De vereniging in de praktijk

De vereniging in de praktijk doormr. F.C. Kollen (Körte & De Wit advocaten, Bussum) Kluwer-Deventer-1995

Inhoud Vöorwoord V 1. DEVERENIGING 1 1.1. Vrijheid van vereniging 1 1.2. Geschiedenis 1 1.3. De verscheidenheid aan verenigingen 2 1.4. Wettelijke bepalingen 2 1.4.1. Waar is het verenigingenrecht geregeld? 2 1.4.2. Wijziging wettelijke bepalingen 3 1.4.3. Systematiek van de wettelijke bepalingen 3 1.4.4. Bestuurders of bestuursleden 3 1.4.5. Inrichting van Statuten en reglementen 4 1.4.6. Aanpassing van de Statuten 4 1.5. Verenigingen 5 1.5.1. Typen verenigingen 5 1.5.2. Wanneer is er sprake van een vereniging? 5 1.5.3. Rechtspersoon 5 1.5.4. Vermögensrecht 6 1.6. Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid 7 1.6.1. Hoe ontstaat een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid? 7 1.6.2. Koninklijke goedkeuring 7 1.6.3. Vereisten vereniging met volledige rechtsbevoegdheid 7 1.6.4. Gevolgen van volledige rechtsbevoegdheid 7 1.7. Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid 8 1.7.1. Hoe ontstaat een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid? 8 1.7.2. Afdelingen van verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid 9 1.7.3. Gevolgen van de beperkte rechtsbevoegdheid 9 1.7.4. Inschrijving in het Verenigingenregister 10 1.7.5. Registergoederen en nalatenschap 10 VII

1.7.6. Aansprakelijkheid van bestuursleden bij beperkte rechtsbevoegd heid 11 1.8. De oprichting 11 1.9. Duur 11 1.9.1. Oprichting voor onbepaalde tijd 12 1.9.2. Vermelding oprichtingsdatum 12 2. DE VERENIGING ALS ORGANISATIE 13 2.1. Naam 13 2.1.1. Keuze van de naam 13 2.1.2. Gebruik van de naam 13 2.1.3. Coöperatie/Onderlinge waarborgmaatschappij 14 2.1.4. Verwarring 14 2.2. Zetel en woonplaats 14 2.2.1. Zetel 14 2.2.2. Woonplaats en inschrijving 15 2.2.3. Woonplaats en procedures 15 2.3. Doel 15 2.3.1. Welk doel? 15 2.3.2. Winstuitkering niet als doel 16 2.3.3. Openbare orde 16 2.3.4. Overschrijding van het doel 17 2.3.5. Hoe te handelen bij doeloverschrijding? 18 2.4. Inrichting van de vereniging 18 2.5. Organen 19 2.5.1. Het begrip'orgaan' 19 2.5.2. Andere Organen 20 2.5.3. Besluiten van Organen 20 2.6. Commissies, werkgroepen, stuurgroepen e.a. 21 2.7. Vrijwilligers 21 2.7.1. Vrijwilligers 21 2.7.2. Verantwoording 22 2.7.3. Besluit Democratiseringsregelen Sociaal Cultureel Werk 22 2.8. Werknemers 23 2.8.1. Rechtspositie werknemer 23 2.8.2. Verhouding werknemer/vereniging 23 VIII

2.8.3. 2.8.4. 2.8.5. 2.9. 2.9.1. 2.9.2. 2.9.3. 2.9.4. 2.9.5. 2.10. 3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.2.7. 3.2.8. 3.2.9. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4. 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3. 3.4.4. 3.4.5. 3.4.6. 3.4.7. 3.4.8. De werknemer als bestuurs- of commissielid Bestuurslid en werknemer Het ontslag van een werknemer Raad van commissarissen Statutaire regeling Bestuurslid-commissaris Het uitoefenen van toezicht Het mede-ondertekenen van de jaarstukken Tegenstrijdig belang De ondernemingsraad DE LEDEN Leden Aantal leden Geen leden Lidmaatschap Wie zijn lid? Aangeslotenen Ereleden en leden van Verdiensten Donateurs of begünstigende leden Persoonlijk lidmaatschap Lidmaatschap van minderjarigen Gezamenlijk lidmaatschap Dubbel lidmaatschap Het lidmaatschap van een failliet Lidmaatschapsconstructies Vrijheid van keuze Alleen natuurlijke personen lid Alleen rechtspersonen lid Natuurlijke en rechtspersonen lid Toelating tot lidmaatschap Wie kunnen als lid worden toegelaten? Stilzwijgende toelating Toelatingseisen en ballotage Gelijke behandeling Leeftijdsgrens bij toelating Wie beslist over de toelating? Binnen welke termijn? Aanvane lidmaatschao 24 24 25 25 25 26 26 27 27 28 29 29 29 29 30 30 31 31 31 32 32 33 33 33 34 34 34 35 35 36 36 37 37 37 38 38 39 39 IX

3.5. Gedragingen van de leden 40 3.5.1. Omgangsvormen 40 3.5.2. Volgens de regeis en toch onredelijk 40 3.5.3. Het belang van art. 2:8 41 3.6. Rechten van de leden 41 3.6.1. De rechten van een lid 41 3.6.2. Rechten uit overeenkomsten (ledencontract) 42 3.7. Verplichtingen van de leden 43 3.7.1. De verplichtingen van een lid 43 3.7.2. Verplichtingen in Statuten en reglementen 43 3.7.3. Verbintenissen 44 3.7.4. Verplichtingen uit overeenkomsten (ledencontract) 44 3.8. Beeindiging lidmaatschap 45 3.8.1. Einde lidmaatschap 45 3.8.2. Einde lidmaatschap door de dood 46 3.8.3. Einde lidmaatschap bij ontbinding, faillissement en surseance 46 3.9. Opzegging lidmaatschap 46 3.9.1. Opzegging door de vereniging 46 3.9.2. Opzegging door het lid 47 3.9.2.1. Te allen tijde 47 3.9.2.2. Opzegging bij beperking rechten of verzwaring verplichtingen 47 3.9.2.3. Opzegging bij fusie of omzetting 48 3.9.3. Redelijkerwijs geen voortduring van het lidmaatschap 49 3.9.4. Opzeggingstermijn 49 3.9.5. Beroep tegen een opzegging 50 3.10. Ontzetting (royement) 51 3.11. Ledenregistratie 51 3.11.1. Ledenregister 51 3.11.2. Wet Persoonsregistraties 51 3.11.3. Hoofdregel 52 3.11.4. Vrijstelling 52 3.11.5. Voorwaarden voor vrijstelling 52 3.11.6. Het verstrekken van ledenlijsten aan derden 53 4. HET BESTUUR 55 4.1.1. Wettelijke regeling 55 4.1.2. Het bestuur als orgaan 55 4.1.3. Welk bestuur? 55 4.1.4. Plaatsvervangende bestuursleden 56 X

4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4.. 4.2.5. 4.2.6. 4.2.7. 4.2.8. 4.2.9. 4.2.10. 4.2.11. 4.3. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5. 4.5. 4.6. 4.6.1. 4.6.2. 4.6.3. 4.6.4. 4.7. 4.7.1. 4.7.2. 4.7.3. 4.7.4. 4.7.5. 4.8. 4.9. 4.9.1. 4.9.2. 4.9.3. Benoeming bestuursleden Benoeming Wie kunnen tot bestuurslid worden benoemd? Bestuursleden-rechtspersonen Wie benoemt de bestuursleden? Kwaliteitszetel Kandidaatstelling in het algemeen Kandidaatstelling bestuursleden Kandidaatstelling bij benoeming buiten vergadering Benoeming na een bindende voordracht Benoeming en leeftijd Aansluitende herbenoeming Rooster van aftreden Samenstelling van het bestuur en taakverdeling Het aantal bestuursleden Bestuursfuncties Taakverdeling Dagelijks bestuur Bestuurslid-commissaris Het schorsen van een bestuurslid Beeindiging bestuurslidmaatschap Aftreden Ontslag Aftreden van het gehele bestuur Motie van wantrouwen Het bestuur bestuurt Wat moet onder 'besturen' worden verstaan? De bestuursleden afzonderlijk Bevoegdheden van het bestuur Wettelijke beperking bestuursbevoegdheid Verplichtingen van het bestuur Jaarverslag van het bestuur Jaarstukken Financieel verslag van het bestuur Ondertekening jaarstukken Decharee 57 57 58 58 59 60 60 61 61 62 62 63 63 64 64 64 65 66 66 67 67 67 67 68 69 69 69 70 70 70 71 72 72 72 73 73 4.10. Aansprakelijkheid van bestuursleden 13 XI

5. DE ALGEMENE VERGADERING 75 5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5. 5.4 5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.4.4. 5.4.5. 5.4.6. 5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.5.3. 5.5.4. 5.5.5. 5.5.6. 5.5.7. 5.5.8. 5.5.9. 5.5.10. 5.6. 5.6.1. 5.6.2. 5.6.3. XII De algemene vergadering De algemene vergadering als orgaan De benaming van de algemene vergadering De algemene vergadering het hoogste orgaan? Samenstelling van de algemene vergadering De gewone algemene vergadering De ledenraad Het aantal afgevaardigden De verkiezing van de afgevaardigden Mandaat van de afgevaardigden Niet aanwezige stemgerechtigden (volmacht) De bijeenkomst van de algemene vergadering Toegang van de leden Toegang van geschorste leden en hun raadsman Toegang van niet-leden Toegang van de media Besloten vergadering Leiding en notulering van de algemene vergadering De voorzitter De voorzitter van een buitengewone vergadering Vergadervoorzitter Handhaving van de orde De secretaris ter vergadering Notuleren Het bijeenroepen van de algemene vergadering De jaarlijkse algemene vergadering Buitengewone algemene vergadering Een algemene vergadering op verzoek van de leden Bijeenroeping door de leden Wijze van bijeenroeping door het bestuur Wijze van bijeenroepen op verzoek van de leden Termijn en plaats van bijeenroeping Quorumeis/tweede vergadering Een niet-bijeengeroepen algemene vergadering Afdelingsvergadering Agenda Onderwerpen agenda Bekendmaking agenda Later ineekomen voorstellen 75 75 75 76 76 76 77 77 78 78 78 79 79 79 80 80 80 82 82 83 83 84 84 85 85 85 86 86 87 87 87 88 89 90 90 90 90 91 92

5.6.4. 5.6.5. 5.6.6. 5.6.7. Amendementen Moties Voorstel van orde Stemverklaring 92 93 93 93 5.7. Bevoegdheden van de algemene vergadering 93 5.8. Referendum 94 5.9. Besluiten van de algemene vergadering 94 6. DE AFDELING 95 6.1. De positie van de afdeling 95 6.1.1. De afdeling in de wet 95 6.1.2. Wanneer is er sprake van een afdeling? 96 6.1.3. Type afdeling 96 6.1.4. De afdeling als orgaan 96 6.1.5. De dualistische taak van een afdeling 97 6.2. Afdelingen met en zonder rechtspersoonlijkheid 97 6.2.1. Afdelingen met rechtspersoonlijkheid 98 6.2.2. Afdelingen zonder rechtspersoonlijkheid 99 6.2.3. Combinatie van afdelingen 99 6.3. Afdelingen en lidmaatschap 99 6.3.1. Afdelingen met eigen rechtspersoonlijkheid 99 6.3.2. Afdelingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid 99 6.4. Het instellen en opheffen van afdelingen 100 6.4.1. Het instellen van afdelingen 100 6.4.2. Het opheffen van afdelingen 100 6.4.3. Beeindiging afdelingen met rechtspersoonlijkheid 100 6.4.4. Beeindiging afdelingen zonder rechtspersoonlijkheid 101 6.4.5. Ontbinding hoofdvereniging 101 6.5. Afgevaardigden 101 6.5.1. Verkiezing afgevaardigden 102 6.5.2. Duur benoeming afgevaardigden 102 6.5.3. Bepaling van het aantal afgevaardigden 103 6.5.3.1. Evenredige vertegenwoordiging 103 6.5.3.2. Geen evenredige vertegenwoordiging 103 6.5.4. Het mandaat van de afgevaardigden 104 6.5.5. Stemrecht, schorsing en ontslag afgevaardigden 104 XIII

6.6. 6.6.1. 6.6.2. 6.6.3. 6.7. 6.8. 6.8.1. 6.8.2. 6.8.3. 7. 7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.1.3. 7.1.4. 7.1.5. 7.1.6. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3. 7.3.4. 7.3.5. 7.3.6. 7.3.7. 7.4. 7.4.1. 7.4.2. 7.5. 7.5.1. 7.5.2. 7.5.3. 7.5.4. 7.5.5. XIV Het afdelingsreglement Wat dient te worden geregeld? Taken en bevoegdheden van de afdeling Geschillen tussen de afdelingen Rekening en verantwoording op afdelingsniveau Het vermögen van de afdeling Bezittingen en schulden van de afdeling Het beheer door een afdeling Het einde van een afdeling HET NEMEN VAN BESLUITEN EN STEMMEN Besluiten Een besluit Besluiten van de algemene vergadering Besluiten van het bestuur Besluiten van anderen Besluiten van individuele leden Besluiten van rechtsprekende Colleges Waar worden besluiten genomen? Besluiten tijdens vergaderingen Buiten vergadering genomen besluiten Referendum Stemrecht Stemgerechtigde leden in de algemene vergadering Stemrecht van jeugdleden Stemmen bij volmacht Wie hebben geen stemrecht? Stemgerechtigde leden in de ledenraad Het stemrecht van niet-leden Nietige stemmen Het aantal stemmen Het aantal stemmen in de algemene vergadering Het aantal stemmen in de ledenraad De stemprocedure Het in stemming brengen De wijze van stemmen Wie bepaalt de uitslag van de stemming? Betwisting juistheid oordeel voorzitter De gevolgen van een nieuw besluit 104 105 105 106 106 107 107 107 107 109 109 109 109 110 110 111 111 111 111 112 112 113 114 114 115 116 117 118 118 119 119 120 120 120 121 121 122 122

7.6. 7.6.1. 7.6.2. 7.6.3. 7.6.4. 7.6.5. 7.6.6. 7.7. 7.7.1. 7.7.2. 7.7.3. 7.7.4. 7.7.5. 7.8. 7.8.1. 7.8.2. 7.8.3. 7.8.4. 7.8.5. 7.8.6. 7.8.7. 7.8.8. 7.8.9. 7.9. 7.9.1. 7.9.2. 8. 8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3. Besluiten bij meerderheid Meerderheid Gewone meerderheid Gekwalificeerde meerderheid Algemene stemmen Een voorgeschreven aantal uit te brengen stemmen (quorumeis) Het beoordelen van de meerderheid Nietigheid van besluiten Wanneer is een besluit nietig? Wat zijn de gevolgen van een nietig besluit? Bekrachtiging van een nietig besluit Herstel van een nietig besluit De procedure tot vaststelling van de nietigheid Vernietigbaarheid van besluiten Wanneer is een besluit vernietigbaar? Wegens strijd met de wettelijke en statutaire bepalingen die de totstandkoming van besluiten regelen Wegens strijd met de reglementen Wegens strijd met de redelijkheid en billijkheid Wat zijn de gevolgen van een te vernietigen besluit? Herstel van een vernietigbaar besluit De vernietiging van het besluit Termijn vordering vernietiging De procedure tot vernietiging van een besluit Gevolgen van nietige en vernietigde besluiten voor derden Gevolgen ten opzichte van derden Ongeldige benoeming bestuursleden VERTEGENWOORDIGING Vertegenwoordiging Wie vertegenwoordigt wie? Wanneer is er sprake van vertegenwoordiging? Wettelijke regeling 123 123 123 123 124 124 125 126 126 127 128 128 129 129 129 130 130 131 131 132 132 133 133 134 134 134 137 137 137 137 138 8.2. 8.2.1. 8.2.2. Vertegenwoordiging door het bestuur 138 Het bestuur is altijd vertegenwoordigingsbevoegd 138 Verteeenwoordipinssbevoeedheid bestuur: onbenerkt en onvoor- gg p waardelijk 139 8.2.3. Voorafgaande besluitvorming 139 XV

8.3. Vertegenwoordiging door bestuursleden 140 8.3.1. Een of meer bestuursleden 140 8.3.2. Vertegenwoordiging door bestuursleden: onbeperkt en onvoorwaardelijk 140 8.3.3. Vertegenwoordiging door gemachtigde bestuursleden 141 8.4. Vertegenwoordiging door anderen dan bestuursleden 142 8.5. Inschrijving van de vertegenwoordigingsbevoegdheid 142 8.6. De bescherming van de vereniging en van derden 143 8.6.1. Onbevoegde vertegenwoordiging 143 8.6.2. Vertegenwoordiging en doeloverschrijding 144 8.6.3. Alsnog nakomen 144 8.6.4. Gewekte schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid 145 8.7. Vertegenwoordiging bij een tegenstrijdig belang 145 9. DE VERENIGING ALS PROCESPARTIJ 147 9.1 De vereniging als procespartij 147 9.1.1. De verschillende procedures 147 9.1.2. Wel of niet procederen? 147 9.1.3. Wie vertegenwoordigd de vereniging ter zitting? 148 9.1.4. Bestuursleden als getuige 148 9.2. Rechtsbijstand 149 9.2.1. Bij stand van een deskundige 149 9.2.2. Wel of geen advocaat 149 9.3. De kosten van een procedure 150 9.3.1. Procederen kost altijd tijd en geld 150 9.3.2. Gefinancierde rechtshulp 150 9.3.3. Griffierechten 151 9.4. Procedures bij een ander dan de burgerlijke rechter 151 9.4.1. Procedure tegen de overheid 151 9.4.2. Procedure tegen de bedrijfsvereniging 152 9.4.3. Fiscale procedures 152 9.4.4. De vereniging als verdachte 153 9.5. Procedures bij de burgerlijke rechter 153 9.5.1. Welkerechter? 153 9.5.2. Dagvaardingsprocedure 154 9.5.3. Verzoekschriftprocedure 154 9.5.4. Kort geding 154 XVI

9.6. De vereniging en een procedure 155 9.6.1. Procedure van de vereniging 155 9.6.2. Procedure over de vereniging 155 9.6.3. Procedure tegen de vereniging 155 9.6.4. Procedure minderjarige tegen de vereniging 156 9.6.5. Wie kan tegen de vereniging procederen? 156 9.7. Enkele procedures 157 9.7.1. De procedure van de vereniging tegen een lid 157 9.7.2. De procedure tegen een bestuurslid 157 9.7.3. De procedure tegen een werknemer 157 9.7.4. Procedure tot rectificatie van de inschrijving bij het Verenigingenregister 158 9.7.5. Omzetting van een vereniging in een stichting 158 9.7.6. Collectieve belangenbehartiging 158 9.7.7. Recht van enquete 159 9.8. Procedures over financien 159 9.8.1. Verslag van het bestuur 159 9.8.2. Afgifte van boekhouding en andere bescheiden 160 9.8.3. Rekening en verantwoording van een bestuurslid 160 9.8.4. Rekening en verantwoording door anderen dan bestuursleden 161 9.8.5. Benoeming bewaarder en inzage stukken 161 9.8.6. Strafrechtelijke vervolging van (bestuurs-)leden 161 9.9. De procedure omtrent de nietigheid van een besluit 162 9.9.1. Het vorderen van de nietigheid van een besluit 162 9.9.2. Bindend karakter van een uitspraak over een nietig besluit 163 9.10. De procedure tot vernietiging van een besluit 163 9.10.1. De procedure tot vernietiging van een besluit 163 9.10.2. De door een bestuurslid gevorderde vernietiging 164 9.10.3. De door de vereniging gevorderde vernietiging 165 9.10.4. De door een belanghebbende gevorderde vernietiging 165 9.10.5. Termijn vordering vernietiging 166 9.10.6. Bindend karakter van een uitspraak over een vernietigd besluit 166 10. FINANCIEN 167 10.1. Boekjaar 167 10.1.1. Boekjaar = kalenderjaar 167 10.1.2. Belang van het boekjaar 167 10.1.3. Boekjaar bij omni-verenigingen 168 10.1.4. Verenigingsjaar, contributiejaar 168 XVII

10.2. Contributie 168 10.2.1. Wettelijke regeling 169 10.2.2. Statutaire regeling 169 10.2.3. Contributie na beeindiging lidmaatschap 169 10.2.4. Bijdragen in tekorten 170 10.3. Boekhouding 171 10.3.1. Boekhoudplicht 171 10.3.2. Computermatige boekhouding 171 10.4. Bewaarplicht 172 10.4.1. Bewaarplicht tijdens het bestaan van de vereniging 172 10.4.2. Bewaarplicht na ontbinding van de vereniging 172 10.4.3. Het leveren van bewijs 173 10.4.4. Strafbaar feit 173 10.5. Verslag van het bestuur 173 10.5.1. Verantwoording door het bestuur 174 10.5.2. Jaarverslag 174 10.5.3. Balans en Staat van baten en lasten 175 10.5.4. Ondertekening van de jaarstukken 175 10.5.5. Decharge 176 10.5.6. Commissarissen 177 10.6. Controle van de jaarstukken 177 10.6.1. Raad van Commissarissen 177 10.6.2. Accountant 177 10.6.3. Kascommissie 178 10.6.4. Bijstand van deskundigen 178 10.6.5. Inlichtingen 179 10.7. Publikatie van de jaarstukken 179 10.8. Winst 179 10.9. Begroting 179 10.10. Batig saldo 180 10.10.1. Vaststelling en uitkering batig saldo 180 10.10.2. Verdeling van goederen 181 11. AANSPRAKELIJKHEID 183 11.1. Leden en aansprakelijkheid 183 11.2. Aansprakelijkheid van bestuursleden 184 XVIII

11.3. Aansprakelijkheid bij beperkte rechtsbevoegdheid 184 11.3.1. Aansprakelijkheid bestuursleden bij beperkte rechtsbevoegdheid 185 11.3.2. Niet-aansprakelijk bij beperkte rechtsbevoegdheid 186 11.3.3. Aansprakelijkheid van anderen dan bestuursleden bij beperkte rechtsbevoegdheid 186 11.3.4. Aansprakelijkheid na de inschrijving bij beperkte rechtsbevoegdheid 186 11.4. Aansprakelijkheid van bestuursleden tegenover de vereniging 187 11.4.1. Het bestuur 187 11.4.2. Aansprakelijkheid van een bestuurslid jegens de vereniging 187 11.4.3.1. Aansprakelijkheid bij niet behoorlijke taakvervulling 187 11.4.3.2. Daadwerkelijke aansprakelijkheid 188 11.4.3.3. Mede-aansprakelijkheid bij niet behoorlijke taakvervulling 188 11.4.4. Aansprakelijkheid van bestuurslid en decharge 189 11.4.5. Aansprakelijkheid van bestuurslid bij faillissement 190 11.4.6. Aansprakelijkheid van een bestuurslid-rechtspersoon 191 11.5. Aansprakelijkheid van bestuursleden tegenover derden 191 11.5.1. Aansprakelijkheid bestuurslid bij niet-inschrijving 191 11.5.2. Aansprakelijkheid bestuurslid bij onrechtmatige daad 192 11.5.3. Aansprakelijkheid bestuurslid jegens fiscus en bedrijfsvereniging 192 11.6. Wet Bestuurdersaansprakelijkheid (WBA) 192 11.6.1. Alleen van toepassing op commerciele verenigingen 192 11.6.2. Op welke wetten heeft de WBA betrekking? 193 11.6.3. Wie worden als bestuursleden aangemerkt? 193 11.6.4.1. Meldingsplicht 194 11.6.4.2. Waar melden? 194 11.6.4.3. Wanneer melden? 194 11.6.4.4. Ontvangstbevestiging 195 11.6.4.5. Rechtsgeldige melding? 195 11.6.4.6. Geldigheidsduur van een melding 196 11.6.5. Uitstel van betaling of kwijtschelding 196 11.6.6. Aangifte en invordering 197 11.6.7.1. Wanneer aansprakelijk bij onbehoorlijk bestuur? 197 11.6.7.2. Aansprakelijkheid bij rechtsgeldige melding 197 11.6.7.3. Aansprakelijkheid bij niet-rechtsgeldige melding 198 11.6.7.4. Aansprakelijkstelling 198 11.6.8. Bezwaar en beroep 198 11.6.9. Verhaalsmogelijkheden 199 11.7. Aansprakelijkheid van de directeur 199 XIX

12. REGELS IN DE VERENIGING 201 12.1. Regeis 201 12.1.1. Waarom regeis? 201 12.1.2. Welkeregels? 201 12.1.3. Reglementering 202 12.1.4. Wettelijke bepalingen zoveel mogelijk in de Statuten 202 12.2. De wet 203 12.2.1. Welke wettelijke bepalingen? 203 12.2.2. Verenigingsrechtelijke bepalingen 203 12.2.3. Wanneer wel of niet afwijken van wettelijke bepalingen? 203 12.3. Statuten 204 12.3.1. Vaststelling Statuten bij oprichting 204 12.3.2. Verplichte onderwerpen in de Statuten 204 12.3.3. Wijziging van de Statuten 205 12.3.4. Uitsluiting van een statutenwijziging 206 12.3.5. Beperking van een statutenwijziging 206 12.3.6. Het besluit tot wijziging van de Statuten 207 12.3.7. Procedure bij wijziging van de Statuten 207 12.3.8. Inwerkingtreding Statuten en wij zigingen 208 12.3.9. Wie is bevoegd de notariele akte te doen opmaken? 209 12.3.10. Deponering Statuten 209 12.3.11. Openbaarmaking Statuten en reglementen 209 12.3.12. Statutenwijziging en gesloten overeenkomsten 210 12.3.13. Handelen in strijd met de Statuten 211 12.4. Reglementen 211 12.4.1. Wettelijke regeling 211 12.4.2. Het afdelingsreglement 212 12.4.3. Het nut van reglementen 212 12.4.4. Wat wel en wat niet reglementeren? 213 12.4.5. Vaststelling van reglementen 214 12.4.6. Handelen in strijd met de reglementen 214 12.5. Interpretatiegeschillen 214 13. HET OPLEGGEN VAN STRAFFEN 217 13.1. Normen en waarden 217 13.1.1. Omgangsregels 217 13.1.2. Gebods-en verbodsbepalingen 217 13.1.3. Redelijkheid en billijkheid 218 XX

13.2. Het opleggen van straffen 218 13.2.1. Wanneer kan een straf worden opgelegd? 218 13.2.2. Wie zijn bevoegd straffen op te leggen? 219 13.2.3. Strafoplegging door tuchtcommissie en commissie van beroep 219 13.2.4. Beroep 220 13.3. Tuchtreglement 221 13.3.1. Bepalingen in een tuchtreglement 221 13.3.2. Handleiding voor rechtsprekende commissies 222 13.3.3. De rechten van de overtreder 222 13.4. Het sanctiepakket 223 13.4.1. De schorsing van leden 223 13.4.2. Duur van de schorsing 224 13.4.3. De schorsing van bestuursleden 225 13.4.4. Overige sancties 225 13.4.5. Cumulatie van sancties 226 13.5. De ontzetting 226 13.5.1. Wanneer ontzetting? 226 13.5.2. Wie is tot ontzetting bevoegd? 227 13.5.3. Procedure bij ontzetting 228 13.5.4. Beroep tegen ontzetting 228 13.6. Opzegging en ontzetting 229 13.6.1. Beleidsmaatregel 230 13.6.2. Samenloop van royementen 230 13.6.2.1. Royement door overkoepelende bond 230 13.6.2.2. Royement door de vereniging 231 13.7. Toetsing opgelegde straffen door de rechter 231 13.7.1. Rechterlijke toetsing 231 13.7.2. Inkortgeding 232 13.7.3. Welke straf is redelijk en billijk? 232 13.8. Meervoudige bestraffing 233 13.8.1. Cumulatie 233 13.8.2. Tuchtrecht en strafrecht 234 14. SAMENWERKING EN FUSIE 235 14.1. Samenwerking 235 14.1.1. Samenwerken om doel te bereiken 235 14.1.2. Samenwerking door middel van een overeenkomst 235 14.1.3. Samenwerking bij een omni-vereniging 236 14.1.4. Samenwerking door middel van een stichting 236 XXI

14.1.5. De aan de vereniging gelieerde stichting 236 14.1.6. Samenwerking als voorloper van een fusie 237 14.2. Fusie 14.2.1. Vermenging 238 14.2.2. Fusievormen 238 14.2.3. Procedure 238 14.2.4. Besluitvorming door algemene vergadering 239 14.2.5. Oprichting van de nieuwe vereniging 240 14.3. Feitelijke fusie 240 14.3.1. Constructie 240 14.3.2. Vermögen 241 14.3.3. Overdracht van vermögen 241 14.3.4. Overdracht van vermögen na vereffening 242 14.3.5. De feitelijke fusie en overeenkomsten 242 14.4. De juridische fusie 242 14.4.1. Constructie 243 14.4.2. Specifieke kenmerken van de juridische fusie 244 14.4.3. Scenario 244 14.4.4. Besluit algemene vergadering 245 14.4.5. Fusievoorstel 246 14.4.6. Toelichting bij fusievoorstel 246 14.4.7. Jaarrekening 247 14.4.8. Schuldeisers 248 14.4.9. De juridische fusie en overeenkomsten 249 14.4.10. Vernietiging van de juridische fusie 249 14.5. Fusie en lidmaatschap 250 14.5.1. Lidmaatschap en de feitelijke fusie 250 14.5.2. Lidmaatschap en de juridische fusie 251 15. HET EINDE VAN DE VERENIGING 253 15.1. Duur van de vereniging 253 15.1.1. Onbepaalde tijd 253 15.1.2. Bepaaldetijd 253 15.1.3. Duurverlenging 254 15.2. De omzetting 254 15.2.1. De omzetting in een andere rechtspersoon 254 15.2.2. Procedure bij omzetting 255 15.2.3. Rechterlijke machtiging 255 15.2.4. Omzetting van vereniging in stichting 256 15.2.5. Omzetting van stichting in vereniging 257 XXII 238

