KOMO betekent kwaliteit voor de bouw. Maar E-markering dan? ir. Ger J.M. Mars Stichting Bouwkwaliteit
Stichting BouwKwaliteit (SBK) Stichting BouwKwaliteit (SBK) coördineert en harmoniseert de kwaliteitsborging van erkende certificaten in de bouw op basis van de SBK / KOMOstructuur, het zogenaamde Stelsel. De regels hiervoor zijn vastgelegd in de Tripartiete overeenkomst tussen VROM-RvA-SBK die is hernieuwd in mei 2006. De hernieuwing betekent: - in lijn met regels van de E m.n. de PD - erkenning van Stelsel i.p.v. certificaten
Hoe kan de aanbodzijde in de bouw kwaliteit waarmaken? Zelf aantonen als bedrijf Kiezen voor private keurmerken zoals KOMO, Kiwa en KEMA - Minder tijd en geld, efficiënter kennisgebruik. Door overheid en marktpartijen geaccepteerd KOMO is een collectief merk; belangrijke certificeringinstituten zijn: Intron, BM, IKOB-BKB, SKH, SKG, Kiwa, Eerland, BVQI, SKW, LRQA, TüV, DNV, SKK, SGS en KEMA Kiwa en KEMA zijn bedrijfsgerelateerde merken
Waar hebben de KOMO kwaliteitsverklaringen betrekking op? Producten Processen Diensten KOMO ertificaathouder Grondstoffen Bouwmaterialen Bouwproducten Bouwsystemen Installeren Monteren Verwerken Bouwmanagement Rekenmethode Bouwvergunningverlening EP / NL - EPBD
Welke kwaliteitsverklaringen zijn er? Gericht op prestaties van een ontwerp in de toepassing in bouwwerk in relatie tot regelgeving: attest Gericht op producteigenschappen (ook in relatie tot regelgeving): productcertificaat Gericht op prestaties van een ontwerp en op producteigenschappen: attest-met-productcertificaat Gericht op productspecificatie in het bouwwerk, waarvan de applicatie is vastgelegd in de processpecificaties: procescertificaat Proces is: Aanbrengen, monteren, verwerken Gebruik/beheer van bouwwerken Uitvoeren van diensten
De beoordelingsrichtlijn (BRL) Een BRL is de technische grondslag voor certificatie en bevat: Duidelijke en specifieke omschrijving van het onderwerp van certificatie Informatie over het certificatieschema Publiekrechtelijke eisen (Bouwbesluit en Bouwstoffenbesluit) Privaatrechtelijke eisen ontrole en beoordelingssystematiek door de I (met bijbehorende deskundigheid) Procedure voor verkrijgen kwaliteitsverklaring Model kwaliteitsverklaring
Wie zijn betrokken bij een (nationale) BRL? olleges van Deskundigen uit de betreffende marktsector stellen BRL-en vast Onafhankelijke toetsingscommissie van Stichting Bouwkwaliteit toetst BRL-en op juistheid wettelijke eisen Harmonisatie ommissie Bouw aanvaardt nationale BRLen Raad voor Accreditatie toetst I-en op EN 45011/45012 Minister van VROM erkent KOMO -kwaliteitsverklaringen die door ertificatie -Instellingen op de nationale BRL- en worden afgegeven RvA Borging voor de gebruiker/ afnemer Gebruiker / afnemer KOMO ertificaathouder I vd BRL SBK (HB) VROM
Wat zijn erkende kwaliteitsverklaringen? Verklaringen/certificaten die aantoonbaar voldoen aan de van toepassing zijnde regelgeving. Kan Bouwbesluit en/of Bouwstoffenbesluit zijn Wat betekent dat voor Bouw- en Woningtoezicht? Producten en processen met erkende kwaliteitsverklaringen zijn waarborg dat wordt voldaan aan de regelgeving Bouw- en Woningtoezichten moeten deze accepteren en mogen dat niet controleren, zoals ook is omschreven in art. 1.1.J van de Woningwet en art. 1.6 van het Bouwbesluit Er mogen geen extra eisen worden gesteld, ook niet door de brandweer
Richtlijn Bouwproducten en E-markering Doel Richtlijn Bouwproducten (PD) Onbelemmerd handelsverkeer binnen Europa Vergelijking producten uit diverse landen One-stop testing (in relatie met KOMO) Middel: E-Markering (als paspoort) N.B. E-markering is een fabrikant eigen verklaring
E-markering verplicht Ja, voor alle producten in Europa waarvoor een geharmoniseerde Europese norm bestaat (hen) m.a.w. niemand kan hier omheen. Dit kunnen ook halffabrikaten zijn zoals bijvoorbeeld hang- en sluitwerk voor toepassing in vluchtdeuren VOORSHRITEN in bouwbesluit: paragraaf 1.4 kwaliteitsverklaringen en E-markering, de artikelen 1.6 t/m 1.10 ontrole: Ja, door VROM inspectie die boetes kan opleggen
Geharmoniseerde Europese norm (hen) Een hen is een verplichte Europese Norm Een hen vervangt bij het van kracht worden onmiddellijk de bestaande Nederlandse norm (geldt voor alle landen) De hen wordt dus aangewezen door het Bouwbesluit i.p.v. de NEN De hen s komen tot stand in EN, de Europese normcommissie In de (nabije) toekomst alleen nog hen s en Eurocodes Een en ander betekent dat in de toekomst vrijwel alle bouwproducten zijn voorzien van E-markering
Richtlijn Bouwproducten en E-markering E Markering verklaart dat de eigenschappen van het bouwproduct zijn vastgesteld voor: onstructieve veiligheid Brandveiligheid Gezondheid Gebruiksveiligheid Geluidsaspecten Energiezuinigheid op basis van geharmoniseerde testmethoden N.B. aan milieu wordt gewerkt
Wat is het referentiekader? Voor de B&U sector De regelgeving die iedere lidstaat heeft genotificeerd in Brussel. Voor Nederland het Bouwbesluit. Voor de GWW-sector Er is door Nederland geen regelgeving genotificeerd in Brussel. Andere landen hebben dat wel gedaan. E-markering is wel verplicht vanwege hen s
Om welke producteigenschappen gaat het? Deze staan vermeld in de hen in de zogenaamde Annex ZA, inclusief de geharmoniseerde testmethodes en de Ao (attestation of conformity) ofwel het controle niveau Vermelding E-markering op product Verplichte voorbeeld staat in de hen.
