Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven



Vergelijkbare documenten
Workshop 6 Technische betrouwbaarheid

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Landbouw Robots. farming innovators. Maart Jan Willem Rodenburg Manager Product Safety & Compliance

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014

Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN

Chris Westra (senior consultant ECN)

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Commissieplan 2017 Normcommissie Meetapparatuur voor elektrische en elektromagnetische grootheden

Windenergie. Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee

DECLARATION FOR GAD approval

Openbare eindrapportage BLUE Piling Technology TKIW01001

1148-CPR SAFETY-PRODUCT nv Beverlosesteenweg 100 B-3580 BERINGEN EN 40-5:2002

BIJLAGE 2. Voornemen

Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel


PANEELRADIATOR - Type PR Handleiding. PANEL RADIATOR - Type PR Manual

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

ECN Windturbine Test Site Wieringermeer

VERSLAG WORKSHOP NORMONTWIKKELING: HARMONISATIE EN DIFFERENTIATIE 1 DECEMBER L.A.H. Machielse (editor)

OPENBAAR EIND RAPPORT

OPENBAAR EIND RAPPORT

3e Mirror meeting pren April :00 Session T, NVvA Symposium

Renewable Energy Base Oostende

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

De elektromotor Hart van het systeem

Industrie & Veiligheid

Windstroom en werkgelegenheid

NHL lectoraat Wind Energie

InnovatieContract Wind op Zee. Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking. Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen TKI WIND OP ZEE

RONTLINE RIGGING & MOTION VPT VAKMEETING. Hijstechniek : jaar verder NEN ELL NPR CEN MD BICKT CWA WLL EN SWL BOEH ELL/R

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet?

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

Analyser Platform. Arno van Adrichem EMEEL Analyser Engineer, EMEAP Coordinator ExxonMobil Research and Engineering.

1148-CPR SAFETY-PRODUCT nv Beverlosesteenweg 100 B-3580 BERINGEN EN 40-5:2002

DEKRA Certification, Arnhem

Renewable Energy Base Oostende

Windenergie. 1. Wat is windenergie? 3. Wat zijn voordelen, nadelen en risico s van windenergie?

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC

Bareld Bruining ZIN & ONZIN VAN ON-LINE PROCESS ANALYZERS

Shell NL & Shell New Energies

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

Built Positive Together We Build What s Next

Het Europese kader: verordening, richtlijn, aanbeveling, communicatie

Institute for Aerospace Maintenance Maastricht (IAMM) Kennis als wapen in mondiale concurrentie

Effectieve Innovatie: push & pull. Frans Rooijers - directeur

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid

R&D activiteiten in Nederland Ernst van Zuijlen KIVI 19 september 2012

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL

Wat is een kleine windturbine?

Verwantschap tussen open data, open standaarden en open source software

Oh Nee, het moet MID gecertificeerd worden.

Commissieplan 2015 Normcommissie NEC 20 Draad en kabel voor elektrische sterkstroominstallaties

Continuous testing in DevOps met Test Automation

Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase. Jaap Olthoff. head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09

KOSTPRIJSANALYSE WINDENERGIE OP LAND

Stand van zaken offshore windenergie in Nederland

Peter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester

Certificering NDT personeel Aerospace industrie

Regelgeving rond waterstof:

Low voltage electrical installations - Part 6: Verification. Central Secretariat: rue de Stassart 35, B Brussels

Bob Meijer Lancering TKI Wind op Zee Tenders januari 2015


PRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL

Werkgroep ISO TestNet thema-avond 9 oktober 2014

Wind Werkt ook in 2050

Belang van onderzoek en innovatie bij de verdere uitbouw van de Blue Energy Cluster in West Vlaanderen

01/ M-Way. cables

Nederlandse norm NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geïnstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen.

Veilig installeren van PV-systemen

De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts

Wind Werkt ook in 2050

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

Commissieplan 2018 Normcommissie NEC 120 'Elektriciteitsopslagsystemen'

Opleiding PECB IT Governance.

2 e webinar herziening ISO 14001

Value based healthcare door een quality improvement bril

VeriteQ. VeriteQ. - Power Quality metingen. - Trillingsmetingen

Handelsmissie Offshore Wind Japan & Korea evaluatie & follow-up

Commissieplan 2017 Normcommissie NEC 109 Coördinatie van isolatie (laagspanning)

Dutch Research Council: women in scientific careers

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 3

Match Making Day 2016

This annex is valid from: to Replaces annex dated: Location(s) where activities are performed under accreditation

Richtlijn Machines 98/37/EC /42/EC Samenbouw

I.S.T.C. Intelligent Saving Temperature Controler

(Tidal) Technology Center Grevelingendam (TTC-GD)

Sportopleidingen in Internationaal perspectief

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman,

CE-markering: mat of glashelder

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

LOCATIE INFORMATIE Innovation & Development Area

Transcriptie:

Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven NEN-Platform Wind op Zee 23 december 2013 Frank Kortstee, NEN TKI WoZ Internationalecoordination 1

Inhoud Belang van normen Normontwikkeling Recente ontwikkelingen NEN platform Wind op Zee TKI WoZ Internationalecoordination 2

Wie zijn wij Martijn Geertzen Standardisation consultant NEN, Dutch Standards institute Consultant on Solar, Wind, and Water Secretary to IEC and CENELEC TC 88 Wind turbines Wind turbine standards suite NEN-EN-IEC 61400 Frank Kortstee Past: Standardisation consultant NEN, Environment Past: Manager NEN, Medical Technology Manager Electricity Supply & Electrical Products NEN Platform Wind op Zee TKI WoZ Internationalecoordination 3

Belang van normen Doel Innovatiecontract Wind op Zee: Nederlandse keten van research tot commerciële toepassing van Wind op Zee te completeren en continueren. Belangrijk: Goedkoop (kostprijsdaling) Massaproductie installatie en -onderhoud Groei / Schaalgrootte (Technologische innovaties en standaardisering horen bij schaalgrootte) Normen (standaarden) belangrijke rol bij verdere opschaling van (onderzoeks)projecten disseminatie van kennis via normen (FP7 & Horizon 2020) TKI WoZ Internationalecoordination 4

Belang van normen Voorbeelden van Normen voor Wind op Zee: Ontwerpstandaarden voor Wind op Zee, normen Standaardfundaties zoals monopalen (normtraject torens en funderingen van windturbines op land bestaat) Betere en goedkopere constructies; Normen installatiemethoden van standaardfundaties (na ontwikkeling en testen van sterk verbeterde methode) massa-installatie TKI WoZ Internationalecoordination 5

Belang van normen standards within rules and regulations Standards are voluntary, but: If approved by EC presumption of compliance with EU directives like Machinery directive, is granted Are the basis for certification without which no wind turbine will ever be built, allowed, nor financed Are the de facto rules and regulations if no other are in place International standards drive innovation and successful implementation of research and development Recognised by EC as preferred way of dissemination in FP 7 and Horizon 2020 Not just for the wind turbines itself TKI WoZ Internationalecoordination 6

Normontwikkeling TKI WoZ Internationalecoordination 7

Normontwikkeling Normalisatie Windenergie (product en infrastructuur) Mondiaal: IEC/TC 88 Wind turbines - Europa neemt die meestal over, daarmee ook Nederland Europa: CENELEC/TC 88 Wind turbines - Aanvullend op IEC normen voor de EU Machinerichtlijn en EMC richtlijn Nationaal: NEC 88 Windturbines - Spiegelen & deelname aan bovenstaande - Leden: Suzlon Blade Technology ENECO MECAL ECN Windenergie Kenniscentrum WMC DNV Kema Energy & Sustainability NUON Wind Siemens Wind Power Vestas Benelux TKI WoZ Internationalecoordination 8

Normontwikkeling Ander mogelijke relevante normalisatie Hoogspanningskabels (NEC 20A) Energietransformatoren en meettransformatoren (NEC 14/38) Invloed op normen Voorstellen indienen vanuit Nederland Actief deel te nemen aan inhoud norm (internationaal) Hoe actiever hoe meer invloed TKI WoZ Internationalecoordination 9

Normontwikkeling Waarom participeren? Invloed uitoefenen & omgeving beïnvloeden Op neutraal gebied andere belanghebbenden ontmoeten (netwerk) Op de hoogte zijn van relevante onwikkelingen Competitieve (kennis) voorsprong Continue informele benchmarking (waar staan we?) Concurrentiepositie versterken TKI WoZ Internationalecoordination 10

Recente ontwikkelingen M.b.t. normen voor windenergie Nieuwe editie: NEN-EN-IEC 61400-1 Design requirements for wind turbines Nieuwe editie (Ontwerpnorm), offshore: NEN-EN-IEC 61400-3-1 Design requirements for offshore wind turbines & voor drijvende offshore NEN- EN-IEC 61400-3-2 Ontwikkeling: NEN-EN-IEC 61400-6 Wind turbines: Tower and foundation design (onshore) OPMERKING: Verder zijn in ontwikkeling de nieuwe geluidsnorm, normen voor prestatiemeting, kleine windturbines, vermogenskwaliteit, rotorbladen, communicatie voor monitoring en besturing, elektrische simulatiemodellen, tandwielkasten, beschikbaarheid, en standplaatsbeoordeling. Zie hiervoor ook: www.iec.ch/tc88 TKI WoZ Internationalecoordination 11

Wind turbine standards suite NEN-EN-IEC 61400-1 Design requirements for wind turbines -2 Design requirements for small wind turbines -3 Design requirements for offshore wind turbines TS Standard for floating offshore wind turbines -4 Design requirements for wind turbine gearboxes -5 Rotor blades -6 Tower and foundation design -11 Acoustic noise measurement techniques -12 (-1, 2, 3, 4) Power performance measurement -13 Measurement of mechanical loads -14 Declaration of apparent sound power level and Tonality values TKI WoZ Internationalecoordination 12

Wind turbine standards suite NEN-EN-IEC 61400-21 -22-23 -24 Measurement and assessment of power quality Conformity testing and certification Full scale structural testing of rotor blades Lightning protection -25 (-1, 2, 3, 4, 5) Communication for monitoring and control -26 Time-based availability for wind turbines -27 Electrical simulation models for wind power generation NEN-EN 50308 Personel safety TKI WoZ: Better and cheaper constructions Development and testing of highly improved installation methods for standard foundations TKI WoZ Internationalecoordination 13

Recente ontwikkelingen Certificering en windenergie Steeds grotere rol (ontwikkelingen belangrijk voor Nederlandse belanghebbende) Normen basis certificering OPMERKING: Nederland is actief in IEC Wind Turbine Certification Advisory Committee (WTCAC) TKI WoZ Internationalecoordination 14

NEN Platform Wind op Zee - Start 2014 Doelstellingen platform De positie van Nederlandse belanghebbende organisaties op het gebied van wind op zee verbeteren door middel van nationale, Europese en/of internationale normalisatie Het nationaal, Europees en/of internationaal borgen van de onderzoeksresultaten van de projecten onder het InnovatieContract Wind op Zee in praktisch toepasbare normen zodat deze verder kunnen worden opgeschaald TKI WoZ Internationalecoordination 15

NEN Platform Wind op Zee - Start 2014 Onderzoeksresultaten van de projecten Platform Wind op Zee NEC 20A NEC 88 NEN XX NEC XX NEN TC 20 TC 88 TC XX TC XX WTCAC TKI WoZ Internationalecoordination 16

NEN Platform Wind op Zee - Start 2014 Activiteiten platform 2014 Opstart: benaderen belanghebbende & 1 e bijeenkomst (Q-1) Bepaalt de NL speerpunten voor normen mbt tot wind op zee. Bepaalt de NL speerpunten voor certificering mbt tot wind op zee. Klankbord op het gebied van normen voor de projecten die onder het InnovatieContract Wind op Zee worden gestart. Opstellen agenda voor normalisatie van wind op zee en dient indien mogelijk al concrete voorstellen in voor de ontwikkeling van normen voor wind op zee (nationaal, Europees of internationaal). De ontwikkeling van normen zal waarschijnlijk pas na 2014 starten. TKI WoZ Internationalecoordination 17

NEN Platform Wind op Zee - Start 2014 Aanmeldingen IHC Hydrohammer B.V. (Mono Paal fundatie, Jacket installaties, Conductor heien en vele andere technieken) Twente Kabel Fabriek (NEC 20A Hoogspanningskabels) TenneT (Meerder NEC s a.o NEC11 Hoogspanningslijnen en isolatoren & NEC 20A Hoogspanningskabels) Oord Offshore Wind Projects bv (fundaties, mechanische belastingen e.d./ elektrische zaken) Met enkel partijen in gesprek TKI WoZ Internationalecoordination 18

NEN Platform Wind op Zee - Start 2014 Discussie Wat nog meer meenemen in het platform (IC-WoZ of meer)? Wie wil deelnemen? Wie wil meer informatie? TKI WoZ Internationalecoordination 19

Thank you Questions? Frank.Kortstee@nen.nl Martijn.Geertzen@nen.nl TKI WoZ Internationalecoordination 20