Lokaal dierenwelzijnsbeleid Alkmaar



Vergelijkbare documenten
CONCEPT NOTA LOKAAL DIERENWELZIJNSBELEID ALKMAAR

Uitvoeringsplan honden

OVERZICHTSNOTITIE GEMEENTELIJK DIERENWELZIJNSBELEID

Kadernota Integraal Dierenwelzijn Eindhoven

Visie dierenwelzijn. 1. Landelijk wettelijk kader 2. Gemeentelijke taken 3. Gemeentelijke uitvoering 4. Dierenwelzijnsveld Den Helder

Startnotitie Nota Lokaal Dierenwelzijnsbeleid Alkmaar November 2011

concept 8 oktober 2012 Startnotitie Dierenwelzijnsbeleid gemeente Bergen

Tussenevaluatie 2015 van de Kadernota Dierenwelzijn Aanbeveling/standpunt/ actie/uitvoering. Kadernota Dierenwelzijn. Resultaten

Heeft niet gereageerd op deze stelling. Heeft niet gereageerd op deze stelling. Heeft niet gereageerd op deze stelling.

Nota dierenwelzijn Den Haag

Betreft: Bijdrage aan concept nota Lokaal Dierenwelzijnsbeleid Alkmaar Ons kenmerk: 2015/RP05

Nota dierenwelzijn Den Haag

PIJNACKER - NOOTDORP. Evenementen met dieren zijn in de gemeente niet welkom. Stelling 1

Vaststellen Startnotitie Dierenbeleid Dordrecht

Heeft geen speerpunten op het gebied van dierenwelzijn

Nota Dierenwelzijn Gemeente Vlissingen

ACTIEPLAN DIERENWELZIJN

Bestuursopdracht n.a.v. het Initiatiefvoorstel Dierenwelzijn van GroenLinks N.v.t. Griffie

Voorstel: Type voorstel: [X] Kaderstellend G Controlerend D Rest

BELEIDSNOTA DIEREN EN DIERENWELZIJN

Oplegvel informatienota

Initiatiefvoorstel. BOSSCHE AANPAK DIERENWELZIJN Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid

PRAKTISCH VERMISTE, GEVONDEN OF ACHTERGELATEN DIEREN - WETGEVING. over houden van huisdieren

Initiatiefvoorstel. BOSSCHE AANPAK DIERENWELZIJN Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid

Concept 20 januari Nota Dierenwelzijn Bergen

Heeft niet gereageerd op deze stelling. Heeft niet gereageerd op deze stelling. Heeft niet gereageerd op deze stelling.

Mening Internetpanel over Dierenwelzijn

Verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren in eenvoudige taal Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Utrecht

Dierenwelzijn. Welfare refers to a state of a being in relation to its environment Heerhugowaard Voor mens en dier stad van kansen

Aanvraag ontheffingverlening ex art. 68 van de Flora- en faunawet

De zorg voor het dier begint bij de mens. Nota Dierenwelzijn Heerhugowaard 2016

Raadsvergadering : 8 december 2015 Agendapunt : Commissie : Bestuur en Ruimte. Onderwerp : Verordening dode gezelschapsdieren Berkelland 2016

Richtlijnen Dierplaagbeheersing laatst bijgewerkt:

1M1.1 Zoetermeer OMGEVINGSVERGUNNING

PRAKTISCH VERMISTE, GEVONDEN OF ACHTERGELATEN DIEREN - WETGEVING. over houden van huisdieren

08UIT

13R RAADSVOORSTEL. Gemeente Woerden 13R.00319

BESLUIT FLORA- FAUNAWET VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

1. Vermelding onderwerp en beslispunten Nieuwbouw dierenasiel door Dierenbescherming en Stichting Eugene Gebhard

gemeente %a" Zoetermeer : gemeente Zoetermeer de heer A. M. Kroon : Stadhuisplein 1, 2711EC Zoetermeer; : het kappen van 3 bomen;

Bijlagen bij Nota Dierenwelzijn Heerhugowaard 2016

Stuknummer: AM GSMfcfcNTE DEN HELDER in :- i

Heeft niet gereageerd op deze stelling. Heeft niet gereageerd op deze stelling. Heeft niet gereageerd op deze stelling.

Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren S. van Horck Nieuwezijds Voorburgwal RK AMSTERDAM

Nota Dierenwelzijn Castricum

Vaststellen van de Bijzondere Subsidieverordening Dierenwelzijn 2015 (3A, 2014, 270/921)

X X B. en W. d.d. 15 december 2015 Nr. 10B Onderwerp: Formaliseren dierenvervoer- en opvang in Hardinxveld-Giessendam

Bescherming v an pl anten en dier

Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren F.C. Dales Scheveningseweg CR DEN HAAG

Stichting Superkatten M. Heijdra Waalbandijk GR HELLOUW. Datum 6 juli 2016 Betreft Beslissing aanvraag Art. 75 Flora en faunawet

Raadsvoorstel 18 september 2014 AB RV

Aan de gemeenteraad. Geachte leden van de raad,

Onderwerp Uitvoeringsafspraken opvang zwerfdieren met DAN en De Mère 2013.

HONDENBELEID BRIELLE

Nota dierenwelzijn gemeente Heemskerk. Februari 2007

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 10 januari 2010) Nummer 2340

Initiatief voorstel D66 en GL

Op 11 december 2015 heb ik uw aanvraag ontvangen voor een ontheffing voor TNR zwerfkatten. In deze brief stel ik u op de hoogte van mijn beslissing.

Handhaven Wet natuurbescherming. Eerste ervaringen

Postbus AA Bezoekadres Stadsplein LZ Bank Nederlandse Gemeenten

A.M. Nix juni Aanvulling inzake een verduidelijking en toevoeging inzake natuur en milieu organisaties op blz.

Datum 22 mei 2018 Betreft Beantwoording vragen over kuikenbroedmachines als lespakket voor scholen en ter vermaak van particulieren

Beleidsplan Stichting DierenZorg Eemland

gemeente Eindhoven 1 Wettelijk kader met toelichting en bevoegdheden gemeenten

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,

Over honden, voor baasjes Hondenbezit in gemeente Overbetuwe

Memo: Stop plezierjacht op provinciale gronden

Stichting Natura Artis Magistra t.a.v. mevrouw F.H. Groen Postbus HD AMSTERDAM. Betreft: Omgevingsvergunning. Geachte mevrouw Groen,

Bijlage 2 Vergelijking met de nota Aanbevelingen gemeentelijke dierenwelzijnsbeleid van de Dierenbescherming (2014)

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Onze referentie Bijlagen Beslissing Aanvraag Toelichting

QUICKSCAN FLORA EN FAUNA

ONTWERPBESLUIT WET NATUURBESCHERMING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PvdD) en J.A.R.M. van Egmond (GroenLinks) (d.d. 12 februari 2014) Nummer 2900

Beperking aanbieden e.d. van geschreven of gedrukte stukken of afbeeldingen

provincie Zeeland M/V* M/V* inschrijfnummer Kamer van Koophandel: plaats van inschrijving: datum van inschrijving: Ga verder met vraag 6.

Gemeente Zeist. Colofon. Uitgave. Gemeente Zeist. Postbus AM Zeist januari Oplage ex.

Nota Dierenwelzijn Oostzaan. De zorg voor het dier begint bij de mens

De stad als leefgebied

Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren Mevr. drs. S. van Horck Nieuwezijds Voorburgwal RK AMSTERDAM

Manifest voor een diervriendelijk Utrecht Partij voor de Dieren, 4 oktober 2014 te Utrecht

EEN GEWONDE STADSVOGEL, HELPEN OF LATEN LIGGEN?

omgevingsdienst HAAGLAIMDEN

GroenLinks geeft de voorkeur aan evenementen zonder dieren. Eerste stap is om circussen met wilde dieren in Ehv te vermijden.

