leeruitstap Kwadrant donderdag 13 mei 2004
1. inleiding Antwerpen is één van de grootste steden van België. En de stad is wereldbekend. Er wonen meer dan een half miljoen mensen. Het is ook de tweede grootste havenstad van Europa. Elke dag leggen er in de haven grote zeeschepen aan. De Antwerpenaars zijn heel trots op hun stad. En met reden. Want het is er heel mooi. De Meir is de mooiste winkelstraat van ons land. De Onze-Lieve- Vrouwkathedraal heeft de hoogste kerktoren van ons land. Er staan nog een pak prachtige oude en moderne gebouwen. Antwerpen is ook de stad van de mode, van de diamant en van de schilderkunst. In de Zoo maakt de bezoeker kennis met dieren uit de hele wereld. Antwerpen is gekend als de stad aan de stroom. Want de stad ligt vlak tegen de Schelde. Die rivier mondt uit in de Noordzee. Dankzij de Schelde groeide de stad uit tot een bekende wereldhaven. Antwerpen is ook de hoofdstad van de provincie Antwerpen. De stad ligt vlakbij de grens met Nederland. Dat is goed te horen, want de Nederlanders houden van Antwerpen. Ze komen er graag op bezoek. Maar er zijn ook veel andere vreemdelingen. Op straat lopen er mensen uit heel de wereld en je hoort er heel wat verschillende talen. De Chinezen hebben er zelfs een eigen wijk met eigen winkels. 2
2. geschiedenis Antwerpen bestaat al heel lang. De stad was eerst een kasteel aan de Schelde. Daarin woonde een heel sterke reus, zegt het verhaal. Op een eiland in de Schelde, dicht bij de monding, nabij de zee, stond een mooi kasteel. Daar woonde de reus Druon Antigoon. Iedereen was er heel bang voor. Elke schipper die er met zijn boot voorbij kwam, moest betalen. Hij moest de helft van zijn vracht afstaan. Als hij probeerde te ontsnappen, werd zijn rechterhand afgehakt. De reus had met niemand medelijden. Geen tol, dan de rechterhand! Maar op een dag kwam daar Salvus Brabo daar voorbij. Brabo was niet groot, maar sterk en sluw. En hij was niet bang van reuzen. Samen met enkele vrienden vaarde hij rond het kasteel. In heel kleine, snelle bootjes. De reus kon hen niet pakken. Antigoon werd boos en hij draaide dol. Toen klom Brabo stiekem het kasteel binnen. Hij pakte het grote zwaard en hakte de rechterhand van de reus af. Hij klom ermee op de hoogste toren van het kasteel en hij wierp de hand in de Schelde. De reus was verslagen. Hij vluchtte weg en niemand heeft hem nog gezien. Brabo was de held. Hij werd overal gevierd. En de stad kreeg toen haar naam. Men noemde ze hand-werpen of Antwerpen. En midden in de stad, op de markt, kreeg de held van de stad een standbeeld. In het schild van de stad staan nog altijd de handen. En elk jaar is er nog een Brabo-optocht in Antwerpen. Zo kwam Antwerpen aan zijn naam. Volgens het verhaal natuurlijk. En de Antwerpenaars zijn er trots op. De fontein van Brabo op de grote markt is dan ook heel bekend. Ze wordt honderden keren per dag gefotografeerd door de vele toeristen die Antwerpen bezoeken. Nog zo n bekende figuur in Antwerpen is Lange Wapper. Ook hij leefde lang geleden. Het was een heel lange man. Hij bracht de kinderen en ook de andere Antwerpenaars vroeger aan het schrikken. Daarom durfden toen veel mensen in het donker niet meer buiten. De mensen die kwaad deden, werden door Lange Wapper gepest. Hij maakte hen op de meest onverwachte momenten bang. Zo bang zelfs, dat sommigen er echt gek van werden. Ook Lange Wapper heeft een standbeeld. Het staat bij het Steen. Dat is een heel oud kasteel bij de Schelde. 3