Voorbeeld van een E-Markering
Wat verklaart de E-markering eitelijk niet veel over de kwaliteit van het product: het is verplicht om de E-markering op producten aan te brengen, zoals de betreffende EN-norm dat voorschrijft. Het zijn producteigenschappen Er mag zelfs worden verklaard wat de fabrikant zelf wil, maar het is ook toegestaan om niets te verklaren, dat wil zeggen voor alle eigenschappen is een verklaring te geven van n.p.d. (no performance determined) Bij het vermelden van producteigenschappen moet de fabrikant zich wel realiseren dat alleen hij aansprakelijk is voor wat hij in de E-markering verklaart Het vermelden van producteigenschappen is dan vooral een strategische keuze
Zijn E markeringen onderling vergelijkbaar? Nee, per productfamilie is door de Europese ommissie de Ao vastgesteld. Soms is er bij het vaststellen van de producteigenschappen toezicht door een derde (I) vereist, alsmede factory production controle (P) De Ao is afhankelijk van de risico s voor de mens bij het gebruik van het product in bouwwerken De Ao loopt van 4 naar 1. KOMO certificering is vergelijkbaar met 1
De 4 niveaus van Ao ontrolemethode onformiteitsystemen ertificatie Verklaring door de fabrikant 1+ 1 2+ 2 3 4 a) Initieel type-onderzoek b) Onderzoek volgens schema van monsters uit productie c) Onderzoek steekproeven uit productie of praktijk d) Onderzoek van te leveren of geleverde partij e) Productiecontrole f) Eerste inspectie productiecontrole g) Permanent bewaking productiecontrole
Is E voldoende voor de toepassing van producten? Meestal niet. Het zijn alleen producteigenschappen Het Bouwbesluit stelt eisen aan de toepassing van het product in het werk. Daarom is een aansluiting op het Bouwbesluit noodzakelijk, ook voor producten uit andere Europese landen. Tevens moet zijn voldaan aan het Bouwstoffenbesluit indien van toepassing Wie kan dat verzorgen? ertificatie - instellingen
Vergelijking E-markering en KOMO certificaat Kwaliteitspeil van producten Eis voor vrijwillig KOMO certificaat Eis voor toepassing in NL volgens Bouwbesluit Eis voor verplichte E - markering Producten die niet voldoen aan de voorwaarden voor E markering, mogen straks niet meer op de markt zijn, of er is sprake van een economisch delict. Producten met E markering, die wel op de markt worden gebracht, maar niet in Nederland mogen worden toegepast. Producten met E markering die voldoen aan NL Bouwbesluit, geschikt zijn voor hun toepassing maar niet voldoen aan kwaliteitseisen van KOMO Producten met E markering die voldoen aan NL-BB en mits voorzien van KOMO zijn kwaliteitsproducten waarvan de kwaliteit geborgd is.
Toepassing E-gemarkeerde producten in bouwwerken Waar op letten: Is E noodzakelijk Is het E merk juist Zijn de gedeclareerde waarden juist Is het compleet Is een aansluiting op het Bouwbesluit noodzakelijk Zo ja, klopt de aansluiting Is voldaan aan het Bouwstoffenbesluit Zijn alle Bouwbesluiteisen meegenomen
Wat kan een opdrachtgever volgens de PD? Privaat Hogere en meer eisen stellen dan E, alsmede private eisen voor producten. Wordt niet gezien als handelsbelemmering Publiek (overheid) Maximaal te stellen eisen zijn de waarden zoals deze zijn opgenomen in de Europese normen (dus feitelijk E). Is immers de genotificeerde regelgeving t.b.v. gezondheid, veiligheid etc.
KOMO is naast E is toegestaan Onder voorwaarde dat: Er toegevoegde waarde is E visueel niet onder druk wordt gezet Er geen sprake is van verplichte toepassing maar als een bewijsmiddel Er geen handelsbelemmeringen worden opgeworpen
Richtlijnen bouwproducten en E-markering Samenvattend: E is wettelijk, dus verplicht vanuit de EU Maar: E markering zegt dat het product is getest conform de betreffende Europese norm Testresultaten doen geen uitspraak over aansluiting (grenswaarden) in relatie tot nationale regelgeving. E markering is het begin van een Europese aanpak voor kwaliteitsnormeringen en behandelt lang niet alle essentiële aspecten E zegt met name niets over eisen in de keten van het bouwproces
KORTOM: NIET E MAAR: