Foto van de Drechtsteden Raadscommissie ABZ 3 september 2012 Sjoerd Veerman Rien Val 1
De aantrekkingskracht van de Drechtsteden Gerard Marlet 6 maart 2012
The paradox of urban triumph bereikbaarheid banen 1.411 tot 1.605 1.276 tot 1.411 1.158 tot 1.276 1.056 tot 1.158 934 tot 1.056 824 tot 934 733 tot 824 658 tot 733 575 tot 658 480 tot 575 410 tot 480 358 tot 410 302 tot 358 246 tot 302 180 tot 246 0 tot 180 Bereikbaarheid werk Bereikbaarheid voorzieningen Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 3
Van productiestad naar consumptiestad 100% 80% werk cult uur 60% 40% 20% 0% 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 4
De aantrekkelijke stad bow lingbanen 18% voetbalindex 5% aantal misdrijven 15% bereikbaarheid banen (agglomeratie) 28% bioscopen 4% musea 2% culinair aanbod 5% klimaat 41% historische binnenstad 6% aanbod podiumkunsten 10% nabijheid kust 20% aanbod podiumkunsten 16% nabijheid natuur 18% culinaire kwaliteit 7% kw aliteit w oningvoorraad 5% Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 5
Lokaal en regionaal 19,3% 43,0% 24,3% regio stad w oonomgeving woning 13,4% Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 6
Agglomeratie en amenities hoge attractiewaarde lage attractiew aarde veel banen bereikbaar weinig banen bereikbaar Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers); Atlas 2011 7
Agglomeratie en woonattracties 70 attractiewaarde Amsterdam 60 Haarlem Utrecht 50 40 30 20 10 Maastricht Groningen Leeuwarden Hengelo (O.) Enschede Venlo Sittard-Geleen Heerlen Emmen Almelo s-hertogenbosch Velsen Amstelveen Den Haag Leiden Zwolle Alkmaar Nijmegen Tilburg Oss Eindhoven Hilversum Haarlemmermeer Roosendaal Hoorn Amersfoort GoudaAlphen aan Delft den Rijn Ede Purmerend Breda Zaanstad Leidschendam-Voorburg Rotterdam Deventer Arnhem Zoetermeer Bergen op Zoom Apeldoorn Dordrecht Helmond Lelystad Almere Schiedam Vlaardingen Spijkenisse bereikbaarheid van banen 0 0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 8
residu De aantrekkingskracht van de Drechtsteden 300 250 200 150 100 50 0-50 -100-150 -200 Bron: Atlas voor gemeenten 9 aantrekkingskracht beschikbaarheid van banen natuur lijke ligging voorzieningen gentrif ication woningvoor raad universiteit sst ad hist or iciteit over last en onveiligheid
De aantrekkingskracht van de Drechtsteden sociale huur sociale huur hoogbouw hoogbouw vooroorlogse woningen omvang woningen winkels mode & luxe podiumkunst en vooroorlogse woningen omvang woningen winkels mode & luxe podiumkunsten podiumkunsten in de omgeving culinaire kwaliteit culinaire kwaliteit historiciteit historiciteit historisch water historisch water nabijheid natuur nabijheid natuur nabijheid kust nabijheid kust Bron: Atlas voor gemeenten 10
Voorzieningen 3,6 3,4 Aant al uit voeringen per 1000 inwoners 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Atlas voor gemeenten 11
Voorzieningen 4,6 Aantal winkels mode & luxe per 1000 huishoudens 4,5 4,4 4,3 4,2 4,1 4,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Atlas voor gemeenten 12
Voorzieningen 2,4 2,2 Beschikbaarheid kwalit eit srestaurant s (kwalit eit sindex) 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Atlas voor gemeenten 13
Voorzieningen 24 Aanwezigheid en succes van profvoetbalclubs in de gemeente (index) 22 20 18 16 14 12 10 8 6 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Atlas voor gemeenten 14
Leefbaarheid 3,6% Inbraak in woningen 3,2% 2,8% 2,4% 2,0% 1,6% 1,2% 0,8% 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Bron: Atlas voor gemeenten 15
