Christelijke spiritualiteit Cursus Het goede leven. Minor Franciscaanse spiritualiteit over duurzaamheid, zorg en leiderschap
Het (FSC) doet wetenschappelijk onderzoek naar de levensoriëntatie zoals die te vinden is in de geschriften van en over Franciscus en Clara van Assisi, in de geschiedenis en in de huidige tijd. Het FSC is gesticht door de Nederlandse minderbroeders, de franciscanen, de kapucijnen en de conventuelen en heeft tot doel: Het bevorderen van onderzoek en onderwijs in de franciscaanse spiritualiteit, theologie en geschiedenis. Het reflecteren op de vraag hoe het charisma van Franciscus en Clara vruchtbaar kan zijn voor de huidige wereld, in de levenspraktijk en in de bezinning op het geloof. Het FSC biedt mogelijkheden voor het doen van onderzoek. Daarbij valt te denken aan het begeleiden van scripties, dissertaties en postdoc-onderzoek. Zij treedt naar buiten met publicaties, cursussen, studiedagen en lezingen. Ook participeert het FSC in werkweken, vormingsdagen en weekenden op het gebied van spiritualiteit, Bijbel en liturgie. Franciscus van Assisi Leefde in het begin van de 13e eeuw en is voor velen nog steeds een bron van inspiratie. Men wordt geraakt door zijn levenswijze waarin hij zijn lot verbond aan dat van de armen en machtelozen van zijn tijd. Zijn evangelisch leven en boodschap van vrede wekt bewondering en werkt nog steeds uitdagend. Voor velen is hij een voorbeeld van een leven in eerbied en harmonie met heel de schepping. 2
Minor Christelijke Spiritualiteit 1. Algemene inleiding over de minor Aan de Tilburg School of Catholic Theology (TST) te Utrecht bestaat de mogelijkheid op academische wijze spiritualiteit te leren: in de minor Christelijke spiritualiteit in het dagelijks leven. Spirituele kennis komt voort uit een levenspraktijk en leidt binnen in een (nieuwe) levenspraktijk. Wij mensen leiden ons leven voornamelijk met behulp van praktische kennis. En ook al doen we veel dingen onbewust, deze praktische vermogens zijn vaak vindplaatsen van spiritualiteit. Je kunt je bewust worden van jouw levensrichting, bijvoorbeeld door te kijken in de spiegel van grote spirituele voorgangers. Je kunt de vaardigheid ontwikkelen jouw onvermoede spiritualiteit aan het licht te brengen. En ten slotte kun je proberen jouw spiritualiteit effectief te laten zijn in je omgeving, bijvoorbeeld op het werk. Daartoe is het nodig jouw inzichten en vaardigheden te communiceren, zowel op persoonlijk als institutioneel vlak. 2. Doelstelling minor De minor Christelijke spiritualiteit in het dagelijks leven biedt inzicht in verschillende vormen van christelijke spiritualiteit en het vermogen het inzicht in praktijk te brengen. 3. Inhoud van de vakken De cursus bestaat uit vier samenhangende modules van elk 6 tot 9 ECTS (168 resp. 252 uur). In de minor word je uitgedaagd jouw levensoriëntatie onder discussie te stellen, te verrijken en te verdiepen. De cursus beweegt zich tussen: De sterkste punten uit de traditie van de christelijke spiritualiteit, met bijzondere aandacht voor de grote ordestradities; De levensoriëntatie van de student en de wens om die oriëntatie effectief in te zetten in leven en werken. Verschillende werkvormen wisselen elkaar af: hoorcollege, spirituele oefening, werkcollege, presentatie en gesprek. 4. Profiel van de student De minor is opgezet voor Bachelorstudenten van de universiteit of hbo, en dan met name voor de studenten die in hun toekomstige functie spiritualiteit willen betrekken. Je kunt daarbij denken aan studenten in de medische wetenschap, rechten, bedrijfskunde, letteren enzovoorts. Ook is de minor geschikt voor mensen in de verzorgende sector, de hulpverlening en het pastoraat. VWO niveau vereist. 3
5. Opbouw van het programma Module 1: Algemene inleiding in de christelijke spiritualiteit (6 ECTS) Tijd: 5 sept -10 okt, 10.00-12.45 uur Docent: Dr. Willem Marie Speelman Doelstelling: inzicht in en waardering voor de christelijke spiritualiteit in de geschiedenis Afsluiting: Schriftelijk tentamen Module 2: De grote orderegels en hun toepassingsmogelijkheden (6 ECTS) Tijd: 24 okt - 28 nov, 10.00-12.45 uur Docenten: Prof. dr. G.P. Freeman Doelstelling: vertrouwdheid met de belangrijkste westerse regels, inzicht in de wisselwerking tussen het leven en de regel, en het vermogen de regels te gebruiken als leidraad voor het eigen leven. Afsluiting: Werkstuk of Je eigen leefregel Module 3: Levensinrichting (9 ECTS) Tijd: 23 jan - 6 mrt, 10.00-12.45 