Besluit van GS van 15 september 2014, kenmerk 2014/ gehoord het Faunafonds van 18 juli 2004, kenmerk BIJ F F OVERWEGENDE;

Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal

Dicussienotitie dierenwelzijn in Breda. 1. Inleiding

O M G E V I N G S V E R G U N N I N G (ONTWERP)

*PDOC01/254525* PDOC01/ De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Ik verleen u deze ontheffing voor de periode van 29 oktober 2014 tot en met 28 oktober 2019.

Gemeente Gouda Postbus BB Gouda. Gouda, 23 oktober 2013

Vereniging Buyshaven D.J. Koopman Flevolaan MA ENKHUIZEN. Datum 22 april 2016 Betreft Beslissing aanvraag Art. 75 Flora en faunawet

Overdracht College-Raad. Voorgesteld besluit raad

De R.-K. Parochie H. Augustinus p/a R.-K. Begraafplaats Buitenveldert A. Vink Fred Roeskestraat EE AMSTERDAM

Tamboer Plaagdierbeheersing A. Tamboer Hoofdweg LV NIEUW VENNEP. Datum 29 augustus 2014 Betreft Beslissing aanvraag jagen op begraafplaatsen

gemeente Eindhoven Integraal dierenwelzijnsbeleid

Soortenbescherming. Buitenevenementen

Convenant Dierenhulpverlening

Inhoud: Blz.: 0. Opbouw van de nota 3

Uw aanvraag van de verbodsbepalingen genoemd in artikel 11 van de Flora- en faunawet wijs ik af

EVALUATIE BOMENVERORDENING 2005

Transcriptie:

Lokaal dierenwelzijnsbeleid Alkmaar

Gandhi heeft ons lang geleden al geleerd dat de mate van onze beschaving valt af te lezen aan onze omgang met dieren.

Inhoudsopgave Voorwoord 7 1. Inleiding 9 1.1. Aanleiding 9 1.2. Doel van de notitie 10 1.3. Totstandkoming van de notitie 10 2. Regelgeving 11 2.1. Opvang zwerfdieren 11 2.1.1. Nieuw Dierentehuis 12 2.2. Dode dieren 12-13 2.2.1. Stichting Dierenambulance Noord-Kennemerland 13 2.2.2. Regionaal Crisisplan 13 3. Hondenbeleid 15 3.1. Losloop- en verbodsgebieden 15 3.2. Opruim- en aanlijnplicht 15 3.3. Meer aandacht voor honden 15 4. Kinderboerderijen 16 4.1. Gecertificeerde kinderboerderijen in Alkmaar 16 5. Gebruik van dieren voor vermaak 16 5.1. Evenementen met dieren 16-17 5.1.1. Toezicht en handhaving 17 5.2. Circussen 17 5.2.1. Regelgeving 17-18 5.3. Hengelsport 18 5.3.1. Regelgeving 18 5.3.2. Hengelsportvereniging Alkmaar e.o. 18-19 5.3.3. Toezicht en handhaving 19 5.4. Jagen 19 5.4.1. Jachtbeheer 19 5.4.2. Schadebestrijding 20 5.4.3. Toezicht en handhaving 20

6. In de vrije natuur levende dieren 21 6.1. Regelgeving 21 6.2. Beheer en inrichting openbare buitenruimte 21-22 6.3. Overlast door in de vrije natuur levende dieren 23-24 6.4. Dierplaagbeheersing 24 6.5. Botulisme 24 7. Educatie en voorlichting 25 7.1. Rol gemeente: afstemming en overleg 25 7.2. Voorlichting en educatie 25 8. Financiering Dierenwelzijn 27 Bijlagen 29 Actie agenda 29-30 Adressenlijst 31

Voorwoord Er is momenteel ontegenzeggelijk meer aandacht voor het welzijn van dieren. In de media komt nogal eens het beeld naar voren van mishandelde en verwaarloosde dieren. Verhalen over menselijke wreedheid jegens bijvoorbeeld kippen, honden, katten en paarden roepen veel publieke verontwaardiging op. Terecht, want in onze samenleving hoort men ook fatsoenlijk met dieren om te gaan. De samenleving vraagt om een verbetering van het dierenwelzijn. Bijna al deze maatregelen om het dierenwelzijn te verbeteren kosten geld. In een tijd van bezuinigingen moeten diverse belangen zorgvuldig afgewogen worden en keuzes worden gemaakt. Gemeente Alkmaar heeft een Nota Lokaal Dierenwelzijnbeleid ontwikkeld die zal leiden tot het verder bevorderen, handhaven, informeren en stimuleren van het welzijn van dieren. De nota is tot stand gekomen in samenwerking met groot enthousiasme van diereninstanties, inwoners van Alkmaar, raadsleden en ambtenaren. Hiermee heeft iedereen laten zien zich in te willen zetten voor een diervriendelijk Alkmaar. Deze nota is de start van een continue proces. De komende jaren zorgen de vele actiepunten voor de ontwikkeling van Dierenwelzijn in gemeente Alkmaar. Het nieuwe Dierenwelzijnsbeleid is voor ons allemaal. Martin Hagen, wethouder Dierenwelzijn Annelies Janssen, raadslid Leefbaar Alkmaar Bart van Groen, raadslid Onafhankelijke Partij Alkmaar (OPA) 7

8

1. Inleiding In de gemeente Alkmaar bevinden zich tal van dieren. Dieren bezorgen mensen vreugde en voorkomen eenzaamheid. Door de inwoners worden verschillende soorten gezelschapsdieren gehouden, zoals honden, katten, konijnen en knaagdieren, maar ook vogels en reptielen. Alkmaar heeft ook diersoorten die in het wild leven. Er bevinden zich egels, amfibieën, insecten en verschillende vogel- soorten in tuinen van bewoners, de vele prachtige groene parken en plantsoenen. Een wereld zonder dieren is niet voor te stellen. Tegenover de dierenwereld in het algemeen heeft de mens een verantwoordelijkheid en met name in die gevallen waarin dieren afhankelijk van hem/haar zijn. Daarnaast hebben dieren ook een eigen (intrinsieke) waarde, los van hun nut of schade voor de mens. 1.1. Aanleiding In 2007 heeft dierenwelzijn binnen de gemeente de aandacht gekregen toen de landelijke nota dierenwelzijn opgesteld werd. Hierna werd ook in Alkmaar Dierenwelzijn op de lokale agenda gezet. Dit college heeft Dierenwelzijn hoog in het vaandel staan en wil het welzijn van dieren zo snel mogelijk bevorderen. Daarvoor is het nodig dat de op 24 maart 1998 door het college van B&W vastgestelde nota Dierenwelzijnsbeleid in Alkmaar op een aantal inhoudelijke, organisatorische en financiële aspecten wordt aangepast. De vastgestelde nota gaat in op ecologisch groenbeleid, specifiek beleid voor een aantal diersoorten, jacht, hengelen, gebruik van dieren (onder andere in circussen), voorlichting en educatie en regelgeving en handhaving. Het college heeft, gelet op het Coalitieakkoord 2011-2014: Een nieuwe lente, een nieuw geluid, speciale aandacht voor de huisvestingsproblematiek van het Dierentehuis aan de Bergerweg. De gemeente kent verantwoordelijkheden op het gebied van dierenwelzijn. Waar de rol van de Rijksoverheid vooral ligt in wetgeving, ligt die van de gemeente meer in de voorwaarden-scheppende sfeer (ondersteuning regionale asielen, Stichting Dierenambulance NK en andere dierenwelzijnsorganisaties) en voorlichting. Maar waar begint en eindigt de verantwoordelijkheid van de gemeente voor het dierenwelzijn? Die vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Ons college wil met deze nota komen tot een eerste aanzet, die zich in de loop der tijd kan doorontwikkelen en uitbreiden. Na twee jaar vindt er een evaluatie plaats waarna besloten kan worden of er aan- passingen nodig zijn. Bewust is gekozen voor een kadernota als basis om op verder te bouwen. Er is dus sprake van een groeimodel met ruimte voor uitbreiding zowel in de breedte (meer onderwerpen) als in de diepte (verdere uitwerking van onderwerpen). Hierin richt de gemeente zich ook op de bewoners van Alkmaar. De gemeente wil dat ook de bewoners verant 9

