de Zonhovenaar 1 In dit nummer In de praktijk Gemeentelijke aankondigingen 2-5 Groene golf Alles over het milieu 5-15 Dialect 16 Oud goud Een stukje geschiedenis 17 Zappen Diverse aankondigingen 18-19 OCMWeetjes 20 Toeters en bellen Jubilerende echtparen 21-23 Wachtkamer Wachtdiensten en telefoonnummers medische diensten 24 Datum afsluiten gegevens: 15 november 2003. De volgende editie verschijnt op 20 maart 2004. Teksten worden ingewacht tegen uiterlijk 5 februari 2004 bij de dienst informatie. Voorpagina: winterlandschap in Zonhoven. Beste Zonhovenaren 2003 loopt ten einde en 2004 kondigt zich aan. In deze tijd van het jaar staan we gewoontegetrouw even stil bij wat voorbij is en bij wat komen gaat. Jammer genoeg hebben velen onder ons geen rooskleurige vooruitzichten. De afslanking bij Ford en bij andere bedrijven laat ook in onze gemeente zijn sporen na. En, alhoewel wij de realiteit niet uit het oog mogen verliezen, mogen we toch ook weer niet te pessimistisch zijn. Wij leven nog altijd in een van de meest welvarende landen ter wereld. Het overgrote deel van de wereldbevolking heeft het veel slechter en moet leven met ziekte en ontbering. Laat ons dit niet uit het oog verliezen en er samen een verdraagzame kerst van maken. Universele verdraagzaamheid vindt haar oorsprong in de liefde die we dagelijks geven en krijgen binnen het gezin - onze ouders, kinderen, partner, broers, zussen op school en in de werkomgeving. Als we elkaar het beste gunnen zonder jaloers te zijn, zonder achterklap of pesterijen, voeden wij de verdraagzaamheid in de breedste zin van het woord. We worden er niet alleen zelf een beter mens door, we werken dan ook samen aan een betere wereld om in te leven. En dit, beste Zonhovenaren, is mijn innigste kerstwens voor ieder van u. Uw burgemeester
2 In de praktijk Werk aan de Werkwinkel! Op 18 november 2003 kregen Houthalen-Helchteren en Zonhoven officieel groen licht voor een Werkwinkel. Een Werkwinkel bundelt de vraag van werkzoekenden en het aanbod van werkgevers. Zo n dienst moet praktisch en efficiënt werken, en dat kan met het één-loket-systeem. Doordat het PWA van Zonhoven en de VDAB samen komen te zitten, kunnen ze hun diensten ook beter op elkaar afstemmen. Werkzoekenden weten waar ze moeten zijn en lopen niet meer verloren in hun zoektocht naar een job. De werkzoekenden van Zonhoven moeten dus niet meer naar het VDABkantoor in Houthalen-Helchteren rijden maar gaan direct naar de Werkwinkel van Zonhoven. Daar zitten Raf Rutten en Gaby Jans van de PWA, en Sandra Knapen en Bernd Meuwissen van de VDAB voor hen klaar. Werkwinkel Zonhoven, Kerklein 60, 3520 Zonhoven, tel. 011 81 04 75. De VDAB is open elke werkdag van 8.30 tot 11.30 uur, en s namiddags na afspraak. Gesloten op donderdagnamiddag. Bernd Meuwissen - 011 81 04 74, bernd.meuwissen@vdab.be Sandra Knapen - 011 81 04 75, sandra.knapen@vdab.be Het PWA is open elke voormiddag van 8.30 tot 11.30 uur. Maandagnamiddag kan je er terecht van 13 tot 18 uur, di., wo. en do. namiddag op afspraak. Gesloten op vrijdagnamiddag. Raf Rutten Tel. 011 81 05 75 Gaby Jans Tel. 011 81 05 76 e-mail: pwazonhoven@pi.be de Zonhovenaar Stempelcontrole Aanmeldingen 2 x per maand (blauwe kaarten) maandag 5 januari 2004 maandag 26 januari 2004 dinsdag 3 februari 2004 donderdag 26 februari 2004 woensdag 3 maart 2004 vrijdag 26 maart 2004 Tijdstip Centrum: 9 uur (hoofdingang gemeentehuis ingang trouwzaal) Termolen: 10 uur (gc Tentakel) Ter Donk: 10.30 uur (sporthal) Halveweg: 10.50 uur (oude jongensschool) Aanmeldingen 1 x per maand (groene kaarten) Sluitingsdagen Alle gemeentelijke diensten, ook de bibliotheek, het containerpark, de evenementenhal, sporthal Ter Donk en sporthal Windekind zijn gesloten op volgende dagen: woensdag 24 december 2003 donderdag 25 december 2003 vrijdag 26 december 2003 woensdag 31 december 2003 donderdag 1 januari 2004 vrijdag 2 januari 2004 dinsdagnamiddag 24 februari 2004 (carnaval). Opgelet: het containerpark is tijdens de eindejaarsperiode alleen open op maandag 22, dinsdag 23, zaterdag 27, maandag 29 en dinsdag 30 december 2003 en op zaterdag 3 januari 2004. Het gemeenschapscentrum Tentakel is gesloten op woendag 24, donderdag 25, vrijdag 26 en woensdag 31 december 2003 en op donderdag 1 en vrijdag 2 januari 2004. De klantendienst van Interelectra in het gemeentehuis is gesloten van maandag 22 december 2003 tot en met vrijdag 2 januari 2004. Voor informatie over elektriciteit, aardgas en kabeltelevisie kan je altijd terecht op de infolijn 011 72 20 20. Voor het melden van storingen bel je de storingslijn 011 72 20 40. Tijdens deze periode kan je ook terecht in de energiewinkels: Hasselt, Gouv. Verwilghensingel 32 Genk, Winterslagstraat 40/10. Openingsuren: van 8 tot 12 en van 13 tot 16.30 uur. Vanaf maandag 5 januari kan je opnieuw terecht bij de klantendienst in het gemeentehuis op maandag van 13 tot 14 uur en op donderdag van 15.30 tot 16.30 uur. maandag 8 december 2003 woensdag 7 januari 2004 maandag 9 februari 2004 maandag 8 maart 2004 Tijdstip 9 uur (hoofdingang gemeentehuis ingang trouwzaal) Voor de eindejaarsperiode geldt volgende vrijstelling: van maandag 22 december 2003 tot en met vrijdag 2 januari 2004. De eerstvolgende vaste aanmeldingsdag is maandag 5 januari 2004.