Het was vroeger een gevangenis. Er werden daar ook mensen veroordeeld en gedood. Nu is het Steen een museum. 3. gebouwen Omdat Antwerpen een havenstad was, woonden er vroeger veel rijke mensen. Het waren vooral handelaars. Dat is nu nog altijd te zien. Want er staan nog heel wat oude, mooie gebouwen. Sommige zijn met bladgoud versierd. Tijdens een stadswandeling kom je ze overal tegen. Op de grote markt staat het stadshuis. Het is een heel groot gebouw. Het werd 500 jaar geleden gebouwd. De gildenhuizen zijn mooi versierd. En even verder staat de bourla-schouwburg. Die was enkele jaren geleden nog helemaal vervallen. Maar hij werd heel mooi gerestaureerd. Nu wordt er opnieuw muziek en theater gespeeld. De trots van Antwerpen is de Onze-Lieve- Vrouwkathedraal. Het is een prachtige kerk. Het duurde meer dan 100 jaar om ze te bouwen. Ze is heel mooi versierd met meer dan 100 verschillende beelden. Het is één van de grootste kerken die er bestaan. De toren van de kerk is 163 meter hoog. De kerk is 118 meter lang. Er zijn 128 grote ramen in en er kunnen 2500 mensen zitten. Wie de kerk wil bezoeken moet toegang betalen. Maar de mooie schilderijen, het grote orgel en de vele kunstwerken maken het wel de moeite waard. In Antwerpen zijn er niet alleen oude gebouwen. De stad heeft ook moderne gebouwen. De Boerentoren was de eerste wolkenkrabber in ons land. Hij werd al in 1932 gebouwd. Hij is bijna 100 meter hoog. Hij bleef lang het hoogste gebouw van Europa. De toren telt 25 verdiepingen. Nu is de Antwerp-tower de hoogste wolkenkrabber van de stad. En in sommige straten 4
bouwden architecten mooie, moderne huizen. Heel gekend is de nieuwe schouwburg. Er worden veel musicals in opgevoerd. Ook het centraal station is heel gekend. Het is helemaal overdekt, en vooral gemaakt van staal en glas. Nu zijn er grote werken bezig. Er komen verschillende tunnels onder het station. Als de werken klaar zijn, zullen de meeste treinen onder de grond kunnen rijden. En elke Antwerpenaar kent natuurlijk de Vlaeykensgang. Dat is een klein, oud straatje met heel oude huisjes. In één ervan is een heel gekend restaurant. Het heet Sir Anthony Van Dijck. Je kunt er lekker eten. Het gastronomisch menu is zeker de moeite. Als voorgerecht krijg je mousseline van asperges met scampi en balsamicovinaigrette, dan volgt een bord met zeetongfilets en coquilles st. jacques, daarna is er lamsvlees met peulboontjes en rozemarijn en als dessert komen er aardbeien uit Hoogstraten met frambozencoulis en vanille ijs op tafel. Je betaalt er wel 45 euro voor, zonder drank. Lekker dus, maar zeker niet goedkoop. Maar je eet dan wel in een heel mooi gebouw. 4. De Schelde en de haven Van op het Zuiderterras heb je een mooi zicht op de stad en op de stroom. De Schelde stroomt helemaal tegen het centrum van de stad. De stroom vloeit voorbij Antwerpen in de Noordzee. Dat is ook de toegang tot de haven van Antwerpen. Die haven is één van de grootste van de wereld. Elke dag varen er grote zeeschepen binnen. Sommige zijn groter dan een huis. Ze zijn geladen met auto s, fruit of containers. Er komen ook tankschepen vol petroleum of gas. De haven van Antwerpen is veel groter dan de stad. Er werken duizenden mensen. Aan de overkant van de Schelde ligt Antwerpen linkeroever. Wie er wil geraken moet door een tunnel. Die tunnels lopen onder de stroom door. De auto s kunnen door drie verschillende tunnels. De meest gekende is de Kennedytunnel. Wie langs de autoweg Antwerpen binnenrijdt, moet door die tunnel. Wie door de nieuwe Liefkenshoektunnel wil, moet eerst tol betalen. Er is ook speciale tunnel voor voetgangers en fietsers onder de Schelde. Wie naar Antwerpen reist, kan de haven bezoeken. Niet te voet, want de meeste terreinen zijn afgesloten. Maar het kan wel met de boot. Er zijn korte tochten op de Schelde. Maar wie dat wil, kan met een Flandria-boot door de hele haven varen. Zo n tocht duurt bijna 3 uur. 5
5. Kunst Antwerpen is ook een echte kunststad. Vroeger kwamen veel bekende kunstenaars in Antwerpen wonen. Want er woonden in de stad toen veel rijke handelaars. Die konden de kunst kopen. De meest bekende kunstenaar was Peter Paul Rubens. Hij leefde rond 1600. Dat is meer dan 400 jaar geleden. Zijn huis staat nog altijd in Antwerpen. Het is nu een museum. Er staat ook een mooi standbeeld van hem op de Groenplaats. Rubens schilderde meer dan 5000 werken. Die hangen nu in musea over de hele wereld. Probeer maar niet om een schilderij van hem te kopen. Want zo n werk kost veel miljoenen euro. In Antwerpen versierde hij ook een mooie kerk. Dit jaar is er in Antwerpen veel rond Rubens te doen. Want 2004 is het Rubensjaar. In de stad staan ook veel standbeelden. Boven op de gildehuizen op de markt staan er prachtige beelden in bladgoud. Ook bij de kathedraal staan er mooie beelden. En in de winkelstraat kun je poseren bij een heel grote hand. Misschien is het wel die van handwerpen Mode is ook kunst. En Antwerpen is in heel de wereld gekend als een mode-stad. Je kunt er heel speciale kleren kopen van gekende mode-ontwerpers. Maar die kosten wel meestal veel geld. Juwelen kunnen ook kunst zijn. Zeker in Antwerpen. Want de stad is over heel de wereld gekend als stad van de diamant. Er is zelfs een diamantwijk. Daar worden diamanten gekocht en verkocht. Maar er zijn ook veel winkels van juweliers. De diamantwijk wordt heel goed bewaakt. Want diamanten zijn edelstenen. Ze zijn heel veel geld waard. Wagens kunnen er niet zomaar in. Er is altijd politie op stap. Er hangen ook verborgen camera s. In die wijk wonen en werken veel Joden. Die vallen op door hun speciale kleding. 6
6. de zoo De zoo van Antwerpen is de oudste en één van de meest beroemde van de wereld. Ze bestaat al meer dan 150 jaar. Vroeger was de zoo gewoon een stadspark met enkele dieren. Nu is ze gegroeid tot een grote dierentuin met heel wat zeldzame dieren. Groeien kan wel niet meer, want de zoo ligt midden in de stad. De oudste gebouwen in de zoo zijn de kooien voor de roofvogels en de Egyptische Tempel. Daarin wonen de olifanten en de giraffen. Die tempel en ook het verblijf van de olifanten werden helemaal vernieuwd. Nieuw is ook het verblijf van de pinguïns. Daarin is het wel erg koud. Loop zeker ook eens langs bij de zeeleeuwen. Die geven elke dag show. En natuurlijk zijn er ook de apen, die volgens sommigen familie zouden zijn van Maar de zoo is ook een leuk park met veel groen waarin het altijd rustig wandelen is. 7. Wandelen door de stad Wandelen door Antwerpen is eigenlijk een beetje de wereld ontdekken. Want er lopen mensen uit de hele wereld rond. Sommige landen hebben er een eigen wijk. De meest gekende is de Chinese wijk. Daar wonen veel Chinezen. Ze hebben er hun eigen winkels. De meest gekende is het Chinees warenhuis Sun Wah. Er worden Chinese voedingswaren, beelden en vreemde voorwerpen verkocht. In de diamantwijk lopen veel Joden rond. In het havenkwartier zie je mensen met verschillende huidsdkleuren en in de meest vreemde kleren. En nogal veel juweliers komen uit Oost-Europa. De meest gekende wandelstraat van de stad is de Meir. Dat is de grootste