Klimaatneutraal bouwen: haalbaar en betaalbaar. Arthur Hilgersom



Vergelijkbare documenten
Dag van de Duurzaamheid IVN Hardenberg / Gramsbergen

Uitvaartcentrum en Crematorium De Iepenhof in Delft. Hulshof Architecten. Nationale Dubo Award presentatie 28 september 2011

Definitie Voorbeelden Roadmap Cases

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Rapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus CA Cuijk. Documentnummer: R04. Projectnaam:

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes?

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid.

Anna Schoemakers Klimaat voor Ruimte

Hans Bosch Hogeschool Rotterdam / Ex ambtenaar BWT

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST

Gasloos Wonen BEELDVORMENDE SESSIE GEMEENTERAAD RIJSWIJK. 13 november 2018 Reimar von Meding

BUVA EcoClimate warmtepomp. Duurzaam verwarmen, koelen en warm water voor elke woning.

MIMI Testimonial. Wonen Limburg - Roermond

Gemeente Arnhem Duurzame woningen. 14 mei 2012

Westlandse kassen verwarmen en koelen hele woonwijk

Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem

KLIMAATGARANT. De energie van morgen vandaag in huis

Toelichting gegevens waarstaatjegemeente.nl bij de thema s:

Klaas en Erdy Jansen. Een dynamische onderneming gespecialiseerd in technische installatietechniek

Toiletreclame Regionale Tarieven Indoormedia

Wijkavond energie besparen Hilversum Oost

REFERENTIELIJST Status per: 2e kwartaal 2012

Energieverspilling is zinloos

Learnshop INDUSTRIE & MILIEU 24/03/10. Duurzaam hergebruik van warmte-energie uit afvalwater! Ir. Marc Feyten

Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2

Elektrische/regeltechnische stuurstroom- en aansluitschema s vloerverwarming en -koeling

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen

Een nieuwe woning in project De Nieuwe Wetenschappers te Schiedam

Stephan PLETTINCK IBGE responsable du Service «PEB»

Eindpresentatie. 'Duurzaamheid bij Arons en Gelauff, bouwkundig en budgettair. Guus Degen Studentennummer:

HAAGSE AANPAK DUURZAME STEDENBOUW

Bouwen aan Duurzaamheid. 27 juni 2013 Louis de Quelerij

Duurzaam verwarmen en koelen met gas

Een nieuwe woning in Zoetermeer 42 woningen De Blauwe Tuinen

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten Tuinen van Sion fase 13 De energie van morgen vandaag in huis

Infoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn. Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis?

Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling. Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur

eerlijke en solide gvk/composiet oplossingen

Welkom bij de Inleiding door W. Rademaker gids bij Apenheul

Energiebesparing in onze huurwoning. ALV De Klink 5 april Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Voorstelling Limburgse verwarmingscampagne

Frido van Nieuwamerongen Arconiko architecten

Een nieuwe woning in De Volgerlanden

Energie zuinig lage maandlasten

tijd voor een gezonde aanpak in de renovatieen onderhoudsbranche

Totaaloverzicht beoordeling gemeenten en politieke partijen. Gemiddelde per. Gemiddelde per. Totaal aantal gemeenten. (percentage)

Hilversum Kerkelanden Zeverijn en Rode Dorp

Conceptoplossingen door samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten

Rotterdam Central District

bouwlokalen

OptimaalWoning. het comfort van duurzaamheid

Elga WINNAAR De kracht van de combinatie

Niet afwachten, maar vooruitzien!

REFERENTIELIJST. Status per: 3 e kwartaal 2011 Referentie: /GJ/110826

Workshop Duurzaamheid

Scandinavisch bouwen en wonen

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL

Sneek Noorderhoek. Innovatief concept geëvalueerd. Gemeente Sudwest Fryslan De Wieren Desah bv SNN Provincie Friesland Wetterskip Fryslan

Inschrijving De voorsprong. Industrieel en conceptueel bouwen. Bundeling van kennis en expertise:

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend

Inleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten

Warmte Koude Opslag & De volgende stap in IT-business. Rotterdam, 12 November 2013 Elbert Raben (Rittal) en Ronald Smit (Installect)

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI H

5 ideeën voor duurzame groei

Steek Energie in je huis

Duurzaam verwarmen en koelen op gas

Particulier bezit in bloemkoolwijken

architectuur stedenbouw landschap

Zayaz Huurderspanel Resultaten vervolgonderzoek Duurzaamheid. Oktober 2017

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam

Den Haag, 17 mei 2000

Klimaatbestendige steden

Opdrachtgevers. Architecten. 3D Model Database. Civiele ingenieurs. Aannemers. Installateurs. Constructeurs Adviseurs

Ons groene buurtproject en de gemeente!

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

Ruiter Dakkapellen Veelzijdig, duurzaam en doordacht

SBRCURnet Bouwlokalen. Samen Nul op de meter, bij woning renovatie. Henk Wegkamp vs maart 2015

WONINGTRANSFORMATIECONCEPTEN

Proposities voor Comfortabel leven

Bouwbesluit 2012 Verbouw & Energiebesparing. Recente wijzigingen in de bouwregelgeving 8 oktober 2013 Hajé van Egmond

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning

Energieverspilling is zinloos

SANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM

Première Rapport. Week#: Alleen leden. Cinemien (ABC Theatrical Distribution B.V.) Truman # Kopieën: 20 Land v.

Verwarming en koeling met warmtepomp d.m.v. vloerverwarming / koeling. Werking van de warmtepomp

Waarom kiezen we voor een zonthermisch dak?

ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR

VISAFSLAG SCHEVENINGEN KLAAR VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

Milieuwetenschappen in Leiden

Toekomstbestendig bouwen in Heerebosch fase 2 4 oktober Arthur Rijken Gemeente Gemert-Bakel Tijmen Jansen Bureau JREA

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning

INGESLEPEN VLOERVERWARMING IN DROOGBOUW TEKST FOTOGRAFIEJK VLOERVERWARMING. JK FERMAFLOOR Renovatie & transformatie

De waarde van de Academie. Gerard Marlet Antwerpen 7 november 2013

100% Warmte, warm tapwater en koude. Comfortabel én milieuvriendelijk wonen. duurzame energie van eigen bodem

halve dag 185 Voldoende onderricht persoon (VOP) NEN 3140

Quinta. 25/30s en 28/35c. Optimaal comfort voor zowel verwarming als warm tapwater

HELENA Sustainable Innovations

Transcriptie:

Klimaatneutraal bouwen: haalbaar en betaalbaar Arthur Hilgersom

Even voorstellen: Arthur Hilgersom Architect: Steenhuis Bukman Architecten

Even voorstellen: Arthur Hilgersom Natuurgids Dreamteam voor Duurzaam Delft

Klimaatneutraal bouwen Klimaatneutraal bouwen: - onhaalbare science fiction? - niet alleen voor het milieu? - voor je kleinkinderen? - haalbaar en betaalbaar! - samen: met gemeenten, corporaties, installatiebedrijven

Nederland gaat Klimaatneutraal Amsterdam: 2015 alle nieuwbouwwoningen Rotterdam: 2020 alle woningen! Den Haag: 2010 organisatie 2015 100% duurzaam 2020 nieuwbouw Dordrecht: 2020 Leiden Emmen Den Bosch Arnhem, etc. Nederland is over 10 jaar Klimaatneutraal!

Wie heeft deze hype veroorzaakt? Al Gore: An Inconvenient Truth

Wie heeft deze hype veroorzaakt? Michael Braungart, William McDonaugh: Cradle tot Cradle: Remaking the Way We Make Things -biologische kringloop -technologische kringloop

Wat is klimaatneutraal? 1. Energieprestatie: 0,80 > 0,0? 2. Alles recyclebaar? Klimaatneutraal wil zeggen: Zonder negatief effect op het klimaat Remaking the way we make things - installaties - materialisering - woningtypologie - stedenbouw, planologie

Naar een nieuwe manier van verwarmen. 1960 1970 1980 1990 Mijn opa stapt van kolen over naar gaskachels Mijn vader koopt een huis met een cv-ketel Corpus Den Hoorn, Groningen: combi-ketels 2000 2010 Nieuwland, Amersfoort: zonnecelboiler Bomenwijk, Delft: warmtepompen 2020???

Voorbeelden uit eigen praktijk Duindorp, Scheveningen Morgenstond Midden, Den Haag Bomenwijk, Delft

Duindorp, Scheveningen

Duindorp, Scheveningen: Zeewaterwarmtecentrale

Duindorp, Scheveningen

Duindorp, Scheveningen

Herstructurering Morgenstond Midden

Herstructurering Morgenstond Midden: nieuwe houtsoort Gemodificeerd naaldhout: - Pinus palustris (moerasden) - met fsc-keurmerk - procedé: acetyleren - duurzamer dan teak

Langdurige onderhoudsafspraken kozijnen Concept 3: - afmontage kozijnen in de fabriek - montage op het werk door fabrikant Concept 4 - servicecontract met koper/verhuurder

Herstructurering Morgenstond Midden

Herstructurering Bomenwijk, Delft Duurzaamheidsnotitie: -Materiaalgebruik -Waterberging -Ecologie -Bodem -Afvalverzameling -Energieprestatie -Verantwoording delen -Duurzaamheidsbewustzijn

Herstructurering Bomenwijk, Materiaalgebruik Hergebruik sloopafval downgraden

Herstructurering Bomenwijk, Materiaalgebruik Hergebruik sloopafval

Herstructurering Bomenwijk, Materiaalgebruik Nieuwe producten; - Dakpannen die stikstofoxyde omzetten in nitraatmoleculen

Herstructurering Bomenwijk: Materiaalgebruik Nieuwe producten - tapijt:100% recyclebaar - fabrikant die garant staat voor 100% inname

Herstructurering Bomenwijk: Waterberging en grijs water

Herstructurering Bomenwijk, Waterberging en grijs water Vergroten bergingscapaciteit regenwater Natuurvriendelijke oevers

Herstructurering Bomenwijk, Ecologie Maatregelen in het kader van de flora en faunawet: - natuurvriendelijke oevers - herhuisvesting vleermuizen Bodem

Herstructurering Bomenwijk: Verwarming / koeling Warmtelevering

Herstructurering Bomenwijk: Verwarming / koeling Warmtepomp: - boring tot 150m. diep - laagtemperatuurverwarming - koeling in de zomer - lease-constructie met onderhoudscontract Warmtelevering

Herstructurering Bomenwijk: Verantwoording delen Afspraken met derden: - kwaliteitsvoorwaarden

Herstructurering Bomenwijk: Duurzaamheidsbewustzijn

Conclusies Klimaatneutraal(-er) bouwen: - brede aanpak - slimme en vernieuwende financiering - total cost of ownership - kennis van verschillende betrokken partijen combineren - samenwerking

Klimaatneutraal bouwen: haalbaar en betaalbaar Arthur Hilgersom