de Zonhovenaar 3 In de praktijk Laat je fiets graveren Vraag je reispas op tijd aan! De volgende graveerdag voor fietsen vindt plaats in de gemeentelijke werkplaatsen op donderdag 26 februari 2004 vanaf 9 uur. Vraag vooraf een afspraak bij de dienst informatie op 011 81 04 98. Sinds 12 november 2003 is de afleveringsprocedure van de paspoorten gewijzigd. Voor de gewone procedure is de levertijd teruggebracht tot zes werkdagen. De kostprijs bedraagt 32 euro voor één jaar en 72 euro voor vijf jaar. Het paspoort voor kinderen onder de 18 jaar kost 17 euro en het blijft twee jaar geldig. Wie dringend een reispas nodig heeft, kan de uitzonderingsprocedure volgen. Dan wordt het paspoort binnen de 24 werkuren dus de volgende werkdag - op de gemeente afgeleverd. De prijs voor deze spoedprocedure werd evenwel verhoogd: tot 195 euro voor een paspoort van één jaar en 235 euro voor vijf jaar. Kinderen onder de 18 jaar die een spoedpaspoort aanvragen, betalen hiervoor 180 euro. Wil je deze hoge kosten vermijden, is het dus aangeraden om je paspoort tijdig aan te vragen bij de dienst burgerzaken. Hou er ook rekening mee dat je twee recente pasfoto s meebrengt. Die moéten in kleur zijn en een witte achtergrond hebben. Dienst burgerzaken Tel. 011 81 04 42 Al wie met vrachtwagen of autobus wil rijden Nieuwe infogids is uit Rond 20 november werd de infogids 2003-2004 in alle brievenbussen van Zonhoven bedeeld. In deze tweejaarlijkse gids vind je een overzicht van de voornaamste taken van de gemeentelijke diensten met adresgegevens, telefoonnummers en e- mailadressen. De uitgave werd gesponsord door lokale handelaars. Wie nog geen gids ontvangen heeft kan er een afhalen bij de gemeentelijke dienst informatie Tel. 011 81 04 38. Wie al van vóór 1 januari 1989 een rijbewijs C of D had, mocht aanvankelijk nog tot en met 30 september 2003 met een vrachtwagen (C) of autobus (D) rijden, ook al was hij daar niet rijgeschikt voor verklaard, en op voorwaarde dat hij geen personen vervoerde. Toen bleek dat de geneeskundige centra, die het rijgeschiktheidsattest moesten afleveren, de massale aanvraag niet tijdig verwerkt kregen, werd de periode verlengd tot 31 maart 2004. Als je dus zo n rijbewijs hebt en je na 31 maart 2004 de categorie C en/of D nog wilt behouden, moet je een rijgeschiktheidsattest (groep 2) aanvragen. Dit geneeskundig attest mag alleen opgemaakt worden door geneesheren: - van een medisch centrum van Volksgezondheid (adressen op de dienst bevolking), - van een erkende Arbeidsgeneeskundige Dienst (aanvraag via de werkgever), - voor bijzondere instellingen, zoals het leger en de federale politie. Voor je nieuwe rijbewijs bezorg je het rijgeschiktheidsattest (groep 2), twee recente pasfoto s (met witte achtergrond) en 11 euro aan de dienst rijbewijzen. Chauffeurs die niet langer met voertuigen van categorie C en D willen rijden, moeten geen medisch onderzoek ondergaan en geen nieuw rijbewijs aanvragen. Ze mogen nog tot en met 31 maart 2004 met deze voertuigen rijden. Daarna mogen ze alleen nog voertuigen van de categorieën A3, A, B en BE besturen. Eventueel kunnen ze later wel weer een rijgeschiktheidsattest (groep 2) voorleggen en een nieuw rijbewijs aanvragen. Ze behouden de categorieën dus, maar mogen ze niet gebruiken tot ze weer geldig gemaakt zijn. Dienst rijbewijzen Tel. 011 81 04 68
4 In de praktijk Uw bod voor ons lot Op zaterdag 24 januari 2004, om 10 uur, verkoopt de gemeente volgende materialen in het gemeentelijk magazijn, Industrieweg Zuid 1439. Dat gebeurt, zoals altijd, openbaar, per opbod en in de staat waarin ze zich bevinden. Lot 1: 1 vrachtwagen Mercedes 1519, bouwjaar 1974 Lot 2: 1 beerton ISPA 3.000 l, compleet met motor, bouwjaar 1978 Lot 3: 1 metaalzaagmachine Record 315 Lot 4: 1 stamper Wacker ES75, bouwjaar 1968, BS-50-K Lot 5: 1 mobiele pneumatische smeerpomp met vat, 60 kg Lot 6: 1 klepelmaaibalk Vandaele (voor bevestiging achter tractor) Surf naar Zonhoven Met ruim 500 pagina s boordevol informatie en een gemiddelde van 850 bezoekers per week blijft onze gemeentelijke website groeien. Vooral de pagina Actueel, de rubriek Vrije Tijd en de module evenementen mogen op veel belangstelling rekenen. Laat je registreren Sinds 1 september 2003 is het e-loket operationeel op onze website. Via deze module kan je momenteel 11 formulieren downloaden en 39 formulieren online invullen en rechtstreeks verzenden aan de betrokken diensten. Tussen 1 september en half november 2003 maakten reeds 54 personen hiervan gebruik. De meeste formulieren zijn vrij beschikbaar, maar voor sommige formulieren moet je je eenmalig laten registreren op het gemeentehuis. Hiermee kunnen wij de veiligheid en privacy garanderen. Meld je hiervoor met je identiteitskaart aan bij de dienst informatie of de dienst burgerzaken. Blindsurfer Je hebt het misschien al gemerkt, of misschien ook niet, maar op dit ogenblik wordt achter de schermen hard gewerkt om de website toegankelijk te maken voor mensen met een leeshandicap. Lot 7: grasmaaiers - 2 grasmaaiers rotatief, 53 cm nr. 5 (Honda) - 1 grasmaaier zelftrekkend, nr. 2 (Gaby) Lot 8: 1 klopboormachine Kango met koffer Lot 9: 2 brandstofpompen Lot 10: diverse fietsen Lot 11: diverse loten brandhout Lot 12: 1 gesloten container 25 m3 (van perscontainer) Lot 13: 1 mazoutton (3.000 liter) Belangstellenden kunnen de loten bezichtigen in het magazijn van maandag 19 tot en met vrijdag 23 januari 2004 dagelijks van 8 tot 13 uur. Gemeentelijk magazijn 011 81 05 11 Zonhoven dingt immers, samen met de andere Limburgse gemeentelijke websites, mee naar het Blindsurfer label. Voor mensen met een handicap is het internet een uiterst belangrijke informatiebron. Het is dé uitgelezen manier voor personen met een handicap om deel te nemen aan de samenleving. Slechtzienden en blinden kunnen bijvoorbeeld alleen met behulp van het internet de krant lezen. De meeste pagina s van onze website zijn vlot toegankelijk maar er dringen zich toch enkele wijzigingen op. Vooral de tabellen, foto s en PDF-documenten zijn onleesbaar voor de speciale software van de blinde of slechtziende surfer. Deze obstakels werden in de mate van het mogelijke vervangen door leesbare HTML-versies en alternatieve tekst bij de foto s. Daar waar echter geen toegankelijk alternatief voor handen is, zullen wij spiegelpagina s voorzien die wel vlot toegankelijk zijn. Wij streven ernaar dat onze site tegen het einde van het jaar volledig toegankelijk is voor onze blinde of slechtziende medesurfers. En natuurlijk hopen wij dat na nieuwjaar het Blindsurfer label op onze homepage mag schitteren. Dienst informatie Tel. 011 81 04 38 www.zonhoven.be de Zonhovenaar Surf naar Zonhoven Ook bedrijven, zelfstandigen en verenigingen tonen veel interesse voor onze site. Zij kunnen zich nog altijd gratis aanmelden om hun bestaande site aan de onze te linken. Hier volgt een lijstje van de reeds gelinkte websites: Zelfstandigen Café Tropical Socrates Computers AD Delhaize Zonhoven HostYou BVBA Internet Services Optiek Cuyx Hoorcenter 2-Fashion Travelshop Free Out Travel Empty Cartridges TUI TravelCenter Top reizen Artglas glasatelier BCS Bart Computer Services The Inkjet Company StudieCo studiebegeleiding op maat MS PC-service Frituur 2000 Maes Machines nv Bedrijven Compusearch Verenigingen de 40-jarigen van 2002 De Plussersgroep van Zonhoven centrum Volkstuin Zonhoven Lanaholics (LAN-parties) de 40-jarigen van 2003 Sportclubs Basveld tennisclub Wielertoeristenclub WTC. Basfietsers Herenbasket Zonhoven Darts Eikenen Zonhoven Judoclub Olympia Zonhoven Damesvoetbal Zonhoven Damesvoetbal Zonhoven Volleybalclub Helios VZW Tennis Halveweg Dôkan karate Zonhoven