winkelstraat van ons land. Ze loopt van de Groenplaats tot aan het Centraal Station. Die straat is verkeersvrij en mooi ingericht. Zelfs de telefooncellen zijn er speciaal. Alle grote winkelketens hebben op de Meir een winkel. Ze zijn meestal ingericht in mooie oude huizen. Let wel op voor de stenen bloklen. Ze kunnen als rustplek dienen. Maar je kunt er ook je been tegen stoten, en dat is minder leuk. In een zijstraat van de Meir staat het huis van Peter Paul Rubens. Met wat geluk kan de bezoeker ook zomaar in de oude Handelsbeurs binnenstappen. De straten rond de grote markt zijn ook leuk. Je vindt er veel restaurants en gezellige winkeltjes. We komen ook voorbij de Pardaf. Dat is een winkel van vier verdiepingen waar alleen maar tweedehands-kleren verkocht worden. De modewinkels zijn in de Huidevettersstraat. Op de Groenplaats vallen de vele terrasjes op. 7
Langs de Suikerrui loop je zo naar de Schelde. Daar zijn verhoogde wandelterrassen. Je wandelt voorbij de oude hangars. Dat waren vroeger opslagplaatsen. We zien ook de blauwe steen en de poorten voor de waterkering. Ze beschermen het centrum van de stad tegen overstromingen. De Keyserlei is de straat van de betere restaurants. Als het warm is zitten de mensen er s avonds buiten te eten op de terrassen. Niet ver daar vandaan is de Pelikaanstraat. Daar zie je het ene juwelierswinkeltje naast het andere. Maar let op: het is er niet al goud wat blinkt. En dan zijn er in het centrum van Antwerpen nog heel veel pleintjes, straatjes of hoekjes die echt de moeite zijn. Overal is er wel ergens iets te zien en te beleven. Te veel voor één dag, en daarom komt elke toerist graag naar Antwerpen terug. Met de trein natuurlijk. Want wie met de wagen naar Antwerpen wil, heeft veel kans om zich vast te rijden in een file. Of in de werken, die nu in de stad aan de gang zijn. Een heel deel van de stad wordt heraangelegd, en dat zullen we zeker merken. 8
Oefeningen A. stadswandeling: kleur de weg op de stadskaart - start aan het centraal station - de Keyserlei anneessensstraat franklin rooseveltplaats (haltes voor alle Antwerpse bussen) - kipdorpbrug (noodviaduct opletten) jezusstraat - meir tot wapper langs huis Rubens via kolveniersstraat - hopland langs stadsschouwburg stukje pijpelinckxstraat - graanmarkt orgelstraat via bourla naar komedieplaats- stukje huidevettersstraat korte gasthuisstraat - schrijnwerkersstraat langs torengebouw en eiermarkt naar groenplaats - handschoenmarkt en natuurlijk de prachtige kathedraal - langs kathedraal en kaasrui naar de grote markt met standbeeld van brabo - langs suikerrui naar wandelterras zuid (- indien tijd via Sint-Annatunnel onder de Schelde naar koning Boudewijnmonument en terug) - via steenplein naar het steen - vleeshuis - vleeshuisstraat - oude beurs - kaasrui - wijngaardstraat tot h.conscienceplein met carolus boromeuskerk - via katelijnevest naar handelsbeurs - naar meirbrug en meir - richting leysstraat en teniersplaats - frankrijklei dwarsen - de keyserleid tot appelmansstraat - lange herentalsestraat voorbij diamantmuseum tot schupstraat - hoveniersstraat tot voorbij synagoge - rijfstraat en - stukje vestingstraat tot pelikaanstraat - centraal station (einde) 9