Sterke stad, sterke regio 93,75 en hoger 87,50 tot 93,75 81,25 tot 87,50 75,00 tot 81,25 68,75 tot 75,00 62,50 tot 68,75 56,25 tot 62,50 50,00 tot 56,25 43,75 tot 50,00 37,50 tot 43,75 31,25 tot 37,50 25,00 tot 31,25 18,75 tot 25,00 12,50 tot 18,75 6,25 tot 12,50 0,00 tot 6,25 93,75 en hoger 87,50 tot 93,75 81,25 tot 87,50 75,00 tot 81,25 68,75 tot 75,00 62,50 tot 68,75 56,25 tot 62,50 50,00 tot 56,25 43,75 tot 50,00 37,50 tot 43,75 31,25 tot 37,50 25,00 tot 31,25 18,75 tot 25,00 12,50 tot 18,75 6,25 tot 12,50 0,00 tot 6,25 Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 16
Krimp? 0,8% Bevolkingsgroei 0,7% 0,6% 0,5% 0,4% 0,3% 0,2% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Atlas voor gemeenten 17
De waarde van een aantrekkelijke centrumstad grondprijs prijs in het CBD reiskosten loonverschil prijs aan stadsrand prijs van een perceel locatie stadsrand CBD stadsrand Bron: De Groot, Marlet, Teulings, Vermeulen, 2010: Stad en land 18
Amsterdam 4.500 h uizenprijzen p er vierkante meter 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 afstand tot het centrum 0 2 4 6 8 10 12 Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 19
Rotterdam 4.500 huizenprijzen per vierkante met er 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 afstand tot het centrum 0 2 4 6 8 10 12 Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 20
Wonen volgt voorzieningen 35% 30% 25% 20% 15% aandeel creatieve klasse gecorrigeerd voor andere verklarende f act oren Breda Leidschendam- Amersf oort 's-hert ogenbosch Leiden Voorburg Ei ndhoven Ut recht Hengelo Den Haag Zoet ermeer Amst elveen Maastricht ArnhemHaarlem Sit t ard-geleen Zw olle Leeuw arden Devent er GoudaGroningen Al Heerlen mere Alkmaar Alphen aan den Rijn Hoorn Tilburg Dordrecht Delf t Roosendaal Vl aardingen Ede Apeldoorn Oss Rot terdam Hilversum Helmond Venlo Purmerend Bergen Enschede op Zoom Velsen Almelo Schiedam Lelyst adhaarlemmermeer Zaanst ad Spijkenisse Emmen Nijmegen Amst erdam aantal theatervoorstellingen per 1.000 inwoners 10% 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 21
en werken volgt wonen 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% Roosendaal Zaanst Hengelo ad Schiedam (O.) Deventer Leidschendam- Amersf oort Voorbur g Sittard-Geleen Emmen Bergen op Zoom Vlaardingen werkgelegenheidsgroei (1996-2005) gecorrigeerd voor andere signif icant verklarende f actoren Spijkenisse Zoetermeer Amst elveen Almelo Lelyst ad Amsterdam Apeldoorn Alphen Almereaan den RijnHilversum s-gravenhage Nijmegen Purmerend Tilburg Enschede AlkmaarMaast Breda richt s-hert ogenbosch Utrecht Zw Oss Ede olle Gouda Leiden Haarlemmermeer Haarlem Eindhoven Venlo Groningen Heer Leeuwarden len Hoorn Rott erdam Dordrecht Arnhem Helmond Delft -20% Velsen aandeel creatieve klasse (1996) -25% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Bron: G. Marlet, 2009: De aantrekkelijke stad (VOC Uitgevers) 22
Economische kansen, werkloosheid en leefbaarheid - relatief veel banen binnen acceptabele reistijd te bereiken, maar: - relatief weinig kansen voor jongeren, en: - weinig werkgelegenheidsgroei Economie Economie - gunstige ligging, m aar: - relatief veel last van files Agglomeratie Agglomeratie en en stedelijkheid stedelijkheid Atlas voor gemeenten Arbeidsparticipatie Arbeidsparticipatie - relatief lage werkloosheid, mogelijk bereikt door duccesvol regionaal arbeidsmarktbeleid Overlast Overlast & & onveiligheid onveiligheid - relatief veel vernielingen en overlast van jongeren, maar: - de overige leefbaarheidsproblemen vallen mee Bevolkingssamenstelling Bevolkingssamenstelling -relatief weinig human capiltal (creatieve klasse, hoogopgeleiden), en: - relatief veel jongeren en éénoudergezinnen Woonomgeving Woonomgeving - historische binnenstad en natuurlijke ligging, maar: - w einig stedelijek voorzieningen Bron: Atlas voor gemeenten 23