In de praktijk de Zonhovenaar 5 Goed zedelijk gedrag Veel mensen kloppen nog bij de politie aan voor een attest van goed zedelijk gedrag, terwijl deze dienst al bijna twee jaar bij de dienst burgerzaken is gevestigd. Denk eraan als je een attest nodig hebt! Dienst strafregister 011 81 04 66 Op nieuwe wegen Wie het nieuwe stratenplan dat in november in de bus viel aandachtig heeft bekeken heeft opgemerkt dat er twee nieuwe straten zijn bijgekomen: - Betteshof: een zijstraat van de Ekkersputstraat - Mommersbosweg: nieuwe verkaveling gelegen tussen Doktersstraat, Keurstraat, Schutenseweg en Donkeindeweg. In dezelfde zitting van juni j.l. heeft de gemeenteraad beslist de volgende straatnamen te geven aan wegen die nog aangelegd moeten worden door een verkavelaar: - Het Koolhof in het binnengebied van de Grote Eggestraat - Het Bergsken en de Zavelveldstraat: gelegen binnen de Kleine Hellekensstraat, de Donkweg en de Omleidingsweg. Wie geen stratenplan heeft ontvangen kan even langslopen bij de dienst informatie in het gemeentehuis. Dienst informatie Tel. 011 81 04 38 Jaarmarkt en kermis De jaarmarkt kondigt altijd weer en nieuwe lente aan. In 2004 vindt de jaarmarkt plaats op zondag 14 maart. Traditiegetrouw gaat ze gepaard met de eerste kermis van het jaar. Het wordt ook stilaan traditie dat bij die gelegenheid in het gemeentehuis de lentetentoonstelling van kunstkring t Daget Zonue plaatsvindt. Meer hierover lees je in Uitvlucht op pagina 8. Nieuw vanaf 2004 is dat de augustuskermis verhuist van het Dorpsplein naar het Kerkplein. Dit gebeurt op verzoek van de standhouders en na overleg met het gemeentebestuur. Groene golf Subsidies voor bebossers De Europese en Vlaamse overheid verhogen de subsidies voor eigenaars en pachters die landbouwgronden willen bebossen. Ook gemeenten, OCMW s en andere publiekrechtelijke instanties komen voor de steun in aanmerking. Het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Bos & Groen, licht de nieuwe regeling bondig toe in de gratis folder Meer subsidies voor de bebossing van landbouwgronden. Hierin vind je een antwoord op vragen als: wie komt voor de subsidies in aanmerking? Aan welke voorwaarden moet je voldoen? Hoe wordt het subsidiebedrag bepaald? De folder ligt in het gemeentehuis en in de openbare bibliotheek. Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24
6 Groene golf Pak de bruine rat Brrr, ratten. Vieze-enge-bangelijke beestjes zijn het. Ze brengen ziekten over en bevuilen onze voedselvoorraden met hun haren en uitwerpselen. En dan zorgen ze ook nog voor allerlei praktische ongemakken knagen ze kabels of elektrische leidingen door, vernielen of bevuilen ze verpakkingen, enz. Allemaal goede redenen waarom we die bruine rattenkoppen doeltreffend moeten bestrijden. Hoe? Bijvoorbeeld door volgende eenvoudige preventietips na te leven: probeer te voorkomen dat ratten voedsel, water en onderkomen vinden ruim regelmatig op in en rond gebouwen stapel verpakt veevoeder los van de muren en in vrijstaande stapels vermijd langdurige opslag van voeder en werk eerst de oudste voorraad op strooi kippenvoer niet op de grond maar in een voerbakje en neem het s avonds weg voer huisvuil geregeld af verzamel huishoudelijk afval in goed afgesloten vuilnisbakken of containers. Stel je vast dat je de bruine gastjes toch ongewenst op bezoek hebt, dan is de eigenaar of huurder wettelijk verplicht ze te verdelgen volgens de wet van 02.04.1971 en zijn KB s. Dit kan met vallen, klemmen of chemische middelen. Als je vergif gebruikt, doe je dit op een afgeschermde plaats bijvoorbeeld door middel van een rattenbak of afschermbuis - zodat andere dieren of kinderen er niet bij kunnen. Bruine ratten zijn erg schuw! Soms moet je verscheidene weken geduld hebben voor ze van giflokaas eten. Denk dus niet dat het vergif niet helpt als je na enkele dagen de beestjes niet allemaal dood vindt. Meestal sterven ze in hun nest of op een beschutte plaats. De dienst leefmilieu heeft een brochure over de bestrijding van bruine ratten. Op de dienst onthaal kun je vergif kopen. Verder kun je ook een beroep doen op het advies en de hulp van de gemeentelijke rattenvanger. Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24 de Zonhovenaar Ons afval voor ons containerpark Het gemeentelijk containerpark wordt goed gebruikt, waardoor er soms lange wachtrijen ontstaan. Hierover krijgen wij steeds meer klachten. Ook is vastgesteld dat op ons containerpark van bepaalde stoffen merkelijk méér wordt ingezameld dan in de omliggende gemeenten. Dit deed ons vermoeden dat, naast de eigen inwoners, ook vele niet-zonhovenaren hun afval op ons containerpark komen deponeren. Dit kunnen wij als gemeentebestuur niet langer toelaten. U betaalt immers als inwoner hiervoor belastingen, het is dan ook logisch dat deze dienst voor u wordt voorbehouden. Om misbruiken uit te sluiten heeft het college van burgemeester en schepenen daarom beslist dat vanaf 1 december 2003 elke bezoeker zijn identiteitskaart moet tonen aan de parkwachter. Dit staat trouwens al in het politiereglement van 19.03.2001, artikel 5. Op die manier kunnen niet-zonhovenaren geweigerd worden. Om te vermijden dat ontevreden personen hun vuil langs de weg zouden dumpen, zal de politie de controles op sluikstorten opvoeren. Nog iets: bezoekers mogen hun wagen niet buiten parkeren en het afval dan te voet binnen gaan deponeren. De parkwachters sturen je dan onverbiddelijk terug. Iedere wagen moet gewoon netjes achteraan in de rij aansluiten. Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24 Ophaalronden Papier en karton Centrum en Ter Donk Telkens de derde woensdag van de maand: 21 januari 18 februari 17 maart Termolen Telkens de eerste zaterdag van de maand: 3 januari 7 februari 6 maart Halveweg Na bekendmaking ter plaatse.
Groene golf de Zonhovenaar 7 Oude metalen Na aanmelding op het nummer 011 81 04 37, iedere eerste maandag van de maand: 5 januari 2 februari 1 maart Voor de data van de overige ronden verwijzen wij naar de ophaalkalender van het afvalboekje of naar Lokatekst. Groenafval Groenafval wordt om de 14 dagen opgehaald. Daarbuiten doet de gemeentelijke dienst jaarlijks twee bijkomende ronden voor groot snoeihout. In het voorjaar 2004 is dat op volgende data: week van 22 maart 2004: ten westen van de omleidingsweg Hasselt-Eindhoven week van 29 maart 2004: ten oosten van de omleidingsweg Hasselt-Eindhoven. Opgelet! Alleen zuiver snoeihout wordt opgehaald, geen ander groenafval zoals rissen, gazonmaaisel, enz. Gewoon groenafval en klein snoeihout kan immers tweewekelijks worden meegegeven met de groenafvalronde. Bovendien kan je het ganse jaar door terecht op het containerpark. Houtsnippers Wil je houtsnippers om te gebruiken in je tuin? Geef dan een seintje aan de dienst leefmilieu. Vanaf minimum 30 m³ worden ze gratis op de door jou aangeduide plaats geleverd. Zo eenvoudig is het! Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24 Waarheen met groenafval? Láát je groenafval ophalen! Blijkbaar is niet elke burger ervan op de hoogte, maar je hoeft je groenafval echt niet zelf naar het containerpark te rijden. Om de twee weken kun je snoeihout of tuinafval voor je woning aan de straatkant klaarleggen. Het wordt daar dan gewoon opgehaald. Makkelijker kan niet. Je moet wel enkele eenvoudige voorwaarden in acht nemen: het snoeihout moet stevig samengebonden zijn met een vlassen koord de takken mogen niet langer dan 1,80 meter zijn, met een maximale omtrek van 10 cm de bundel snoeihout mag maximaal 25 kg wegen tuinafval (grasmaaisel, bladeren, onkruid ) moet in speciale groenafvalzakken. Op het gemeentehuis kun je tien zakken voor 2,50 euro kopen. De zakken zijn biologisch afbreekbaar en mogen maximaal 15 kg wegen. het snoeihout en/of tuinafval moet aan de voorzijde van de woning liggen de afvalkalender geeft een overzicht van de ophaaldagen. Eenvoudig toch? Maak het je dan ook gemakkelijk en geef je groenafval mee met de 14-daagse ophalingen. Voorkom groenafval Wil je meer en langer van je tuin genieten? Maak dan bij de aanleg of aanpassingen gebruik van inheemse planten. Ze passen het best in onze omgeving en leveren het minste groenafval op. De dienst leefmilieu beschikt over een uitgebreide lijst met de mooiste inheemse planten, geschikt voor elke bodem of omgeving. Vraag ernaar! Elektriciteit shoppen waar blijf je de energie halen? Sinds 1 juli 2003 is de energiemarkt in Vlaanderen vrij en kan elke Vlaming zijn elektriciteits- en aardgasleverancier zelf kiezen. Wie hier niet op reageerde, Afgedankte kerstbomen Kerstbomen worden in de 14-daagse groenafvalronde meegenomen op maandag 12 januari 2004 en maandag 26 januari 2004. Leg je boom goed zichtbaar aan de voorzijde van je woning. Twee ophaalronden voor grof snoeihout In de weken van 22 en 29 maart 2004 wordt naar halfjaarlijkse gewoonte het grof snoeihout opgehaald. De gemeentelijke diensten doen in deze twee weken in alle straten aan. Je moet hiervoor niets melden. Woon je ten westen van de omleidingsweg Hasselt-Eindhoven, dan leg je het grof snoeihout in de week van 22 maart 2004 zichtbaar op de berm. Als je ten oosten woont, komen we rond in de week van 29 maart 2004. Let op leg het grof snoeihout maximaal één week voor de ophaling en minimaal de eerste maandag van de week van de ronde buiten klaar zorg ervoor dat je de weggebruikers niet hindert geef alleen grof snoeihout mee. Grasmaaisel, stenen, houtafval en andere materialen die er niet in thuishoren, wordt niet meegenomen. Je staat dan zelf in voor de verwijdering ervan. buiten deze twee ophaalronden halen de gemeentelijke diensten niets op. Het heeft dus geen zin buiten deze periode hiervoor contact op te nemen. Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24 wordt sindsdien door één van de vier standaardleveranciers voorzien: Electrabel Customer Solutions,... /...