B. vul de zinnen aan 1. Antwerpen is gekend als de.. aan de... (1) 2. Ze. er graag op. (1) 3. De Antwerpenaars zijn heel op hun. (1) 4. Antwerpen is één van de steden van (1) 5.. de stad ligt vlak.. de Schelde. (1) 6. De stad was. een aan de Schelde. (2) 7.. met enkele vaarde hij rond het. (2) 8. De had met. medelijden. (2) 9... het natuurlijk. (2) 10.. woonde een heel. reus. (2) 11. Het was een.. (2) 12. een stadswandeling kom je ze. tegen. (3) 13. Op de grote staat het... (3) 14. Heel is de.. schouwburg. (3) 15. Er komen verschillende onder het. (3) 16. zijn er grote.. bezig. (3) 17. Dat is ook de tot de van Antwerpen. (4) 18. Ze zijn met., of containers. (4) 19. Er is ook. tunnel voor en.. (4) 20.. te.., want de meeste terreinen zijn... (4) 21.. konden de kunst. (5) 10
22. Maar die. wel meestal veel... (5) 23. Zijn.. staat nog in Antwerpen. (5) 24. Ze zijn veel. waard. (5) 25.. is ook.. (5) 26. Er is altijd. op.. (5) 27.. wonen de. en de... (6) 28. Ze. het.. van de stad tegen.. (7) 29. Sommige. hebben er een eigen.. (7) 30. Die is.. en mooi ingericht. (7) 31... is er niet al. wat.. (7) C. Zoek het antwoord in de tekst 1. Hoe heet de grote winkelstraat van Antwerpen? (1) 2. Hoe heet de stroom die door Antwerpen vloeit? (1) 3. In welke zee mondt die stroom uit? (1) 4. Van welke provincie is Antwerpen de hoofdstad? (1) 5. Welk land ligt vlakbij Antwerpen? (1) 6. Hoe heette de reus die vroeger in Antwerpen woonde? (2) 11
7. Wie hakte de hand van de reus af? (2) 8. Waar staat het standbeeld van lange wapper? (2) 9. Wat is het Steen nu? (2) 10. Waarmee zijn sommige huizen versierd? (3) 11. Welke huizen op de markt zijn mooi versierd? (3) 12. Wanneer werd het stadhuis gebouwd? (3) 13. Welke schouwburg werd gerestaureerd? (3) 14. Hoeveel ramen zitten in de kathedraal? (3) 15. Hoeveel verdiepingen telt de Boerentoren? (3) 16. Welk gebouw is nu het hoogste appartementsgebouw in de stad? (3) 17. Wat komt er onder het centraal station? (3) 18. Hoeveel betaal je voor het gastronomisch menu in de Anthony van Dijck?. (3) 19. In welke zee vloeit de Schelde? (4) 12
20. Hoeveel tunnels zijn er in Antwerpen onder de Schelde? (4) 21. Bij welke tunnel moet je tol betalen als je erdoor wil? (4) 22. Met welke boot kun je de haven bezoeken? (4) 23. Waar staat het standbeeld van Peter Paul Rubens? (5) 24. Waarvoor is Antwerpen in de wereld nog heel gekend? (5) 25. Waar in Antwerpen worden diamanten verhandeld? (5) 26. Waarom kan de zoo niet meer groeien? (6) 27. Hoe heet het Chinees warenhuis in Antwerpen? (7) 28. Waar staat het huis van Rubens? (7) 29. Waar vinden we de grote modewinkels? (7) 30. Wat waren de hangars vroeger? (7) 31. Hoe wordt de stad tegen overstromingen beschermd? (7) 13
D. reken uit 1. De afstand van Poperinge tot Antwerpen is 145 kilometer. Hoeveel kilometer rijden we heen en terug? 2. De reis kost 15 euro per persoon. We gaan op schoolreis met 55 personen. Hoeveel kost de reis in totaal?. 3. Een treinticket van Poperinge naar Antwerpen kost normaal gezien 16,30 euro voor een enkele reis. De toegang tot de Zoo kost 14 euro per persoon. Hoeveel kost een trip naar Antwerpen met bezoek aan de Zoo dan per persoon? 4. Een boottocht op de Schelde kost 7 euro per persoon. Als we die tocht met 18 personen maken, hoeveel moeten we dan betalen? 5. In de Zoo maken we tijd voor een drankje. Een drankje kost daar 1,50 euro. Als we met 37 personen een drankje bestellen, hoeveel moeten we dan in totaal betalen? 6. Misschien doen we een terrasje op de Groenplaats. Daar kost een pintje 1,70 euro en een frisdrank 1,80 euro. We bestellen 4 pintjes en 4 cola s. Hoeveel betalen we in totaal? 7. In het buffet van het station kosten een pintje en een frisdrank 1,70 euro. Een koffie kost er 1,80 euro. We bestellen 2 pintjes, 7 frisdranken en 3 koffies. Hoeveel moeten we in totaal betalen?.. 14