15.3. 15.3.1. 15.3.2. 15.3.3. 15.3.4. 15.3.5. 15.3.6. 15.3.7. 15.4. 15.4.1. 15.4.2. 15.4.3. 15.4.4. 15.5. 15.5.1. 15.5.2. 15.5.3. 15.5.3.1. 15.5.3.2. 15.5.4. 15.5.5. 15.5.6. 15.5.7. 15.5.8. 15.5.9. 15.5.10. 15.5.11. De ontbinding van de vereniging De ontbinding Ontbinding door een besluit van de algemene vergadering Ontbinding door een bepaalde gebeurtenis Ontbinding in geval van faillissement Ontbinding door het geheel ontbreken van leden Ontbinding door de Kamer van Koophandel Ontbinding door de rechter Onderbewindstelling Wanneer bewindvoering? Gevolgen van onderbewindstelling Inschrijving in het Verenigingenregister Einde onderbewindstelling De verejfening De vereffening Wanneer vereffening? Wie vereffent? Bestuursleden-vereffenaars Door rechtbank benoemde vereffenaars Taken vereffenaar Activiteiten tijdens de vereffening Meer schulden dan baten Overschot Rekening en verantwoording vereffenaar Verzet Het einde van de vereffening en een mogelijke heropening Inschrijving in het Verenigingenregister 257 257 258 258 258 259 259 260 261 261 262 262 263 263 263 264 265 265 266 266 267 268 268 269 270 271 271 15.6. 15.6.1. 15.6.2. 15.6.3. 15.6.4. Bewaarplicht nadat de vereniging heeft opgehouden te bestaan272 Duur bewaarplicht 272 Wat bewaren? 272 Wie moet bewaren? 272 Verplichtingen van de bewaarder 273 15.7. 15.7.1. 15.7.2. 15.7.3. Surseance en faillissement Surseance Faillissement De curator 273 273 274 274 XXIII

16. HET VERENIGINGENREGISTER 275 16.1. Verenigingenregister 275 16.1.1. Openbaar register 275 16.1.2. Kosten inschrijving 275 16.1.3. Incasso door Kamer van Koophandel 276 16.1.4. Uittreksels en afschriften 276 16.2. Inschrijving van de vereniging 276 16.2.1. Inschrijving vereniging met volledige rechtsbevoegdheid 276 16.2.2. Inschrijving vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid 277 16.2.3. Inschrijving na wijziging rechtsbevoegdheid 277 16.2.4. Overige inschrijvingen 278 16.2.5. Wie schrijft in? 278 16.2.6. Registratienummer 279 16.2.7. Bij welk Verenigingenregister? 279 16.3. Deponering Statuten en overige stukken 279 16.3.1. Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid 279 16.3.2. Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid 280 16.3.3. Deponering statutenwijzigingen 280 16.3.4. Deponering overige stukken 280 16.4. Inschrijving van persoonsgegevens 281 16.4.1. Personalia 281 16.4.2. Inschrijving van vertegenwoordigingsbevoegde bestuursleden 281 16.4.3. Inschrijving van andere tot vertegenwoordiging bevoegde personen 282 16.4.4. Inschrijving van gevolmachtigden 282 16.5. Juistheid en volledigheid van inschrijving en deponering 282 16.5.1. Het belang van een correcte inschrijving 282 16.5.2. Jaarlijkse opgave 283 16.5.3. Gedwongen correctie bij onjuiste of onvolledige inschrijving 283 16.6. Voorgeschreven formulieren 284 16.6.1. Formulieren 284 16.6.2. Formulier A 284 16.6.3. Formulier B 284 16.6.4. Formuliere 285 16.6.5. Formulier D 285 16.6.6. Formulier E 286 16.6.7. Formulier G 286 16.6.8. Formulier H 286 XXIV

Bijlagen Burgerlijk Wetboek Boek 2, art. 1-52, 308-323 en 344-359 287 Wet Bestuurdersaansprakelijkheid 313 Besluit genormeerde vrijstelling 324 Besluit verenigingenregister 339 Kamers van Koophandel 343 Artikelenregister 349 Zakenregister 353 XXV