8 Groene golf de Zonhovenaar Luminus, Elektriciteitsbedrijf Merksplas of Intergas. In onze gemeente is dat Luminus. Tot dusver zijn nog maar heel weinig Vlamingen naar een andere leverancier overgeschakeld. Wie de verschillende tarieven vergelijkt, kan er nochtans zijn voordeel mee doen. Waar let ik op? de prijs en de leveringsvoorwaarden de duur van het contract. Prijzen kunnen nu snel wijzigen en kortlopende contracten (1 tot 3 jaar) geven meer ruimte om van leverancier te veranderen. Om dezelfde reden kan ook een contract met een korte opzegtermijn interessant zijn de service. Vraag na welke extra diensten de leverancier aanbiedt, of de factuur duidelijk is, of je korting krijgt als ja via domiciliëring betaalt het milieu. Sommige milieuvriendelijke leveranciers stellen een groen-contract op, andere nemen een aandeel hernieuwbare energie op. Waar vind ik de prijzen en voorwaarden? bij de leveranciers zelf op de website van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt, kortweg de VREG: www.vreg.be. Klik op particulieren, geef je postcode, je huidige verbruik (zie je laatste eindafrekening) en het aantal gezinsleden in, en je krijgt een tabel met de kostprijs bij alle leveranciers. De prijzen zijn indicatief, maar de rangschikking komt overeen met je verwachtingen. De gegevens worden maandelijks aangepast. op het nummer 02 553 13 53 van de VREG. Hou dan je laatste eindafrekening bij de hand. Wellicht wordt eind 2003 ook aardgas in de vergelijking opgenomen. Hoe kies ik een leverancier? je tekent een contract met een van de leveranciers die in Vlaanderen mogen leveren je zegt je contract met je standaardleverancier op. Of je vraagt je nieuwe leverancier het te doen je wacht één volledige maand en je nieuwe energiecontract gaat in er verandert niets aan de aansluiting of meter als je naar een andere leverancier overstapt. Tussen welke leveranciers kan ik kiezen? We zetten de vergunde leveranciers die onze gemeente van elektriciteit en/of aardgas kunnen voorzien, even op een rij: Leveranciers die alleen elektriciteit leveren City Power NV, Leernsesteenweg 122a, 9800 Deinze tel. 0900 40 121 (0,45 euro/min.) www.citypower.be EBEM (*), Industrieweg 3-5, 2330 Merksplas tel. 014/43.10.31 www.ebem.be Ecopower cvba (**), Statiestraat 164e, 2600 Berchem tel. 03/287.37.79 info@ecopower.be WattPlus NV, Noordersingel 19, 2140 Antwerpen tel. 0800/32032 www.wattplus.be (*) EBEM levert voorlopig alleen aan verbruikers in de gebieden van de netbeheerders AGEM en IVEKA. (**) Ecopower cvba is een financieringscoöperatie voor hernieuwbare energie. Ze doet nu een testproject om elektriciteit uit hernieuwbare energie te leveren. Verderop levert ze dan wellicht aan coöperanten dat zijn burgers die één of meer aandelen van 250 euro kopen. Leveranciers die elektriciteit én aardgas leveren Electrabel Customer Solutions NV, Regentlaan 8, 1000 Brussel tel. 078/35.33.33 www.electrabel.be Luminus NV, Kempische Steenweg 299, 3500 Hasselt tel.078/15.02.10 www.luminus.be Nuon Belgium NV, Medialaan 34, 1800 Vilvoorde tel. 0800 21031 www.nuon.be Meer info op Teletekst pagina 696 of bij VREG 02 553 13 53 - www.vreg.be
de Zonhovenaar Groene golf 9 Naar een energiebewuster Zonhoven Energie wordt schaars en kostbaar. We moeten er dus zuinig mee omspringen, het hele jaar door. Ook de gemeente Zonhoven wil naar dit principe handelen en stelde een energieboekhoudingssysteem op. Het energieboekhoudingssysteem controleert het energieverbruik in vier gemeentelijke gebouwen: het gemeentehuis, de sporthal Ter Donk, het gemeenschapscentrum Tentakel en de evenementenhal. Maandelijks geven de vier verantwoordelijken van elk gebouw de meterstanden van elektriciteit, water en eventueel gas door aan de gemeentelijke energiecoördinator. Hij houdt het energieverbruik scherp in de gaten. Bij abnormale verbruiken wordt de oorzaak opgespoord. Het resultaat komt in een jaarverslag van Interelectra. Ook nieuwe investeringen moeten het elektriciteitsverbruik drastisch terugschroeven. Zo werden in de sporthal Ter Donk na een onderzoek van een expert de lampen en armaturen vervangen. En nu jij! Broeikasgassen, zoals CO2, komen vooral vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals stookolie, benzine Eén van de gevolgen hiervan is dat de temperatuur van de aarde oploopt en de poolkappen smelten. We moeten dus overschakelen op hernieuwbare energiebronnen - dit zijn bronnen die onuitputtelijk zijn, zoals zonne-energie, wind- en waterkracht. Op dit ogenblik maken ze slechts 1,1% uit van het elektriciteitsverbruik in België. Voor 2010 moet dat 5% worden in het Vlaamse gewest. Het Vlaamse gewest voorziet een subsidie voor bewoners die in fotovoltaïsche zonnepanelen investeren. Interelectra doet hetzelfde voor de installatie en gebruik van hernieuwbare energiebronnen, zoals een zonneboiler. Een ander nuttig initiatief is het REG of rationeel energiegebruik. Want ook met eenvoudige maatregelen kun je het energiegebruik doen dalen. Enkele voorbeelden: - zet een halfuurtje voor bedtijd de verwarming op nachtstand - spaarlampen verbruiken tot 5 keer minder energie dan een gloeilamp en gaan tien keer langer mee - kook met zo weinig mogelijk water en zoveel mogelijk met een deksel. Voor meer info over de subsidies en tips, www.energiesparen.be Omruilen bon huisvuilzakken 2003 De bon 2003 is beperkt geldig en moet omgeruild worden vóór 31 december 2003. Let op de sluitingsdagen tijdens de kerstperiode (zie pag. 2). De bon voor 2004 wordt bedeeld op 26 maart 2004.