woordelijkheid en actie nemen op het gebied van Dierenwelzijn. Het meldnummer 144 voor het melden van misstanden komt hieraan tegemoet. Voor het nemen van verantwoordelijkheid is in deze nota volop aandacht. De gemeente gaat in de stadskrant en alkmaar.nl aandacht geven aan de omgang met (huis)dieren. De raadsleden Bart van Groen en Annelies Janssen gaan hierin het voorbeeld geven. Deze dierenvrienden zullen regelmatig de evenementen met dieren bezoeken om met eigen ogen te zien hoe het met het dierenwelzijn staat in Alkmaar. 1.2. Doel van de notitie In deze notitie wordt aangegeven hoe de gemeente Alkmaar de komende (college) periode uitvoering geeft aan de (wettelijke) taken en haar regisserende rol op het gebied van de zorg en bescherming van dieren. Bij bezoeken aan diverse dierenorganisaties binnen de gemeente Alkmaar is gebleken dat er behoefte is aan een beleidsstuk waarin duidelijke richtlijnen ten aanzien van de omgang met dieren binnen de gemeentegrenzen neergelegd is. Tot nu toe werken de diverse organisaties los van elkaar, terwijl een meer samenhangend beleid effectiever kan zijn. De nota is een gemeentelijke dierenwelzijnnota en beperkt zich tot dieren binnen de grenzen van de gemeente. De visie op dierenwelzijn richt zich op vier kernpunten om het welzijn van alle dieren te verbeteren. 1. dierenwelzijn mee laten wegen in beslissingen van de gemeente 2. bewustwording van dierenwelzijn onder de bevolking bevorderen 3. samenwerking met en tussen de lokale instanties om dierenwelzijn te bevorderen 4. voorwaarden scheppen voor een gezond leefklimaat voor alle dieren 1.3. Totstandkoming van de notitie Op 21 november 2011 is er in samenwerking met de raadsleden Annelies Janssen (LA) en Bart van Groen (OPA) een dierenmarkt georganiseerd waarin tal van organisaties hun visie kenbaar hebben gemaakt. Deze opmerkingen zijn meegewogen bij de totstandkoming van deze nota. Op 29 maart 2012 is het concept nota besproken met de diereninstanties en raadsleden. De bevindingen zijn meegenomen in de uiteindelijke Nota Lokaal Dierenwelzijnsbeleid Alkmaar. 10

2. Regelgeving De gemeente heeft ten aanzien van zwerfdieren een juridische verantwoordelijkheid. Dieren die in de gemeente gevonden worden, vallen ingevolge artikel 5:8 lid 3 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 36 lid 3 Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (GWWD) onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. De opvangplicht van de gemeente is niet beperkt tot honden en katten. Het gaat om alle gevonden dieren die vermoedelijk wel of geen eigenaar hebben (gehad). Officieren van de Oude Schutterij in een landschap Nicolaes Jacobsz van der Heck 2.1. Opvang zwerfdieren De Stichting Dierenambulance NK en een aantal opvangcentra in Alkmaar en omgeving ontvangen een bijdrage van gemeente Alkmaar voor uitvoering van wettelijke taken. Voor 2013 en later gaat gemeente Alkmaar op zoek naar een regeling waarbij één contractant aangewezen wordt om het dierenwelzijnsbudget te verdelen onder de opvangcentra en de Stichting Dierenambulance Noord-Kennemerland (NK). Gemeentelijke taken De gemeente heeft de volgende wettelijke taken op het gebied van dierenwelzijn: 11

1. Opvang en bewaring gedurende 14 dagen van zwerf(huis)dieren (dieren die - vermoedelijk - een eigenaar hebben) en daaraan gekoppeld het vervoer van deze dieren naar de plaats van bewaring. Burgerlijk Wetboek, boek 5, artikel 8 lid 3: Indien de gevonden zaak een dier is, is de burgemeester na verloop van twee weken, nadat het dier door de gemeente in bewaring is genomen, bevoegd het zo mogelijk tegen betaling van een koopprijs, en anders om niet, aan een derde in eigendom over te dragen. Mocht ook dit laatste zijn uitgesloten, dan is de burgemeester bevoegd het dier te doen afmaken. De termijn van twee weken behoeft niet te worden in acht genomen, indien het dier slechts met onevenredig hoge kosten gedurende dat tijdvak kan worden bewaard, of afmaking om geneeskundige redenen vereist is. De opvang van zwerfdieren is in Alkmaar overgedragen aan de volgende locaties: Opvang honden en katten: Dierentehuis Alkmaar Opvang knaagdieren: Knaagdierencentrum, Heiloo Naast het Dierentehuis Alkmaar vangt ook stichting Zwerfdier zwerfkatten op. In 2012 krijgt de Stichting een eenmalige overbruggingsbijdrage wegens het afschaffen (per 1 januari 2012) van ID-banen. 2. Destructie van kadavers (hoewel dit geen kwestie van dierenwelzijn is, wordt deze taak hier doorgaans toch onder geschaard). Die taken moeten door de gemeente uit gevoerd worden. Als de gemeente dit wil uitbesteden, moet hiervoor een reële prijs betaald worden. In het Burgerlijk Wetboek wordt gesproken over een gevonden zaak. Daarin wordt niet vermeld of opvang en bewaring ook geldt voor kadavers. Met een aantal gemeenten in de regio en met de uitvoerende organisaties moeten afspraken gemaakt worden over de grondslagen voor deze reële vergoeding, zodat elke gemeen te zelf kan bepalen in hoeverre subsidiëring boven de wettelijke taak plaatsvindt. 2.1.1. Nieuw Dierentehuis Het Dierentehuis Alkmaar voert wettelijke taken uit van de gemeente. De huisvesting aan de Bergerweg voldoet niet meer aan de wettelijke normen. Door de dierenbescherming is grond aangekocht langs het Noord-Hollands Kanaal in gemeente Bergen. Gemeente Alkmaar neemt initiatief voor de regionale afstemming voor realisering van huisvesting van het nieuwe Dierentehuis Alkmaar. Bij de nieuwe plannen worden ook organisaties als Stichting Zwerfdier, het Knaagdiercentrum en de Stichting Dierenambulance NK betrokken. 2.2. Dode dieren Dode dieren die in de openbare ruimte van gemeente Alkmaar gevonden worden, wor 12

den opgehaald door de Stichting Dierenambulance NK. Gemeente Alkmaar heeft met de Stichting Dierenambulance NK afgesproken dat zij de taak tot vervoer van dode dieren en afvoer naar het destructiebedrijf op zich neemt. Afspraken over destructie worden door de gemeente vastgelegd in de APV. Daarnaast worden afspraken hierover gemaakt met Dierenambulance NK. 2.2.1. Stichting Dierenambulance Noord-Kennemerland De Stichting Dierenambulance NK zorgt ervoor dat de dode dieren die worden gevonden, twee weken in een koelcel worden bewaard. Op deze manier kan een eigenaar een verloren huisdier nog identificeren. Hierna kan het dier door de eigenaar meegenomen worden om begraven c.q. gecremeerd te worden. Wanneer er na twee weken geen eigenaar gevonden is, ziet de Stichting Dierenambulance NK erop toe dat de dode dieren afgevoerd worden naar de destructie. Gezicht op de Accijnstoren te Alkmaar, 1749Jan ten Compe, Collectie Stedelijk Museum Alkmaar 2.2.2. Regionaal Crisisplan Het college van B&W heeft op 21 december 2011 het Regionaal Crisisplan vastgesteld. Dit plan vervangt per 1 januari 2012 de verschil- lende gemeentelijke rampenplannen. Aanleiding voor actualisatie is de nieuwe Wet Veiligheidsregio s. Het gemeentelijk actiecentrum publieke zorg is verantwoordelijk voor de uitvoering van de deeltaken, bijvoorbeeld de opvang van dieren. De deeltaak verplaatsen van mens en dier wordt multidisciplinair uitgevoerd, maar valt onder verantwoordelijkheid van het hoofd publieke zorg. In het kader van dierenwelzijn is het belangrijk dat in het geval van een calamiteit of noodgeval is geregeld wat men doet met de opvang van de huisdieren. In het rampenplan wordt rekening gehouden met het welzijn van dieren. Met de dierenopvangcentra en de Stichting Dierenambulance NK wordt gekeken welke rol zij in geval van rampen binnen het crisisplan kunnen hebben. 13