uur Docenten: Prof. dr. P. van Geest Doelstelling: inzicht in de verschillende levensvormen, die zijn voortgekomen uit en in wisselwerking staan met de christelijke spiritualiteit van het dagelijkse leven. Afsluiting: Presentatie en slotgesprek Module 4: Spirituele methode (9 ECTS) Tijd: 27 mrt - 1 mei, 10.00-12.45 uur Docent: Dr. Willem Marie Speelman Doelstelling: vertrouwdheid met de spirituele methode, het vermogen spirituele praktijken te beschrijven, te waarderen en te ontwikkelen. Afsluiting: Werkstuk 6. Praktische informatie De minor wordt gegeven aan de Utrechtse locatie van de School of Catholic Theology op de donderdagen 5 sept t/m 10 okt, 24 okt t/m 28 nov, 23 jan t/m 6 mrt, 27 mrt t/m 1 mei van 10.00 tot 12.45 uur. Kosten Voor bachelorstudenten, ingeschreven aan de universiteit, is het volgen van de minor gratis. Voor anderen kost deelname 3000. De modules 1, 2 en 3 kunnen ook afzonderlijk gevolgd worden, voor 750. De vierde module bouwt voort op de eerste en kan daarom niet afzonderlijk worden gevolgd. De cursus gaat door bij minimaal 5 deelnemers (ingeschreven op 15 augustus 2013). Inschrijvingen via Bureau Inschrijvingen van de Universiteit van Tilburg: http://www.tilburguniversity. edu/nl/studenten/studentdesk/ Er is ook een mogelijkheid om het via het te volgen. Informeer naar de voorwaarden: info@franciscaans-studiecentrum.nl Meer informatie Voor informatie kun je terecht bij de coördinator Willem Marie Speelman, w.m.speelman@uvt.nl of 06 1566 1563 4
5
Het goede leven Franciscaanse spiritualtiteit over duurzaamheid, zorg en leiderschap In het najaar van 2012 geeft het FSC een academische cursus Het goede leven: franciscaanse spiritualiteit over duurzaamheid, zorg en leiderschap. Wanneer? Op twaalf donderdagmiddagen - 5 sept t/m 19 sept, 3 okt, 10 okt, 24 okt t/m 7 nov, 21 nov t/m 5 dec, van 14.00 tot 15.45 (onder voorbehoud). Voor wie? De cursus is opgezet als keuzevak voor de Master Theologie aan de TST, maar de cursus staat ook open voor andere studenten en niet-studenten. Door wie? De cursus wordt gegeven door Prof. dr. Gerard Pieter Freeman, Dr. Krijn Pansters en Dr. Willem Marie Speelman. Doelstelling De student leert franciscaanse verhalen te vinden, te lezen en te vertellen, en op basis van die verhalen levenshoudingen en vormen te evalueren met betrekking tot actuele thema s. Vereiste vaardigheden De student kan zelfstandig teksten lezen en verwerken, de verwerkte stof presenteren in een mondelinge presentatie en in een verslag. 6
Inhoud van de cursus 1. Inleiding op het college 2. Franciscaanse verhalen vinden, lezen en vertellen: over de methode 3. Duurzaamheid en natuurlijke omgeving 4. Duurzaamheid en broederschap 5. Duurzaamheid en eeuwig leven 6. Zorg als product in een marktcultuur 7. Zorg als nabijheid 8. Zorg als dienstbaarheid 9. Leider als tiran 10. Leider als voorganger 11. Leider als dienaar 12. Kenmerken van het goede leven Werkvormen De cursus is een combinatie van hoorcolleges en werkcolleges. We lezen en analyseren samen bronteksten, we luisteren naar elkaars presentaties en discussiëren daarover. De toetsing De toetsing vindt plaats op basis van de participatie tijdens de colleges, de presentatie en het afsluitende verslag. Verplichte literatuur - Reader - De geschriften van Franciscus van Assisi (2e herz. druk 2006) - W.M. Speelman, G.P.Freeman, J.vd. Eijnden, Om de hele wereld. Inleiding in franciscaanse spiritualiteit (Valkhof, 2010) Kosten Voor hen die als student ingeschreven staan aan een universiteit of hbo-instelling is de cursus gratis. De kosten voor anderen bedragen 600 (voor leden van de derde orde en van de Vereniging Franciscaanse Beweging 400). Dit bedrag dient voor de aanvang van de cursus te zijn overgemaakt op rekening 2892099 ten name van het. 7
Informatie Verdere informatie kunt u inwinnen op onze website www.franciscaans-studiecentrum.nl of via e-mail: info@franciscaans-studiecentrum.nl of via de telefoon: Willem Marie Speelman 06 1566 1563 Het bureau van het is gevestigd in het gebouw van de Tilburg School of Catholic Theology op het universitair centrum De Uithof. Van Unnikgebouw, kamers 917 & 918 Heidelberglaan 2 3584 CS Utrecht 030 253 38 75 of 013 4663818 www.franciscaans-studiecentrum.nl e-mail: info@franciscaans-studiecentrum.nl De minor Christelijke Spiritualiteit is onderdeel van het onderwijsaanbod van Tilburg School of Catholic Theology. De minor kan worden gevolgd tijdens het 2e jaar van de bachelor Theologie.