10 Groene golf Slimmer stoken Een hout- of kolenkachel, een open haard, of een tuin- of terrasvuur zorgen voor een gezellige warmte en sfeer. Tenminste als je ze op de juiste manier stookt, met aangewezen brandstoffen en correcte stookgewoonten. Anders worden het evenveel bronnen van Dit verdient een bloemetje vervuiling en rook- en geurhinder. Zowel bewoners als omwonenden ondervinden last en hinder van de rook en de geur, en kampen in het slechtste geval zelfs met gezondheidsproblemen. De brochure Slimmer stoken van de Vlaamse overheid zet een aantal praktische stooktips op rij. Het is uiteindelijk maar een kleine moeite om deze vuurtjes veilig en milieuvriendelijk te houden. De brochure gaat in op de toestellen zelf, alle geschikte (en ongeschikte) brandstoffen, een optimale verbranding en alle bijbehorende gezondsheidsaspecten. Je kunt de brochure gratis bestellen op de Vlaamse Infolijn, nummer 0800-30201, elke werkdag van 9 tot 19 uur, of downloaden via http://lucht.milieuinfo.be - klik dan op campagnes. de Zonhovenaar Wij herinneren je eraan: zelf afval verbranden is ten strengste verboden! Stop sluikstorten Een glasbak dient om recycleerbare flessen te deponeren. De zakjes waarin je de flessen brengt mogen in de vuilnisbak. We stellen vast dat steeds meer mensen hun huisvuil in de vuilnisbakjes dumpen, hetgeen gelijk staat met sluikstorten. Dit kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Om misbruik tegen te gaan zullen de vuilnisbakken aan de glasbakken worden weggenomen. Zakjes of dozen moet je dus in de toekomst mee terug nemen. Op het containerpark zijn duurzame bakken te koop, waarin je glas kan verzamelen en vervoeren. Goede gewoontes moeten we in ere houden. Op 24 oktober werden de prijzen uitgereikt van de jaarlijkse bebloemingsactie, georganiseerd door het gemeentebestuur. Maar liefst 48 Zonhovenaren fleurden onze gemeente op en schreven zich in voor de actie. We zetten de winnaars op een rijtje: reeks bebloeming scholen: De Zonnewijzer reeks gevelversiering handelszaken: Lederwaren Savanna reeks bebloeming bedrijfsgebouw: Fraiponts bvba reeks gevelversiering particulier: Familie Mathuvis-Bammens reeks natuurtuin: de heer Melotte Willy reeks gevel- en voortuinbebloeming: 1ste plaats: familie Vandeput-Toelen 2de plaats: familie Vandael-Vaes 3de plaats: familie Vandael J. reeks voortuinbebloeming: 1ste plaats: mevrouw Nuyts Miet 2de plaats: de heer Mertens Louis 3de plaats: familie Cerchi-Feyen De prijs voor de mooiste tuin ging dit jaar naar familie Vandeput-Toelen (zie foto). Meldpunt milieuklachten Heb je iets te melden dat met leefmilieu te maken heeft? Meld dit dan bij de dienst leefmilieu 011 81 05 24.
de Zonhovenaar Groene golf 11 De Dag van Likona Op zaterdag 17 januari 2004 organiseert Likona - de Limburgse Koepel voor Natuurstudie - haar jaarlijkse contactdag in het Limburgs Universitair Centrum in Diepenbeek. Werkgroepen, verenigingen en instellingen van Likona onderzoeken de Limburgse natuur, inventariseren gegevens en voeren acties om onze flora en fauna te beschermen. Op deze contactdagen kunnen alle medewerkers en belangstellenden kennismaken met het natuuronderzoek in Limburg. Deelnemen kost niks, maar inschrijven is noodzakelijk. Wie een warme maaltijd wil, moet vooraf 7,50 euro storten op rekeningnr. 000-0400447-31 van het Provinciaal Natuurcentrum, Het Groene Huis, Domein Bokrijk, 3600 Genk, met de vermelding Likona contactdag 2004. Voor meer info en details bel je tijdens de kantooruren naar het Likona-secretariaat in Het Groene Huis, tel. 011 26 54 62, fax 011 26 54 55, e-mail je naar likona@limburg.be of surf je naar www.limburg.be/likona Grondverzet? Grondverzet? Aaah, gróndverzet! Eenvoudig gezegd: als er ergens grond weggehaald en elders weer gestort wordt, spreken we van grondverzet. Voilà. En wat daar nu van is? Wel, uit- of afgegraven grond kan verontreinigd zijn. En als die dan ergens anders gestort of herbruikt wordt, kan de bodem daar ook verontreinigd worden. Vanaf 1 januari 2004 is de regelgeving rond het grondverzet volledig van kracht: al wie na die datum meer dan 250 m3 uitgraaft of indien de afgegraven bodem afkomstig is van verdachte grond moet de grond laten onderzoeken. De regelgeving wordt uitgelegd in de brochure Te maken met grondverzet? Opgelet! Omdat de materie niet eenvoudig is, is de brochure niet bedoeld voor de particulier, maar wel voor wie beroepshalve met grondverzet te maken heeft: architecten, aannemers, transporteurs, technische diensten, milieucoördinatoren... Voor bouwheren is het wel interessant te weten dat er een nieuwe wetgeving van kracht wordt en dat die implicaties kan hebben op hun planning of budget. De OVAM stelt informatie ter beschikking op www.ovam.be. Ook de Vlaamse Infolijn kan veelgestelde vragen beantwoorden: 0800 30201.
12 Groene golf Er groeit MOS in de Zonhovense scholen! Het Vlaamse Gewest en de provincies hebben een MOS-samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Deze overeenkomst streeft naar het invoeren van een milieuzorgsysteem in alle MOS-scholen, van kleuteronderwijs tot en met hogescholen, inclusief het bijzonder onderwijs. Ook de gemeente Zonhoven wilde deze unieke kans niet voorbij laten gaan en tekende op 1 september 2003 de overeenkomst Milieuzorg Op School (MOS). de Zonhovenaar MOS = milieuzorg op school MOS heeft tot doel de scholen op een duurzame manier inspanningen te laten leveren voor een beter leefmilieu. En hiervoor moeten alle betrokken partijen samenwerken: leerlingen, leerkrachten, directie, onderhoudspersoneel, De school werkt educatief rond bepaalde aandachtspunten zoals bijvoorbeeld afvalpreventie, water, energie, verkeer en natuur, maar onderneemt ook acties die natuur en milieu ten goede komen. Voor het uitwerken van deze acties krijgen de scholen hulp van provinciale begeleiders, maar ook derden, de schakels genoemd, leveren een bijdrage. Schakels zijn bedrijven, instellingen, en andere instanties die hun deuren openstellen voor de leerlingen. Naast het nieuwe project blijft het gemeentebestuur ook trouw aan het afvalsensibiliseringsconvenant. Deze overeenkomst streeft ernaar de afvalberg te verminderen door elke leerling gratis een boterhamdoos te geven. In ruil dragen leerlingen en directies hun steentje bij door geen aluminiumfolie te gebruiken en de verschillende afvalfracties selectief in te zamelen. milieuvriendelijker te maken in de prijzen gevallen. Sinds enkele jaren zamelt de school de fracties papier, karton, glas en groente-fruit-tuinafval gescheiden in. Bovendien wordt streng toegezien op het gebruik van de boterhamdoos en heeft de school een verbod ingesteld op het milieu-onvriendelijke aluminiumfolie. Hun doorzettingsvermogen werd beloond met het tweede logo milieuvriendelijke school. Op 21 oktober 2003 mochten directeur Steegmans, leerkracht Tips en een vertegenwoordiging van de leerlingen het logo in ontvangst nemen in het provinciehuis. Meer weten over MOS? Surf naar http://www.limburg.be/mos of http://www.milieuzorgopschool.be. Een voorbeeld Het Sint-Jan Berchmansinstituut is met haar inspanningen om de school
