie, waarin beleidsmedewerkster Klaartje de Boer de MHP vertegenwoordigde. In het advies wordt een pleidooi gehouden om bij ontwikkelingssamenwerking meer aandacht te hebben voor de private sector. Effectieve economische samenwerking met ontwikkelingslanden moet zich richten op het bevorderen van lokale bedrijvigheid en de daarvoor benodigde faciliteiten. Dit bevordert de werkgelegenheid en zelfstandigheid van een land. Hierbij dient de vraag vanuit een ontwikkelingsland centraal te staan. Voor de MHP is daarbij een aantal randvoorwaarden van belang: een stabiel bestuur, goede infrastructuur, rechtszekerheid, een effectief belastingstelsel, arbeidswetgeving inclusief handhaving, de aanwezigheid van voldoende gekwalificeerd personeel, toegang tot sociale zekerheid en een sterk maatschappelijk middenveld. Voor de toekenning van subsidies aan de private sector uit ontwikkelingsgelden dient de naleving van enkele fundamentele arbeidsnormen te worden nageleefd. Het gaat dan bijvoorbeeld om het tegengaan van kinderarbeid en de vrijheid van vakbonden. Een groot winstpunt van het advies, want hiermee moeten werkgevers in ontwikkelingslanden ook hun verantwoordelijkheid nemen voor de naleving van fundamentele rechten in ontwikkelingslanden, aldus De Boer. Het advies is terug te vinden op www.ser.nl. Extra MHP-bulletin Op 19 september a.s. zal er een extra MHP-bulletin verschijnen over de Miljoenennota voor 2012. De plannen zullen dit jaar namelijk al de vrijdag voor Prinsjesdag openbaar worden gemaakt. 5
Voor meer informatie: www.vakcentralemhp.nl 6