Het onderricht van de wezen (vijfluik), 1619 Anoniem Collectie Stedelijk Museum Alkmaar 14

3. Hondenbeleid In de gemeente Alkmaar zijn ongeveer 4400 geregistreerde honden aanwezig. Zij maken net als de inwoners van Alkmaar gebruik van de openbare ruimte. Om dit gebruik in goede banen te leiden beschikt de gemeente over een hondenbeleid. In 2009 is het hondenbeleid geëvalueerd en opnieuw vastgesteld. De verboden zijn opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (art. 2.4.7 ev). In 2010 is er een aanwijzingsbesluit losloop- en verbodsgebieden voor honden vastgesteld door het college. 3.1. Losloop- en verbodsgebieden In een groot aantal gebieden kunnen honden loslopen. De groene bordjes met een vrolijk rennend hondje geven aan waar honden vrij mogen rondlopen. Op speelplaatsen en in natuurgebieden mogen honden niet komen. In gebieden met een bijzondere natuurwaarde leven dieren die rust nodig hebben, zoals water- en weidevogels en kleine zoogdieren, zoals egels. De geur, het geblaf en gejaag van honden verstoren de rust die deze dieren nodig hebben om te kunnen slapen, eten en voortplanten. Ook bijzondere planten zijn niet gebaat bij honden. Een hond kan vegetatie vernielen. Er zijn diverse, vooral bijzondere, plantensoorten die niet tegen hondenpoep kunnen. Waar veel hondenpoep ligt, nemen grassen en brandnetels het over. De verbodsgebieden zijn herkenbaar aan een paaltje met een rood bordje. De hondenlosloopplekken grenzen vaak aan wegen en fietspaden. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren. Vanaf 2013 worden de losloopgebieden getoetst op veiligheid, waar mogelijk wordt afrastering geplaatst. 3.2. Opruim- en aanlijnplicht In gemeente Alkmaar geldt een aanlijnplicht. Aanlijnplicht houdt in dat de honden in heel Alkmaar aan de lijn moeten, met uitzondering van de zogeheten losloopgebieden. Ook geldt in heel Alkmaar de opruimplicht. Dit houdt in dat baasjes en verzorgers van de hond zelf de hondenpoep moeten opruimen. Dat is niet zonder reden: de ruimte in Alkmaar is schaars en wordt door veel mensen gebruikt, en heeft meer functies dan een losloopgebied voor honden. 3.3. Meer aandacht voor honden Vanaf 2012 wordt de hondenbelasting ingezet voor de honden en hun baasjes. Hiervan wordt onder andere een hondenpoepzuiger aangeschaft en de hondenpenning wordt ingevoerd om een goede controle op de hondenbelasting uit te kunnen voeren. In 2012 wordt een plan opgesteld voor de besteding van het beschikbare budget. De gemeente laat hiermee zien dat honden het goed hebben in Alkmaar. In dit plan worden ideeën van bewoners meegenomen. Het realiseren van een hondentrimbaan is een van de plannen. Bovendien zal in de folder Uitgelaten!, over de hondenuitlaatgebieden, informatie opgenomen worden over de aanschaf en opvoeding van honden. 15

4. Kinderboerderijen Er zijn 3 kinderboerderijen in Alkmaar. Kinderboerderij de Rekerhout, de Stadsboerderij en Wijkboerderij d Oosterhout. Twee laatstgenoemde zijn aangesloten bij SKBN (Stichting Kinderboerderijen Nederland). 4.1. Gecertificeerde kinderboerderijen in Alkmaar Er zijn verschillende keurmerken, zoals het keurmerk Kinderboerderijen en regelingen op het gebied van dierenwelzijn zoals de Intentieverklaring van de Dierenbescherming en de Vakgroep Medewerkers Kinderboerderijen. Gemeente Alkmaar wil dat de kinderboerderijen in 2013 gecertificeerd zijn of handelen volgens afspraken die tegemoet komen aan het dierenwelzijn op kinderboerderijen. Zo zal er onder andere aandacht zijn voor een verantwoord fokbeleid, brandveiligheid van de kinderboerderijen, schuilmogelijkheden voor dieren en het niet toestaan van konijnenflats. Deze dierenwelzijnseisen worden gekoppeld aan de subsidieverlening en in overleg met de kinderboerderijen worden hiervoor plannen opgesteld. Om uitvoering te geven aan de dierenwelzijnseisen van gemeente Alkmaar ontvangen de drie kinderboerderijen een stimuleringsbijdrage. 5. Gebruik van dieren voor vermaak Het ministerie van EL&I vindt dat dieren mogen worden gehouden voor bijvoorbeeld gezelschap en voedsel. Daarbij moeten we goed met ze omgaan vanaf geboorte tot en met de dood, en moeten we zonder het dier te vermenselijken in alle afwegingen die we maken zoveel mogelijk recht doen aan de eigenheid en de belangen van het dier. De samenleving moet zich kunnen vinden in de manier waarop we met dieren omgaan en dat we als dierhouders en consumenten daar ook zelf naar handelen. Uitgangspunt blijft dat mensen die dieren houden, primair verantwoordelijk zijn voor het welzijn en de gezondheid van deze dieren. 5.1. Evenementen met dieren In Alkmaar komen onder meer: honden-katten-reptielen-vogels-knaagdieren beurzen voor op verschillende locaties. Daarnaast heeft Alkmaar een aantal andere evenementen met dieren, zoals Kaeskoppenstad, een levende kerststal, 8-oktober activiteiten met paarden, roofvogelshows, pony s tijdens de kermis, het paard van Sinterklaas en Landbouwdag. Hier horen ganzen, geiten, schapen, etc. bij. Een evenement dat al lange tijd in Alkmaar bestaat, is het tentoonstellen van onder andere Dikbilkoeien tijdens de Landbouwdag. Evenementen met dieren kunnen niet zomaar gehouden worden, hierbij moet worden voldaan aan de Gezondheids- en Welzijns Wet voor Dieren (GWWD). 16

Deze wet bepaalt dat de mogelijkheden om dieren te gebruiken bij evenementen beperkt zijn. Gemeenten mogen met hun beleid niet in strijd handelen met de GWWD. Gemeente Alkmaar kan dergelijke evenementen met dieren niet verbieden, maar verbindt wel de door de GHOR (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen) opgestelde richtlijn Dieren bij evenementen aan de verstrekte vergunningen. Gemeente Alkmaar ziet toe op landelijke regelingen die staan voor het dierenwelzijn bij evenementen. Mishandeling van dieren wordt geconstateerd door de dierenpolitie. Bij constatering kan een volgende keer een vergunning geweigerd worden. Voor de jaarlijkse landbouwdag geldt bovendien dat er gezocht wordt naar een meer duurzame invulling waarbij het dierenwelzijn en biologische producten centraal staan. 5.1.1. Toezicht en handhaving Stadstoezicht kan alleen handhaven op de vergunning. Bij de vergunningverstrekking wordt al verwezen naar de GHOR-richtlijnen en er wordt getoetst aan landelijke wetgeving in verband met dierenwelzijn. Daarnaast kan de afstemming tussen gemeente en de dierenpolitie een rol spelen. 5.2. Circussen 5.2.1. Regelgeving In Alkmaar worden circussen niet uitgenodigd, maar doen de circussen zelf een aanvraag voor een speelvergunning. Na ontvangst van alle aanvragen volgt er jaarlijks een loting. Bij circussen heeft de gemeente niet de keuze of zij zich moreel moet veroorloven om een circus met wilde dieren uit te nodigen. Gemeente Winschoten heeft eerder een circus met wilde dieren geweigerd. De uitspraak van de Raad van State wees de gemeente erop dat het onderwerp dierenwelzijn niet als weigeringgrond in de APV mocht vastleggen. Winschoten wilde via de APV regelen dat zij voortaan circussen een vergunning konden weigeren door te verwijzen naar de APV. De Raad van State gaf aan dat het Rijk gaat over aanvullende regelgeving op gebied van dierenwelzijn. Dit is vermeld in de GWWD. De landelijke overheid heeft echter nog niets geregeld voor circusdieren. Het juridisch kader voor de vergunningverlening is de evenementenvergunning in de APV en de voorschriften in de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Daarnaast kunnen circussen geweigerd worden op basis van het gevaar voor de openbare orde en veiligheid. Tevens zijn er Europese regels over het transport van dieren. Daarnaast is de Floraen Faunawet van toepassing. Bij afgegeven vergunningen voor circussen in Alkmaar wordt de Circussen richtlijn van de GHOR meegezonden. De gemeente Alkmaar wil dat circussen voldoen aan de bestaande regelgeving. Zo moeten zij voldoen aan de regels zoals opgesteld door de VNCO (Vereniging Nederlandse 17

Circus Ondernemingen). Deze regels zijn in samenwerking met het ministerie van EL&I tot stand gekomen. VNCO behartigt de belangen van Nederlandse circusondernemingen en heeft huisvestingseisen en dierenwelzijnregels opgesteld waar de leden aan moeten voldoen. Hierin wordt verwezen in de vergunning die door de gemeente afgegeven wordt. Dit is echter geen weigeringgrond voor vergunningverlening. De dierenwelzijnsregels opgesteld door de VNCO bevatten richtlijnen op het gebied van huisvesting, voedsel, voldoende drinkwater en stelt eisen aan de ruimte voor dieren op het evenemententerrein. Gemeente Heemskerk hanteert een uitnodigingsbeleid op basis van duurzame doelstellingen en zo ook dierenwelzijn. Gemeente Alkmaar onderzoekt dit beleid en stelt in de evaluatie deze mogelijkheid aan de orde. 5.3. Hengelsport 5.3.1. Regelgeving Visrecht betekent dat vissen mag indien de eigenaar van de grond onder het water hiertoe het recht heeft verleend aan visrechthebbende. De meeste hengelsportverenigingen huren het visrecht van een gemeente of waterschap. Zij stellen hiertoe een huurovereenkomst op. In Alkmaar ligt het eigendom van de grond onder het water bij de gemeente, maar ook bij anderen, zoals het Hoogheemraadschap. Vanuit de overkoepelende organisatie Sportvisserij Nederland staat ook het welzijn van vissen hoog in het vaandel. Vanuit landelijke richtlijnen is er een gedragscode opgenomen bij de aanvulling Lijst van viswateren, in deze gedragscode zijn ook het gebruik van weerhaken en leefnetten opgenomen. Daarnaast ontwikkelt Sportvisserij Nederland deskundigheid op het gebied van sportvisserij, water- en visstandbeheer. De organisatie geeft de VISpas uit, de opvolger van de Sportvisakte. 5.3.3. Hengelsportvereniging Alkmaar e.o. Gemeente Alkmaar sluit sinds 1979 een 6-jaarlijks contract af met de Hengelsportvereniging Alkmaar e.o. (HSVA e.o.) voor de wateren waarvan gemeente grondeigenaar is in Alkmaar. Vanaf 2001 wordt deze stilzwijgend verlengd met steeds 6 jaar. Dit is een wettelijke termijn uit de visserijwet. De hengelsportvereniging neemt vispassen af bij sportvisserij Nederland en geeft deze uit aan haar leden. De vispas geldt alleen in combinatie met de bijbehorende Landelijke & Federatieve Lijst van viswateren (er is ook een kleine vispas met kleine lijst van viswateren). Hierin staat waar mag worden gevist met de betreffende vispas. Bij aanschaf van de vispas wordt degene automatisch lid van de Hengelsportvereniging. Nieuwe leden krijgen een boekje met instructies, gedragscodes met betrekking tot het welzijn van vissen en de mogelijkheid zich aan te melden voor cursussen. Daarnaast informeert de Hengelsportvereniging haar leden door middel van nieuws 18

brieven. Dit betreft onderwerpen met betrekking tot landelijke wetgeving en leefregels. Dat is bijvoorbeeld hoe om te gaan met weerhaakjes en op een verantwoorde manier te vissen. Gemeente Alkmaar ziet graag dat de hengelsportvereniging zijn leden voldoende opleidingsmogelijkheden aanbiedt om zorgvuldig met de hengelsport om te gaan. De gemeente wil het geven van voorlichting ondersteunen door onder andere te communicatie gericht op dierenwelzijn mogelijk te maken in de stadskrant en op de website. Daarnaast wil de gemeente de pacht koppelen aan de eis om te zorgen voor voldoende opleiding op het gebied van weidelijk vissen. 5.3.4. Toezicht en handhaving De Hengelsportvereniging voert de regels van het landelijk beleid uit, zo ook de controle, HSV Alkmaar e.o. heeft een eigen controleur. Hij mag echter niet handhaven. Handhaving gebeurt door stadstoezicht en politie, deze stemmen hun acties onderling af. Ook HSV schakelt stadstoezicht of politie regelmatig in om te handhaven. 5.4. Jagen Het jagen is geregeld in de Flora- en Faunawet en enkele besluiten die daarvan zijn afgeleid zoals beheer en schadebestrijding. Jacht heeft betrekking op het mogen bejagen van een 6 tal wilde diersoorten. Dit zijn: haas, wilde eend, fazant, konijn, houtduif en patrijs. De jacht is open in bepaalde perioden van het jaar. Op gronden binnen de bebouwde kom mag niet worden gejaagd. Gemeente Alkmaar heeft in het verleden jachtrechten verhuur, met ingang van 1998 is dit beëindigd. Gemeente Alkmaar is tegen plezierjacht. Het jachtrecht is echter een overeenkomst tussen de grondeigenaar soms gebruiker en de jager, daar zit de gemeente niet tussen. Politie (bijzondere wetten) verleent de jachtakte aan de jager. De jager krijgt deze akte alleen als hij via contracten kan aantonen dat hij een veld heeft van meer dan 40 ha. waar hij kan jagen. Daarbij moet hij kunnen laten zien dat hij een examen heeft afgelegd en dat hij goed verzekerd is. 5.4.1. Jachtbeheer Volgens de wet heeft per definitie de grondeigenaar het jachtrecht. Dit recht kan hij via een huurcontract overdoen aan een jager. Doet hij dat niet, dan blijft de grondeigenaar de jachtgerechtigde, ook zal er de jacht niet worden uitgevoerd. Als de grondeigenaar de gronden verpacht voor teelt van landbouwproducten of voor vee dan is laatstgenoemde grondgebruiker. Als in de pachtovereenkomst niets geregeld is over de jacht dan gaan de jachtrechten naar de grondgebruiker, anders moet de eigenaar het jachtrecht aan zichzelf houden. 19

5.4.2. Schadebestrijding Naast het jachtbeheer kent de wet schadebeheer en populatiebeheer. Dit is een zaak van de grondgebruiker. De grondgebruiker vraagt ontheffing aan bij de provincie via de Faunabeheer eenheid Noord-Holland voor afschot van bepaalde diersoorten zoals knobbelzwaan, grauwe gans, kolgans, smient, vos, meerkoet, enz. Ook afschot van wildsoorten buiten de jachtperiode loopt via een ontheffing van de provincie. Wanneer de gemeente overweegt om een ontheffing bij de Provincie Noord-Holland aan te vragen om dieren te doden, wint zij vooraf advies in bij natuur- en dierenwelzijnsorganisaties voor alternatieve diervriendelijke oplossingen. In principe wordt eerst gezocht naar een diervriendelijke methode om de schade te beperken of te stoppen. Interieur van de Grote Kerk, detail, ca. 1665 Pieter Jansz Saenredam,Collectie Stedelijk Museum Alkmaar 5.4.3. Toezicht en handhaving De gemeente kan alleen iets zeggen over de gronden die ze zelf in bezit heeft, maar niet over jacht of schade bestrijding op gronden van derden. De gemeente heeft als grondeigenaar het jachtrecht niet opgenomen in bestaande pachtovereenkomsten en is voornemens dit ook niet te doen. De gemeente kan wel aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade aan landbouwproducten. Provincie Noord-Holland heeft BOA s in dienst die controleren op jacht en gebruik ontheffingen. Ook controleert de politie op de uitvoering van de jacht en de juistheid van de contracten met de grondeigenaren c.q. gebruikers. Daarnaast controleert de politie eveneens op het wapenbezit van de jagers aan huis, opslag geweren en munitie. 20

6. In de vrije natuur levende dieren Gemeente Alkmaar hecht belang aan behoud en ontwikkeling van natuurwaarden in haar stad. Het in stand houden en ontwikkelen van de ecologische kwaliteit in de stedelijke ecologische hoofdstructuur vormt een speerpunt in het groenbeleid (Groenbeleidsplan 2004-2014). Buiten de hoofdgroenstructuur zijn natuurwaarden een aandachtspunt. Het groen in de gehele stad, met daarin de parken als groene kerngebieden, biedt daardoor leefruimte en voedselaanbod voor vele inheemse faunasoorten. Zo hoor en zie je kikkers, vogels, vleermuizen, vlinders egels, bijen en vissen. Deze natuur in de stad draagt sterk bij aan een gevarieerde beleving in de stad; de natuur dichtbij. 6.1. Regelgeving in de vrije natuur levende dieren De meeste van de dieren die in de gemeente leven, zijn in het wild levende dieren. Bij veel handelingen in de openbare buitenruimte, bij beheer en inrichting, heeft men te maken met de aanwezigheid van deze inheemse dieren en daarom ook met de Flora- en Faunawet. Gedragscode De medewerkers in het dagelijks groenonderhoud (gemeentelijk bedrijf Stadswerk) werken volgens de gedragscode flora- en faunawet en hebben kennis van ecologie. In de gedragscode wordt beschreven hoe binnen gemeente Alkmaar gewerkt wordt en ook dat zorgvuldig omgegaan wordt met beschermde diersoorten en alle andere inheemse dieren. Om deze werkwijze te bekrachtigen en hierin volledig te zijn, wil gemeente Alkmaar de gedragscode vaststellen. Dit betekent dat het ministerie van EL&I op de hoogte is van de werkwijze binnen gemeente Alkmaar. Zo kan in het beheer en onderhoud effectief en met aandacht voor dieren gewerkt worden. Zo wordt onder andere vastgelegd hoe in het broedseizoen gewerkt wordt en welke maatregelen getroffen worden wanneer egels aanwezig zijn. De egelopvang Dikke Prik wordt zonodig ingeschakeld voor advies. Ook bij ruimtelijke ontwikkelingen wordt een gedragscode gebruikt. Zo hoeft niet bij elk project waar bepaalde beschermde dier- en plantsoorten aangetroffen worden een ontheffing aangevraagd te worden. 6.2. Beheer en inrichting openbare buitenruimte In 2008 is er een informatieboekje opgesteld over kansen voor natuur in het wijkgroen van Alkmaar. Dit wordt meegegeven aan aannemers bij beheermaatregelen in het groen. Het zijn maatregelen die voorzien in de behoefte van dieren, zoals de mogelijkheid voor dieren om te schuilen, voedsel te vinden, te overwinteren, te slapen, te paren, te migreren, eieren af te zetten of te broeden. Dit vraagt om aandacht voor de natuurlijke omgeving van de dieren. Zo wordt aan de aannemer gevraagd bij beheer en onderhoud 21

beplanting te kiezen die vogels, vlinders en insecten aantrekken. En daarbij ook voor vleermuizen, egels, amfibieën en vogels voorzieningen te treffen zoals nestkasten, egelhoekjes, faunapassages en bermen die natuurvriendelijk ingericht zijn. Dit boekje vraagt om een update met ervaringen van de organisatie, bewoners, aannemers en natuurverenigingen. Ook voor de bewoners zelf worden hier dan voorbeelden voor een natuurvriendelijke tuin opgenomen. Samenwerking met natuurorganisaties Gemeente Alkmaar werkt op het gebied van natuur- en milieueducatie samen met diverse organisaties zoals natuurverenigingen, scholen en volkstuinen. De gemeente biedt ondersteuning bij de aanleg van voorzieningen voor vogels en natuurontwikkeling en beheer. Sprekende voorbeelden hiervan zijn de nestkasten en ingezaaid gazon voor mussen in de Hoef. Dit is in samenwerking met het natuurorganisatie IVN en scholieren gerealiseerd. Een ander voorbeeld is de inspiratietuin voor natuurlijk tuinieren aan de Rekerdijk. Deze is in samenwerking met bewoners van de wijkraad Woonwaard aangelegd. Deze projecten vergroten de betrokkenheid van bewoners en daarmee de bewustwording van het belang van natuur in de stad. Veel amfibieën sneuvelen in het vroege voorjaar in bijvoorbeeld regenwaterputten, en op veel plekken worden ze dood gereden als ze de weg oversteken. In samenwerking met de paddenwerkgroep gekeken naar de concentratieplekken en hoe deze verminderd kunnen worden. Faunapassages kunnen bijvoorbeeld gerealiseerd worden op het moment dat er werkzaamheden zijn aan wegen of bruggen. In Alkmaar zijn al op vele plekken faunapassages gerealiseerd. Op het bedrijventerrein Boekelermeer en in de Oudorperhout zorgen deze ervoor dat amfibieën een veilige leefomgeving hebben. Stadsvogelprijs De vele activiteiten om met bewoners en natuurorganisaties om Alkmaar tot een vogelrijke stad te maken, heeft in 2011 landelijk de aandacht gekregen. Alkmaar won de aanmoedigingsprijs bij de Stadsvogelprijs. Het mussenproject in de Hoef, een actieve ijsvogelwerkgroep en het inbouwen van zwaluwstenen in de Nollen zijn een paar voorbeelden van de inzet van de gemeente in samenwerking met vrijwilligers, woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars. Een sprekend resultaat van de samenwerking met natuurorganisaties (de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o.) is de het boekje Alkmaar heeft Vleugels. De gebouwde omgeving Nieuwbouwwoningen geven tegenwoordig weinig mogelijkheden meer aan vogels om zich te kunnen nestelen. Hiervoor zijn de laatste jaren echter steeds meer voorzieningen ontwikkeld om dit wel mogelijk te maken. Voorbeelden zijn zwaluwneststenen in de 22

muren van gebouwen en dakpannen die aan verschillende vogelsoorten een plek bieden. De mussenvide is de meest recente ontwikkeling. Het plaatsen hiervan biedt nestelmogelijkheden voor de mus. In stedelijke projecten is vanuit de gemeente overleg met projectontwikkelaars over voorzieningen om zo een vogelvriendelijke omgeving te realiseren. Dit is zowel voor gebouwen als bij herinrichting van de openbare ruimte. Voor nieuwbouwprojecten is een checklist opgesteld voor maatregelen aan gebouwen. Voor de mussenvide geldt dat dit in plaats komt van de nu altijd toegepaste ongediertewering of vogelschroot. Voor zwaluwstenen is een belastingtechnische maatregel ingesteld voor projectontwikkelaars om deze voorziening aantrekkelijk te maken. Gemeente Alkmaar schrijft het gebruik van deze voorzieningen voor bij nieuwbouwprojecten en renovatie. Bij het realiseren van bruggen wordt al rekening gehouden met de aanleg van faunavoorzieningen. 6.3. Overlast door in de vrije natuur levende dieren Meeuwen De overlast die de meeste aandacht heeft binnen de gemeente is de meeuwenoverlast. Om de overlast te beperken, wordt informatie gegeven hoe samen met bewoners de overlast voorkomen kan worden. Het voorkomen van zwerfafval op straat door het plaatsen van ondergrondse containers, de inzet van stevige gele vuilniszakken en het niet voeren van de meeuwen zal de stad minder aantrekkelijk maken voor de meeuwen. Er is in het meeuwenseizoen regelmatig aandacht voor het juist aanbieden van huis- en bedrijfsafval. Ook de inzet van een megafoon bij de kaasmarkt en bij horecagelegenheden moet de meeuw verdrijven. Met de verspreiding van folders en posters laat gemeente Alkmaar de bewoners zien wat zij zelf kunnen doen aan het voorkomen van overlast. Daarbij is ook aandacht voor het ontoegankelijk maken van daken door het spannen van draden en netten. Gemeente Alkmaar is in gesprek met het ministerie van EL&I om een ontheffing te krijgen voor het verwisselen van eieren. De gemeente Alkmaar stelt samen met de andere kustgemeenten een plan van aanpak op in 2012 om de ontheffing van het ministerie te krijgen. Halverwege 2012 wordt dit plan van aanpak aan de gemeenteraad gepresenteerd. Gemeente Alkmaar wil inzetten op dit pakket aan maatregelen. Daar horen ook zoveel mogelijk preventieve maatregelen bij. In samenwerking met de Vogelwerkgroep wordt naar andere mogelijkheden gekeken zoals het aanleggen van alternatieve broedlocaties op het bedrijventerrein Boekelermeer. 23

Ander gevogelte Andere dieren waardoor overlast wordt ervaren zijn kippen, hanen, ganzen, kauwtjes en spreeuwen. Een enkele keer krijgt de gemeente meldingen binnen van loslopende kippen en hanen in de wijk. Hiervoor heeft de gemeente specialisten in dienst die de kippen en hanen herplaatsen. Om te voorkomen dat de groepen ganzen die op enkele plaatsen in Alkmaar broeden te groot worden, doet de gemeente melding bij de provincie Noord-Holland van het behandelen van de eieren met maïsolie. De overlast van deze dieren wordt zo beperkt gehouden. Kauwtjes en spreeuwen kunnen overlast veroorzaken op het moment dat een groot aantal zich schuil houdt in een bossage of boom in de wijk. Hiervoor wordt geen kapvergunning gegeven of geluidsmaatregelen getroffen. De kans bestaat dan namelijk dat de vogels naar een andere plek in de stad gaan waar ze wederom overlast veroorzaken. Bewoners wordt geadviseerd om vogels niet te voeren en geen zwerfafval op straat achter te laten. Dit voorkomt dat vogels op die plek afkomen. Langs de Nauertogt liggen nog percelen waar kool wordt geteeld. Als de plantjes net in de grond zijn, zijn ze kwetsbaar voor schade door duiven. Door een gaskanon worden die dan verjaagd, dan geeft om de paar minuten een knal. Afschot kan daardoor beperkt blijven. Voor het gebruik van een gaskanon kan de gemeente op grond van de APV een ontheffing verlenen. Hierop kan stadstoezicht controle uitoefenen. 6.4. Dierplaagbeheersing De Dierenplaagbestrijdingsdienst van de gemeente Alkmaar zorgt voor advies bij en het opruimen van plaagdieren die de leefomgeving overlast bezorgen als ratten, muizen, wespen, kakkerlakken oven- en zilvervisjes en voorraadinsecten. De bestrijding van ratten is gratis. Voor het bestrijden van andere plaagdieren worden kosten in rekening gebracht bij de aanvrager. Bij wespen is één behandeling meestal voldoende. Bij alle overige plaagdieren is ook een inventarisatie en een achteraf controle noodzakelijk. Het is het streven van de gemeente Alkmaar om in principe ervaren overlast veroorzaakt door dieren op een diervriendelijke en structurele wijze op te lossen. Hiervoor wordt advies ingewonnen bij natuur- en dierenwelzijnsorganisaties. 6.5. Botulisme Wanneer vissen en vogels slachtoffer zijn van botulisme wordt de Stichting Dierenambulance NK ingeschakeld. Dit is opgenomen in het contract van de Stichting Dierenambulance NK. Vogels die nog gered kunnen worden, worden naar de vogelopvang gebracht. 24

7. Educatie en voorlichting 7.1. Rol gemeente: afstemming en overleg Dierenwelzijn omhelst een breed scala aan onderwerpen. Binnen de gemeente is nog niet altijd duidelijk hoe een en ander geregeld is en wie hiervoor verantwoordelijk is. Onderwerpen en subsidies zijn nu ondergebracht bij verschillende sectoren. Heldere communicatie en een aanspreekpunt binnen de gemeente zal dit verduidelijken en het dierenwelzijn bevorderen. 7.2. Voorlichting en educatie Alle opvangcentra en ook organisaties als de bijenvereniging, NMEcentrum in de Boekelermeer, de Hortus Naturalis en de kinderboerderijen hebben een educatieve ruimte. Scholieren en bezoekers wordt informatie gegeven over de egels, vogels, zwerfdieren en dierenwelzijn. Voorlichting en educatie vormen de basis voor het bevorderen van het welzijn van dieren. De gemeente wil faciliterend zijn voor deze dierenwelzijnsorganisaties en informatie op nemen op de gemeentelijke website en jaarlijks een dierenwelzijnsspecial in de stadskrant op te nemen. Dit betreft: informatie van de opvangcentra; educatieve programma s op het gebied van dierenwelzijn; voorlichting over chippen, castreren en de aankoop van huisdieren; meldpunt dierenmishandeling. Dierenmishandeling als indicator van huiselijk geweld Er zijn verschillende kruisverbanden tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld. Deze zogenaamde cruelty link kent twee categorieën. Ten eerste het voorspellende karakter van dierenmishandeling. Uit onderzoek blijkt dat plegers van geweldsmisdrijven vaak in hun jeugd al bekend stonden om hun wreedheid jegens dieren. Ten tweede: het welzijn van dieren en dan vooral gezelschapshuis- dieren kan een belangrijke indicator zijn bij het signaleren van huiselijk geweld, armoede en ontwikkelingsstoornissen bij kinderen. Vanaf de jaren negentig geldt dierenmishandeling in verschillende landen als indicator van huiselijk geweld en andere geweldsdelicten en kent het een eigen meldcode. Ook in Nederland worden duidelijke verbanden tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld waargenomen1. Dierenartsen en dierenbeschermers blijken dus sleutelfiguren te zijn bij de melding en opsporing van huiselijk geweld. Andersom kunnen meldingen van huiselijk geweld gevallen van dierenmishandeling aan het licht brengen. In gevallen van dierenmishandeling wordt dit aan de unit huiselijk geweld van de politie gemeld, als indicator van mogelijk huiselijk geweld en andere sociaal-maatschappelijke problemen. Andersom zal bij zaken van huiselijk geweld aandacht zijn voor eventuele huisdieren en wordt zonodig de Dierenbescherming geïnformeerd. 25

Educatie op kinderboerderijen De deskundigen op kinderboerderijen kunnen fungeren als vraagbaak voor het publiek, maar ook om bewustwording op het gebied van dierenwelzijn ten te bevorderen. De kinderboerderijen bereiken een groot publiek. De verschillende dierenwelzijnsorganisaties kunnen zich hier presenteren en voorlichting geven en een educatieve rol vervullen. Geef een dier een tweede kans is een actie waarbij Stichting Dierenambulance NK, dierenopvangcentra, Dierenbescherming, kinderboerderijen en gemeente Alkmaar samenwerken om de dieren uit de opvang een nieuw thuis te geven. Via een poster en flyeractie (via alle betrokken organisaties, maar wordt ook gezonden naar dierenartsen, dierenwinkels, bibliotheken) wordt aandacht gevraagd voor deze actie. Daarnaast zie je op de kinderboerderijen dieren uit de knaagdierenopvang die een nieuw huis zoeken. Als er geschikte nieuwe baasjes komen, krijgen deze een nieuw huis. Zo wordt ook de mogelijkheid van dieren uit de konijnen/knaagdierenopvang gepromoot. Daarnaast ligt er ook een map waarin honden en katten staan die bij de dierenopvang en Stichting Dierenambulance NK zitten. Met een beschrijving van hun karakter. Zo krijgen bezoekers een indruk en kunnen makkelijker de stap nemen om eens in het asiel te gaan kijken. Op deze wijze worden de goede/hoge kijkcijfers van de kinderboerderijen ingezet om aandacht te geven aan het onderwerp. Met als direct gevolg dat meer dieren een nieuw thuis vinden. Gezicht op de Kennemerpoort te Alkmaar, 1689 Jan Claesz van der Wouden Collectie Stedelijk Museum Alkmaar 26

8. Financiering Dierenwelzijn Dierenwelzijn is een breed begrip en op dit moment zijn budgetten beschikbaar uit diverse producten binnen de gemeente Alkmaar. Onder programma 11 is product 58 aangemaakt met het onderwerp Dierenwelzijn. Hieronder vallen alle onderwerpen die betrekking hebben op dieren. Voor dierenwelzijn wordt een ambtenaar benoemd als aanspreekpunt voor al deze onderwerpen. Voor de opvangcentra zijn sinds 2009 de subsidies niet verhoogd. Omdat het een vergoeding betreft voor uitvoering van wettelijke taken (Burgerlijk Wetboek, boek 5, artikel 8 lid 3) wordt voorgesteld de budgetten te verhogen. Stichting zwerfdier ontving nog niet eerder een bijdrage van de gemeente. In 2012 wordt met regiogemeenten afgestemd wat een redelijke bijdrage is voor de dierenopvangcentra die een wettelijke taak uitvoeren. In product 58 worden de vergoedingen voor de opvangcentra opgenomen en daarbij ook een bedrag om de meeuwenoverlast en andere overlastgevende situaties door vogels tegen te gaan. Samen met een budget voor certificering van de kinderboerderijen en communicatie komt het nieuw aan te vragen budget op: 150.000,-. Daarnaast wordt voor 2013 een extra bedrag van 50.000 voorgesteld ten behoeve van de bouw van het nieuwe dierentehuis door de Dierenbescherming. Beide posten ( 150.000 structureel en 50.000 incidenteel in 2013) zijn niet opgenomen in de Lentebrief 2013-2016. Het college heeft ruimte gevonden voor nieuw beleid. In juni zal in de ontwerp-begroting 2013 de verdeling binnen nieuw beleid duidelijk worden en daarbij het aandeel voor dierenwelzijn. 27

Onderwerp Begroting 2012 Begroting 2013 2014 en verder Bestaande budgetten: Uitvoering voor wettelijke taken (Dierenambulance, Dierentehuis Alkmaar, Knaagdiercentrum, St. Zwerfdier, Vogelopvang Strandloper) *62.500 *62.500 *62.500 * nog aan te stellen hoofdaannemer verdeelt dit bedrag onder instanties die wettelijke taken voor gemeente uitvoeren. Naar conforme vergoeding voor wettelijke taken Overlast meeuwen en andere overlastgevende vogels Kinderboerderijen (keurmerk) Educatie en communicatie tbv dierenwelzijn Diversen/stelpost 0 0 0 *67.500 50.000 7.500 15.000 10.000 *67.500 50.000 7.500 15.000 10.000 Bestrijding en communicatie Onderdeel nieuwe opzet NME Afhankelijk mogelijkheden bestrijden meeuwenoverlast, kippen, kauwen, e.d. TOTAAL Beschikbaar Extra benodigde budgetten 62.500 62.500 212.500 62.500 150.000 212.500 62.500 150.000 Incidentele lasten Bouw nieuw dierentehuis 2012 Bouw nieuw dierentehuis 2013 St. Zwerfdier 50.000 53.875 50.000 Uit coalitieakkoord Extra jaarschijf eenmalige bijdrage vrijgemaakt uit bestaande budgetten 28

Bijlagen Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie agenda Dierenwelzijn Alkmaar Aanstellen van 1 contractant voor financiën uitvoering wettelijke taken. Regionaal afstemmen hoogte bedrag uitvoering wettelijke taken Afspraken over destructie vastleggen in de APV en in contractvorm met Dierenambulance NK Stichting Dierenambulance NK/ opvangcentra/ kinderboerderijen noemen in regionaal crisisplan voor rampen met dieren. Voor 2013 wordt een hondenplan opgesteld voor de besteding uit de hondenbelasting. Streven dat in 2013 alle kinderboerderijen binnen Alkmaar gecertificeerd zijn (Keurmerk Kinderboerderijen). Afstemming tussen stadstoezicht, dierenpolitie, politie en de Dierenbescherming wie welke rol kan spelen bij toetsing aan dierenwelzijn. Opnemen in vergunningverlening bij evenementen met dieren dat er toetsing plaatsvindt aan de hand van landelijke richtlijnen mbt dierenwelzijn. Het groenbeleid en daarmee de ecologie blijven aandachtspunt in de gemeente Alkmaar. In een nieuw op te stellen Groenbeleidsplan in 2014 wordt dit aan dachtspunt meegenomen. Voor groenbeheer wordt in 2012 een gedragscode vastgesteld en aan het ministerie van EL&I voorgelegd over hoe we met beschermde en andere in het wild levende dieren omgaan. Er komt een update van het informatieboekje kansen voor natuur in het wijk groen van Alkmaar. De gemeente Almaar werkt samen met natuurverenigingen aan een gevarieerde vogelrijke stad en een natuurlijke leefomgeving. 29

Actie Actie Actie Actie Bij nieuwbouwprojecten en renovatie wordt de checklist natuurvriendelijke maatregelen aan gebouwen toegepast. In 2012 vraagt de gemeente Alkmaar samen met andere kustgemeenten een ontheffing aan bij het ministerie van EL&I om meeuweneieren te mogen verwisselen. Voor dierenwelzijn komt binnen de ambtelijke organisatie één aanspreekpunt. De dierenwelzijnsorganisaties krijgen de mogelijkheid een artikel in de stadskrant te publiceren. Op de gemeentelijke website wordt een deel ingericht over dieren. 30

Adressenlijst Deze nota is opgesteld in overleg met de volgende instanties op het gebied van dierenwelzijn: Stichting Dierenambulance Noord-Kennemerland A. Flemingstraat 35 1821 BK Alkmaar Stichting Animo p.a. Tesselschadestraat 17 1814 EK ALKMAAR Egelopvang Dikke prik p.a. Bungalowpark de Rekere Westfriesedijk 35 A Bungalow 58 1749 CR WARMENHUIZEN MEC (mobiel Educatief Centrum) p.a. Westdijk 2A 1812 MC Alkmaar Vogelopvang de Strandloper Westerweg 23 a 1704 PB in Heerhugowaard Vissenbescherming Postbus 26 2100 AA Heemstede Stichting Zwerfdier (Ook pension voor katten) Klompenmakerstraat 38 1825 AG Alkmaar Hengelsportvereniging Alkmaar e.o. Reinaertlaan 37 1813 Alkmaar Knaagdierencentrum Heiloo De Loet 3 1851CR Heiloo Stichting Rechten voor al wat leeft p.a. L. Bramerstraat 18 1816 TR Alkmaar 31 Wilde dieren de Tent uit Plein 36 1354 LJ Almere Stichting Dierentehuis Alkmaar e.o. Bergerweg 185 1817 ML Alkmaar Vereniging van nederlandse Circus Ondernemingen Kasteellaan 52 7325 RR Apeldoorn Commissie Klassiek Circus Oostermeent Noord 150 1274 SH Huizen Dierenbescherming Noord-Holland Noord Kwakelkade 2 C 1823 CK Alkmaar Kinderboerderij d Oosterhout Vondelstraat 31 1813 AA Alkmaar NME-centrum Alkmaar Postbus 3001 1801 GA Alkmaar Kinderboerderij de Rekerhout Krielenzand 5 1825 BZ Alkmaar Bijenstal Beverkoog p.a. Vleeshouwerstraat 7 1825GG Alkmaar Stadsboerderij de Hout Hertenkamppad 1 1815 JD Alkmaar

Gemeente Alkmaar Mallegatsplein 10 Postbus 53 1800 BC Alkmaar Telefoon 14 072 www.alkmaar.nl juni 2012