de Zonhovenaar Groene golf 13 Kijk hier: wij geven geld weg! Zoals een goede vader beloont de gemeente zijn voorbeeldige, milieuvriendelijke burgers. Maar dan in de vorm van subsidies. Waarvoor en wanneer je die toelagen kunt binnenrijven? Hier zie: Plaatsing en gebruik van een regenwaterput de inhoud van de put is afhankelijk van je dakoppervlakte minimum een aansluiting voor de tuin én voor 1 wc of wasmachine minstens voor een periode van 10 jaar in gebruik de premie is afhankelijk van de woning (nieuwe of bestaande). Afkoppeling van het hemelwater van het vuilwatercircuit Wil je een hemelwaterput bij een bestaande woning, dan moet je het afvalwater en het hemelwater gescheiden afvoeren. In dat geval moet je de leidingen herleggen. Voor deze werkzaamheden kun je subsidies aanvragen. Je moet dan wel voldoen aan de voorwaarden van het subsidiereglement om een regenwaterput te plaatsen en te gebruiken. De premie is afhankelijk van het opgebroken materiaal en de oppervlakte. Plaatsing van een biologische waterzuiveringsinstallatie in de zuiveringszone C Woningen die in zuiveringszone C liggen, hebben geen riolering en zullen er in de toekomst wellicht ook geen krijgen. Ze krijgen steun als ze een biologische waterzuiveringsinstallatie voorzien. Aanplanting en onderhoud van lijn- en puntvormige landschapselementen Wie op Zonhovens grondgebied een lijnelement, haag, haagkant, houtkant, houtwal, wal, hoogstammige fruitbomen, bomenrij of dreef met inheemse boomsoorten en heesters plant, kan subsidies krijgen. Het gaat dan om groengebieden en agrarische gebieden die in het gewestplan vastgelegd zijn. De ballon gaat dus niet op voor de afbakening van siertuinen en aanplantingen rond gebouwen, beplantingen opgelegd in vergunningen en heraanplantingen van een nietreglementaire kapping. Interelectra pakt dan weer uit met REG-premies, voor uiteenlopende milieuvriendelijke investeringen, zoals in een warmtepompboiler een wasdroger op aardgas muurisolatie (voor bestaande woningen gebouwd voor 31/12/1998 dakisolatie (voor bestaande woningen gebouwd voor 31/12/1998) een condensatieketel op aardgas een zonneboiler superisolerende beglazing (voor bestaande woningen gebouwd voor 31/12/1998) een warmtepomp. Volgende energiebesparende investeringen komen in aanmerking voor belastingvermindering: vervanging van een oude stookketel installatie van een zonneboiler installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen plaatsing van hoogrendementsbeglazing plaatsing van dakisolatie plaatsing van thermostatische kranen op radiatoren of een kamerthermostaat met tijdsinschakeling uitvoering van een energie-audit in de woning. Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24
14 Groene golf Met Retour is terug in de prijzen Tombola 2003 Veerle en Wim kaapten de eerste prijs weg bij de tombola van Retour is terug. Zij genoten samen van een heerlijk weekendje. Dit is hun verslag. Retour is terug, een mooi initiatief, zeker als je de eerste prijs kunt wegkapen! Totaal onverwachts overigens want we waren ons er niet van bewust dat er prijzen aan verbonden waren. Het resultaat was een weekendje Normandië (Fécamp), een geslaagde keuze uit een aanbod van vijf mogelijke vakantiebestemmingen aangeboden door Regionale Milieuzorg. Fécamp (foto) is een typisch vissersstadje: steile krijtrotsen, een zoute zeelucht met krijsende meeuwen, een piepklein strandje en natuurlijk de nodige restaurants voor kleine en grote versnaperingen. Plaats van overnachting was Ferme de la Chapelle, een voormalig klooster bovenop de krijtrotsen; een uitstekende service was verzekerd. Kortom: zowel Normandië, Fécamp als Ferme de la Chapelle zijn absolute aanraders, net zoals Retour is terug natuurlijk! Veerle en Wim tombola. Dit jaar gaat de gelukkige winnaar aan de haal met een reischeque ter waarde van maar liefst 1 000 euro! Maar ook de andere prijzen mogen er zijn: fietsen, verrekijkers, allerhande waardebonnen en talloze bakken drank in aangerekende verpakking. Nog meer winnaars Ook als je niet bij de tombola-winnaars zit, is er een goede reden om naar de evenementenhal af te zakken. Die avond maakt elke aanwezige immers kans op een verrassingsreis. Hou de datum dus vrij in je agenda! De prijsuitreiking van de Retour is terug-tombola vindt plaats op vrijdag 27 februari 2004 om 20 uur in de evenementenhal Zonhoven. Toegang is gratis Meer info: Hans Volders, Tel. 011 52 36 36 Dienst leefmilieu Tel. 011 81 05 24 de Zonhovenaar Prijsuitreiking Na het succes van de eerste Retour is terug-tombola vindt op vrijdag 27 februari 2004 de tweede editie plaats. Plaats van afspraak: de evenementenhal om 20 uur. Deze avond is de feestelijke afsluiter van alweer een Retour is terug-jaar. Het belooft andermaal een zeer aangename en gezellige avond te worden. Elke Zonhovenaar is welkom! Stand-up comedian Brik Van Dyck komt de lachspieren even op de proef stellen. Verder worden de studenten van de gemeentelijke kunstacademie, die de voorbije maanden creatief gewerkt hebben rond het thema Retour is terug, in het zonnetje gezet. De scheppers van de fraaiste werken worden namelijk beloond met boeken en boekenbonnen. Hoogtepunt van de avond is ongetwijfeld de prijsuitreiking van de Retour is terug- De Retour-spaarkaart is nóg meer waard Het wordt steeds interessanter om jouw Retour is terug-spaarkaart te gebruiken. Afgezien van de premie die je verdient door punten te sparen zijn er nog enkele andere prettige voordelen aan verbonden. Zo krijg je per schijf van 200 gespaarde punten een tombolanummer waarmee je een reischeque ter waarde van 1 000 euro kunt winnen. En dat is nog maar de hoofdprijs. Nieuw is dat je vanaf nu in elke editie van de Zonhovenaar een bon vindt waarmee je aan speciale acties (kortingsbonnen, extra punten ) kunt meedoen. Gebruik je de Retour is terug spaarkaart al? Geen probleem. Je geniet net zo goed van alle voordelen die de spaarkaart te bieden heeft. En wat als je je spaarkaart verloren hebt? Ook geen probleem. Nieuwe kaarten kun je voor slechts 4,96 euro aanschaffen op het gemeentehuis. En dan kun je onmiddellijk beginnen sparen.
Groene golf de Zonhovenaar 15 Geef ons je nummer! 2003 zit er bijna op. Dat betekent dat iedereen die in de loop van dit jaar zijn Retour spaarkaart gebruikt heeft, recht heeft op een premie. Die wordt in het voorjaar van 2004 op het rekeningnummer van de spaarder overgeschreven. Er zijn nog altijd een 300-tal Zonhovenaren die hun kaart wel degelijk gebruiken en die dus ook recht hebben op een premie maar die hun rekeningnummer nog altijd niet hebben doorgegeven. En zonder rekeningnummer kunnen wij de premie niet overmaken. Moet je je rekeningnummer nog doorgeven, neem dan contact op met de dienst leefmilieu, 011 81 05 24. Retour is terug op de Kerstmarkt Op zaterdag 20 december staat de tent van Retour is terug op de Kerstmarkt in Zonhoven. Je kunt er terecht voor alle informatie over de actie Retour is terug. Mocht je je kaart kwijtgespeeld zijn, dan kun je hier een nieuwe kopen voor de helft van de prijs, zijnde 2,5 euro i.p.v. 4,96 euro! Knip onderstaande bon uit en haal snel je extra punten De feestdagen komen eraan. We wensen je dan ook een prettig eindejaar en een voorspoedig nieuwjaar. Zoals het in deze periode past, hebben we ook voor alle deelnemers aan het Retour is terugproject een nieuwjaarsgeschenkje. De eerstvolgende keer dat je je Retour is terug spaarkaart gebruikt én daarbij deze bon afgeeft, krijg je zomaar eventjes 50 punten cadeau. Deze punten worden meegerekend in de premie die je in het voorjaar van 2004 op je rekening mag verwachten. Bovendien tellen deze punten ook mee voor de tombolanummers. Je kunt deze bon van 20 december tot uiterlijk 7 januari 2004 inruilen bij alle deelnemende winkeliers. Meer info: Hans Volders - Tel. 011 52 36 36 of dienst leefmilieu - Tel. 011 81 05 24. Waardebon R=T_zw 2 1 11/7/03, 4:03:34 PM
