R U I M B A A N V O O R D E O N D E R K A N T V A N D E A R B E I D S M A R K T jaargang 8 nummer 13 maart 2014 w w w. w v k - g r o e p. n l INHOUD Regionaal Werkbedrijf 2 Participatiewet en Voortgezet Speciaal Onderwijs 4 Wetenswaardig 6 Colofon 6
Als je elkaar weet te vinden, kun je van betekenis zijn Regionaal Werkbedrijf zet in op kwetsbaren Voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt komen er meer betaalde banen in beeld. En werkgevers krijgen - via een heldere en eenduidige aanpak - uit het bestand van werkzoekenden vaker geschikte kandidaten aangereikt. Nee, over nut en noodzaak van het Regionaal Werkbedrijf bestaat bij Joan Veldhuizen, Ben van Gool en Ronald van den Boom geen twijfel. Elk kent vanuit zijn/haar positie de pluspunten rond dit recente initiatief om de arbeidsmarktregio Zuidoost-Brabant een extra stimulans te geven: Joan Veldhuizen die als Bladels wethouder het openbaar bestuur van de Kempen vertegenwoordigt, Ben van Gool die als voorzitter van het Kempisch Ondernemers Platform (KOP) werkgeversstandpunten inbrengt en Ronald van den Boom die als projectleider de start van het Regionaal Werkbedrijf coördineert. Over de voordelen zo meteen meer, eerst het fenomeen Regionaal Werkbedrijf. Dubbele doelstelling In het Sociaal Akkoord hebben kabinet en sociale partners (werkgevers- en werknemersorganisaties) afgesproken dat in elk van de 35 arbeidsmarktregio s die Nederland telt een Regionaal Werkbedrijf wordt opgericht. Zo ook in Zuidoost-Brabant, waar veertien gemeenten samen optrekken: Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Eersel, Eindhoven, Heeze-Leende, Nuenen, Oirschot, Reusel-De Mierden, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven en Waalre. Doel van het Werkbedrijf is tweeledig: de werking van de arbeidsmarkt verbeteren en zo de groei van de economie bevorderen, én arbeidsplekken creëren voor kwetsbare groepen. Dit laatste sluit aan op de Participatiewet die op 1 januari in werking is getreden. Ook die wil mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt volwaardige werkplekken bieden bij reguliere bedrijven. Om de dubbele doelstelling te verwezenlijken worden naast gemeenten en sociale partners ook andere partijen bij het Regionaal Werkbedrijf betrokken, te weten UWV, sw-bedrijven en onderwijsorganisaties. Ronald van den Boom is een end op scheut om Werkbedrijf Zuidoost-Brabant vorm te geven. Vanuit de Kempen maken Veldhuizen en Van Gool deel uit van het overlegorgaan. Wethouder Joan Veldhuizen: Het gaat om kwetsbare mensen die je niet zo maar kunt loslaten. Wat meteen leidt naar de vraag: biedt het Werkbedrijf voor de grotere regio Eindhoven een meerwaarde voor het kleine Kempengebied waar Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden van oudsher hun eigen sw-bedrijf in stand houden? Een lust of een last? Joan Veldhuizen sluit niet uit dat rond een enkel detail in de regionale arbeidsmarktproblematiek een Kempengemeente een eigen koers aanhoudt. Als dat leidt tot lokale versterking, is dat ook geen probleem. Maar in z n algemeenheid verwacht ze dat partijen elkaar steeds vaker in het grotere verband weten te vinden en dan slimme samenwerkingsvormen aangaan. In het Regionaal Werkbedrijf ontdekken we dat we veel van elkaar kunnen leren. Allerlei lokale en sub-regionale initiatieven komen samen, waarmee alle betrokkenen hun voordeel kunnen doen. De wethouder noemt twee voorbeelden waar de kleine Kempen profiteert van de grotere regio. Allereerst betreft dat de beschikbaarheid van grote bedrijven. Buiten het Kempengebied is ondernemer Lars van der Hoorn, eigenaar van Van der Hoorn Buigtechniek, voornemens om Brainport Assembly op te richten, een nieuw assemblagebedrijf dat zo n tweehonderd mensen met een
beperking een werkplek kan bieden. Aantallen die in de Kempen alleen niet haalbaar zijn. Het tweede terrein waar ze een meerwaarde ziet, betreft het onderwijs. Voor hun aankomende schoolverlaters hebben de Praktijkschool van het Pius X-College en zmlk De Groote Aard veel weten te bereiken, samen met ISD en WVK. Per leerling wordt bekeken welke werkplek past en welke begeleiding daarbij nodig is. Als die plek er hier niet is, maar wel gevonden kan worden in de grotere regio, dan is dat toch prachtig. Kempenplus Ook het omgekeerde is het geval. De kleine Kempen heeft kwaliteiten waar het Regionaal Werkbedrijf profijt van kan hebben. Het voorbeeld dat in het oog springt is Kempenplus, waar ISD, WVK, UWV en in toenemende mate onderwijs en werkgevers hun krachten bundelen. In Eindhoven en omgeving is met bewondering gekeken naar dit werkgeversservicepunt. Het biedt arbeidsbemiddeling voor kwetsbaren op een manier zoals iedereen die voor ogen staat: snel, eenduidig en ontzorgend voor de werkgever. Die bewondering heeft de Kempen, behalve aan de inzet van het Kempenplusteam, te danken aan de KOP-voorzitter die de successen (zoals 200 geplaatsten in een jaar tijd) voortdurend onder de aandacht bracht. Wat volgens wethouder Veldhuizen nog maar eens aantoont dat je veel van elkaar kunt leren. Als je elkaar weet te vinden, kun je van betekenis zijn. KOP-voorzitter Ben van Gool: Liever geen regelgeving die je met handen en voeten bindt. In zijn exercities richting Regionaal Werkbedrijf constateerde Van Gool nog iets anders. Bij werkgevers bestaat de oprechte intentie zich sterk te maken voor de werkgelegenheid voor zwakkeren. Vaak voelen ze zich persoonlijk betrokken bij dit maatschappelijke vraagstuk. Dat levert een inclusieve manier van denken op waarin niemand wordt uitgesloten. Daarbij wel een kanttekening, aldus Van Gool. Als werkgevers willen wij gevrijwaard zijn van opgelegd pandoer. Graag zetten wij ons in voor de goede zaak, maar liever geen regelgeving die je met handen en voeten bindt. Ronald van den Boom bevestigt dat ook hij als projectcoördinator grote welwillendheid aantrof bij werkgevers. Het is vooral deze instelling die de doelgroep verder zal helpen, is de eensluidende mening van de drie gesprekspartners. Een loonkostensubsidie kan voor een werkgever een aardig bijkomend argument zijn, maar is zelden doorslaggevend. De inborst is bepalend, niet het geld. Projectcoördinator Ronald van den Boom: Grote welwillendheid bij werkgevers. Krachtig instrument In zo n klimaat kan het Regionaal Werkbedrijf uitgroeien tot een krachtig instrument om de arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant te versterken, in het bijzonder voor de doelgroep van de Participatiewet. De drie gesprekspartners zijn eensgezind in hun optimisme. Helemaal geen zorgen dan? Ja, toch wel, zegt Joan Veldhuizen. Alles staat of valt met de juiste begeleiding. Het gaat om kwetsbare medewerkers die je niet zo maar kunt loslaten. Daarbij vraag ik me oprecht af of we als gemeenten voldoende geld krijgen om die begeleiding goed te verzorgen. Een reden te meer, vindt de wethouder, om zorgvuldig om te springen met instellingen als WVK-groep die de know how van de begeleiding van oudsher in huis hebben. Prima om nieuwe wegen in te slaan, maar we moeten niet het kind met het badwater weggooien. 3
Participatiewet en VSO Wet kan positief uitpakken Voor leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) gaan de deuren van WVK-groep zo goed als dicht. Een gevolg van de Participatiewet. Wat betekent dit? We vroegen het aan Jan Smets van De Groote Aard in Eersel en aan Harrie Backx van de Praktijkschool van het Pius X-College in Bladel. Jan Smets, coördinator bij De Groote Aard: Tot nu toe kwam het merendeel van onze leerlingen (met een IQ van onder de 70) in de dagbesteding terecht. De betere leerlingen vonden onderdak bij WVK-groep, maar dat waren uitzonderingen. Tot 1 januari hadden onze leerlingen te maken met drie ministeries: Onderwijs, Zorg en Welzijn en Sociale Zaken. Het geld kwam uit drie potjes. Financiering gebeurde op basis van indicaties. Hoe meer stempeltjes een leerling had, hoe meer geld er voor hem of haar beschikbaar was. Daardoor waren we met zijn allen vooral bezig met kijken naar wat iemand NIET kon. Bij de Participatiewet kijken we naar wat iemand WEL kan. Dat zie ik als een positieve ontwikkeling. Het doel van de nieuwe wet is mensen zoveel mogelijk zelfstandig laten functioneren. Op onze school zitten leerlingen die dat niet kunnen en Jan Smets (m): Gemeenten moeten het goede voorbeeld geven. dat ook nooit zullen kunnen. Die moeten we blijven verzorgen. Maar een redelijk groot aantal zal zichzelf wél kunnen redden in het bedrijfsleven, mits er begeleiding aanwezig is. Sterker: geen enkele leerling van ons kan zónder begeleiding. Een bedrijf dat leerlingen van ons wil opnemen, en die wil is zéker aanwezig in de Kempen, moet zorgen voor Harrie s, zoals ze in vakjargon heten. Mensen die zo n jongen of meisje onder hun hoede nemen, die ermee kunnen communiceren, die er feeling mee hebben. Geen enkele leerling van ons kan zonder begeleiding. Lokale overheden kunnen zich niet meer verstoppen achter de regeltjes uit Den Haag. Ze moeten de schotten tussen de geldstromen wegnemen en zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Onder andere door het goede voorbeeld te geven en onze mensen neer te zetten op zichtbare plekken binnen gemeentelijke instellingen. In Hilvarenbeek en Bergeijk zijn al goede initiatieven in die richting gestart. Met een beetje goede wil zijn overal werkzaamheden te vinden voor onze mensen. Van het aanbieden van koffie tot het poetsen van auto s. 4
Onze leerlingen willen hetzelfde als andere jongeren: status, iets betekenen. Daar bereiden wij ze op voor. Vanaf hun vijftiende leren wij ze werken. Eerst binnen de muren van de school, later op locatie. Diverse bedrijven in de regio doen daar aan mee. Op zoek naar stageadressen stuit ik zelden op tegenwerking. De gevolgen voor WVK-groep? Die zal zich moeten heroriënteren op haar doelgroep. Een beschutte plek geven aan mensen voor wie buiten de deur werken geen optie is. En tegelijkertijd een vangnet vormen voor de mensen met een beperking die wél bij bedrijven terecht kunnen. Wat dat betreft is er een belangrijke taak weggelegd voor de begeleiders, want nogmaals: een vinger aan de pols hebben onze mensen nodig. Garantie op werk blijft Harrie Backx, teamleider Praktijkschool Pius X-College: We zitten op een goed arbeidsperspectief voor onze leerlingen (met een IQ tussen de 60 en de 80). We halen elk jaar de criteria van de overheid: 90 procent heeft één jaar na het verlaten van de school een baan, en 75 procent na twee jaar, als onze grip op de leerlingen helaas minder wordt. Toen de Participatiewet eraan kwam, hebben we even onze bedenkingen gehad, ook gezien de crisis waarin het bedrijfsleven verkeerde. Maar je kunt zo n nieuwe wet ook als een kans zien. We zijn daarom snel om de tafel gaan zitten, samen met De Groote Aard, de Kempengemeenten, ISD en WVK-groep. En we waren het meteen eens: het mag niet zo zijn dat leerlingen als gevolg van de nieuwe wet thuis op de bank terecht komen. Dus zijn we voor de troepen uit gaan lopen. Terwijl elders in het land nog van alles moet worden geregeld, waren wij op 1 januari klaar. Vooral ook dankzij de positieve instelling van het bedrijfsleven. Bedrijven moeten een aantal leerlingen met een beperking aannemen, maar willen dat ook. Om arbeidsplekken te vinden hebben we zeven stagebegeleiders in dienst, die goede contacten hebben met het bedrijfsleven. Sinds kort is daar een uitstroomcoördinator aan toegevoegd. Hij gaat in kaart gaat brengen wat bedrijven nodig hebben, zodat wij daarop kunnen inspelen. Voor ons is WVK-groep altijd heel belangrijk geweest voor stage- en werkplekken. De laatste jaren was de toestroom vanuit het Pius X-College wat Harrie Backx (l): Er gaat hier geen leerling van school zonder arbeidsplek. minder. Dat komt omdat de kwaliteit van ons onderwijs vooruit is gegaan. We kunnen steeds meer leerlingen kwijt aan het vrije bedrijf. WVK-groep verdwijnt echter niet uit beeld, zeker niet nu bedrijven daar ruimte gaan huren voor eenvoudig werk. Op dit moment hebben we weer verscheidene stagiaires bij WVK-groep. Of er nog belemmeringen zijn? Die wil ik liever niet zien. Er gaat hier geen leerling van school zonder arbeidsplek. En is er geen werk, dan houden we hem of haar gewoon een jaar langer op school en regelen een stageplek. Voor de ouders is dat een hele geruststelling. Het geeft een goed gevoel om te weten dat wij in de Kempen gaan voor hun kind. En daarmee bedoel ik wij als school, maar ook gemeenten, ISD, WVK-groep en bedrijfsleven. We doen er samen alles aan om jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt niet tussen wal en schip te laten vallen. Daar mogen we best trots op zijn. 5
Wetenswaardig Lascentrum geopend De start van een duurzame samenwerking. Zo zien deelnemende partijen het Lascentrum dat het Eindhovens Summa College in gebruik heeft genomen in de WVKvestiging Hallenstraat en dat twee leslokalen en een ruime instructiehal met achttien lascabines omvat. Op 4 december werd het centrum geopend. Diverse sprekers benadrukten bij die gelegenheid dat het nieuwe opleidingscentrum een toonbeeld is van samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs en re-integratie-instellingen. Met name betreft dat het Summa College, het Pius X-College, ISD de Kempen, WVKgroep en Kempische bedrijven die hier medewerkers plaatsen voor een aanvullende opleiding. Voor deze laatste groep verzorgt het Summa Collega s avonds en op zaterdagen lasopleidingen. Het Pius X-College gebruikt het Lascentrum om overdag mbo-opleidingen metaalbewerking (niveau 1 en 2) te verzorgen, evenals lessen voor het Praktijkonderwijs. WVK-groep en ISD de Kempen bieden vakopleidingen aan voor re-integratiekandidaten die zo hun positie op de arbeidsmarkt kunnen verstevigen. Opening van het Lascentrum door Jos Hegeman van het Summa College (m) samen met Mourits Bartholomeus (r) van WVK-groep en Jos Bosch van het Pius X-College.. Een nieuw gezicht U heeft het al opgemerkt: deze Ruim Baan oogt anders dan eerdere afleveringen. Dat heeft z n redenen. Voor zakelijke en bestuurlijke relaties bracht WVK-groep eerder twee afzonderlijke magazines uit: WVK-groepsbeeld en Ruim Baan. In het eerste blad werden ondernemers geattendeerd op mogelijkheden om werk uit te besteden aan WVK-groep. Ruim Baan informeerde de lokale overheid over hoe WVK-groep uitvoering gaf aan de Wet sociale werkvoorziening. Met de Participatiewet zijn dit soort verhoudingen behoorlijk overhoop gehaald. Zo gaat het er bij WVK-groep niet langer om werk binnen te halen, maar om mensen uit te plaatsen. Van productiebedrijf naar mensontwikkelbedrijf. In deze ontwikkeling is de betrokkenheid van drie maatschappelijke geledingen onmisbaar: de ondernemerswereld, de overheid en het onderwijs. In zijn nieuwe opzet richt Ruim Baan zich gelijktijdig op deze drie O s. Daarmee is de noodzaak van een apart ondernemersblad komen te vervallen. Hun belangen worden meegenomen in de nieuwe Ruim Baan. Op drie punten verschilt die met de oude. Eén: hij heeft een nieuwe, frissere vormgeving gekregen. Twee: hij is verrijkt met een ondertitel: Voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Drie: hij verschijnt, in plaats van twee, voortaan vier keer per jaar. COLOFON RUIM BAAN bericht over ontwikkelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt in de Kempen. Het is een uitgave van WVK-groep, het sw-bedrijf voor de gemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden. RUIM BAAN richt zich in het bijzonder op de drie maatschappelijke sectoren die rechtstreeks met de onderkant van de arbeidsmarkt te maken hebben. Dit zijn de zogenoemde drie O s: ondernemers, overheid en onderwijs. Het blad verschijnt vier keer per jaar. Redactie WVK-groep, Postbus 10, 5530 AA Bladel, tel. 0497-331200 Tekst Wim Lavrijsen Tekstadvies en Publiciteit, Reusel Grafisch ontwerp Virtu, Westerhoven Fotografie Jean-Pierre Reijnen, Eindhoven Druk Drukkerij Vaes, Overpelt (B) WVK groepsbeeld Ruim Baan in z n oude vorm Ruim Baan in z n nieuwe vorm Vestigingen WVK-groep Algemeen postadres Postbus 10 5530 AA Bladel T. 0497-331200 F. 0497-331230 E. info@wvk-groep.nl W. www.wvk-groep.nl directie, administratie, automatisering, personeelszaken, sociale en juridische zaken Vestiging Raambrug Raambrug 8 5531 AG Bladel T. 0497-331200 grafische afwerking, verpakkingen, montage/assemblage, detacheringen en re-integratie Vestiging Hallenstraat Hallenstraat 10 5531 AB Bladel T. 0497-331210 groenvoorziening, garage, metaalbewerking, beheer milieustraten, WerkPortaal en KansActief Afzender: WVK-groep. Postbus 10, 5530 AA Bladel 6