16 Moe.jertaoël Bichte Veul geloe.fszao.ken höbben de lèsten tèè.ët ne férremen doo.k gekree.ge. Of dat óós saomelië.ving hit verbië.tert, ès n aa.ner kwéste. Allema.n ès vrij. van te oo.ërdiele Nóg zoe láng nie gelee.je waos de bicht e sákremé.nt dat aon deeës ka.nte goet èn ieëre woo.rt gehaa.ge. Vandaoch den dao.ch kaan de vròòëch gestèl t wiá.re: wië giet er nóg bichte? Ich bedoel de persoenleke bicht ènne bichstoe.ël. Wé.l huuër der ao.f én tou van gezao.meleke bicht. De meeëningen euver t bichte loepe fö.l óóëtie.ë(n). As ne mins beséft dat r vur esprés groet kòòët hit gedòò.ë(n), ónieërlek hit geha.nnelt, dan ès t nórmaoël én vera.ntwoort dat r z n fóó.ët gewie.ëtesvó.l hérstèl t én prebeeërt nie te hérva.lle. Eegelek kaan dat tóch oo. zó.nner bichstoe.ël. Vrugger, ènne leegere schòòël, mósse ve reegelmòòëtich mòò.ëndeleks bichte. Vandaoch vròòëch ich mich ao.f: wá höb ich, óchérrem, toen wòòël vertèl t aonne pestoeër óf de kaplòòën? Ró.nt (d)e perjoode vannen twie.ëde wië.reltoo.ërlóch waoren hiel veul páróchiejaoënen ao.(ën)gesloo.ëte bè de Bó.nt van t Hé.lich Hárt. Ie.ëne kie.ër ènne mòò.ënt waos er de bó.ntsmös. De mitste leeëde gò.nken taochs te veu.re, ófwél de zó.ndao.ch zéllef vanne bó.ntsmös, te bichte. Allemòòël verleejen tèè.ët Euvertèè.ët zit n moe.ëder teegen heur dóchter, 17 jòòër aa.t: Tès zó.ndao.ch Pòòëse. Zoe ie.ëne kie.ër èn t jòòër bichten ès tóch zee.ker nie te veul gevròòëcht. Och moe.ëder, wië giet allewijl nóg te bichte? Tut, tut, doeët mich e plezieër én gòòët tóch mér ns. Wat (d)e dóchter gebicht hit, wie.ët ich nie, mér ze kree.ch tóch mér e bitske peneté.nse. Ze za.l meschijn nie te veul vertèl t höbbe Ze wi.l t (d)e bichstoe.ël verlòò.ëten énne pestoeër vruucht: En wij ès t bè de liefde? En zèè.ë: Wis der dat ich e lie.ëf höp? Zee.ker, zee.ker, vië wie.ëte mieër as da der dè.nkt. En ich (h)öp gehuuërt da der ónner oer getwie.je vur tien daoch nòòë Frá.nkrek rijt, dië. áchter óp zenne mòttoo. Zèèën oer aars dòòë nie wá bevriesjt vur? Bevriesjt? Vurwá wòò.ël, ich drao.ch tóch ne va.lhé.llem. Fórmiedao.bel, wat ne mins zoe(w)al te huuëre krèè.ch, zit (d)e pestoeër. En dan nóg: kaan oer lie.ëf óp tèè.ët én stó.nt z n haan bèt m haa.ge? Jòò.ë, jòò.ë, hië hit dit sezoen nóg gie.ëne pena.ltie gemao.kt, hië spil t bák réchs. Jòmmer, jòmmer, ich (h)öp t nie euver voetból. Verstòòë der dan nie wat ich bedoel? Aa zoe, aa zoe, nóó. begrèè.ëp ich òch. Awé.l, verleeje zó.ndao.ch hit r mich nóg ns férrem gekrie.ëbelt. Ahaa, én moe hit r òch gekrie.ëbelt? Já, menieër pestoeër, wië kaan dá zoe krék ónthaa.ge? Wél, wél, nóó. wie.ëten óós jòng miëchtes nóg nemie moe dá ze gekrie.ëbelt wiá.re. Enfin, menieër pestoeër, as der t tóch wi.l t wie.ëte, t waos tösse tösse Já, zèch t mér, tösse wá Já, zoe hiel zjust kaan ich t tóch nemie zègge. In alle geva.l, t waos é.rreges tösse Zoo.ëneven én Gink Tót nen aa.nere kie.ër! de Zonhovenaar
Oud goud de Zonhovenaar 17 de markt opkwam, doofde de traditie langzaam uit. Waar en wanneer trokken processies uit? Ze zijn alweer een tijdje uit ons straatbeeld verdwenen, de jaarlijkse processies. Zonhoven kende vroeger verschillende van die optochten. Sacramentsprocessie De Sacramentsprocessie trok jaarlijks uit op de zondag na de Sacramentsdag. Sacramentsdag viel tien dagen na Pinksteren, altijd op een donderdag. De koster liep voorop, met een kruis, tussen twee misdienaars. Dan volgden groepen uit de jongens- en meisjesschool, Eucharistische Kruistochters, mijnwerkersbrancardiers, herders en Chirojongeren. Middenin het biddende volk, dat in twee rijen opstapte, marcheerde de harmonie Sint-Quintinus. Aan het eind van de processie droegen vier flambouwdragers een baldakijn, waaronder de pastoor het Heilig Sacrament droeg. Rond de baldakijn liepen leden van de kerkfabriek, ook met een flambouw. De politie sloot de processie af. De processie trok door de Dorpsstraat, de Kleine Hemmenweg, de Kantoorweg. Na de bouw van de huidige kapel aan de Grote Hemmenweg trok ze door de Vaartstraat, de Kremerstraat en langs de Grote Hemmenweg terug naar de parochiekerk. De processie hield driemaal halt. Eerst aan het kapelletje in de Dorpsstraat, voor het huis Mommeyer, tegenover de meisjesschool, dan aan het klooster van de Fraters en nog eens bij de boerderij van Rutten, op het eind van de Kantoorweg. Aan elke halte stond aan weerskanten van de weg een stoel met een mandje, waar de gelovigen geld konden offeren. Bij elke halte gaf de pastoor ook de zegen met de monstrans. Omdat er steeds minder gelovigen meeliepen, het verkeer drukker werd en Processies der kruisdagen Deze processies trokken uit op de drie dagen voor Onze-Lieve-Heer Hemelvaart. Op de eerste dag ging de koster voorop met het kruis. Het parcours liep van de kerk langs de Heuvenstraat, de Donkweg, het kapelletje aan huis Mullens, de Dellestraat, langs de kapel door de Zavelstraat, langs de kapel in de Stabweg, de kapel van de Dorpsstraat terug naar de kerk. De tweede dag ging de processie van de kerk langs de kapel van de Heuven naar de Herestraat, de Batenstraat, de Grote Eggestraat weer naar de kerk. De derde dag liep de stoet van de kerk door de Dorpsstraat, de Zavelstraat, de Stenenkruisweg, naar de kapel Ten Eikenen, dan de kapel in de Berkenenstraat, de kapel aan de Pleinstraat, naar de Teut, waar ze halt hield. Na de boterhammen (!) ging het richting Grote Hemmenweg, Hazendansweg, Herestraat, Klapstraat, Kapelhof, terug naar de kerk. Sint-Marcusprocessie Op 25 april, de feestdag van Sint- Marcus, ging de processie gewoon van de kerk naar de kapel in de Dorpsstraat en terug naar de kerk. Processie Onze-Lieve-Vrouw half oogst 15 augustus In deze processie werd het beeld van Onze-Lieve-Vrouw op een hemel meegedragen. Alle groepen die aan de Sacramentsprocessie deelnamen liepen ook hierin mee, met baldakijn en flambouwen. Ze trok van de kerk naar de kapel in de Dorpsstraat, Houthalenseweg, links de Eikenenweg in naar de kapel van Ten Eikenen, en terug langs de Stenenkruisweg, Zavelstraat en Dorpsstraat naar de kerk. Tegen die tijd was op de trap van het gemeentehuis een troon gemaakt, van waarop de pastoor de zegen gaf. Later volgde nog een verkorte uitgave van deze processie: van de kerk naar de kapel van de Grote Hemmen en terug. Ook op Halveweg en Termolen trokken processies uit maar dat is voor een volgende gelegenheid.
18 Hallo, met de opvoedingstelefoon? Kinderen opvoeden is geen sinecure. Door onze open samenleving komen kinderen meer dan ooit en op steeds jongere leeftijd met alle mogelijke probleemsituaties in contact. Ouders en andere opvoeders staan voor de moeilijke taak hen zonder kleerscheuren doorheen al die hindernissen te leiden. Ondanks hun bekommernis dit zo goed mogelijk te doen zitten ze vaak zelf met vragen. Sinds kort is er de opvoedingstelefoon om hen hierin bij te staan. Het is een laagdrempelig, vrijblijvend en anoniem initiatief waar iedereen die rechtstreeks betrokken is Zappen bij de opvoeding terecht kan met vragen. Ze krijgen er een klankbord zonder dat ze eerst naar hulpverlening moeten stappen of een dossier moeten laten opmaken. Vanuit die behoefte ontstond in 1997 vzw De Keerkring als partner van Kind en Gezin. Deze vzw organiseert de opvoedingstelefoon Vlaanderen. De Opvoedingstelefoon werkt op dit ogenblik met 15 goed opgeleide vrijwilligers en is op zoek naar meer vrijwillige medewerkers. Geïnteresseerden kunnen zich telefonisch aanmelden op het nummer 070 22 23 30. De opvoedingstelefoon Vlaanderen: 010 222 330 Openingstijden: maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag: 10 tot 13 uur en van 14 tot 17 uur. Donderdag ook van 19 tot 21 uur. Website: www.opvoedingstelefoon.be de Zonhovenaar BIS! BIS! Bij Begeleid Individueel Studeren (BIS), een initiatief van de Vlaamse overheid, kun je vanaf 1 januari 2004 ook via het internet studeren. Vakken zijn Spaans, Frans, Engels, Nederlands voor anderstaligen of aardrijkskunde. Je leert al doende, wat en wanneer je zelf wilt, met teksten, geluidsfragmenten, video s, tekeningen, enz. Bovendien sta je er niet alleen voor: als je wilt, kom je via het discussieforum of een chatsessie in contact met medecursisten en met je persoonlijke begeleider. Een cursus van drie maanden kost 45,75 euro. Wil je weten hoe het precies in zijn werk gaat? Bekijk de demo op www.bisonline.be Damiaanactie geneest al 40 jaar In de afgelopen 40 jaar verzorgde Damiaanactie reeds miljoenen lepraen tuberculosepatiënten. Miljoenen mannen, vrouwen en kinderen werden gespaard van dood, verminkingen en uitsluiting en vonden opnieuw hoop en toekomst, en bovenal waardigheid. Dankzij Damiaanactie, maar ook dankzij de inzet en vrijgevigheid van de Belgische bevolking. De jaarlijkse nationale campagne vindt plaats op 34, 24 en 25 januari 2004. Een behandeling voor lepra en tuberculose kost 40 euro. Laat je hart spreken en stort jouw bijdrage op rekeningnummer 000-0000075- 75. Giften vanaf 30 euro zijn fiscaal aftrekbaar. Damiaanactie, Leopold II-laan 263, 1081 Brussel - www.damiaanactie.be Rekeningnummer 000-0000075-75
de Zonhovenaar Zappen 19 Jouw advertentie in de Zonhovenaar? Handelaars en bedrijven kunnen adverteren op de achterkaft van de Zonhovenaar en van de Uitvlucht. Ook naamvermeldingen zijn mogelijk, maar huidige adverteerders krijgen voorrang. De contracten worden jaarlijks hernieuwd. De voorwaarden zijn op eenvoudige aanvraag te verkrijgen bij de dienst informatie. Je vindt ze ook op onze website onder de knop Actueel. Dienst informatie Tel. 011 81 04 38 www.zonhoven.be Kersttijd, pakjestijd In deze tijd van het jaar staat in elk huisgezin de kerstboom geduldig te wachten op de geschenkjes die mensen voor elkaar kopen. Hij knippert met zijn lichtjes van blijdschap, telkens er weer een pakje bijkomt en hij bewaakt zijn schat nauwgezet tot 25 december om groot en klein gelukkig te maken. Hij heeft er geen idee van waar al dat moois vandaan komt, hij is al blij dat hij mag deel uitmaken van het feest. Maar wij weten beter, natuurlijk. Jij en ik moeten dagenlang op pad om toch maar al onze geliefden met een kadootje te bedenken. Heb je er al eens aan gedacht dat het eigenlijk allemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn? Ook dicht bij huis kan je immers alles vinden wat je hartje verlangt. Onze handelaars in heel de gemeente hebben ook dit jaar weer hun uiterste best gedaan om hun etalages stemmig te versieren en ervoor te zorgen dat ze iedereen een rijk assortiment kunnen aanbieden. De Verenigde Handelaars van Zonhoven Centrum voeren een grootse eindejaarsactie voor alle inwoners van Zonhoven. Elk gezin ontving een cadeauboekje met daarin een hele resem voordelen, kortingen, acties e.d.. Er is ook een wedstrijd aan verbonden, waar elke klant iets mee kan winnen. De actie loopt van 7 tot en met 31 december 2003. Ook de Verenigde Handelaars van Halveweg, Engstegen en Ter Donk organiseren dit jaar opnieuw een eindejaarsactie en wel van 8 december 2003 tot 4 januari 2004. Elke klant krijgt bij de deelnemende handelaars per aankoopschijf van 5 euro een lotje waarmee hij kans maakt op een van de vele prijzen. De hoofdprijs is een saunakabine t.w.v. 2 200 euro en er zijn 10 aankoopbonnen van elk 50 euro te winnen. Niet niks! De trekking vindt plaats op 10 januari 2004, de uitslag verschijnt in de weekkrant en bij de deelnemende handelaars. Alle handelaars wensen je een prettig eindejaar en een spetterend begin! Kom op en rijd mee tegen kanker TML, de vereniging voor Telegeleide Modelbouw Limburg, bestaat sinds 1997. Louis Heyligen uit Zonhoven stond indertijd mee aan de wieg van de organisatie. De leden reizen het land af om deel te nemen aan beurzen voor modelbouw. Eenmaal per maand komen ze samen in de Kwint. Op zondag 14 maart 2004, de dag van de jaarmarkt, organiseren ze van 9 tot 18 uur in de Kwint een beurs ten voordele van Kom op tegen Kanker. Het jonge volkje kan met telegeleide vrachtwagens rijden over een aangelegd parcours. Volwassenen krijgen de grotere trucks onder de duimen. Alles gebeurt onder leiding van ervaren chauffeurs. Iedereen mag gratis binnen, als je een rondje wilt rijden betaal je 1,5 euro. De opbrengst gaat integraal naar Kom op tegen Kanker. Info: Louis Heyligen Tel. 011 81 84 66
20 OCMWeetjes VFG wijst de weg de Zonhovenaar De Vlaamse Federatie voor Gehandicapten, kortweg VFG, is een vereniging voor personen met en zonder handicap die al meer dan 25 jaar bestaat en in heel Vlaanderen meer dan 16 000 leden telt. In Limburg bestaan verschillende afdelingen: De VFG-jongeren (-30 jaar) organiseren activiteiten zoals een jaarlijkse play-back show, een themaweekend, quizen, etentjes, enz. De VFG-sport is er voor de sportievelingen. Zij kunnen o.a. petanquen, sjoelen, wandelen, fietsen, voetballen, of meedoen aan de sportdag. Op regelmatige tijdstippen wordt een atelier georganiseerd en gespreksgroepen rond een bepaald thema. Leden kunnen ook deelnemen aan daguitstappen, georganiseerde reizen met professionele begeleiding, feesten, en andere prettige activiteiten. De Jongeren Organisatie Zonhoven, de JOZ-kids, is een fafdeling van de VFG- Zonhoven. Kinderen van 6 tot 14 jaar met en zonder een handicap en jongeren (-30 jaar) met een handicap kunnen er terecht voor een gezellige namiddag onder begeleiding van vrijwilligers. Zowel kinderen als begeleiders mogen zich aanmelden. In 2003 mocht VFG-Zonhoven de prijs voor toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers uitreiken aan taverne Bistro Time in de Dorpsstraat (zie foto). De handelaars van Zonhoven centrum steunden de quiznamiddag van de Jozkids. Wie meer wil weten over de VFG of de Joz-kids of wie zich wil aanmelden als lid of als vrijwilliger mag zich melden bij Carine Achten Tel. 0476 50 62 53 of bij Frank Ricour Tel. 0497 89 08 94. De VFG helpt haar leden wegwijjs te raken uit het kluwen van wetten en regels en verwijst je naar de juiste dienst of persoon. Vanaf dit jaar start de VFG met een praatgroep. De deelnemers leren hun mogelijkheden, maar ook hun voornaamste beperkingen kennen en bepalen van daaruit hun nood aan ondersteuning, assistentie en hulpmiddelen. Hulp voor gezinnen De Dienst Ambulante Begeleiding begeleidt gezinnen met een kind/ persoon met een handicap in hun thuissituatie. De dienst is werkzaam op drie terreinen: vroegbegeleiding: voor gezinnen met kinderen met een vertraagde ontwikkeling of het risico daarop, en kinderen met een mentale en/of motorische handicap, jongeren- en volwassenenbegeleiding: voor gezinnen met een persoon met een mentale handicap en eventueel bijkomende psychische of gedragsproblemen, Hana: thuisbegeleiding voor personen met een niet-aangeboren hersenletsel - bijvoorbeeld na een ongeval, CVA, degeneratieve hersenaandoening, enz. - of een fysieke handicap, én hun directe omgeving. De dienst is erkend door het Vlaams Fonds en opereert in alle gemeenten van de provincie Limburg. De begeleiding wordt aan huis aangeboden. Het secretariaat is bereikbaar tijdens kantooruren. Meer info: Dienst Ambulante Begeleiding, Centrum Zuid 1113, 3530 Houthalen Tel. 011 60 63 57, fax 011 60 63 59, e-mail: diensten.ambulante.begeleiding@stijn.be